Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 20

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:369

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chủ yếu của tập này được Lênin tập trung đánh giá tình hình trong Đảng và đặt vấn đề kiên quyết phải mở rộng cuộc đấu tranh xây dựng Đảng, củng cố sức mạnh đấu tranh quyết liệt với phái Men-sê-vích, vạch trần âm mưu bè phái của phái Tiếng nói, phái Tiến lên, bọn Tờ-rốt-kít, chủ nghĩa cải lương, bảo vệ chủ nghĩa Mác, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn CM Nga,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 20

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i ! V.I. Lª-Nin V.I. Lª-Nin Toµn tËp 20 Toµn tËp TËp 20 Th¸ng M−êi mét 1910 - th¸ng M−êi mét 1911 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i ! V.I. Lª-Nin V.I. Lª-Nin Toµn tËp 20 Toµn tËp TËp 20 Th¸ng M−êi mét 1910 - th¸ng M−êi mét 1911 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
Lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22 - 4 - 1870 ⎯ 22 - 4 - 2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lªnin - Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1980 theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin - Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, 10 102⎯505 xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70 - 80 thÕ kû XX. Л 793⎯ 80 014(01)⎯80 * * * TËp 20 cña Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp bao gåm nh÷ng t¸c
VII phÈm cña Lªnin viÕt trong thêi gian mét n¨m (th¸ng 11 - 1910 ®Õn th¸ng 11 - 1911) ph¶n ¸nh ®êi sèng kinh tÕ - x· héi n−íc Nga ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn ®Çy m©u thuÉn dÉn n−íc Nga qu©n chñ "trªn con ®−êng cuèi cïng vµ chê ®ãn cuéc c¸ch m¹ng ®ang ®Õn gÇn". Sù bÊt m·n cña quÇn chóng ngµy cµng t¨ng lªn, ý thøc ®Êu tranh cµng m¹nh, nÒn c«ng nghiÖp ®ang ®−îc kh«i phôc, ®éi ngò lêi tùa giai cÊp c«ng nh©n t¨ng, nhiÒu cuéc biÓu t×nh cña quÇn chóng xuÊt hiÖn. T×nh h×nh ®ã ®ang cÊp b¸ch ®ßi hái §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n ph¶i ®−îc chÊn chØnh lùc l−îng, "b−íc ra con ®−êng ®óng TËp 20 trong V. I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng t¸c phÈm ®¾n", liªn minh lùc l−îng, thèng nhÊt vµ ®oµn kÕt l·nh ®¹o cuéc viÕt trong thêi kú tõ th¸ng M−êi mét 1910 ®Õn th¸ng M−êi ®Êu tranh c¸ch m¹ng giµnh th¾ng lîi. mét 1911. Néi dung chñ yÕu cña tËp nµy ®−îc Lªnin tËp trung ®¸nh gi¸ Nh÷ng n¨m 1910 - 1911 lµ nh÷ng n¨m cã tÝnh chÊt b−íc t×nh h×nh trong §¶ng vµ ®Æt vÊn ®Ò kiªn quyÕt ph¶i më réng cuéc ngoÆt trong ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi cña n−íc Nga. Thêi kú ®Êu tranh x©y dùng §¶ng, cñng cè søc m¹nh ®Êu tranh quyÕt liÖt thèng trÞ cña thÕ lùc ph¶n ®éng Tr¨m ®en b¾t ®Çu sau khi c¸ch víi ph¸i mensªvÝch, v¹ch trÇn ©m m−u bÌ ph¸i cña ph¸i "TiÕng nãi", m¹ng 1905 - 1907 bÞ thÊt b¹i, lóc bÊy giê ®ang kÕt thóc. Sù bÊt ph¸i "TiÕn lªn", bän têrètkÝt, chñ nghÜa c¶i l−¬ng, b¶o vÖ chñ nghÜa m·n cña quÇn chóng ngµy cµng t¨ng lªn; ý thøc cña quÇn chóng M¸c, vËn dông s¸ng t¹o vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng Nga... Lªnin coi ®ã vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ ngµy lµ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi m¸cxÝt c¸ch m¹ng ch©n chÝnh. cµng m¹nh mÏ. Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n tÝch kh¸ Trong nh÷ng n¨m ®ã, nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc ®· cã nh÷ng toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn Nghiªn cøu chñ biÕn ®æi c¨n b¶n. Sau thêi kú ®×nh ®èn kÐo dµi tíi n¨m 1909, nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt. nÒn c«ng nghiÖp ®· b¾t ®Çu ®−îc phôc håi vµ ®Õn n¨m 1910 ®· PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng øng cña tiÕn vµo giai ®o¹n h−ng thÞnh. S¶n phÈm cña nh÷ng ngµnh c«ng phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy hÕt søc khoa häc nghiÖp quan träng nhÊt ®· t¨ng lªn, sù tËp trung s¶n xuÊt vµ tËp vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, gãp phÇn lµm s¸ng tá trung t− b¶n ®· ®−îc ®Èy m¹nh. Cïng víi sù t¨ng thªm sè l−îng nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n giai cÊp v« s¶n, sù tËp trung giai cÊp v« s¶n trong c¸c xÝ nghiÖp t− t−ëng cña V. I. Lªnin. lín còng t¨ng thªm. Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; chó thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin trùc Nh−ng sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc Nga vÉn bÞ k×m h·m thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). nh− tr−íc bëi nh÷ng tµn d− m¹nh mÏ cña chÕ ®é n«ng n«. TÊt Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ Ých cho c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®· lµm gay g¾t thªm nh÷ng m©u thuÉn kinh tÕ - b¹n ®äc. x· héi, ®· t¨ng c−êng thªm cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng míi ë trong n−íc. Th¸ng 11 n¨m 2005 Nh÷ng biÖn ph¸p mµ chÕ ®é Nga hoµng ®· thi hµnh trªn con ®−êng biÕn n−íc Nga thµnh n−íc qu©n chñ t− s¶n, nh÷ng Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX m−u toan cña chÕ ®é Nga hoµng muèn dïng c¸ch ®ã ®Ó gi¶i quyÕt tÝnh chÊt tÊn c«ng. N¨m 1911 sè c«ng nh©n tham gia c¸c cuéc b·i nh÷ng nhiÖm vô mµ toµn bé qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc c«ng ®· tíi h¬n 100 ngh×n, tøc lµ gÊp hai lÇn so víi n¨m 1910; theo con ®−êng t− b¶n chñ nghÜa ®· ®Æt ra, ⎯ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu n¨m 1912 ®· cã h¬n mét triÖu c«ng nh©n tham gia b·i c«ng. ®ã kh«ng thÓ cøu ®−îc chÕ ®é Nga hoµng khái cuéc c¸ch m¹ng Theo sau giai cÊp v« s¶n, giai cÊp n«ng d©n ®· ®øng dËy, ®· tíi gÇn. §u-ma III lµ n¬i thèng trÞ cña khèi liªn minh cña tÝch cùc ®Êu tranh chèng sù léng hµnh cña bän ®Þa chñ vµ §¶ng th¸ng M−êi vµ §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, tøc lµ nh÷ng ®¹i cu-l¾c. biÓu cña chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®¹i ®Þa chñ vµ cña bän Sèng ë n−íc ngoµi, ë Pa-ri, Lª-nin ch¨m chó theo dâi mäi trïm t− b¶n c«ng th−¬ng nghiÖp, ⎯ §u-ma ®ã kh«ng thùc biÓu hiÖn cña tÝnh tÝch cùc chÝnh trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n, sù hiÖn ®−îc nh÷ng ®iÒu hy väng cña chÕ ®é chuyªn chÕ. KÕt qu¶ lín m¹nh cña cao trµo d©n chñ chung ë n−íc Nga. C¸c t¸c phÈm cña chÝnh s¸ch ruéng ®Êt cña Xt«-l−-pin lµ sù ph¸ s¶n, sù bÇn cña Lª-nin thÊm s©u lßng tin t−ëng ë lùc l−îng cña giai cÊp cïng hãa hµng triÖu quÇn chóng n«ng d©n. N¹n mÊt mïa c«ng nh©n, ë lùc l−îng cña quÇn chóng nh©n d©n ®ang mét lÇn n¨m 1911 dÉn tíi n¹n ®ãi cña gÇn 30 triÖu n«ng d©n vµ lµm gay n÷a ®øng dËy ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ. "Ph¶i ch¨ng g¾t thªm t×nh h×nh ë n«ng th«n. b−íc ngoÆt ®· b¾t ®Çu?", ®ã lµ nhan ®Ò mét bµi b¸o cña Lª-nin Trong c¸c bµi "Ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn nãi vÒ "hai phe" vµ vÒ viÕt håi th¸ng M−êi mét 1910, bµi nµy më ®Çu tËp nµy. Trong "sù tho¶ hiÖp hîp lý"", "Ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn vµ ph¸i th¸ng bµi "C¸c cuéc biÓu t×nh ®· b¾t ®Çu", Lª-nin ®· viÕt: "Ngay b−íc M−êi", "VÒ ý nghÜa cña khñng ho¶ng", "Xt«-l−-pin vµ c¸ch m¹ng", ®Çu cña cuéc ®Êu tranh mét lÇn n÷a còng l¹i chØ cho chóng ta v.v. ®−îc ®−a vµo tËp nµy, Lª-nin ®· ph©n tÝch nh÷ng qu¸ tr×nh thÊy r»ng nh÷ng lùc l−îng ®· tõng lµm lung lay chÝnh quyÒn kinh tÕ - x· héi diÔn ra trong n−íc. M©u thuÉn giai cÊp gay g¾t Nga hoµng trong n¨m 1905 vµ sÏ ®¸nh tan chÝnh quyÒn ®ã trong thªm, giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa tiÕp tôc ng¶ sang ph¸i h÷u, cuéc c¸ch m¹ng s¾p tíi nµy, vÉn cßn tån t¹i" (tr. 88). sù chèng ®èi cña quÇn chóng t¨ng lªn ⎯ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã Dù ®o¸n cña Lª-nin ®· ®−îc hoµn toµn chøng thùc lµ ®óng ®· nãi lªn r»ng chÝnh s¸ch cña Xt«-l−-pin ®· bÞ ph¸ s¶n hoµn ®¾n ⎯ c¸c cuéc b·i c«ng vµ biÓu t×nh trong c¸c n¨m 1910 - 1911 toµn. Lª-nin ®· viÕt: "Xt«-l−-pin ra søc ®æ r−îu míi vµo b×nh lµ b−íc ®Çu cña cao trµo c¸ch m¹ng m¹nh mÏ míi. cò, biÕn chÕ ®é chuyªn chÕ cò thµnh chÕ ®é qu©n chñ t− s¶n; §¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n ®øng tr−íc mét nhiÖm vô lµ vµ sù ph¸ s¶n cña chÝnh s¸ch Xt«-l−-pin lµ sù ph¸ s¶n cña chÕ ph¶i l·nh ®¹o cao trµo c¸ch m¹ng ®ang ph¸t triÓn, cao trµo ®ã sÏ ®é Nga hoµng trªn con ®−êng cuèi cïng ®ã, con ®−êng cuèi lµm cho giai cÊp v« s¶n, liªn minh víi giai cÊp n«ng d©n, giµnh cïng cã thÓ cã ®−îc ®èi víi chÕ ®é Nga hoµng" (tËp nµy, ®−îc th¾ng lîi trong cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga. tr. 384). Hoµn c¶nh míi ®· ®Ò ra tr−íc ®¶ng nhiÖm vô ph¶i l·nh ®¹o, Sù bÊt m·n ©m thÇm ®· t¨ng lªn trong c¸c tÇng líp d©n chñ trong thùc tiÔn, cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n trong d©n c−, vµ ®Õn gi÷a n¨m 1910 th× chuyÓn thµnh cuéc ®Êu chèng chÕ ®é Nga hoµng ⎯ l·nh ®¹o phong trµo b·i c«ng, c¸c tranh c«ng khai. Giai cÊp c«ng nh©n lµ nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn cuéc mÝt-tinh vµ biÓu t×nh, viÖc cæ ®éng quÇn chóng trong cuéc ®øng lªn ®Êu tranh chèng chÕ ®é Nga hoµng. Ngay tõ mïa hÌ vËn ®éng bÇu cö s¾p tíi vµo §u-ma nhµ n−íc IV. ChØ cã thÓ ®· xuÊt hiÖn nh÷ng dÊu hiÖu râ rµng chøng tá r»ng phong trµo thùc hiÖn ®−îc c¸c nhiÖm vô ®ã ⎯ sö dông réng r·i mäi kh¶ c«ng nh©n ®−îc kh«i phôc ⎯ sè ng−êi tham gia b·i c«ng ®· n¨ng hîp ph¸p ®Ó cñng cè mèi liªn hÖ víi quÇn chóng, ®Ó ®Êu t¨ng lªn kh¸ nhiÒu, b¶n th©n c¸c cuéc b·i c«ng ngµy cµng mang tranh v× lîi Ých cña quÇn chóng ⎯ b»ng c¸ch quyÕt t©m ®oµn
X Lêi tùa Lêi tùa XI kÕt mäi phÇn tö ch©n chÝnh cña ®¶ng trong c¸c tæ chøc bÊt hîp thµnh hoµn toµn vµo th¸ng T¸m 1912 vµ cã tªn gäi lµ khèi ph¸p cña ®¶ng. th¸ng T¸m. Nh−ng ®¶ng ®· bÞ khñng ho¶ng nghiªm träng. Cuèi n¨m 1910 Trong bµi tiÓu luËn "VÒ c¸i thÑn cña tªn I-u-®u-sca T¬-rèt- ng−êi ta thÊy hoµn toµn râ rµng lµ c¶ bän thñ tiªu theo ph¸i "TiÕng xki" vµ trong bµi b¸o "VÒ t×nh h×nh trong ®¶ng", Lª-nin ®· ®¸nh nãi", lÉn bän triÖu håi theo ph¸i "TiÕn lªn" ®Òu kh«ng thùc hiÖn gi¸ T¬-rèt-xki lµ tªn ph¶n béi lîi Ých cña ®¶ng vµ lËp tr−êng cña c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ toµn thÓ håi th¸ng Giªng cña Ban h¾n lµ lËp tr−êng phiªu l−u, xÐt c¶ vÒ mÆt t− t−ëng ⎯ thèng chÊp hµnh trung −¬ng. Tê b¸o bÌ ph¸i cña bän men-sª- nhÊt tÊt c¶ c¸c kÎ thï cña chñ nghÜa M¸c, c¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ vµ vÝch theo ph¸i thñ tiªu "TiÕng nãi ng−êi d©n chñ - x· héi" ®· tiÕp ®¶ng ⎯ lõa dèi c«ng nh©n b»ng nh÷ng lêi nãi su«ng vÒ kh¶ n¨ng tôc ®−îc xuÊt b¶n. M¸c-tèp vµ §an tuy lµ uû viªn ban biªn tËp "®ång t©m tiÕn hµnh c«ng t¸c" víi ph¸i "TiÕng nãi" vµ ph¸i "TiÕn b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi" ⎯ C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng lªn", vµ c¶ vÒ mÆt tæ chøc ⎯ chuÈn bÞ triÖu tËp mét héi nghÞ chèng cña ®¶ng ⎯ nh−ng ®· ph¸ ho¹i c«ng t¸c cña ban biªn tËp, ®· ®¶ng. ng¨n c¶n viÖc thi hµnh ®−êng lèi cña Lª-nin. Bän thñ tiªu theo Trong thêi kú Êy thùc tÕ ®¶ng kh«ng cã trung t©m l·nh ®¹o. ph¸i "TiÕng nãi" ®· lîi dông −u thÕ cña m×nh trong Bé phËn ë Bän men-sª-vÝch theo ph¸i thñ tiªu, ®−îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t¹i §¹i héi V chñ - x· héi Nga ®Ó c¶n trë kh«ng cho nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch (§¹i héi Lu©n-®«n), ®· tõ chèi kh«ng lµm viÖc trong Bé phËn ë chÊn chØnh c«ng t¸c cña c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng. trong n−íc cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng vµ thËm chÝ ®· tuyªn ë Nga, ph¸i thñ tiªu, c¸i gäi lµ ph¸i hîp ph¸p - ®éc lËp do bè r»ng b¶n th©n sù tån t¹i cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng lµ P«-t¬-rª-xèp ®øng ®Çu, ®· tuyªn bè trªn c¸c t¹p chÝ "B×nh minh cã h¹i. Th¸ng Ba 1911, v× c¸c uû viªn b«n-sª-vÝch trong Ban chÊp cña chóng ta" vµ "Sù nghiÖp cuéc sèng" r»ng ®¶ng bÊt hîp ph¸p hµnh trung −¬ng bÞ b¾t ë Nga, nªn Bé phËn ë trong n−íc cña kh«ng tån t¹i n÷a, cßn nhiÖm vô cñng cè ®¶ng th× lµ "mét ¶o Ban chÊp hµnh trung −¬ng kh«ng cßn tån t¹i n÷a. t−ëng ph¶n ®éng". Ph¸i "TiÕng nãi" ®· c«ng khai ñng hé ph¸i Trong hoµn c¶nh ®¶ng bÞ khñng ho¶ng nghiªm träng, chØ cã hîp ph¸p - ®éc lËp vµ do ®ã ®· hoµn toµn r¬i vµo lËp tr−êng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch, do Lª-nin ®øng ®Çu, gi÷ ®−îc chñ nghÜa thñ tiªu. lßng trung thµnh víi ngän cê cña ®¶ng, l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh Ph¸i "TiÕn lªn" ®· lËp ra mét trung t©m chèng b«n-sª-vÝch nh»m thèng nhÊt thËt sù ⎯ trªn c¬ së nguyªn t¾c ⎯ tÊt c¶ c¸c trong c¸i gäi lµ tr−êng ®¶ng nh−ng thùc chÊt lµ mét tr−êng mang phÇn tö ñng hé ®¶ng. VÒ sau, khi ®¸nh gi¸ ý nghÜa cña thêi kú Êy tÝnh chÊt bÌ ph¸i ë B«-l«-nh¬. Hä tuyªn bè r»ng chñ nghÜa triÖu trong sinh ho¹t cña §¶ng, Lª-nin ®· viÕt: "Hai n¨m sau héi nghÞ håi lµ "xu h−íng hîp ph¸p" trong ®¶ng, vµ tuyªn truyÒn nh÷ng toµn thÓ mµ nhiÒu ng−êi thiÕu tin t−ëng hoÆc ngÉu nhiªn ®Õn quan ®iÓm triÕt häc chèng chñ nghÜa M¸c. víi phong trµo d©n chñ - x· héi, kh«ng muèn hiÓu tÝnh chÊt v« T¬-rèt-xki c«ng khai ®i vµo con ®−êng chia rÏ ®¶ng. H¾n ®· cïng khã kh¨n cña nhiÖm vô, cho lµ nh÷ng n¨m tranh c·i v« Ých, ®−a ra trong nhãm T¬-rèt-xki ë n−íc ngoµi mét nghÞ quyÕt víi kh«ng cã lèi tho¸t vµ v« nghÜa, lµ nh÷ng n¨m tan r· vµ ®æ vì, lêi kªu gäi triÖu tËp mét héi nghÞ "toµn ®¶ng" bÊt chÊp Ban chÊp th× l¹i lµ nh÷ng n¨m ®−a §¶ng d©n chñ - x· héi tho¸t ra khái hµnh trung −¬ng vµ chèng l¹i Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Thùc vòng bïn dao ®éng cña chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa triÖu håi tÕ th× ngay tõ lóc ®ã T¬-rèt-xki ®· tËp hîp mét khèi chèng ®¶ng ®Ó b−íc lªn con ®−êng ®óng ®¾n" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ gåm bän thñ tiªu, bän triÖu håi, bän T¬-rèt-xki; khèi ®ã ®· h×nh xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 21, tr. 8).
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII §èi lËp víi khèi liªn minh chèng ®¶ng vµ v« nguyªn t¾c cña víi ph¸i "TiÕng nãi" vµ ph¸i "TiÕn lªn" lµ nh÷ng ph¸i ®· ph¸ ho¹i T¬-rèt-xki víi ph¸i "TiÕng nãi" vµ ph¸i "TiÕn lªn", Lª-nin ®Ò ra nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ toµn thÓ håi th¸ng Giªng cña Ban chÊp nhiÖm vô cñng cè khèi liªn minh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch hµnh trung −¬ng. Ngµy 22 th¸ng M−êi mét (5 th¸ng Ch¹p) 1910 víi nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng. Lª-nin cïng víi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch kh¸c ®· ®−a ra b¶n Tõ th¸ng M−êi 1910 ë Pa-ri ®· b¾t ®Çu xuÊt b¶n "B¸o c«ng tuyªn bè göi Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung nh©n" cña ph¸i b«n-sª-vÝch, trong ®ã cã sù tham gia cña nh÷ng −¬ng yªu cÇu triÖu tËp ngay héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh ng−êi men-sª-vÝch ñng hé ®¶ng. Lª-nin ®· ®Æt vÊn ®Ò cÇn thiÕt trung −¬ng. Nh−ng bän thñ tiªu tËp hîp trong Bé phËn ë n−íc ph¶i kh«i phôc b¸o chÝ m¸c-xÝt hîp ph¸p ë Nga, vµ trªn c¸c trang ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng, ®· t×m mäi c¸ch chèng l¹i cña b¸o chÝ ®ã ph¶i më réng cuéc ®Êu tranh nh»m x©y dùng ®¶ng, viÖc triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ. chèng bän thñ tiªu, b¶o vÖ nh÷ng nguyªn lý t− t−ëng cña chñ Cuéc ®Êu tranh c¨ng th¼ng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch nghÜa M¸c. Th¸ng ch¹p 1910 b¾t ®Çu xuÊt b¶n b¸o "Ng«i sao" chèng bän thñ tiªu theo ph¸i "TiÕng nãi" nh»m triÖu tËp héi nghÞ hîp ph¸p cña ph¸i b«n-sª-vÝch ë Pª-tÐc-bua vµ t¹p chÝ "T− t−ëng", toµn thÓ, ®· diÔn ra trong nöa n¨m. Ngµy 28 th¸ng N¨m - 4 th¸ng mét t¹p chÝ triÕt häc vµ kinh tÕ - x· héi m¸c-xÝt ë M¸t-xc¬-va. S¸u (10 - 17 th¸ng S¸u) 1911 héi nghÞ c¸c uû viªn hiÖn ®ang sèng Tõ n−íc ngoµi Lª-nin ®· l·nh ®¹o vÒ mÆt t− t−ëng c¸c c¬ quan ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n ng«n luËn ®ã. Trong c¸c b¸o vµ t¹p chÝ ®ã ®· ®¨ng h¬n 50 bµi cña d©n chñ - x· héi Nga ®· häp ë Pa-ri, héi nghÞ nµy do Lª-nin vµ ng−êi. vµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch kh¸c triÖu tËp bÊt chÊp Bé phËn ë Sù ®¸nh gi¸ cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ t×nh h×nh trong n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng theo ph¸i thñ tiªu ®· ®¶ng ®· ®−îc Lª-nin nªu lªn trong "Bøc th− ngá göi toµn thÓ ph¸ ho¹i viÖc triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ. Qua "Th− göi héi nghÞ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ñng hé ®¶ng" viÕt trªn danh nghÜa c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - ban biªn tËp "B¸o c«ng nh©n", trong c¸c bøc th− göi Ban l·nh x· héi Nga ë n−íc ngoµi" cña Lª-nin ta thÊy râ héi nghÞ ®ã ®−îc ®¹o ë trong n−íc cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n triÖu tËp trong hoµn c¶nh c¨ng th¼ng nh− thÕ nµo, nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga, trong b¶n tuyªn bè "Göi Ban chÊp hµnh b«n-sª-vÝch ®· tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh khã kh¨n nh− thÕ nµo trung −¬ng" vµ trong bµi "VÒ t×nh h×nh trong ®¶ng", v.v., nh÷ng nh»m kh¾c phôc sù chèng ®èi cña ph¸i thñ tiªu. Trong c¸c v¨n t¸c phÈm ®ã ®· ®−îc ®−a vµo tËp nµy. Bµi "VÒ t×nh h×nh trong kiÖn viÕt tr−íc khi häp héi nghÞ ⎯ "§Ò c−¬ng (dµn bµi) b¸o c¸o ®¶ng", nh»m môc ®Ých th«ng b¸o réng r·i cho c¸c ®¶ng viªn biÕt cña ba uû viªn trung −¬ng b«n-sª-vÝch t¹i héi nghÞ riªng cña nh÷ng hµnh ®éng chèng ®¶ng cña ph¸i thñ tiªu (ph¸i "TiÕng nãi" chÝn uû viªn trung −¬ng" vµ trong b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh trong ®¶ng vµ ph¸i hîp ph¸p ®éc lËp) vµ cña T¬-rèt-xki, ®−îc in ngµy 23 (in lÇn ®Çu trong tËp nµy), Lª-nin chØ ra r»ng viÖc triÖu tËp héi hoÆc 24 th¸ng Ch¹p 1910 (5 hay 6 th¸ng Giªng 1911) thµnh b¶n nghÞ lµ con ®−êng duy nhÊt cã thÓ cã vµ duy nhÊt ®óng ®Ó tho¸t in riªng cña tê "Ng−êi d©n chñ - x· héi", sè 19. khái t×nh h×nh gay go mµ ho¹t ®éng ph¸ rèi cña ph¸i "TiÕng nãi", Lª-nin tiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p kiªn quyÕt nh»m v¹ch ph¸i "TiÕn lªn" vµ T¬-rèt-xki ®· dÉn ®¶ng tíi. Lª-nin ®· chØ ra trÇn chÝnh s¸ch bÌ ph¸i vµ chèng ®¶ng cña ph¸i "TiÕng nãi" vµ nhiÖm vô cña ®¶ng lµ ph¶i ®oµn kÕt nh÷ng c«ng nh©n ë Nga ñng ph¸i "TiÕn lªn", nh»m kh«i phôc c¸c c¬ quan trung −¬ng cña hé ®¶ng ®Ó ®Êu tranh trùc tiÕp chèng ph¸i hîp ph¸p - ®éc lËp, ®Ó ®¶ng. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· tuyªn bè r»ng hä kh«ng cßn chuÈn bÞ cuéc bÇu cö vµo §u-ma nhµ n−íc IV vµ ®Ò cö vµo §u- coi m×nh bÞ rµng buéc bëi sù thèng nhÊt cã tÝnh chÊt h×nh thøc ma nµy nh÷ng c«ng nh©n nhËn thøc râ nguy c¬ cña trµo l−u ®ã;
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV Lª-nin còng chØ ra nhiÖm vô cña ®¶ng lµ ph¶i b¾t tay ngay vµo ®· viÕt: "HiÖn nay ®−êng lèi cã tÝnh nguyªn t¾c cña héi nghÞ toµn viÖc thµnh lËp Uû ban tæ chøc ë Nga ®Ó triÖu tËp héi nghÞ ®¹i thÓ (lo¹i bá c¸c trµo l−u t− s¶n cña chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ biÓu toµn ®¶ng. nghÜa triÖu håi ra khái ®¶ng c«ng nh©n) kh«ng cßn bÞ k×m h·m bëi Nh÷ng v¨n kiÖn cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña héi nghÞ, c¸c c¬ quan trung −¬ng theo ph¸i thñ tiªu ®· tõng che giÊu ®−êng ®· ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña Lª-nin cho mét ph−¬ng h−íng lèi ®ã" (tr. 351). ho¹t ®éng cña héi nghÞ sao cho th¾ng lîi cña ph−¬ng h−íng Trªn c¬ së c¸c quyÕt ®Þnh cña héi nghÞ th¸ng S¸u, nh÷ng nµy lµ nh÷ng b−íc thùc tÕ ®Ó tiÕn tíi thèng nhÊt vµ ®oµn kÕt ng−êi b«n-sª-vÝch më réng h¬n n÷a c«ng t¸c nh»m x©y dùng sù ®¶ng. So víi nh÷ng lÇn xuÊt b¶n tr−íc cña c¸c Toµn tËp V.I.Lª- thèng nhÊt thËt sù cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö ñng hé ®¶ng, nh»m ®oµn nin, trong tËp nµy c¸c tµi liÖu cña héi nghÞ ®· tr×nh bµy ®Çy ®ñ kÕt c¸c tæ chøc bÊt hîp ph¸p cña ®¶ng ë n−íc Nga. Nh÷ng c¸n h¬n nhiÒu. Trong tËp nµy lÇn ®Çu tiªn ®· c«ng bè nh÷ng biªn bé kinh nghiÖm cña ®¶ng ⎯ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· ®−îc b¶n ghi t¸m lÇn ph¸t biÓu cña Lª-nin vÒ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh tÝnh chÊt Lª-nin ph¸i vÒ n−íc Nga ⎯ dùa vµo c¸c tæ chøc bÊt hîp ph¸p héi nghÞ vµ vÒ viÖc triÖu tËp héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung cña ®¶ng, ®· tiÕn hµnh ho¹t ®éng nh»m thµnh lËp ñy ban tæ chøc −¬ng; trong nh÷ng lêi ph¸t biÓu ®ã Lª-nin ®· chèng l¹i ý ®å cña ë Nga, uû ban nµy chuÈn bÞ triÖu tËp Héi nghÞ ®¹i biÓu VI (Héi mét ng−êi thuéc ph¸i Bun vµ mét ng−êi thuéc ph¸i "TiÕng nãi" nghÞ Pra-ha) cña ®¶ng vµo n¨m 1912. muèn ph¸ ho¹i héi nghÞ. LÇn ®Çu tiªn ng−êi ta ®−a vµo Toµn tËp Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p mµ Lª-nin ®· ¸p dông ®Ó cñng bµi "§Ò nghÞ vÒ nghÞ quyÕt triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu cña ®¶ng", ⎯ cè ®¶ng lµ thµnh lËp tr−êng ®¶ng ë L«ng-giuy-m« (mét ®Þa ®iÓm trong ®ã Lª-nin ®Æt vÊn ®Ò thµnh lËp Uû ban tæ chøc ë Nga, gÇn Pa-ri) vµo mïa xu©n n¨m 1911 nh»m môc ®Ých ®µo t¹o c¸c vµ b¶n "Tuyªn bè" ph¶n ®èi viÖc cho phÐp ph¸i "TiÕng nãi" vµ c¸n bé ®¶ng xuÊt th©n tõ c«ng nh©n. Nh÷ng ®¹i biÓu c¸c tæ chøc ph¸i "TiÕn lªn" tham gia Uû ban tæ chøc ë n−íc ngoµi phô tr¸ch ®¶ng ë nh÷ng trung t©m v« s¶n quan träng nhÊt ë Nga ®· ®Õn viÖc triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu, ®ã lµ nh÷ng bµi tr−íc ®©y, tr−êng ®Ó häc tËp. Lª-nin lµ ng−êi l·nh ®¹o nhµ tr−êng vÒ mÆt n¨m 1933, ®· ®−îc c«ng bè trong V¨n tËp Lª-nin, tËp XXV. t− t−ëng. T¹i tr−êng ®ã, Lª-nin ®· gi¶ng 29 bµi vÒ kinh tÕ chÝnh Héi nghÞ th¸ng S¸u cña c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh trung trÞ häc, 12 bµi vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, 12 bµi vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®· th«ng qua nghÞ cña chñ nghÜa x· héi ë Nga. Trong tËp nµy lÇn ®Çu tiªn ®· c«ng quyÕt nh»m kh«i phôc l¹i Ban chÊp hµnh trung −¬ng cña ®¶ng, bè b¶n tuyªn bè ⎯ do Lª-nin viÕt ngµy 17 (30) th¸ng B¶y 1911 ⎯ ®· lªn ¸n ®−êng lèi cña Bé phËn ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp hµnh ph¶n ®èi c¸c hµnh ®éng cña ph¸i ®iÒu hoµ ph¸ ho¹i viÖc cÊp trung −¬ng ⎯ Bé phËn nµy theo ph¸i thñ tiªu ⎯ vµ ®· tuyªn bè ph¸t tµi chÝnh cho tr−êng ë L«ng-giuy-m«. hoµn toµn c¾t ®øt víi hä, ®· lËp ra mét uû ban phô tr¸ch viÖc triÖu Lª-nin cho r»ng viÖc cñng cè c¸c tæ chøc ®¶ng ë Nga cã tÇm tËp héi nghÞ toµn thÓ Ban chÊp hµnh trung −¬ng, tøc lµ ñy ban quan träng hµng ®Çu, ®ång thêi ngay sau héi nghÞ th¸ng S¸u cña tæ chøc phô tr¸ch viÖc triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu toµn Nga vµ c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng, Ng−êi ®· thi hµnh c¸c TiÓu ban kü thuËt ®Ó phôc vô c«ng t¸c xuÊt b¶n vµ vËn chuyÓn biÖn ph¸p nh»m ®oµn kÕt nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ë n−íc ngoµi. cña ®¶ng, v.v.. Ngµy 18 th¸ng S¸u ( 1 th¸ng B¶y) 1911 Lª-nin tham gia héi nghÞ Héi nghÞ cã ý nghÜa quan träng trong sinh ho¹t cña ®¶ng. cña Nhãm thø II ë Pa-ri cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Khi ®¸nh gi¸ c¸c sù kiÖn trong ®¶ng diÔn ra vµo th¸ng S¸u - th¸ng Nga vµ ®−a ra mét nghÞ quyÕt ⎯ do Lª-nin viÕt ⎯ vÒ t×nh h×nh B¶y 1911, vµ tr−íc hÕt lµ nh÷ng quyÕt ®Þnh cña héi nghÞ, Lª-nin trong ®¶ng. Víi ®a sè phiÕu héi nghÞ ®· th«ng qua nghÞ quyÕt
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII do Lª-nin th¶o ra vµ t¸n thµnh quyÕt nghÞ cña héi nghÞ th¸ng Nh÷ng ý ®å cña ph¸i thñ tiªu muèn luËn chøng cho viÖc S¸u cña c¸c uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Trong v¨n kiÖn hä tõ bá c¸c nhiÖm vô c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n, viÖc nµy, còng nh− trong lêi tùa cho cuèn s¸ch nhá "Hai ®¶ng" vµ ph¸i Ma-kh¬ ë Nga trong nhãm "TiÕn lªn" xÐt l¹i c¸c nguyªn lý trong bµi "Cuéc nãi chuyÖn gi÷a ng−êi thuéc ph¸i hîp ph¸p triÕt häc cña chñ nghÜa M¸c, sù quan t©m tíi nh÷ng nguyªn lý víi ng−êi ph¶n ®èi ph¸i thñ tiªu", Lª-nin ®· ®Æc biÖt l−u ý r»ng lý luËn chung cña chñ nghÜa M¸c, ⎯ sù quan t©m nµy ®−îc t¨ng ph¸i hîp ph¸p - ®éc lËp vµ ph¸i "TiÕng nãi" ch¼ng nh÷ng chèng c−êng trong quÇn chóng vµo thêi kú "nghiÒn ngÉm" c¸c bµi häc l¹i ®¶ng bÊt hîp ph¸p, mµ cßn ®i ®Õn chç thµnh lËp mét ®¶ng c«ng cña cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907, ⎯ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· ®Ò khai míi mµ Ng−êi gäi lµ ®¶ng "c«ng nh©n" Xt«-l−-pin. Lª-nin ra tr−íc ®¶ng nhiÖm vô ph¶i chó ý nhiÒu ®Õn c¸c vÊn ®Ò lý luËn ®· viÕt r»ng kh«ng thÓ cã bÊt cø sù tho¶ hiÖp nµo víi nh÷ng nhµ cña chñ nghÜa M¸c vµ c¸c nguyªn lý c¨n b¶n cña s¸ch l−îc cña ho¹t ®éng cña c¸i ®¶ng míi ®ã, v× sù tháa hiÖp ®ã chØ cã thÓ "c¶n phong trµo c«ng nh©n. Lª-nin ®· viÕt: "Lý luËn cña chñ nghÜa trë viÖc kh«i phôc §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, ®Èy ®¶ng M¸c, "nh÷ng c¬ së nguyªn t¾c" cña toµn bé thÕ giíi quan cña vµo c¸i trß ch¬i míi víi ph¸i "TiÕng nãi" (hay víi bän tay sai chóng ta, cña toµn bé c−¬ng lÜnh vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng ta, hiÖn cña hä, ®¹i lo¹i nh− T¬-rèt-xki), víi ph¸i "TiÕn lªn", v.v." nay kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ lµ tÊt yÕu ®−îc ®−a lªn mét trong (tr. 355). nh÷ng vÞ trÝ hµng ®Çu trong toµn bé sinh ho¹t cña ®¶ng" (tr. 69). Chñ nghÜa ®iÒu hoµ lµ trë ng¹i nghiªm träng trªn con ®−êng ViÖc b¶o vÖ nh÷ng nguyªn lý lý luËn m¸c-xÝt khái sù xuyªn ®i tíi ®oµn kÕt vµ cñng cè ®¶ng. Sau héi nghÞ th¸ng S¸u cña c¸c t¹c cña chñ nghÜa c¬ héi (chñ nghÜa xÐt l¹i, chñ nghÜa c¶i l−¬ng) uû viªn Ban chÊp hµnh trung −¬ng, ph¸i ®iÒu hoµ trong c¸c ban vµ chñ nghÜa c«ng ®oµn v« chÝnh phñ, ⎯ biÓu hiÖn ®Æc thï cña do héi nghÞ ®ã lËp ra, ®· thi hµnh chÝnh s¸ch bÌ ph¸i, kh«ng chÞu nh÷ng chñ nghÜa nµy ë Nga lµ chñ nghÜa thñ tiªu vµ chñ nghÜa phôc tïng c¸c quyÕt nghÞ cña Uû ban tæ chøc ë Nga, vµ trªn c¸c triÖu håi, ⎯ lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt xuÊt b¶n phÈm cña hä, hä ®· kÕt téi nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch c¸ch m¹ng. §èi chäi l¹i hµng trµng nh÷ng lêi lÏ ph¶n béi, xa rêi lµ bÌ ph¸i vµ cè chÊp, ®· biÖn hé c¸c hµnh ®éng chèng ®¶ng cña chñ nghÜa M¸c ®¨ng trªn c¸c trang b¸o vµ t¹p chÝ cña bän c¬ héi bän thñ tiªu. Trong c¸c bµi "T×nh h×nh trong ®¶ng", "Tõ trong chñ nghÜa T©y ¢u vµ Nga, Lª-nin ®· ph©n tÝch mét c¸ch khoa phe cña ®¶ng "c«ng nh©n" Xt«-l−-pin (TÆng "ph¸i ®iÒu hoµ" vµ häc vµ s©u s¾c nguån gèc cña chñ nghÜa c¬ héi, vµ ®· chØ cho "ph¸i tho¶ hiÖp" ë n−íc ta)", "Bµn vÒ bÌ ph¸i míi cña nh÷ng kÎ ®iÒu thÊy râ sù nguy h¹i cña chñ nghÜa c¬ héi ®èi víi phong trµo c«ng hoµ hay lµ nh÷ng ng−êi tèt bông", Lª-nin ®· v¹ch râ nguy c¬ cña nh©n. chñ nghÜa ®iÒu hoµ vµ ®Æc biÖt lµ cña chñ nghÜa T¬-rèt-xki, c¸i Trong c¸c bµi "Chñ nghÜa M¸c vµ t¹p chÝ "B×nh minh cña chñ nghÜa ®· tuyªn truyÒn sù tho¶ hiÖp gi÷a tÊt c¶ c¸c ph¸i kh¸c chóng ta"", "Ph¸i thñ tiªu ë n−íc ta (VÒ «ng P«-t¬-rª-xèp vµ nhau. §¸nh gi¸ T¬-rèt-xki lµ tªn thÇy c·i vµ tªn tay sai cña ph¸i V. Ba-da-rèp)", "Bµn vÒ kÕt cÊu x· héi cña chÝnh quyÒn, vÒ tiÒn ®å thñ tiªu, Lª-nin ®· viÕt: "KÎ nµo ñng hé nhãm T¬-rèt-xki , lµ kÎ vµ vÒ chñ nghÜa thñ tiªu", "Nh÷ng bµi bót chiÕn ng¾n", "Cuéc Êy ñng hé chÝnh s¸ch dèi l¸o vµ lõa bÞp c«ng nh©n, chÝnh s¸ch nãi chuyÖn gi÷a ng−êi thuéc ph¸i hîp ph¸p víi ng−êi ph¶n ®èi che chë chñ nghÜa thñ tiªu" (tr. 373). Gi÷a c¸c nhãm ®iÒu hoµ ë ph¸i thñ tiªu", "VÒ nh÷ng ch©n lý cò nh−ng vÜnh viÔn míi", "Tuyªn Pa-ri víi bän T¬-rèt-xki kh«ng cã sù kh¸c nhau c¨n b¶n. Lª-nin ng«n cña ®¶ng c«ng nh©n theo ph¸i tù do", Lª-nin chøng minh ®· nãi r»ng ph¸i ®iÒu hoµ chØ lµ ph¸i T¬-rèt-xki kh«ng triÖt ®Ó, r»ng ph¸i thñ tiªu tuyªn truyÒn t− t−ëng t− s¶n - tù do chñ chØ lµ nh÷ng tªn theo ®u«i T¬-rèt-xki. nghÜa kh«ng cã g× gièng chñ nghÜa M¸c, r»ng hä ®· hoµn toµn r¬i
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX vµo con ®−êng chÝnh trÞ c«ng nh©n tù do chñ nghÜa, vµo con kh¸c nhau vµ cã nh÷ng mÇu s¾c kh¸c nhau trong tÊt c¶ c¸c n−íc ®−êng chñ nghÜa c¶i l−¬ng. t− b¶n. Lª-nin gi¶i thÝch r»ng cÇn ph¶i t×m nh÷ng nguyªn nh©n Trong t¸c phÈm "Chñ nghÜa c¶i l−¬ng trong phong trµo d©n c¬ b¶n cña sù xa rêi chñ nghÜa M¸c ë chÕ ®é kinh tÕ vµ ë tÝnh chñ - x· héi Nga", Lª-nin ®· v¹ch ra ®Æc biÖt s©u s¾c vµ toµn diÖn chÊt sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¸c n−íc t− b¶n. Mét trong nh÷ng nh÷ng nguån gèc ®Î ra chñ nghÜa c¶i l−¬ng. Ng−êi ®· viÕt r»ng nguyªn nh©n nÈy sinh nh÷ng ý kiÕn bÊt ®ång trong phong trµo do sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n vµ sù lín m¹nh nhanh chãng c«ng nh©n lµ viÖc thu hót vµo phong trµo ®ã nh÷ng "lÝnh" míi, cña phong trµo c«ng nh©n, giai cÊp t− s¶n ®· chuyÓn sang mét nh÷ng tÇng líp nh©n d©n lao ®éng míi th−êng chØ n¾m ®−îc s¸ch l−îc míi, ®Ò ra khÈu hiÖu "c¶i l−¬ng ®Ó chèng l¹i c¸ch m¹ng". nh÷ng mÆt riªng biÖt cña chñ nghÜa M¸c vµ chÞu ¶nh h−ëng cña Giai cÊp t− s¶n muèn dïng nh÷ng nh−îng bé nöa vêi, nh÷ng thÕ giíi quan t− s¶n vµ tiÓu t− s¶n. ¶nh h−ëng trùc tiÕp cña c¶i c¸ch x· héi nhá nhÆt ®Ó ph¸ vì sù thèng nhÊt cña giai cÊp thÕ giíi quan tiÓu t− s¶n ®Õn phong trµo c«ng nh©n biÓu hiÖn ë c«ng nh©n, tr× ho·n ngµy diÖt vong cña chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa vµ chç bän xÐt l¹i còng nh− bän v« chÝnh phñ tuyªn bè r»ng nh÷ng g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng x· héi. Ngoµi ra, ®Æc ®iÓm cña phong trµo c«ng nh©n vèn cã ë mét thêi kú ph¸t trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cña n−íc Nga chñ nghÜa c¶i l−¬ng cßn triÓn nµo ®ã cña nã, lo¹i trõ lÉn nhau. ThÝ dô, bän xÐt l¹i phñ ®−îc nu«i d−ìng bëi sù l¹c hËu cña ®Êt n−íc, bëi thiªn h−íng nhËn häc thuyÕt coi c¸ch m¹ng nh− lµ b−íc nh¶y vät, chóng coi dao ®éng cña quÇn chóng tiÓu t− h÷u. Lª-nin coi viÖc ph¸i thñ viÖc thùc hiÖn c¸c c¶i c¸ch hoµn toµn phï hîp víi chÕ ®é t− s¶n, tiªu tõ bá khÈu hiÖu b¸ quyÒn l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n lµ lo¹i lµ sù thùc hiÖn tõng phÇn chñ nghÜa x· héi. Bän v« chÝnh phñ chñ nghÜa c¶i l−¬ng th« lç nhÊt trong phong trµo d©n chñ - x· phñ nhËn sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh "nh÷ng c«ng t¸c nhá nhÆt", héi Nga, vµ coi lêi tuyªn bè cña hä cho r»ng c¸ch m¹ng t− s¶n ®· nh÷ng c«ng t¸c cã hÖ thèng, bÒn bØ trong quÇn chóng, ®Æc biÖt kÕt thóc, lµ lèi dïng lêi nãi su«ng ®Ó che giÊu sù tõ bá mäi cuéc phñ nhËn sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông diÔn ®µn nghÞ viÖn, ⎯ ®iÒu c¸ch m¹ng. ®ã thùc tÕ dÉn tíi chç tõ bá viÖc chuÈn bÞ cho cuéc tÊn c«ng s¾p Trong tËp nµy cã in nh÷ng t¸c phÈm ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh tíi vµo chñ nghÜa t− b¶n. Lª-nin ®· viÕt: "C¶ hai bän nãi trªn ®Òu kh«ng khoan nh−îng cña Lª-nin chèng chñ nghÜa c¶i l−¬ng vµ k×m h·m c¸i c«ng viÖc quan träng nhÊt, cÊp thiÕt nhÊt lµ: tËp hîp chñ nghÜa c¬ héi trong Quèc tÕ II. Nh÷ng t¸c phÈm ®ã lµ: "Nh÷ng c«ng nh©n l¹i thµnh nh÷ng tæ chøc réng lín, m¹nh mÏ, ho¹t ý kiÕn bÊt ®ång trong phong trµo c«ng nh©n ch©u ¢u". "Hai thÕ ®éng tèt vµ biÕt ho¹t ®éng tèt trong tÊt c¶ mäi hoµn c¶nh, tøc lµ giíi", "§¹i héi §¶ng d©n chñ - x· héi Anh", v.v.. nh÷ng tæ chøc ®Çy tinh thÇn ®Êu tranh giai cÊp, cã nhËn thøc Bµi "Nh÷ng ý kiÕn bÊt ®ång trong phong trµo c«ng nh©n ch©u râ rµng vÒ môc ®Ých cña m×nh vµ ®−îc gi¸o dôc theo thÕ giíi ¢u" cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc hiÓu nguån gèc cña chñ nghÜa quan thËt sù m¸c-xÝt" (tr. 79). Tuú theo s¸ch l−îc cña giai cÊp c¬ héi vµ nh÷ng nguyªn nh©n sinh ra nh÷ng ý kiÕn bÊt ®ång vÒ t− s¶n ®èi víi giai cÊp c«ng nh©n mµ xu h−íng nµy hay xu h−íng s¸ch l−îc trong phong trµo c«ng nh©n thÕ giíi. Khi nhËn xÐt vÒ kia t¨ng lªn trong phong trµo c«ng nh©n: sù tÊn c«ng, sù g©y søc nh÷ng trµo l−u c¬ b¶n xa rêi chñ nghÜa M¸c trong lÜnh vùc lý Ðp vµo giai cÊp c«ng nh©n lµm cho chñ nghÜa c«ng ®oµn v« chÝnh luËn vµ s¸ch l−îc, Lª-nin chØ ra chñ nghÜa xÐt l¹i (chñ nghÜa c¬ phñ ph¸t triÓn, cßn viÖc giai cÊp t− s¶n chuyÓn sang thùc hiÖn héi, chñ nghÜa c¶i l−¬ng) vµ chñ nghÜa v« chÝnh phñ ( chñ nghÜa nh÷ng nh−îng bé bé phËn th× lµm cho chñ nghÜa c¬ héi c¸nh c«ng ®oµn v« chÝnh phñ, chñ nghÜa x· héi v« chÝnh phñ). Hai h÷u ph¸t triÓn. lo¹i xa rêi chñ nghÜa M¸c ®ã biÓu hiÖn d−íi nh÷ng h×nh thøc Trong bµi "Hai thÕ giíi" nh»m tæng kÕt §¹i héi Ma-g®¬-bua
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI cña §¶ng d©n chñ - x· héi §øc, Lª-nin ®· lÊy vÝ dô cô thÓ ®Ó Nh¾c l¹i luËn ®iÓm næi tiÕng cña ¡ng-ghen cho r»ng chñ nghÜa chØ cho thÊy râ vai trß cña bän c¬ héi chñ nghÜa trong phong trµo M¸c kh«ng ph¶i lµ gi¸o ®iÒu mµ lµ kim chØ nam cho hµnh ®éng, c«ng nh©n. Lª-nin viÕt r»ng bän c¬ héi chñ nghÜa tiªm nhiÔm Lª-nin v¹ch ra r»ng kÎ nµo kh«ng thÊy mÆt s¸ng t¹o cña chñ nghÜa niÒm tin vµo giai cÊp t− s¶n, vµo "ph¸p chÕ" t− s¶n, b¸i phôc ph¸p M¸c, mÆt ®−îc nhÊn m¹nh trong luËn ®iÓm nµy, th× kÎ ®ã lµm chÕ ®ã, cho "ph¸p chÕ" ®ã lµ vÜnh cöu, kh¼ng ®Þnh r»ng chñ nghÜa cho chñ nghÜa M¸c trë nªn qu¸i gë, phiÕn diÖn, kÎ ®ã rót bá x· héi cã thÓ tån t¹i trong ph¹m vi ph¸p chÕ ®ã. Hä kh«ng hiÓu "linh hån sèng" cña chñ nghÜa M¸c, ph¸ ho¹i nh÷ng c¬ së lý luËn r»ng toµn bé "ph¸p chÕ" ®ã sÏ bÞ vì tan tµnh khi ®ông ®Õn c¸i chñ c¬ b¶n cña nã tøc lµ phÐp biÖn chøng, ph¸ vì mèi liªn hÖ cña nã yÕu vµ c¸i c¬ b¶n, tøc lµ chÕ ®é së h÷u t− s¶n. Lª-nin chØ ra r»ng víi nh÷ng nhiÖm vô thùc tiÔn trong thêi kú lÞch sö nµy hay thêi ®¹i héi ®· biÓu lé râ rµng hai quan ®iÓm ⎯ quan ®iÓm ®Êu tranh kú lÞch sö kh¸c. giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n thÓ hiÖn qua lêi ph¸t biÓu cña Bª-ben, ChØ cã ¸p dông mét c¸ch s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c vµo hoµn vµ quan ®iÓm c¶i l−¬ng chñ nghÜa do Phr¨ng-c¬ vµ nh÷ng ng−êi c¶nh chÝnh trÞ - x· héi ®· thay ®æi míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc ®óng kh¸c tr×nh bµy. Lª-nin viÕt r»ng bän c¶i l−¬ng lîi dông "ph¸p ®¾n nhiÖm vô cña ®¶ng vµ cña giai cÊp c«ng nh©n Nga trong nh÷ng chÕ" t− s¶n ®Ó tiÕn hµnh c¸i gäi lµ c«ng t¸c tÝch cùc, ®Ó liªn minh ®iÒu kiÖn khi c¸c sù biÕn b·o t¸p c¸ch m¹ng n¨m 1905 - 1907 ®· víi ph¸i tù do, hy sinh nh÷ng lîi Ých c¨n b¶n cña phong trµo c«ng bÞ thay b»ng thêi kú thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ. Lª-nin chØ ra nh©n v× nh÷ng lîi Ých nhÊt thêi, hÑp hßi. Lª-nin nãi r»ng cuéc r»ng nh÷ng nhiÖm vô cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh c¬ b¶n cña ®¶ng ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n, trong nh÷ng thêi kú lÞch kh«ng thay ®æi trong suèt nh÷ng n¨m ®ã, bëi v× vÒ c¬ b¶n t−¬ng sö nhÊt ®Þnh, cã thÓ tiÕn hµnh trªn c¬ së ph¸p chÕ t− s¶n, nh−ng quan gi÷a c¸c giai cÊp kh«ng thay ®æi. Nh−ng nh÷ng nhiÖm vô tÊt nhiªn ph¶i dÉn tíi cuéc chiÕn ®Êu trùc tiÕp, tíi chç ph¶i chän vµ ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh cô thÓ th× thay ®æi cho phï hîp víi mét trong hai ®iÒu: "®Ëp tan tµnh" nhµ n−íc t− s¶n hay lµ bÞ ®¸nh hoµn c¶nh chÝnh trÞ - x· héi nhÊt ®Þnh. Trong chñ nghÜa M¸c víi tan vµ bÞ bãp chÕt. tÝnh c¸ch lµ häc thuyÕt, lµ kim chØ nam sinh ®éng cho hµnh ®éng, Bµi "§¹i héi §¶ng d©n chñ - x· héi Anh" nh»m v¹ch trÇn chñ tuú theo hoµn c¶nh mµ nh÷ng mÆt kh¸c nhau cña chñ nghÜa ®ã nghÜa x· héi - s«-vanh, mét trong nh÷ng lo¹i h×nh cña chñ nghÜa ®−îc ®Ò lªn hµng ®Çu. Trong nh÷ng n¨m c¸ch m¹ng 1905 - 1907, c¬ héi, chñ nghÜa nµy lµ nguy c¬ to lín ®èi víi phong trµo c«ng nh÷ng vÊn ®Ò s¸ch l−îc, viÖc thùc hiÖn c¸c cuéc c¶i t¹o trong tÊt nh©n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cã sù ®e do¹ ngµy cµng lín cña cuéc c¶ c¸c lÜnh vùc sinh ho¹t cña ®Êt n−íc ®−îc ®−a lªn hµng ®Çu. chiÕn tranh ®Õ quèc chñ nghÜa thÕ giíi. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi, trong nh÷ng n¨m 1907 - 1910, khi ViÖc nghiªn cøu kinh nghiÖm phong trµo c«ng nh©n gióp b¾t ®Çu thêi kú thÕ lùc ph¶n ®éng thèng trÞ, khi quÇn chóng ph¶i ta hiÓu râ, qua c¸c vÝ dô cô thÓ, b¶n chÊt cña s¸ch l−îc m¸c-xÝt, qu¸n triÖt, nghiªn cøu l¹i kinh nghiÖm c¸ch m¹ng, khi giai cÊp ý nghÜa giai cÊp cña nh÷ng sù xa rêi chñ nghÜa M¸c, vµ gióp ta v« s¶n vµ ®¶ng cña nã tËp hîp lùc l−îng cho cuéc tÊn c«ng s¾p ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ h¬n chèng nh÷ng sù xa rêi ®ã, ⎯ ®ã lµ tíi vµo chÕ ®é chuyªn chÕ, th× cuéc ®Êu tranh cña ®¶ng ®Ó b¶o vÖ nh÷ng kÕt luËn mµ Lª-nin ®· rót ra trong c¸c bµi b¸o cña m×nh, nh÷ng nguyªn lý cña chñ nghÜa M¸c, chèng l¹i sù dao ®éng trong nh÷ng bµi nh»m v¹ch ra nguån gèc cña chñ nghÜa c¬ héi quèc lÜnh vùc lý luËn, ®−îc ®Ò lªn hµng ®Çu. §ã lµ cuéc ®Êu tranh tÕ vµ v¹ch ra nguy c¬ cña nã. chèng viÖc xÐt l¹i nh÷ng nguyªn lý triÕt häc chung cña chñ nghÜa Bµi "VÒ mét sè ®Æc ®iÓm trong sù ph¸t triÓn lÞch sö cña chñ M¸c, cuéc ®Êu tranh chèng nh÷ng ng−êi gi¸o ®iÒu lµ nh÷ng kÎ nghÜa M¸c" lµ mÉu mùc cña sù ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c. kh«ng thÓ hiÓu ®−îc tÝnh chÊt s¸ng t¹o cña chñ nghÜa M¸c, chØ
XXII Lêi tùa Lêi tùa XXIII l¾p l¹i nh÷ng khÈu hiÖu ®· häc thuéc lßng, vµ cuèi cïng, lµ cuéc nh÷ng ng−êi céng s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc ®Ó ®Êu tranh chèng sù ®Êu tranh chèng nh÷ng kÎ theo chñ nghÜa c¶i l−¬ng, nh÷ng kÎ xuyªn t¹c häc thuyÕt M¸c-Lª-nin, ®Ó ¸p dông s¸ng t¹o nh÷ng tù ngôy trang b»ng nh÷ng c©u nãi su«ng vÒ chñ nghÜa M¸c, cßn luËn ®iÓm c¬ b¶n cña häc thuyÕt M¸c-Lª-nin vµo thùc tÕ hiÖn trªn thùc tÕ th× r¬i vµo chç tuyªn truyÒn cho t− t−ëng t− s¶n nay vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a chñ nghÜa M¸c. tù do chñ nghÜa. Lª-nin ®· kªu gäi nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt c¸ch Trong tËp nµy cã nhiÒu bµi do Lª-nin viÕt nh©n dÞp 50 n¨m m¹ng ®oµn kÕt l¹i ®Ó b¶o vÖ nh÷ng nguyªn lý lý luËn cña chñ cuéc c¶i c¸ch "n«ng d©n" n¨m 1861: "N¨m m−¬i n¨m ngµy sôp nghÜa M¸c vµ b¶o vÖ nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña nã, nh÷ng luËn ®æ cña chÕ ®é n«ng n«", "Nh©n ngµy kû niÖm", "Cuéc "c¶i c¸ch ®iÓm bÞ bän c¬ héi chñ nghÜa xuyªn t¹c. n«ng d©n" vµ cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n - n«ng d©n". Nh÷ng bµi Nh÷ng bµi b¸o cña Lª-nin vÒ vÊn ®Ò lý luËn vµ s¸ch l−îc nµy lµ mÉu mùc cña viÖc biÕt lîi dông ngµy kû niÖm sù kiÖn lÞch m¸c-xÝt cña phong trµo c«ng nh©n ®· vò trang cho nh÷ng ng−êi sö quan träng ®Ó ph©n tÝch mét c¸ch s©u s¾c, khoa häc sù kiÖn b«n-sª-vÝch sù hiÓu biÕt râ rµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn quan ®ã, hËu qu¶ cña nã, x¸c ®Þnh c¸c mèi liªn hÖ cña nã víi nh÷ng träng nhÊt vµ ®· ®ãng mét vai trß to lín trong cuéc ®Êu tranh cña nhiÖm vô cÊp b¸ch cña ®¶ng trong giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Khi x¸c nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt c¸ch m¹ng chèng chñ nghÜa c¬ héi trong ®Þnh mèi liªn hÖ gi÷a tÝnh chÊt t− s¶n cña cuéc c¶i c¸ch "n«ng phong trµo c«ng nh©n Nga vµ quèc tÕ. Nh÷ng bµi b¸o ®ã cã ý d©n" do bän chñ n« tiÕn hµnh n¨m 1861 vµ chÝnh s¸ch ruéng ®Êt nghÜa kh«ng kÐm phÇn quan träng c¶ trong giai ®o¹n hiÖn nay xña Xt«-l−-pin, Lª-nin rót ra kÕt luËn r»ng kh«ng cã cuéc c¶i c¸ch cña phong trµo c«ng nh©n vµ céng s¶n quèc tÕ. Nh÷ng lý luËn c¬ t− s¶n nµo do bän chñ n« tiÕn hµnh l¹i cã thÓ ng¨n c¶n ®−îc c¸ch héi chñ nghÜa mµ bän xÐt l¹i hiÖn ®¹i kh«i phôc l¹i, lµ mét m−u m¹ng, vµ còng nh− tr−íc ®©y, môc ®Ých cuéc ®Êu tranh cña ®¶ng toan míi nh»m thay thÕ chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng b»ng c¸i "chñ vµ cña giai cÊp c«ng nh©n vÉn lµ lËt ®æ chÕ ®é Nga hoµng. nghÜa M¸c" míi cã vÎ hoµn thiÖn. Nh÷ng lý luËn ®ã kh«ng cã §ång thêi Lª-nin ®· nghiªn cøu nh÷ng khuynh h−íng vµ g× gièng víi häc thuyÕt M¸c - Lª-nin, xuyªn t¹c nh÷ng luËn ®iÓm xu h−íng h×nh thµnh trong lÞch sö ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c, ph¶n ¸nh hÖ t− t−ëng t− s¶n trong lý cña n−íc Nga vµ x¸c ®Þnh c¸c xu h−íng ®ã lµ xu h−íng tù do luËn vµ trong thùc tiÔn. Bän xÐt l¹i lÆp l¹i nh÷ng c©u nãi tÇm chñ nghÜa vµ xu h−íng d©n chñ. Cuéc ®Êu tranh cña c¸c xu h−íng th−êng cña ph¸i BÐc-stanh vÒ kh¶ n¨ng hîp t¸c gi÷a c«ng nh©n ®ã rèt cuéc sÏ quyÕt ®Þnh kÕt côc cuéc ®Êu tranh cho mét chÕ ®é vµ bän t− b¶n, ra søc chøng minh r»ng x· héi t− b¶n hiÖn ®¹i x· héi míi cña ®Êt n−íc. Trong sù ph¸t triÓn cña nã, xu h−íng ph¸t triÓn theo con ®−êng lµm dÞu c¸c m©u thuÉn giai cÊp, r»ng tù do chñ nghÜa ®· dÉn tíi chç h×nh thµnh ®¶ng cña giai cÊp t− ®ang diÔn ra qu¸ tr×nh chñ nghÜa t− b¶n dÇn dÇn chuyÓn thµnh s¶n qu©n chñ - tù do chñ nghÜa ⎯ §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn. Xu chñ nghÜa x· héi. Trong nhiÒu n−íc, bän xÐt l¹i kh«i phôc l¹i h−íng d©n chñ, c¸ch m¹ng ®· më ®Çu tõ N.G.TsÐc-n−-sÐp-xki. nh÷ng lý luËn cò cña ph¸i thñ tiªu ë Nga, ®ßi thay c¸c ®¶ng céng Lª-nin ®¸nh gi¸ TsÐc-n−-sÐp-xki ch¼ng nh÷ng lµ ®¹i biÓu triÖt s¶n b»ng nh÷ng tæ chøc phi giai cÊp réng r·i, tøc lµ c¸c tæ chøc ®Ó nhÊt cña xu h−íng d©n chñ, ch¼ng nh÷ng lµ nhµ x· héi chñ thèng nhÊt c¸c tÇng líp x· héi kh¸c nhau l¹i. nghÜa kh«ng t−ëng, mµ cßn lµ nhµ d©n chñ c¸ch m¹ng, lµ ng−êi Nh÷ng bµi b¸o cña Lª-nin chèng chñ nghÜa c¬ héi ®· v¹ch ®· thÊy râ tÝnh chÊt n«ng n« cña cuéc c¶i c¸ch n¨m 1861, sù qôy ra nguån gèc giai cÊp cña chñ nghÜa xÐt l¹i, tÝnh chÊt nguy hiÓm lôy cña ph¸i tù do tr−íc nh÷ng kÎ cÇm quyÒn, sù sî sÖt cña chóng cña nã ®èi víi phong trµo c«ng nh©n còng nh− tÝnh chÊt nguy tr−íc c¸ch m¹ng, vµ lµ ng−êi ®· "v−ît qua nh÷ng khã kh¨n vµ hiÓm cña quan niÖm gi¸o ®iÒu vÒ chñ nghÜa M¸c, ®· vò trang cho trë lùc cña c¬ quan kiÓm duyÖt, tuyªn truyÒn t− t−ëng c¸ch
XXIV Lêi tùa Lêi tùa XXV m¹ng n«ng d©n, t− t−ëng ®Êu tranh cña quÇn chóng nh»m lËt ®æ ng−êi nh− thÕ, nh©n d©n Nga sÏ hoµn toµn gi¶i phãng m×nh khái tÊt c¶ nh÷ng quyÒn lùc cò" (tr. 208). mäi sù bãc lét" (tr. 97). VÒ sau, cïng víi sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng, NhiÒu bµi ®−îc ®−a vµo tËp nµy ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò xu h−íng d©n chñ t¸ch thµnh hai lo¹i ⎯ xu h−íng d©n chñ vµ xu cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ vµ kû niÖm c¸c l·nh tô cña giai h−íng x· héi chñ nghÜa. Ng−êi kÕ tôc xu h−íng d©n chñ lµ ph¸i cÊp c«ng nh©n. Trong sè ®ã, cã c¸c bµi "Pa-ven Din-g¬" vµ "§iÕu lao ®éng ⎯ nh÷ng ®¹i biÓu cña quÇn chóng n«ng d©n tiÓu t− s¶n. v¨n thay mÆt §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®äc trong lÔ §¹i biÓu cña xu h−íng x· héi chñ nghÜa lµ giai cÊp c«ng nh©n an t¸ng c¸c ®ång chÝ P«n vµ L«-ra La-ph¸c-g¬ ngµy 20 th¸ng Nga, giai cÊp nµy ®· thµnh lËp ®¶ng m¸c-xÝt cña giai cÊp v« s¶n. M−êi mét (3 th¸ng Ch¹p) 1911", v.v.. Khi g¾n xu h−íng tù do chñ nghÜa vµ xu h−íng d©n chñ víi hai Trong bµi "Kû niÖm C«ng x·", Lª-nin ph©n tÝch s©u s¾c thùc con ®−êng ph¸t triÓn cã thÓ cã cña n−íc Nga, ⎯ con ®−êng lµm chÊt cña C«ng x· Pa-ri, coi ®ã lµ chÝnh phñ c«ng nh©n ®Çu tiªn cho ®Êt n−íc thÝch nghi víi chÕ ®é n«ng n« cò vµ con ®−êng xo¸ trªn thÕ giíi mµ nh÷ng biÖn ph¸p cña nã lµ nh»m chèng nh÷ng bá, ®Ëp tan hoµn toµn chÕ ®é cò, ⎯ Lª-nin ®· kªu gäi ®¶ng ®Êu c¬ së cña chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa. Cuéc ®Êu tranh anh hïng tranh cho th¾ng lîi cña con ®−êng thø hai, con ®−êng ®¸p øng cña nh÷ng chiÕn sÜ C«ng x· Pa-ri, tÊm g−¬ng vÒ chÝnh phñ c«ng ®−îc lîi Ých c¨n b¶n cña quÇn chóng nh©n d©n; ®· kªu gäi ®¶ng nh©n cña C«ng x· ®· n©ng cao tinh thÇn cña hµng triÖu c«ng lµm cho nh÷ng ng−êi ®ang dao ®éng tho¸t khái ¶nh h−ëng cña nh©n, ®· thøc tØnh niÒm tin cña hä vµ ®· thu hót ®−îc c¶m t×nh cña ph¸i tù do, vµ trong khi kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng mäi biÓu hiÖn hä ®èi víi chñ nghÜa x· héi. Lª-nin ®· viÕt: "Sù nghiÖp cña C«ng cña chñ nghÜa c¶i l−¬ng vµ chñ nghÜa c¬ héi, ®¶ng ph¶i d¾t dÉn x· lµ sù nghiÖp cña c¸ch m¹ng x· héi, sù nghiÖp gi¶i phãng hoµn giai cÊp v« s¶n liªn minh víi n«ng d©n tiÕn tíi cuéc c¸ch m¹ng toµn nh÷ng ng−êi lao ®éng vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, lµ sù nghiÖp míi. cña giai cÊp v« s¶n toµn thÕ giíi. Vµ theo ý nghÜa ®ã, sù nghiÖp ViÖc ®µo t¹o c¸c c¸n bé c¸ch m¹ng v« s¶n xuÊt th©n tõ hµng cña C«ng x· lµ bÊt diÖt" (tr. 216). ngò c«ng nh©n tiªn tiÕn cã ý nghÜa to lín ®èi víi ®¶ng. I-van Trong tËp nµy cã c¸c bµi cña V. I. Lª-nin viÕt vÒ nhµ v¨n Va-xi-li-ª-vÝch Ba-bu-skin, mét c«ng nh©n b«n-sª-vÝch, ho¹t Nga vÜ ®¹i L. N. T«n-xt«i: "L. N. T«n-xt«i", "L. N. T«n-xt«i ®éng d−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin n¨m 1895 trong "Héi liªn vµ phong trµo c«ng nh©n hiÖn ®¹i", "T«n-xt«i vµ cuéc ®Êu hiÖp ®Êu tranh ®Ó gi¶i phãng giai cÊp c«ng nh©n" ë Pª-tÐc-bua tranh cña giai cÊp v« s¶n" vµ "L. N. T«n-xt«i vµ thêi ®¹i cña lµ ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña thÕ hÖ nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng v« s¶n ®· «ng". tr¶i qua tr−êng häc ®Êu tranh c¸ch m¹ng d−íi sù l·nh ®¹o cña C¸c bµi cña V. I. Lª-nin viÕt vÒ T«n-xt«i ®−îc in trong c¸c Lª-nin. T−ëng nhí nhµ c¸ch m¹ng v« s¶n hÕt lßng hy sinh v× sù b¸o chÝ b«n-sª-vÝch ë n−íc ngoµi vµ ë Nga, ®· v¹ch ra mét c¸ch nghiÖp cña giai cÊp c«ng nh©n, Lª-nin ®· viÕt lêi ®iÕu "I-van Va- toµn diÖn vµ s©u s¾c toµn bé sù phøc t¹p trong s¸ng t¸c cña T«n - xi-li-ª-vÝch Ba-bu-skin" ⎯ bµi nµy ®−îc ®−a vµo tËp nµy. Lª-nin xt«i, ®· v¹ch ra mèi liªn quan gi÷a s¸ng t¸c cña T«n-xt«i víi chØ ra r»ng chÝnh nhê cã ho¹t ®éng kiªn tr×, anh dòng trong quÇn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng Nga. Nh÷ng bµi ®ã ®· chØ chóng nh÷ng c«ng nh©n tiªn tiÕn nh− Ba-bu-skin mµ ®· x©y ra søc m¹nh to lín cña sù phª ph¸n cña L. N. T«n-xt«i ®èi víi dùng ®−îc mét ®¶ng c¸ch m¹ng v« s¶n ch©n chÝnh ë Nga. Lª-nin ®· chÕ ®é x· héi cña n−íc Nga Nga hoµng. Lª-nin ®· chØ ra r»ng viÕt: "NÕu kh«ng cã nh÷ng ng−êi nh− thÕ th× nh©n d©n Nga sÏ sù phª ph¸n ®ã biÓu hiÖn râ sù say mª, søc m¹nh cña t×nh c¶m, m·i m·i lµ nh÷ng ng−êi n« lÖ, nh÷ng ng−êi n« béc. Cã nh÷ng søc thuyÕt phôc, søc sèng, lßng ch©n thµnh, sù gan d¹ trong
XXVI Lêi tùa Lêi tùa XXVII kh¸t väng ®i t×m nh÷ng nguyªn nh©n thËt sù cña c¸c tai häa cña * quÇn chóng nh©n d©n. Nhê ph¶n ¸nh mét c¸ch hÕt søc tµi nghÖ * * vµ ®óng sù thËt, trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, ®Æc ®iÓm lÞch sö Trong phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ" cã ®Ò c−¬ng mét bµi cña cña c¶ mét thêi kú tr−íc c¸ch m¹ng, ⎯ thêi kú chuÈn bÞ c¸ch khãa gi¶ng "Nh÷ng nguyªn lý chÝnh trÞ kinh tÕ häc" do Lª-nin m¹ng n«ng d©n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ nghÜa t− b¶n ph¸t gi¶ng t¹i "Líp nghiªn cøu khoa häc x· héi" ë Pa-ri håi th¸ng Hai triÓn cao, chç m¹nh vµ chç yÕu cña phong trµo n«ng d©n cã tÝnh 1911, vµ ®Ò c−¬ng b¶n thuyÕt tr×nh "Tuyªn ng«n cña ®¶ng c«ng chÊt quÇn chóng, ⎯ nhê vËy mµ nhµ nghÖ sÜ vÜ ®¹i ®· trë thµnh nh©n theo ph¸i tù do" mµ Lª-nin ®· tr×nh bµy ë Pa-ri ngµy 14 (27) gÇn gòi vµ th©n thiÕt víi giai cÊp c«ng nh©n. §ång thêi Lª-nin th¸ng M−êi mét 1911. còng v¹ch ra tÝnh chÊt m©u thuÉn trong c¸c quan ®iÓm cña T«n- xt«i lµ ng−êi ®· kÕt hîp cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é n«ng n« ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ chÕ ®é c¶nh s¸t víi viÖc tuyªn truyÒn thuyÕt "kh«ng chèng trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng l¹i ®iÒu ¸c". Lª-nin chØ ra r»ng chØ cã ®øng trªn quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n Liªn-x« giai cÊp c«ng nh©n c¸ch m¹ng, lµ giai cÊp trªn thùc tÕ ®· chøng minh sù trung thµnh cña m×nh ®èi víi nh©n d©n vµ biÕt ®Êu tranh chèng tÝnh chÊt kh«ng triÖt ®Ó cña ph¸i d©n chñ t− s¶n kÓ c¶ ph¸i d©n chñ n«ng d©n, ⎯ chØ cã ®øng trªn quan ®iÓm ®ã míi cã thÓ ®¸nh gi¸ ®óng nh÷ng s¸ng t¸c cña T«n-xt«i. Di s¶n nghÖ thuËt cña T«n-xt«i ®· ®−îc giai cÊp c«ng nh©n Nga sö dông ®Ó ®Êu tranh chèng chÕ ®é n«ng n«, chÕ ®é c¶nh s¸t, ®Ó ®oµn kÕt quÇn chóng trong cuéc ®Êu tranh cho chÕ ®é x· héi míi. Lª-nin gäi T«n-xt«i lµ "tÊm g−¬ng ph¶n chiÕu c¸ch m¹ng Nga". Lª-nin ®· chØ ra r»ng ý nghÜa quèc tÕ cña T«n-xt«i ph¶n ¸nh ý nghÜa quèc tÕ cña c¸ch m¹ng Nga. Nh÷ng bµi cña Lª-nin viÕt vÒ T«n-xt«i lµ mÉu mùc xuÊt s¾c cña sù ph©n tÝch s©u s¾c theo quan ®iÓm m¸c-xÝt vÒ c¸c hiÖn t−îng s¸ng t¸c v¨n häc, cña sù gi¶i thÝch theo quan ®iÓm biÖn chøng vÒ c¸c hiÖn t−îng ®ã, nh÷ng bµi ®ã cã ý nghÜa to lín, ®Æt c¬ së cho viÖc nghiªn cøu mü häc m¸c-xÝt. C¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin viÕt trong thêi kú ph¸t triÓn cña cao trµo c¸ch m¹ng míi thÊm s©u lßng tin v« h¹n vµo lùc l−îng cña giai cÊp c«ng nh©n, vµo th¾ng lîi cña cuéc c¸ch m¹ng s¾p tíi. Dù ®o¸n khoa häc cña Lª-nin ®· ®−îc lÞch sö chøng thùc.
1 ph¶i ch¨ng b−íc ngoÆt ®· b¾t ®Çu? Sè b¸o nµy ®· lªn khu«n1, th× chóng t«i nhËn ®−îc c¸c b¸o ra ngµy 12 th¸ng M−êi mét ë Pª-tÐc-bua vµ ë M¸t-xc¬-va. Nh÷ng tin tøc do b¸o chÝ hîp ph¸p cung cÊp dï kh«ng ®−îc ®Çy ®ñ, nh−ng còng vÉn cho ta thÊy ®−îc mét c¸ch ch¾c ch¾n r»ng trong c¶ mét lo¹t thµnh phè ®· næ ra nh÷ng cuéc mÝt-tinh cña sinh viªn, nh÷ng cuéc biÓu t×nh, nh÷ng cuéc tuÇn hµnh trªn ®−êng phè ®Ó ph¶n ®èi ¸n tö h×nh vµ ®Ó diÔn thuyÕt chèng chÝnh phñ. Ngay c¶ theo nh÷ng tin tøc cña tê "Tin tøc n−íc Nga" 2, mét tê b¸o hoµn toµn theo xu h−íng cña ph¸i th¸ng M−êi, th× cuéc biÓu t×nh ngµy 11 th¸ng M−êi mét ë Pª-tÐc-bua ®· tËp hîp Ýt ra lµ 10 000 ng−êi trªn ®¹i lé NÐp-xki. Còng b¸o ®ã ®−a tin r»ng ë Khu phè Pª-tÐc-bua "nhiÒu c«ng nh©n ®· nhËp vµo ®oµn tuÇn hµnh tr−íc Cung nh©n d©n. §oµn tuÇn hµnh dõng l¹i ë cÇu - Tu ts¬-cèp. §éi c¶nh s¸t kh«ng thÓ nµo ng¨n næi ®oµn tuÇn hµnh, ®¸m ng−êi nµy h¸t vµ mang cê ®i vµo §¹i lé lín trªn cï lao Va-xi-li- Ðp-xki. ChØ m·i ®Õn tr−êng ®¹i häc tæng hîp th× c¶nh s¸t míi gi¶i t¸n ®−îc ®¸m ng−êi tuÇn hµnh". LÏ dÜ nhiªn lµ c¶nh s¸t vµ qu©n ®éi ®· hµnh ®éng thùc sù theo kiÓu Nga. Trong sè b¸o sau, chóng t«i sÏ ®¸nh gi¸ cao trµo d©n chñ hiÓn nhiªn ®ã, nh−ng ë ®©y chóng t«i còng kh«ng thÓ kh«ng nãi vµi lêi vÒ th¸i ®é cña c¸c ®¶ng ph¸i kh¸c nhau ®èi víi cuéc biÓu t×nh nµy. Ngµy 11 tê "Tin tøc n−íc Nga" ®· ®¨ng mét tin dèi tr¸ lµ cuéc biÓu t×nh ®· ®−îc huû bá, nh−ng ®Õn ngµy 12 b¸o Êy l¹i b¸o
2 V. I. Lª-nin Ph¶i ch¨ng b−íc ngoÆt ®· b¾t ®Çu? 3 tin r»ng tuång nh− ph¸i d©n chñ - x· héi ®· kh«ng cã mét quyÕt b¸o "TiÕng nãi M¸t-xc¬-va", trong §u-ma8 ph¸i th¸ng M−êi9 ®Þnh nµo c¶, r»ng thËm chÝ mét sè ®¹i biÓu cña ph¸i ®ã ®· kh«ng vµ nh÷ng ng−êi cùc h÷u (Sun-ghin) l¹i ®· ®¸nh gi¸ c«ng lao cña t¸n thµnh, vµ trong b¶n nghÞ quyÕt ®· ®−îc th«ng qua, chØ cã ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn vµ ®· c«ng nhËn ph¸i nµy lµ nh÷ng nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i lao ®éng 3 lµ cho r»ng kh«ng thÓ ng¨n "ng−êi ph¶n ®èi cuéc biÓu t×nh". c¶n ®−îc cuéc biÓu t×nh. Chóng t«i kh«ng nghi ngê g× n÷a r»ng §èi víi kÎ nµo mµ toµn bé tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng Nga kh«ng tin ®ã, ⎯ c¸i tin lµm mÊt danh dù c¸c ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi lµm cho hiÓu ®−îc r»ng sù nghiÖp cña phong trµo gi¶i phãng ë chóng ta, ⎯ lµ mét tin dèi tr¸; ch¾c ch¾n lµ nã còng do tê "Tin Nga sÏ kh«ng cã triÓn väng g× chõng nµo mµ ph¸i d©n chñ - lËp tøc n−íc Nga" bÞa ®Æt ra mét c¸ch ®éc ¸c, gièng nh− c¸i tin cña hiÕn cßn l·nh ®¹o phong trµo ®ã, chõng nµo mµ kÎ ®ã kh«ng hä ngµy h«m qua vÒ viÖc huû bá cuéc biÓu t×nh. Ngµy 12 tê "TiÕng biÕt ®Ò phßng nh÷ng sù ph¶n béi cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn, ⎯ nãi M¸t-xc¬-va"4 b¸o tin r»ng "trõ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· th× kÎ ®ã cßn vµ sÏ cßn ph¶i häc ë nh÷ng sù kiÖn thùc tÕ cña nÒn héi ra, c¸c ®¹i biÓu cña tÊt c¶ mäi ®¶ng ph¸i ®Òu kh«ng t¸n thµnh chÝnh trÞ hiÖn t¹i vµ häc ë lÞch sö cuéc biÓu t×nh ngµy 11 th¸ng cuéc biÓu t×nh cña sinh viªn trªn c¸c ®−êng phè". M−êi mét. Râ rµng lµ c¸c c¬ quan ng«n luËn cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn Ngay b−íc ®Çu cña cao trµo d©n chñ còng l¹i lµ b−íc ®Çu cña vµ ph¸i th¸ng M−êi ®ang ra søc "lÈn tr¸nh sù thËt", bëi v× hä nh÷ng sù ti tiÖn cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn. ho¶ng sî tr−íc nh÷ng tiÕng la hÐt hoµn toµn phi lý vµ lè bÞch cña ph¸i h÷u cho r»ng "nh÷ng bµn tay chuÈn bÞ cuéc biÓu t×nh n»m Chóng t«i xin b¸o mét tin kh¸c n÷a cña tê "TiÕng nãi M¸t- ë ®iÖn Ta-vrÝch". xc¬-va": tuång nh− c«ng nh©n ®· ®Ò nghÞ víi sinh viªn tæ chøc Cßn viÖc nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn5 ®· hµnh ®éng mét mét cuéc biÓu t×nh lín vµo ngµy 14. Ch¾c ch¾n lµ ë ®©y cã mét c¸ch kh«ng xøng ®¸ng, th× ®iÒu ®ã ®· râ rµng. Ngµy 11, tøc lµ phÇn sù thËt, bëi v× h«m nay (ngµy 15 (28) th¸ng M−êi mét), ngµy biÓu t×nh, b¸o "Ng«n luËn"6 cã ®¨ng mét lêi kªu gäi cña c¸c b¸o chÝ Pa-ri ®−a tin r»ng ë Xanh Pª-tÐc-bua m−êi ba uû viªn ban ®¹i biÓu d©n chñ - lËp hiÕn khuyªn kh«ng nªn biÓu t×nh. C¶ trong th−êng vô c¸c c«ng ®oµn ®· bÞ b¾t v× m−u toan tæ chøc mét lêi kªu gäi Êy còng nh− trong bµi x· luËn b¸o "Ng«n luËn", ng−êi cuéc biÓu t×nh cña c«ng nh©n. ta ®· viÖn ra nh÷ng lý do thËt bØ æi: "kh«ng nªn lµm ®en tèi thªm" nh÷ng ngµy ®au th−¬ng Êy! "tæ chøc c¸c cuéc biÓu t×nh, g¾n c¸c "Ng−êi d©n chñ - x· héi", sè 18, Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o cuéc biÓu t×nh víi cuéc kû niÖm T«n-xt«i" tøc lµ tá ra "kh«ng ngµy 16 (29) th¸ng M−êi "Ng−êi d©n chñ - x· héi" ch©n thµnh yªu quý cuéc kû niÖm thiªng liªng"!! v.v., thuÇn tuý mét 1910 theo tinh thÇn cña ph¸i th¸ng M−êi (c¸c b¹n h·y so s¸nh bµi x· luËn ngµy 11 trong b¸o "TiÕng nãi M¸t-xc¬-va" víi nh÷ng c©u hÇu nh− gièng hÖt nh− thÕ). May thay, c¸i thñ ®o¹n thäc gËy b¸nh xe bØ æi mµ ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn dïng ®Ó ®¸nh vµo ph¸i d©n chñ ®· kh«ng thµnh c«ng. Cuéc biÓu t×nh vÉn cø diÔn ra. Vµ nÕu tê "N−íc Nga"7 c¶nh s¸t vÉn cø tiÕp tôc ®æ tÊt c¶ téi cho ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn, thËm chÝ cßn t×m c¸ch coi lêi kªu gäi cña hä lµ mét "sù xói giôc", th× theo
4 VÒ cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp 5 TÊt c¶ nh÷ng ng−êi d©n chñ vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i tù do ®· tham gia vµ ph¶i tham gia cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp, bëi v× d−íi chÕ ®é ®en tèi cña §u-ma Tr¨m ®en, mét cuéc biÓu t×nh nh− vËy ®em l¹i cho ta c¸i kh¶ VÒ cuéc biÓu t×nh nh©n n¨ng biÓu thÞ mét c¸ch c«ng khai vµ t−¬ng ®èi réng r·i viÖc ph¶n ®èi chÕ ®é chuyªn chÕ. ChÕ ®é chuyªn chÕ Nga hoµng ®· C¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng l¹i viÖc lËp c¸c c¬ quan ®¹i biÓu ë n−íc Nga. ChÕ ®é chuyªn chÕ ®· lµm gi¶ m¹o vµ (tiÓu luËn) xuyªn t¹c viÖc triÖu tËp nghÞ viÖn ®Çu tiªn ë Nga, khi giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n c¸ch m¹ng dïng cuéc ®Êu tranh cã tÝnh chÊt quÇn chóng Nh©n phiªn häp thø nhÊt cña §u-ma Tr¨m ®en kho¸ thø buéc chÕ ®é chuyªn chÕ ph¶i triÖu tËp nghÞ viÖn Êy. ChÕ ®é chuyªn t−, b¸o "Ng«n luËn" cña §¶ng d©n chñ- lËp hiÕn ®· viÕt: "Ngµy chÕ ®· chÕ giÔu vµ chöi rña ph¸i d©n chñ vµ nh©n d©n, v× tiÕng nay, §u-ma nµy ®· hoµn toµn vµ døt kho¸t tù t¸ch ra khái t©m nãi cña nh©n d©n, tiÕng nãi cña ph¸i d©n chñ ®· vang lªn t¹i tr¹ng cña nh©n d©n vµ ý thøc d©n téc". TÊt nhiªn, ®iÒu nµy ®−îc §u-ma I 12. Giê ®©y, thËm chÝ chÕ ®é chuyªn chÕ cßn khñng bè nãi nh©n viÖc bän Tr¨m ®en vµ bän th¸ng M−êi tõ chèi tæ chøc c¶ viÖc håi t−ëng l¹i c¸i biÓu hiÖn yÕu ít ®ã cña nh÷ng yªu s¸ch cña truy ®iÖu chñ tÞch §u-ma I vµ Mu-r«m-txÐp. ph¸i d©n chñ t¹i §u-ma I (trong thêi gian §u-ma I vµ tõ diÔn ®µn Khã mµ thÓ hiÖn ®−îc mét c¸ch næi bËt h¬n c©u nãi ®· dÉn cña nã, biÓu hiÖn cña nh÷ng yªu s¸ch ®ã yÕu ít h¬n nhiÒu, ra trªn ®©y vÒ toµn bé sù gi¶ dèi trong quan ®iÓm cña ph¸i tù do nghÌo nµn h¬n nhiÒu, hÑp h¬n nhiÒu, Ýt sinh ®éng h¬n nhiÒu so víi n−íc ta ®èi víi cuéc ®Êu tranh giµnh tù do nãi chung vµ ®èi víi mïa thu 1905, khi chóng ®−îc nªu lªn tõ c¸c diÔn ®µn do lµn cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp nãi riªng. sãng ®Êu tranh c«ng khai cã tÝnh chÊt quÇn chóng lËp ra). Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp, ChÝnh v× vËy mµ ph¸i d©n chñ vµ ph¸i tù do ®· cã thÓ vµ ph¶i cuéc biÓu t×nh chèng chÝnh phñ Nga hoµng, chèng chÕ ®é chuyªn ®ång ý víi nhau trong cuéc biÓu t×nh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ, chÕ, chèng §u-ma Tr¨m ®en lµ cÇn thiÕt, cuéc biÓu t×nh ®ã ®· nh©n bÊt kú mét c¬ héi nµo lµm cho quÇn chóng nhí tíi c¸ch næ ra, tham gia vµo cuéc biÓu t×nh ®ã cã nh÷ng tÇng líp kh¸c m¹ng. Nh−ng khi ®ång ý tiÕn hµnh mét cuéc biÓu t×nh chung, nhau nhÊt vµ réng r·i nhÊt trong d©n c−, cã c¸c chÝnh ®¶ng kh¸c hä vÉn kh«ng thÓ kh«ng biÓu hiÖn th¸i ®é cña m×nh c¶ ®èi víi sù nhau nhÊt, tõ §¶ng d©n chñ - x· héi ®Õn §¶ng d©n chñ - lËp ®¸nh gi¸ nh÷ng nhiÖm vô cña ph¸i d©n chñ nãi chung, c¶ ®èi hiÕn, kÓ c¶ "ph¸i tiÕn bé"10 vµ ph¸i th¸ng M−êi Ba-lan (nhãm víi lÞch sö cña §u-ma I nãi riªng. Nh−ng ngay b−íc ®Çu trong c«-l« Ba-lan 11). Vµ còng kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, sù ®¸nh sù ®¸nh gi¸ ®ã còng ®· chøng tá sù nghÌo nµn kh«ng thÓ chÞu gi¸ cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vÒ cuéc biÓu t×nh nµy ®· næi, sù bÊt lùc vÒ mÆt chÝnh trÞ vµ sù ®Çn ®én vÒ mÆt chÝnh trÞ chøng minh mét tr¨m, mét ngh×n lÇn r»ng hä xa l¹ víi nÒn d©n cña ph¸i tù do t− s¶n ë n−íc ta. chñ biÕt chõng nµo, r»ng nÕu ®Ó nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp C¸c b¹n h·y suy nghÜ mét chót xem: "h«m nay", tøc lµ ngµy 15 hiÕn ë n−íc ta thùc hiÖn sù nghiÖp d©n chñ ë n−íc Nga, hay dï th¸ng M−êi 1910, §u-ma Tr¨m ®en "®· hoµn toµn vµ døt chØ lµ ®Ó cho hä tham gia l·nh ®¹o sù nghiÖp Êy, th× sÏ nguy h¹i kho¸t tù t¸ch ra khái" nh©n d©n! Cã nghÜa lµ tr−íc ®©y nã ch−a biÕt chõng nµo cho sù nghiÖp ®ã. ph¶i ®· døt kho¸t t¸ch ra khái nh©n d©n. Cã nghÜa lµ viÖc tham
6 V. I. Lª-nin VÒ cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp 7 gia truy ®iÖu Mu-r«m-txÐp ®· xãa bá, cã thÓ xãa bá ®−îc sù "t¸ch viÖn khãa III, do Nga hoµng triÖu tËp, ⎯ vËy th× viÖc tõ chèi rêi" khái "nh÷ng t©m tr¹ng cña nh©n d©n", tøc lµ sù t¸ch rêi cña kh«ng thùc hiÖn c¸i "nghÜa vô s¬ ®¼ng" ®ã ch¼ng ph¶i lµ "kh«ng mét sè phÇn tö ph¶n c¸ch m¹ng ë n−íc ta khái ph¸i d©n chñ. lÞch sù vµ kh«ng tao nh·" hay sao? ChØ mét thÝ dô rÊt nhá ®ã, Hìi c¸c ngµi ®ang cã tham väng mang c¸i danh hiÖu cao quý lµ chØ mét suy luËn ®ã cña c¬ quan ng«n luËn chÝnh thøc cña §¶ng nh÷ng ng−êi d©n chñ, xin c¸c ngµi h·y hiÓu r»ng chÝnh c¸c ngµi d©n chñ - lËp hiÕn còng ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch tuyÖt vêi toµn bé ®ang h¹ thÊp ý nghÜa cña cuéc biÓu t×nh, c¸c ngµi ®· tÇm th−êng tÝnh chÊt môc n¸t vÒ mÆt t− t−ëng vµ chÝnh trÞ cña ph¸i tù do hãa nã h¬n ai hÕt, khi c¸c ngµi ®Æt vÊn ®Ò nh− vËy. B¸o "Ng«n ë n−íc ta. §−êng lèi cña hä lµ thuyÕt phôc chÕ ®é chuyªn chÕ, luËn" viÕt: "DÇu cã ®¸nh gi¸ thÊp nhÊt §u-ma III vÒ mÆt chÝnh thuyÕt phôc bän ®Þa chñ Tr¨m ®en vµ bän ®ång minh cña chóng trÞ vµ tinh thÇn, còng sÏ v« lý nÕu nghÜ r»ng, nã sÏ cã thÓ tõ bá lµ bän thuéc ph¸i th¸ng M−êi, chø kh«ng ph¶i lµ ph¸t triÓn ý nghÜa vô s¬ ®¼ng ®ã, nghÜa vô ®øng trªn diÔn ®µn mÆc niÖm c¸i thøc d©n chñ cña quÇn chóng. V× vËy, sè phËn cña hä ⎯ sè phËn tªn ng−êi ⎯ víi mét phÈm c¸ch cao c¶ vµ xuÊt s¾c nh− vËy ⎯ kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ tÊt nhiªn cña lo¹i chñ nghÜa tù do t− s¶n ®· khai tr−¬ng §u-ma (!!) vµ lµm cho nã trë thµnh thiªng liªng". ®ã trong mäi cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ⎯ sÏ lµ m·i m·i ThËt lµ bî ®ì hÕt chç nãi: Mu-r«m-txÐp ®· khai tr−¬ng vµ lµm lµm n« lÖ cho chÕ ®é qu©n chñ vµ bän chóa phong kiÕn, m·i m·i cho "nã", §u-ma III, trë thµnh thiªng liªng! B»ng nh÷ng lêi lÏ ¨n mòi giµy cña chóng. ®ã, nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn t×nh cê ®· v¹ch râ c¸i sù thËt NÕu c¸c ®¹i biÓu §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn hiÓu biÕt dï chØ mét cay ®¾ng lµ: sù ph¶n béi cña ph¸i tù do ë Nga vµ cña giai cÊp t− chót Ýt vÒ nh÷ng nhiÖm vô cña ph¸i d©n chñ, th× c¶ trong §u-ma s¶n Nga ®èi víi cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng vµ cuéc khëi nghÜa III hä sÏ kh«ng ch¨m lo ®Õn viÖc nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng cuèi n¨m 1905 "®· khai tr−¬ng ra vµ lµm thiªng liªng" thêi kú M−êi thùc hiÖn c¸i "nghÜa vô s¬ ®¼ng" Êy, mµ ch¨m lo ®Õn viÖc ph¶n c¸ch m¹ng nãi chung vµ thêi kú §u-ma III nãi riªng. B¸o biÓu t×nh tr−íc nh©n d©n. Muèn thÕ, sÏ kh«ng cÇn ph¶i ®−a b¶n "Ng«n luËn" viÕt: "Chóng t«i cho r»ng mét nhóm nh÷ng phÇn tö tuyªn bè cho vÞ chñ tÞch (theo § 120 cña b¶n quy chÕ, viÖc c«ng hay lµm Çm Ü vÒ mÆt chÝnh trÞ kh«ng thÓ ¸t ®−îc nh÷ng tiÕng nãi bè b¶n tuyªn bè nµy ph¶i do chñ tÞch quyÕt ®Þnh), mµ b»ng c¸ch lÞch sù vµ tao nh· cña ®a sè trong §u-ma". Nh− vËy ®ã! tr−íc kia nµy hay c¸ch kh¸c, ph¶i ®−a vÊn ®Ò ra th¶o luËn. còng nh− b©y giê, vÊn ®Ò lµ "lÞch sù vµ tao nh·", chø kh«ng ph¶i NÕu c¸c nhµ tr−íc t¸c d©n chñ - lËp hiÕn hiÓu biÕt dï chØ mét lµ ph¶n kh¸ng chÕ ®é chuyªn chÕ. VÊn ®Ò ®Æt ra kh«ng ph¶i lµ ë chót Ýt vÒ nh÷ng nhiÖm vô cña ph¸i d©n chñ, th× hä sÏ kh«ng tr¸ch chç ph¸i d©n chñ "t¸ch ra khái" thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng, mµ lµ ë mãc vÒ th¸i ®é thiÕu tao nh· cña nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng chç ph¸i tù do liªn hîp víi thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng. Ph¸i tù do M−êi, mµ sÏ gi¶i thÝch r»ng th¸i ®é cña §u-ma III chÝnh ®· nhÊn ®ang ®øng trªn miÕng ®Êt cña bän ph¶n c¸ch m¹ng, hä mêi nh÷ng m¹nh ý nghÜa cña cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp, ®¹i biÓu cña bän ph¶n c¸ch m¹ng, nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i th¸ng chÝnh ®· n©ng vÊn ®Ò tõ nh÷ng lêi t¸n nh¶m tÇm th−êng - tiÓu M−êi, tham gia vµo viÖc truy ®iÖu Mu-r«m-txÐp, kh«ng ph¶i lµ thÞ d©n vÒ "sù lÞch sù vµ tao nh·" lªn tíi møc ®¸nh gi¸ vÒ mÆt ®Ó biÓu thÞ sù ph¶n kh¸ng chÕ ®é chuyªn chÕ, mµ lµ ®Ó thùc hiÖn chÝnh trÞ chÕ ®é hiÖn thêi vµ vai trß cña c¸c ®¶ng kh¸c sù lÞch sù vµ tao nh·". Mu-r«m-txÐp "®· khai tr−¬ng vµ lµm nhau. thiªng liªng" (th−êng vÉn cã nh÷ng ch÷ uÕ t¹p nh− vËy ®ã!) c¸i Nh−ng cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp còng gäi lµ nghÞ viÖn ®Çu tiªn, do Nga hoµng triÖu tËp; th−a c¸c ngµi kh«ng thÓ kh«ng ®Æt ra mét vÊn ®Ò kh¸c, cô thÓ lµ vÊn ®Ò ý nghÜa thuéc ph¸i th¸ng M−êi, c¸c ngµi ®ang ngåi trong c¸i gäi lµ nghÞ lÞch sö cña §u-ma I. Ch¼ng cÇn nãi còng biÕt r»ng nh÷ng ng−êi
8 V. I. Lª-nin VÒ cuéc biÓu t×nh nh©n c¸i chÕt cña Mu-r«m-txÐp 9 d©n chñ - lËp hiÕn, vèn chiÕm ®a sè trong §u-ma vµ lóc bÊy giê §u-ma I, lµ c¬ së giai cÊp cña giai ®o¹n Êy trong lÞch sö n−íc ®ang say s−a víi hy väng thµnh lËp mét néi c¸c d©n chñ - lËp Nga. hiÕn, hy väng "hßa b×nh" ®¹t tíi tù do vµ cñng cè b¸ quyÒn l·nh §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn lµ chÝnh ®¶ng ®øng ®Çu §u-ma I, ®¹o cña hä trong ph¸i d©n chñ, ®· ®Ò cao Mu-r«m-txÐp lªn thµnh vµ Mu-r«m-txÐp, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ®¶ng nµy, ®Òu mét "anh hïng d©n téc". Ph¸i lao ®éng, mµ ®¹i biÓu lµ ngµi Gin-kin, tá ra hoµn toµn kh«ng hiÓu biÕt g× vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ vµ mét còng ®· sa ®äa tíi møc lµ phô häa theo nh÷ng luËn ®iÖu ®ã cña lÇn n÷a l¹i ph¶n béi ph¸i d©n chñ. Hä ®· rêi bá c¸ch m¹ng, lªn ph¸i tù do, ®· trùc tiÕp suy t«n Mu-r«m-txÐp lµm "ng−êi thÇy" ¸n cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng, g©y ®ñ mäi trë ng¹i cho cuéc vÒ chÝnh trÞ cña c¸c ®¶ng c¸nh t¶. ®Êu tranh cña quÇn chóng vµ ra søc lîi dông th¸i ®é do dù cña Sù ®¸nh gi¸ ®ã cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vµ ph¸i chÕ ®é Nga hoµng, lÊy c¸ch m¹ng ra ®Ó däa dÉm nã, lÊy danh lao ®éng ®èi víi §u-ma I cã ý nghÜa quan träng ë chç nã chØ râ nghÜa c¸ch m¹ng ®Ó mµ c¶ ( = thµnh lËp mét néi c¸c d©n chñ - tr×nh ®é gi¸c ngé chÝnh trÞ hÕt søc thÊp cña "x· héi" Nga. Mét lËp hiÕn). Ai còng hiÓu r»ng s¸ch l−îc ®ã lµ mét sù ph¶n béi ®èi "x· héi" mµ kh©m phôc vai trß chÝnh trÞ cña nh÷ng ng−êi d©n víi ph¸i d©n chñ, lµ mét sù huªnh hoang kho¸c l¸c bÊt lùc vµ cã chñ - lËp hiÕn t¹i §u-ma I, th× kh«ng cã quyÒn than phiÒn vÒ vÎ mang tinh thÇn "lËp hiÕn" ®èi víi chÕ ®é Nga hoµng. Ai còng Xt«-l−-pin vµ §u-ma III: nã ®· cã ®óng c¸i chÝnh phñ xøng víi biÕt r»ng chÕ ®é Nga hoµng chØ tranh thñ thêi gian ®Ó tËp hîp nã. B¸ quyÒn l·nh ®¹o cña ph¸i tù do trong phong trµo gi¶i phãng lùc l−îng cña nã, "ch¬i trß" ®µm ph¸n víi nh÷ng ng−êi d©n chñ - ë Nga nhÊt ®Þnh nãi lªn sù yÕu ít cña phong trµo ®ã vµ viÖc nã lËp hiÕn vµ chuÈn bÞ gi¶i t¸n §u-ma vµ ®¶o chÝnh. Giai cÊp v« kh«ng thÓ nµo xãa bá ®−îc ¸ch thèng trÞ cña bän ®Þa chñ hung s¶n vµ mét bé phËn n«ng d©n ®· ®øng dËy tiÕn hµnh cuéc ®Êu b¹o. ChØ khi nµo giai cÊp v« s¶n g¹t ph¸i tù do ra ngoµi vµ n¾m tranh míi vµo mïa xu©n 1906, ⎯ lçi lÇm cña hä hay sù rñi ro cña lÊy b¸ quyÒn l·nh ®¹o, th× míi ®em l¹i th¾ng lîi cho c¸ch hä lµ ë chç hä ®Êu tranh kh«ng ®ñ kiªn quyÕt vµ kh«ng cã mét m¹ng, vµ míi cã thÓ tiÕp tôc ®em l¹i th¾ng lîi cho c¸ch sè l−îng ®Çy ®ñ. Mïa xu©n 1906, ph¸i tù do ®· say s−a trß ch¬i m¹ng. lËp hiÕn vµ ®µm ph¸n víi T¬-rª-pèp, ®· lªn ¸n vµ c¶n trë nh÷ng Thêi kú §u-ma I lµ thêi kú giai cÊp v« s¶n bÞ thÊt b¹i trong ng−êi duy nhÊt cã thÓ bÎ gÉy bän T¬-rª-pèp. th¸ng Ch¹p tËp hîp lùc l−îng cho ®ît tÊn c«ng míi. Nh÷ng Nh÷ng kÎ gi¶ dèi trong giai cÊp t− s¶n thÝch c©u nãi næi tiÕng: cuéc b·i c«ng c¸ch m¹ng bÞ yÕu ®i sau th¸ng Ch¹p, lóc nµy l¹i de mortuis aut bene aut nihil (hoÆc lµm thinh kh«ng nãi g× vÒ næi lªn m¹nh mÏ; n«ng d©n ®· noi theo c«ng nh©n (phong trµo nh÷ng ng−êi ®· chÕt, hoÆc chØ nãi ®iÒu tèt). Giai cÊp v« s¶n cÇn n«ng d©n mïa xu©n 1906 ®· lan ra 46% sè huyÖn cña phÇn n−íc biÕt sù thËt c¶ vÒ nh÷ng nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®ang sèng lÉn Nga thuéc ch©u ¢u); c¸c cuéc "næi dËy" cña binh sÜ còng ®· t¨ng nh÷ng nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®· chÕt, bëi v× nh÷ng ng−êi thËt thªm. Giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa ®øng tr−íc mét sù viÖc khã sù xøng víi danh hiÖu nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ th× vÉn kh«ng xö: hoÆc lµ gióp cuéc tÊn c«ng cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng míi cña quÇn chÕt vÒ mÆt chÝnh trÞ khi c¸i chÕt vÒ mÆt thÓ x¸c ®Õn víi hä. Nãi chóng, lóc ®ã míi cã thÓ chiÕn th¾ng ®−îc chÕ ®é Nga hoµng, ⎯ nh÷ng ®iÒu dèi tr¸ cã tÝnh chÊt quy −íc vÒ Mu-r«m-txÐp th× cã hoÆc lµ rêi bá c¸ch m¹ng vµ do ®ã lµm cho chÕ ®é Nga hoµng nghÜa lµ lµm h¹i sù nghiÖp cña giai cÊp v« s¶n vµ sù nghiÖp cña dÔ th¾ng lîi h¬n. Cao trµo míi cña cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng, ph¸i d©n chñ, cã nghÜa lµ lµm háng ý thøc cña quÇn chóng. Nãi nh÷ng sù dao ®éng míi cña giai cÊp t− s¶n, th¸i ®é do dù vµ sù râ sù thËt ®¾ng cay vÒ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn vµ nh÷ng chê ®îi cña chÕ ®é Nga hoµng ⎯ ®ã lµ thùc chÊt cña thêi kú ng−êi ®Ó cho bän d©n chñ - lËp hiÕn d¾t mòi (vµ lõa dèi), cã nghÜa
10 V. I. Lª-nin 11 lµ t«n kÝnh c¸i vÜ ®¹i cña cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt, cã nghÜa lµ gióp cho cuéc c¸ch m¹ng lÇn thø hai giµnh ®−îc th¾ng lîi. "Ng−êi d©n chñ - x· héi", sè 18, Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o ngµy 16 (29) th¸ng M−êi mét "Ng−êi d©n chñ - x· héi" Hai thÕ giíi 1910 Ký tªn: N. Lª-nin VÒ §¹i héi Ma-g®¬-bua cña §¶ng d©n chñ -x· héi §øc, ng−êi ta ®· viÕt rÊt nhiÒu ë trªn tÊt c¶ c¸c b¸o, vµ mäi ng−êi ®Òu biÕt kh¸ râ vÒ tÊt c¶ nh÷ng sù kiÖn chñ yÕu trong ®¹i héi, tÊt c¶ mäi __________ diÔn biÕn cña cuéc ®Êu tranh13. B¹n ®äc ®· chó ý qu¸ nhiÒu ®Õn mÆt ngoµi cña cuéc ®Êu tranh gi÷a bän xÐt l¹i vµ ph¸i chÝnh thèng, nh÷ng t×nh tiÕt cã tÝnh chÊt hÕt søc c¨ng th¼ng trong ®¹i héi, mµ kh«ng t×m hiÓu ý nghÜa cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c cña cuéc ®Êu tranh nµy vµ nguån gèc chÝnh trÞ - t− t−ëng cña sù bÊt ®ång. Trong lóc ®ã, nh÷ng cuéc tranh luËn t¹i Ma-g®¬-bua ⎯ chñ yÕu lµ vÒ viÖc ph¸i Ba-®en bá phiÕu t¸n thµnh ng©n s¸ch ⎯ ®· cung cÊp nh÷ng tµi liÖu hÕt søc thó vÞ, nãi lªn hai thÕ giíi t− t−ëng vµ hai khuynh h−íng giai cÊp trong néi bé §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi §øc. ViÖc bá phiÕu t¸n thµnh ng©n s¸ch chØ lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn cña sù bÊt ®ång gi÷a hai thÕ giíi, mét sù bÊt ®ång s©u s¾c ®Õn møc lµ ch¾c ch¾n nã sÏ biÓu hiÖn ra trong nh÷ng tr−êng hîp cßn nghiªm träng h¬n, s©u s¾c h¬n vµ quan träng h¬n nhiÒu. Vµ giê ®©y, khi tÊt c¶ mäi ng−êi ®· thÊy râ r»ng c¬n b·o t¸p c¸ch m¹ng vÜ ®¹i s¾p næ ra ë §øc, th× cÇn ph¶i coi nh÷ng cuéc tranh luËn ë Ma-g®¬-bua nh− lµ mét cuéc ®iÓm binh nhá cña mét ®¬n vÞ nhá trong qu©n ®éi, tr−íc khi chiÕn dÞch më ®Çu (v× vÊn ®Ò bá phiÕu t¸n thµnh ng©n s¸ch chØ lµ mét phÇn nhá trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ s¸ch l−îc cña §¶ng d©n chñ - x· héi). Cuéc ®iÓm binh nµy cho thÊy g× vÒ nhËn thøc cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau trong ®¹o qu©n v« s¶n ®èi víi nh÷ng nhiÖm vô cña