Tình hình mắc bệnh cầu trùng ở thỏ tại Việt Yên, Bắc Giang và thử nghiệm thuốc điều trị

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài khảo sát “Tình hình mắc bệnh cầu trùng ở thỏ tại Việt Yên Bắc Giang và thử nghiệm 2 loại thuốc điều trị“ để giúp người chăn nuôi thỏ giảm bớt ảnh hưởng của bệnh cầu trùng. Chăn nuôi thỏ là một nghề còn khá mới mẻ và là một trong những nghề góp phần quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo cho nông dân trong tỉnh, chính vì vậy nhiều hộ gia đình đã vươn lên làm giàu bằng nghề này. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tình hình mắc bệnh cầu trùng ở thỏ tại Việt Yên, Bắc Giang và thử nghiệm thuốc điều trị

CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC rửa sàn, dụng cụ giết mổ,…). Điều đặc biệt là cơ sở chưa có giải pháp giảm thiểu, thu gom qua khảo sát chỉ có 36,67% cơ sở giết mổ lợn và hệ thống xử lý chất thải. Vấn đề này đang có thu tiết triệt để, số còn lại là để chảy lên sàn, tiềm ẩn nguy cơ không đảm bảo vệ sinh thú y, hòa lẫn vào nước. Chỉ có 30% số cơ sở giết mổ môi trường và an toàn thực phẩm trong hoạt lợn tại Nam Đàn cho biết chỉ mở vòi nước khi động giết mổ lợn, đòi hỏi phải có giải pháp cần và đóng vòi nước khi kết thúc, trong khi can thiệp phù hợp để cải thiện hiện trạng này. đó tại huyện Diễn Châu và Yên Thành không có cơ sở nào áp dụng mà để cho nước chảy TÀI LIỆU THAM KHẢO tràn liên tục trên sàn trong suốt quá trình giết 1. Chi cục Chăn nuôi và Thú y Nghệ An (2019). Báo cáo Thực trạng hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm tại Nghệ mổ. Lượng tiết không được thu triệt để hòa An [Online]. [Accessed]. với nước chảy tràn trên sàn sẽ đi vào hệ thống 2. Nguyễn Ngọc Lương (2018). Xây dựng mô hình quản lý xử lý, gây hiện tượng quá tải xử lý hoặc nếu chất thải trong các cơ sở giết mổ gia súc. Báo cáo tổng kết không sẽ đẩy chi phí xử lý lên cao. Bên cạnh Nhiệm vụ môi trường cấp Bộ năm 2018. Bộ Nông nghiệp đó, đáng lẽ thu được tiết này sẽ làm được thức và PTNT. 3. Tổng cục Thống kê (2021). Thống kê chăn nuôi Việt Nam ăn cho gia súc, giảm lãng phí nguồn protein 01/01/2021 về số lượng đầu con và sản phẩm gia súc, gia và các chi phí xử lý. cầm [Online]. Available: http://nhachannuoi.vn/thong- ke-chan-nuoi-viet-nam-01-01-2021-ve-so-luong-dau-con- 4. KẾT LUẬN va-san-pham-gia-suc-gia-cam/ [Accessed]. Các cơ sở giết mổ lợn quy mô hộ cá thể 4. Cao Tuấn (2019). Chăn nuôi an toàn sinh học - Giải pháp bảo vệ đàn vật nuôi ở Nghệ An [Online]. Available: được khảo sát tại 3 huyện: Diễn Châu, Nam https://baonghean.vn/chan-nuoi-an-toan-sinh-hoc-giai- Đàn và Yên Thành của tỉnh Nghệ An chưa có phap-bao-ve-dan-vat-nuoi-o-nghe-an-244792.html. sự đầu tư về hạ tầng một cách bài bản, nhiều [Accessed 23/5 2021]. TÌNH HÌNH MẮC BỆNH CẦU TRÙNG Ở THỎ TẠI VIỆT YÊN BẮC GIANG VÀ THỬ NGHIỆM THUỐC ĐIỀU TRỊ Nguyễn Văn Lưu1*, Nguyễn Thị Chinh1, Dương Thị Toan1, Trần Thị Tâm1 và Nguyễn Thị Hà My1 Ngày nhận bài báo: 05/04/2021 - Ngày nhận bài phản biện: 10/05/2021 Ngày bài báo được chấp nhận đăng: 28/05/2021 TÓM TẮT Kết quả nghiên cứu cho thấy, thỏ mắc bệnh cầu trùng với tỷ lệ 49,17%. Các lứa tuổi thỏ đều mắc cầu trùng. Trong đó, thỏ mắc cầu trùng với tỷ lệ và cường độ cao chủ yếu xảy ra ở thỏ từ 1-2 tháng tuổi (62,5%) và 2-3 tháng tuổi (57,5%), tỷ lệ và cường độ nhiễm thấp nhất ở thỏ
CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC with coccidiosis have lesions in the ileum, cecum, colon such as swollen mucosa, bleeding at times, with many white spots. The drug N-Septorim for 5 consecutive days has a high therapeutic effect of 87.39%, while the Vicox-Toltra drug has a low therapeutic effect of 62.39%. Keywords: Coccidiosis, rabbits, oocyst, N-Septorim, Vicox-Toltra. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Chăn nuôi thỏ là một nghề còn khá mới 2.1. Vật liệu mẻ và là một trong những nghề góp phần Đối tượng nghiên cứu: Giống thỏ quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo Newzealand White từ 01 đến 12 tuần tuổi. cho nông dân trong tỉnh, chính vì vậy nhiều Địa điểm lấy mẫu: Trại chăn nuôi thỏ Thúy hộ gia đình đã vươn lên làm giàu bằng nghề Thắng xã Thượng Lan - huyện Việt Yên - tỉnh này. Chăn nuôi thỏ vốn đầu tư ban đầu thấp, Bắc Giang. chuồng trại có thể tận dụng các vật liệu sẵn có, rẻ tiền, tận dụng được lao động nhàn rỗi Xét nghiệm mẫu: Phòng thí nghiệm Khoa ở nông thôn. Thỏ rất dễ nuôi, thức ăn dễ kiếm Chăn Nuôi - Thú Y, Trường Đại học Nông - chủ yếu là rau, cỏ, lá cây. Lâm Bắc Giang. Tuy nhiên, thỏ có sức đề kháng kém dễ Thời gian lấy mẫu: Lấy mẫu phân mới thải cảm nhiễm các mầm bệnh và phát triển dịch ra vào sáng sớm. do các yếu tố của môi trường ngoại cảnh gây 2.2. Phương pháp nên. Khi mắc bệnh thỏ dễ chết, có khi chết 2.2.1. Phương pháp lấy mẫu hàng loạt, một trong các bệnh thường gặp - Lấy mẫu theo phương pháp lấy mẫu chùm trong chăn nuôi thỏ là bệnh cầu trùng, đây nhiều bậc: Để xác định tỷ lệ và cường độ mắc là bệnh rất phổ biến trên đàn thỏ nuôi công bệnh cầu trùng thỏ nuôi tại trại Thúy Thắng, nghiệp, bán công nghiệp và nuôi nông hộ gây Thượng Lan, Việt Yên, Bắc Giang, tiến hành thiệt hại trong chăn nuôi thỏ. Bệnh gây rối bố trí lấy mẫu: loạn tiêu hóa, các tế bào thượng bì của ruột bị + Bố trí lấy mẫu theo lứa tuổi: Thỏ được chia tổn thương, không hấp thu được dinh dưỡng, thành 4 lứa tuổi như sau: 3 tháng tuổi để hiệu quả của việc chuyển hóa thức ăn và giảm đánh giá tỷ lệ và cường độ mắc cầu trùng. tăng khối lượng, làm thỏ còi cọc, chậm lớn, suy yếu và tiêu tốn thức ăn cao... + Bố trí lấy mẫu theo trạng thái phân: Thỏ có trạng thái phân khác nhau phân bình thường, Bắc Giang là tỉnh có nghề chăn nuôi thỏ phân sệt và phân lỏng để đánh giá tỷ lệ và phát triển nhanh trong những năm gần đây cường độ mắc cầu trùng. và bệnh cầu trùng thỏ cũng đã gây thiệt hại đáng kể trên đàn thỏ nuôi tại đây. Vì vậy, việc - Phương pháp lấy mẫu phân: Lấy mẫu phân xác định tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng vừa thải ra của thỏ ở các lứa tuổi (từ sơ sinh đến thỏ tại các trại chăn nuôi là hết sức cần thiết trên 12 tuần tuổi), lấy mẫu phân của thỏ trước, để phục vụ cho công tác chẩn đoán, đồng thời trong và sau khi thử nghiệm phác đồ điều trị, qua nghiên cứu này làm cơ sở cho việc sử mẫu phân đảm bảo 10-20 g/mẫu. Mẫu phân dụng các loại thuốc trong phòng trị bệnh cầu được để riêng các mẫu phân vào một túi nilon trùng thỏ nuôi tại tỉnh Bắc Giang nói riêng và nhỏ, bên ngoài mỗi túi ghi rõ: Tuổi thỏ, tình khu vực các tỉnh phụ cận nói chung. Xuất phát trạng vệ sinh, trạng thái phân, ngày tháng lấy từ thực tế trên, chúng tôi đã thực hiện đề tài mẫu và các biểu hiện lâm sàng khác của thỏ. khảo sát “Tình hình mắc bệnh cầu trùng ở thỏ Các mẫu được xét nghiệm ngay trong ngày. tại Việt Yên Bắc Giang và thử nghiệm 2 loại - Mẫu bệnh phẩm: Lấy các đoạn ruột non, thuốc điều trị“ để giúp người chăn nuôi thỏ ruột già, gan… có biểu hiện bệnh tích điển giảm bớt ảnh hưởng của bệnh cầu trùng. hình của thỏ bị bệnh cầu trùng. 80 KHKT Chăn nuôi số 267 - tháng 7 năm 2021
CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC 2.2.2. Xét nghiệm mẫu phân thì xác định thuốc có tác dụng triệt để Mẫu được kiểm tra bằng phương pháp với cầu trùng, nếu thấy 3 Oocyst trên vi trường phù nổi (Fulleborn) là lợi dụng dung dịch muối thì xác định thuốc có hiệu lực với cầu trùng ăn (NaCl) bão hòa có tỷ trọng d=1,18-1,20, lớn nhưng chưa triệt để, nếu số lượng Oocyst trên hơn tỷ trọng của Oocyst cầu trùng (d=1,01- vi trường không giảm so với trước khi dùng 1,02) làm cho Oocyst nổi lên bề mặt dung dịch. thuốc thì xác định thuốc không có hiệu lực với 2.2.3. Xác định tỷ lệ và cường độ mắc bệnh cầu trùng. Các mẫu phân được xét nghiệm, nếu có noãn 2.3. Xử lý số liệu nang thì quan sát trên 03 vi trường khác nhau, Số liệu được xử lý theo phương pháp sau đó lấy trung bình và quy ước theo phương thống kê sinh học bằng phần mềm Microsoft pháp của Trịnh Văn Thịnh (1987) như sau: Excel 2010. - Số lượng Oocyst/vi trường ≤3: Quy định 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN cường độ nhẹ (+) - Số lượng Oocyst/vi trường 4-6: Quy định 3.1. Tỷ lệ và cường độ mắc bệnh cầu trùng cường độ trung bình (++) theo tuổi thỏ - Số lượng Oocyst/vi trường 7-9: Quy định Qua kiểm tra 480 mẫu phân thỏ thu thập cường độ nặng (+++) ở trại thỏ tại huyện Việt Yên - tỉnh Bắc Giang. - Số lượng Oocyst/vi trường ≥10: Quy định Bảng 1 cho thấy thỏ ở các lứa tuổi đều bị mắc cường độ rất nặng (++++) cầu trùng, ở các độ tuổi khác nhau thỏ Newze- 2.2.4. Phương pháp xác định bệnh tích đại thể aland có tỷ lệ và cường độ mắc cầu trùng khác của thỏ bị bệnh cầu trùng nhau. Trong đó, thỏ 1-2 tháng tuổi mắc bệnh Mổ khám 8 thỏ mắc bệnh cầu trùng ở cao nhất 62,50%, thỏ 2-3 tháng tuổi là 57,50%, cường độ rất nặng, quan sát bệnh tích đại thể thỏ >3 tháng tuổi là 45,83% và thấp nhất ở thỏ ở các cơ quan, tổ chức thỏ bệnh.
CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC 3.2. Tỷ lệ và cường độ mắc bệnh cầu trùng phân bình thường là 36,09%. Như vậy, thỏ ở theo trạng thái phân trạng thái phân lỏng có tỷ lệ mắc cầu trùng Kết quả khảo sát tỷ lệ và cường độ mắc cao. Theo Trương Thị Tính (2011), phân lỏng cầu trùng theo trạng thái phân trình bày ở có tỷ lệ mắc 97,68% và phân thường 52,24%; bảng 2 cho thấy tỷ lệ mắc bệnh cầu trùng ở Lương Thị Minh Huế (2015) cho biết phân trạng thái phân lỏng cao nhất (75,82%). Tỷ lệ lỏng có tỷ lệ mắc 96,50% và phân thường có tỷ mắc bệnh cầu trùng có phân sệt là 52,83% và lệ mắc 63,18%. Bảng 2. Tỷ lệ và cường độ mắc bệnh cầu trùng theo trạng thái phân Tỷ lệ Cường độ nhiễm Trạng thái Số mẫu Số mẫu nhiễm + ++ +++ ++++ phân kiểm tra mắc bệnh (%) n % n % n % n % Bình thường 230 83 36,09 25 30,12 33 39,76 22 26,51 3 3,61 Phân sệt 159 84 52,83 25 29,76 32 38,10 24 28,57 3 3,57 Phân lỏng 91 69 75,82 11 15,94 23 33,33 20 28,99 15 21,74 Tổng 480 236 49,17 61 25,85 88 37,29 66 27,97 21 8,90 3.3. Một số bệnh tích của thỏ mắc bệnh cầu gan, mật chiếm 25,0%. Kolapxki và ctv (1980) trùng cho biết bệnh tích thấy rõ ở ruột và gan thì Kết quả bảng 3 cho thấy, thỏ bị cầu trùng có không đồng đều, chúng phụ thuộc vào loài bệnh tích ở hồi tràng chiếm 75,0%, không tràng cầu trùng gây bệnh, số lượng và nơi khu trú, là 62,5%, tá tràng 50,0%, manh tràng chiếm tuổi thỏ đồng thời phụ thuộc cả vào khoảng 87,5%, kết tràng chiếm 75,5%, có bệnh tích ở thời gian của bệnh và thể bệnh. Bảng 3. Bệnh tích của thỏ mắc bệnh cầu trùng Vị trí Số thỏ Số có Tỷ lệ kiểm tramổ khám bệnh tích (%) Bệnh tích đại thể (con) (con) Tá tràng 8 4 50,0 Niêm mạc phù trắng, có lớp dịch nhầy phủ lên, đôi chỗ xung Không tràng 8 5 62,5 huyết. Hồi tràng 8 6 75,0 Niêm mạc túi tiếp giáp manh tràng có nhiều điểm chấm trắng. Manh tràng 8 7 87,5 Niêm mạc sưng tấy và hồng thẫm, đôi chỗ xuất huyết. Kết tràng 8 6 75,0 Gan, mật 8 2 25,0 Có nhiều ổ hoại tử trắng to bằng hạt đậu trên bề mặt gan, mật to. Hình 1. Bệnh tích ở gan hoại tử Hình 2 và 3. Bệnh tích ở ruột tụ huyết 3.4. Hiệu quả điều trị cầu trùng thỏ gian điều trị cho thấy thuốc an toàn, không Kết quả bảng 4 cho ta thấy, lô thí nghiệm có phản ứng phụ xẩy ra. Sử dụng thuốc 1 sau 10 ngày điều trị có tỷ lệ sạch noãn nang N-Septorim có hiệu quả điều trị cao hơn với là 87,39%; lô thí nghiệm 2 đạt 62,39%. Qua thời bệnh cầu trùng thỏ. 82 KHKT Chăn nuôi số 267 - tháng 7 năm 2021
CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT VÀ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC Bảng 4. Kết quả điều trị cầu trùng trên đàn thỏ Loại thuốc sử Số thỏ Kết quả kiểm tra phân sau điều trị 10 ngày Lô dụng TN Số con còn Oocyst Tỷ lệ (%) Số con sạch Oocyst Tỷ lệ (%) Lô 1 N-Septorim 119 15 12,61 104 87,39 Lô 2 Vicox-Toltra 117 44 37,61 73 62,39 Tính chung 236 59 25,0 177 75,0 4. KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Almeida A.J., Mayen F.L. and Oliveira F.C. (2006). Tại Việt Yên (Bắc Giang) 49,17% thỏ mắc Species from genus Eimeria observed in domestic rabbit bệnh cầu trùng. Các lứa tuổi đều mắc cầu (Oryctolagus cuniculus) feces raised at the Municipality trùng, nhưng mắc với tỷ lệ và cường độ cao of Campos dos Goytacazes in the State of Rio de Janerio, Brazil. Rev. Bra. Parasitol. Vet., 15(4):163-66. chủ yếu xảy ra ở giai đoạn 1-2 tháng tuổi 2. Hoàng Văn Dư, Nguyễn Quang Tuyên và Nguyễn Quốc (62,5%) và 2-3 tháng tuổi (57,5%), tỷ lệ và Doanh (2010). Tình hình nhiễm cầu trùng trên đàn thỏ nuôi tại một số huyện tỉnh Bắc Giang, Tạp chí KHKT Thú cường độ nhiễm thấp nhất ở thỏ