Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 22

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:393

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính trong tập 22 đi sâu phân tích thời kỳ mà cao trào cách mạng đã dâng cao, giải thích Tài liệu lược của những người bôn-sê-vích trong điều kiện mới, nói về cuộc đấu tranh cho sự thống nhất của Đảng và cho sự củng cố mối liên hệ giữa Đảng với quần chúng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 22

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i! V. I. Lª-nin Toµn tËp V. I. Lª-nin Toµn tËp 22 TËp 22 Th¸ng B¶y 1912 ― th¸ng Hai 1913 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i! V. I. Lª-nin Toµn tËp V. I. Lª-nin Toµn tËp 22 TËp 22 Th¸ng B¶y 1912 ― th¸ng Hai 1913 Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
Lêi nhµ xuÊt b¶n Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1980 häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng d¹y vµ sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 ngµy sinh cña Vla®imia IlÝch Lªnin (22- 10102─402 Л ─ 795 ─ 80 0101020000 4-1870 -- 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé 014(01)─80 s¸ch quý V. I. Lªnin - Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp tra cøu. Bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lªnin - Toµn tËp, tiÕng ViÖt, do nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi nhµ
VII xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70-80 thÕ kû XX. * * * TËp 22 cña bé s¸ch V. I. Lªnin - Toµn tËp bao gåm nh÷ng t¸c phÈm viÕt vµo thêi gian tõ th¸ng B¶y 1912 - th¸ng Hai 1913. Lêi tùa Néi dung chÝnh trong tËp 22 ®i s©u ph©n tÝch thêi kú mµ cao trµo c¸ch m¹ng ®· d©ng cao, gi¶i thÝch s¸ch l−îc cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch trong ®iÒu kiÖn míi, nãi vÒ cuéc ®Êu tranh TËp 22 trong V. I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng t¸c phÈm viÕt cho sù thèng nhÊt cña ®¶ng vµ cho sù cñng cè mèi liªn hÖ gi÷a tõ th¸ng B¶y 1912 ®Õn th¸ng Hai 1913. ®¶ng víi quÇn chóng, v¹ch trÇn ho¹t ®éng ph¸ rèi cña bän Sè lín c¸c t¸c phÈm viÕt trong thêi kú nµy nh»m ph©n tÝch men-sª-vÝch theo chñ nghÜa thñ tiªu, cña bän T¬-rèt-xki, nãi vÒ cao trµo c¸ch m¹ng ®· d©ng cao, gi¶i thÝch s¸ch l−îc cña nh÷ng cuéc ®Êu tranh chèng nguy c¬ cuéc chiÕn tranh thÕ giíi ®ang ng−êi b«n-sª-vÝch trong ®iÒu kiÖn míi, nãi vÒ cuéc ®Êu tranh tíi gÇn. cho sù thèng nhÊt cña ®¶ng vµ cho sù cñng cè mèi liªn hÖ gi÷a Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n ®¶ng víi quÇn chóng, v¹ch trÇn ho¹t ®éng ph¸ rèi cña bän tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn men-sª-vÝch theo chñ nghÜa thñ tiªu, cña bän T¬-rèt-xki, nãi vÒ Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt cuéc ®Êu tranh chèng nguy c¬ cuéc chiÕn tranh thÕ giíi ®ang b¶n b»ng tiÕng ViÖt. tíi gÇn. Lª-nin chó ý nhiÒu ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ. PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng øng cña phÇn néi dung trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy Tuy ë n−íc ngoµi, ë Cra-cèp, Lª-nin vÉn liªn hÖ chÆt chÏ hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, víi c¸c tæ chøc ®¶ng ë Nga vµ trùc tiÕp l·nh ®¹o phong trµo gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, c¸ch m¹ng. Toµn bé c«ng t¸c cña Bé phËn ë n−íc ngoµi cña gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V. I. Lªnin. Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V. I. Lªnin; Chó Nga ®Òu tËp trung ë Cra-cèp. §ã lµ n¬i ®· diÔn ra c¸c héi nghÞ thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa vµ c¸c phiªn häp cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng, lµ n¬i c¸c c¸n M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban chÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng bé cã tiÕng t¨m cña ®¶ng th−êng lui tíi vµ còng lµ n¬i ®· ph¸t s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). ®i nh÷ng chØ thÞ, nh÷ng chØ dÉn cho c¸c tæ chøc ®¶ng trong Hy väng Bé s¸ch sÏ lµm tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o n−íc Nga. bæ Ých cho b¹n ®äc. Tõ Cra-cèp, hÇu nh− ngµy nµo Lª-nin còng göi th−, Th¸ng 8 - 2005 bµi b¸o vµ bót ký ng¾n cho ban biªn tËp b¸o "Sù thËt". TËp Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia nµy gåm 59 bµi b¸o ®· ®¨ng trªn tê "Sù thËt". Lª-nin s«i n æ i h − ë n g øng nh÷ng s ù k i Ö n q u a n t r ä n g n h Ê t t r o n g
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX n−íc Nga vµ ë n−íc ngoµi, Ng−êi ®· gi¶i ®¸p tÊt c¶ nh÷ng vÊn lµ b»ng chøng nãi lªn sù bÊt m·n vµ bÊt b×nh trong n«ng ®Ò cÊp b¸ch trong sinh ho¹t ®¶ng. d©n, nh÷ng ng−êi chiÕm ®¹i bé phËn trong qu©n ®éi, ®ang t¨ng lªn. C¸c bµi "C¸c cuéc khëi nghÜa trong lôc qu©n vµ h¶i qu©n", "VÊn ®Ò sù kiÖn ngµy 15 th¸ng M−êi mét", "Sù ph¸t triÓn cña Cao trµo c¸ch m¹ng míi ®· ph¸t triÓn tõ c¸c cuéc b·i c«ng phong trµo b·i c«ng c¸ch m¹ng vµ cña c¸c cuéc biÓu t×nh trªn th¸ng T− - th¸ng N¨m tíi c¸c cuéc b·i c«ng vµ biÓu t×nh th¸ng ®−êng phè", "Cuéc sèng ®ang gi¸o dôc", "Mét vµi ®iÒu vÒ c¸c M−êi mét. Lª-nin chØ râ r»ng mïa thu n¨m 1912 phong trµo cuéc b·i c«ng" v.v. ®Òu nh»m ®¸nh gi¸ cuéc ®Êu tranh c¸ch cña giai cÊp v« s¶n ë Nga ®· d©ng lªn mét tr×nh ®é míi, cao m¹ng ®· triÓn khai ë n−íc Nga. Trong nh÷ng bµi nµy, Lª-nin h¬n. Vµo th¸ng M−êi, c«ng nh©n Pª-tÐc-bua ®· tæ chøc c¸c ®· ph©n tÝch tÝnh chÊt vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña cao trµo c¸ch cuéc b·i c«ng ph¶n ®èi vµ mÝt-tinh ®Ó ®¸p l¹i m−u toan cña m¹ng míi, c¸c giai ®o¹n trong sù ph¸t triÓn cña phong trµo ChÝnh phñ ®Þnh kh«ng ®Ó cho mét nöa sè c«ng nh©n ®−îc c«ng nh©n. h−ëng c¸c quyÒn tham gia bÇu cö §u-ma. Th¸ng M−êi mét, Lª-nin ®· gäi n¨m 1912 lµ "n¨m cã b−íc ngoÆt lÞch sö vÜ ®¹i c«ng nh©n ë Pª-tÐc-bua, Ri-ga vµ M¸t-xc¬-va ®· tæ chøc c¸c trong phong trµo c«ng nh©n ë Nga" (tËp nµy, tr. 310). Giai cÊp cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ vµ c¸c cuéc biÓu t×nh ®Ó ®¸p l¹i b¶n ¸n c«ng nh©n ®· chuyÓn sang tiÕn c«ng ®¹i quy m« vµo bän t− b¶n do toµ ¸n Nga hoµng ®−a ra kÕt téi c¸c thuû thñ h¹m ®éi H¾c- vµ chÕ ®é qu©n chñ Nga hoµng. Trªn mét triÖu r−ìi ng−êi ®· h¶i. Vµo ngµy khai m¹c §u-ma nhµ n−íc IV, c«ng nh©n Pª-tÐc- b·i c«ng, kho¶ng mét triÖu ng−êi tham gia c¸c cuéc b·i c«ng bua ®· tiÕn hµnh mét cuéc biÓu t×nh chÝnh trÞ cña nh©n d©n. chÝnh trÞ. N−íc Nga trong n¨m 1912 ®· v−ît tÊt c¶ c¸c n−íc Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ cao ý nghÜa cña cuéc biÓu t×nh ®ã. Ng−êi trªn thÕ giíi, kÓ c¶ nh÷ng n−íc ph¸t triÓn nhÊt, vÒ quy m« cña viÕt: "§©y lµ mét thêi c¬ ®−îc chän rÊt tèt ®Ó tiÕn hµnh biÓu phong trµo b·i c«ng; cao trµo c¸ch m¹ng ®· d©ng lªn v« cïng t×nh! §©y lµ b¶n n¨ng tuyÖt diÖu cña giai cÊp v« s¶n, lµ b¶n cao h¬n so víi thêi kú tr−íc cuéc c¸ch m¹ng 1905 - 1907. Trong lÜnh biÕt ®em ®èi lËp vµ ®em ®èi chiÕu viÖc khai m¹c cña n−íc, cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng ®· chÝn muåi, ®Êt n−íc ®· "NghÞ viÖn" Tr¨m ®en víi nh÷ng cê ®á trªn ®−êng phè thñ ®øng tr−íc cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n míi. ®«!" (tr. 253). Trong tiÕn tr×nh ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n ®· xuÊt §i s©u nhËn ®Þnh vÒ cao trµo c¸ch m¹ng n¨m 1912 so víi hiÖn cuéc b·i c«ng c¸ch m¹ng cã tÝnh chÊt quÇn chóng; cuéc b·i ®ªm tr−íc cña cuéc c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt, Lª-nin ®· nªu c«ng nµy cã ¶nh h−ëng m¹nh mÏ tíi ®«ng ®¶o quÇn chóng lao lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y cña giai ®o¹n míi cña phong trµo ®éng, thøc tØnh n«ng d©n b−íc vµo ®Êu tranh, l«i cuèn lôc qu©n c«ng nh©n: mét lµ, sè l−îng cña giai cÊp v« s¶n t¨ng lªn nhiÒu; vµ h¶i qu©n vµo phong trµo c¸ch m¹ng. Khi ®¸nh gi¸ c¸c cuéc hai lµ, sù tËp trung cña giai cÊp v« s¶n trong c¸c xÝ nghiÖp lín næi dËy cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng cña thuû thñ vµ binh lÝnh thuéc t¨ng lªn; ba lµ, chç dùa c¬ b¶n thuÇn tuý v« s¶n cña phong trµo h¹m ®éi Ban-tÝch vµ H¾c-h¶i vµ ë Tuèc-ke-xtan håi mïa hÌ ®· ®−îc t¨ng c−êng do c«ng nh©n nhanh chãng tho¸t khái sù 1912, Lª-nin ®· nªu lªn mèi liªn hÖ trùc tiÕp gi÷a c¸c cuéc næi rµng buéc víi ruéng ®Êt; bèn lµ, quÇn chóng v« s¶n vµ nöa v« dËy ®ã víi phong trµo b·i c«ng, vµ ®ång thêi Ng−êi nhÊn m¹nh s¶n trong ngµnh thñ c«ng vµ n«ng nghiÖp ®· t¨ng lªn víi qui r»ng nh÷ng lµn sãng c«ng phÉn trong lôc qu©n vµ h¶i qu©n m« to lín; n¨m lµ, sù gi¸c ngé, vèn kinh nghiÖm vµ tÝnh
X Lêi tùa Lêi tùa XI kiªn quyÕt cña giai cÊp c«ng nh©n ®· t¨ng lªn. Lª-nin nhÊn "Th«ng b¸o" cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n m¹nh tÝnh chÊt toµn d©n cña cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng d©n chñ - x· héi Nga vÒ cuéc héi nghÞ nµy vµ th¶o c¸c nghÞ nh©n, cuéc ®Êu tranh nµy ®−îc ®¹i bé phËn nh©n d©n ë Nga quyÕt cña héi nghÞ. ®ång t×nh, vµ Ng−êi nhËn ®Þnh r»ng mét −u ®iÓm lín cña Héi nghÞ Cra-cèp lµ mét b−íc tiÕp tôc trong viÖc ph¸t triÓn phong trµo n¨m 1912 lµ ranh giíi gi÷a c¸c quan ®iÓm cña ph¸i vµ cô thÓ ho¸ c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu Pra-ha nãi tù do vµ ph¸i d©n chñ ®· ®−îc ph©n ®Þnh râ rµng h¬n. vÒ c¸c nhiÖm vô cña ®¶ng tr−íc cao trµo c¸ch m¹ng míi ë trong n−íc. Héi nghÞ nµy ®· chØ ra sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu kinh nghiÖm ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña n¨m 1912. B¶n "Th«ng b¸o" Giai ®o¹n míi trong sù ph¸t triÓn cña phong trµo c¸ch vÒ cuéc héi nghÞ nµy ®· chØ râ r»ng: mét nhiÖm vô vÜ ®¹i ®Æt ra m¹ng ®ßi hái nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ph¶i gi¶i quyÕt mét cho giai cÊp c«ng nh©n lµ ph¶i thøc tØnh vµ gi¸o dôc mäi quÇn lo¹t nhiÖm vô míi trong lÜnh vùc c«ng t¸c ®¶ng. KÓ tõ thêi chóng d©n chñ theo tinh thÇn c¸ch m¹ng, ph¶i l·nh ®¹o hä tiÕn gian Héi nghÞ ®¹i biÓu Pra-ha (th¸ng Giªng 1912) ®¶ng ®· c«ng m¹nh mÏ vµo chÕ ®é Nga hoµng. Lª-nin viÕt: "ñng hé mäi tÝch luü ®−îc kinh nghiÖm lín vÒ ®Êu tranh c¸ch m¹ng. mÆt cho cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng c«ng khai cña quÇn chóng, Phong trµo b·i c«ng d©ng cao, c¸c tæ chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng tæ chøc cuéc ®Êu tranh Êy, më réng, ph¸t triÓn s©u vµ t¨ng ph¸t triÓn vµ ®−îc cñng cè, ¶nh h−ëng cña nh÷ng ng−êi b«n- c−êng cuéc ®Êu tranh Êy, ― ®ã lµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña thêi kú sª-vÝch ®−îc t¨ng c−êng, ph¸i thñ tiªu ngµy cµng bÞ v¹ch mÆt hiÖn nay" (tr. 313). tr−íc c«ng nh©n, tê b¸o c«ng nh©n ®Çu tiªn, c«ng khai vµ cã Cuéc héi nghÞ cña ®¶ng ®· nhÊn m¹nh tÇm quan träng ®Æc tÝnh quÇn chóng ― tê "Sù thËt" ― ®−îc xuÊt b¶n, ho¹t ®éng biÖt cña c¸c cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ cã tÝnh chÊt quÇn chóng cña c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch trong ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng d©ng lªn, vµ th«ng qua nghÞ quyÕt t¹i §u-ma nhµ n−íc IV, ― tÊt c¶ c¸i ®ã ®· më réng kh¸ nhiÒu tØ mØ vÒ vÊn ®Ò nµy. NghÞ quyÕt ®ã ®· nªu lªn nhiÖm vô hµng qui m« vµ khèi l−îng c«ng t¸c ®¶ng, ®ßi hái nh÷ng ng−êi ®Çu lµ cÇn ph¶i ñng hé vÒ mäi mÆt c¸c cuéc b·i c«ng cã tÝnh b«n-sª-vÝch ph¶i l·nh ®¹o mét c¸ch râ rµng vµ cô thÓ, ph¶i chÊt c¸ch m¹ng; ®ång thêi ®Ò nghÞ c¸c tæ chøc ®¶ng tæ chøc qui ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n nh÷ng nhiÖm vô s¸ch l−îc. Héi c¸c cuéc biÓu t×nh c¸ch m¹ng trªn ®−êng phè b»ng c¸ch tiÕn nghÞ Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga cã c¸c c¸n bé ®¶ng tham gia häp ë Cra-cèp tõ ngµy hµnh riªng còng nh− kÕt hîp c¸c cuéc biÓu t×nh ®ã víi c¸c 26 th¸ng Ch¹p 1912 tíi ngµy 1 th¸ng Giªng 1913 (8 - 14 th¸ng cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ. B¶n nghÞ quyÕt nªu râ lµ trong cuéc Giªng 1913) d−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin ®· ®ãng mét vai ®Êu tranh víi bän chñ xÝ nghiÖp, cÇn ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng trß to lín trong viÖc gi¶i quyÕt tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã. ®iÒu kiÖn kinh tÕ cô thÓ cña b·i c«ng vµ ph¶i t×m ra nh÷ng Tham dù héi nghÞ nµy cã ®¹i biÓu cña c¸c tæ chøc ®¶ng Pª- h×nh thøc ®Êu tranh míi. tÐc-bua, cña tØnh M¸t-xc¬-va, miÒn Nam, U-ran vµ C¸p-ca-d¬. Héi nghÞ Cra-cèp rÊt chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò x©y dùng ®¶ng. Trong héi nghÞ, Lª-nin ®· ®äc c¸c b¸o c¸o "Cao trµo c¸ch ë ®©y, nh÷ng cè g¾ng chñ yÕu cña nh÷ng ng−êi m¹ng, c¸c cuéc b·i c«ng vµ nh÷ng nhiÖm vô cña ®¶ng", "VÒ b«n-sª-vÝch lµ nh»m më réng vµ cñng cè c¸c tæ chøc ®¶ng th¸i ®é ®èi víi ph¸i thñ tiªu vµ vÒ sù thèng nhÊt" (v¨n b¶n bÝ mËt t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng. Quy t¾c chung ®ã cña viÖc x©y c¸c b¶n b¸o c¸o nµy kh«ng cßn gi÷ l¹i ®−îc); Ng−êi còng viÕt dùng tæ chøc mµ toµn thÓ ®¶ng viªn nhÊt thiÕt ph¶i xuÊt
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII ph¸t tõ ®ã trong c«ng t¸c cña m×nh, tuyÖt nhiªn kh«ng lo¹i trõ vô trung t©m cña ®¶ng. Trong nghÞ quyÕt "VÒ th¸i ®é ®èi c¸c mèi liªn hÖ mu«n h×nh mu«n vÎ vÒ mÆt tæ chøc gi÷a c¸c chi víi ph¸i thñ tiªu vµ vÒ sù thèng nhÊt", héi nghÞ ®· ®−a ra bé ®¶ng bÝ mËt vµ c¸c héi c«ng khai. "... KiÓu mÉu x©y dùng tæ khÈu hiÖu x©y dùng sù thèng nhÊt tõ d−íi lªn do chÝnh b¶n chøc duy nhÊt ®óng trong thêi kú ®ang tr¶i qua, ― b¶n nghÞ th©n c«ng nh©n thùc hiÖn, trªn c¬ së thõa nhËn tæ chøc bÝ quyÕt "X©y dùng tæ chøc bÝ mËt" nãi râ ― lµ: ®¶ng bÝ mËt víi mËt vµ s¸ch l−îc c¸ch m¹ng. Héi nghÞ ®· v¹ch mÆt ph¸i thñ tÝnh c¸ch lµ tæng sè c¸c chi bé ®¶ng ®−îc bao bäc b»ng mét tiªu lµ kÎ ph¸ ho¹i sù thèng nhÊt, kÎ vÉn tiÕp tôc ho¹t ®éng m¹ng l−íi c¸c héi c«ng nh©n hîp ph¸p vµ nöa hîp ph¸p" chia rÏ. (tr. 320). Ph¶n ®èi chñ nghÜa gi¸o ®iÒu vµ sù tr× trÖ trong c«ng Héi nghÞ Pra-ha ®· ®uæi ph¸i thñ tiªu ra khái ®¶ng vµ sau t¸c x©y dùng tæ chøc, V. I. Lª-nin ®· chØ ra r»ng, c¸i b¶o ®¶m cuéc héi nghÞ nµy, chóng kh«ng cßn lùc l−îng nh− tr−íc cho søc sèng cña tæ chøc bÝ mËt lµ tÝnh ®a d¹ng cña c¸c h×nh n÷a. S¸ch l−îc ph¶n béi cña chóng ®· dÉn tíi t×nh tr¹ng lµ thøc che giÊu c¸c chi bé bÝ mËt, lµ sù mÒm dÎo cµng nhiÒu cµng ph¸i thñ tiªu ngµy cµng bÞ c« lËp khái giai cÊp c«ng nh©n. tèt trong viÖc lµm cho c«ng t¸c thÝch øng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn Lª-nin ®· nhÊn m¹nh sù ph¸ s¶n vÒ chÝnh trÞ cña ph¸i thñ cña ®Þa ph−¬ng vµ ®iÒu kiÖn sinh ho¹t. tiªu vµ sù sa sót ¶nh h−ëng cña chóng. "Ph¸i thñ tiªu lµ mét c¸i th©y ma, ― Ng−êi viÕt trong bµi "§ªm tr−íc cuéc bÇu cö XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn vµo §u-ma IV", ― vµ kh«ng cã mét "liªn minh c¸c nhãm, c¸c nhanh chãng, héi nghÞ ®· ®Æt ra nhiÖm vô chñ yÕu tr−íc m¾t trung t©m, c¸c phe ph¸i, c¸c trµo l−u, c¸c khuynh h−íng" ghª trong lÜnh vùc x©y dùng tæ chøc ë ®Þa ph−¬ng lµ ph¶i x©y dùng gím nµo ë n−íc ngoµi cã thÓ lµm cho c¸i th©y ma nµy sèng trong tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y vµ c«ng x−ëng c¸c ban chÊp hµnh bÝ l¹i" (xem tr. 11). Nh−ng ph¸i thñ tiªu ®· lõa dèi c«ng nh©n. mËt thuÇn tuý cña ®¶ng ë c«ng x−ëng, bao gåm nh÷ng c«ng Che ®Ëy b»ng khÈu hiÖu "thèng nhÊt" nh−ng trªn thùc tÕ hä nh©n tÝch cùc nhÊt, vµ ë tõng trung t©m th× ph¶i lËp ra cho ®−îc vÉn tuyªn truyÒn cho c¸i gäi lµ ®¶ng c«ng khai, chèng l¹i tæ mét tæ chøc l·nh ®¹o lÊy tõ c¸c nhãm r¶i r¸c ë c¸c ®Þa ph−¬ng. chøc bÝ mËt, tuyªn truyÒn cho s¸ch l−îc c¶i l−¬ng chñ nghÜa, ChÕ ®é ng−êi tin cËy ®−îc ®em ¸p dông, nh÷ng ng−êi nµy cho chñ tr−¬ng chØ ho¹t ®éng hîp ph¸p mµ th«i. CÇn ph¶i ®−îc chän ra tõ nh÷ng ng−êi l·nh ®¹o lµ c«ng nh©n ë c¸c ®Þa v¹ch trÇn toµn bé t¸c h¹i cña viÖc tuyªn truyÒn ®ã. Héi nghÞ ph−¬ng. Cra-cèp ®· nh¾c l¹i nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu V cña Nh− vËy, trong c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Cra-cèp, trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga (Héi nghÞ toµn Nga khi ph¸t triÓn h¬n n÷a nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Pra-ha "VÒ tÝnh n¨m 1908) vÒ chñ nghÜa thñ tiªu, vµ nhÊn m¹nh r»ng còng chÊt vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc cña c«ng t¸c ®¶ng", vµ dùa vµo nh− tr−íc ®©y, mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng nhÊt kinh nghiÖm cña cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng trong n¨m 1912, cña ®¶ng vÉn lµ gi¶i thÝch cho quÇn chóng c«ng nh©n thÊy râ Lª-nin vµ nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· v¹ch ra nh÷ng h×nh thøc tÝnh chÊt nguy hiÓm cña chñ nghÜa thñ tiªu vµ kiªn quyÕt cô thÓ ®Ó x©y dùng tæ chøc ®¶ng bÝ mËt ë Nga. ®Êu tranh chèng l¹i nhãm thñ tiªu thuéc tê "B×nh minh cña C«ng lao to lín cña Héi nghÞ Cra-cèp lµ ë chç héi nghÞ chóng ta" vµ tê "Tia s¸ng". ®ã ®· ®Ò ra ®−îc viÖc ®Êu tranh cho sù thèng nhÊt cña Ch¼ng bao l©u sau khi héi nghÞ cña ®¶ng ë Cra-cèp bÕ phong trµo c«ng nh©n, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng nhiÖm m¹c, trong lêi kªu gäi "Göi nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi",
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV khi nªu lªn nh÷ng lêi tuyªn bè c«ng khai trong thêi gian gÇn Ban chÊp hµnh trung −¬ng ph¸i Bun, Ban l·nh ®¹o trung −¬ng ®©y nhÊt cña ph¸i thñ tiªu ph¶n ®èi ®¶ng bÝ mËt, Lª-nin viÕt: §¶ng d©n chñ - x· héi V−¬ng quèc Ba-lan vµ LÝt-va, Ban chÊp "MÆt n¹ cña chóng ®· bÞ lét ®i råi. B©y giê chØ cßn bän ®¹o hµnh trung −¬ng §¶ng d©n chñ - x· héi xø L¸t-vi-a ― ®Þnh ®øc gi¶ míi cã thÓ bµn ®Õn viÖc thèng nhÊt víi nhãm thñ t¸ch ra khái §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ tiÕp tay tiªu, tøc lµ nhãm "Tia s¸ng" vµ "B×nh minh cña chóng ta"" (tr. cho ho¹t ®éng ph©n liÖt cña ph¸i thñ tiªu. Quan ®iÓm c¬ héi 385). Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy nh− chñ nghÜa cùc ®oan cña ph¸i Bun, viÖc ph¸i Bun tõ chèi ®Êu "§¶ng bÝ mËt vµ ho¹t ®éng c«ng khai", "BÖnh chñ nghÜa c¶i tranh cho nÒn céng hoµ d©n chñ, viÖc tõ bá ®¶ng bÝ mËt cña l−¬ng", "Bµn vÒ ®¶ng c«ng khai" còng ®Òu nh»m v¹ch mÆt giai cÊp v« s¶n, ®Òu bÞ phª ph¸n kÞch liÖt. Trong nghÞ quyÕt ph¸i thñ tiªu. Nh÷ng t¸c phÈm ®ã bæ sung cho nghÞ quyÕt cña m×nh, héi nghÞ ®· tá ý rÊt tiÕc vÒ sù ph©n liÖt vµo thêi kú cña Héi nghÞ Cra-cèp nãi vÒ ph¸i thñ tiªu; trong c¸c t¸c ®ã trong hµng ngò §¶ng d©n chñ - x· héi Ba-lan vµ ®· chØ ra phÈm nµy, nh÷ng sù thËt vÒ ho¹t ®éng ph¸ rèi cña ph¸i thñ nh÷ng sai lÇm cña Ban l·nh ®¹o trung −¬ng ®¶ng ®ã. TËp nµy tiªu ®−îc ph©n tÝch mét c¸ch cÆn kÏ. bao gåm mét sè t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin nh− "Göi ban th− ký Héi nghÞ Cra-cèp ®· lµm s¸ng tá ý nghÜa c¬ héi chñ nghÜa Côc quèc tÕ x· héi chñ nghÜa", ""Nh÷ng vÊn ®Ò hãc bóa" cña cña cuéc héi nghÞ ®¹i biÓu do T¬-rèt-xki triÖu tËp vµo th¸ng ®¶ng ta", "Sù chia rÏ trong §¶ng d©n chñ - x· héi Ba-lan", ― T¸m 1912, t¹i ®ã ®· h×nh thµnh khèi liªn minh chèng ph¸i b«n- nh÷ng t¸c phÈm nµy cho thÊy Lª-nin ®· ®Êu tranh kiªn tr× vµ sª-vÝch, bao gåm mét sè nhãm bÌ ph¸i. Héi nghÞ ®· chØ râ r»ng triÖt ®Ó nh− thÕ nµo cho sù thèng nhÊt hµng ngò cña §¶ng d©n héi nghÞ th¸ng T¸m trªn thùc tÕ lµ héi nghÞ cña ph¸i thñ tiªu, chñ - x· héi Ba-lan còng nh− cña c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi r»ng bé phËn chñ yÕu vµ l·nh ®¹o héi nghÞ nµy lµ nhãm ký gi¶ kh¸c cña c¸c d©n téc. cña ph¸i thñ tiªu ®· t¸ch khái ®¶ng vµ mÊt liªn hÖ víi quÇn Nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi ho¹t ®éng cña tê b¸o "Sù chóng c«ng nh©n ë Nga. VÊn ®Ò d©n téc lµ mét vÊn ®Ò ®−îc th¶o luËn thµnh mét thËt" cña ph¸i b«n-sª-vÝch chiÕm vÞ trÝ quan träng trong c«ng chuyªn ®Ò riªng trong Héi nghÞ Cra-cèp. Héi nghÞ x¸c nhËn viÖc cña Héi nghÞ Cra-cèp; tê b¸o nµy lµ ph−¬ng tiÖn m¹nh mÏ tÝnh ®óng ®¾n cña nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Pra-ha nãi vÒ c¸c tæ ®Ó gi¸o dôc chÝnh trÞ cho nh÷ng ng−êi lao ®éng. Xung quanh chøc d©n chñ - x· héi cña c¸c d©n téc vµ kªu gäi c«ng nh©n b¸o "Sù thËt" ®· h×nh thµnh mét ®éi qu©n ®«ng ®¶o c¸c th«ng thuéc tÊt c¶ c¸c d©n téc ë Nga "h·y hÕt søc kiªn quyÕt chèng l¹i tÝn viªn c«ng nh©n ― nh÷ng ng−êi truyÒn b¸ mét c¸ch trung chñ nghÜa d©n téc chiÕn ®Êu cña bän ph¶n ®éng, h·y ®Êu tranh thµnh c¸c t− t−ëng cña Lª-nin vµo quÇn chóng. Tê b¸o nµy chèng tÊt c¶ mäi biÓu hiÖn cña ®Çu ãc d©n téc chñ nghÜa trong ®−îc xuÊt b¶n b»ng tiÒn cña c«ng nh©n vµ ®−îc hä rÊt yªu quÇn chóng lao ®éng, h·y ®oµn kÕt chÆt chÏ nhÊt vµ thèng nhÊt thÝch. Lª-nin ®Æc biÖt l−u ý tíi c«ng t¸c cña b¸o "Sù thËt", Ng−êi c¸c c«ng nh©n d©n chñ - x· héi t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng vµo trong coi ®ã lµ "mét ph−¬ng tiÖn tæ chøc cÇn thiÕt ®Ó b¶o ®¶m sù cè nh÷ng tæ chøc thèng nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi kÕt vµ sù triÓn khai cña phong trµo" (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt Nga" (tr. 329). b¶n lÇn thø 5, t. 48, tr. 156). Héi nghÞ Cra-cèp ®· v¹ch ra c¸c Héi nghÞ ®· lªn ¸n nh÷ng m−u toan cña c¸c c¬ quan biÖn ph¸p nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c cña tê b¸o nµy. Trong nghÞ l·nh ®¹o cña c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi cña c¸c d©n téc ― quyÕt "VÒ viÖc c¶i tæ vµ vÒ c«ng t¸c cña ban biªn tËp b¸o "Sù
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII thËt"" ― nghÞ quyÕt nµy lÇn ®Çu tiªn ®−îc ®−a vµo V. I. Lª-nin d©n chñ - x· héi t¹i §u-ma. Cïng víi b¸o "Sù thËt", bé phËn Toµn tËp, ― ®· nªu lªn sù cÇn thiÕt lµ ban biªn tËp ph¶i tu©n b«n-sª-vÝch trong ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi, vµ sau ®ã lµ thñ vµ ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm ngÆt h¬n n÷a mäi ®¶ng ®oµn ®éc lËp cña ph¸i b«n-sª-vÝch, lµ c¬ quan hîp ph¸p nghÞ quyÕt cña ®¶ng. Tê b¸o ph¶i chó träng h¬n n÷a tíi viÖc quan träng toµn Nga cña ®¶ng. Nh÷ng ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch lµ gi¶i thÝch t¸c h¹i cña chñ nghÜa thñ tiªu vµ ®Æc biÖt ph¶i chó nh÷ng ng−êi truyÒn b¸ nh÷ng t− t−ëng cña ®¶ng vµo quÇn ý tíi viÖc v¹ch trÇn luËn ®iÖu tuyªn truyÒn cña tê "Tia s¸ng". chóng c«ng nh©n. Héi nghÞ ®· ®Ò nghÞ ban biªn tËp ph¶i sö dông tèt h¬n n÷a Héi nghÞ ®· tæng kÕt nh÷ng b−íc ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña tê "Sù thËt" ®Ó lµm s¸ng tá ho¹t ®éng cña ®¶ng, t×nh c¶nh vµ ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi, nªu lªn nh÷ng thµnh tÝch vµ thiÕu cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n. V. I. Lª-nin còng nãi s©u sãt trong c«ng t¸c cña nã; héi nghÞ chµo mõng ho¹t ®éng kiªn vÒ mÆt ho¹t ®éng quan träng nhÊt nµy cña tê b¸o trong bµi quyÕt cña c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch, nh÷ng bµi ph¸t biÓu cã kÕt "C«ng nh©n vµ b¸o "Sù thËt"" mµ Ng−êi viÕt trong th¸ng qu¶ cña hä, nh÷ng lêi chÊt vÊn mµ hä ®· ®−a ra tr−íc §u-ma, T¸m 1912; Ng−êi viÕt: "Tê b¸o c«ng nh©n lµ diÔn ®µn cña vµ kÞch liÖt lªn ¸n nh÷ng hµnh ®éng sai tr¸i cña bé phËn thñ c«ng nh©n. ë ®©y cÇn lÇn l−ît nªu lªn tr−íc toµn n−íc Nga tiªu trong ®¶ng ®oµn. Héi nghÞ chØ râ r»ng ®¶ng ®oµn d©n chñ nh÷ng vÊn ®Ò cña ®êi sèng c«ng nh©n nãi chung vµ cña - x· héi lµ mét c¬ quan trùc thuéc ®¶ng, r»ng v× lîi Ých cña phong trµo d©n chñ c«ng nh©n nãi riªng" (tËp nµy, tr. 90). viÖc gi¸o dôc chÝnh trÞ cho giai cÊp c«ng nh©n vµ cña viÖc tæ Héi nghÞ ®· nh¾c nhë ban biªn tËp ph¶i l−u ý tíi tÇm quan chøc c«ng t¸c cña ®¶ng trong §u-ma mét c¸ch ®óng ®¾n, cÇn träng cña viÖc thu hót c¸c héi c«ng nh©n, c¸c c«ng ®oµn, c¸c ph¶i chó ý ®Õn mçi b−íc ®i cña ®¶ng ®oµn, kiÓm tra c«ng t¸c ban chÊp hµnh, c¸c nhãm vµ tõng ng−êi tham gia tÝch cùc cña nã. vµo c«ng t¸c vµ phæ biÕn tê b¸o ®ã. Héi nghÞ Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n ViÖc Héi nghÞ Cra-cèp gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c«ng t¸c chñ - x· héi Nga cã c¸c c¸n bé ®¶ng tham gia t¹i Cra-cèp lµ mét cña ban biªn tËp b¸o "Sù thËt" cho thÊy r»ng Ban chÊp hµnh giai ®o¹n ®Êu tranh quan träng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch trung −¬ng do V. I. Lª-nin ®øng ®Çu ®· l·nh ®¹o mét c¸ch cã trong thêi kú cao trµo c¸ch m¹ng míi nh»m x©y dùng l¹i mét hiÖu qu¶ vµ cô thÓ nh− thÕ nµo ®èi víi c¬ quan ng«n luËn ®¶ng v« s¶n ®«ng ®¶o. Héi nghÞ ®· ®ãng mét vai trß to lín hîp ph¸p, quan träng nhÊt nµy cña ®¶ng. Nhê cã c¸c nghÞ trong viÖc v¹ch ra nh÷ng h×nh thøc míi cho c«ng t¸c ®¶ng, quyÕt ®· ®−îc th«ng qua, ban biªn tËp b¸o "Sù thËt" ®· c¶i trong viÖc më réng vµ cñng cè mèi liªn hÖ gi÷a ®¶ng víi quÇn tiÕn ®−îc c«ng t¸c, ®· ®Æt vÊn ®Ò mét c¸ch s¾c bÐn h¬n, ®Êu chóng lao ®éng, trong viÖc v¹ch trÇn ®−êng lèi c¬ héi chñ tranh mét c¸ch kiªn quyÕt h¬n víi bän c¬ héi chñ nghÜa, ®¸p nghÜa cña ph¸i thñ tiªu vµ cña bän T¬-rèt-xki. øng mét c¸ch nhanh chãng h¬n tr−íc nh÷ng yªu cÇu cña ®êi Mét phÇn lín cña tËp nµy lµ c¸c t¸c phÈm ph¶n ¸nh ho¹t sèng c«ng nh©n. ®éng cña Lª-nin trong viÖc l·nh ®¹o cuéc vËn ®éng bÇu cö vµo Cuéc héi nghÞ cña ®¶ng ë Cra-cèp ― cã bèn ®¹i biÓu §u-ma nhµ n−íc IV, vµ sau cuéc bÇu cö ― trong viÖc l·nh ®¹o b«n-sª-vÝch trong §u-ma nhµ n−íc IV tham dù héi nghÞ nµy ― ®· chó ý nhiÒu tíi vÊn ®Ò ho¹t ®éng cña ®¶ng ®oµn ho¹t ®éng cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi t¹i §u-ma.
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX "ViÖc x©y dùng ®¶ng phô thuéc nhiÒu vµo kÕt qu¶ cña cuéc ph¸i d©n chñ c«ng nh©n ®øng ®Çu lµ ®¶ng b«n-sª-vÝch; ®éi tiªn bÇu cö", ― Lª-nin ®· viÕt nh− vËy cho Goãc-ki vµo ®Çu th¸ng phong nµy ®· cè g¾ng më réng vµ cñng cè cao trµo c¸ch m¹ng M−êi 1912 (Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 48, tr. 97). cã tÝnh chÊt quÇn chóng, n©ng cao trµo ®ã lªn tíi giai ®o¹n c¸ch Sè lín c¸c bµi mµ Lª-nin viÕt vµo mïa hÌ vµ mïa thu n¨m 1912 m¹ng. Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch tham gia bÇu cö víi c¸c khÈu ®Òu nãi tíi cuéc bÇu cö hoÆc cã liªn quan tíi cuéc bÇu cö. hiÖu: chÕ ®é céng hoµ d©n chñ, ngµy lµm 8 giê, tÞch thu ruéng Trong c¸c bµi "§ªm tr−íc cuéc bÇu cö vµo §u-ma IV", "L¹i mét ®Êt cña ®Þa chñ. §èi víi hä, cuéc vËn ®éng bÇu cö lµ cuéc ®Êu cuéc tiÕn qu©n chèng ph¸i d©n chñ", "Ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn tranh cho c¸c nguyªn t¾c c¸ch m¹ng, cho sù ®oµn kÕt quÇn tham gia tuyÓn cö víi c−¬ng lÜnh nh− thÕ nµo?" "C−¬ng lÜnh chóng xung quanh c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ c¸ch m¹ng, chø kh«ng hµnh ®éng cña bän c¶i l−¬ng vµ c−¬ng lÜnh hµnh ®éng cña ph¶i lµ cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh c¸c giÊy ñy nhiÖm. V. I. Lª-nin nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng", v.v., Lª-nin ®· v¹ch chØ râ: "Kh«ng ph¶i lµ c−¬ng lÜnh "tranh cö" mµ lµ c¸c cuéc bÇu trÇn thùc chÊt cña c¸c c−¬ng lÜnh vµ c−¬ng lÜnh tranh cö cña c¸c cö ®Ó thùc hiÖn c−¬ng lÜnh hµnh ®éng c¸ch m¹ng cña §¶ng d©n chÝnh ®¶ng tham gia cuéc bÇu cö, Ng−êi ®· nªu lªn nh÷ng chñ - x· héi!" (tËp nµy, tr. 7). nhiÖm vô cña ®¶ng b«n-sª-vÝch vµ x¸c ®Þnh vai trß cña ®¶ng Ph¸i d©n chñ t− s¶n (ph¸i d©n tóy vµ ph¸i lao ®éng thuéc nµy trong cuéc vËn ®éng bÇu cö. mäi mµu s¾c) nghiªng ng¶ gi÷a ph¸i tù do vµ giai cÊp c«ng nh©n. C¸c bµi "Hai thø u-t«-pi", "Lùc l−îng d©n chñ míi", "Bµn ViÖc gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vÊn ®Ò ph©n bè lùc l−îng giai cÊp vÒ chñ nghÜa d©n tóy" ®· viÕt vÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ph¸i d©n trong n−íc cã tÇm quan träng vÒ mÆt nguyªn t¾c ®èi víi viÖc chñ t− s¶n. Trong c¸c bµi nµy, trong khi phª ph¸n tÝnh chÊt x¸c ®Þnh s¸ch l−îc cña ®¶ng trong cuéc vËn ®éng bÇu cö vµo kh«ng t−ëng cña nh÷ng yªu s¸ch cña ph¸i lao ®éng vµ ph¸i §u-ma. Lª-nin chØ râ r»ng ë n−íc Nga ®· cã ba phe chÝnh trÞ: d©n tuý nh− chñ nghÜa x· héi "nh©n d©n", chñ nghÜa b×nh qu©n, ph¸i ph¶n ®éng cÇm quyÒn, giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa vµ viÖc x· héi ho¸ ruéng ®Êt, Lª-nin ®· ®Æt ra cho nh÷ng ng−êi ph¸i d©n chñ. Ng−êi ®· v¹ch mÆt ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn vµ m¸c-xÝt nhiÖm vô ph¶i biÕt t¸ch tõ c¸i vá kh«ng t−ëng d©n tuý ph¸i thñ tiªu lµ nh÷ng kÎ ph¶n ®èi tÝnh ®éc lËp cña phong trµo ®Ó lÊy ra "c¸i h¹t nh©n lµnh m¹nh vµ quý gi¸ lµ chñ nghÜa d©n d©n chñ cña quÇn chóng, m−u toan xo¸ nhoµ sù kh¸c biÖt gi÷a chñ chiÕn ®Êu, trung thùc vµ kiªn quyÕt cña quÇn chóng n«ng ph¸i tù do vµ ph¸i d©n chñ vµ tuyªn bè r»ng, ë n−íc Nga, chØ d©n" (tr. 152). cã hai phe chÝnh trÞ: ph¸i lËp hiÕn vµ ph¸i chèng lËp hiÕn. §¸nh gi¸ c−¬ng lÜnh hµnh ®éng cña nh÷ng ng−êi men- Lª-nin nhËn ®Þnh r»ng ph¸i tù do lo sî ph¸i d©n chñ nhiÒu sª-vÝch theo chñ nghÜa thñ tiªu, Lª-nin chØ ra r»ng hä chØ h¬n lµ lo sî thÕ lùc ph¶n ®éng. Trong c¸c c−¬ng lÜnh tranh cö ngôy trang b»ng nh÷ng lêi lÏ c¸ch m¹ng su«ng, nh−ng vµ c¸c c−¬ng lÜnh cña c¸c ®¶ng t− s¶n tù do chñ nghÜa, bän trªn thùc tÕ th× hä theo ®u«i ph¸i tù do, hä ®−a ra khÈu chóng ®· phñ nhËn tÝnh tÊt yÕu cña cuéc c¸ch m¹ng míi ë Nga; hiÖu c¶i l−¬ng vÒ "tù do lËp héi". Ph¸i thñ tiªu ®· lîi dông cßn nh÷ng yªu s¸ch cña chóng th× chØ giíi h¹n ë nh÷ng cuéc c¶i cuéc bÇu cö vµo §u-ma nhµ n−íc IV ®Ó truyÒn b¸ nh÷ng c¸ch hiÕn ph¸p cã tÝnh chÊt «n hßa. c¶i c¸ch hiÕn ph¸p vµ ®Ó ký giao kÌo víi giai cÊp t− s¶n tù Khi nãi tíi phe c¸c lùc l−îng d©n chñ, Lª-nin v¹ch râ do chñ nghÜa. Trong bµi "VÒ ®−êng lèi chÝnh trÞ", Lª-nin r»ng phe nµy kh«ng thuÇn nhÊt. §éi tiªn phong cña nã lµ ®· v¹ch trÇn hµnh vi lõa dèi vµ hÌn nh¸t cña ph¸i thñ tiªu
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI lµ kÎ ®· bªnh vùc ®−êng lèi c¬ héi chñ nghÜa vµ lo sî ph¶i Lª-nin ®· viÕt c¸c luËn c−¬ng "VÒ vÊn ®Ò mét sè lêi ph¸t biÓu tuyªn bè c«ng khai vÒ viÖc hä tõ bá ®−êng lèi chÝnh trÞ ®éc lËp cña c¸c nghÞ sÜ c«ng nh©n" vµ dù th¶o b¶n tuyªn bè cña ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n. ®oµn d©n chñ - x· héi "VÒ vÊn ®Ò c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n t¹i §u- Nh÷ng kÕt qu¶ cña cuéc bÇu cö hoµn toµn x¸c nhËn nhËn ma vµ lêi tuyªn bè cña hä". Lª-nin ®Ò nghÞ c¸c ®¹i biÓu b«n-sª- ®Þnh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÒ t×nh h×nh vµ sù ph©n vÝch tuyªn bè mèi quan hÖ thõa kÕ cña m×nh víi ho¹t ®éng cña bè lùc l−îng trong thêi kú vËn ®éng bÇu cö. Trong bµi "Tæng c¸c ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi tr−íc ®©y t¹i c¸c §u-ma nhµ kÕt cuéc bÇu cö", Lª-nin v¹ch râ r»ng: trong tiÕn tr×nh bÇu n−íc, m¹nh d¹n nãi lªn r»ng §¶ng d©n chñ - x· héi Nga lµ mét cö, phe ph¶n c¸ch m¹ng cña chÝnh phñ ®· bÊt lùc tíi møc trong nh÷ng ®éi qu©n cña ®¹o qu©n quèc tÕ cña giai cÊp v« s¶n chóng buéc ph¶i gian lËn trong bÇu cö. Phe tù do chñ nghÜa x· héi chñ nghÜa, r»ng s¾p ®Õn ngµy c¸o chung cña chñ nghÜa ngµy cµng nghiªng thªm vÒ phÝa h÷u, vÒ phÝa giai cÊp ®¹i t− t− b¶n vµ hµng triÖu ng−êi v« s¶n sÏ x©y dùng nªn x· héi x· héi s¶n; ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn ®· tá râ tÝnh chÊt ph¶n c¸ch chñ nghÜa. Lª-nin chØ ra r»ng, trong b¶n tuyªn bè ®ã cÇn tr×nh m¹ng cña hä b»ng viÖc liªn minh víi bän Tr¨m ®en. Cuéc bµy râ t×nh h×nh ngét ng¹t ë trong n−íc Nga, chØ ra sù cÇn thiÕt bÇu cö cµng cho thÊy râ h¬n n÷a sù ph¸ s¶n vÒ mÆt chÝnh trÞ ph¶i cã tù do chÝnh trÞ cho n−íc nµy, cÇn ®Æc biÖt nhÊn m¹nh cña ph¸i thñ tiªu. Nh÷ng kÕt qu¶ bá phiÕu ë ®oµn tuyÓn cö vai trß l·nh ®¹o cña giai cÊp v« s¶n trong phong trµo gi¶i c«ng nh©n cña s¸u tØnh ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Nh÷ng phãng. Ng−êi ®Ò nghÞ c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch c«ng khai ph¶n ng−êi b«n-sª-vÝch ®· thu ®−îc ®¹i ®a sè phiÕu, c¸c ®¹i biÓu ®èi cuéc chiÕn tranh ®ang tíi gÇn. b«n-sª-vÝch lµ do c¸c tØnh c«ng nghiÖp chñ yÕu ― n¬i tËp Tr−íc khi b¶n tuyªn bè ®−îc th«ng qua, ®· diÔn ra mét cuéc trung bèn phÇn n¨m giai cÊp v« s¶n ë Nga ― bÇu ra, trong ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch víi nhãm men- khi ®ã th× c¸c ®¹i biÓu men-sª-vÝch lµ do nh÷ng l¸ phiÕu cña sª-vÝch b¶y ng−êi trong ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi. C¸c ®¹i giai cÊp tiÓu t− s¶n thµnh thÞ bÇu ra. §©y lµ mét th¾ng lîi to biÓu b«n-sª-vÝch ®· ®−a ®−îc vµo b¶n tuyªn bè nh÷ng yªu cÇu lín cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch. c¬ b¶n cña c−¬ng lÜnh hµnh ®éng b«n-sª-vÝch. B¶n tuyªn bè ®· Trong nöa ®Çu th¸ng Ch¹p 1912, Lª-nin ®· viÕt lo¹t bµi "Giai ®−îc phæ biÕn réng r·i trong quÇn chóng c«ng nh©n vµ ®ãng cÊp c«ng nh©n vµ ®oµn ®¹i biÓu cña nã "t¹i nghÞ viÖn""; trong vai trß to lín trong viÖc t¨ng c−êng cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp nh÷ng bµi nµy, Ng−êi ®· tæng kÕt nh÷ng kinh nghiÖm c«ng t¸c c«ng nh©n chèng l¹i chÕ ®é Nga hoµng. cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi t¹i §u-ma II vµ III vµ x¸c ®Þnh Lª-nin ®· thiÕt lËp ®−îc sù tiÕp xóc chÆt chÏ víi c¸c nh÷ng nhiÖm vô cña ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi t¹i §u-ma IV. ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch. Toµn bé ho¹t ®éng cña hä ®−îc tiÕn Lª-nin ®· nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh t− t−ëng cho r»ng ®¶ng ph¶i hµnh d−íi sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Ng−êi. Ng−êi n¾m båi d−ìng ®oµn ®¹i biÓu cña m×nh t¹i §u-ma, ph¶i l·nh ®¹o ®−îc tõng bµi ph¸t biÓu, tõng lêi chÊt vÊn, Ng−êi chuÈn bÞ ®oµn ®¹i biÓu ®ã, ph¶i ®Êu tranh cho mét ®−êng lèi ®óng ®¾n c¸c b¶n dù th¶o nh÷ng lêi ph¸t biÓu quan träng nhÊt cña cña ®¶ng trong ®¶ng ®oµn. c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch. In lÇn ®Çu trong tËp nµy, cã b¶n Cho r»ng bµi ph¸t biÓu ®Çu tiªn cña nh÷ng ng−êi d©n ®Ò c−¬ng bµi ph¸t biÓu cña ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi t¹i chñ - x· héi t¹i §u-ma IV lµ cã ý nghÜa rÊt quan träng, §u-ma nhµ n−íc IV "VÒ bµi diÔn v¨n nãi vÒ ng©n s¸ch".
XXII Lêi tùa Lêi tùa XXIII C¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch tíi Cra-cèp ®Ó nhËn nh÷ng lêi khuyªn Nga, §øc, Anh, Ph¸p vµ c¸c n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa kh¸c ®· bÞ vµ nh÷ng chØ thÞ. Lª-nin ®· d¹y hä hµng ngµy ph¶i lîi dông v¹ch trÇn. Lª-nin c¨m phÉn lªn ¸n nh÷ng cuéc phiªu l−u ®Ém diÔn ®µn §u-ma nh− thÕ nµo ®Ó phôc vô lîi Ých cña c¸ch m¹ng, m¸u cña bän ®Õ quèc, v¹ch mÆt bän theo chñ nghÜa s«-vanh ph¶i biÕt kÕt hîp ho¹t ®éng c«ng khai vµ bÝ mËt, ph¶i cã tÝnh nguþ trang d−íi nh÷ng lêi lÏ hoa mü vÒ "cuéc ®Êu tranh thiªng nguyªn t¾c vµ c−¬ng nghÞ, kiªn quyÕt b¶o vÖ nh÷ng yªu s¸ch liªng giµnh ®éc lËp" ®Ó cè x« ®Èy c¸c d©n téc vµo cuéc chÐm cña giai cÊp v« s¶n. D−íi sù l·nh ®¹o cña Lª-nin, ng−êi nghÞ sÜ giÕt lÉn nhau v× lîi nhuËn cña bän chñ ng©n hµng vµ c¸c nhµ c¸ch m¹ng kiÓu míi ― ng−êi ®¹i biÓu thùc sù cho giai cÊp c«ng c«ng nghiÖp. nh©n ― ®−îc ®µo t¹o nh− thÕ ®Êy. Lª-nin ®Ò nghÞ c¸c ®¹i biÓu b«n-sª-vÝch t¹i §u-ma nhµ n−íc VÒ sau, Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ cao ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i biÓu IV, tõ diÔn ®µn cña §u-ma, tuyªn bè tr−íc toµn d©n c¸c khÈu b«n-sª-vÝch trong §u-ma nhµ n−íc IV. "... ë n−íc Nga ®· cã hiÖu cña ph¸i d©n chñ c¸ch m¹ng: "§Êu tranh chèng chiÕn mét ®¶ng c«ng nh©n, ― Ng−êi viÕt vµo th¸ng Ba 1915, ― mµ tranh! Ph¶n ®èi mäi sù can thiÖp! ñng hé hßa b×nh!" (tËp nµy, c¸c nghÞ viªn cña nã kh«ng næi tiÕng vÒ nh÷ng lêi v¨n hoa s¸o tr. 243). ng÷, kh«ng "ra vµo" c¸c phßng kh¸ch t− s¶n vµ trÝ thøc, kh«ng Lª-nin rÊt chó ý tíi cuéc chiÕn tranh ë vïng Ban-c¨ng bïng cã c¸i tµi xoay së cña viªn thÇy kiÖn hay cña nhµ nghÞ sÜ "ch©u næ vµo th¸ng M−êi 1912. Trong tËp nµy cã in mét v¨n kiÖn míi ¢u", mµ næi tiÕng vÒ mèi liªn hÖ cña hä víi quÇn chóng c«ng cña V. I. Lª-nin ― lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng nh©n, vÒ c«ng t¸c tËn t©m cña hä trong nh÷ng quÇn chóng ®ã, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga "Göi toµn thÓ c«ng d©n vÒ viÖc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô b×nh th−êng, kh«ng cã g× næi Nga", trong ®ã Ng−êi ®· ph©n tÝch s©u s¾c t×nh h×nh quèc tÕ, bËt, gian khæ, kh«ng cã thï lao vµ ®Æc biÖt nguy hiÓm cña v¹ch ra thùc chÊt cña cuéc khñng ho¶ng ë vïng Ban-c¨ng, nªu ng−êi tuyªn truyÒn vµ tæ chøc bÝ mËt" (Toµn tËp, tiÕng Nga, lªn lËp tr−êng cña ®¶ng b«n-sª-vÝch vµ giai cÊp c«ng nh©n ë Nga xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 26, tr. 172 - 173). ®èi víi cuéc chiÕn tranh ë vïng Ban-c¨ng. "Cuéc khñng ho¶ng ë Mét nhãm kh¸ lín c¸c bµi b¸o ®−îc in vµo tËp nµy, ®· viÕt vïng Ban-c¨ng, ― Lª-nin viÕt, ― lµ mét trong nh÷ng kh©u cña vÒ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc ®−êng lèi chÝnh trÞ quèc tÕ vµ ®Æc biÖt lµ mét chuçi sù kiÖn mµ ë kh¾p n¬i, tõ ®Çu thÕ kû XX, ®· lµm cho cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc vµ cña c¸c c¸c m©u thuÉn giai cÊp vµ m©u thuÉn gi÷a c¸c quèc gia trë nªn ®¶ng v« s¶n chèng l¹i nguy c¬ mét cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc gay g¾t, vµ dÉn tíi c¸c cuéc chiÕn tranh vµ c¸ch m¹ng" (tr. 170). chñ nghÜa thÕ giíi ®ang tíi gÇn. Lª-nin chØ râ c¸c cuéc chiÕn Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng ®· v¹ch trÇn chÝnh s¸ch bµnh tranh mang theo nã nh÷ng tai häa nh− thÕ nµo (xem bµi tr−íng, ¨n c−íp cña chÕ ®é chuyªn chÕ Nga hoµng vµ cña c¸c "Nh÷ng th¶m tr¹ng cña chiÕn tranh"), Ng−êi kªu gäi nh÷ng chÝnh phñ c¸c n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa kh¸c ë vïng Ban-c¨ng, ®· ng−êi lao ®éng ®oµn kÕt vµ chèng l¹i bän x©m l−îc. Trong c¸c biÓu thÞ sù ñng hé ®èi víi cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng lao bµi "Mét canh b¹c", "C¸c d©n téc vïng Ban-c¨ng vµ nÒn ngo¹i ®éng trong c¸c n−íc vïng Ban-c¨ng nh»m thùc hiÖn sù gi¶i giao cña ch©u ¢u", "VÒ chuyÖn con c¸o vµ chuång gµ", "Mét phãng khái ¸ch ¸p bøc vÒ mÆt d©n téc vµ x· héi. nghÞ quyÕt nhôc nh·", "Giai cÊp t− s¶n vµ chñ nghÜa c¶i l−¬ng", Lª-nin ®· ph©n biÖt râ rµng nh÷ng ý ®å x©m l−îc cña nh÷ng tham väng bµnh tr−íng cña c¸c chÝnh phñ ¸o - Hung, ý, bän d©n téc chñ nghÜa t− s¶n vïng Ban-c¨ng víi nh÷ng môc
XXIV Lêi tùa Lêi tùa XXV tiªu gi¶i phãng cña c¸c d©n téc vïng Ban-c¨ng trong cuéc mét ®iÒu tèt ®Ñp ®Ó b¸m chÆt lÊy nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é chiÕn tranh nµy. Trong bµi "ý nghÜa x· héi cña nh÷ng th¾ng thùc d©n ®ang sôp ®æ. lîi cña c¸c n−íc XÐc-bi-a vµ Bun-ga-ri", khi nªu lªn kÕt qu¶ Trong khi v¹ch trÇn chÝnh s¸ch thùc d©n cña bän ®Õ quèc ý, chung tÝch cùc cña nh÷ng th¾ng lîi qu©n sù cña c¸c n−íc Lª-nin ®ång thêi chØ ra r»ng n−íc ý kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ vïng Ban-c¨ng (®¸nh vµo c¸c tµn tÝch thêi trung cæ ë vïng trong sè c¸c n−íc t− b¶n chñ nghÜa kh¸c, ― tÊt c¶ c¸c n−íc ®ã Ban-c¨ng, hoµn thµnh c«ng cuéc gi¶i phãng c¸c d©n téc vïng ®Òu do giai cÊp t− s¶n ®iÒu khiÓn, giai cÊp nµy kh«ng dõng tay Ban-c¨ng khái ¸ch cña Thæ-nhÜ-kú), Lª-nin ®ång thêi nhÊn tr−íc mét cuéc tµn s¸t nµo ®Ó kiÕm thªm mét nguån lîi nhuËn m¹nh r»ng, nÕu c«ng cuéc gi¶i phãng ®ã ®−îc "tiÕn hµnh míi. b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng, nghÜa lµ th«ng qua cuéc ®Êu Bµi "N−íc Trung-hoa ®æi míi" nãi vÒ chÝnh s¸ch x©m l−îc tranh cña n«ng d©n XÐc-bi-a, Bun-ga-ri vµ Thæ-nhÜ-kú chèng mµ c¸c n−íc ®Õ quèc chñ nghÜa tiÕn hµnh ë ph−¬ng §«ng. Lª- l¹i bän ®Þa chñ thuéc mäi d©n téc (vµ chèng c¸c chÝnh phñ nin v¹ch mÆt giai cÊp t− s¶n ®Õ quèc chñ nghÜa cña Nga, NhËt, ®Þa chñ ë Ban-c¨ng), th× ch¾c ch¾n c«ng cuéc gi¶i phãng c¸c Anh, §øc. Bän nµy coi Trung-hoa lµ miÕng måi s¨n ®−îc, d©n téc Ban-c¨ng ®· ®ßi hái hy sinh nh©n m¹ng Ýt h¬n hµng chóng chê dÞp ®Ó x©u xÐ c¸i quèc gia réng lín nµy ra thµnh tr¨m lÇn so víi cuéc chiÕn tranh hiÖn nay. C«ng cuéc gi¶i tõng m¶nh. §ång thêi, bµi nµy còng nhÊn m¹nh r»ng n−íc phãng ®· cã thÓ ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng h¬n gÊp Trung-hoa víi 400 triÖu d©n ®· thøc tØnh vµ b−íc vµo ®êi sèng béi vµ triÖt ®Ó h¬n gÊp béi" (tr. 230). chÝnh trÞ, ®· b−íc vµo cuéc ®Êu tranh tÝch cùc vµ, mÆc dÇu gÆp Lª-nin lµ chiÕn sÜ ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng chñ nghÜa mäi khã kh¨n, nã vÉn tiÕn lªn. thùc d©n. Trong bµi "ChiÕn tranh gi÷a ý vµ Thæ-nhÜ-kú Mét sè t¸c phÈm trong tËp nµy nh− "Nh÷ng th¾ng lîi chÊm døt", Ng−êi ®· tè c¸o nh÷ng hµnh ®éng ¨n c−íp cña cña c«ng nh©n Mü", "KÕt qu¶ vµ ý nghÜa cuéc bÇu cö tæng ý ë ch©u Phi, gäi nh÷ng hµnh ®éng ®ã lµ cuéc chiÕn tranh thùc d©n ®iÓn h×nh cña mét nhµ n−íc "v¨n minh" ë thÕ kû thèng ë Mü", "Sau cuéc bÇu cö ë Mü", "ý nghÜa viÖc bÇu «ng XX, cuéc chiÕn tranh nµy ch¼ng qua chØ lµ mét sù giÕt Poanh-ca-rª", "Néi c¸c Bri-¨ng" nãi vÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nÒn ng−êi mét c¸ch hoµn h¶o, mét sù giÕt chãc nh÷ng ng−êi d©n chñ t− s¶n ë ph−¬ng T©y. Lª-nin v¹ch ra thùc chÊt cña chÕ ¶-rËp b»ng nh÷ng vò khÝ "hiÖn ®¹i nhÊt". Tæng kÕt nh÷ng ®é d©n chñ t− s¶n, mét chÕ ®é dùa trªn c¬ së lõa dèi nh©n d©n; "th¾ng lîi" cña ý, Lª-nin nhËn ®Þnh r»ng: mÆc dÇu cã "hoµ Ng−êi v¹ch trÇn viÖc bu«n b¸n v« liªm sØ "thµnh phÇn ®¶ng b×nh", nh−ng trªn thùc tÕ chiÕn tranh sÏ cßn tiÕp diÔn v× ph¸i" cña c¸c nhµ chÝnh trÞ t− s¶n. Qua thÝ dô vÒ chÕ ®é hai c¸c bé l¹c ¶-rËp trªn lôc ®Þa ch©u Phi, n»m c¸ch xa bê ®¶ng ë Mü, Lª-nin chØ râ r»ng: th«ng qua c¸c cuéc ®Êu ®¸ giËt biÓn, kh«ng chÞu quy phôc. "Ng−êi ta sÏ cßn "khai ho¸" g©n vµ kh«ng cã néi dung gi÷a hai ®¶ng t− s¶n, bän ®Õ quèc cho c¸c bé l¹c ¶-rËp nµy trong mét thêi gian l©u dµi n÷a ®ang lõa dèi nh©n d©n vµ lµm cho ng−êi lao ®éng sao l·ng b»ng l−ìi lª, ®¹n, gi¸ treo cæ, sù b¾n giÕt vµ h·m hiÕp phô cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa t− b¶n. Khi nhÊn m¹nh vai trß n÷" (tr. 144). Sø mÖnh "khai hãa" cña c¸c c−êng quèc thùc ph¶n ®éng cña chÕ ®é hai ®¶ng ë Mü vµ Anh, Lª-nin chØ ra d©n lµ thÕ ®ã, ngay c¶ hiÖn nay c¸c nhµ t− t−ëng cña chñ r»ng chÕ ®é ®ã lµ "mét trong nh÷ng ph−¬ng s¸ch m¹nh mÏ nghÜa ®Õ quèc vÉn m−u toan nhËn bõa sø mÖnh ®ã lµ nhÊt ®Ó ng¨n chÆn sù xuÊt hiÖn ®¶ng c«ng nh©n ®éc lËp, nghÜa
XXVI Lêi tùa Lêi tùa XXVII lµ ®¶ng thùc sù x· héi chñ nghÜa" (tr. 236). Nh÷ng ®iÒu chØ dÉn cÊp c«ng nh©n t¸ch ra mét tÇng líp quý téc, tÇng líp nµy theo ®ã cña V. I. Lª-nin cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi c¶ phong trµo ®u«i giai cÊp t− s¶n, ph¶n béi giai cÊp m×nh" (tr. 286). V¹ch mÆt c¸ch m¹ng hiÖn nay. Nh÷ng chØ dÉn ®ã d¹y cho giai cÊp c«ng chñ nghÜa c¬ héi cña §¶ng c«ng nh©n ®éc lËp Anh, Lª-nin chØ nh©n nhËn râ sù lõa bÞp cña giai cÊp t− s¶n dï cho nã ®−îc ra r»ng ®¶ng nµy chØ "®éc lËp" ®èi víi chñ nghÜa x· héi nh−ng nguþ trang d−íi bÊt cø tÊm b×nh phong nµo. l¹i rÊt phô thuéc vµo chñ nghÜa tù do. Lª-nin chØ râ sù phô thuéc cña c¸c chÝnh kh¸ch t− s¶n ®èi TËp nµy cßn bao gåm mét sè t¸c phÈm lµm s¸ng tá nh÷ng víi c¸c nhµ c«ng nghiÖp lín, Ng−êi nhËn ®Þnh r»ng c¸c chÝnh vÊn ®Ò kinh tÕ quan träng. Trong nh÷ng t¸c phÈm nµy, khi phñ t− s¶n lµ t«i tí cña giai cÊp c¸c nhµ t− b¶n. C¸c bµi cña Lª- ph©n tÝch c¸c chØ tiªu b»ng con sè cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë nin ®· nªu lªn nh÷ng thÝ dô cho thÊy r»ng bän ®éc quyÒn Mü Nga vµ ë ph−¬ng T©y, V. I. Lª-nin ®· nhËn ®Þnh mét sè nÐt trong thêi kú bÇu cö tæng thèng ®· mua chuéc c¸c øng cö viªn cña s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa trong m−êi n¨m ®Çu cña thÕ tæng thèng, còng nh− ë Ph¸p bän tµi phiÖt vµ bän l¸i bu«n mµ kû XX. hä hµng cña chóng ®ang ngåi trong c¸c ban qu¶n trÞ cña c¸c Trong bµi "Sù tËp trung s¶n xuÊt ë Nga", Lª-nin ph©n tÝch c«ng ty cæ phÇn rÊt lín, ®ang giµnh ®−îc c¸c ghÕ bé tr−ëng. mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña kinh tÕ chÝnh trÞ §¸nh gi¸ ý nghÜa cña viÖc bÇu Poanh-ca-rª lµm tæng thèng cña häc ― qu¸ tr×nh tËp trung s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa. Bµi nµy cã n−íc Céng hßa Ph¸p, Lª-nin nhËn xÐt r»ng: ®©y lµ "b−íc ®−êng nªu ra mét b¶ng nãi vÒ t×nh h×nh cña nÒn c«ng nghiÖp trong c¸c nhµ m¸y, c«ng x−ëng cña Nga trong n¨m 1910 so s¸nh víi n¨m c«ng danh ®iÓn h×nh cña mét tªn con bu«n t− s¶n ®· lÇn l−ît 1901. Dùa vµo c¸c sè liÖu ®ã, Lª-nin chØ râ sù ph¸ s¶n cña c¸c xÝ b¸n m×nh cho tÊt c¶ c¸c ®¶ng ph¸i trong chÝnh trÞ vµ tÊt c¶ nghiÖp nhá, viÖc bãp nghÑt c¸c xÝ nghiÖp ®ã vµ sù tËp trung s¶n nh÷ng kÎ giµu cã "ë bªn ngoµi" chÝnh trÞ ... Nh÷ng bän giµu cã xuÊt vµo trong tay mét sè Ýt triÖu phó ®ang diÔn ra nh− thÕ nµo, vµ nh÷ng tªn trïm tµi phiÖt trong tÊt c¶ c¸c n−íc ®Òu ®¸nh gi¸ sù tËp trung c«ng nh©n trong c¸c xÝ nghiÖp lín ®−îc tiÕn hµnh cao nh÷ng mèi liªn hÖ chÝnh trÞ cña nh÷ng kÎ m−u cÇu danh nh− thÕ nµo; Ng−êi nhÊn m¹nh r»ng tû träng c¸c xÝ nghiÖp lín väng kh«n khÐo nh− vËy" (tr. 365). trong toµn bé nÒn s¶n xuÊt t¨ng lªn v« cïng nhanh h¬n so víi C¸c bµi: "ë Thôy-sÜ", "Nh÷ng cuéc tranh c·i ë Anh vÒ chÝnh sè l−îng xÝ nghiÖp ®ã. s¸ch c«ng nh©n tù do chñ nghÜa", "ë n−íc Mü" v.v. ®Òu nh»m Mét bµi rÊt ®¸ng chó ý lµ bµi "Sù bÇn cïng ho¸ trong x· héi phª ph¸n chñ nghÜa c¬ héi quèc tÕ. Lª-nin bãc trÇn nh÷ng cçi rÔ t− b¶n chñ nghÜa". VÊn ®Ò bÇn cïng hãa quÇn chóng d−íi chÕ cña chñ nghÜa c¬ héi trong phong trµo c«ng nh©n Anh vµ Mü. ®é t− b¶n chñ nghÜa lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò hãc bóa nhÊt vµ "Nguyªn nh©n chñ yÕu vµ cã tÝnh chÊt lÞch sö ®em l¹i −u thÕ nãng hæi nhÊt cña x· héi t− b¶n chñ nghÜa. ChÝnh trong vÊn ®Ò ®Æc biÖt næi bËt vµ søc m¹nh (t¹m thêi) cho ®−êng lèi chÝnh trÞ nµy h¬n bÊt cø vÊn ®Ò nµo kh¸c, bän c¬ héi chñ nghÜa ®· tõng c«ng nh©n cã tÝnh chÊt t− s¶n ë Anh vµ ë Mü, lµ quyÒn tù do m−u toan vµ hiÖn nay vÉn ®ang m−u toan xÐt l¹i m«n kinh tÕ chÝnh trÞ ®· cã tõ l©u vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt thuËn lîi ― chÝnh trÞ häc m¸c-xÝt. Ngay tõ cuèi thÕ kû XIX, trong mét sè t¸c so víi c¸c n−íc kh¸c ― cho sù ph¸t triÓn vÒ bÒ s©u lÉn bÒ réng phÈm cña m×nh, Lª-nin ®· ®Æc biÖt ®i s©u v¹ch trÇn nh÷ng lêi cña chñ nghÜa t− b¶n. Do cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã mµ trong giai qu¶ quyÕt cã tÝnh chÊt xÐt l¹i cña E. BÐc-stanh nãi r»ng häc
XXVIII Lêi tùa Lêi tùa XXIX thuyÕt cña M¸c vÒ sù bÇn cïng ho¸ quÇn chóng d−íi chÕ ®é t− nh©n tè m¹nh mÏ ng¨n trë xu h−íng cña x· héi t− b¶n chñ b¶n chñ nghÜa d−êng nh− "®· lçi thêi". Trong bµi "Sù bÇn cïng nghÜa lµm cho quÇn chóng lao ®éng bÞ bÇn cïng hãa vµ lµm hãa trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa", Lª-nin l¹i trë l¹i vÊn ®Ò nµy, cho hoµn c¶nh vËt chÊt cña hä cµng thªm tåi tÖ. Trong bµi ®ång thêi phª ph¸n kÞch liÖt nh÷ng quan ®iÓm xÐt l¹i cña "§Êu tranh b·i c«ng vµ tiÒn c«ng", Lª-nin nghiªn cøu tÝnh nh÷ng ng−êi x· héi - c¶i l−¬ng "míi" vµ "cò", nªu lªn nh÷ng sè quy luËt cña sù thay ®æi møc tiÒn c«ng tïy thuéc vµo cuéc liÖu míi nhÊt vÒ sù ph¸ s¶n cña ng−êi lao ®éng vµ sù giµu cã ®Êu tranh b·i c«ng. Ng−êi l−u ý ®Õn t×nh h×nh lµ, sau c¸c thªm ghª gím cña bän t− b¶n. Trong t¸c phÈm nµy, dùa vµo c¸c cuéc chiÕn ®Êu c¸ch m¹ng n¨m 1905 tiÒn c«ng cña c«ng luËn ®iÓm cña C. M¸c trong bé "T− b¶n", Lª-nin ®−a ra ®Þnh nh©n ë Nga t¨ng lªn lËp tøc h¬n 10%. Trong bµi "Phong nghÜa kh¸i niÖm bÇn cïng ho¸ tuyÖt ®èi vµ t−¬ng ®èi ®èi víi trµo c«ng nh©n Anh trong n¨m 1912", Lª-nin chØ râ r»ng do quÇn chóng d−íi chÕ ®é t− b¶n chñ nghÜa. Lª-nin chøng minh cã cuéc b·i c«ng to lín cña nh÷ng c«ng nh©n má ë Anh, r»ng trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa, dï lµ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh phñ buéc ph¶i ban hµnh mét ®¹o luËt quy ®Þnh møc thuËn lîi, tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n còng t¨ng lªn rÊt chËm so tiÒn c«ng tèi thiÓu, lµ møc mµ ng−êi ta kh«ng ®−îc ®Ó tiÒn c«ng thÊp h¬n. §ång thêi Lª-nin chØ ra r»ng c«ng nh©n Anh víi møc t¨ng cña c¸c chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao kh«ng ®−îc xiªu lßng tr−íc th¾ng lîi cña m×nh, r»ng ®¹o ®éng. Nh− vËy, trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa vÉn tån t¹i xu luËt ®ã còng nh− tÊt c¶ c¸c c¶i c¸ch t− s¶n lµ mét biÖn ph¸p h−íng bÇn cïng ho¸ tuyÖt ®èi ®èi víi quÇn chóng. "Cßn sù bÇn nöa vêi th¶m h¹i vµ mét phÇn chØ lµ sù lõa bÞp c«ng nh©n. cïng hãa t−¬ng ®èi cña c«ng nh©n, ― Lª-nin viÕt, ― tøc lµ ChØ cã con ®−êng ®Êu tranh cã tæ chøc vµ kh«ng mÖt mái phÇn cña hä trong thu nhËp x· héi bÞ gi¶m xuèng, l¹i cµng râ míi ®−a giai cÊp c«ng nh©n, do ®¶ng v« s¶n c¸ch m¹ng rÖt h¬n. Trong x· héi t− b¶n chñ nghÜa, cña c¶i mµ t¨ng lªn l·nh ®¹o, tíi chç thay ®æi ®−îc mét c¸ch c¨n b¶n t×nh c¶nh nhanh chãng, th× phÇn cña c«ng nh©n ®−îc h−ëng, ®øng vÒ cña giai cÊp v« s¶n vµ ®i tíi th¾ng lîi triÖt ®Ó. mÆt tû lÖ so s¸nh mµ nãi, l¹i ngµy cµng Ýt ®i, v× bän triÖu phó Bµi "VÒ chñ nghÜa b«n-sª-vÝch" ®−îc in trong tËp nµy, cã lµm giµu ngµy cµng nhanh" (tr. 272). mét ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc nghiªn cøu lÞch sö §¶ng Qua thÝ dô nÒn c«ng nghiÖp c«ng x−ëng - nhµ m¸y ë Nga céng s¶n Liªn-x«. T¸c phÈm nµy viÕt vµo th¸ng Giªng 1913, (c¸c bµi "TiÒn c«ng cña c«ng nh©n vµ lîi nhuËn cña bän t− trong ®ã Lª-nin ®· ®¸nh gi¸ con ®−êng mµ nh÷ng ng−êi b«n- b¶n ë Nga", "Ngµy lao ®éng trong c¸c c«ng x−ëng ë tØnh sª-vÝch ®· ®i qua. Ng−êi v¹ch ra nh÷ng giai ®o¹n chñ yÕu cña M¸t-cx¬-va", "Ngµy lao ®éng vµ n¨m lao ®éng ë tØnh M¸t- cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch chèng l¹i bän xc¬-va"), Lª-nin chØ râ trong c¸c c«ng x−ëng viÖc c−íp bãc men-sª-vÝch, bãc trÇn nh÷ng sù bÊt ®ång c¨n b¶n gi÷a nh÷ng c«ng nh©n ®· diÔn ra nh− thÕ nµo vµ trªn l−ng ai, c¸c nhµ t− ng−êi b«n-sª-vÝch vµ bän men-sª-vÝch. Lª-nin chØ râ r»ng, sù ra b¶n t¨ng c−êng ®é lao ®éng nh− thÕ nµo, hä kÐo dµi ngµy lao ®êi cña chñ nghÜa b«n-sª-vÝch vµ toµn bé lÞch sö cña nã g¾n liÒn ®éng ra sao, viÖc rót bít tiÒn l−¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n ®· mËt thiÕt víi cuéc ®Êu tranh cña §¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch diÔn ra nh− thÕ nµo. m¹ng chèng l¹i mäi trµo l−u c¬ héi chñ nghÜa, trong tiÕn tr×nh Lª-nin ®· d¹y r»ng cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng ®Êu tranh ®ã ®¶ng cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®· ®−îc cñng nh©n ®Ó t¨ng l−¬ng vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng lµ mét cè vµ ®−îc t«i luyÖn.
XXX Lêi tùa 1 * * * TËp nµy bao gåm b¶y v¨n kiÖn míi cña V. I. Lª-nin. Trong ®ã cã: lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng C¸c cuéc khëi nghÜa nh©n d©n chñ - x· héi Nga "Göi toµn thÓ c«ng d©n Nga", c¸c bµi trong lôc qu©n vµ h¶i qu©n1 "VÒ sù nhu nh−îc chÝnh trÞ (Th− göi ban biªn tËp)", "L¹i bµn vÒ c¸c nghÞ sÜ n«ng d©n trong §u-ma IV" vµ nghÞ quyÕt "VÒ viÖc c¶i tæ vµ vÒ c«ng t¸c cña ban biªn tËp b¸o "Sù thËt"", ®−îc th«ng Thêi gian gÇn ®©y, thËm chÝ trong c¸c b¸o chÝ hîp ph¸p ë qua t¹i Héi nghÞ cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng n−íc ta còng ®· ®Ó lé ra mét sè tin tøc vÒ sù s«i ®éng c¸ch nh©n d©n chñ - x· héi Nga cã c¸c c¸n bé ®¶ng tham gia häp ë m¹ng trong binh lÝnh. Chóng t«i xin nªu 3 tin chÝnh. Cra-cèp. Trong phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ" cã nh÷ng v¨n kiÖn cña Héi nghÞ Cra-cèp ®−îc in lÇn ®Çu tiªn: "B¶n ph¸c th¶o ®Çu ë h¹m ®éi H¾c-h¶i. Ngµy 27 th¸ng S¸u t¹i Xª-va-xt«-p«n, tiªn nghÞ quyÕt "VÒ ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma"" toµ ¸n h¶i qu©n ®· më phiªn toµ kÝn ®Ó xÐt vô anh lÝnh ®iÒu vµ "B¶n ph¸c th¶o ®Çu tiªn nghÞ quyÕt "VÒ th¸i ®é ®èi víi ph¸i khiÓn ®Ìn chiÕu Dª-lª-nin trªn chiÕc thiÕt gi¸p h¹m "I-«-an Dla- thñ tiªu vµ vÒ vÊn ®Ò thèng nhÊt"", còng nh− ®Ò c−¬ng bµi ph¸t t«-ót". Anh cïng víi C¸c-pi-sin vµ Xi-li-a-cèp bÞ buéc téi lµ ®· biÓu cña ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi t¹i §u-ma nhµ n−íc IV "VÒ viÕt vµ ph©n ph¸t lêi kªu gäi khëi nghÜa vò trang. Dª-lª-nin, bµi diÔn v¨n nãi vÒ ng©n s¸ch". C¸c-pi-sin vµ Xi-li-a-cèp bÞ tuyªn ¸n tö h×nh vµ bÞ xö b¾n ngµy 10 th¸ng B¶y. ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin Còng tßa ¸n binh Êy, ngµy 2 th¸ng B¶y, ®· xö vô mét trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng nhãm thñy thñ cña còng chiÕc thiÕt gi¸p h¹m nµy. 16 thñy §¶ng céng s¶n Liªn-x« thñ bÞ buéc téi lµ cã hµnh ®éng xói giôc chiÕm chiÕc thiÕt gi¸p h¹m ®ã. 10 ng−êi bÞ tuyªn ¸n tö h×nh, 5 ng−êi bÞ kÕt ¸n tï khæ sai víi thêi h¹n 6 n¨m. Ngµy 4 th¸ng B¶y, nh÷ng tin ®iÖn cña chÝnh phñ truyÒn ®i cho biÕt r»ng h×nh nh− m−êi ng−êi bÞ c¸o bÞ kÕt ¸n tö h×nh ®· ®Ö ®¬n xin khoan hång. ë h¹m ®éi Ban-tÝch. Ng−êi ta dù ®Þnh më phiªn tßa cña tßa ¸n h¶i qu©n t¹i h¶i c¶ng Cr«n-st¸t vµo ngµy 16 th¸ng B¶y ®Ó xö vô 65 thñy thñ trªn tµu huÊn luyÖn "§vi-na", tuÇn d−¬ng h¹m "R¹ng ®«ng" vµ thiÕt gi¸p h¹m "Vinh quang". Ngµy 3 th¸ng B¶y, tõ Pª-tÐc-bua ng−êi ta ®· ®¸nh ®iÖn vÒ cho tê b¸o "TiÕng nãi M¸t-xc¬-va"2 cña ph¸i th¸ng
2 V. I. Lª-nin C¸c cuéc khëi nghÜa trong lôc qu©n vµ h¶i qu©n 3 M−êi r»ng, ë trong thµnh phè ng−êi ta bµn t¸n x«n xao vÒ vô ra trong c¸c nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn Nga cña ¸n Çm Ü ®ã. Nh− ng−êi ta cho biÕt, 65 thñy thñ nµy bÞ buéc téi lµ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga th¸ng Giªng n¨m 19125 thuéc §¶ng x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng3 vµ "thuéc héi kÝn ®· vµ ®−îc gi¶i thÝch tØ mØ h¬n trong sè 27 C¬ quan ng«n luËn bµn nh÷ng vÊn ®Ò khëi nghÜa c«ng khai vµ ¸m h¹i nh÷ng sÜ trung −¬ng lµ b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi"6 c¸ch ®©y mét quan chØ huy". Còng theo nguån tin trªn th× khëi ®Çu vô nµy lµ th¸ng1). viÖc bá tï mét thuû thñ cña chiÕc tµu "§vi-na" vµo ngµy 22 ë n−íc Nga, cao trµo c¸ch m¹ng ®· b¾t ®Çu. Nh÷ng cuéc b·i th¸ng Giªng 1912. c«ng cã tÝnh chÊt quÇn chóng vµo th¸ng T− vµ th¸ng N¨m më TiÕp ®ã, nh− mäi ng−êi ®Òu râ, vµo nh÷ng ngµy th¸ng N¨m ®Çu viÖc giai cÊp v« s¶n Nga chuyÓn sang tiÕn c«ng c¶ vµo bän l¹i x¶y ra nh÷ng vô b¾t bí c¸c thñy thñ h¹m ®éi Ban-tÝch t¹i t− b¶n, c¶ vµo chÕ ®é qu©n chñ Nga hoµng, võa nh»m c¶i thiÖn Hen-xinh-pho. ®êi sèng cho c«ng nh©n tõng bÞ thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng truy n· vµ ¸p bøc trong nh÷ng n¨m 1908 - 1911, võa nh»m ®em l¹i tù Cuèi cïng, ngµy 1 th¸ng B¶y, t¹i lµng T¬-r«-Ýt-xc«-ª, ngo¹i « do cho toµn d©n vµ giµnh nÒn céng hßa d©n chñ. Ta-sken, c¸c binh sÜ c«ng binh ®· næi dËy. Viªn th−îng óy P«- kh¬-vi-xnÐp bÞ nh÷ng ng−êi khëi nghÜa ®©m chÕt. Bøc ®iÖn b¸o Ph¸i tù do (vµ theo ®u«i chóng lµ nh÷ng phÇn tö thñ tiªu vÒ tin nµy kh«ng ®−îc truyÒn ®i. M·i ®Õn ngµy 10 th¸ng B¶y, ë thuéc tê "TiÕng nãi Nª-va"7) tung ra c©u chuyÖn hoang ®−êng Pª-tÐc-bua míi xuÊt hiÖn b¶n tin in l¹i ®o¹n trÝch tõ b¸o "Tin rçng tuÕch cho r»ng tùa hå nh− c¬ së cña phong trµo th¸ng T− - tøc Tuèc-ke-xtan"4, mét tê b¸o cña chÝnh phñ, thõa nhËn r»ng th¸ng N¨m lµ cuéc ®Êu tranh giµnh quyÒn tù do lËp héi. Thùc cã x¶y ra trËn ®¸nh nhau víi nh÷ng ng−êi khëi nghÜa. Bän bé tÕ ®· b¸c bá c©u chuyÖn hoang ®−êng nµy. Kh«ng thÓ ®Êu binh vµ lÝnh C«-d¾c ®· ®¸nh tan nh÷ng c«ng binh næi dËy, mµ tranh chØ ®Ó giµnh mét trong nh÷ng quyÒn chÝnh trÞ ë n−íc Nga sè binh sÜ næi dËy nµy h×nh nh− chØ gåm tõ 100 ®Õn 130 ng−êi. n« lÖ, kh«ng thÓ ®Êu tranh ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch vÒ hiÕn Cuéc khëi nghÜa næ ra vµo buæi tèi vµ theo tin cña chÝnh phñ th× ph¸p d−íi chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga hoµng. Cuéc ®Êu tranh bÞ dËp t¾t vµo gÇn s¸ng. Sè c«ng binh bÞ b¾t lªn tíi 380 ng−êi, cña giai cÊp v« s¶n lan thµnh lµn sãng b·i c«ng trªn toµn n−íc trong sè ®ã "h¬n mét nöa (tê b¸o cña chÝnh phñ kh¼ng ®Þnh Nga; nh÷ng cuéc b·i c«ng nµy võa mang tÝnh chÊt kinh tÕ võa nh− thÕ) râ rµng lµ (??) kh«ng tham gia" khëi nghÜa. Ngoµi P«- mang tÝnh chÊt chÝnh trÞ. Sù kÕt hîp hai h×nh thøc nµy ®· vµ kh¬-vi-xnÐp ra, nh÷ng ng−êi khëi nghÜa cßn giÕt chÕt 2 thiÕu óy ®ang lµ søc m¹nh cña phong trµo. §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng cuéc Cra-xèp-xki vµ C«-sª-nÐt, 2 h¹ sÜ quan, lµm bÞ th−¬ng 5 sÜ quan b·i c«ng ®¬n gi¶n, ®ã lµ cao trµo c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, ®ã vµ 12 h¹ sÜ quan. Tê b¸o cña chÝnh phñ lÆng thinh kh«ng nãi tíi lµ sù më ®Çu cuéc tÊn c«ng cña quÇn chóng c«ng nh©n vµo chÕ sè l−îng nh÷ng ng−êi khëi nghÜa bÞ giÕt chÕt. ®é qu©n chñ Nga hoµng. §ã lµ nh÷ng tin tøc Ýt ái, râ rµng kh«ng ®Çy ®ñ, râ rµng bÞ Nh÷ng cuéc b·i c«ng cã tÝnh chÊt quÇn chóng kh«ng thÓ bãp mÐo vµ bÞ c¶nh s¸t gi¶m bít ®i mÊt nhiÒu, mµ giê ®©y kh«ng nhãm lªn ngän löa c¸ch m¹ng ë kh¾p n¬i. Vµ sù chóng ta n¾m ®−îc. Nh÷ng sù viÖc nµy cã ý nghÜa g× ®©y? 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 21, Nh÷ng sù viÖc ®ã kh¼ng ®Þnh ®Çy ®ñ c¸i ®iÒu ®−îc nªu tr. 428 - 440.
4 V. I. Lª-nin C¸c cuéc khëi nghÜa trong lôc qu©n vµ h¶i qu©n 5 bïng næ cña nh÷ng cuéc khëi nghÜa ë trong binh lÝnh chøng tá binh lÝnh c¸ch m¹ng Nga, chØ cã ®i ®Çu nh÷ng cuéc tÊn c«ng r»ng ngän löa ®ã ®ang bïng ch¸y v× ë kh¾p n¬i ®· cã chÊt cña hµng triÖu ng−êi, chØ cã liªn minh kh¨ng khÝt, chÆt chÏ nhÊt ch¸y, v× ë kh¾p n¬i khÝ thÕ c¸ch m¹ng ®ang tÝch tô trong quÇn víi hµng triÖu ng−êi ®ã, míi cã thÓ th¾ng vµ nhÊt ®Þnh th¾ng chóng, thËm chÝ c¶ trong nh÷ng c«ng nh©n vµ n«ng d©n bÞ kû chÕ ®é qu©n chñ Nga hoµng! luËt nhµ binh gß bã ®Ì nÐn. "B¸o c«ng nh©n", sè 9, Theo ®óng b¶n ®¨ng C¸c cuéc b·i c«ng cã tÝnh chÊt quÇn chóng ë n−íc Nga cã ngµy 30 th¸ng B¶y (12 th¸ng trªn "B¸o c«ng nh©n" liªn quan chÆt chÏ víi cuéc khëi nghÜa vò trang. Nh÷ng cuéc T¸m) 1912 b·i c«ng cµng t¨ng lªn th× khëi nghÜa cµng ph¸t triÓn. Nh÷ng sù kiÖn nªu lªn ë phÇn ®Çu bµi nµy ®· chøng tá ®iÒu ®ã. Nh÷ng sù kiÖn nµy ®em l¹i bµi häc ®· ®−îc nªu lªn trong C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng lµ b¸o "Ng−êi d©n chñ - x· héi", sè 27. Kªu gäi khëi nghÜa b©y giê lµ hÕt søc d¹i dét. Khëi nghÜa b©y giê cßn sím! ChØ cã sù hiÖp ®ång tiÕn c«ng cña quÇn chóng c«ng nh©n, n«ng d©n vµ bé phËn binh lÝnh −u tó míi cã thÓ t¹o ®−îc ®iÒu kiÖn cho mét cuéc khëi nghÜa th¾ng lîi, tøc lµ cuéc khëi nghÜa ®óng thêi c¬. C¸c c«ng nh©n tiªn tiÕn cÇn dån hÕt søc lùc cña m×nh ®Ó cñng cè, kh«i phôc, ph¸t triÓn ®¶ng bÊt hîp ph¸p cña giai cÊp c«ng nh©n, lµ §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. ChØ cã ®¶ng nh− vËy, b»ng c¸ch tiÕn hµnh c«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸ch m¹ng, sö dông mäi ph−¬ng tiÖn tuyªn truyÒn hîp ph¸p th«ng qua b¸o chÝ cña c«ng nh©n vµ c¸c ®¹i biÓu c«ng nh©n trong §u- ma, míi cã kh¶ n¨ng chÊm døt sù vung phÝ lùc l−îng vµo nh÷ng cuéc khëi nghÜa nhá v« hy väng, vµ míi chuÈn bÞ ®−îc ®éi qu©n v« s¶n cho cuéc khëi nghÜa to lín th¾ng lîi. Binh lÝnh vµ thñy thñ c¸ch m¹ng mu«n n¨m! C«ng t¸c ®ång t©m hiÖp lùc, kiªn tr× vµ ngoan c−êng nh»m ph¸t triÓn cuéc tÊn c«ng c¸ch m¹ng réng kh¾p cña hµng triÖu quÇn chóng, ph¸t triÓn nh÷ng cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n vµ ph¸t triÓn phong trµo n«ng d©n mu«n n¨m! Bé phËn
6 §ªm tr−íc cuéc bÇu cö vµo §u-ma IV 7 cña ®Þa chñ, ®· ®−îc lan truyÒn kh¾p n−íc Nga vµ ®−îc nh÷ng ng−êi v« s¶n tiªn tiÕn tiÕp thô. Cao trµo c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, tõ nh÷ng cuéc b·i c«ng, mÝt-tinh cho ®Õn nh÷ng cuéc khëi nghÜa trong qu©n ®éi, ®· chøng minh tÝnh ®óng ®¾n vµ søc sèng cña nh÷ng khÈu hiÖu trªn. ®ªm tr−íc §¶ng ta ®· sö dông vµ sö dông réng r·i cuéc bÇu cö. Kh«ng cã "lêi gi¶i thÝch" nµo cña c¶nh s¸t, kh«ng cã sù gi¶ m¹o nµo cuéc bÇu cö vµo §u-ma IV8 (kiÓu thµy tu hoÆc kiÓu kh¸c) cña §u-ma IV cã thÓ lµm tiªu tan kÕt qu¶ nµy. C«ng t¸c tuyªn truyÒn, ®−îc tæ chøc mét c¸ch chÆt MÆc nh÷ng cuéc truy n· ®Ì nÆng hÕt søc, mÆc nh÷ng cuéc chÏ theo ®−êng lèi cña ®¶ng, ®· ®−îc tiÕn hµnh kh¾p n¬i vµ ®· b¾t bí hµng lo¹t, tr−íc ngµy bÇu cö, §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®èi víi toµn bé cuéc vËn ®éng bÇu cö x· héi Nga vÉn ®−a ra ®−îc mét c−¬ng lÜnh, mét s¸ch l−îc, mét cña §¶ng d©n chñ - x· héi. c−¬ng lÜnh hµnh ®éng râ rµng, rµnh m¹ch, ®óng ®¾n h¬n so víi C¸c ®¶ng t− s¶n ®ang véi v·, hÊp tÊp th¶o ra "c−¬ng bÊt kú mét ®¶ng ph¸i nµo kh¸c. lÜnh tranh cö " ®Ó høa h·o vµ lõa dèi cö tri. Theo ®u«i ph¸i Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn Nga cña §¶ng c«ng nh©n d©n tù do, ph¸i thñ tiªu lóc nµy còng nÆn ra mét b¶n "c−¬ng chñ - x· héi Nga häp th¸ng Giªng 1912 ®· tæng kÕt c«ng t¸c lÜnh tranh cö" hîp ph¸p . Ph¸i thñ tiªu rªu rao vÒ c¸c chÝnh trÞ vµ t− t−ëng trong nh÷ng n¨m gay go gian khæ d−íi c−¬ng lÜnh hµnh ®éng ®−îc c«ng bè trªn b¸o chÝ hîp sù thèng trÞ cña thÕ lùc ph¶n c¸ch m¹ng. C¸c nghÞ quyÕt cña ph¸p, cã kiÓm duyÖt, hä chuÈn bÞ lÊy "c−¬ng lÜnh tranh cö" héi nghÞ ®· tr¶ lêi ®Çy ®ñ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt cña hîp thøc, ®· ®−îc kiÓm duyÖt, ®Ó che ®Ëy sù hoang mang phong trµo. Trªn c¬ së nh÷ng nghÞ quyÕt nµy, c−¬ng lÜnh cùc ®é, sù hçn lo¹n vÒ tæ chøc vµ t×nh tr¹ng kh«ng cã tÝnh hµnh ®éng trong ®ît vËn ®éng bÇu cö chØ lµ lêi kÕt thóc ®¬n t− t−ëng cña m×nh. gi¶n. Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®· cho in b¶n c−¬ng lÜnh ë Kh«ng ph¶i lµ c−¬ng lÜnh "tranh cö" mµ lµ c¸c cuéc bÇu cö Nga, vµ sau ®ã hµng lo¹t ®¶ng bé ®Þa ph−¬ng ®· in l¹i b¶n ®Ó thùc hiÖn c−¬ng lÜnh hµnh ®éng c¸ch m¹ng cña §¶ng d©n nµy9. TÊt c¶ b¸o chÝ t− s¶n còng ®−a tin vÒ cuéc héi nghÞ vµ chñ - x· héi! Quan ®iÓm cña ®¶ng cña giai cÊp c«ng nh©n lµ trÝch dÉn mét sè nghÞ quyÕt cña héi nghÞ. nh− thÕ ®Êy. Chóng ta ®· sö dông cuéc bÇu cö ®Ó phôc vô cho Trong vßng nöa n¨m sau cuéc héi nghÞ, c¸c nghÞ quyÕt môc ®Ých ®ã vµ chóng ta vÉn sÏ sö dông nã ®Õn cïng, thËm chÝ cña héi nghÞ ®· ®−îc gi¶i thÝch trªn b¸o ®¶ng, trong hµng chóng ta sÏ sö dông ngay c¶ §u-ma Tr¨m ®en ph¶n ®éng nhÊt chôc b¶n b¸o c¸o, trong hµng tr¨m bµi diÔn v¨n ë c¸c tiÓu tæ cña Nga hoµng ®Ó tuyªn truyÒn c−¬ng lÜnh hµnh ®éng, s¸ch nhµ m¸y, ë c¸c cuéc mÝt-tinh vµo nh÷ng ngµy th¸ng T− - l−îc, c−¬ng lÜnh c¸ch m¹ng cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· th¸ng N¨m, vµ ®· ®−îc thùc hiÖn. C¸c khÈu hiÖu cña ®¶ng héi Nga. ChØ nh÷ng c−¬ng lÜnh hµnh ®éng nµo ®óc kÕt ®−îc nh− chÕ ®é céng hßa, ngµy lµm 8 giê, tÞch thu ruéng ®Êt c«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸ch m¹ng l©u dµi, ― mét c«ng t¸c tuyªn
8 V. I. Lª-nin §ªm tr−íc cuéc bÇu cö vµo §u-ma IV 9 truyÒn ®· ®¸p øng ®−îc ®Çy ®ñ mäi vÊn ®Ò cña phong trµo ― B¹n bÌ cña hä, ― ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng−êi L¸t-vi-a11, ph¸i míi cã gi¸ trÞ, chø tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lµ nh÷ng b¶n Bun12 vµ T¬-rèt-xki ― ®· tuyªn bè triÖu tËp m−êi "trung t©m, c−¬ng lÜnh hµnh ®éng (®Æc biÖt lµ nh÷ng c−¬ng lÜnh hîp tæ chøc vµ phe ph¸i"!!13 kh«ng nãi ®ïa ®©u! Tæ chøc ë ngoµi ph¸p!) ®−îc nÆn ra mét c¸ch véi v· ®Ó lÊp chç trèng, ®Ó lµm n−íc th× giµu, lín vµ dåi dµo. Nh÷ng "10 trung t©m" kia!! nh÷ng c¸i biÓn qu¶ng c¸o rïm beng, nh− c¸ch lµm cña ph¸i Nh÷ng thñ ®o¹n ë ®©y còng gièng nh− nh÷ng thñ ®o¹n cña thñ tiªu. chÝnh phñ dïng trong §u-ma IV: chuÈn bÞ lËp c¬ quan ®¹i Nöa n¨m ®· tr«i qua kÓ tõ khi ®¶ng ®−îc phôc håi, vµ tuy diÖn, biÕn nh÷ng con sè kh«ng thµnh c¸i mÏ "nh÷ng con sè ph¶i kh¾c phôc mu«n vµn khã kh¨n, tuy bÞ tæn thÊt v× nh÷ng lín". Thø nhÊt lµ, T¬-rèt-xki (ë n−íc Nga, «ng ta lµ mét con cuéc truy n· ®iªn cuång, tuy ë n¬i nµy, n¬i kh¸c ho¹t ®éng cña sè kh«ng, vµ chØ lµ céng t¸c viªn cña tê b¸o "Sù nghiÖp sinh c¸c c¬ quan ®Çu n·o cña c¸c ®Þa ph−¬ng, vµ cña c¬ quan ®Çu ®éng"14, cßn tay ch©n cña «ng ta th× chØ lµ nh÷ng kÎ b¶o vÖ n·o ë trung −¬ng, tøc lµ Ban chÊp hµnh trung −¬ng cã bÞ gi¸n c¸c "nhãm khëi x−íng" cña ph¸i thñ tiªu). Thø hai lµ, tê ®o¹n, song ®¶ng vÉn tiÕn lªn, më réng ®−îc c«ng t¸c, ph¸t huy "TiÕng nãi ng−êi d©n chñ - x· héi"15, tøc còng vÉn lµ ph¸i thñ ®−îc ¶nh h−ëng cña m×nh trong quÇn chóng. ViÖc më réng tiªu bÊt lùc. Thø ba lµ, "Ban chÊp hµnh khu C¸p-ca-d¬"16 ― c«ng t¸c nµy ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng thøc míi: c«ng t¸c vÉn lµ con sè kh«ng, chØ cã c¸i vá lµ thuéc lo¹i thø ba. Thø t− lµ, "Ban tæ chøc"17 ― kho¸c bé ¸o lo¹i thø t− cña còng vÉn tuyªn truyÒn chñ nghÜa M¸c mét c¸ch hîp ph¸p vµ réng r·i ph¸i thñ tiªu ®ã. Thø n¨m vµ thø s¸u lµ, nh÷ng ng−êi L¸t-vi- h¬n, ®−îc kÕt hîp víi nh÷ng chi bé ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p, bÝ a vµ ph¸i Bun, giê ®©y hä lµ nh÷ng phÇn tö theo ph¸i thñ mËt, bã hÑp vµ kÝn ®¸o h¬n tr−íc. ChÝnh c¸i ®éc ®¸o nµy cña sù tiªu tr¨m phÇn tr¨m... Nh−ng th«i ®ñ råi! chuÈn bÞ míi cho c¸ch m¹ng trong ®iÒu kiÖn míi, ®¶ng ®· nhËn thÊy vµ thõa nhËn tõ l©u. Ch¼ng nãi th× ai còng râ lµ ®¶ng ta bËt c−êi vÒ c¸i trß ch¬i nh÷ng thø h− kh«ng nµy ë n−íc ngoµi. Ng−êi ta kh«ng thÓ lµm Vµ giê ®©y chóng ta cã thÓ ®¸p l¹i mét c¸ch ®Çy ®ñ nh÷ng sèng l¹i th©y ma, mµ ph¸i thñ tiªu ë n−íc Nga ch¼ng qua còng bµi ph¸t biÓu rïm beng cña ph¸i thñ tiªu hßng lÊy "danh s¸ch chØ lµ mét c¸i th©y ma. øng cö song trïng" ra däa10. Nh÷ng lêi däa dÉm trèng rçng kh«ng ®ông ch¹m ®−îc tíi ch©n l«ng ai c¶! Ph¸i thñ tiªu ®· bÞ §©y lµ nh÷ng sù thùc. ®Ëp tan vµ hÕt søc bÊt lùc, ®Õn nçi kh«ng cã sù gióp ®ì nµo cã Nöa n¨m trêi ph¸i thñ tiªu vµ tÊt c¶ bÇu b¹n cña chóng ®· thÓ lµm cho nã håi søc. Bän chóng còng kh«ng d¸m nghÜ tíi tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng ®¶ng. B¸o chÝ m¸c-xÝt viÖc ®−a ra "danh s¸ch øng cö song trïng": nÕu ph¸i thñ tiªu c«ng khai th× cã. Nã bÞ o Ðp thËm tÖ, kh«ng d¸m hÐ miÖng mét lµm viÖc ®ã, hä sÏ nhËn ®−îc mét sè l−îng phiÕu Ýt ái, nhá bÐ lêi nµo vÒ nÒn céng hßa, vÒ ®¶ng ta, vÒ khëi nghÜa, vÒ bän kÎ ®Õn nùc c−êi. Hä biÕt ®iÒu ®ã vµ sÏ kh«ng d¸m lµm mét cuéc c−íp Nga hoµng. NÕu nghÜ r»ng cã thÓ ®−a ra nh÷ng khÈu hiÖu thÝ nghiÖm. Hä lµm om sßm lªn chÝnh lµ ®Ó ®¸nh l¹c h−íng vµ cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga qua b¸o chÝ nµy th× che giÊu sù thËt. thËt nùc c−êi. "Kh«ng cã sù gióp ®ì nµo", ― chóng ta ®· nãi nh− vËy. Nh−ng c«ng nh©n ë n−íc Nga kh«ng cßn nh− tr−íc ®©y. Hä Ph¸i thñ tiªu hy väng vµo sù gióp ®ì cña n−íc ngoµi. ®· trë thµnh mét lùc l−îng. Hä tù më ®−êng cho m×nh.