Tình b n vĩ đ i và xúc đ ng c a Các Mác và Ph.Ăng ghenạ ạ ộ ủ
1
Tình b n vĩ đ i và xúc đ ng c a Các Mác và Ph.Ăng ghenạ ạ ộ ủ
2
Tình b n vĩ đ i và xúc đ ng c a Các Mác và Ph.Ăng ghenạ ạ ộ ủ
3
Tình b n vĩ đ i và xúc đ ng c a Các Mác và Ph.Ăng ghenạ ạ ộ ủ
TÌNH B N VĨ Đ I VÀ C M Đ NG C A CÁC MÁC VÀ PH.ĂNGẠ Ạ Ả Ộ Ủ
GHEN
Ph n I: M đ uầ ở ầ
Ng i ta đã và s còn t n nhi u công s c đ th o lu n, tranh lu n vườ ẽ ố ề ứ ể ả ậ ậ ề
t m nh h ng c a C.Mác và Ph.Ăngghen đ i v i s phát tri n c a nhânầ ả ưở ủ ố ớ ự ể ủ
lo i t th k th XIX v sau. S đánh giá đó có th khác nhau tuỳ theoạ ừ ế ỉ ứ ề ự ể
t m nhìn, giác đ , ch đ ng và tâm tr ng c a nh ng ng i nghiên c u.ầ ộ ỗ ứ ạ ủ ữ ườ ứ
Song có m t đi u hi n nhiên, không ai có th ph nh n đ c là s đóngộ ề ể ể ủ ậ ượ ự
góp to l n c a C.Mác và Ph.Ăngghen vào dòng ch y chung c a văn hoáớ ủ ả ủ
nhân lo i n u ta hi u văn hoá là s sáng t o, đ i m i và phát tri n, làạ ế ể ự ạ ổ ớ ể
nh ng cái thu c v lòng nhân ái, v tha, s sáng su t và lòng dũng c mữ ộ ề ị ự ố ả
đ u tranh cho cái thi n và cái đ p; là cách m ng, cách m ng không ng ngấ ệ ẹ ạ ạ ừ
đ ch ng l i nh ng gì m t nhân tính, thi t l p quan h ng x gi a conể ố ạ ữ ấ ế ậ ệ ứ ử ữ
ng i v i con ng i trên đ nh cao c a tình nhân ái. Và tình b n vĩ đ iườ ớ ườ ỉ ủ ạ ạ
gi a Các Mác và Ăng ghen là m t trong nh ng di s n tuy t v i mà hai ôngữ ộ ữ ả ệ ờ
đã đ l i cho nhân lo i, là t m g ng sáng v m t tình b n m u m c.ể ạ ạ ấ ươ ề ộ ạ ẫ ự
H n th tình b n c a hai ông đã th hi n nh ng đ c tr ng mà sau này đãơ ế ạ ủ ể ệ ữ ặ ư
tr thành chu n m c đ nh n bi t đâu là nh ng tình b n chân chính. ở ẩ ự ể ậ ế ữ ạ
Và tình b n vĩ đ i gi a Các Mác và Ăng ghen không còn t ng nào có thạ ạ ữ ừ ữ ể
di n t hoàn h o h n b ng c m t “tình đ ng chí c ng s n”, quy t chungễ ả ả ơ ằ ụ ừ ồ ộ ả ế
s c chung lòng vì hoài bão lí t ng l n. ứ ưở ớ
Ph n II: Vài nét v Các Mác và Ăng ghenầ ề
1, Các Mác
Karl Marx (phiên âm Vi t hay đ c là Các Mác)ệ ọ sinh ngày 15-5-1818 trong
m t gia đình lu t s ng i Do Thái nghèo Trier thu c t nh Rhénanie c aộ ậ ư ườ ở ộ ỉ ủ
V ng qu c Ph . Cha ông, Heinrich, ng i có ngu n g c nhi u đ i làmươ ố ổ ườ ồ ố ề ờ
Giáo sĩ Do Thái, đã c i đ o sang Kito giáo, dù ông có nhi u xu h ngả ạ ề ướ
th n lu n. Tên th t c a cha Marx là Herschel Mordechai, nh ng lu t c aầ ậ ậ ủ ư ậ ủ
V ng qu c Ph không cho phép ng i Do Thái làm v lu t pháp, ôngươ ố ổ ườ ề ậ
đ i sang đ o Lu th . Tu i th c a Marx đ c ti p xúc v i nhi u h c gi ,ổ ạ ơ ổ ơ ủ ượ ế ớ ề ọ ả
h a sĩ th ng xuyên lui t i gia đình ông. Năm 1830, Karl Marx lên 12 tu i,ọ ườ ớ ổ
ông tr thành h c sinh c a tr ng trung h c Trier. Là m t h c sinh cóở ọ ủ ườ ọ ộ ọ
ch t l ng, ông có s tr ng nh ng môn h c c n có tính ch t đ c l pấ ượ ở ườ ở ữ ọ ầ ấ ộ ậ
sáng t o. Ông cũng h c t t môn Toán.ạ ọ ố
4
Tình b n vĩ đ i và xúc đ ng c a Các Mác và Ph.Ăng ghenạ ạ ộ ủ
Sau khi t t nghi p tr ng trung h c Trier vào mùa thu năm 1835, Marxố ệ ườ ọ
b c vào Đ i h c Bonn tu i 17 đ h c v lu t. đây, ông tham giaướ ạ ọ ở ổ ể ọ ề ậ Ở
nhóm u ng r u Quán Trier và đã t ng là ch nhi m c a nó; vì th vi cố ượ ừ ủ ệ ủ ế ệ
h c t p c a ông cũng b nh h ng. Marx quan tâm đ n nghiên c u tri tọ ậ ủ ị ả ưở ế ứ ế
h c và văn h c, nh ng cha ông không cho phép đi u đó vì ông không tinọ ọ ư ề
r ng Marx s s ng sung túc trong t ng lai n u là m t h c gi . Nh ngằ ẽ ố ươ ế ộ ọ ả ữ
năm ti p theo, cha c a Marx bu c ông chuy n sang Đ i h c Friedrichế ủ ộ ể ạ ọ
Wilhemlms Béc lin. Khi đó, Marx vi t nhi u th và ti u lu n liên quanở ế ề ơ ể ậ
đ n cu c s ng, s d ng ngôn ng tri t h c nh n đ c t ng i cha th nế ộ ố ử ụ ữ ế ọ ậ ượ ừ ườ ầ
lu n t do c a mình, ch ng h n tác ph m "Th ng đ ". Trong su t giaiậ ự ủ ẳ ạ ẩ ượ ế ố
đo n này, ông ti p thu tri t h c vô th n c a nh ng ng i Hegel cánh tạ ế ế ọ ầ ủ ữ ườ ả
(hay Hegel tr ). Marx đ t h c hàm Ti n sĩ năm 1841 v i lu n án mangẻ ạ ọ ế ớ ậ
tiêu đ : "S khác bi t gi a tri t h c t nhiên c a Epicurus v i tri t h c tề ự ệ ữ ế ọ ự ủ ớ ế ọ ự
nhiên c a Democritus".ủ
Berlin, Marx ch y u quan tâm đ n tri t h c. Ông tham gia m t nhómỞ ủ ế ế ế ọ ộ
sinh viên và giáo s tr g i là nh ng “ng i Hegel tr ". Đ i v i nhi uư ẻ ọ ữ ườ ẻ ố ớ ề
ng i trong s h , ph ng pháp bi n ch ng c a Georg Wilhelm Friedrichườ ố ọ ươ ệ ứ ủ
Hegel, m c dù ch v i n i dung lí thuy t, đã cung c p m t vũ khí m nhặ ỉ ớ ộ ế ấ ộ ạ
m cho vi c phê bình n n chính tr và tôn giáo lúc đó. M t s thành viênẽ ệ ề ị ộ ố
đã th y s t ng t gi a tri t h c Aristote và tri t h c Hegel M t ng iấ ự ươ ự ữ ế ọ ế ọ ộ ườ
Hegel tr khác, Max Stirner, đã áp d ng s phê bình Hegel và cho r ngẻ ụ ự ằ
nh ng ng i theo ch thuy t vô th n th t s là nh ng ng i "ngoan đ o"ữ ườ ủ ế ầ ậ ự ữ ườ ạ
(trong cu n ốDer Einzige und sein Eigenthum). Quan đi m c a ông khôngể ủ
đ c đ ng tình b i h u h t các đ ng s ; nh ng dù sao, cu n sách c aượ ồ ở ầ ế ồ ự ư ố ủ
Stirner là lí do chính đ Marx t b quan đi m c a Ludwig Andreasể ừ ỏ ể ủ
Feuerbach đ phát tri n các khái ni m c b n c a ch nghĩa duy v t l chể ể ệ ơ ả ủ ủ ậ ị
s . M t trong nh ng giáo s c a Marx là Nam t c Westphalen, cha c aử ộ ữ ư ủ ướ ủ
Jeny Von Westphalen v c a Marx sau này.ợ ủ
Vì nh ng đi u ki n ki m duy t t i Ph , Marx rút kh i ban biên t p c aữ ề ệ ể ệ ạ ổ ỏ ậ ủ
t Rheinische Zeitung, và d đ nh xu t b n, cùng v i Arnold Ruge, m tờ ự ị ấ ả ớ ộ
nhà cách m ng Đ c khácạ ứ . Ông t i Phápớ vào cu i tháng 10 năm 1843.ố
Paris th i đi m đó là n i và ho t đ ng c a nhi u nhà cách m ngở ờ ể ơ ở ạ ộ ủ ề ạ
Đ c, Anh, Ba Lan và Italia. Paris, ngày 28 tháng 8 năm 1844, t i Cefeứ Ở ạ
de la Regence Place du Palais ông g p Friedrich Engels, ng i s trở ặ ườ ẽ ở
thành ng i b n và đ ng s quan tr ng nh t trong c cu c đ i ông.ườ ạ ồ ự ọ ấ ả ộ ờ
Engels m i ch g p Marx m t l n tr c đó (và ng n ng i) t i văn phòngớ ỉ ặ ộ ầ ướ ắ ủ ạ
c aủ Rheinische Zeitung năm 1842, ông t i Paris đ gi i thi u v i Marxớ ể ớ ệ ớ
cu n sách m i xu t b n c a mình,ố ớ ấ ả ủ Đi u ki n c a giai c p lao đ ng Anhề ệ ủ ấ ộ ở
qu c năm 1844.ố Cu n sách này đã thuy t ph c Marx r ng giai c p laoố ế ụ ằ ấ
5