Tiểu sử và sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh: Phần 1

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiểu sử và sự nghiệp có nội dung giới thiệu thân thế, sự nghiệp vĩ đại của Hồ Chủ tịch và đức độ cao quý của Người. Phần 1 Tài liệu với nội dung từ lúc Người còn nhỏ với ý chí cứu nước đến lúc Hồ Chí Minh về nước, cùng với Trung ương Đảng chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền (1940-1945).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu sử và sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh: Phần 1

VIỆN r "jỊ ^ r »80 ■HHBPHÌ' CHỦ TỊCH oliili Tlìu SỬ VÀ S ư• IN LẦN THỨ Tư N G H I Ê•P w NHÀ XUẤT BẢN Sự THẬT
tìAỈN ISGUíhiN CỨU LỊCil sư JJẢNG TRL>G ƯƠNG CHỦ TỊCH Hồ-CHÍ-MINH TỈẼU SỬ V i S ự N G i ỉ ỉ Ệ P In làn thứ tư NHÀ X rẤ T BẲN S ự THẬ'I Hủ-ỉiỏi ~~ ỉưĩ(j
'ặ ' ■ 'í I Ì f•ĩ■:íỉ :'X* ' :i ^ TỊCH IIƠ-CHÍ-M11\II (1890 - 1969)
LỜI NÓI BẰƯ Năm 1970, nhân dịp kỹ n iệ m lần thir 80 ngày sin h của i!ồ Chủ lịch ktnh m ẽ n , chúng tôi biên soạn cu ốn Chủ ỉịch Hô-chỉ-Minh liẽu s ử và s ự nghiệp, nhằm m ục đich b ư ó c dâu giói tbỉệu thân thếj s ự n g h iệ p v ĩ đại của Hồ Chủ tịch vã rliVc Hộ cao q.ỉý củ a N g ư ờ i. Việc làm của chúng tôi là (1S tỏ lòng biết ơ n Hồ Chủ tịchỊ lãnh tụ thiề n tài và người thày v ĩ đại của cá c h mạng Việt-nam, đồng thời đễ góp phần động viên cản bộ> đảng viên và nhân dân ta ra sức khảng chiến, đánh thắng h o à n toàn giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nỉim, b ảo vệ m iền Bắc và xâv dựng thành côn g chủ nghĩa xã h ộ i ở m iền Bắc, thực hiện hòa binh thổng nhất n ư ớ c n h à , xây d ự n g một n ư ớ c Việt-nam hòa hLnh, thong nhất, độc lập. dân ch ủ và giàu iiK.nh. Cuốn sách này gồm cố n hữn g phăn sau Ĩĩây: I — llò (-hủ tịch s ở m có chí đuoi thực dân Phiip giải Ị i h ó n g tlòiig b à o (1890 — 1911). II ~ Hò Chủ tịch tìm thấy con íìường cách mạng đúng đẳn và phấn đấu đ ề thành lặp đảng ciia giai cấp công nhâu Việt-nam (1911 — 1930). III — T ừ nước ngoài, Hồ Chủ tịch chỉ đạo cách mạng trong nước (1930 — 19Ỉ0). IV — HỒ Chủ tịch vè n ư ớ c , cùng vởi Trung ư ơ n g Bỗng chuSn bị tồng khỏ-i nghĩa giành ch in h quyền (H)iO — 1015). V — Hồ Chủ tịch lãnh (ĩạo tOí^n ílAn ítấu tranh iĩe giữ chính quyèn cách mạng và kháiig ch iến lâu dài c h ố n g thực đôn Pháp xâm lirợc (19-J5 — 19Õ4).
6 ĩ/n \óỉ DA U VI — Hồ Chủ tịch lanh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa ỏ* miền Hiíc và cu ộc đáu tranh của toàn dân nhằm thực hiện hòa bỉiili thỗn g nhắt nưó’C nhà (1954 — 1965). VII — Hồ Chủ tịch lĩính dạo cu ộc kháng ch iến chống Mỹ. cứu n ư ớ c củíi toàn dãn ta (196Õ— 1969). VIII — Hồ Chủ tịch sống inrii trong lòng nhân dân Việt-nam và Iihâii (ỉân the giới. Năm nay, nhân dịp kỷ niệm lăn thứ 86 ngày sinh của Hồ Chủ tịch, chiiiig tôi ch o iiĩ lại lằn thử tư cuốn Chủ tịch H'ô-chi~Minh, lieu rừ và fự nghiệp, đề đáp ứng yêu càu t:ỉia bạn đọc. Công lao, sự nghiệp của IIÒ Chủ tịch nhir trời cao- biên rộng- Cuốn sách này m ới chi thS h iện đ ư ợ c m ột phẫn, vì trình độ của ch ú n g tôi có hạn và tài liệu sưu tàm chưa đirạc nhiều. iMong bạn đọc íịóp ỷ kiến phê binh, nhận xét. ílẽ chúng tòi ticp lụ c nghiẽn c ứ u về Hồ Chủ lịcli được tót hơn. Hà-nội, ngàrj 15 ĩhả ìg 5 năm 1976 BAN NGHIÊN c ứ u LỊCH s ử ĐẲNG TRUNG ƯƠNG
T * h ả n thế và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ-chí-Minh gắu liền với giai đoạn lịch sử vẻ vang n h ất của cách m ạng Việt-nam và với thời kỳ đấu tranh sôi nồi nhấẾ của cách mạng thế giới. Hò Chủ tịch là vị anh hù n g dân tộc vĩ đại nhất, lãnh tụ vô cùng kinh yêu cỏa giai cấp công nhân, n h ân dân và dân lộc Việt-nam. Người là một trong nh ữ n g nhà lãnh đạo xuẩt sắc nhẩt của phong trào cộng sản và công n h ân guốc lế, một trong nhử ng nhà hoạt động lỗi lạc n h ă t của phong trào giải phóng dân tộc trong thời đại ngày nav. T ừ m ột người yêu nư ớ c chần chính trở th à n h một chiến sĩ cộng sản vĩ đại, Hô Chủ tịch đã đem ảnh sảng của chủ nghĩa Mác — Lê-nin soi đường cho cách m ạng Việt-nam, lẵnh đạo toàn Đảng và toàn d â n ta đ o à n kết m ộ t lòng, c h i ế n đ ấ u a n h d ũ n g , viết n ê n n h ữ n g trang sử huy hoàng n h ất của dân tộc, đ ư a nư ớ c nhà bước vào kỷ nguj'ên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội. Người là tư ợ n g trư n g của sự kết h ợ p nh uần nh uy ễn giữa lỷ tưởng độc lập, tự do với lý tưởng cộng sả n chủ n g h ĩa; giữa chủ nghĩa yêu nước nồng n à n với tinh th à n quốc tế vô sản. Người đa tiè'|> thụ, phát huy nh ữ n g truyền thổng tổt đẹp nhất của d â a tộc Việt-nam và kết hợp n h ữ n g truyền thống ấy với tir tirởng cách mạng triệt đê của thời
8 cnủ TỊCH H Ồ - C ĩ ì r - > í l \ n đại ngày nay, tir tưỏ*n^ của chủ nghĩa Mác — ].ê- nin. Người đã sảng lập \ à lãnh đậo Đhnịị la và rèn luyện Đảng ta thành một đảng cách mạng chàn chính của giai cấp công nhân, sáng lậỊ) Mặt trận dân lộc thổng nhất, sáng lạp lực lưọ*nịị vũ írang n h ân dân, sáng lập nư ớc Việt-nam dAn chủ cộng hòa và phấn đấu không mệt mỏi đẽ góp phần tăng cường đ oàn kết trong phong Irào cộng sản và công n h ân quốc tế. Người luôn luòn cham lo rèn luyện cán bộ, đảng viên và khòn^ nơừng bòi dưỡng thế hệ cách mạng cho díVi sau 2). Cùng vối Trung ương Đảng, Hò Chủ tịch đă lãnh đạo hai cuộc cách mạng ở n ư ớ c ta : cácli mạng dân lộc dân chủ nhàn dàn và cách m ạng xã hội chủ n g h ĩa ; lãnh đạo hai cuộc khảng chiến lảu dài chống bọn xàm lưọ’c: kháng chiến chống thực dàn Pháp trước đây và khảng chiến chống đc quốc Mỹ hiện nay, lãnh đạo n h â n d â n la xâv dựng chủ nghĩa xă hội ỏ* m iền Bắc, gỏp phằii tích circ v à o GUỘC đấu tranh của n b â n dân » I thế giới vì hòa h ì n h , độc lập dàn tộc, d â n chủ và chủ nghĩa xã hội. Hò Chủ tịch là tấm gương chỏi lọi về tinh tiiHH cách mạng triệt đễ, chí khi đấu tranh kiên cườiit^, bấl khuất, toàn tam toàn ỷ phục vụ Bảng, phục vụ nhân dân, phục vụ cách m ạ n g ; tận tụy, hy sinh, suốt d ờ ip h ấ n đ ỉíu vi sự nghiệp giải phóng giai cỉí]), giải phóng d ân tộc và giải phỏng loài nị^ười, vì độc lẬp, tự do, vl chủ nghĩa xã hội và chủ nglìĩa cộng sản.
_________ CHỦ TỊClỉ Ilồ-Ctiĩ-MIMI_______________y Bức độ cao quý của Hò Chủ lịch là trung với HảỉiíỊ, hiếu vó’i dân, cău kiệm liôm chinh, chỉ công vò lir, chân thành, khiêm tổn, giản dị. Ngưòi thư o ng vôu Iha thiết n h ân dân lao động; gàn gũi quằn chúng và tin tưỏ’ng tuyệt, đoi vào khả năng và sừc mạnh của quằn cliúnL; nliAn dàn. Bẽ nhận rõ cổng lao, sự nghiệp cách mạng và học tập tư tưởng, đạo đừc, tác phong của Hồ Chủ tịch, chủng ta hãy ôn lại Liea sử và sự nghiệp ciìa Người,
HÒ CHỦ TỊCH SỚM c o CHÍ ĐƯỒI TH Ự C D Ằ N P H Á P , G IẲ I PHÓNG ĐÒNG BÀO (1890 — 1911) Chủ tịch Hồ-chi-Minh (lúc còn bé lấy tên là Nguyễn-sinh-Cung, khi đi học lấy tên là Nguvễn- tẩt-Thành, trong nhiều năm hoạt động cảch mạng trước đây lấy tèii là Nguyễn-ái-Quốc), sinh ngày 19 thảng 5 năm 1890 ở quê ngoai là làng Hoàng-trù ; sau về quê nội là làng Kim-liên, nav thuộc xẵ Kim- liên, huvện Nam-đàii, tỉnh Nghệ-an. Ngirời sinh ra trong một gia đình n h à nho yêu nước, nguòn gốc nổng dân. Cự thàn sinh ra Người là Nguyễn-shì!i-Huy, tửc là Nguyễn-sinh-Sắc (1863 — 1929). Cha mẹ mất sớm, cụ Nguyễn-sinh-Huy vừa đi học vừa phải iao động đễ sống. Là m ột người hiếu học và thông minh, lại được nhà nho Hoàng-Bường, ông ngoại của Hô Chủ tịch, hết lòng dạy bảo, cự đỗ phó bảng và sống th a n h bạch bằng nghề dạy học. Đối vởi các con, cụ giáo dục ý thức lao động và cho học tập đê hiẽii « đao '.ỹ làm n g ư ờ i ». Sau khi đỗ phó bảng, bi bọn thổng tri thúc ép nhiều lần, cụ ra làm quan, n h ư n g thường tỏ thni độ tièu cực, khòng bợp tảc với chúag. Cụ
HÕ CIĨỦ TĨCII SỚM CÓ Cĩlí ĐUỒĨ THỰC DÃN PHAP... lĩ thường n ó i : (( Quan trường thị nò lệ trung chi nô lệ, hựu nô lệ », nghĩa là ((Quan trường là nò lệ trong nliửng người nổ lệ, lại càng nò lệ hơn)). Vôn cỏ tinh th ầ n yêu nưó’c, khảng khái, cụ thường chống đỗi bọn q u a n trồn và bọn thực dàn Pháp, cho nên sau một; thời gian răt ngắn, cụ bị chúng cách chửc. Cu vào Nam-bộ làm nghề thầy thuốc, sổng cuộc đời thanh bạch, cho đ ến lúc từ trần. T h ân inẫu của Hò Chủ tịch là CỊI Hoàng-thị-Loan (1868 — 1900), một người hiea hậu, đảm đang, chăm lo làm ruộng và dạv dỗ các con, Chị của Hồ Chủ tịch là Nguyễn-thị-Thanh, tức Bạch-Liẻn (1881 — 1954), và anh của Người là Nguyên-sinh-Khiêm, tửc Nguyễn-tất-Đạt (1888 — 1950), đều tham gia phong trào chống thực dân P háp và bị tù đày. Hồ Chủ tịch là con th ứ ba trong gia đinh. Lúc nhỏ, Người là một học trò thông minh, chăm chỉ học tập và ham tim hiêu n h ữ n g điều mới lạ. Ngoài n h ữ n g sách phải học, Người còn ham đọc truyện và thơ ca yêu nước. Những chuvện anh hùng liệt sĩ ơ địa p h ư ơ n g ; n h ữ n g biiôi đàm luận về thời c u ộ c g i ữ a cu p h ó b ả n g YỚi n h ử n g n h à y ẻ u n ư ớ c khảc mà Người được nghe đã sớm giáo dục cho Ngưòi tinh thần yèu nước, thương nòi. Ngirời sổng với n h â n dàn, hằng ngày đ ư ợ c trông thẩy những cânh bà co n nòng dân bị h àn h hạ tàn n h ẫ n vi thiếu tiền nôp tò. nóp^thuế, hoặc bị bắt đi phu Ịàin đường. Người rất đau xót trước cảnh thổng khố của đòng bào và bắt đầu có chí căm thù quân cư^Vp nước và bọn tay sai b á n nước.
12 CHỮ TTCIĨ ĨIỒ-CHÍ-MINH HỒ Chủ tịch sinh ra vả lớn lên trong một địa phương mà nhân dân đă bao đời phấn đẩu gian khô chổng những điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên và cỏ tru y ền thong đấu tran h an h dũng chống ngoại xâm. Nghệ—T ĩn h là một trong n h ữ n g lả cờ đầu của phong trào chống thực dân Pháp xâm lư ợ c lúc bay giờ. Hưởng ứ ng phong trào Văn- thàn, một sổ sĩ phu yêu nước ở Nghệ-an, n h ư T rần-T ấn (Thanh-chirơng), Đặng-như-Mai (Nam- đàn) đã tập hự p nghĩa q u à n và tiến h ành khởi nghĩa. Phong trào Cằn vương^^'^ mà tiêu biễu là cuộc khởi nghĩa Hirơng-khê do cụ Phan-đình- Phùng lãnh đ ạ o ; phong trào Đông du của cụ Phan- bội-Châu; phong trào Đông-kinJi nghĩa thụCf cuộc khởi nghĩa và chiến tran h du kích của nông d ân do cự Hoàng-hoa-Thảra lãnh đạo ở B ắc-b ộ ; cuộc vận động cải cách của cụ Phan-chu-Trinh và phong trào chổng th u ế của nông dân ở Trung-bộ đ ã có ảnh hưỏ’ng sâu sắc đ ế n Hô Chủ tịch, nhất là trong thời gian Người học ở trư ờ n g Quốc học Huế (1905-1910). Do đó, Người sớm cỏ chí đánh đuôi thực dàn Pháp. Năm 15 tuôi, Người đã tham gia công tác bỉ mật, làm liẻn lạc cho một số nhà nho yêu nước lúc bấy giờ. N hững phong trào yêu nư ớ c nói trên diễn ra liên tiếp và rất anh dung, như ng đều lần lư ợ t bị thất bại, vì không cỏ đư ờng lối đúng đắn. Do đ iều kiện lịch sử h ạ n chế, cảc n h à lãnh đạo n h ử n g (1) ủng hộ vua Flồra-Nghi chống í^hầỊ).
ỈIO Cllú TỊCíl SỨM CÚ Clíí l)i;o[ 'l ilực DÂN PHÁP... 13 phong trào iíy đeu khùng phán biệt thực dán Pháp vói giai cấp công n h â n và nhân dân lao động P h á p ; chư a nhận rõ được nhiệm vụ của cách mạng Việt- nam là phải đán h đô đế quổc Pháp, giành độc lập dân tộc và đ á n h đô giai cấp địa chủ phong kiến, m a n g lại r u ộ n g đất c h o n ô n g d à n ; c h ư a n h ậ n rõ được iực lư ợng cơ bản của cách mạng là còng n h ân và nông dàn. Phong trào Cân vưoiig bị thăt bại vì không lập |1Ọ’P đưọ’c đòng đảo quàn chúng nhân dản, chủ yếu là nông dàn; YÌ giai cấp địa chủ phong kiến đă thối nát, p hằn lớn đ ă đầu hàng thực dàn Pháp, lại ảp bửc và bóc lột n h â n dân một cách thậm tệ. Những cuộc khỏi nghĩa của nông dân do cụ Hoàng-hoa-Thám lăn h đạo bị thẩt bại, vì khòng cổ đường i6i, chính sách rõ ràng, không tô chức đ ư ự c quần chúng đông đảo, khòng cỏ một phong trào cả nước ủng hộ, cách đánh chưa tốt, vũ khí lại thiếu íh ố n , v.v... Cự Phan-chu-Trinh là một người yỏư nirởc, n h ư n g cụ chỉ yêu cầu cải cách, không chủ trương đ á n h đỗ thự c dân P h á p ; chĩ yêu cằu bỏ chế độ q u a n lại, không chủ trương đánh đổ toàn bộ chế độ phong kiến. Cụ Phan-bội«Châu là một người tích cực vận động chống thự c dân Pháp, nh ư ng lại dựa vào Nhật đê đ ánh đuôi thực dan Pháp, chẳng khác gl (cđưa iiổ cửa trước, rư ớ c beo cửa sau ». ỉỉồ Chủ tịch coi trọng các cụ Phan-đình-í^hùng, Hoàng-hou-Thám, Phan-bội-Cliâu, Phan-chu-Trinhi
14 cnứ TỊCH líỒ -C M l-M hM l như ng không theo con đường của các cụ. Người khòng theo phái Đông du sang Nhật mà sang các nư ớ c p h ư ơ n g Tây, nơi có tư tư ở n g tự do, dân chủ và có khoa học, kỹ th u ật hiện đại đang hấp dẫn Ngirời. Sau này Hồ Chủ tịch đã kê lại: (cVào trạc tuôi 13, làn đau tiên tôi đã được nghe n hữ n g từ Phảp: tự do, bình đẳng, bác ái... T hế là tỏi m uốn làm quen với văn m inh Pháp, tìm xem nhữ ng gl ầ n giấu đằng sau n h ữ n g t ừ ấy Con đ ư ờ n g của HÒ Chủ tịch khác h ẳn với con đ ư ờ ng của các n h à yèu nước tiền bổi. Đó là con đư ờng dản tộc (tộc lập và dân chủ, tự do của nhữ n g ngưòi Việt-nam yêu nưởc nồng n àn, tuyệt đối trung th à n h với Tô quổc, với n h â n dân. Đễ tìm co n đ ư ờ ng ấy, Hồ Chủ tịch đã đi khắp năm châu b ố n biền, xem xét tinh hinh, nghiên cứu nhữ ng lý lu ậ n và kinh nghiệm cách m ạng mới nhất của thời đại, hòa m ình YỞi q u ầ n chúng công n h ân và n hân dân lao động đủ các m àu da. Đầu năm 1911, Người bỏ học, Trên đư ờng r a nước ngoài, Người qua Phan- thiết và đ ã dạy học trong một thời gian ngắn tại trường Dực-thanh, một trư ờ ng tư do một số n h à văn thân yêu n ư ớ c lập ra. ít lâu sau, HỒ Chủ tịch vào Sài-gÒD. Nam-kỲ dưới chế độ th u ộ c địa cung chẳng khảc gl Trung- kỳ dưới chế độ bảo hộ và Bắc-kỳ d ư ớ i chế độ n ử a (1) Trlch b à i : « B ế n thăm m ột c h i ế n s ĩ q uổc tế cộtit* sản — N guyễn-ái-Q u ốe ® của ô . M an-iìen-so-tam , tạp chi Ngọn ỉửa nhỏ (Liôn-xô), số 39, ngày 23 thảng 12 nărn 1923
l ỉ ồ CHỦ TỊCH SỚM CO CHĨ ĐUỒI THỰC D Â N PHẤP. . . lõ thuộc địa, nửa bảo hộ. ở đâu nhân dân cũng bị áp bửc, bỏc lột, đồng bào cung bị đọa đày, khô nhục. Điều đó càng thòi thúc Hò Chủ tịch đi sang các nưó'C Âu táy đề xem nhản dâii các nước ấy làm n h ư th ế n à o m à trở n ên dộc lập, h ù n g cư ờ n g , rồi sẽ trở về (Cgiúp đõ* đòng b à o )) đánh đuối thực dân Pháp. Ý định ấy của Người đã dẫn Người từng bước đi tới tìm m ột phương hướng mới cho sự nghiệp cứu nước cùa nhân dân ta.
II H Ò CHỦ TỊCH T Ì M T H Ấ Y CON Đ Ư Ờ N G C Á C H M Ạ X G D Ứ N G Đ Ẳ N VÀ PHẨN ĐẤU ĐÈ THÀNH LẬP ĐẲNG CỦA G IA I CẤP CÔNG NHÂN V ĨỆ T -N A M (1911 - 1 9 3 0 ) Sau một thòi giaii ngắn ỏ' Sài-gòn, giữa Iiăiii 1911, lấy tên là Ba, Hô Chủ tịch làm phụ bếp dưới tàu buôn Đô đốc La-tiìí-sơ To-rẻ-vi-lơ (Amiral La- íouche Tréville) thuộc Miing vận tải hợp nhất của Pháp. T ừ đó Ngirời đi, đi rat nhieư, Inrỏc hết là sang l^háp. Với lòng ỵỏii nưó'c nốiì^ nàn và căm thù sâu sắc bọn thực dân, Ngưòi kiên (ri chịu đ ự n g mọi g i a n n a n thử thách, chĩ m o iig s a o thực hiện được hoài bão cao cả của mình. Hồ Chủ tịch saag Pháp dể tim con đirừng cách mạng, giải phóng đồng bào khỏi ách th ự c dân Pháp. Ngirời sống, học tạp và rèn luyện trong phong trào công n h â n Pháp. Ngưòi không chỉ dừng lại ỏ* n ư ở c P háp mà còn đi nliiốu nước châu Âu, châu Piii và châu Mỷ. Người lao dộng chân lay dế sổng : làm trên tàu, nẩu bếp, làm vườn khi ò Lơ Ha-vơ-r ơ