Tiểu luận: Thuế đánh vào cung lao động

Chia sẻ: Gnfvgh Gnfvgh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiểu luận: Thuế đánh vào cung lao động nhằm nghiên cứu rõ hơn những tác động của thuế vào cung lao động, đồng thời qua đó xem xét liệu thuế có làm thay đổi cung lao động hay không? Tác động của thuế đến hành vi là vấn đề của các cuộc thảo luận gay go, giữa các nhà học thuật và các chính khách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Thuế đánh vào cung lao động

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM KHOA ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC - -- --- PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH THUẾ THUẾ ĐÁNH VÀO CUNG LAO ĐỘNG GV HD: PGS.TS N GUYỄN NGỌC HÙNG THỰC HIỆN: NHÓM 4_N H Đ ÊM6 TP.HỒ CHÍ MINH – THÁNG 06/2012
LỜI M Ở ĐẦU Như chúng t a đã b iết, những tác động của thuế cuối cùng phụ thuộc vào cách tác động của chúng đến hành vi. Tác động của thuế đến hành vi là vấn đề của các cuộc thảo luận gay go, giữ a các nhà học thuật và các chính khách. Một số ý kiến cho rằng thuế có ảnh hư ởng rất nhỏ, không mang tính khuyến khích. Một số ý kiến cho rằng mức thuế biên cao dẫn đến thái độ làm việc ngày càng t ồi, số lần vắng mặt không có lý do cao hơn, miễn cưỡng đi làm… Để nghiên cứu rõ hơn những t ác động của thuế vào cung lao động, đồng th ời qua đó xem xét liệu thuế có làm thay đổi cung lao động hay không, nhóm chúng tôi chọn đề tài “Thuế đánh vào cung lao động” để làm bài nghiên cứu của nhóm mình. Do thời gian nghiên cứu và tìm hiểu ngắn, cũng như lần đầu tiên tiếp xúc với lĩnh vực nghiên cứ u rộng lớn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất m ong th ầy và các bạn góp ý để nhóm hoàn chỉnh bài nghiên cứu của mình.
Lý thuyết thuế đã làm rõ rằng nhữ ng tác động của thuế cuối cùng phụ thuộc vào cách tác động của chúng đến hành vi. Tác động của thuế đến hành vi là vấn đề của các cuộc thảo luận gay go, giữa các nhà học thuật và các chính khách. Một số ý kiến cho rằng thuế có ảnh hưởng rất nhỏ, không mang tính khuyến khích. Một số ý kiến cho rằng mức thuế biên cao dẫn đến thái độ làm việc ngày càng tồi, số lần vắng mặt không có lý do cao hơn, miễn cưỡng đi làm… Nội dung bài này sẽ nghiên cứu tác động của thuế v ào cung lao động, qua đó xem xét liệu thuế có làm thay đổi cung lao động hay không. I/ LÝ THUYẾT CƠ BẢN: 1. Cung lao động: 1.1. Khái niệm về cung lao động: Cung lao động của một nền kinh tế được xây dựng bằng cách cộng tất cả các quyết định làm việc của các cá nhân trong nền kinh t ế. Cung lao động phụ thuộc vào các y ếu tố:  Sở thích của người lao động.  Giới hạn về thời gian và ngân sách. 1.2. Đường bàng quan và đườn g giới hạn Ngân sách:
Hình 1: Đường bàng quan và đường ngân sách Điểm t iếp xúc giữa các đường bàng quan và đư ờng giới hạn ngân sách sẽ cho ra lựa chọn tối ưu về thời gian lao động và nhàn rỗi để đạt đư ợc mức thỏa dụng cao nhất của ngư ời lao động. 1.3. Hàm cung lao động: Đường cung lao động thể hiện mứ c tư ơng quan giữ a thu nhập nhận được và thời gian làm việc. Hình 2: Đường cung lao động
Cung lao động có xu hư ớng tăng lên khi thu nhập tăng. Tuy nhiên, khi thu nhập tăng đến một mức nào đấy, cung lao động lại có xu hướng giảm khi thu nhập tiếp tục tăng. 2. Thiết lập m ô hình: Giả sử Bình đang quy ết định sử dụng bao nhiêu thời gian trong mỗi tuần để làm việc và bao nhiêu thời gian cho nghỉ ngơi. Có thể minh họa sự lựa chọn giữa thời gian làm v iệc và nhàn rỗi bằng đồ thị và miêu tả chi tiết như sau:  Tổng quỹ thời gian nhàn rỗi mà Bình có được thể hiện tại trục hoành. Giả sử khoảng t hời gian không dành cho nhàn rỗi thì dành cả cho lao động. Như vậy, bất kì một điểm nào trên trục hoành là một k ết hợp thể hiện số giờ nhàn rỗi và làm việc của Bình.  Đường giới hạn ngân sách trong biểu đồ cho thấy sự kết hợp giữa thời gian nhàn rỗi và thu nhập hay tiêu dùng của một cá nhân được xác định bởi tiền lương lao động. Nếu mứ c lương của Bình là w/giờ thì đường giới hạn ngân sách của anh t a là đường thẳng có giá trị tuyệt đối của độ dốc là w và có dạng: C + wL = wT, trong đó C là tiêu dùng được quy ết định bởi thu nhập, wL giá trị giờ nhàn rỗi, wT là tổng thu nhập. Ở hình 3, đó là đường BC.  Điểm đ ặc biệt của đư ờng giới hạn ngân sách là phụ thuộc vào sở thích của mỗi người. T a có các đường cong bàng quan có mặt lồi hướng về gốc O. Ba đư ờng cong này được đ ặt tên là i, ii, và iii trong hình 3. T ại A1 là điểm tối ưu của việc lựa chọn: Bình sử dụng L1 giờ để nhàn rỗi và C1 giờ lao động, kiếm đư ợc thu nhập là OC1 .
Hình 3: Lựa chọn thời gian làm việc tối đa hóa thỏa dụng Bây giờ giả sử chính phú đánh thuế thu nhập với thuế suất tỷ lệ t. Thuế này làm giảm tiền lư ơng m ột giờ từ w xuống còn ( 1 – t)w. Khi đó Bình không lao động 1 giờ thì anh t a chỉ m ất một khoản thu nhập là ( 1 – t)w, chứ không phải là w. Kết quả là thuế đã làm giảm chi phí cơ hội của m ột giờ nhàn rỗi. Minh họa này đư ợc trình bày trên hình 4. Đường giới hạn ngân sách của Bình bây giờ không còn là BC1. Thay vào đó là đư ờng BC2, với giá trị tuyệt đối của độ dốc bằng (1- t)w. Do đánh thuế, nên Bình phải chọn m ột điểm dọc theo đường giới hạn ngân sách sau thuế BC2 . Trên hình 4, đó là điểm B có tọ a độ: L2 giờ n hàn rỗi và C2 giờ lao động. Như vậy, đánh thuế đã làm giảm thời gian lao động của Bình (L2 – L1 ) giờ.
Hình 4: Đánh thuế và sự đánh đổi tiêu dùng và nhàn rỗi Như vậy, có phải đánh thuế luôn làm giảm mứ c cung lao động hay không? 3. Hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập Đánh thuế vào cung lao động có thể gây ra hai hiệu ứ ng: hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập. Khi thuế làm giảm số tiền lương khả dụng thì chi phí cơ hội của n hàn rỗi cũng giảm, khi đó người ta có khuynh hư ớng thay thế làm việc và nhàn rỗi. Đây là hiệu ứng thay thế với khuynh hư ớng làm giảm mức cung lao động. Thế nhưng, nhàn rỗi cũng là một loại hàng hóa giống như các hàng hóa khác, có sự lựa chọn trong tiêu dùng. Nếu như các yếu tố khác không đổi, một khi thu nhập giảm sút, thì Bình phải cắt giảm số giờ nhàn rỗi. Số giờ nhàn rỗi giảm đi thì giờ lao động tăng lên. Hiệu ứng thu nhập có khunh hướng làm cho Bình làm việc nhiều hơn. Như vậy, hai hiệu ứng này có tác động theo hai chiều ngư ợc nhau. Đơn giản là không thể biết được (nếu chỉ trên cơ sở lý thuy ết) hiệu ứng thu nhập hay hiệu ứng thay thế nổi trội hơn. Đối với Bình thể hiện trên hình 5a, hiệu ứng thay thế lớn hơn; còn trên hình 5b, hiệu ứ ng thu nhập lớn hơn.
Hình 5a: Hi ệu ứng thay thế l ớn Hình 5b: Hiệu ứng thu nhập lớn 4. Thuế lũy tiến: Việc phân tích đối với thuế lũy tiến cũng tương tự với thuế tỷ lệ. Giả sử biểu thuế lũy tiến của thuế thu nhập có thuế suất biên: t1 cho 5.000 đôla đầu tiên, t2 cho 5.000 đôla tiếp theo, và t3 cho phần thu nhập trên 10.000 đôla. Đường ngân sách trư ớc thuế là BC1 . Sau thuế, đường ngân sách sẽ là đường gấp khúc BKHC2 . Hình 6: Đánh thuế lũy tiến và phản ứng cung lao động 5. Giới hạn về giờ làm việc và nguyên tắc trả thêm giờ:
Lý thuyết cơ bản nghiên cứu hiệu ứng thuế đến cung lao động gắn với giả thiết thị trường lao động lý tưởng. Tuy nhiên, trong thự c tế các cá nhân không thể tự do điều chỉnh số giờ lao động tự do th eo ý muốn củ a mình khi có sự thay đổi chính sách thuế M ột giới hạn khác làm gia tăng giờ làm việc là quy định trả thêm giờ. Điều này nghĩa là ngoài thời gian làm việc quy định, việc sử d ụng thêm lao động sẽ trở nên đắt đỏ hơn với Doanh nghiệp do tiền lương cho lao động ngoài giờ sẽ cao hơn. Doanh nghiệp sẽ có thể cân nhắc hơn trong lự a chọn cho phép công nhân làm thêm giờ. II. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm: 1. Kết quả thự c nghiệm: Kết quả lý thuyết cho rằn g quyết định về mức cung lao động của mỗi cá nhân phụ thuộc vào:  Những biến số ảnh hư ởng đến đư ờng ngân sách (đặc b iệt là tiền lương sau thuế)  Những biến số ảnh hư ởng đến đường bàng quan của cá nhân về nghỉ ngơi và thu nhập (tuổi t ác, giới tính và tình trạng hôn nhân) Lý thuy ết thực nghiệm phân chia lao động thành 2 nhóm:  Những ngư ời kiếm tiền sơ cấp : là thành viên tạo ra thu nhập chính trong gia đình. Theo truyền thống ngư ời kiếm tiền sơ cấp thường là người chồng.  Những ngư ời kiếm tiền thứ cấp : là những lao động khác còn lại trong gia đình, thường là người vợ có trách nhiệm nuôi con cái. Để ước lượng độ co giãn của cung lao động, chúng t a có thể t iếp cận từ 3 hướng chính:  Thực nghiệm xã hội  Các dạng có tính chất thự c nghiệm  Hồi quy tuyến tính a. Kết luận từ các công trình nghiên cứu thự c nghiệm về độ co giãn của cung lao động  Người lao động sơ cấp : độ co giãn là +0.1, ảnh hư ởng khá nhỏ  Người lao động thứ cấp : độ co giãn thay đổi từ +0.5 đến +1.0, ảnh hưởng rất lớn. Ảnh hư ởng này xuất phát từ mở rộng biên (liệu có làm thêm hay không), chứ không phải thâm dụng biên (dựa vào số giờ thực tế lao động)
b. Kết luận từ ước lư ợng phương trình hồi quy Các n hà nghiên cứu kinh tế l ượng đã ướ c lư ợng phương trình hồi qui nhằm giải thích số giờ làm việc hằng năm, phư ơng trình này đư ợc viết dưới dạ ng: LS i = α + β ATWAG Ei + δ NLINCO MEi + λXi + ε Trong đó: LS: là đường cung lao động. ATWAGE: là tiền lương sau thuế NLINCOME: là thu nhập không lao động. X: là vec tơ tính cách của n gười lao động. Hệ số β bao gồm tác động từ hiệu ứng thu nhập và hiệu ứng thay thế. Tuy nhiên nếu β > 0, tiền lương cao hơn, cung lao động t ăng lên => hiệu ứng thay thế lấn át hiệu ứng thu nhập. Do đó, các nhà nghiên cứu đưa vào mô hình yếu tố “thu nhập không do lao động – NLINCOM E”, để hồi quy t ách ảnh hưởng thay thế và ảnh hưởng thu nhập. Nói chung có 2 khuynh hướng chung chủ yếu dư ới đây quan sát được khi nghiên cứu thị trường lao động: + Cung lao độn g của nam xấp xỉ từ 20 đến 60 tuổi : độ co giãn dao động từ -0.2 đến 0, không có nhiều ý nghĩa về mặt thốn g kê. Khi đánh thuế hay không đánh thuế thì cung lao động của những người này là co giãn ít. + Cung lao động của nữ : có độ co giãn lớn hơn của nam. Đặc biệt, quy ết định về số giờ làm việc của phụ nữ có gia đình rất nhạy cảm với những thay đổi của lương ròng (độ co giãn của số giờ làm việc với lư ơng ròng khoảng 0.2 đến 1) 2. Một số vấn đề cần cân nhắc: Những kết quả thực nghiệm trên rất hữu ích để kiểm định lý thuyết. Tuy nhiên cần phải chú ý đến nhữ ng cân nhắc quan trọng - Cân nhắc khía cạnh cầu: + Những phân tích trư ớc bỏ q ua các tác động làm thay đổi mức cung lao động theo nhu cầu thị trư ờng. Khi người ta cung ứng nhiều giờ làm việc hơn thì tiền lư ơng trư ớc thuế có khuynh hư ớng giảm. điều này làm giảm bớt số t ăng th êm của tiền lương sau thuế s o với tính toán ban đầu, vì thế số giờ làm việc tăng thêm, cuối cùng, sẽ nhỏ hơn tính t oán ban đầu. + Ngoài ra, nhữ ng thay đổi trong quyết định làm việc cũng ảnh hư ởng đến cơ cấu tiêu thụ hàng hóa khác. - Hiệu ứng cá nhân và nhóm:
Cần làm rõ có bao nhiêu cá nhân làm việc trong điều kiện chế độ th uế thay đổi. Rất khó để sử dụng những kết quả này để dự đoán tổng số giờ làm việc của một nhóm công nhân sẽ thay đổi như thế nào. Khi thuế thay đổi, động cơ làm việc thay đổi khác nhau ở mỗi ngư ời. Ví dụ, khi thay đổi từ thuế cố định sang thuế luỹ tiến, những công nhân có thu nhập thấp có thể chịu mứ c thuế suất biên thấp hơn trong khi tình trạng ngược lại xảy ra với ngư ời có thu nhập cao. Thế thì, rất có thể mứ c cung lao động của hai nhóm thay đổi theo hai hướng ngư ợc nhau khiến cho khó có thể tiên đoán một kết quả chung. - Các khía cạnh khác của cung lao động: Số giờ làm việc hàng năm là thước đo quan trọng mứ c cung lao động. M ột số người lo ngại rằng thuế làm cho con ngư ời ít đầu tư để hoàn thiện các kỹ năng của mình. Lý thuyết kinh t ế mang lại sự hiểu biết đáng ngạc nhiên về việc làm cách n ào mà hệ thống thuế gây ảnh hưởng đối với tích luỹ vốn nhân lực – tức là đ ầu tư vào chính con người để tăng năng suất. Xét ví dụ sau: Bình dự định tham dự chư ơng trình huấn luyện công việc. Giả sử chương trình này sẽ làm tăng mức thu nhập suốt đời của Bình với giá trị hiện tại là B. Tuy nhiên, tham dự chư ơng trình này, Bình phải mất một khoảng m ất một khoảng lương C do không làm công việc hiện tai. Do đó, Bình quyết định sử dụng tiêu chuẩn đầu tư và chỉ tham gia chư ơng trình huấn luyện khi lợi nhuận vư ợt quá chi phí B>C. + Trư ờng hợp mức cung lao động không đổi khi bị đánh thuế: Bây giờ giả sử thu nhập của Bình bị đánh t huế với thuế suất t. Thuế sẽ lấy đi m ột phần tiền lư ơng cao hơn nhờ tham gia vào chương trình huấn luyện. Do đó, người ta dự đoán thuế làm giảm khả năng khiến Bình tham dự chương trình huấn luyện. Cách lý giải này là sai lầm. Để hiểu tại sao, hãy giả sử rằng sau khi có thuế Bình vẫn tiếp tục làm việc với số giờ như trước. Thuế thật sự làm giảm lợi ích của chương trình huấn luyện từ B xuống còn (1-t)B. Nhưng đồng thời, thuế cũng làm giảm chi phí. Chi phí của chư ơng trình là phần tiền lư ơng Bình mất đi. Vì tiền lư ơng này cũng bị đánh thuế nên Bình không bị mất toàn bộ C m à chỉ m ất (1-t)C. Quy ết định tham gia chư ơng trình phụ thuộc vào việc liệu lợi nhuận sau t huế có lớn hơn chi phí sau thuế không: (1-t)B - (1-t)C = (1-t)(B-C) > 0 Phương trình này hoàn toàn tương đương với phương trình (B – C >0). Bất kỳ sự kết hợp nào giữ a lợi nhuận và chi phí được chấp nhận trước thuế thì cũng được chấp nhận sau th uế. Trong mô hình này, thuế thu nhập làm giảm lợi nhuận và chi phí với cùng một tỷ lệ, và do đó không ảnh hưởng đến đầu tư vào nguồn nhân lực. + Trường h ợp mức cung lao động thay đổi khi bị đánh t huế: Giả sử, thay vì vậy, do thuế thu nhập, Bình tăng mứ c cung lao động (hiệu ứng thu nhập chiếm ưu thế). Trong trường hợp này, thuế làm gia tăng tích luỹ nguồn vốn nhân
lực. Thực tế, mức cung lao động sau thuế là tỷ lệ tận dụng mức đầu tư nguồn vốn nhân lực. Một người làm việc nhiều giờ hơn thì tiền lương lớn hơn so với mức tăng tiền lương nhờ đầu tư vào nguồn vốn nhân lực. Do đó, nếu thuế t ạo ra nhiều việc làm thì nó cũng làm cho đầu tư vào nguồn vốn nhân lực trở nên hấp dẫn hơn, với nhữ ng yếu t ố khác không đổi. N gược lại, nếu hiệu ứng thay thế chiếm ư u t hế làm giảm mức cung lao động thì tích luỹ nguồn vốn nhân lực không đư ợc khuyến khích. M ô hình đơn giản này đã b ỏ qua yếu tố quan trọng: phần lời từ việc đầu tư vào nguồn vốn nhân lự c thường không được xác định chắc chắn. Hơn nữa, một số loại đầu tư vào nguồn vốn nhân lực còn liên quan đến chi phí khác ngoài phần thu nhập m ất đi, như học phí chẳng hạn. Cuối cùng, với thuế luỹ tiến t hì lợi nhuận và chi phí đầu tư vào nguồn nhân lự c có thể bị đánh thuế với các mức thuế suất khác nhau. Tuy nhiên, xem xét những điều đó là để khẳng định các kết quả cơ bản – theo quan điểm lý thuyết, tác động của hệ thống t huế thu nhập đối với tích luỹ nguồn vốn nhân lực là không rõ ràng. Không may là hiện chưa có công trình nghiên cứ u thực nghiệm v ề vấn đề quan trọng này. - Trả trọn gói: Khoả n lương mà người chủ thường trả công cho công nhân bao gồm tiền lương, trợ cấp chăm sóc sức khoẻ, lư ơng hưu, và các “bổng lộc” như được sử dụng xe của công ty, dụng cụ thể thao… Hầu hết các khoản tiền mang tính chất lương được chi trả cho người lao động đều không bị đánh thuế. Khi thuế suất biên giảm thì sức hấp dẫn của những loại thu nhập không chịu thuế cũng giảm và ngư ợc lại. Do đó, những thay đổi thuế sẽ gây ảnh hư ởng đến t hành phần của t iền lư ơng trọn gói. - Khía cạnh chi tiêu công: Các phân tích trên đã bỏ qua việc sử dụng tiền thu thuế. Thực tế có phần t iền thu thuế được dùng để mua hàng hoá công, từ đó gây tác động đến quyết định là việc của người lao động. Nếu tiền thu thu ế được dùng để cung cấp những phư ơng tiện giải trí như công viên quốc gia t hì chúng ta kỳ vọng nhu cầu nghỉ ngơi tăng, các y ếu tố khác không đổi. Ngư ợc lại, nếu chi tiêu c ho những phư ơng tiện chăm sóc trẻ em có ch a m ẹ đi làm thì có thể gia tăng mứ c cung lao động. Do vậy, chúng t a nên kiểm tra kết quả mức cung lao động trên toàn bộ ngân sách chứ không phải chỉ là khía cạnh thuế. Trong thực tế, những nhà nghiên cứ u dựa vào thực nghiệm không biết rõ là chi tiêu công ảnh hưởng đến quyết định làm việc khoảng bao nhiêu. Điều này do những khó khăn liên quan đến việc xác định cá nhân đánh giá như thế nào về t iêu thụ hàng hoá công, m ột vấn đề mà ta đã thảo luận trong một số bối cảnh khác nhau. III. MỨC CUNG LAO Đ ỘNG VÀ THU TH UẾ 1. Sự thay đổi số thuế thu được và cun g lao động
Hình 7. Thu ế suất, gi ờ lao động và số thu thuế Hình 7 thể hiện tổng số giờ làm việc tối ưu đối với mỗi mức lư ơng sau thuế, những yếu tố khác không đổi. Tiền lương trước thuế là w, tương ứng với L0 giờ lao động. Với thuế suất là t 1, lươn g ròng là (1 – t 1 )w và mức cung lao động là L1 giờ, tiền thu ế thu được là hình chữ nhật abcd. Nếu t huế suất t ăng lên đến t2 , thuế thu được là eakf lớn hơn so với abcd, như vậy với thuế suất cao hơn thì số thuế thu đư ợc lớn hơn. Liệu chính phủ luôn thu đư ợc nhiều hơn khi tăng thuế suất không? Câu trả lời là k hông. Ở mức thuế suất t 3, số thuế thu đư ợc là haji nhỏ hơn sao với mức thuế suất t 2 . M ặc dù tiền thuế thu đư ợc mỗi giờ là rất cao nhưng số giờ làm việc giảm đến nối mứ c thuế thu được lại khá thấp
Hình 8. Đường cong Laffer Đường cong Laffer biểu diễn quan hệ giữa thu ngân sách từ thuế của nhà nư ớc với thuế suất. Ở mức thuế suất quá thấp thì số thuế thu đư ợc cũng thấp. Khi thuế suất tăng thì số thu thuế cũng t ăng, và đạt cực đại ở mứ c thuế suất tA . Ở mức thuế suất vư ợt quá t A , số thu thuế bắt đầu giảm, cuối cùng xuống t ới 0. Một số điểm lưu ý: - Hình dạng đư ờng cong Laffer được xác định bằng độ co giãn lao động so với thu nhập ròng. Với bất kỳ một thay đổi nào về thuế suất đều có một tỷ lệ % thay đổi tương ứng về mức lương ròng. - Vấn đề đặt ra là liệu nền kinh t ế có thật sự vận hành ở bên phải t A hay không. - Những thay đổi mứ c cung lao động không phải là cách duy nhất mà theo đó thuế suất tăng có thể gây ảnh hư ởng đến số thuế thu đư ợc. Ngư ời ta có thể thay thế tiền lương bằng nhữ ng hình thức thu nhập không chịu thuế khi thuế suất tăng để số thu thuế vẫn có thể giảm, ngay cả mứ c cung lao động cố định - Ngay cả, nếu số thuế thu được không tăng khi thuế suất giảm thì không có nghĩa là không cần thiết phải giảm thuế suất. Việc xác định hệ thống thuế tối ư u phụ thuộc rất lớn vào nhữ ng xem xét về xã hội và kinh tế. 2. Chính sách thuế thu nhập hỗ trợ tiền lương cho người có th u nhập thấp và cung lao động: Chính sách thuế thu nhập đặc biệt hướng vào nhữ ng ngư ời có thu nhập tiền lương thấp thông qua chương trình trợ cấp (Earned Income T ax Credit: EITC) nhằm thực hiện 2 m ục tiêu: t ái phân phối và gia tăng cung lao động. Cơ cấu hiện hành của EITC:
Hình 9. Chính sách hỗ trợ thuế thu nhập Hình 9 thể hiện một người kiếm tiền đơn thân có 2 con trẻ. Ở mức thu nhập 10,550 $, chính phủ tr ả cho cô t a 40 cent/đôla tiền lư ơng, lên đến mứ c hỗ tr ợ tối đa 4,220 $ (40% của 10,550 $). Độ dốc của phần thu nhập đầu tiên là 0.40. Đối với phần thu nhập 3,200 $ tiếp theo (tổng cộng lên đến 13,750 $), thì hỗ tr ợ thuế cố định ở mức 4.220 $. Vì thế, hình vẽ trở nên phẳng giữ a 10,550 $ và 13,750 $. Một khi kiếm đư ợc thu nhập 13,750 $, thì chính phủ bắt đầu giảm hỗ tr ợ, ở tỷ lệ 21% (21 cent). Với mức thu nhập kiếm đư ợc 33,750 $ và trên đó thì người lao động không còn trợ cấp. Tác động của EITC đến cun g lao động:
Hình 10. Hiệu ứng EITC đối với cung lao động Hình vẽ này cho thấy 4 nhóm khác nhau:  Đối với những yếu tố ngoài lực lượng lao động, được đặt tại điểm A, EIT C làm gia t ăng sự tham gia lự c lư ợng lao động thông qua hiệu ứng thay thế.  Đối với những yếu tố ở điểm như B, sự trợ cấp tạo ra rất rõ ràng những ảnh hưởng đến giờ lao động. Hiệu ứng thay thế làm gia t ăng việc làm, trong khi hiệu ứng thu nhập làm giảm đi việc làm.  Đối với những yếu tố như là điểm C, trợ cấp làm giảm việc làm bởi vì hiệu ứng thu nhập. Không có hiệu ứ ng thay thế.  Những y ếu tố như là điểm D, ở đó số tiền EITC giảm xuống khi họ làm việc nhiều hơn, hiệu ứng t hay thế vượt trội, làm giảm cung lao động. 3. Chính sách thuế đối với chăm sóc trẻ em và cung lao động Ví dụ: Giả sử việc đi làm ở ngoài với thu nhập 1.000$/tháng, mứ c thuế s uất đánh vào thu nhập là 50%. Chi phí chăm sóc trẻ em là 600$/tháng. N gười vợ sẽ lự a chọn thế nào giữa việc đi làm và ở nhà chăm sóc trẻ em.
Thu nhập Giảm Thu Thuế Chi phí Thuế Giá trị Giá trị trước thuế, trừ nhập ở suất Tình chăm phải sau thuế sau trước khi chăm nhà 50% nếu huống sóc trẻ trả nếu của làm thuế ở chăm sóc sóc trẻ được như đi em ở nhà việc nhà trẻ em em quy đổi làm Cơ bản 1.000 600 0 0 500 0 500 600 Quy đổi 1.000 600 0 600 500 300 500 300 Giảm trừ 1.000 600 600 0 200 0 800 600 TH 1: Đánh thuế vào thị trường lao động nhưng không đánh thuế lao động ở nhà: + Nếu đi làm thì kiếm được 1.000$. Thu nhập thực tế là 500$ + Nếu ở nhà giữ trẻ thì kiếm đư ợc 600$ => Ngư ời vợ lựa chọn ở nhà vì thu nhập tăng hơn 100$, làm giảm cung lao động trên t hị trường và tổn thất mứ c thuế 500$ TH 2: Đánh thuế vào thị trường lao động và làm việc ở nhà. + Nếu đi làm thì thu nhập thực t ế là 500$ + Nếu ở nhà thì thu nhập sau thuế là 300$ => người vợ lự a chọn đi làm vì thu nhập được tăng thêm 200$ so với ở nhà, làm tăng cung lao động và chính phủ thu đư ợc mứ c thuế là 500$ TH 3: Chính sách giảm trừ chi phí chăm sóc trẻ em. + Nếu đi làm thì được giảm trừ 600$ trên thu nhập chịu thuế, thu nhập sau thuế sẽ là 800$ + Nếu ở nhà thì thu nhập sẽ là 600$ => Lựa chọn đi làm vì thu nhập cao hơn việc chăm sóc trẻ em 200$, chính phủ thu được mức thuế là 200$ Nhận xét : - Khi chi phí chăm sóc trẻ em không được giảm trừ, giá trị sau thuế của công việc thị trường nhỏ hơn giá trị sau thuế của công việc phi thị trư ờng. T huế đánh vào công việc thị trư ờng tạo ra chênh lệch thuế, điều này khuyến khích công chúng thay đổi hành vi thự c hiện hoạt động không đánh thuế và dẫn đến tổn thất thuế.
- Đánh thuế vào các hoạt động hoặc trợ cấp cho các mức hoạt động tạo ra sân chơi cân bằng. Khuyến khích công chúng tham gia thị trư ờng lao động đồng thời chính phủ cũng thu đư ợc một phần thuế. Trong các chính sách tạo cân bằng sân chơi thì chính sách trợ cấp chăm sóc trẻ em để giảm chênh lệch thuế được coi là tốt hơn so với các lựa chọn còn lại. KẾT LUẬN Qua việc phân tích tác động của thuế đối với việc cung lao động chúng t a nhận thấy rằng tăng thu thuế hay giảm thu t huế đều tác động đến cung lao động, tuỳ thuộc vào cách chúng đã tác động đến hành vi. Qua các chính sách th uế, Chính phủ có thể tăng hoặc giảm cung lao động trên thị trường lao động, Chính phủ có thể dùng chính sách thuế để chuyển dịch lực lượng
lao động trên thị trường từ ngành này sang ngành khác nhằm tăng/giảm cung lao động trên t hị trường lao động. Tuy nhiên, trong t ất cả các cuộc nghiên cứ u đều có những giới hạn nhất định, đó là khi thuế thay đổi thì lự c lượng lao động có trình độ cao, sức khoẻ, tích cực sẽ làm việc có năng suất hơn một ngư ời thiếu các phẩm chất đó. Các nhóm này sẽ phản ứng khác nhau với sự thay đổi, dẫn đến việc cung lao động cũng khác nhau nên khó mà có thể tiên đoán một kết quả chung. Ngoài ra, t huế cũng có th ể làm cho con người ít đầu tư để hoàn thiện kỹ năng của mình hơn. Nên việc phân tích tác động của thuế đến cung lao động là yêu cầu cần thiết để Chính phủ ra các quyết định hiệu quả và tối ư u.