Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 46

Chia sẻ: Kien Kien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:427

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tập 46 gồm những bức thư của V.I.Lê nin đang viết trong những năm 1893-1904. Đó là thời kỳ cuộc khủng hoảng cách mạng đang chín mùi của nước Nga và những người Mác-xít cách mạng dưới sự lãnh đạo của V.I.Lê nin đang đấu tranh để thành lập một Đảng kiểu mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 46

V« s¶n tÊt c¶ c¸c n−íc, ®oµn kÕt l¹i! V.I. Lª-nin Toµn tËp 46
V.I. Lª-nin Nh÷ng t¸c phÈm cña V.I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ - néi Toµn tËp TËp 46 Nh÷ng th− tõ 1893 - 1904 © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1981 10102-835 Л 480-81 0101020000 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia 014(01)-81 Hµ Néi - 2005
Lêi nhµ xuÊt b¶n Nh÷ng t¸c phÈm cña V.I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ - néi lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c © Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1981 tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña Vla- ®i-mia I-lÝch Lª-nin (22-4-1870 - 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V.I. Lª-nin - Toµn tËp gåm 55 10102-835 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Л 480-81 0101020000 014(01)-81 Bé s¸ch V.I. Lª-nin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V.I. Lª-nin - Toµn tËp,
vii tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70 - 80 thÕ kû XX. * * * TËp 46 cña Bé s¸ch V.I. Lª-nin - Toµn tËp gåm nh÷ng bøc th− cña V.I. Lª-nin viÕt trong nh÷ng n¨m 1893 - 1904. §ã lµ thêi Lêi Tùa kú cuéc khñng ho¶ng c¸ch m¹ng ®ang chÝn muåi ë n−íc Nga vµ nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt c¸ch m¹ng d−íi sù l·nh ®¹o cña TËp 46 trong V.I. Lª-nin Toµn tËp më ®Çu mét lo¹t tËp in V.I. Lª-nin ®ang ®Êu tranh ®Ó thµnh lËp mét ®¶ng kiÓu míi. nh÷ng th− tõ, ®iÖn b¸o vµ nh÷ng th− ng¾n viÕt tõ n¨m 1893 Néi dung nh÷ng bøc th− cho thÊy râ ho¹t ®éng cña V.I. Lª-nin ®Õn n¨m 1923. nh»m x©y dùng ë n−íc Nga mét ®¶ng thùc sù m¸c-xÝt c¸ch Nh÷ng v¨n kiÖn nµy lµ mét phÇn quan träng vµ kh«ng thÓ m¹ng, vµ nh»m th¶o ra mét b¶n c−¬ng lÜnh víi nh÷ng nguyªn t¸ch rêi trong di s¶n tr−íc t¸c cña Lª-nin. Chóng lµ phÇn bæ t¾c, tæ chøc vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng ®ã. Nh÷ng bøc th− nµy còng sung quý gi¸ cho nh÷ng t¸c phÈm in trong nh÷ng tËp tr−íc. ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña V.I. Lª-nin chèng chñ nghÜa c¬ héi C¸c v¨n kiÖn ®ã ph¶n ¸nh khèi l−îng c«ng viÖc lín lao mµ trong phong trµo c«ng nh©n, chèng th¸i ®é dao ®éng trong néi V.I. Lª-nin ®· tiÕn hµnh nh»m x©y dùng nªn ë n−íc Nga mét ®¶ng m¸c-xÝt c¸ch m¹ng - ®¶ng v« s¶n kiÓu míi, ph¶n ¸nh bé ban biªn tËp tê "Tia löa"... sù l·nh ®¹o cña Ng−êi ®èi víi cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp PhÇn Chó thÝch vµ B¶n chØ dÉn tªn ng−êi ë cuèi s¸ch ®−îc c«ng nh©n vµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng ®Ó giµnh th¾ng lîi tr×nh bµy hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt cho c¸ch m¹ng d©n chñ, sau ®ã lµ c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, bæ Ých, gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung c¸c ®Ó thiÕt lËp nÒn chuyªn chÝnh cña giai cÊp v« s¶n vµ x©y dùng bøc th−, gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V.I. Lª-nin. mét x· héi míi. Nh÷ng th− tõ ®ã ®em l¹i cho ta mét kh¸i Chó thÝch cuèi trang b»ng (*) lµ cña V.I. Lª-nin; Chó thÝch niÖm râ rµng vÒ ho¹t ®éng lý luËn vµ chÝnh trÞ cña V.I. Lª-nin b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - víi t− c¸ch lµ ng−êi thÇy vµ l·nh tô cña giai cÊp v« s¶n Nga Lª-nin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng s¶n vµ giai cÊp v« s¶n quèc tÕ. Liªn-x« (tr−íc ®©y). Trong lÇn xuÊt b¶n bé V.I. Lªnin Toµn tËp lÇn nµy, c¸c th− tõ Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ cña Ng−êi ®−îc ®−a ra ®Çy ®ñ h¬n c¶. Trong nh÷ng lÇn xuÊt Ých cho b¹n ®äc. b¶n thø 2 - 3, cã hai tËp in c¸c th− tõ, trong lÇn xuÊt b¶n thø 4 cã ba tËp, cßn trong lÇn xuÊt b¶n V.I. Lª-nin Toµn tËp nµy cã tíi Th¸ng 9 n¨m 2005 m−êi tËp in c¸c th− tõ. CÇn thÊy r»ng, khèi l−îng th− tõ cña Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia V.I. Lª-nin viÕt sau th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi rÊt lín: chØ riªng nh÷ng bøc th−, nh÷ng th− ng¾n vµ ®iÖn b¸o ®· ®−îc c«ng bè do Lª-nin viÕt tõ th¸ng M−êi mét 1917 ®Õn n¨m
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX 1923, tÝnh ra ®· cã tíi vµi ngh×n, vµ kh«ng thÓ nµo ®−a hÕt tÊt c¶ Trong phÇn Phô lôc cña c¸c tËp th− cã in mét sè v¨n kiÖn cña c¸c th− ®ã vµo Toµn tËp ®−îc. tËp thÓ do V.I. Lª-nin ký tªn cïng víi nh÷ng ng−êi kh¸c, ngoµi §èi víi mét sè th− tõ, nguån tµi liÖu duy nhÊt cßn gi÷ l¹i ra còng in nh÷ng tµi liÖu cã tÝnh chÊt tiÓu sö liªn quan tíi c¸c th− ®−îc lµ b¶n ®¸nh m¸y, b¶n sao ®¸nh m¸y hoÆc b¶n viÕt tay, tê tõ cña V.I. Lª-nin. Cã rÊt nhiÒu th−, ®iÖn b¸o cã tÝnh chÊt chØ thÞ ghi ®iÖn b¸o, v¨n b¶n do nh÷ng ng−êi kh¸c chÐp l¹i. Nh−ng thuéc thêi kú ChÝnh quyÒn x«-viÕt; nh÷ng th− vµ ®iÖn b¸o nµy c¨n cø vµo néi dung vµ v¨n phong cña nh÷ng v¨n kiÖn ®ã, ®−îc so¹n th¶o ë c¸c Bé d©n uû h÷u quan hoÆc ë c¸c c¬ quan chñ còng nh− theo nh÷ng tµi liÖu kh¸c th× cã thÓ kÕt luËn r»ng qu¶n kh¸c, sau ®ã ®−îc V.I. Lª-nin ký tªn. Nh÷ng v¨n kiÖn nµo V.I. Lª-nin lµ t¸c gi¶ nh÷ng v¨n kiÖn ®ã, vµ c¸c v¨n kiÖn nµy ch−a cã ®ñ c¬ së x¸c ®¸ng ®Ó kh¼ng ®Þnh lµ do V.I. Lª-nin viÕt, ®−îc ®−a vµo Toµn tËp cña V.I. Lª-nin. ®äc cho ng−êi kh¸c viÕt hoÆc hiÖu ®Ýnh, th× chóng ®−îc ®−a vµo C¸c bøc th−, c¸c th− ng¾n vµ ®iÖn b¸o cña Lª-nin còng nh− coi nh− ngo¹i lÖ - nÕu chóng cã ý nghÜa quan träng hoÆc ®Ò cËp nh÷ng t¸c phÈm cña Lª-nin trong lÇn xuÊt b¶n nµy ®−îc s¾p tíi nh÷ng vÊn ®Ò mµ V.I. Lª-nin chuyªn nghiªn cøu; c¸c v¨n kiÖn xÕp theo thø tù thêi gian. ViÖc s¾p xÕp c¸c v¨n kiÖn ®ã theo ®ã còng ®−îc in ë phÇn Phô lôc. tõng tËp ®−îc tiÕn hµnh dùa vµo nguyªn t¾c ph©n ®Þnh c¸c giai ViÖc s¾p xÕp vµ ghi ngµy th¸ng trong nh÷ng bøc th− mµ ®o¹n trong lÞch sö §¶ng céng s¶n Liªn-x«. Giíi h¹n vÒ thêi gian V.I. Lª-nin ®· ®Ò ngµy th¸ng th× vÉn gi÷ nh− trong b¶n th¶o. cña tõng tËp th− tõ cßn ®−îc quy ®Þnh bëi khèi l−îng tµi liÖu Trong tr−êng hîp t¸c gi¶ kh«ng ®Ò ngµy th¸ng trong b¶n th¶o, cßn gi÷ ®−îc trong thêi kú nµy hoÆc thêi kú kh¸c. th× ngµy th¸ng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng biÖn ph¸p nghiªn cøu vµ ®Ó TËp th− ®Çu tiªn - tËp 46 trong lÇn xuÊt b¶n nµy - gåm ë cuèi th−. Nh÷ng bøc th− V.I. Lª-nin göi ®i tõ n−íc Nga (tr−íc nh÷ng th− viÕt tõ n¨m 1893 ®Õn n¨m 1904. khi ¸p dông lÞch míi) th× ®Ò ngµy th¸ng theo lÞch cò, cßn göi tõ TËp 47 gåm nh÷ng th− viÕt tõ n¨m 1905 ®Õn th¸ng M−êi n−íc ngoµi vÒ th× ®Ò ngµy th¸ng theo lÞch míi. Trong v¨n b¶n mét 1910. c¸c th− tõ, c¸c th− ng¾n vµ ®iÖn b¸o, nh÷ng ch÷ V.I. Lª-nin viÕt TËp 48 gåm nh÷ng th− viÕt tõ th¸ng Ch¹p 1910 ®Õn th¸ng t¾t tªn b¸o chÝ, tªn ®Þa lý, mét sè tõ riªng lÎ, vµ c¶ nh÷ng c©u T¸m 1914. më ®Çu th− vµ lêi chµo ë cuèi th− ®Òu ®−îc gi¶i m· (vÝ dô: TËp 49 gåm nh÷ng th− viÕt tõ th¸ng T¸m 1914 ®Õn 24 th¸ng "Y. T" - ®ång chÝ kÝnh mÕn, "Дop. TOB." - ®ång chÝ th©n mÕn, M−êi (7 th¸ng M−êi mét) 1917. "c k. Πp." - göi lêi chµo céng s¶n). Nh÷ng tËp 50 vµ 51 gåm nh÷ng th− viÕt tõ th¸ng M−êi mét HiÖn nay ch−a t×m thÊy hµng lo¹t th− cña V.I. Lª-nin mµ 1917 ®Õn th¸ng M−êi mét 1920. ng−êi ta ®· biÕt t−¬ng ®èi chÝnh x¸c. Trong mçi tËp th− ®Òu cã Nh÷ng tËp 52, 53 vµ 54 gåm nh÷ng th− viÕt tõ th¸ng M−êi b¶ng kª nh÷ng bøc th− ch−a t×m thÊy kÌm theo lêi chØ dÉn vÒ mét 1920 ®Õn th¸ng Ba 1923. nh÷ng tµi liÖu gèc nãi tíi nh÷ng bøc th− Êy. TËp 55 gåm nh÷ng bøc th− cña V.I. Lª-nin viÕt cho nh÷ng PhÇn tra cøu khoa häc cña c¸c tËp th− gåm lêi tùa, chó thÝch, ng−êi trong gia ®×nh - Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp-na, An-na b¶n chØ dÉn c¸c s¸ch b¸o vµ tµi liÖu gèc mµ V.I. Lª-nin ®· trÝch dÉn I-li-ni-ts¬-na, Ma-ri-a I-li-ni-ts¬-na vµ §mi-t¬-ri I-lÝch U-li-a-nèp, vµ nãi ®Õn, vµ c¶ b¶n chØ dÉn tªn ng−êi. V× trong c¸c tËp cã ®−a chång cña An-na I-li-ni-ts¬-na - M¸c-c¬ Ti-m«-phª-ª-vÝch vµo mét sè l−îng lín c¸c th− tr−íc kia ch−a c«ng bè vµ trong c¸c £-li-da-rèp, vµ vî, ®ång thêi lµ ng−êi b¹n trung thµnh vµ b¹n lêi tùa kh«ng cÇn thiÕt ph¶i liÖt kª hÕt nh÷ng bøc th− ®ã, nªn chiÕn ®Êu - Na-®ª-gi¬-®a C«n-xtan-ti-nèp-na Cróp-xcai-a. trong môc lôc ë ®Çu nh÷ng bøc th− in lÇn ®Çu cã ®¸nh dÊu hoa
X Lêi tùa Lêi tùa XI thÞ. §iÓm ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng tËp th− lµ sè l−îng chó thÝch nin viÕt tõ n¨m 1893 ®Õn n¨m 1896; trong sè s¸u bøc th− ®ã, ba vµ nh÷ng tµi liÖu vÒ tiÓu sö c¸c nh©n vËt ®−îc nh¾c tíi trong bøc viÕt cho P.P. Ma-xlèp, hai bøc viÕt cho P.B. ¸c-xen-rèt vµ tËp th−, rÊt lín; cho nªn c¸c chó thÝch vµ tµi liÖu vÒ tiÓu sö mét bøc viÕt cho L.Ph. Mi-l«-vi-®«-va. TËp nµy më ®Çu b»ng th−êng ph¶i hÕt søc ng¾n gän; mét vµi chó thÝch gi¶i thÝch néi nh÷ng bøc th− göi P.P. Ma-xlèp, ng−êi mµ V.I. Lª-nin göi cho dung th× ®−îc ®−a xuèng cuèi trang. xem t¸c phÈm "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng ë cuèi mçi tËp cã in danh môc nh÷ng bøc th− ®· ®−îc ®¨ng n«ng d©n" - mét trong nh÷ng t¸c phÈm ®Çu tay cña Ng−êi. trong nh÷ng tËp gåm nh÷ng t¸c phÈm cña V.I. Lª-nin viÕt trong Trong nh÷ng bøc th− ®ã V.I. Lª-nin nhÊn m¹nh sù phi lý vµ tai thêi kú t−¬ng øng ®ã. h¹i cña nh÷ng quan ®iÓm d©n tóy vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña * * n−íc Nga vµ ph¸t biÓu ý kiÕn cho r»ng nh÷ng luËn ®iÓm ®−îc * tr×nh bµy trong bµi b¸o ®ã cña Ng−êi sÏ lµ "c¬ së cho nh÷ng kÕt TËp bèn m−¬i s¸u trong V.I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng luËn quan träng h¬n nhiÒu vµ ®i xa h¬n nhiÒu so víi nh÷ng c¸i bøc th− viÕt trong nh÷ng n¨m 1893 - 1904. §ã lµ thêi kú cuéc ®· ®−îc nªu lªn trong chÝnh bµi b¸o ®ã" (tr. 1). khñng ho¶ng c¸ch m¹ng ®ang chÝn muåi ë n−íc Nga vµ nh÷ng Nh÷ng bøc th− göi P.B. ¸c-xen-rèt nãi râ ho¹t ®éng c¸ch ng−êi m¸c-xÝt c¸ch m¹ng d−íi sù l·nh ®¹o cña V.I. Lª-nin ®ang m¹ng cña V.I. Lª-nin ë Pª-tÐc-bua vµ sù l·nh ®¹o cña Ng−êi ®èi ®Êu tranh ®Ó thµnh lËp mét ®¶ng v« s¶n kiÓu míi. víi phong trµo c«ng nh©n ë M¸t-xc¬-va, ¤-rª-kh«-v« - Du-ª-v« Nh÷ng bøc th− cña V.I. Lª-nin ®−a vµo tËp nµy, vÒ mÆt thêi vµ c¸c trung t©m c«ng nghiÖp kh¸c. gian t−¬ng øng víi t¸m tËp ®Çu vµ mét phÇn cña tËp chÝn trong bé Thêi kú bÞ ®i ®µy ë Xi-bi-ri (1897 - 1899) lµ lóc V.I. Lª-nin viÕt Toµn tËp. Nh÷ng bøc th− Êy bæ sung cho c¸c t¸c phÈm cña Lª-nin, nhiÒu th− nhÊt. Th− tõ cña Ng−êi viÕt trong nh÷ng n¨m ®ã chñ chøa ®ùng nh÷ng luËn ®iÓm t− t−ëng ®−îc ph¸t triÓn trong c¸c yÕu göi cho nh÷ng ng−êi trong gia ®×nh (phÇn lín göi cho mÑ lµ t¸c phÈm cña Lª-nin, gióp ta hiÓu râ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña V.I. Ma-ri-a A-lÕch-xan-®rèp-na U-li-a-n«-va). Nh÷ng bøc th− ®ã Lª-nin thêi kú ë Pª-tÐc-bua vµ sau ®ã trong ®iÒu kiÖn bÞ ®i ®µy vµ ®−îc ®−a vµo mét tËp riªng cña lÇn xuÊt b¶n nµy. Trong sè b¶y bøc th− in trong tËp 46 th× bèn bøc göi A.N. P«-t¬-rª-xèp, mét thêi kú sèng l−u vong ®Çu tiªn. Nh÷ng bøc th− nµy chøng minh bøc göi P.B. ¸c-xen-rèt vµ hai bøc göi X.M. ¸c-ca-nèp. Nh÷ng mét c¸ch hïng hån r»ng V.I. Lª-nin cã liªn hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi bøc th− ®ã chøng tá V.I. Lª-nin ®· lµm viÖc khÈn tr−¬ng nh− thÕ giai cÊp v« s¶n Nga vµ nhiÒu t¸c phÈm cña Ng−êi dµnh riªng cho nµo c¶ ë n¬i ®i ®µy. Nh÷ng bøc th− göi A.N. P«-t¬-rª-xèp ®· chØ ®éc gi¶ ®«ng ®¶o. "T«i kh«ng mong muèn g× h¬n, kh«ng m¬ −íc ra néi dung nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh s¸ch cña ®¶ng, nh÷ng vÊn ®Ò g× h¬n lµ ®−îc viÕt cho c«ng nh©n", - V.I. Lª-nin ®· nhÊn m¹nh khoa häc vµ v¨n häc - chÝnh luËn mµ V.I. Lª-nin quan t©m trong nh− vËy trong bøc th− göi P.B. ¸c-xen-rèt, ®Ò ngµy 16 th¸ng T¸m nh÷ng n¨m bÞ ®i ®µy. Nh÷ng bøc th− ®ã lµ sù bæ sung ®éc ®¸o 1897 (tËp nµy, tr.13). Trong c¸c th− cã nhiÒu t− liÖu vÒ tiÓu sö. Bªn cho c¸c t¸c phÈm "Chóng ta tõ bá di s¶n nµo?", "L¹i bµn vÒ vÊn c¹nh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vµ thiÕt thùc, trong c¸c bøc th− cña ®Ò lý luËn vÒ thùc hiÖn", "Chñ nghÜa t− b¶n trong n«ng nghiÖp" m×nh V.I. Lª-nin kh«ng bao giê quªn hái th¨m søc khoÎ cña ®ång vµ nh÷ng t¸c phÈm kh¸c viÕt trong thêi kú ®ã. VÝ dô, trong bøc chÝ m×nh vµ lu«n lu«n cè g¾ng gióp ®ì hä, göi lêi th¨m hái nh÷ng th− göi A.N. P«-t¬-rª-xèp ®Ò ngµy 26 th¸ng Giªng 1899, V.I. Lª- ng−êi th©n vµ ng−êi quen. nin gäi N.G. TsÐc-n−-sÐp-xki lµ ®¹i diÖn chñ yÕu cho "di s¶n" t− TËp nµy cã in s¸u bøc th− trong sè nh÷ng bøc th− V.I. Lª- t−ëng cña c¸c nhµ d©n chñ c¸ch m¹ng nh÷ng n¨m 60; v× lý do
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII kiÓm duyÖt, Lª-nin kh«ng thÓ nªu ®iÒu nµy ra ®−îc trong t¸c PhÇn lín th− tõ viÕt trong nh÷ng n¨m 1900 - 1903 (tr−íc §¹i phÈm cña m×nh "Chóng ta tõ bá di s¶n nµo?". Trong nh÷ng bøc héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga) göi cho c¸c tæ th− Êy V.I. Lª-nin kiªn quyÕt chèng l¹i ph¸i d©n tuý tù do chñ chøc d©n chñ - x· héi Nga vµ cho mét sè ng−êi d©n chñ - x· héi nghÜa vµ "nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt hîp ph¸p" lªn ¸n chñ nghÜa c¬ ë Nga vµ ë n−íc ngoµi, còng nh− göi cho c¸c ph¸i viªn vµ uû héi T©y ¢u do E. BÐc-stanh cÇm ®Çu vµo n¨m 1896 khi h¾n m−u viªn ban biªn tËp tê "Tia löa". Nh÷ng bøc th− nµy luËn chøng toan dïng nh÷ng bµi b¸o cã tÝnh chÊt xÐt l¹i cña y ®Ó thay thÕ cho kÕ ho¹ch cña Lª-nin vÒ x©y dùng ®¶ng, ®Ò cËp tíi viÖc tËp chñ nghÜa M¸c b»ng häc thuyÕt c¶i l−¬ng tù do chñ nghÜa. hîp c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng, thµnh lËp mét tê b¸o chÝnh trÞ Trong nh÷ng bøc th− cña m×nh, V.I. Lª-nin phª ph¸n kÞch toµn Nga - b¸o "Tia löa" vµ t¹p chÝ "B×nh minh", tíi viÖc triÖu liÖt chñ nghÜa Can-t¬ míi lµ häc thuyÕt ®· phôc håi nh÷ng luËn tËp §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. ®iÓm ph¶n ®éng nhÊt, duy t©m trong triÕt häc cña Can-t¬ vµ ®· Th¸ng B¶y 1900 V.I. Lª-nin ®i ra n−íc ngoµi ®Ó thùc sù thu tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng l¹i chñ nghÜa M¸c, chèng l¹i chñ xÕp viÖc xuÊt b¶n tê b¸o. Ngµy 6 th¸ng ChÝn 1900 V.I. Lª-nin ®i nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, g©y ra sang Muyn-khen lµ n¬i ®−îc chän lµm trô së cña tê "Tia löa". mét t¸c h¹i lín cho phong trµo c«ng nh©n. Trong bøc th− göi Th− tõ thêi kú nµy cho thÊy nh÷ng khã kh¨n trong viÖc tæ chøc A.N. P«-t¬-rª-xèp, ®Ò ngµy 27 th¸ng S¸u 1899, V.I. Lª-nin ®· vµ s¾p xÕp c«ng t¸c cña tê "Tia löa" vµ t¹p chÝ "B×nh minh", nªu v¹ch râ: "§óng lµ cÇn ph¶i chó ý mét c¸ch nghiªm tóc ®Õn chñ nghÜa Can-t¬ míi" (tr.34). ë n¬i ®i ®µy V.I. Lª-nin ®· t¨ng lªn nh÷ng ho¹t ®éng thùc tiÔn cña V.I. Lª-nin nh»m b¶o ®¶m c−êng nghiªn cøu nh÷ng t¸c phÈm c¬ b¶n nhÊt cña c¸c nhµ cho tê b¸o vµ tê t¹p chÝ nµy cã nh÷ng ph−¬ng tiÖn vËt chÊt vµ kinh ®iÓn trong triÕt häc, c¸c t¸c phÈm cña nh÷ng ng−êi thuéc tµi liÖu s¸ch b¸o; nh÷ng bøc nµy cã nãi ®Õn nh÷ng cuéc ®µm ph¸i Can-t¬ míi, ®· trao ®æi nhiÒu th− tõ víi Ph.V. Len-gnÝch ph¸n víi c¸c ®¹i diÖn cña c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi Nga vÒ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc. §¸ng tiÕc lµ cho tíi nay vÉn ch−a t×m viÖc göi bµi, vÒ viÖc thiÕt lËp nh÷ng mèi liªn l¹c, c¸c ®Þa ®iÓm thÊy nh÷ng th− tõ trao ®æi Êy. liªn l¹c bÝ mËt vµ thu xÕp viÖc vËn chuyÓn. Nh÷ng bøc th− nµy Néi dung c¬ b¶n cña tËp nµy lµ nh÷ng bøc th− cña V.I. Lª-nin cho thÊy cô thÓ mçi sè "Tia löa" vµ "B×nh minh" ®· ®−îc xuÊt viÕt trong nh÷ng n¨m 1900 - 1904. Chóng cho thÊy râ ho¹t ®éng b¶n nh− thÕ nµo, cho thÊy cô thÓ c«ng t¸c biªn tËp trùc tiÕp cña nhiÒu mÆt cña V.I. Lª-nin nh»m x©y dùng ë n−íc Nga mét ®¶ng V.I. Lª-nin, chØ râ V.I. Lª-nin ®· lµm viÖc nhiÒu nh− thÕ nµo ®Ó thùc sù m¸c-xÝt c¸ch m¹ng, vµ nh»m th¶o ra b¶n c−¬ng lÜnh vµ viÕt bµi cho tê "Tia löa", ®· biªn tËp c¸c bµi cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh trÞ, tæ chøc vµ s¸ch l−îc cña ®¶ng ®ã. ra sao. Ng−êi ®· nghiªm kh¾c ®èi víi b¶n th©n vµ ®èi víi Nh÷ng bøc th− nµy ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cña V.I. Lª-nin nh÷ng ng−êi céng t¸c víi tê b¸o nh− thÕ nµo. Nh÷ng bøc th− chèng chñ nghÜa c¬ héi trong phong trµo c«ng nh©n, trong ®éi ®ã nªu râ th¸i ®é nhÊt qu¸n vµ cã nguyªn t¾c cña V.I. Lª-nin ngò nh÷ng tæ chøc d©n chñ - x· héi ë Nga vµ ë n−íc ngoµi, chØ ra trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c bµi vµ lùa chän c¸c t¸c gi¶. mèi liªn hÖ gi÷a trung −¬ng, lµ ban biªn tËp tê "Tia löa", víi c¸c Phong trµo d©n chñ - x· héi Nga håi Êy tr¶i qua mét thêi kú tæ chøc vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi riªng biÖt, v¹ch râ cuéc bÊt ®ång vµ dao ®éng. Nhãm c¬ héi chñ nghÜa vµ xÐt l¹i cña "ph¸i ®Êu tranh cña V.I. Lª-nin chèng th¸i ®é dao ®éng c¬ héi chñ kinh tÕ" ñng hé nh÷ng t− t−ëng cña chñ nghÜa BÐc-stanh, chèng nghÜa trong néi bé ban biªn tËp tê "Tia löa". Nh÷ng bøc th− ®ã l¹i viÖc thµnh lËp mét chÝnh ®¶ng ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n vµ còng nãi râ ho¹t ®éng tr−íc t¸c cña V.I. Lª-nin. kªu gäi c«ng nh©n nªn h¹n chÕ ë cuéc ®Êu tranh kinh tÕ. Cuéc
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV ®Êu tranh cña V.I. Lª-nin vµ nh÷ng ng−êi ñng hé Ng−êi chèng qua ph¸t biÓu. Ph¸i men-sª-vÝch ®· ®i theo ®−êng lèi ph©n "ph¸i kinh tÕ" b¾t ®Çu tõ cuèi n¨m 90 vµ ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh liÖt. mÏ trong nh÷ng n¨m 1900 - 1902 trªn c¸c trang b¸o "Tia löa", Trong tËp nµy cã in mét tr¨m m−êi mét bøc th− cña V.I. Lª-nin còng ®· ®−îc ph¶n ¸nh trong nh÷ng bøc th− cña Lª-nin viÕt håi viÕt tõ th¸ng ChÝn 1903 ®Õn n¨m 1904. Nh÷ng bøc th− ®ã ®· ®ã. "Vµ ch¼ng cã g× mµ ph¶i sî ®Êu tranh ®Õn nh− vËy: cuéc ®Êu nhËn ®Þnh vÒ t×nh h×nh x¶y ra trong ®¶ng sau §¹i héi II, v¹ch râ tranh cã thÓ sÏ lµm cho mét sè ng−êi tøc giËn, - V.I. Lª-nin viÕt cuéc ®Êu tranh gay g¾t trong néi bé ®¶ng gi÷a ph¸i b«n-sª-vÝch nh− vËy cho A.A. I-a-cu-b«-va ngµy 26 th¸ng M−êi 1900 - vµ ph¸i men-sª-vÝch, nãi lªn nçi lo ng¹i s©u s¾c vÒ vËn mÖnh nh−ng nã l¹i lµm cho bÇu kh«ng khÝ ®−îc trong s¹ch, x¸c ®Þnh cña ®¶ng, vÒ sù l·nh ®¹o m¸c-xÝt ch©n chÝnh ®èi víi phong trµo ®−îc chÝnh x¸c vµ th¼ng th¾n nh÷ng mèi quan hÖ, - x¸c ®Þnh c¸ch m¹ng. ®−îc nh÷ng bÊt ®ång nµo lµ c¬ b¶n, nh÷ng bÊt ®ång nµo lµ thø Nh÷ng bøc th− cña V.I. Lª-nin viÕt trong thêi kú ®ã chñ yÕu yÕu, x¸c ®Þnh ®−îc ®©u lµ nh÷ng ng−êi thùc sù ®i theo mét con göi vÒ n−íc Nga cho Ban chÊp hµnh trung −¬ng, cho c¸c tæ ®−êng hoµn toµn kh¸c vµ ë ®©u lµ nh÷ng ®ång chÝ ë trong cïng chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng vµ cho c¸c ®ång chÝ lµm c«ng t¸c ®¶ng. mét ®¶ng chØ bÊt ®ång víi nhau vÒ nh÷ng chi tiÕt" (tr. 64). Trong Trong ®ã V.I. Lª-nin kiªn tr× vµ nhÉn n¹i gi¶i thÝch cho c¸c ®¶ng c¸c th− tõ V.I. Lª-nin ®· chó ý nhiÒu ®Õn cuèn "Lµm g×?" lµ cuèn viªn vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o cña ®¶ng thÊy râ nh÷ng nhiÖm vô cÊp s¸ch ®· ®Ëp tan hoµn toµn "chñ nghÜa kinh tÕ" vÒ mÆt t− t−ëng. b¸ch vµ s¸ch l−îc ®èi víi ph¸i men-sª-vÝch, nhÊn m¹nh ý nghÜa NhiÒu bøc th− göi G.V. Plª-kha-nèp vµ P.B. ¸c-xen-rèt ®· cña cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi", - trong ®ã ph©n tÝch ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh cã tÝnh nguyªn t¾c cña V.I. Lª-nin vÒ mét c¸ch tØ mØ toµn bé qu¸ tr×nh ®Êu tranh t¹i §¹i héi II cña nh÷ng vÊn ®Ò cña c−¬ng lÜnh, mµ sau ®ã ®· ®−îc §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ sau ®¹i héi ®ã, - tiÕn ®¶ng th«ng qua. hµnh c¸c ho¹t ®éng tÝch cùc ®Ó triÖu tËp §¹i héi III cña ®¶ng. Nh÷ng bøc th− nµy bæ sung mét c¸ch c¬ b¶n cho c¸c t¸c Trong bøc th− göi Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng phÈm "Nh÷ng kÎ ¸p bøc c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga håi th¸ng Hai 1904 (tr.440 - 442), sau An-ni-ban cña ph¸i tù do", "VÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ "nh÷ng kÎ phª khi nhËn ®Þnh t×nh h×nh trong §¶ng, V.I. Lª-nin kªu gäi nh÷ng ph¸n M¸c"", "C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng d©n chñ - x· héi ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" cò h·y kiªn quyÕt hµnh ®éng chèng Nga", "Göi n«ng d©n nghÌo" mµ V.I. Lª-nin ®· viÕt håi ®ã. l¹i hµnh vi chia rÏ vµ ph¸ ho¹i tæ chøc cña ph¸i men-sª-vÝch. Sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t×nh V.I. Lª-nin ®Ò ra nh÷ng yªu cÇu lín cho c¸c uû viªn Ban chÊp h×nh trong ®¶ng trë nªn phøc t¹p. Sau khi bÞ thÊt b¹i t¹i ®¹i hµnh trung −¬ng, kªu gäi h·y ®éng viªn toµn bé lùc l−îng cña héi, ph¸i men-sª-vÝch më cuéc tÊn c«ng vµo c¸c c¬ quan trung ph¸i ®a sè ®Ó ®i kh¾p n−íc Nga, ®oµn kÕt mäi ng−êi, chø −¬ng cña ®¶ng. Th¸ng M−êi mét 1903 ph¸i men-sª-vÝch ®· kh«ng ph¶i ®Ó ph©n t¸n ho¹t ®éng vµo viÖc tæ chøc nh÷ng biÖn chiÕm C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng; G.V. Plª-kha-nèp ®· tiÕp ph¸p Ýt quan träng nh− vËn chuyÓn, kü thuËt, v.v.. Trong th− göi tay cho hä trong viÖc nµy. Héi ®ång cña ®¶ng còng r¬i vµo tay G.M. Cr¬-gi-gia-nèp-xki th¸ng N¨m 1904 (tr.447 - 448), V.I. Lª-nin ph¸i men-sª-vÝch. Cuéc ®Êu tranh kiªn tr× ®Ó giµnh Ban chÊp nhËn ®Þnh r»ng ®«ng ®¶o ®¶ng viªn ®ang b¨n kho¨n vµ hoang hµnh trung −¬ng ®· næ ra. Ph¸i thiÓu sè lµm mÊt uy tÝn Ban chÊp mang, ch−a n¾m ®−îc t×nh h×nh míi. "NhÊt thiÕt ph¶i hiÓu t×nh hµnh trung −¬ng, ®¶ kÝch Ban chÊp hµnh trung −¬ng qua b¸o chÝ vµ h×nh hiÖn t¹i vµ th¶o ra kÕ ho¹ch cho mét cuéc ®Êu tranh cã møc ®é,
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII nh−ng kiªn ®Þnh vÒ nguyªn t¾c, ®Êu tranh cho tÝnh ®¶ng, chèng "TiÕn lªn"; c«ng bè c¸c nghÞ quyÕt vµ th«ng b¸o vÒ Th−êng vô l¹i lÒ thãi tiÓu tæ, ®Êu tranh cho nh÷ng nguyªn t¾c c¸ch m¹ng tæ chøc ®¹i héi. C¸c bøc th− cña V.I. Lª-nin chøng minh lßng tin vÒ tæ chøc chèng l¹i chñ nghÜa c¬ héi", - ngay håi ®ã Ng−êi ®· t−ëng tuyÖt ®èi cña Ng−êi r»ng nhê sù cè g¾ng vµ nç lùc cña viÕt cho L.B. Cra-xin nh− vËy (tr.447). ph¸i b«n-sª-vÝch t×nh h×nh trong ®¶ng sÏ ®−îc chÊn chØnh. Trong c¸c bøc th− nµy V.I. Lª-nin v¹ch trÇn ph¸i ®iÒu hoµ lµ Ngµy 24 th¸ng Ch¹p 1904, V.I. Lª-nin b¸o cho M.M. Ðt-xen: nh÷ng ng−êi m−u toan xo¸ mê nh÷ng sù bÊt ®ång vÒ nguyªn "HiÖn nay chóng t«i rÊt phÊn khëi vµ tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu hÕt t¾c gi÷a ph¸i b«n-sª-vÝch vµ ph¸i men-sª-vÝch, vµ phª ph¸n søc bËn: h«m qua ®· c«ng bè b¶n th«ng b¸o vÒ viÖc xuÊt b¶n tê kÞch liÖt t− t−ëng ®iÒu hoµ cña mét sè c¸n bé ®¶ng ë ®Þa b¸o "TiÕn lªn" cña chóng t«i. Toµn bé ph¸i ®a sè ®Òu h©n hoan ph−¬ng ®èi víi ph¸i men-sª-vÝch. vµ phÊn khëi ch−a tõng thÊy. Cuèi cïng chóng t«i ®· chÊm døt Theo quan niÖm cña V.I. Lª-nin, chØ cã §¹i héi III cña ®¶ng, ®−îc sù bÊt hoµ ghª tëm Êy vµ b¾t ®Çu lµm viÖc hoµ hîp víi mét ®¹i héi cã nhiÖm vô ®oµn kÕt ®¶ng trªn c¬ së c−¬ng lÜnh nh÷ng ai muèn lµm viÖc, chø kh«ng ph¶i muèn g©y gæ!.. C¸c cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, - míi cã thÓ ®Ëp ban chÊp hµnh ph¸i ®a sè ®· thèng nhÊt l¹i vµ ®· bÇu ra th−êng tan ®−îc th¸i ®é ngoan cè cña ph¸i men-sª-vÝch kh«ng chÞu vô, vµ giê ®©y c¬ quan ng«n luËn sÏ hoµn toµn thèng nhÊt hä phôc tïng nh÷ng nghÞ quyÕt §¹i héi II cña ®¶ng vµ kh«ng chÞu l¹i. Hoan h«! §õng n¶n lßng, giê ®©y tÊt c¶ chóng ta ®ang håi chÊm døt ho¹t ®éng chia rÏ cña hä. Trong nh÷ng bøc th− göi phôc vµ sÏ håi phôc" (tr.536). Vµo thêi kú ®Çu cuéc c¸ch m¹ng c¸c tæ chøc ®¶ng ë ®Þa ph−¬ng, V.I. Lª-nin ®· kªu gäi c¸c ®¶ng n¨m 1905, trªn thùc tÕ ph¸i b«n-sª-vÝch ®· lËp ra ®−îc tê b¸o viªn b«n-sª-vÝch triÓn khai ho¹t ®éng nh»m triÖu tËp §¹i héi "TiÕn lªn" ®Ó chuÈn bÞ viÖc triÖu tËp §¹i héi III cña ®¶ng. III, mÆc dï ph¸i men-sª-vÝch ph¶n ®èi kÞch liÖt. Qua th− tõ ta Trong tËp nµy cã in 128 bøc th− ch−a ®−îc ®−a vµo Toµn tËp thÊy râ r»ng tuyÖt ®¹i ®a sè c¸c ban chÊp hµnh ®· lªn tiÕng ñng tr−íc kia, trong sè ®ã cã 21 bøc in lÇn ®Çu. Nh÷ng bøc th− ®ã hé viÖc triÖu tËp §¹i héi III cña ®¶ng. chñ yÕu viÕt trong nh÷ng n¨m 1900 - 1904. PhÇn lín nh÷ng th− NhiÒu bøc th− cña V.I. Lª-nin nãi ®Õn viÖc tæ chøc Trung t©m ë ®ã göi cho G.V. Plª-kha-nèp, P.B. ¸c-xen-rèt, L.I. ¸c-xen-rèt, Nga vµ c¬ quan ng«n luËn ë n−íc ngoµi cña ph¸i b«n-sª-vÝch - b¸o V.§. B«n-ts¬ - Bru-ª-vÝch vµ nh÷ng ng−êi kh¸c, vµ còng göi cho "TiÕn lªn". "Giê ®©y toµn bé vÊn ®Ò lµ ë c¬ quan ng«n luËn ®ã, thiÕu mét sè tæ chøc d©n chñ - x· héi. Nh÷ng bøc th− ®ã ®· më réng nã chóng ta ch¾c ch¾n sÏ ®i ®Õn chç bÞ tiªu vong mét c¸ch nhôc vµ cô thÓ ho¸ mét c¸ch c¬ b¶n viÖc nhËn ®Þnh vÒ ho¹t ®éng ®¶ng nh·", - ngµy 3 th¸ng Ch¹p 1904 V.I. Lª-nin ®· viÕt cho A.A. B«- vµ ho¹t ®éng tr−íc t¸c cña V.I. Lª-nin, tÝnh nguyªn t¾c vµ tÝnh g®a-nèp, R.X. Dem-li-a-ts¬-ca vµ M.M. LÝt-vi-nèp nh− vËy (tr.517). kiªn tr× cña Ng−êi trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô ®· ®Ò ra. Trong bøc th− göi Ban chÊp hµnh C¸p-ca-d¬ cña §¶ng c«ng Nh÷ng bøc th− c«ng bè lÇn ®Çu rÊt ®¸ng chó ý. Nh÷ng bøc nh©n d©n chñ - x· héi Nga sau ngµy 12 th¸ng Ch¹p 1904 (tr.530 - th− ®ã göi cho c¸c Ban chÊp hµnh Tve vµ C¸p-ca-d¬ cña §¶ng 531), Lª-nin ®· nªu ra nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n ®ßi hái ph¶i ®−îc c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, cho ban biªn tËp tê "Tia löa" gi¶i quyÕt ngay nh− sau: thµnh lËp Th−êng vô c¸c ban chÊp hµnh vµ mét sè nhµ d©n chñ - x· héi ë n−íc Nga vµ ë n−íc ngoµi cña ph¸i ®a sè, vµ ph¶i chuyÓn cho th−êng vô nµy tÊt c¶ nh÷ng (P.P. Ma-xlèp, G.§. L©y-t©y-den, P.B. ¸c-xen-rèt, I.X. Vi-len-xki, c«ng viÖc cã liªn quan tíi ®¹i héi vµ toµn bé viÖc l·nh ®¹o c¸c ban I.P. G«n-®en-bÐc, R.X. Dem-li-a-ts¬-ca, A.I-a. I-xa-en-c«, M.N. chÊp hµnh; ñng hé c¬ quan ng«n luËn cña ph¸i b«n-sª-vÝch - tê Li-a-®èp vµ nh÷ng ng−êi kh¸c).
XVIII Lêi tùa 1 Trong phÇn Phô lôc cña tËp nµy cã in "Th− ngá göi c¸c 1893 thµnh viªn cña §ång minh d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng Nga ë n−íc ngoµi" mµ V.I. Lª-nin ®· tham gia so¹n th¶o, cã in nh÷ng tµi liÖu cã tÝnh chÊt tiÓu sö nh− "C¸c biªn b¶n hái cung V.I. U-li- a-nèp (Lª-nin) trong thêi gian Ng−êi bÞ giam gi÷ t¹i nhµ tï ë Pª-tÐc-bua 1895 - 1896" vµ "C¸c ®¬n tõ cña V.I. U-li-a-nèp (Lª- 1 nin) 1896 - 1900". Göi P.P. Ma-xlèp ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng T«i ®· nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ* ngµy h«m kia, vµ h«m §¶ng céng s¶n Liªn-x« qua t«i ®· viÕt vÒ viÖc göi cho ®ång chÝ nh÷ng bµi b¸o bµn vÒ cuéc c¶i c¸ch n«ng d©n1. §ång chÝ h·y cho biÕt lµ ë chç ®ång chÝ cã bµi b¸o vÒ P«-xt¬-ni-cèp1) kh«ng? NÕu cã th× ®ång chÝ h·y göi gÊp bµi b¸o ®ã cho N.E. vµ ®Ò nghÞ chuyÓn ngay cho t«i sau khi ®äc xong: t«i cÇn bµi nµy. RÊt tiÕc lµ ®ång chÝ kh«ng gÆp ®−îc t«i ë Xa-ma-ra**: ®ång chÝ cã ®Þnh ®Õn hai thñ ®« trong nh÷ng ngµy lÔ kh«ng? - nÕu vËy chóng ta cã thÓ gÆp nhau ®−îc. T«i chê ®îi sù ph©n tÝch cµng chi tiÕt cµng tèt vµ sù phª b×nh cña ®ång chÝ vÒ bµi b¸o nãi vÒ P«-xt¬-ni-cèp: t«i hy väng ®ång chÝ ®· thÊy r»ng nh÷ng luËn ®iÓm ®−îc tr×nh bµy trong bµi b¸o ®ã ®èi víi t«i sÏ lµ c¬ së cho nh÷ng kÕt luËn quan träng h¬n nhiÒu vµ ®i xa h¬n nhiÒu so víi nh÷ng c¸i ®· ®−îc nªu lªn trong chÝnh bµi b¸o ®ã. Sù ph©n ho¸ cña nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá ë n−íc ta (n«ng d©n vµ thî thñ c«ng) theo t«i, lµ sù kiÖn c¬ b¶n vµ chñ yÕu gi¶i thÝch râ chñ nghÜa t− b¶n lín ë thµnh thÞ n−íc ta vµ ph¸ tan c¸i huyÒn tho¹i vÒ mét chÕ ®é ®Æc biÖt trong kinh tÕ n«ng d©n ________________________________________________________ * §ång chÝ cã thÓ biÕt ®−îc ®Þa chØ cña t«i qua Héi ®ång luËt s− ë ®©y. ** vµ ch−a lµm quen ®−îc víi c¸c b¹n bÌ cña t«i ë ®Êy. 1) Xem V.I. Lª-nin. "Nh÷ng biÕn ®æi míi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.1, tr.1 - 84).
2 V.I.Lª-nin 3 (®Êy còng vÉn chØ lµ chÕ ®é t− s¶n, chØ kh¸c ë chç nã bÞ nh÷ng 1894 xiÒng xÝch phong kiÕn trãi buéc nhiÒu h¬n) vµ khiÕn ph¶i coi nh÷ng ng−êi gäi lµ "c«ng nh©n" kh«ng ph¶i lµ mét nhãm nhá nh÷ng ng−êi ®−îc quy ®Þnh ®Æc biÖt mµ chØ lµ nh÷ng tÇng líp trªn cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng n«ng d©n hiÖn ®ang sèng b»ng 2 viÖc b¸n søc lao ®éng cña m×nh nhiÒu h¬n lµ b»ng kinh tÕ riªng cña m×nh. T«i ®¸nh gi¸ cao cuèn s¸ch cña P«-xt¬-ni-cèp nh− Göi P.P. Ma-xlèp vËy, chÝnh bëi v× nã cung cÊp tµi liÖu cho viÖc ph©n tÝch hÕt søc chÝnh x¸c t×nh h×nh Êy, nã chøng minh mét c¸ch thùc tÕ tÝnh chÊt phi lý cña nh÷ng quan niÖm phæ biÕn vÒ n«ng th«n "c«ng 30 94. H«m kia t«i ®· nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ. Thùc ra x·" ë n−íc ta vµ chøng minh r»ng vÒ thùc chÊt nh÷ng chÕ ®é ë V n−íc ta ch¼ng kh¸c g× nh÷ng chÕ ®é cña T©y ¢u. t«i hÇu nh− ®· quªn h¼n c¶ viÖc trao ®æi th− tõ cña chóng ta lÉn T«i ®· göi bµi b¸o Êy cho tê "T− t−ëng Nga"2, nh−ng tê b¸o nµy b¶n tãm t¾t, nh−ng ®−¬ng nhiªn lµ t«i rÊt sung s−íng ®−îc tiÕp kh«ng muèn ®¨ng bµi ®ã. T«i suy nghÜ m·i xem cã nªn bæ sung vµ tôc trao ®æi th− tõ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ b¶n tãm t¾t ®· gîi ra vµ söa ®æi chót Ýt råi cho xuÊt b¶n thµnh mét cuèn s¸ch nhá kh«ng? vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c n÷a. T«i rÊt muèn t×m hiÓu c¸c quan ®iÓm cña ®ång chÝ vÒ vÊn ®Ò Cã mét ®iÒu t«i rÊt ng¹c nhiªn lµ ®ång chÝ "t×m" t«i ®Ó lµm Êy; t«i nghÜ r»ng viÖc ®ã hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®−îc b»ng g×? Cã lÏ nµo N.M.A.1) sau khi tõ Xanh Pª-tÐc-bua trë vÒ Ti-phlÝt c¸ch trao ®æi th− tõ. ch−a gÆp ®ång chÝ? vµ ch−a b¸o cho ®ång chÝ (t«i ®· nhê anh ta Nh÷ng nhËn xÐt cña t«i vÒ nh÷ng t¸c phÈm bµn vÒ cuéc c¶i lµm viÖc nµy) biÕt r»ng t«i cã ®Þa chØ cè ®Þnh - Ýt ra th× còng c¸ch xuÊt ph¸t tõ luËn ®iÓm c¬ b¶n cho r»ng, cuéc c¶i c¸ch nµy trong mïa ®«ng, cô thÓ lµ: Héi ®ång luËt s−, trî lý luËt s− N.N. lµ s¶n phÈm cña sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, vµ toµn VÒ nh÷ng nhËn xÐt cña ®ång chÝ2) t«i ph¸t biÓu nh− sau. Thø bé ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña nã lµ ë chç nh÷ng xiÒng xÝch nhÊt, vÒ sù thËn träng qu¸ ®¸ng cña c¸c kÕt luËn, th× cÇn l−u ý k×m h·m vµ chÌn Ðp sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é ®ã ®· bÞ ph¸ tan. r»ng thiÕu sãt ®ã [t«i hoµn toµn ®ång ý ®ã thùc sù lµ mét thiÕu Chóng ta sÏ cßn trao ®æi víi nhau tØ mØ h¬n vÒ vÊn ®Ò ®ã: cã sãt] lµ do t«i muèn ®¨ng bµi b¸o trªn mét t¹p chÝ tù do chñ thÓ, t«i sÏ chuyÓn th¼ng cho ®ång chÝ nh÷ng nhËn xÐt mµ t«i ®· nghÜa. T«i thËm chÝ cßn ng©y th¬ ®Õn møc göi bµi ®ã cho tê "T− göi cho t¸c gi¶; nh− vËy sÏ ®¬n gi¶n nhÊt vµ tiÖn lîi nhÊt. t−ëng Nga" vµ ®−¬ng nhiªn lµ bÞ tê b¸o ®ã cù tuyÖt: t«i hoµn §ång chÝ h·y tr¶ lêi t«i sím mét chót, thËm chÝ tr¶ lêi ngay, v× toµn biÕt ®iÒu ®ã khi t«i ®äc b¸o nãi vÒ P«-xt¬-ni-cèp cña ngµi V.V., nÕu kh«ng th× bøc th− cã thÓ sÏ kh«ng ®Õn tay t«i ë ®©y ®−îc. mét nh©n vËt tÇm th−êng, tù do chñ nghÜa "næi tiÕng ë n−íc ta" ViÕt vµo nöa cuèi th¸ng Ch¹p 1893 ®¨ng trªn sè 2 cña tê "T− t−ëng Nga". CÇn ph¶i cã mét nghÖ Göi tõ Pª-tÐc-bua ®Õn thuËt nh− thÕ nµo ®Ó cã thÓ bãp mÐo hoµn toµn nh÷ng tµi liÖu Xa-ma-ra Theo ®óng b¶n th¶o tuyÖt vêi vµ dïng lêi lÏ trèng rçng ®Ó che giÊu tÊt c¶ c¸c sù kiÖn! In lÇn ®Çu n¨m 1940 trong ________________________________________________________ V¨n tËp Lª-nin, t.XXXIII 1) Ch−a x¸c minh ®−îc ë ®©y nãi vÒ ai. ______________ 2) Xem tËp nµy, tr.1.
4 V.I.Lª-nin Göi P. P. Ma-xlèp. Ngµy 30 th¸ng N¨m 1894 5 Trªn thùc tÕ t«i ®· rót ra nh÷ng kÕt luËn quan träng tõ nh÷ng CÇn ph¶i biÕt ®iÒu ®ã, bëi v× tÊt c¶ c¸c n«ng hé lo¹i d−íi ®Òu tµi liÖu ®ã. Cô thÓ lµ, theo t«i, nh÷ng tµi liÖu Êy chøng minh tÝnh hoµn toµn thuéc c¸c n«ng hé b¸n søc lao ®éng, vµ quy m« kinh chÊt t− s¶n cña c¸c quan hÖ kinh tÕ trong n«ng d©n. Chóng v¹ch ra doanh cã thÓ nãi lªn mét c¸ch kh¸ chÝnh x¸c ý nghÜa cña nguån mét c¸ch râ rµng nh÷ng giai cÊp ®èi kh¸ng trong hµng ngò n«ng thu nhËp ®ã lín ®Õn møc ®é nµo. C¸c n«ng hé lo¹i trªn hoµn d©n "c«ng x·" Êy vµ h¬n n÷a nh÷ng giai cÊp chØ vèn cã trong tæ toµn thuéc n«ng hé tiÓu t− s¶n thuÇn tuý. chøc kinh tÕ x· héi t− b¶n chñ nghÜa. §ã lµ kÕt luËn quan träng Cßn vÒ vÊn ®Ò "tÝnh chÊt tù nhiªn" cña nÒn kinh tÕ, th× t«i nhÊt, hoµn toµn thÝch dông ®èi víi tÊt c¶ nh÷ng n«ng d©n kh¸c ë thÊy nh− sau: trong nhãm n«ng d©n h¹ng trung bao giê còng Nga. KÕt luËn kh¸c lµ: hiÖn nay mét khèi l−îng lín (cã lÏ kh«ng cã nhiÒu tÝnh chÊt tù nhiªn nhÊt, song ngay ë ®ã còng lu«n kÐm 1/2, mµ lµ h¬n 1/2) lóa m× cña n«ng d©n ®−îc ®−a ra thÞ lu«n cã mét phÇn kh¸ lín kinh tÕ hµng ho¸ (cã lÏ kho¶ng 40% tr−êng - vµ ng−êi chñ chèt s¶n xuÊt ra sè lóa m× ®ã lµ t− s¶n toµn bé ng©n s¸ch ph¶i ë h×nh thøc tiÒn tÖ). C¸c n«ng hé lo¹i n«ng nghiÖp*, tøc nhãm th−îng l−u ë n«ng th«n ngµy nay. d−íi vµ lo¹i trªn bao giê còng cã nhiÒu tÝnh chÊt hµng ho¸ h¬n, Sau ®ã, t«i cho r»ng quy luËt ®−îc P«-xt¬-ni-cèp chøng minh bëi v× lo¹i thø nhÊt b¸n søc lao ®éng; lo¹i thø hai b¸n sè lóa m× ®èi víi toµn thÓ n−íc Nga cã mét tÇm quan träng lín, quy luËt thõa. nãi r»ng n¨ng suÊt lao ®éng trong c¸c nhãm n«ng d©n th−îng ViÖc ph©n tÝch c¸c nhãm trong bµi b¸o viÕt vÒ P«-xt¬-ni-cèp 1 ®−îc s¾p xÕp theo dµn ý ®ã. l−u cao h¬n 2 - 2 /2 lÇn. VÒ mÆt lý luËn ®iÒu ®ã cã mét tÇm quan träng rÊt lín cïng víi viÖc t¸ch ra mét diÖn tÝch cña doanh §ång chÝ nãi vÒ "tiªu chuÈn nÒn kinh tÕ tù nhiªn" vµ "tiªu nghiÖp ®Ó phôc vô th−¬ng nghiÖp (®iÒu nµy nguy hiÓm ®èi víi chuÈn nÒn kinh tÕ hµng ho¸" t¸ch rêi nhau. NÕu t«i hiÓu ®óng nh÷ng n«ng d©n ®éc lËp ®Õn møc t«i hoµn toµn th«ng c¶m víi ®ång chÝ th× tiªu chuÈn thø hai còng chÝnh lµ tiªu chuÈn trung ngµi V.V., ng−êi ®· chó ý l¶ng tr¸nh vÊn ®Ò ®ã). b×nh cña t«i [17 - 18 ®ª-xi-a-ti-na diÖn tÝch gieo trång theo P«- T«i chuyÓn sang nhËn xÐt thø hai cña ®ång chÝ - vÒ tiªu xt¬-ni-cèp], trong ®ã ®−¬ng nhiªn ®iÒu quan träng lµ t¸ch rêi chuÈn cña kinh tÕ tù nhiªn. Xin thó thùc, vÒ ®iÓm nµy t«i ch−a vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c phÇn tù nhiªn vµ phÇn tiÒn tÖ. T«i kh«ng hiÓu hÕt ®ång chÝ. hiÓu "tiªu chuÈn" ®éc lËp vÒ "nÒn kinh tÕ tù nhiªn": nÒn kinh tÕ VÊn ®Ò "tiªu chuÈn", theo ý kiÕn t«i, chØ cã thÓ cã ý nghÜa trong n«ng d©n ë n−íc ta ngµy nay kh«ng thÓ lµ nÒn kinh tÕ tù nhiªn tr−êng hîp sau ®©y: ®iÒu quan träng lµ ph¶i biÕt doanh nghiÖp cña thuÇn tuý, dï ë quy m« nµo ®i ch¨ng n÷a. ng−êi n«ng d©n (trung b×nh) lín ®Õn møc nµo ®Ó cã thÓ tho¶ m·n Nh−ng ë ®©y cÇn ph¶i chê nh÷ng lêi gi¶i thÝch chi tiÕt h¬n ®−îc nh÷ng nhu cÇu cña anh ta (c¶ nhu cÇu s¶n xuÊt lÉn nhu cÇu c¸ cña ®ång chÝ. nh©n) vµ kh«ng cÇn ph¶i t×m c«ng viÖc lµm thªm ë ngoµi. ________________________________________________________ Cßn vÒ bµi phª b×nh N.C. Mi-khai-lèp-xki - t«i còng nghÜ lµ * Bëi vËy Guèc-vÝch thËt lµ uæng c«ng khi nãi r»ng n−íc Nga t−¬ng kh«ng ban biªn tËp nµo cho ®¨ng c¶ - chñ yÕu kh«ng ph¶i v× lai sÏ lµ mét n−íc t− s¶n n«ng nghiÖp. HiÖn nay nã ®· lµ thÕ råi. nh÷ng ®iÒu kiÖn kiÓm duyÖt (cã tin ®ån vÒ viÖc c¬ quan kiÓm Cuèn s¸ch rÊt hay: Hourwich. "The Economics of the Russian duyÖt lo¹i trõ chñ nghÜa M¸c ë Nga sau vô lén xén do tê "Cña Village". 1892. New York1) . c¶i n−íc Nga"3 g©y ra), mµ chñ yÕu lµ v× sù bÊt ®ång víi ®ång chÝ 1) Guèc-vÝch. "T×nh h×nh kinh tÕ ë n«ng th«n Nga". 1892. Niu-oãc. vµ v× sù hÌn nh¸t tr−íc mét "nh©n vËt lín" l¸o x−îc vµ ng¹o m¹n.
6 V. I. Lª-nin Göi L. Ph. Mi-l«-vi-®«-va. Ngµy 21 th¸ng B¶y 1894 7 VÒ mÆt nµy t«i cã mét Ýt kinh nghiÖm. Vµ h¬n n÷a t«i kh«ng Nãi chung, cã lÏ ph¶i ho·n viÖc nµy ®Õn mïa thu* - bëi v× dï ®ång chÝ cã göi kÞp ®−îc bµi b¸o vÒ ®©y, th× tõ nay ®Õn lóc nghÜ r»ng cã thÓ vµ cÇn ph¶i tr¶ lêi «ng ta trªn b¸o chÝ cña xuÊt b¶n nã vÉn cßn xa. CÇn ph¶i trao ®æi th− tõ víi nhau mét chóng ta. T«i sÏ rÊt vui mõng nÕu ®−îc ®äc th− tr¶ lêi cña c¸ch chi tiÕt vµ cÆn kÏ. Cßn nÕu trùc tiÕp gÆp ®−îc nhau th× tèt ®ång chÝ. nhÊt**: nÕu ®ång chÝ cã ph−¬ng tiÖn (vµ nguyÖn väng) xuÊt b¶n, muèn viÕt vµ nÕu chóng ta nhÊt trÝ, th× lóc ®ã cã thÓ vµ cÇn ph¶i T«i sÏ cßn ë ®©y cã lÏ ®Õn ngµy 12 th¸ng S¸u, vµ còng cã thÓ tæ chøc viÖc nµy theo kiÓu1) l©u h¬n. Khi ®i n¬i kh¸c, t«i sÏ b¸o ®Þa chØ míi. Cßn b©y giê ®ång chÝ cã thÓ viÕt th− (sau ngµy 12) qua M.G.G. tõ ®Êy Göi tõ Pª-tÐc-bua ®Õn In lÇn ®Çu, theo ®óng b¶n th¶o chuyÓn ®i sÏ gÇn h¬n. Xa-ma-ra Göi tõ Pª-tÐc-bua ®Õn Xa-ma-ra 4 In lÇn ®Çu n¨m 1940 trong Theo ®óng b¶n th¶o V¨n tËp Lª-nin, t.XXXIII Göi L.Ph. Mi-l«-vi-®«-va4 3 T«i ®· nhËn ®−îc cuèn "Nhµ ë"2) vµ ngåi lú lµm viÖc. VÊn ®Ò Göi P.P. Ma-xlèp lµ ë chç chÞ ®· bá dë c«ng viÖc ®ã. Khi chÞ ®äc nh÷ng cuèn vë 31 "viÕt s¹ch" ®ã th× sÏ thÊy hµng ®èng lçi (c¶ c¸c biÓu ®å, nh− t«i 94. V ®· thÊy, còng nhÇm lÉn nhiÒu). Nh÷ng b¹n quen chung cña T«i võa míi nhËn ®−îc bøc th− thø hai cña ®ång chÝ vµ véi v· chóng ta sau khi ®äc xong ®Òu nhËn xÐt lµ b¶n viÕt hÕt søc tåi. tr¶ lêi: cã thÓ lµ nÕu ®ång chÝ viÕt gÊp th× th− tr¶ lêi cña ®ång chÝ Cho nªn t«i buéc ph¶i ngåi xem l¹i, mÆc dï nã ®· lµm cho t«i vÉn cßn ®Õn tay t«i ë ®©y (cã lÏ t«i vÉn ë ®©y ®Õn ngµy 12.VI.). ch¸n ng¸n hÕt møc. KÕt qu¶ lµ nh÷ng cuèn vë viÕt s¹ch biÕn VÒ nguyªn t¾c, t«i rÊt thÝch ®Ò nghÞ cña ®ång chÝ. Kh«ng biÕt thµnh nh÷ng b¶n nh¸p. bµi b¸o cña ®ång chÝ th× ®−¬ng nhiªn t«i kh«ng thÓ nhËn ®Þnh LiÖu chÞ cã göi ®−îc cho t«i... 3) cña ¡ng-ghen víi lêi b¹t mét m×nh ®−îc. VÒ bµi b¸o cña t«i1), thËt ra t«i kh«ng nghÜ r»ng n¨m 1894 kh«ng? Cã thÓ göi còng b»ng c¸ch Êy. VÉn ®Þa chØ cò víi h×nh thøc nh− vËy (chØ lµ mét b¶n tãm t¾t gi¶n l−îc vÒ cuèn cho ®Õn kho¶ng 15 th¸ng T¸m, cßn sau ®ã lµ ®Þa chØ mïa ®«ng. s¸ch cña V.E. P«-xt¬-ni-cèp) nã l¹i ®¸ng ®−îc xuÊt b¶n*. ________________________________________________________ (VÒ gi¸ c¶ xuÊt b¶n - t«i nghÜ r»ng mét tµi liÖu kh«ng lín * V× thêi h¹n ®ã ch¼ng ph¶i lµ l©u. l¾m sÏ rÎ h¬n nhiÒu.) ** Bëi v× viÖc trao ®æi th− tõ, theo kinh nghiÖm cho biÕt, tiÕn hµnh ________________________________________________________ rÊt chËm ch¹p. * VÒ vÊn ®Ò ®ã chóng ta sÏ bµn chi tiÕt h¬n. 1) B¶n th¶o dõng l¹i ë chç nµy. 1) Xem "Nh÷ng biÕn ®æi vÒ kinh tÕ trong ®êi sèng n«ng d©n" (Toµn 2) §©y muèn nãi tíi t¸c phÈm cña Ph. ¡ng-ghen: "VÒ vÊn ®Ò nhµ ë". tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.1, tr.1 - 84). 3) Trong b¶n sao ®¸nh m¸y bÞ mÊt.
8 V. I. Lª-nin 9 Trong th− cña m×nh, chÞ hoµn toµn kh«ng ph©n biÖt nh÷ng 1895 ng−êi §øc víi Nª-mª-xt¬. Nh÷ng ng−êi §øc mµ thiÕu "sù høng thó vÒ lý luËn" th× t«i cßn hiÓu ®−îc (mÆc dï ®¸ng buån), nh−ng lÏ nµo cã thÓ nãi nh− vËy vÒ Nª-mª-xt¬? Mét khi mét 5 quan niÖm nhÊt ®Þnh vÒ vÊn ®Ò ®−îc tr×nh bµy ra, th× kh«ng thÓ l¶ng tr¸nh viÖc ph©n tÝch ®−îc. Qu¶ thùc, c¸ch ®©y kh«ng l©u Göi P.B. ¸c-xen-rèt t«i ®· ®−îc chøng kiÕn mét tr−êng hîp thËm chÝ ch¼ng hiÓu ®ã lµ vÊn ®Ò g× vµ tÇm quan träng cña nã ë ®©u, song t«i kh«ng muèn tin r»ng ë bªn ®ã còng cã t×nh tr¹ng nh− vËy. Cã lÏ ®ång chÝ tr¸ch t«i lµ chËm trÔ. §iÒu ®ã lµ do mét vµi ViÕt ngµy 21 th¸ng B¶y 1894 nguyªn nh©n chÝnh ®¸ng. Göi tõ Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt T«i sÏ kÓ theo thø tù. Tr−íc hÕt t«i ®· ë Vin-na*. T«i ®· nãi ®Õn Thôy-sÜ chuyÖn víi c«ng chóng vÒ v¨n tËp6. §a sè t¸n thµnh cÇn ph¶i cã v¨n tËp nh− vËy vµ høa ñng hé vµ cung cÊp tµi liÖu. Nãi chung In lÇn ®Çu n¨m 1961 trªn Theo ®óng b¶n sao ®¸nh m¸y hä cã t©m tr¹ng hoµi nghi (t«i nhí l¹i c©u ph¸t biÓu cña ®ång chÝ t¹p chÝ "LÞch sö Liªn-x«", sè 2 (®· qua kiÓm duyÖt) vÒ nh÷ng tØnh "пaл"1)); hä nãi cø thö xem liÖu cã phï hîp víi s¸ch l−îc cæ ®éng vµ s¸ch l−îc ®Êu tranh kinh tÕ kh«ng. T«i nhÊn m¹nh rÊt nhiÒu r»ng c¸i ®ã tuú thuéc vµo chóng ta. TiÕp ®ã, t«i ®· ®Õn M¸t-xc¬-va. T«i ch¼ng gÆp ai c¶, bëi v× ch¼ng thÊy t¨m h¬i "ng−êi thÇy cña cuéc sèng" ®©u c¶. LiÖu «ng ta cã ®−îc an toµn kh«ng? NÕu ®ång chÝ biÕt ®−îc g× vÒ «ng ta vµ cã ®Þa chØ cña «ng ta th× h·y viÕt th− cho «ng ta b¶o göi ®Þa chØ cho chóng t«i, nÕu kh«ng th× chóng t«i kh«ng thÓ t×m ®−îc liªn l¹c ë ®Êy ®©u. ë ®ã ®· x¶y ra nh÷ng vô tµn s¸t ghª gím7, nh−ng h×nh nh− mét sè ng−êi ®· tho¸t ®−îc vµ c«ng viÖc kh«ng bÞ ngõng l¹i. Chóng t«i cã tµi liÖu göi tõ ®Êy tíi - m« t¶ mét vµi cuéc b·i c«ng. NÕu ®ång chÝ ch−a nhËn ®−îc th× h·y viÕt th− cho biÕt vµ chóng t«i sÏ göi cho. Sau ®ã t«i ®Õn ë ¤-rª-kh«-v« - Du-ª-v«. C¸c n¬i nµy hÕt søc ®éc ®¸o, gièng nh− c¸c n¬i ta th−êng thÊy ë khu trung t©m c«ng ________________________________________________________ * VÉn c¸i ch×a kho¸ mµ chóng ta ®· dïng5. 1) Kh«ng ®o¸n ®−îc ch÷ "пaл" (tiÕng Nga) lµ g×.
10 V. I. Lª-nin Göi P. B. ¸c-xen-rèt. Th¸ng M−êi mét 1895 11 nghiÖp: mét thÞ trÊn thuÇn tuý c«ng x−ëng víi hµng v¹n d©n th× ®ång chÝ cã thÓ hái Mögli lµ ng−êi cã lo¹i mùc nµy. LiÖu cã chØ sèng nhê c«ng x−ëng. Ban gi¸m ®èc c«ng x−ëng lµ ban chØ thÓ b»ng c¸ch nµo ®ã chuyÓn ®Õn ®−îc kh«ng? Cã dÞp nµo tèt huy duy nhÊt. V¨n phßng c«ng x−ëng "qu¶n lý" thµnh phè. Sù kh«ng? Xin ®ång chÝ h·y suy nghÜ vÒ viÖc ®ã hoÆc giao cho c¸c ph©n ho¸ nh©n d©n thµnh c«ng nh©n vµ t− s¶n thÓ hiÖn ra hÕt "nhµ thùc tiÔn" cña ®ång chÝ suy nghÜ hé. Nh©n tiÖn nãi thªm søc râ rÖt. Cho nªn c«ng nh©n cã tinh thÇn ph¶n kh¸ng, nh−ng mét chót, ®ång chÝ ®· ®Ò nghÞ tiÕp xóc trùc tiÕp víi hä, vËy sau cuéc tµn s¸t míi ®©y ë ®Êy th× cßn l¹i qu¸ Ýt quÇn chóng vµ ®ång chÝ h·y b¸o cho chóng t«i biÕt: 1) hä cã biÕt ph−¬ng ph¸p tÊt c¶ ®Òu bÞ theo dâi ®Õn møc liªn hÖ rÊt khã kh¨n. Tuy vËy vµ ch×a kho¸ cña chóng t«i kh«ng; 2) hä cã biÕt nh÷ng bøc th− chóng t«i vÉn cã thÓ chuyÓn ®−îc tµi liÖu ®Õn. Êy do ai göi kh«ng? Xin tr×nh bµy tiÕp. ViÖc chËm trÔ cßn do hoµn c¶nh kh«ng SÏ göi ®i ngay 1) tin tøc vÒ viÖc ®µy nh÷ng ng−êi thuéc gi¸o thuËn lîi ë ®Þa ph−¬ng. T×nh tr¹ng rÊt Ýt tµi liÖu ®−îc göi ®i ph¸i ®u-kh«-boãc; 2) c©u chuyÖn vÒ c«ng nh©n n«ng nghiÖp ë còng do nguyªn nh©n ®ã. miÒn Nam vµ 3) bµi miªu t¶ nhµ m¸y Toãc-n¬-t«n - b©y giê T«i kh«ng thÝch ®Þa chØ ë Xuy-rÝch. LiÖu ®ång chÝ cã thÓ t×m míi göi phÇn ®Çu, kho¶ng 1/4 cña bµi ®ã. ®−îc ®Þa chØ kh¸c kh«ng - kh«ng ph¶i ë Thôy-sÜ, mµ ë §øc. ë Nªn viÕt b»ng mùc tµu. Tèt h¬n nÕu cho thªm mét tinh thÓ ®Êy sÏ tèt h¬n vµ an toµn h¬n nhiÒu. nhá ®i-cr«-m¸t (K2Cr2O7): nh− thÕ kh«ng thÓ phai ®−îc. Chän Xin nãi tiÕp. Khi göi th− tr¶ lêi cho chóng t«i - Cuèn s¸ch nhá giÊy máng h¬n mét chót. B¾t tay ®ång chÝ.... cña ®ång chÝ. viÕt vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Þa chØ: Pª-tÐc-bua, nhµ m¸y luyÖn Göi lêi chµo ng−êi ®ång chÝ. gang A-lÕch-xan-®rèp-xki, phßng thÝ nghiÖm ho¸ chÊt, göi «ng Lu-tsin-xki - nÕu cßn chç, ®ång chÝ h·y göi thªm cho tµi liÖu ViÕt ®Çu th¸ng M−êi mét 1895 kh¸c: nh÷ng cuèn s¸ch nhá xuÊt b¶n ë Gi¬-ne-v¬, nh÷ng bµi lý thó Göi tõ Pª-tÐc-bua ®Õn Xuy-rÝch c¾t tõ b¸o "Vorwärts"8, v.v.. §ång chÝ h·y viÕt chi tiÕt h¬n n÷a vÒ In lÇn ®Çu kh«ng toµn v¨n n¨m v¨n tËp: ®· cã nh÷ng tµi liÖu g×, dù ®Þnh nh÷ng g×, bao giê tËp 1 sÏ 1923 trªn "B¶n tin cña ViÖn ra, cô thÓ tËp 2 cßn thiÕu g×. Cã lÏ chóng t«i sÏ göi tiÒn, nh−ng V.I. Lª-nin trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng céng s¶n Theo ®óng b¶n th¶o chËm h¬n. §ång chÝ h·y tr¶ lêi sím mét chót ®Ó chóng t«i biÕt Nga", sè 1 ®−îc lµ ph−¬ng ph¸p Êy cã thÝch hîp kh«ng. In toµn v¨n n¨m 1924 trong §ång chÝ h·y chuyÓn ®Þa chØ cho ng−êi Ba-lan ®Ó cã n¬i liªn Toµn tËp cña N. Lª-nin l¹c bÝ mËt riªng. CÇn ph¶i nhanh chãng h¬n, bëi v× chóng t«i (V. U-li-a-nèp), t.1 ®ang cÇn vËn chuyÓn tµi liÖu. §Þa chØ: vÉn thµnh phè ®ã, Tr−êng ®¹i häc c«ng nghÖ, sinh viªn Mi-kha-in Lª-«n-chi-ª-vÝch 6 Da-cl¸t-n−i, hái I-va-nèp. - §· høa hÑn cã tiÒn cho viÖc xuÊt b¶n "Geschichte etc."1) cña anh ta b»ng tiÕng Nga2). Göi P.B. ¸c-xen-rèt Xin nãi tiÕp. Cã ®Ò nghÞ nh− sau: chóng t«i rÊt cÇn mùc, lo¹i nµo ________________________________________________________ Chóng t«i ®· nhËn ®−îc b¶n b¸o c¸o vÒ §¹i héi ë Bre-xlau9. 1) - "LÞch sö v.v.". Chóng t«i hÕt søc cè g¾ng míi bãc ®−îc ra, nh−ng ®· lµm r¸ch 2) Kh«ng x¸c minh ®−îc lµ nãi vÒ ai vµ vÒ viÖc xuÊt b¶n c¸i g×. mét phÇn lín b¶n b¸o c¸o (nhê giÊy tèt nªn bøc th− vÉn cßn
12 V. I. Lª-nin 13 nguyªn vÑn). Ch¾c lµ ®ång chÝ ch−a nhËn ®−îc bøc th− thø hai. 1897 CÇn ph¶i dïng lo¹i hå d¸n rÊt lo·ng: kh«ng qu¸ mét th×a con bét cho mét cèc n−íc (mµ ph¶i dïng bét khoai t©y, chø kh«ng ph¶i bét m× dÝnh rÊt chÆt). ChØ tê trªn cïng vµ tê giÊy mµu míi cÇn lo¹i hå d¸n th«ng th−êng (hå tèt), nhê søc Ðp giÊy sÏ dÝnh chÆt, ngay c¶ khi dïng lo¹i hå d¸n lo·ng nhÊt. Dï sao th× 7 ph−¬ng ph¸p nµy vÉn thÝch hîp vµ cÇn ¸p dông nã. T«i göi cho ®ång chÝ phÇn cuèi bµi viÕt vÒ nhµ m¸y Toãc-n¬- Göi P.B. ¸c-xen-rèt t«n. Chóng t«i cã tµi liÖu vÒ cuéc b·i c«ng 1) ë Toãc-n¬-t«n, 2) ë La-phÐc-m¬, 3) vÒ cuéc b·i c«ng ë I-va-n«-v« - V«-d¬-nª-xen- xc¬, 4) vÒ cuéc b·i c«ng ë I-a-r«-xl¸p (bøc th− cña mét c«ng Pa-ven B«-ri-x«-vÝch th©n mÕn! T«i rÊt sung s−íng v× ®· nh©n, rÊt hay), vÒ x−ëng ®ãng giÇy b»ng m¸y ë Pª-tÐc-bua10. nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ (t«i nhËn ®−îc ngµy h«m qua, tøc T«i ch−a göi nh÷ng tµi liÖu ®ã, v× ch−a cã thêi gian chÐp l¹i vµ lµ ngµy 15 th¸ng T¸m) vµ tin tøc vÒ ®ång chÝ vµ vÒ G.V. Nh÷ng v× t«i kh«ng hy väng r»ng nã sÏ ®Õn kÞp ®Ó in vµo tËp mét cña nhËn xÐt cña ®ång chÝ vµ cña G.V. vÒ nh÷ng b¶n ph¸c th¶o cña v¨n tËp. - Chóng t«i ®· ®Æt quan hÖ víi nhµ in cña ph¸i D©n t«i1) (viÕt cho c«ng nh©n) ®· khÝch lÖ t«i rÊt nhiÒu. T«i kh«ng ý11; nhµ in nµy ®· xuÊt b¶n ba cuèn s¸ch (kh«ng ph¶i cña chóng mong muèn g× h¬n, kh«ng m¬ −íc g× h¬n lµ ®−îc viÕt cho c«ng ta) vµ nhËn in mét cuèn cña chóng ta*. Chóng t«i dù ®Þnh cho nh©n. Nh−ng ë ®©y th× lµm viÖc ®ã nh− thÕ nµo? RÊt, rÊt khã xuÊt b¶n mét tê b¸o12 ®Ó ®¨ng c¸c tµi liÖu ®ã. ViÖc ®ã sÏ hoµn toµn s¸ng tá vµo kho¶ng I 1/2 - 2 th¸ng n÷a. NÕu ®ång chÝ thÊy kh¨n, nh−ng theo t«i th× kh«ng ph¶i lµ kh«ng thÓ lµm ®−îc. Søc tµi liÖu sÏ ®Õn kÞp ®Ó in vµo tËp mét, th× b¸o ngay cho biÕt. kháe cña V.I-v, ra sao? I-lin cña ®ång chÝ T«i chØ biÕt mét ph−¬ng ph¸p th«i - ®ã lµ ph−¬ng ph¸p mµ §ång chÝ nhËn c¸c b−u kiÖn cña chóng t«i cã dÔ dµng t«i dïng ®Ó viÕt nh÷ng dßng nµy13. VÊn ®Ò lµ ë chç cã thÓ t×m kh«ng? CÇn ph¶i cïng nhau c¶i tiÕn ph−¬ng ph¸p. ®−îc ng−êi chÐp l¹i hay kh«ng, ng−êi nµy sÏ ph¶i ®¶m nhËn mét c«ng viÖc kh«ng dÔ dµng. H×nh nh− ®ång chÝ cho r»ng viÖc ®ã ViÕt gi÷a th¸ng M−êi mét 1895 kh«ng thÓ lµm ®−îc, vµ nãi chung ph−¬ng ph¸p ®ã kh«ng thÝch Göi tõ Pª-tÐc-bua ®Õn Xuy-rÝch hîp. Nh−ng t«i kh«ng biÕt ph−¬ng ph¸p nµo kh¸c... Dï viÖc ®ã In lÇn ®Çu n¨m 1923 trªn "B¶n tin cã ®¸ng tiÕc nh− thÕ nµo ch¨ng n÷a, nh−ng t«i kh«ng thÊt väng: cña ViÖn V.I. Lª-nin trùc thuéc Theo ®óng b¶n th¶o nÕu b©y giê kh«ng thµnh c«ng th× sau nµy cã thÓ sÏ thµnh c«ng. Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng B©y giê nÕu nh− thØnh tho¶ng ®ång chÝ viÕt dï lµ b»ng ph−¬ng céng s¶n Nga", sè 1 ph¸p mµ ®ång chÝ ®· dïng ®Ó viÕt cho "ng−êi b¹n cò" cña ®ång ________________________________________________________ ________________________________________________________ 1) Xem "Gi¶i thÝch luËt ph¹t tiÒn c«ng nh©n c¸c c«ng x−ëng vµ nhµ * NÕu cã, h·y göi cho chóng t«i tµi liÖu ®Ó so¹n nh÷ng cuèn s¸ch nhá m¸y" (Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t.2, cho c«ng nh©n. Hä sÏ vui vÎ in. tr.15 - 70).
14 V. I. Lª-nin 15 chÝ1), th× còng tèt. Lóc ®ã chóng ta sÏ kh«ng bÞ ®øt liªn l¹c víi 1898 nhau, mµ ®ã lµ ®iÒu chñ yÕu nhÊt. VÒ t«i th× dÜ nhiªn ng−êi ta ®· kÓ l¹i cho ®ång chÝ nghe ®Çy ®ñ råi, bëi vËy kh«ng cã g× nãi thªm c¶. T«i sèng ®¬n ®éc ë 8 ®©y. T«i hoµn toµn m¹nh khoÎ vµ lµm viÖc chót Ýt c¶ cho tê t¹p chÝ14 lÉn cho t¸c phÈm lín cña t«i2). Göi X.M. ¸c-Ca-Nèp SiÕt chÆt tay ®ång chÝ. Göi lêi chµo nång nhiÖt tíi V.I-v, vµ G.V. H¬n th¸ng nay t«i ch−a gÆp Rai-tsin. T«i hy väng s¾p 10.V.98. ®−îc vÒ Mi-nu-xin-xc¬ gÆp anh ta. KÝnh th−a ngµi Xª-mªn Mi-khª-ª-vÝch! 16. VIII. V.U. cña ®ång chÝ Theo ®óng lêi høa, t«i véi b¸o cho Ngµi biÕt vÒ kÕt qu¶ c¸c cuéc trao ®æi cña t«i víi ng−êi mµ Ngµi muèn uû th¸c mét viÖc. ViÕt ngµy 16 th¸ng T¸m 1897 Nh− t«i dù ®o¸n, ng−êi ®ã ®óng lµ ®· tõ chèi kh«ng lµm viÖc Göi tõ lµng Su-sen-xc«i-ª ®Õn Êy, vµ nh− vËy lµ Ngµi cÇn ph¶i giao cho mét ng−êi kh¸c nµo Xuy-rÝch ®ã vËy. In lÇn ®Çu n¨m 1924 trong Theo ®óng b¶n sao do A.I. U-li-a- S½n sµng phôc vô Ngµi V¨n tËp Lª-nin, t.I n«-va - £-li-da-r«-va chÐp Vla-®i-mia U-li-a-nèp P.S. T«i sÏ rÊt vui s−íng nÕu trong nh÷ng dÞp Ngµi vÒ th¨m lµng Su-sen-xc«i-ª thØnh tho¶ng Ngµi rÏ vµo chç chóng t«i ch¬i. Göi tõ lµng Su-sen-xc«i-ª ®Õn lµng Ðc-ma-cèp-xc«i-ª In lÇn ®Çu n¨m 1929 trong t¹p chÝ Theo ®óng b¶n th¶o "C¸ch m¹ng v« s¶n", sè 1 9 Göi A.N. P«-t¬-rª-xèp ________________________________________________________ 1) Cã lÏ muèn nãi ®Õn X.G. Rai-tsin. 2.IX.98. 2) Trong thêi gian ®ã V.I. Lª-nin viÕt cuèn "Sù ph¸t triÓn cña chñ H«m qua t«i ®· nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ ®Ò ngµy 11. VIII nghÜa t− b¶n ë Nga" (xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, cïng víi b¶n danh môc s¸ch vµ b−u phÈm - "Archiv"15. Bµi b¸o M¸t-xc¬-va, t.3.). cña "nhµ kinh tÕ chÝnh trÞ häc xuÊt s¾c" rÊt hay vµ biªn so¹n rÊt hoµn
16 V. I. Lª-nin Göi A.N. P«-t¬-rª-xèp. Ngµy 2 th¸ng ChÝn 1898 17 h¶o. Râ rµng lµ t¸c gi¶ ®· cã nh÷ng tµi liÖu hÕt søc phong phó nh÷ng quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi häc trß Nga17. Cã lÏ ®èi víi mµ «ng ®· may m¾n nhËn ®−îc. Nãi chung trong lÜnh vùc v¨n c¸c bµi triÕt häc Êy cã thÓ ®−îc ®¨ng kh«ng ph¶i chØ ë mét chÝnh luËn t¸c gi¶ thËm chÝ cã thÓ lµ mét nhµ v¨n −u tó h¬n lµ trong nh÷ng t¹p chÝ cña chóng ta, mµ c¶ ®Õn mét cuèn s¸ch trong lÜnh vùc thuÇn tuý kinh tÕ. "Archiv" nãi chung lµ mét còng cã thÓ ®−îc xuÊt b¶n tù do. Cuéc luËn chiÕn cña «ng ta t¹p chÝ hay vµ sang n¨m t«i nhÊt ®Þnh sÏ ®Æt mua nã. T«i cßn víi BÐc-stanh vµ C«n-r¸t SmÝt lµm t«i hÕt søc thÝch thó, vµ t«i muèn ®Æt mua mét xuÊt b¶n phÈm ®Þnh kú nµo ®ã ë Anh, mét rÊt tiÕc r»ng kh«ng thÓ nµo kiÕm ®−îc tê "Thêi míi"18. T«i sÏ rÊt t¹p chÝ hoÆc mét tê b¸o (ra hµng tuÇn); ®ång chÝ cã thÓ gãp ý c¶m ¬n ®ång chÝ nÕu ®ång chÝ cã thÓ gióp t«i viÖc ®ã. DÜ nhiªn cho t«i xem nªn lùa chän lo¹i nµo kh«ng. T«i hoµn toµn kh«ng lµ m−în ®−îc tê b¸o Êy trong mét thêi h¹n ng¾n còng ®· ®ñ râ trong b¸o chÝ cña Anh cã lo¹i nµo hay nhÊt mµ ë n−íc Nga l¾m råi. §ång chÝ cã sè b¸o "Thêi míi" (mÊy n¨m tr−íc ®©y), cã thÓ mua ®−îc. trªn ®ã ®¨ng mét bµi còng cña t¸c gi¶ Êy vÒ Hª-ghen (nh©n kû VÒ bµi b¸o cña Xt¬-ru-vª mµ chóng ta kh«ng nhÊt trÝ trong viÖc niÖm 30 n¨m ngµy mÊt cña «ng - hoÆc vÊn ®Ò g× ®ã ®¹i lo¹i ®¸nh gi¸, ®−¬ng nhiªn cÇn ph¶i nãi r»ng chØ dùa vµo mét bµi ®ã nh− vËy) kh«ng?19 C¶ t«i lÉn c¸c ®ång chÝ ë ®©y ®Òu kh«ng ai th× kh«ng thÓ nhËn ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ c¸c quan ®iÓm cña nhËn ®−îc tê "Thêi míi" c¶, mÆc dï ng−êi ta ®· høa lµ sÏ göi tõ t¸c gi¶ ®−îc. VÝ nh− t«i ch¼ng h¹n, tr−íc kia vµ hiÖn nay t«i vÉn cã Pª-tÐc-bua! Quû h·y b¾t tÊt c¶ nh÷ng kÎ høa h·o Êy ®i! c¶m t−ëng r»ng chÝnh «ng ta ®· ®Æt ra cho m×nh "nh÷ng nhiÖm vô Trong tê "Cña c¶i n−íc Nga" (sè ra th¸ng B¶y) cßn cã mét ph©n lo¹i chung" (chØ riªng c¸i ®Çu ®Ò còng ®· nãi lªn ®iÒu ®ã), bµi b¸o nhá kh¸ hay cña R¸t-ne nãi vÒ bé "T− b¶n". T«i hÕt søc cßn ®ång chÝ th× l¹i cho r»ng t¸c gi¶ "hoµn toµn kh«ng ®Æt ra"... phÉn né ®èi víi c¸i bän thÝch l−ng chõng ë gi÷a nh− vËy; hä "CÇn ph¶i giµnh l¹i nÒn thñ c«ng nghiÖp cña chóng ta khái c¸i gäi kh«ng d¸m trùc tiÕp lªn tiÕng chèng l¹i nh÷ng häc thuyÕt mµ lµ nÒn s¶n xuÊt nh©n d©n", vÒ ®iÓm nµy ®−¬ng nhiªn t«i ®ång ý hä ghÐt, hä nãi quanh co, ®−a ra "nh÷ng söa ®æi", l¶ng tr¸nh hoµn toµn vµ v« ®iÒu kiÖn, vµ t«i nghÜ r»ng "nh÷ng ng−êi häc nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n (nh− häc thuyÕt vÒ ®Êu tranh giai cÊp) vµ chØ luÈn quÈn chung quanh nh÷ng chi tiÕt. trß"16 ë n−íc ta vÉn ch−a gi¶i quyÕt xong nhiÖm vô ®ã. Trong bµi Nh÷ng bµi cña mét t¸c gi¶ kh¸c trong tê "Thêi míi" viÕt vÒ b¸o cña Xt¬-ru-vª t«i ®· thÊy kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt nhiÖm vô ®ã. nh÷ng trµo l−u x· héi ë Nga cã lÏ còng rÊt hay20: Nh¾c ®Õn §ång chÝ cã chó ý ®Õn nh÷ng bµi b¸o cña N.G. chèng l¹i "chñ nh÷ng bµi b¸o ®ã ®ång chÝ ®· lµm t«i hÕt søc muèn ®äc. "Nh−ng nghÜa duy vËt vµ l«-gÝch biÖn chøng" ®¨ng trªn tê "Cña c¶i n−íc tõ nguyÖn väng ®Õn thùc hiÖn th× cßn xa". NÕu t«i hiÓu ®óng Nga" (hai quyÓn cuèi cïng) kh«ng? Nh÷ng bµi ®ã thËt lµ qu¸ hay - ®ång chÝ, th× t¸c gi¶ ®ã nãi lªn nh÷ng t− t−ëng mµ chÝnh «ng ®· hay vÒ mÆt ph¶n diÖn. T«i ph¶i thó thùc r»ng t«i kh«ng am hiÓu tr×nh bµy ë mét chç kh¸c (vÒ sù nguy hiÓm cña einer politischen nh÷ng vÊn ®Ò do t¸c gi¶ nªu ra, vµ t«i hÕt søc ng¹c nhiªn t¹i sao Isolierung des russischen Proletariats1)). T«i thiÕt t−ëng r»ng "sù t¸c gi¶ cuèn "Beiträge zur Geschichte des Materialismus"1) tr−íc xa l¸nh x· héi" hoµn toµn kh«ng nhÊt thiÕt cã nghÜa lµ "sù c« lËp" ®©y ®· kh«ng lªn tiÕng trªn b¸o chÝ Nga vµ hiÖn nay còng kh«ng Êy*, bëi v× cã x· héi thÕ nµy, cã x· héi thÕ kh¸c: khi ®Êu tranh kiªn quyÕt lªn tiÕng ph¶n ®èi chñ nghÜa Can-t¬ míi, mµ ®Ó cho Xt¬-ru-vª vµ Bun-ga-cèp bót chiÕn víi nhau vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¸ ________________________________________________________ biÖt cña triÕt häc ®ã, d−êng nh− nã ®· lµ mét bé phËn trong * Theo t«i, khi nãi r»ng hoµn toµn kh«ng thÓ cã "sù c« lËp" Êy, th× t¸c gi¶ hoµn toµn ®óng, ngh×n lÇn ®óng, ®Æc biÖt lµ chèng l¹i nh÷ng kÎ ________________________________________________________ thiÓn cËn theo "chñ nghÜa kinh tÕ". 1) T¸c gi¶ cuèn "Beiträge zur Geschichte des Materialismus" ("Kh¸i luËn vÒ lÞch sö chñ nghÜa duy vËt") lµ G.V. Plª-kha-nèp. 1) - Sù c« lËp vÒ chÝnh trÞ cña giai cÊp v« s¶n Nga.
18 V. I. Lª-nin 19 chèng l¹i ph¸i d©n tuý vµ tÊt c¶ nh÷ng m«n ®å cña ph¸i ®ã, 1899 nh÷ng ng−êi häc trß do ®ã l¹i xÝch l¹i gÇn nh÷ng ng−êi nµo trong gauches1) cã xu h−íng kiªn quyÕt c¾t ®øt víi ph¸i d©n tuý vµ tr−íc sau nh− mét gi÷ v÷ng quan ®iÓm cña m×nh. VÞ tÊt nh÷ng ng−êi häc trß l¹i hoµn toµn xa l¸nh nh÷ng ng−êi nh− vËy. Tr¸i l¹i th× ®óng h¬n. Th¸i ®é "®iÒu hoµ" (hoÆc tèt h¬n lµ 10 liªn minh) víi nh÷ng ng−êi nh− vËy, theo t«i, hoµn toµn phï hîp víi cuéc ®Êu tranh chèng l¹i chñ nghÜa d©n tuý vµ tÊt c¶ Göi A.N. P«-t¬-rª-xèp mäi biÓu hiÖn cña nã. H·y viÕt th− cho t«i. B¾t tay ®ång chÝ. V.U-li-a-nèp. 26.I.99. µ nµy, ®ång chÝ ®ang chiÕn ®Êu ®Õn møc ngay c¶ ®øng ë T«i ®· nhËn ®−îc th− cña ®ång chÝ ®Ò ngµy 24.XII. T«i rÊt ngoµi còng thÊy ghª rîn; dïng c¶ gËy vµ nh÷ng thø kh¸c! May mõng cho ®ång chÝ, v× rèt cuéc ®ång chÝ ®· tho¸t khái bÖnh tËt. thay, miÒn §«ng Xi-bi-ri h×nh nh− Ýt hiÕu chiÕn h¬n ®«i chót so Tin ®ån vÒ bÖnh cña ®ång chÝ ®· lan ®Õn tËn chç chóng t«i: t«i víi tØnh Vi-¸t-ca21. nghe thÊy tõ nh÷ng ngµy lÔ, håi cßn ë Mi-nu-xin-xc¬ vµ t«i cø suy nghÜ m·i xem hái th¨m ë ®©u vµ nh− thÕ nµo. (T«i cho r»ng Göi tõ lµng Su-sen-xc«i-ª viÕt th− th¼ng cho ®ång chÝ th× bÊt tiÖn, bëi v× ng−êi ta nãi r»ng ®Õn Oãc-lèp, tØnh Vi-¸t-ca bÖnh t×nh ®ång chÝ trÇm träng.) ThÕ lµ giê ®©y ®ång chÝ b×nh phôc thËt ®óng lóc, khi mµ mét c«ng tr×nh v¨n häc còng ®ang In lÇn ®Çu n¨m 1925 trong Theo ®óng b¶n th¶o ®−îc kh«i phôc. DÜ nhiªn lµ ®ång chÝ ®· biÕt vÒ tê "B−íc ®Çu"22, V¨n tËp Lª-nin, t.IV tê nµy b¾t ®Çu ra m¾t tõ gi÷a th¸ng Hai. T«i hy väng r»ng hiÖn nay ®ång chÝ ®· b×nh phôc h¼n, - tõ khi ®ång chÝ viÕt bøc th− cuèi cïng ®Õn nay ®· ®−îc mét th¸ng, - vµ ®ång chÝ sÏ cã thÓ lµm viÖc ®−îc. Bëi v× vÒ mÆt s¸ch b¸o th× cã lÏ ®ång chÝ cã kh¸ ®Çy ®ñ: ®ång chÝ cã ®Æt mua nh÷ng cuèn s¸ch chñ yÕu míi xuÊt b¶n kh«ng? NÕu kh«ng khã kh¨n l¾m vÒ tiÒn mua s¸ch th× t«i nghÜ lµ còng cã thÓ lµm viÖc ®−îc ë nh÷ng n¬i hÎo l¸nh, - Ýt ra th× ®iÒu ®ã còng ®óng ®èi víi b¶n th©n t«i, khi so s¸nh cuéc sèng cña m×nh ë Xa-ma-ra 7 n¨m vÒ tr−íc, lóc mµ hÇu nh− t«i chØ ®äc nh÷ng cuèn s¸ch cña ng−êi kh¸c, vµ b©y giê, lóc mµ t«i b¾t ®Çu cã thãi quen ®Æt mua s¸ch. Cßn vÒ bµi "Di s¶n" th× t«i ph¶i ®ång ý víi ý kiÕn cña ®ång chÝ nãi r»ng: coi nã lµ mét c¸i g× thèng nhÊt th× chØ lµ truyÒn thèng xÊu ________________________________________________________ cña nh÷ng n¨m ®en tèi (nh÷ng n¨m 80). ThËt vËy, cã lÏ t«i kh«ng nªn chän nh÷ng ®Ò tµi v¨n häc - lÞch sö... T«i chØ xin thanh minh 1) - ph¸i t¶.