Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 8

Chia sẻ: Vo Chi Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:423

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính trong tập 8 đi sâu vào phân tích thời kỳ diễn ra cuộc đấu tranh ác liệt của những người bôn-sê-vích chống bọn men-sê-vích sau Đại hội II của Đảng công nhân dân chủ-xã hội Nga.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về V.I.Lê nin - Tập 8

IV V « s ¶ n t Ê t c ¶ c ¸ c n − í c, ® o µ n k Õ t l ¹ i! V.I. Lª-nin Toµn tËp 8
V.I. Lª-nin Toµn tËp TËp 8 Th¸ng ChÝn 1903 - th¸ng B¶y 1904 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
lêi nhµ xuÊt b¶n Nh÷ng t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin trong tËp nµy in theo b¶n dÞch cña Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ-néi Kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng vµ kim chØ nam hµnh ®éng lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c ®èi víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lµ b−íc ph¸t triÓn vÒ nhËn thøc vµ t− duy lý luËn cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi, quyÕt t©m x©y dùng ®Êt n−íc theo con ®−êng x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng thµnh tùu mäi mÆt do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc mang l¹i trong nh÷ng n¨m qua thËt ®¸ng tr©n träng vµ khÝch lÖ, ®ång thêi ®ßi hái toµn §¶ng, toµn d©n ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu, ph¸t triÓn lý luËn c¸ch m¹ng khoa häc cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn ®ang ®Æt ra trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi tinh thÇn ®ã, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu cã hÖ thèng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng t− t−ëng, nh÷ng tinh hoa cña chñ nghÜa M¸c - Lª-nin lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt ®èi víi chóng ta hiÖn nay. C Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, 1979 §¸p øng nhu cÇu häc tËp, nghiªn cøu lý luËn cña ®«ng ®¶o b¹n ®äc, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng viªn vµ sinh viªn c¸c 10 102 ― 0402 Л 898⎯ 79 0101020000 tr−êng ®¹i häc, nh©n dÞp kû niÖm 135 n¨m ngµy sinh cña 014(01) ― 79 Vla®imia IlÝch Lª-nin (22-4-1870 - 22-4-2005), Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n Bé s¸ch quý V. I. Lª-nin - Toµn tËp gåm 55 tËp vµ 2 tËp Tra cøu. Bé s¸ch V. I. Lª-nin - Toµn tËp ra m¾t b¹n ®äc lÇn nµy ®−îc xuÊt b¶n theo ®óng nguyªn b¶n cña Bé V. I. Lª-nin - Toµn tËp,
VI V. I. L ª - n i n VII tiÕng ViÖt, do Nhµ xuÊt b¶n Sù thËt, Hµ Néi, hîp t¸c víi Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸txc¬va, xuÊt b¶n vµo nh÷ng n¨m 70-80 thÕ kû XX. * * Lêi tùa * TËp 8 cña Bé s¸ch V. I. Lª-nin - Toµn tËp bao gåm c¸c t¸c phÈm cña V. I. Lª-nin viÕt trong thêi gian tõ th¸ng ChÝn 1903 - TËp 8 trong V.I. Lª-nin Toµn tËp gåm nh÷ng t¸c phÈm viÕt th¸ng B¶y 1904. vµo kho¶ng thêi gian th¸ng ChÝn 1903 - th¸ng B¶y 1904, vµo Néi dung chÝnh trong tËp 8 ®i s©u ph©n tÝch thêi kú diÔn ra thêi kú cuéc ®Êu tranh ¸c liÖt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch cuéc ®Êu tranh ¸c liÖt cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch chèng bän chèng bän men-sª-vÝch triÓn khai sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng men-sª-vÝch sau §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· nh©n d©n chñ - x· héi Nga. héi Nga. Trong lÞch sö n−íc Nga, ®ã lµ thêi kú mµ cuéc c¸ch m¹ng Néi dung nh÷ng t¸c phÈm chÝnh trong tËp nµy ®−îc ph©n d©n chñ - t− s¶n ph¸t triÓn rÊt nhanh. Mét trong nh÷ng cuéc næi tÝch kh¸ toµn diÖn trong phÇn Lêi tùa in ë ®Çu s¸ch, do ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lªnin (Liªn X«) viÕt cho lÇn xuÊt dËy lín nhÊt cña giai cÊp v« s¶n vµo ngay ®ªm tr−íc cña cuéc b¶n b»ng tiÕng ViÖt. c¸ch m¹ng Nga lÇn thø nhÊt lµ cuéc b·i c«ng víi mét quy m« PhÇn Phô lôc vµ c¸c B¶n chØ dÉn (víi nh÷ng sè trang t−¬ng to lín ch−a tõng thÊy, næ ra vµo mïa hÌ 1903 ë kh¾p miÒn Nam øng cña phÇn néi dun g trong tËp) ë cuèi s¸ch ®−îc tr×nh bµy n−íc Nga. Cuéc b·i c«ng nµy cho thÊy ý thøc gi¸c ngé chÝnh trÞ, hÕt søc khoa häc vµ chuÈn x¸c; ®©y lµ phÇn tra cøu rÊt bæ Ých, tÝnh tæ chøc vµ tinh thÇn ®oµn kÕt cña giai cÊp c«ng nh©n ®· ph¸t gãp phÇn lµm s¸ng tá nhiÒu vÊn ®Ò trong néi dung t¸c phÈm, triÓn. Cïng víi cao trµo cña giai cÊp c«ng nh©n, cuéc ®Êu tranh gióp b¹n ®äc hiÓu s©u s¾c h¬n t− t−ëng cña V.I. Lªnin. cña n«ng d©n v× ruéng ®Êt còng mang nh÷ng h×nh thøc ngµy Chó thÝch cuèi trang b»ng dÊu (*) lµ cña V.I. Lªnin; Chó cµng gay g¾t. ë mét sè tØnh ®· diÔn ra nh÷ng cuéc næi dËy cã thÝch b»ng ch÷ sè ArËp (1)) lµ cña ViÖn Nghiªn cøu chñ nghÜa tÝnh chÊt quÇn chóng cña n«ng d©n chèng l¹i ®Þa chñ. Phong M¸c - Lªnin trùc thuéc Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng céng trµo sinh viªn còng lín m¹nh lªn; sù bÊt m·n vµ lµn sãng ®èi s¶n Liªn X« (tr−íc ®©y). Hy väng Bé s¸ch sÏ lµ tµi liÖu nghiªn cøu vµ tham kh¶o bæ lËp trong c¸c tÇng líp kh¸c trong x· héi còng t¨ng lªn. Cuéc chiÕn Ých cho b¹n ®äc. tranh víi NhËt-b¶n næ ra håi th¸ng Giªng 1904 ®· lµm s©u s¾c thªm tÊt c¶ c¸c m©u thuÉn kinh tÕ - x· héi, lµm gay g¾t thªm cuéc Th¸ng 7 - 2005 ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ. N−íc Nga ®· b−íc vµo giai nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia ®o¹n khñng ho¶ng c¸ch m¹ng s©u s¾c. VÒ sau, khi nhËn ®Þnh vÒ thêi kú nµy cña lÞch sö phong trµo c¸ch m¹ng Nga, Lª-nin ®· viÕt nh− sau: "ë bÊt cø ®©u, ng−êi
VIII Lêi tùa Lêi tùa IX ta còng c¶m thÊy c¬n b·o t¸p lín s¾p næi lªn. Trong tÊt c¶ c¸c håi th¸ng M−êi mét 1903. Trong viÖc nµy kÎ gióp ®ì chóng lµ giai cÊp, cã mét kh«ng khÝ s«i næi vµ chuÈn bÞ. ë n−íc ngoµi, Plª-kha-nèp, mét nh©n vËt ®· chuyÓn sang lËp tr−êng men-sª- b¸o chÝ cña nh÷ng ng−êi l¸nh n¹n ®· ®Ò ra, vÒ mÆt lý luËn, tÊt vÝch. Sau khi chiÕm ®−îc C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng, bän c¶ nh÷ng vÊn ®Ò c¨n b¶n cña c¸ch m¹ng. Nh÷ng ®¹i biÓu cña ba men-sª-vÝch giµnh ®−îc ®a sè trong Héi ®ång ®¶ng. giai cÊp c¬ b¶n, cña ba trµo l−u chÝnh trÞ chñ yÕu, tù do - t− s¶n, Giai ®o¹n thø ba cña cuéc khñng ho¶ng lµ vµo mïa hÌ 1904, d©n chñ - tiÓu t− s¶n (nguþ trang d−íi chiªu bµi "d©n chñ - x· håi ®ã, víi sù gióp søc cña ph¸i ®iÒu hoµ chñ nghÜa ë trong Ban héi" hay "x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng") vµ v« s¶n - c¸ch m¹ng, chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n chñ - x· héi Nga, bän trong mét cuéc ®Êu tranh hÕt søc quyÕt liÖt trªn nh÷ng quan men-sª-vÝch ®· chiÕm ®−îc Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Nh− ®iÓm vÒ c−¬ng lÜnh vµ vÒ s¸ch l−îc, ®ang dù tÝnh tr−íc vµ vËy, víi ho¹t ®éng ph¸ ho¹i trong ®¶ng, bän men-sª-vÝch ®· chuÈn bÞ cuéc ®Êu tranh giai cÊp c«ng khai s¾p tíi" (Toµn tËp, dÇn dÇn chiÕm ®o¹t tÊt c¶ c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng. tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 41, tr. 10). Bän men-sª-vÝch còng ®· tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh v« Trong thêi kú nµy nh÷ng nhiÖm vô chuÈn bÞ quÇn chóng ®Ó lµm cïng ¸c liÖt nh»m chiÕm lÊy c¸c ban chÊp hµnh ®¶ng bé ®Þa c¸ch m¹ng ®−îc ®Æt ra tr−íc ®¶ng mét c¸ch hoµn toµn râ rµng. ph−¬ng ë trong n−íc Nga. ë mét sè ®Þa ph−¬ng, bän chóng ®· Nh÷ng nhiÖm vô nµy ®ßi hái ®¶ng ph¶i cã mét sù l·nh ®¹o kiªn chia rÏ ®−îc c¸c ban chÊp hµnh ®¶ng bé vµ giµnh lÊy quyÒn quyÕt, tËp trung, ph¶i thèng nhÊt ý chÝ vµ hµnh ®éng, ph¶i cã kû l·nh ®¹o. Tuy nhiªn, trong ®a sè ban chÊp hµnh ®¶ng bé ®Þa luËt, ph¶i ®oµn kÕt ®éi ngò. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− vËy vÊn ®Ò ph−¬ng, chóng ®· vÊp ph¶i mét sù chèng tr¶ kiªn quyÕt. cã ý nghÜa ®Æc biÖt to lín lµ nhiÖm vô b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a Nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch ®−îc sù ñng hé cña nh÷ng khu c«ng nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc cña mét ®¶ng m¸c-xÝt, v¹ch trÇn tÊt c¶ nghiÖp chÝnh vµ nh÷ng trung t©m lín cña giai cÊp v« s¶n: Pª- nh÷ng biÓu hiÖn cña chñ nghÜa c¬ héi trong vÊn ®Ò tæ chøc. tÐc-bua, M¸t-xc¬-va, Ba-cu, Ri-ga, Tu-la, Tve, ª-ca-tª-ri-n«-xl¸p, Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt, Xa-ra-tèp, ¤-®Ðt-xa, Ni-c«-la-Ðp, Lu-gan- Trong ®êi sèng cña ®¶ng, ®ã lµ thêi kú cña nh÷ng thö th¸ch xc¬, U-ran. Nh÷ng c¸n bé c¸ch m¹ng chuyªn nghiÖp chñ yÕu ®· nghiªm kh¾c, thêi kú khñng ho¶ng trÇm träng trong ®¶ng. hoµn toµn ñng hé Lª-nin. Trong cuéc ®Êu tranh chèng ho¹t Giai ®o¹n thø nhÊt cña cuéc khñng ho¶ng x¶y ra vµo mïa ®éng chia rÏ, ph¸ ho¹i tæ chøc cña bän men-sª-vÝch, Lª-nin ®· thu 1903. BÞ thÊt b¹i t¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - dùa vµo ®«ng ®¶o quÇn chóng c¸n bé ®¶ng. Cuéc ®Êu tranh x· héi Nga, bän men-sª-vÝch ®· quyÕt ®Þnh phôc thï vµ ngay tÝch cùc cña hä nh»m cñng cè c¸c tæ chøc ®¶ng lµ mét b»ng sau khi ®¹i héi kÕt thóc, bän chóng ®· më cuéc tiÕn c«ng chèng chøng hïng hån nhÊt vÒ søc m¹nh cña ®¶ng b«n-sª-vÝch. l¹i c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng, tÈy chay c¸c c¬ quan trung Lª-nin cho r»ng lèi tho¸t duy nhÊt ®Ó tho¸t khái cuéc khñng −¬ng vµ ph¸ ho¹i c«ng t¸c cña nh÷ng c¬ quan nµy nh»m chiÕm ho¶ng trong néi bé ®¶ng lµ ph¶i triÖu tËp ngay §¹i héi III cña lÊy quyÒn l·nh ®¹o ®¶ng. Bän men-sª-vÝch ®· lÊy "§ång minh §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong kú häp th¸ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng Nga ë n−íc ngoµi" lµm chç dùa cho Giªng (1904) cña Héi ®ång ®¶ng, Lª-nin ®· ®−a ra nghÞ quyÕt vÒ cuéc ®Êu tranh chèng ®¶ng; trong "§ång minh" Êy nh÷ng xu viÖc triÖu tËp ®¹i héi (xem tËp nµy, tr. 177). Tuy nhiªn, do n¾m h−íng tiÓu tæ cßn rÊt m¹nh. ®a sè phiÕu trong Héi ®ång ®¶ng, bän men-sª-vÝch ®· g¹t bá Giai ®o¹n thø hai cña cuéc khñng ho¶ng trong ®¶ng b¾t nghÞ quyÕt nµy. Sau nµy, vµo th¸ng T¸m 1904, héi nghÞ cña 22 ®Çu tõ viÖc bän men-sª-vÝch chiÕm ban biªn tËp tê b¸o "Tia löa" ®¶ng viªn b«n-sª-vÝch, häp ë Thuþ-sÜ d−íi sù chØ ®¹o cña Lª-nin,
X Lêi tùa Lêi tùa XI ®· th«ng qua bøc th− "Göi toµn ®¶ng" do Lª-nin viÕt, kªu gäi chÞu phôc tïng sù l·nh ®¹o cña c¸c c¬ quan trung −¬ng, tøc lµ tõ chèi c¸c tæ chøc ®¶ng ®Êu tranh ®ßi triÖu tËp ngay §¹i héi III cña kh«ng muèn lµm ng−êi ®¶ng viªn, tøc lµ ph¸ ho¹i ®¶ng..."(tr. 424). ®¶ng. TuyÖt ®¹i ®a sè c¸c ban chÊp hµnh ®¶ng bé ®· lªn ¸n Trong ®iÒu kiÖn ®¶ng tån t¹i bÊt hîp ph¸p, c¸c tæ chøc ®¶ng kh«ng hµnh ®éng cña bän men-sª-vÝch vµ ®· tÝch cùc tham gia c«ng thÓ ®−îc x©y dùng theo nguyªn t¾c bÇu cö. Tuy nhiªn, Lª-nin cho t¸c chuÈn bÞ triÖu tËp ®¹i héi ®¶ng. r»ng khi ®¶ng trë thµnh ®¶ng hîp ph¸p, tÊt c¶ c¸c tæ chøc cña nã Cuèn s¸ch cña V.I. Lª-nin "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi (Cuéc sÏ ®−îc x©y dùng theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ. Lª-nin ®· khñng ho¶ng trong ®¶ng ta)" xuÊt b¶n håi th¸ng N¨m 1904, ®· nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh sù cÇn thiÕt ph¶i cã kû luËt s¾t trong ®¶ng, ®ãng mét vai trß to lín trong viÖc v¹ch trÇn nh÷ng hµnh ®éng kû luËt ®ã ph¶i ®−îc ¸p dông nh− nhau cho tÊt c¶ ®¶ng viªn trong thï ®Þch cña bän men-sª-vÝch ®èi víi ®¶ng vµ nh÷ng sù xuyªn ®¶ng. Ng−êi gi¶i thÝch r»ng ®¶ng lµ sù thÓ hiÖn mèi liªn hÖ gi÷a t¹c cña chóng vÒ c¸c sù kiÖn cña cuéc ®Êu tranh trong ®¶ng ®éi tiÒn phong víi hµng triÖu quÇn chóng giai cÊp c«ng nh©n. diÔn ra t¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga §¶ng sÏ lín m¹nh, vµ nh÷ng mèi liªn hÖ cña ®¶ng víi quÇn chóng vµ trong thêi kú sau ®¹i héi. còng t¨ng lªn nÕu trong ®¶ng cã d©n chñ néi bé vµ cã sù tù phª Cuèn s¸ch "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi" chiÕm vÞ trÝ trung b×nh. Lª-nin chØ râ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ë trong ®¶ng "c«ng t©m trong tËp nµy. T¸c phÈm nµy lµ mét giai ®o¹n quan träng t¸c tù phª b×nh cña m×nh vµ tiÕp tôc bãc trÇn mét c¸ch kh«ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lý luËn M¸c - Lª-nin, trong qu¸ khoan nh−îng nh÷ng thiÕu sãt cña b¶n th©n m×nh..." (tr. 220). tr×nh ph¸t triÓn cña häc thuyÕt vÒ ®¶ng v« s¶n. Ng−êi v¹ch râ r»ng ®¶ng m¸c-xÝt lµ h×nh thøc tæ chøc giai cÊp cao nhÊt cña giai cÊp v« s¶n, tæ chøc Êy ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o ®èi víi Cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi" ®· nghiªn cøu mét c¸ch tØ mØ tÊt c¶ c¸c tæ chøc v« s¶n kh¸c, h−íng sù ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc cña ®¶ng b«n-sª-vÝch. Lª-nin d¹y r»ng Êy vµo mét môc tiªu thèng nhÊt lµ lËt ®æ chÝnh quyÒn cña bän ®Þa ®¶ng m¸c-xÝt lµ mét bé phËn cña giai cÊp c«ng nh©n, ®éi tiÒn phong chñ vµ t− b¶n vµ x©y dùng x· héi míi, x· héi chñ nghÜa. Nh÷ng cña nã; r»ng kh«ng thÓ lÉn lén ®¶ng víi toµn thÓ giai cÊp ®−îc; r»ng nguyªn t¾c nµy chÝnh lµ c¬ së tæ chøc cña ®¶ng kiÓu míi, ®¶ng ®¶ng ®−îc x©y dùng b»ng c¸ch lùa chän nh÷ng ng−êi con −u tó cña giai cÊp c«ng nh©n, trung thµnh nhÊt víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng. b«n-sª-vÝch. §ång thêi còng ph¶i lµm thÕ nµo cho «®¶ng, ®éi tiÒn phong cña giai Trong cuèn s¸ch cña m×nh, V.I. Lª-nin ®· v¹ch râ ý nghÜa to cÊp, ph¶i hÕt søc cã tæ chøc..."(tr. 286); ®¶ng chØ cã thÓ hoµn thµnh lín cña ®¶ng m¸c-xÝt trong cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n, ®−îc vai trß ®éi tiÒn phong nÕu nã ®−îc tæ chøc thµnh mét ®éi ngò ®Æc biÖt trong thêi ®¹i lÞch sö míi. LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö chung, thèng nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n, mét ®éi ngò cè kÕt bëi ý chñ nghÜa M¸c, cuèn s¸ch ®· phª ph¸n triÖt ®Ó chñ nghÜa c¬ héi chÝ thèng nhÊt, hµnh ®éng thèng nhÊt, kû luËt thèng nhÊt. §¶ng chØ trong lÜnh vùc tæ chøc, ®· chØ râ nguy c¬ ®Æc biÖt do viÖc h¹ cã thÓ v÷ng m¹nh vµ ®oµn kÕt, nÕu nã ®−îc x©y dùng theo thÊp ý nghÜa cña tæ chøc ®èi víi phong trµo c«ng nh©n. nguyªn t¾c tËp trung. §iÒu nµy cã nghÜa lµ sù l·nh ®¹o ®¶ng tõ Víi nhiÒu tµi liÖu thùc tÕ, trong cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai trung −¬ng, 0 sù l·nh ®¹o nµy lµ do ®¹i héi cña ®¶ng thùc hiÖn, b−íc lïi" Lª-nin ®· dùng l¹i bøc tranh vÒ cuéc ®Êu tranh trong cßn gi÷a c¸c kú ®¹i héi th× do Ban chÊp hµnh trung −¬ng thùc hiÖn, 0 néi bé ®¶ng diÔn ra t¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - cã nghÜa lµ thiÓu sè tuyÖt ®èi phôc tïng ®a sè, c¸c tæ chøc cÊp d−íi x· héi Nga, ®· chØ cho thÊy r»ng trong tiÕn tr×nh th¶o luËn nh÷ng tuyÖt ®èi phôc tïng c¸c tæ chøc cÊp trªn. Lª-nin viÕt: "Tõ chèi kh«ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt, lËp tr−êng cña tõng ®¹i biÓu biÓu lé
XII Lêi tùa Lêi tùa XIII râ rµng, nh÷ng nhãm chñ yÕu ®−îc h×nh thµnh, ranh giíi gi÷a chia thµnh ph¸i ®a sè vµ ph¸i thiÓu sè lµ sù kÕ tôc trùc tiÕp vµ c¸c bªn ®Êu tranh víi nhau ngµy cµng ®−îc x¸c ®Þnh râ. tÊt nhiªn cña sù ph©n chia trong néi bé §¶ng d©n chñ - x· héi Cuèn s¸ch ®· dµnh mét vÞ trÝ to lín cho viÖc ph©n tÝch cuéc ®Êu thµnh c¸nh c¸ch m¹ng vµ c¸nh c¬ héi chñ nghÜa, thµnh ph¸i tranh gi÷a bé phËn c¸ch m¹ng vµ bé phËn c¬ héi chñ nghÜa t¹i ®¹i Nói vµ ph¸i Gi-r«ng-®anh, sù ph©n chia ®ã kh«ng ph¶i võa míi héi vÒ tiÕt thø nhÊt trong ®iÒu lÖ ®¶ng 0 vÒ ®iÒu kiÖn gia nhËp ®¶ng. xuÊt hiÖn ngµy h«m qua, còng kh«ng ph¶i chØ cã trong ®¶ng Trong c«ng thøc lËp luËn cña m×nh vÒ tiÕt thø nhÊt cña b¶n ®iÒu lÖ, c«ng nh©n Nga vµ ch¾c ch¾n lµ còng kh«ng thÓ nµo biÕn mÊt Lª-nin xuÊt ph¸t tõ chç thÊy r»ng ®¶ng viªn nhÊt thiÕt ph¶i trùc tiÕp ngay ®−îc"(tr. 398). tham gia mét tæ chøc cña ®¶ng. Cßn M¸c-tèp l¹i cho r»ng ®èi víi Cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi" ®· nªu râ chñ nghÜa men- ng−êi ®¶ng viªn th× chØ cÇn th−êng xuyªn trùc tiÕp gióp ®ì ®¶ng lµ sª-vÝch nh− mét biÕn d¹ng cña chñ nghÜa c¬ héi quèc tÕ. Nh©n ®ñ. Sù kh¸c nhau gi÷a hai c«ng thøc lËp luËn tiÕt thø nhÊt cña b¶n phª ph¸n c¸c quan ®iÓm cña bän c¬ héi chñ nghÜa Nga vµ T©y ®iÒu lÖ ®· thÓ hiÖn hai c©u tr¶ lêi ®èi lËp nhau vÒ vÊn ®Ò ®¶ng cña ¢u, Lª-nin ®· ®Þnh nghÜa rÊt râ vÒ chñ nghÜa c¬ héi nãi chung, sù giai cÊp c«ng nh©n ph¶i nh− thÕ nµo vµ ®¶ng Êy ph¶i ®−îc x©y ®Þnh nghÜa nµy ®Õn ngµy nay vÉn cßn gióp ng−êi ta nhËn ra mét dùng theo c¸ch nµo. Qua nh÷ng c«ng thøc Êy ng−êi ta thÊy cã sù c¸ch chÝnh x¸c bé mÆt cña tªn c¬ héi chñ nghÜa: "Khi nãi ®Õn ®Êu xung ®ét gi÷a mét bªn lµ nguyªn t¾c tËp trung v« s¶n vµ kû luËt v« tranh chèng chñ nghÜa c¬ héi th× kh«ng bao giê ®−îc quªn ®Æc s¶n ®−îc Lª-nin b¶o vÖ, víi mét bªn lµ chñ nghÜa c¸ nh©n v« chÝnh ®iÓm cña tÊt c¶ chñ nghÜa c¬ héi hiÖn ®¹i trong mäi lÜnh vùc lµ: phñ tiÓu t− s¶n ®−îc M¸c-tèp b¶o vÖ. Nh÷ng ng−êi lª-nin-nÝt chñ nã mang tÝnh chÊt kh«ng râ rµng, lê mê vµ kh«ng thÓ nµo hiÓu næi ®−îc. Do b¶n chÊt cña m×nh, ph¸i c¬ héi chñ nghÜa bao giê tr−¬ng lËp mét ®¶ng v« s¶n cè kÕt, ®−îc tæ chøc mét c¸ch râ rµng vµ còng tr¸nh ®Æt c¸c vÊn ®Ò mét c¸ch râ rµng vµ døt kho¸t; bao giê cã kû luËt; ph¸i M¸c-tèp th× chñ tr−¬ng thµnh lËp mét ®¶ng kh«ng nã còng t×m con ®−êng trung dung, nã quanh co uèn khóc nh− cã h×nh thï râ rÖt, lê mê vµ « hîp. §ã lµ ý nghÜa nguyªn t¾c cña con r¾n n−íc gi÷a hai quan ®iÓm ®èi chäi nhau, nã t×m c¸ch cuéc ®Êu tranh xung quanh tiÕt thø nhÊt trong ®iÒu lÖ ®¶ng. "tho¶ thuËn" víi c¶ quan ®iÓm nµy lÉn quan ®iÓm kia, v× nã quy Trong cuèn s¸ch cña m×nh, Lª-nin v¹ch râ vµ nªu bËt mèi nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn cña m×nh l¹i thµnh nh÷ng ®iÒu söa ®æi liªn hÖ gi÷a sai lÇm c¨n b¶n cña M¸c-tèp trong c«ng thøc lËp nhá nhÆt, nh÷ng sù hoµi nghi, nh÷ng nguyÖn väng thµnh t©m vµ luËn tiÕt thø nhÊt cña b¶n ®iÒu lÖ víi toµn bé quan ®iÓm c¬ héi v« h¹i v.v. vµ v. v." (tr. 476 - 477). chñ nghÜa cña bän men-sª-vÝch trong vÊn ®Ò tæ chøc. Lª-nin ®· ®Ò ra nh÷ng quy ®Þnh nghiªm kh¾c trong sinh ho¹t Trªn c¬ së nghiªn cøu tØ mØ nh÷ng sù kiÖn cña cuéc ®Êu tranh ®¶ng, mµ vÒ sau ®· trë thµnh luËt lÖ ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng trong néi bé ®¶ng diÔn ra vµo thêi kú cã §¹i héi II cña §¶ng cña ®¶ng. Trong cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi" Lª-nin ®· bµn c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ sau ®¹i héi ®ã, Lª-nin ®· rót mét c¸ch ®Æc biÖt tØ mØ vÒ nh÷ng quy ®Þnh quan träng nhÊt trong ra mét kÕt luËn hÕt søc quan träng r»ng ph¸i b«n-sª-vÝch lµ sinh ho¹t ®¶ng, nh− triÖt ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc c¸nh c¸ch m¹ng, cßn ph¸i men-sª-vÝch lµ c¸nh c¬ héi chñ nghÜa cña mét ®¶ng kiÓu míi vµ viÖc tÊt c¶ ®¶ng viªn ph¶i tu©n thñ hÕt trong ®¶ng. Lª-nin nªu râ mét sù thËt kh«ng chèi c·i ®−îc lµ: ë søc nghiªm ngÆt nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái trong ®iÒu lÖ ®¶ng. trong ®¶ng, bän men-sª-vÝch lµ nh÷ng phÇn tö cã xu h−íng ng¶ Lª-nin v¹ch trÇn hµnh ®éng chèng ®¶ng cña bän men-sª-vÝch, vÒ chñ nghÜa c¬ héi nhiÒu nhÊt, Ýt v÷ng vµng nhÊt vÒ lý luËn, bän nµy v× nh÷ng lîi Ých bÌ ph¸i, nhãm tæ cña m×nh mµ ®· ®i thiÕu kiªn ®Þnh nhÊt vÒ mÆt nguyªn t¾c. Lª-nin viÕt: "Sù ph©n ®Õn chç xuyªn t¹c vµ trùc tiÕp vi ph¹m ®iÒu lÖ ®¶ng, kh«ng
XIV Lêi tùa Lêi tùa XV chÞu phôc tïng nh÷ng nghÞ quyÕt cña ®¹i héi ®¶ng. Hµnh ®éng Êy vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t¹i ®¹i héi cña bän men-sª-vÝch, mét thø hµnh ®éng kh«ng thÓ dung n¹p ®−îc cña §ång minh ë n−íc ngoµi (in ë phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ"), víi viÖc ®øng trong hµng ngò cña ®¶ng, ®−îc Lª-nin gäi lµ chñ trong th− göi ban biªn tËp b¸o "Tia löa" "V× sao t«i rót khái ban nghÜa v« chÝnh phñ kiÓu quý téc. Ng−êi chØ râ r»ng mèi quan hÖ biªn tËp b¸o "Tia löa"?", Lª-nin ®Ò cËp ®Õn c¸c t×nh tiÕt quan träng trong ®¶ng kh«ng thÓ dùa trªn quan hÖ b¹n bÌ hoÆc trªn "lßng tÝn nhÊt cña cuéc ®Êu tranh trong néi bé ®¶ng diÔn ra t¹i ®¹i héi ®¶ng, nhiÖm" thiÕu suy nghÜ vµ v« c¨n cø, mµ ph¶i dùa trªn ®iÒu lÖ ®¶ng, ®Ò lªn hµng ®Çu viÖc ph©n tÝch nh÷ng nhãm chÝnh trÞ kh¸c nhau. "chØ cã sù chÊp hµnh nghiªm chØnh ®iÒu lÖ ®ã míi gióp chóng ta Toµn bé c«ng t¸c cña ®¹i héi ®· ®−îc Lª-nin chia thµnh hai giai tr¸nh ®−îc sù ®éc ®o¸n vµ tuú høng biÓu hiÖn trong c¸c tiÓu tæ, ®o¹n kh¸c nhau: trong nöa ®Çu cña ®¹i héi, tÊt c¶ nh÷ng ng−êi tr¸nh ®−îc nh÷ng sù c·i v· ë tiÓu tæ, nh÷ng sù c·i v· mµ ng−êi ta thuéc ph¸i "Tia löa" hµnh ®éng nhÊt trÝ trong viÖc ®Êu tranh chèng gäi lµ "qu¸ tr×nh" tù do cña cuéc ®Êu tranh t− t−ëng" (tr. 462). l¹i ph¸i chèng "Tia löa"; phÇn thø hai cña ®¹i héi l¹i t¹o nªn mét Trong qu¸ tr×nh viÕt cuèn s¸ch "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi", bøc tranh kh¸c, v× ®Õn lóc nµy ph¸i "Tia löa" ph©n thµnh c¸c bªn Lª-nin ®· nghiªn cøu mét khèi l−îng lín c¸c biªn b¶n §¹i héi II thï ®Þch nhau. Lª-nin chØ râ tÊt c¶ tÝnh chÊt nguy hiÓm cña lËp cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vµ nh÷ng v¨n kiÖn tr−êng cña bän men-sª-vÝch t¹i ®¹i héi, còng nh− nh÷ng hËu qu¶ kh¸c cña ®¶ng thuéc thêi kú Êy. Trong tËp nµy, ë phÇn "C¸c tµi tai h¹i cña nh÷ng sai lÇm mµ chóng ph¹m ph¶i. liÖu chuÈn bÞ" cã dÉn ra mét sè tµi liÖu do Lª-nin viÕt, nh÷ng tµi Cã rÊt nhiÒu t¸c phÈm trong tËp nµy lµ c¸c tµi liÖu cña Lª- liÖu nµy ®· ph¶n ¸nh c¸c giai ®o¹n ®Çu khi Lª-nin viÕt cuèn nin viÕt ®Ó chèng c¸c hµnh ®éng chia rÏ, ph¸ ho¹i tæ chøc mµ s¸ch cña m×nh. Trong sè c¸c tµi liÖu Êy cã c¶: "S¬ th¶o tãm t¾t bän men-sª-vÝch ®· tiÕn hµnh vµo thêi kú sau ®¹i héi. Trong sè c¸c biªn b¶n §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nh÷ng tµi liÖu Êy cã c¸c dù th¶o lêi kªu gäi, c¸c lêi tuyªn bè, Nga", "NhËn xÐt vÒ c¸c ®¹i biÓu c¨n cø theo c¸c biªn b¶n", "C¸c còng nh− nh÷ng bøc th− chÝnh thøc ⎯ ®−îc in d−íi h×nh thøc phe nhãm vµ c¸c lo¹i biÓu quyÕt t¹i §¹i héi II cña §¶ng c«ng c¸c bµi viÕt 0 göi c¸c c¬ quan kh¸c nhau cña ®¶ng. Nh÷ng tµi nh©n d©n chñ - x· héi Nga" vµ mét sè tµi liÖu chuÈn bÞ kh¸c ®Ó liÖu cã tÇm quan träng lín lµ nh÷ng bµi ph¸t biÓu cña Lª-nin t¹i viÕt cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi". c¸c phiªn häp cña c¸c ban l·nh ®¹o cña ®¶ng (t¹i ®¹i héi cña Cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc lïi" cã quan hÖ chÆt chÏ vÒ §ång minh ë n−íc ngoµi vµ t¹i c¸c kú häp cña Héi ®ång ®¶ng). mÆt néi dung víi nh÷ng t¸c phÈm kh¸c trong tËp nµy cña V.I. Trong "Dù th¶o lêi kªu gäi cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng Lª-nin nãi vÒ c¸c vÊn ®Ò ®Êu tranh trong néi bé ®¶ng thêi kú vµ cña ban biªn tËp C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng göi c¸c uû Êy. Nh÷ng t¸c phÈm nµy bæ sung cho tõng luËn ®iÓm trong viªn thuéc ph¸i ®èi lËp" vµ "B¶n tuyªn bè kh«ng ®−a ra", ®−îc cuèn s¸ch cña Lª-nin vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi ta cã thÓ h×nh viÕt tõ khi bän men-sª-vÝch ch−a chiÕm ®−îc b¸o "Tia löa", dung ®−îc tØ mØ h¬n bøc tranh ®Êu tranh t¹i §¹i héi II cña ®¶ng Lª-nin kÞch liÖt phª ph¸n c¸c phÇn tö men-sª-vÝch ®èi lËp vÒ vµ trong thêi kú sau ®¹i héi. nh÷ng m−u toan tÈy chay c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng, Trong bµi më ®Çu tËp nµy "C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña nh¾c nhë chóng h·y nhí ®Õn nghÜa vô ®¶ng viªn, kiªn quyÕt §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga", trong b¸o c¸o vÒ §¹i ph¶n ®èi nh÷ng thñ ®o¹n ®Êu tranh kh«ng mang tinh thÇn héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga t¹i ®¹i héi cña cña ®¶ng, nh÷ng thñ ®o¹n ®Êu tranh kh«ng thÓ dung thø §ång minh ë n−íc ngoµi, trong ®Ò c−¬ng tãm t¾t b¶n b¸o c¸o ®−îc, mµ bän thñ lÜnh cña ph¸i men-sª-vÝch ®· ¸p dông.
XVI Lêi tùa Lêi tùa XVII LÞch sö viÖc bän men-sª-vÝch chiÕm ban biªn tËp b¸o "Tia tr−íc khi Ban chÊp hµnh trung −¬ng bÞ r¬i vµo tay bän men-sª- löa" 0 ®©y lµ giê phót gay g¾t nhÊt cña cuéc ®Êu tranh trong vÝch. Bän ®iÒu hßa chñ nghÜa ®· gióp bän men-sª-vÝch chiÕm néi bé ®¶ng 0 ®· ®−îc Lª-nin ®Ò cËp ®Õn trong c¸c tµi liÖu nh− ®o¹t Ban chÊp hµnh trung −¬ng. Trong "Th− göi c¸c uû viªn Ban "Tuyªn bè vÒ viÖc tõ chøc uû viªn Héi ®ång ®¶ng vµ uû viªn chÊp hµnh trung −¬ng" vµ trong "B¶n tuyªn bè cña ba uû viªn ban biªn tËp C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng", "B¶n tuyªn bè Ban chÊp hµnh trung −¬ng" (c¶ hai tµi liÖu nµy ®Òu viÕt vµo kh«ng c«ng bè", trong bµi "VÒ lý do rót khái ban biªn tËp b¸o th¸ng N¨m 1904), V. I. Lª-nin ®· phª ph¸n nh÷ng hµnh ®éng v« "Tia löa"". Trong c¸c tµi liÖu nµy, Lª-nin nãi vÒ nh÷ng nguyªn nguyªn t¾c cña bän ®iÒu hoµ chñ nghÜa 0 V. A. N«-xcèp, L. B. nh©n khiÕn Lª-nin rót khái ban biªn tËp C¬ quan ng«n luËn Cra-xin, L. E. Gan-pª-rin vµ nh÷ng nh©n vËt kh¸c; nh÷ng nh©n trung −¬ng, vµ ph©n tÝch nh÷ng hµnh ®éng phi ph¸p cña Plª- vËt nµy 0 còng gièng nh− bän men-sª-vÝch 0 ®· chèng viÖc triÖu kha-nèp, kÎ ®· bÊt chÊp ý chÝ cña §¹i héi II §¶ng c«ng nh©n tËp §¹i héi III §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. Trong khi d©n chñ - x· héi Nga, ®· bæ tuyÓn vµo ban biªn tËp b¸o "Tia ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®iÒu hoµ trong vÊn ®Ò cã ý nghÜa c¬ löa" nh÷ng uû viªn biªn tËp cò cña nã. Tõ sè 52, b¸o "Tia löa" b¶n ®èi víi thêi kú bÊy giê, Lª-nin ®· ®ßi ph¶i ®−îc tù do cæ ®éng cho ®¹i héi. Lª-nin còng ®Ò ra yªu cÇu nµy trong ®Ò c−¬ng kh«ng cßn lµ c¬ quan chiÕn ®Êu cña chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng. lêi kªu gäi "Göi toµn ®¶ng" viÕt vµo thêi kú Êy. Sau khi chiÕm ban biªn tËp C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng, Nh÷ng t¸c phÈm mµ V. I. Lª-nin viÕt ®Ó v¹ch trÇn nh÷ng bän men-sª-vÝch ®· biÕn b¸o "Tia löa" thµnh c«ng cô ®Êu tranh hµnh ®éng chèng ®¶ng cña bän men-sª-vÝch vµ bän ®iÒu hoµ chèng ®¶ng, thµnh diÔn ®µn ®Ó tuyªn truyÒn chñ nghÜa c¬ héi. chñ nghÜa, ®Òu lµ kiÓu mÉu vÒ cuéc ®Êu tranh cã tÝnh chÊt Trong bµi "Ph¸c qua lËp tr−êng cña b¸o "Tia löa" míi", trong c¸c nguyªn t¾c, triÖt ®Ó, kh«ng ®iÒu hoµ chèng mäi biÓu hiÖn cña dù th¶o lêi kªu gäi "Göi toµn thÓ ®¶ng viªn", "Göi toµn ®¶ng", chñ nghÜa c¬ héi. Nh÷ng t¸c phÈm nµy trµn ®Çy niÒm tin kh«ng trong c¸c bµi ph¸t biÓu t¹i kú häp th¸ng Giªng (1904) cña Héi g× lay chuyÓn vµo sù hïng m¹nh cña ®¶ng, vµo søc m¹nh vµ sù ®ång ®¶ng, Lª-nin ®· nªu lªn tÝnh chÊt chèng ®¶ng trong hµnh tr−ëng thµnh cña ®a sè ban chÊp hµnh cña ®¶ng, tinh thÇn ®oµn ®éng cña b¸o "Tia löa" míi vµ tÊt c¶ sù tai h¹i vµ bÇu kh«ng khÝ c·i kÕt cña nh÷ng c¸n bé chñ chèt cña ®¶ng, lßng trung thµnh cña v· kh«ng thÓ dung thø ®−îc do bän men-sª-vÝch t¹o ra khi chóng ®«ng ®¶o quÇn chóng ®¶ng viªn ®èi víi nh÷ng nguyªn t¾c c¸ch tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh v« nguyªn t¾c ®Ó giµnh nh÷ng ®Þa vÞ m¹ng. Trong thêi kú khã kh¨n ®èi víi ®¶ng, tøc lµ thêi kú cã l·nh ®¹o trong ®¶ng. Lª-nin kªu gäi c¸c c¸n bé ®¶ng h·y nç lùc cuéc khñng ho¶ng trong néi bé ®¶ng, vµo thêi kú mµ ho¹t ®éng ®Õn møc tèi ®a ®Ó ®−a ®¶ng tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng do ph¸ ho¹i tæ chøc cña bän men-sª-vÝch ®¹t ®Õn ®Ønh cao, Lª-nin nh÷ng hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña bän men-sª-vÝch g©y ra. ®· viÕt nh− sau: "NÕu cã mét phót nµo hoµi nghi sù th¾ng lîi Mét sè v¨n kiÖn in trong tËp nµy, do Lª-nin viÕt, ®· ph¶n ¸nh tÊt nhiªn vµ hoµn toµn cña nh÷ng nguyªn t¾c cña phong trµo cuéc ®Êu tranh cña V. I. Lª-nin chèng bän ®iÒu hoµ chñ nghÜa d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng, cña tæ chøc v« s¶n vµ cña kû luËt trong Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· ®¶ng, th× sÏ lµ sù hÌn nh¸t téi lçi nhÊt" (tr. 489). héi Nga. Bän nµy muèn ®¹t ®Õn hoµ b×nh trong ®¶ng b»ng bÊt kú Trong qu¸ tr×nh ®Ò ra nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc cña ®¶ng gi¸ nµo, thËm chÝ b»ng c¸ch trao cho bän men-sª-vÝch nh÷ng vÞ c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n, Lª-nin ®· ph¶i tiÕn hµnh mét trÝ cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c. Cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa cuéc ®Êu tranh thùc sù ®Ó chèng l¹i nh÷ng quan ®iÓm liªn bang ®iÒu hoµ ®Æc biÖt trë nªn gay g¾t håi mïa xu©n - hÌ 1904, ngay chñ nghÜa mµ c¸c ®¹i biÓu cña ph¸i Bun vÉn b¶o vÖ. Trong tËp
XVIII Lêi tùa Lêi tùa XIX nµy cã in hai bµi cña Lª-nin chèng chñ nghÜa liªn bang cña ph¸i héi Nga "Göi giai cÊp v« s¶n Nga" nãi vÒ cuéc chiÕn tranh Nga - Bun: "Tèi ®a vÒ tr¬ trÏn vµ tèi thiÓu vÒ l«-gÝch" vµ "§Þa vÞ cña ph¸i NhËt. Bun ë trong ®¶ng". Còng nh− trong cuèn "Mét b−íc tiÕn, hai b−íc Trong truyÒn ®¬n "Göi giai cÊp v« s¶n Nga", ®−îc viÕt ra mét lïi", trong nh÷ng bµi kÓ trªn Lª-nin ®· ph©n tÝch tØ mØ vµ phª ph¸n tuÇn sau khi chiÕn sù b¾t ®Çu næ ra ë ViÔn §«ng, Lª-nin ®· v¹ch râ luËn ®iÓm c¬ b¶n cña ph¸i Bun mµ thùc chÊt lµ ë chç cho r»ng ph¸i tÝnh chÊt ¨n c−íp, x©m l−îc cña cuéc chiÕn tranh nµy, v¹ch râ r»ng Bun ph¶i lµ bé phËn h−ëng quy chÕ liªn bang cña ®¶ng. Lª-nin chØ cuéc chiÕn tranh nµy ®em l¹i cho nh©n d©n lao ®éng mu«n vµn tai râ tÝnh chÊt sai lÇm vµ tÝnh chÊt kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc 0 ®èi víi ho¹ vµ ®−îc tiÕn hµnh ®Ó phôc vô lîi Ých cña t− b¶n, lîi Ých cña giai ®¶ng v« s¶n 0 cña luËn ®iÓm Êy, mét luËn ®iÓm ®· g©y tai h¹i lín cÊp t− s¶n, lµ giai cÊp s½n sµng b¸n ®Êt n−íc m×nh vµ lµm ph¸ s¶n cho sù thèng nhÊt cña phong trµo c«ng nh©n. ®Êt n−íc m×nh trong cuéc ch¹y ®ua v× lîi nhuËn. TruyÒn ®¬n "Göi Lª-nin liªn hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi c«ng t¸c cña ®¶ng ë c¸c giai cÊp v« s¶n Nga" chøa ®Çy tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n; nh÷ng lêi ®Þa ph−¬ng trong n−íc. Ng−êi hiÓu râ h¬n ai hÕt vÒ t×nh h×nh cuèi cïng cña tê truyÒn ®¬n nµy vang lªn víi mét søc m¹nh to lín: c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi, nh÷ng yªu cÇu, nh÷ng ®ßi hái vµ "T×nh ®oµn kÕt anh em cña giai cÊp v« s¶n ë tÊt c¶ c¸c n−íc nh÷ng nhu cÇu cÊp b¸ch cña c¸c tæ chøc Êy. Lª-nin trao ®æi víi ®ang ®Êu tranh ®Ó hoµn toµn tho¸t khái ¸ch thèng trÞ cña t− c¸c ®ång chÝ trong ®¶ng vÒ kinh nghiÖm v« cïng phong phó b¶n quèc tÕ mu«n n¨m! §¶ng d©n chñ - x· héi NhËt - b¶n, mét cña m×nh, d¹y cho hä biÕt c¸ch lµm thÕ nµo tõ n−íc ngoµi tæ ®¶ng ®· ®øng lªn ph¶n ®èi chiÕn tranh mu«n n¨m! §¶ ®¶o chÕ chøc ®−îc c«ng t¸c chi viÖn vµ gióp ®ì cho phong trµo c¸ch ®é chuyªn chÕ Nga hoµng ¨n c−íp vµ « nhôc!" (tr. 200). m¹ng ë trong n−íc. VÒ mÆt nµy, cã thÓ lÊy lµm thÝ dô t¸c phÈm Trong sè c¸c t¸c phÈm in trong tËp nµy, bµi viÕt cña V.I. Lª- in trong tËp nµy nhan ®Ò "Th− cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng nin "Giai cÊp t− s¶n cã xu h−íng d©n tóy vµ ph¸i d©n tóy hoang §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga göi ban l·nh ®¹o §ång mang" chiÕm mét vÞ trÝ quan träng. Trong tËp nµy còng cã c¶ c¸c minh ë n−íc ngoµi, göi c¸c nhãm trî gióp ®¶ng vµ göi toµn thÓ tµi liÖu chuÈn bÞ ®Ó viÕt t¸c phÈm nµy, nh÷ng tµi liÖu nµy lµm cho ®¶ng viªn ë n−íc ngoµi". Trong th−, Lª-nin gi¶i thÝch tØ mØ vÒ ph¹m vi chñ ®Ò cña t¸c phÈm ®−îc më réng ra ®«i chót. c¸ch thøc göi c¸c c¸n bé c¸ch m¹ng vÒ Nga, c¸ch thøc tæ chøc Trong t¸c phÈm "Giai cÊp t− s¶n cã xu h−íng d©n tuý vµ viÖc chuyÓn vÒ n−íc nh÷ng sè tiÒn ®· thu thËp ®−îc ë n−íc ph¸i d©n tuý hoang mang" Lª-nin ph©n tÝch tØ mØ bµi b¸o cña L. ngoµi, c¸ch thøc thu thËp c¸c ®Çu mèi liªn hÖ, c¸c tin tøc, c¸c "VÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt", mét bµi b¸o ®· tr×nh bµy nh÷ng quan chØ thÞ cÇn ®−îc chuyÓn ngay vÒ n−íc ®Ó gióp ®ì c¸c ®ång chÝ ®iÓm cã tÝnh chÊt c−¬ng lÜnh cña ph¸i tù do Nga. Lª-nin chØ râ ®ang ho¹t ®éng trong n−íc, ®Ó ng¨n ngõa nh÷ng vô vì lë vµ v. v., r»ng bµi b¸o cña L. lµ mét kiÓu mÉu hÕt søc bæ Ých nãi lªn sù c¸ch thøc vËn chuyÓn s¸ch b¸o tõ n−íc ngoµi vÒ n−íc. Tuy r»ng gÇn gòi vµ sù hîp nhÊt gi÷a nh÷ng t− t−ëng c¬ héi chñ nghÜa ë bøc th− nµy cã lÏ ®· kh«ng ®−îc göi ®i, nh−ng kÕ ho¹ch v¹ch ch©u ¢u víi nh÷ng t− t−ëng d©n tuý ë Nga. ra trong bøc th− vÒ viÖc tõ n−íc ngoµi ñng hé phong trµo c¸ch T¸c phÈm kÓ trªn dµnh nhiÒu ®o¹n ®Ó ph©n tÝch c−¬ng m¹ng ë trong n−íc, ®· thùc sù lµ c¬ së ho¹t ®éng cña Ban chÊp lÜnh ruéng ®Êt cña chñ nghÜa tù do Nga. Lª-nin v¹ch râ hµnh trung −¬ng ë n−íc ngoµi. sù kh¸c nhau cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c gi÷a c−¬ng lÜnh Trong tËp 8 cã in mét tµi liÖu míi cña Lª-nin: truyÒn ®¬n ruéng ®Êt cña nh÷ng ng−êi d©n chñ – x· héi vµ c−¬ng lÜnh cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· ruéng ®Êt cña ph¸i tù do:
XX Lêi tùa Lêi tùa XXI nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi th× ®Êu tranh ®Ó thñ tiªu nh÷ng më ®Çu t¸c phÈm "Néi chiÕn ë Ph¸p", lµ: "Ngän cê C«ng x· lµ tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng n« b»ng con ®−êng c¸ch m¹ng, nh»m ngän cê cña n−íc céng hoµ toµn thÕ giíi" (tr. 583). më réng, ph¸t triÓn vµ lµm gay g¾t thªm cuéc ®Êu tranh giai Nh÷ng t¸c phÈm in ë tËp nµy chøa ®Çy tinh thÇn l¹c quan cÊp; ph¸i tù do th× ®i vµo con ®−êng chñ nghÜa c¶i l−¬ng, t×m c¸ch m¹ng v« h¹n vµ lßng tin v÷ng ch¾c vµo søc m¹nh dòng c¸ch lµm lu mê vµ lµm suy yÕu cuéc ®Êu tranh giai cÊp. m·nh cña cuéc c¸ch m¹ng ®ang ®Õn gÇn. Th¸ng T− 1904, trong Lª-nin lu«n lu«n nghiªn cøu s©u s¾c lÞch sö phong trµo c«ng lêi kªu gäi "Ngµy 1 th¸ng N¨m", Lª-nin v¹ch râ r»ng toµ nhµ nh©n quèc tÕ vµ cho r»ng nhiÖm vô quan träng vµ cÇn thiÕt lµ cña chÕ ®é chuyªn chÕ c¶nh s¸t ®· b¾t ®Çu lung lay d−íi nh÷ng ph¶i truyÒn b¸ vµ phæ biÕn kinh nghiÖm ®Êu tranh c¸ch m¹ng ®ßn ®¶ kÝch cña giai cÊp v« s¶n vµ kªu gäi c«ng nh©n h·y tÝch cña giai cÊp v« s¶n. Trong thêi kú c¸ch m¹ng nh©n d©n ë Nga cùc h¬n gÊp béi trong viÖc chuÈn bÞ cho cuéc ®Êu tranh s¾p tíi. ®ang chÝn muåi, Lª-nin ®Æc biÖt chó ý ®Õn lÞch sö C«ng x· Pa-ri. Ngµy 9 (22) th¸ng Ba 1904, t¹i cuéc héi nghÞ cña nh÷ng ng−êi Víi mét ®éi ngò chiÕn ®Êu v÷ng m¹nh, ®¶ng b«n-sª-vÝch d©n chñ - x· héi ë Gi¬-ne-v¬, Lª-nin ®· ®äc b¶n b¸o c¸o vÒ ®ãn chµo cuéc c¸ch m¹ng ®ang ®Õn gÇn. Trong ngän löa ®Êu C«ng x· Pa-ri. Tuy nguyªn b¶n bµi ph¸t biÓu cña Lª-nin kh«ng tranh ngoan c−êng chèng bän c¬ héi chñ nghÜa, nh÷ng ng−êi cßn gi÷ ®−îc, nh−ng vÉn cßn l¹i ba ®Ò c−¬ng tãm t¾t tØ mØ cña b«n-sª-vÝch ®· ®oµn kÕt ®−îc xung quanh m×nh tÊt c¶ nh÷ng b¸o c¸o Êy, nh÷ng ®Ò c−¬ng Êy ®−îc in trong tËp nµy, ë phÇn lùc l−îng −u tó, lµnh m¹nh, trung thµnh nhÊt víi sù nghiÖp "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ". c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n Nga. Nh÷ng ®Ò c−¬ng tãm t¾t cña b¶n b¸o c¸o vÒ C«ng x· Pa-ri * * ®· ®−îc Lª-nin so¹n th¶o trªn c¬ së nghiªn cøu cÈn thËn * cuèn s¸ch cña C. M¸c "Néi chiÕn ë Ph¸p", còng nh− mét sè Trong tËp 8 cã in bèn tµi liÖu míi cña Lª-nin: tê truyÒn ®¬n t¸c phÈm kh¸c vÒ lÞch sö C«ng x· Pa-ri (cña LÝt-xa-ga-ray, "Göi giai cÊp v« s¶n Nga" ®· nãi ®Õn ë trªn, b¶n tuyªn bè ngµy V©y-l¬). Trong c¸c ®Ò c−¬ng tãm t¾t cña m×nh, bªn c¹nh viÖc 23 th¸ng ChÝn (6 th¸ng M−êi) 1903 "Göi tiÓu ban biªn b¶n", liÖt kª nh÷ng sù kiÖn quan träng nhÊt cña cuéc chiÕn tranh "Th− cña Ban chÊp hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - Ph¸p - Phæ vµo nh÷ng n¨m 1870 - 1871 vµ cña C«ng x· Pa-ri, x· héi Nga" ngµy 16 (29) th¸ng Giªng 1904 vµ "Tuyªn bè vÒ viÖc Lª-nin ®Æc biÖt ®Ò cËp ®Õn nh÷ng c¶i c¸ch chÝnh trÞ cña C«ng x· (t¸ch nhµ thê ra khái nhµ n−íc, thñ tiªu qu©n ®éi th−êng chuyÓn quyÒn h¹n cña c¸c ®¹i biÓu ë n−íc ngoµi cña Ban chÊp trùc, gi¸o dôc quèc d©n kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, thñ tiªu chÕ ®é hµnh trung −¬ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga" ngµy quan liªu, tÊt c¶ c¸c viªn chøc ph¶i ®−îc bÇu ra vµ cã thÓ bÞ 15 (28) th¸ng B¶y 1904. Ngoµi ra trong tËp nµy cßn in h¬n 50 bµi b·i miÔn, quyÒn b×nh ®¼ng cña ng−êi n−íc ngoµi, chÕ ®é tù ph¸t biÓu vµ tµi liÖu cña Lª-nin ch−a ®−îc in trong V. I. Lª-nin qu¶n cña c¸c c«ng x·) vµ nh÷ng c¶i c¸ch kinh tÕ mµ C«ng x· Toµn tËp thuéc nh÷ng lÇn xuÊt b¶n tr−íc, nh−ng tr−íc ®©y ®· Pa-ri ®· thùc hiÖn (chuyÓn giao c¸c nhµ m¸y v¾ng chñ cho ®−îc in trong V¨n tËp Lª-nin, c¸c tËp VI, VII, X, XI, XV, XXVI c«ng nh©n, cÊm cóp ph¹t, cÊm b¾t c«ng nh©n n−íng b¸nh m× vµ trong "TËp biªn b¶n §¹i héi II th−êng kú cña §ång minh ph¶i lµm ban ®ªm, ho·n c¸c kho¶n nî). Lª-nin nhÊn m¹nh d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng Nga ë n−íc ngoµi". ThÝ dô nh− c¸c tÝnh chÊt quèc tÕ cña C«ng x· Pa-ri, ý nghÜa lÞch sö - toµn thÕ v¨n kiÖn §¹i héi II cña §ång minh ë n−íc ngoµi ®−îc bæ sung giíi cña nã ®èi víi phong trµo c«ng nh©n ë tÊt c¶ c¸c n−íc, thªm 8 bµi ph¸t biÓu, c¸c v¨n kiÖn kú häp th¸ng Giªng nªu bËt nh÷ng c©u nãi mµ Ph. ¨ng-ghen ®· dÉn ra trong phÇn (1904) cña Héi ®ång ®¶ng th× ®−îc bæ sung 8 bµi ph¸t biÓu; kú
XXII Lêi tùa 1 häp th¸ng S¸u (1904) cña Héi ®ång ®¶ng 0 th× ®−îc bæ sung 16 bµi ph¸t biÓu; lÇn ®Çu tiªn, trong V. I. Lª-nin Toµn tËp, cßn cã thªm mét quyÕt nghÞ cña Héi ®ång ®¶ng ngµy 19 th¸ng M−êi (1 th¸ng M−êi mét) 1903. Trong phÇn "C¸c tµi liÖu chuÈn bÞ" cã in 18 tµi liÖu cña Lª-nin viÕt, nh÷ng tµi liÖu nµy gåm cã c¸c ®Ò c−¬ng, c¸c b¶n tãm t¾t, s¬ th¶o c¸c bµi b¸o vµ c¸c b¶n b¸o c¸o, còng nh− nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt vÒ c¸c bµi ph¸t biÓu cña c¸c ®¹i biÓu, c¨n cø theo nh÷ng biªn b¶n §¹i héi II cña ®¶ng. ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin C©u chuyÖn vÒ ®¹i héi II cña trùc thuéc Ban chÊp hµnh trung −¬ng ®¶ng c«ng nh©n §¶ng céng s¶n Liªn-x« d©n chñ - x· héi Nga1 ViÕt vµo nöa ®Çu th¸ng ChÝn 1903 In lÇn ®Çu n¨m 1927 trong Theo ®óng b¶n th¶o V¨n tËp Lª-nin, t. VI
Trang ®Çu b¶n th¶o cña V. I. Lª-nin *C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga+. ― 1903 ¶nh thu nhá
5 C©u chuyÖn nµy chØ dµnh cho nh÷ng ng−êi quen riªng, v× vËy nÕu ®äc nã kh«ng cã sù ®ång ý cña t¸c gi¶ (Lª-nin) th× còng nh− ®äc trém th− cña ng−êi kh¸c. §Ó hiÓu nh÷ng ®iÒu tiÕp sau ®©y, tr−íc hÕt t«i sÏ nãi vÒ thµnh phÇn ®¹i héi, mÆc dï nh− thÕ th× cã phÇn ®i tr−íc vÊn ®Ò. T¹i ®¹i héi cã 51 phiÕu chÝnh thøc (33 ®¹i biÓu ®−îc quyÒn bá 1 phiÕu vµ 9 ®¹i biÓu ®−îc quyÒn bá 2 phiÕu, tøc lµ 9 ®¹i biÓu "hai tay")2. Sè ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt, nÕu t«i kh«ng nhÇm, lµ 10 ng−êi, nh− vËy c¶ th¶y cã 52 ng−êi. Nh− ®· thÊy râ trong suèt thêi gian ®¹i héi, sù ph©n nhãm chÝnh trÞ cña nh÷ng ®¹i biÓu nãi trªn lµ nh− sau: sè phiÕu chÝnh thøc gåm cã 0 5 phiÕu cña ph¸i Bun, 3 phiÕu cña ph¸i "Sù nghiÖp c«ng nh©n" (2 cña Héi liªn hiÖp nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga ë n−íc ngoµi3 vµ 1 phiÕu cña ph¸i "Héi liªn hiÖp ®Êu tranh" ë Pª-t¬-r«-gr¸t4), 4 cña ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam" (2 cña nhãm "C«ng nh©n miÒn Nam"5 vµ 2 cña Ban chÊp hµnh Kh¸c-cèp, ban chÊp hµnh nµy hoµn toµn nhÊt trÝ víi nhãm "C«ng nh©n miÒn Nam"), 6 phiÕu cña nh÷ng ®¹i biÓu kh«ng kiªn quyÕt, lõng chõng (sè ®¹i biÓu nµy bÞ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" gäi lµ "®Çm lÇy", dÜ nhiªn gäi ®ïa th«i), sau n÷a lµ gÇn 33 ®¹i biÓu thuéc ph¸i "Tia löa", hä Ýt nhiÒu ®Òu cøng r¾n vµ triÖt ®Ó gi÷ lËp tr−êng "Tia löa" cña m×nh. 33 ®¹i biÓu nµy cña ph¸i "Tia löa" do nhÊt trÝ, nªn bao giê còng quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña bÊt kú vÊn ®Ò nµo
6 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 7 t¹i ®¹i héi, c¶ hä n÷a còng l¹i t¸ch ra thµnh hai nhãm nhá, chØ sù chia rÏ gi÷a c¸c ®¹i biÓu ph¸i "Tia löa" lµ mét trong nh÷ng ®Õn cuèi ®¹i héi hä míi t¸ch nhau ra hoµn toµn: mét nhãm gåm kÕt qu¶ chÝnh trÞ chñ yÕu cña ®¹i héi, vµ v× vËy, ng−êi nµo kho¶ng 9 ®¹i biÓu thuéc ph¸i "Tia löa" theo "®−êng lèi mÒm muèn t×m hiÓu sù viÖc th× cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn tÊt c¶ nh÷ng dÎo, nãi ®óng h¬n, lµ quanh co" (hay 0 nh− mét sè ng−êi −a nãi t×nh tiÕt cã liªn quan, dï lµ rÊt Ýt, tíi sù chia rÏ nµy. ®ïa ®· nãi ®ïa mét c¸ch tÕ nhÞ vµ kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã c¨n Ngay khi ®¹i héi b¾t ®Çu, ®· cã mét viÖc kh¸ quan träng, ®ã lµ cø 0 lµ ®−êng lèi ®µn bµ), hä ñng hé (nh− d−íi ®©y sÏ thÊy) viÖc bÇu ban th−êng vô hay ®oµn chñ tÞch. M¸c-tèp chñ tr−¬ng bÇu 9 c«ng lý, hä ñng hé mét sù c©n b»ng etc., vµ mét nhãm n÷a ng−êi ®Ó cø mçi phiªn häp sÏ bÇu 3 ng−êi vµo ban th−êng vô, h¬n kho¶ng 24 ®¹i biÓu "Tia löa" theo ®−êng lèi cøng r¾n, b¶o vÖ n÷a «ng ta cßn ®−a c¶ mét ng−êi ph¸i Bun vµo sè 9 ng−êi nµy. T«i ®−êng lèi "Tia löa" triÖt ®Ó trong s¸ch l−îc còng nh− trong chñ tr−¬ng chØ bÇu 3 ng−êi trong suèt thêi gian ®¹i héi vµ bÇu 3 lµ ®Ó thµnh phÇn c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng. "gi÷ chÆt chÏ". Nh÷ng ng−êi ®−îc bÇu lµ: Plª-kha-nèp, t«i vµ ®ång chÝ T«i nh¾c l¹i lµ sù ph©n nhãm nh− vËy chØ h×nh thµnh hoµn T (sau nµy sÏ cßn nãi ®Õn ®ång chÝ Êy lu«n, ®ã lµ mét ng−êi thuéc toµn vµ thÓ hiÖn ®Çy ®ñ post factum, vµo cuèi ®¹i héi (t¹i ®¹i ph¸i "Tia löa", theo ®−êng lèi cøng r¾n, lµ uû viªn Ban tæ chøc). héi ®· cã ®Õn 40 phiªn häp!), vµ t«i ®· ®i tr−íc vÊn ®Ò, v× tõ Nh−ng ®ång chÝ T ®· tróng cö víi mét ®a sè phiÕu kh«ng nhiÒu h¬n ®Çu ®· ph¸c häa sù ph©n nhãm ®ã. T«i còng xin nãi tr−íc lµ sù mÊy so víi sè phiÕu bá cho mét uû viªn thuéc ph¸i "C«ng nh©n miÒn ph©n nhãm nµy chØ cho mét con sè phiÕu −íc chõng th«i, v× Nam" (còng lµ uû viªn Ban tæ chøc). Song sù bÊt ®ång ý kiÕn gi÷a t«i trong tõng vÊn ®Ò nhá (vµ mét lÇn trong mét vÊn ®Ò lín, tøc trong vÊn ®Ò "quyÒn b×nh ®¼ng vÒ ng«n ng÷", mµ d−íi ®©y sÏ vµ M¸c-tèp vÒ vÊn ®Ò ban th−êng vô (mét sù bÊt ®ång ý kiÕn cã tÝnh nãi ®Õn) sè phiÕu nhiÒu khi bÞ ph©n t¸n, mét bé phËn ®¹i biÓu chÊt tiªu biÓu xÐt theo quan ®iÓm tÊt c¶ nh÷ng sù viÖc x¶y ra tiÕp theo kh«ng biÓu quyÕt, c¸c nhãm hoµ lÉn vµo nhau, v.v.. sau) l¹i kh«ng ®−a ®Õn mét sù chia rÏ hay xung ®ét nµo c¶: sù viÖc ®−îc dµn xÕp mét c¸ch hoµ b×nh, mét c¸ch tù nhiªn, "theo kiÓu gia Thµnh phÇn ®¹i héi ®−îc Ban tæ chøc6 x¸c ®Þnh s¬ bé tõ tr−íc; theo ®iÒu lÖ ®¹i héi th× Ban tæ chøc cã quyÒn míi tíi ®×nh", nh− ®· dµn xÕp phÇn lín c«ng viÖc, nãi chung, trong tæ chøc tham dù ®¹i héi nh÷ng ng−êi nµo mµ nã thÊy cÇn, víi t− c¸ch "Tia löa" vµ trong ban biªn tËp b¸o "Tia löa"7. ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. Ngay tõ ®Çu, ®¹i héi ®· Khi b¾t ®Çu häp ®¹i héi th× cã phiªn häp (tÊt nhiªn lµ bÝ mËt bÇu ra tiÓu ban kiÓm tra t− c¸ch ®¹i biÓu. Mäi vÊn ®Ò cã liªn vµ kh«ng chÝnh thøc) cña tæ chøc "Tia löa" ®Ó bµn vÒ vÊn ®Ò c¸c quan ®Õn thµnh phÇn ®¹i héi ®Òu do nã (tiÓu ban) xÐt. (Xin më giÊy uû nhiÖm cña tæ chøc ®ã t¹i ®¹i héi. Còng theo c¸ch ®ã héi dÊu ngoÆc lµ ngay c¶ trong tiÓu ban nµy còng cã mét ®¹i biÓu nghÞ ®· ®i ®Õn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch hoµ b×nh, "h÷u h¶o". cña ph¸i Bun, «ng ta ®· lµm tÊt c¶ uû viªn trong tiÓu ban mÖt T«i nªu lªn cuéc héi nghÞ nµy chØ v× t«i thÊy cã mét ®iÓm tiªu nhoµi, b¾t hä ph¶i ngåi ®Õn 3 giê s¸ng, mµ vÉn gi÷ c¸i "ý kiÕn biÓu, ®ã lµ, thø nhÊt, hµnh ®éng nhÊt trÝ cña nh÷ng ng−êi thuéc riªng cña m×nh" vÒ mäi vÊn ®Ò.) ph¸i "Tia löa" vµo thêi gian ®Çu cña ®¹i héi, vµ thø hai, viÖc hä §¹i héi b¾t ®Çu víi tinh thÇn lµm viÖc thuËn hoµ vµ nhÊt trÝ quyÕt ®Þnh sö dông uy tÝn cña tæ chøc "Tia löa" (nãi ®óng h¬n, cña tÊt c¶ c¸c ®¹i biÓu "Tia löa", tÊt nhiªn gi÷a hä bao giê còng cã cña nh÷ng thµnh viªn thuéc tæ chøc "Tia löa" cã mÆt t¹i ®¹i héi) nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau trong ý kiÕn, nh−ng nh÷ng khÝa trong nh÷ng tr−êng hîp nghi ngê vµ tranh chÊp, ®ång thêi, tÊt c¹nh ®ã kh«ng thÓ hiÖn ra ngoµi thµnh nh÷ng sù bÊt ®ång ý kiÕn nhiªn lµ nh÷ng sù biÓu quyÕt t¹i c¸c cuéc häp nµy kh«ng cã cã tÝnh chÊt chÝnh trÞ. Nh©n ®©y chóng t«i xin nªu tr−íc r»ng ý nghÜa b¾t buéc, v× c¸i quy t¾c: "b·i bá c¸c giÊy uû nhiÖm cã
8 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 9 h¹n chÕ", t¹i ®¹i héi mçi ng−êi cã thÓ vµ ph¶i biÓu quyÕt theo ý vËy, tuy ng−êi ®ã dÜ nhiªn thõa biÕt (v× M¸c-tèp ®· b¸o tr−íc cho kiÕn tù do cña c¸ nh©n m×nh, hoµn toµn kh«ng ®−îc phôc tïng ®ång chÝ N) r»ng hµnh ®éng ®ã lµ mét ®ßn gi¸ng th¼ng vµo mÆt mét tæ chøc nµo c¶, 0 quy t¾c nµy, nh− t«i ®· nãi, ®−îc tÊt c¶ ph¸i "Tia löa", thÕ mµ vÉn kh«ng thÊy cÇn thiÕt ph¶i bµn b¹c víi nh÷ng ng−êi trong ph¸i "Tia löa" thõa nhËn, vµ hÇu nh− më tæ chøc. Thùc sù N ®· ®−a ra ®Ò nghÞ cña m×nh trong Ban tæ ®Çu mçi cuéc héi nghÞ cña ph¸i "Tia löa" quy t¾c Êy ®Òu ®−îc chøc, nh−ng ®Ò nghÞ ®ã ®· bÞ b¸c bá nhê cã sù ph¶n ®èi quyÕt chñ täa lín tiÕng c«ng bè. liÖt cña ®ång chÝ T, lµ ng−êi ®· lét t¶ hÕt bé mÆt chÝnh trÞ lËt läng Xin nãi tiÕp. Sù cè ®Çu tiªn t¹i ®¹i héi lµ c¸i "sù cè x¶y ra víi cña "kÎ ®µo ngò" ®ã. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý ngay tõ håi ®ã lµ M¸c- Ban tæ chøc", sù cè trø danh, nã ®· béc lé ra r»ng gi÷a nh÷ng tèp, theo lêi cña ®ång chÝ Êy, thËm chÝ ®· kh«ng thÓ nãi víi N g× ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" kh«ng ph¶i mäi viÖc ®Òu ªm ®Ñp, vµ ®−îc, mÆc dï nh÷ng quan hÖ c¸ nh©n tèt tr−íc kia: v× ®ång chÝ sù cè Êy lµ "c¸i nót" cña vë kÞch chung kÕt (hay lµ cña vë bi hµi M¸c-tèp ®· hÕt søc kinh ng¹c tr−íc mét hµnh ®éng nh− vËy. ý kÞch?). CÇn ph¶i nãi tØ mØ vÒ sù cè nµy. Sù cè nµy ®· x¶y ra ngay ®å cña N muèn thäc gËy b¸nh xe g©y khã kh¨n cho "Tia löa" cßn khi ®¹i héi cßn ®ang bËn vµo c«ng t¸c trï bÞ cña chÝnh m×nh, khi ®−îc thÓ hiÖn ë lêi c¶nh c¸o cña Ban tæ chøc ®èi víi ban biªn tËp cßn ®ang th¶o luËn thñ tôc cña ®¹i héi (lu«n tiÖn xin nãi sù cè ®ã b¸o "Tia löa", lêi c¶nh c¸o ®· ®−îc th«ng qua víi sù ñng hé cña ®· nuèt mÊt v« sè thêi gian do ph¸i Bun g©y sù r¾c rèi; hä ®· y; lêi c¶nh c¸o ®ã thËt ra lµ chØ liªn quan ®Õn mét viÖc rÊt nhá, kh«ng bá lì c¬ héi ®Ó lµm tr× trÖ, mét c¸ch h÷u ý hay v« t×nh, ë tuy vËy nã còng ®· lµm M¸c-tèp hÕt søc phÉn né. Thªm vµo ®ã, chç nµo cã thÓ ®−îc vµ b»ng c¸ch nµo cã thÓ ®−îc). Thùc chÊt nh÷ng tin tøc tõ n−íc Nga mµ còng do M¸c-tèp truyÒn l¹i cho cña sù cè x¶y ra víi Ban tæ chøc lµ ë chç, mét mÆt, ngay tõ tr−íc t«i, ®· v¹ch cho thÊy xu h−íng cña N muèn phao tin vÒ sù xÝch khi häp ®¹i héi, Ban tæ chøc ®· b¸c bá lêi ph¶n ®èi cña "§Êu mÝch k×nh ®Þch gi÷a nh÷ng ng−êi ph¸i "Tia löa" ë n−íc ngoµi vµ tranh" (nhãm "§Êu tranh"8), lµ nhãm ®ßi ®−îc tíi dù ®¹i héi, vµ ë Nga. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®· g©y cho nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i Ban tæ chøc ñng hé sù b¸c bá ®ã trong tiÓu ban kiÓm tra t− c¸ch "Tia löa" cã th¸i ®é hÕt søc nghi ngê ®èi víi N, råi l¹i thªm mét ®¹i biÓu, vµ mÆt kh¸c, còng Ban tæ chøc ®ã bçng nhiªn ®· tuyªn viÖc nh− sau Ëp tíi n÷a. Ban tæ chøc b¸c bá kh¸ng nghÞ cña ph¸i bè t¹i ®¹i héi lµ mêi Ri-a-da-nèp tíi dù víi t− c¸ch ®¹i biÓu "§Êu tranh", c¸c uû viªn Ban tæ chøc (T vµ N) lµ nh÷ng ng−êi kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. Sù cè nµy ®· diÔn ra nh− sau. ®−îc mêi vµo tiÓu ban kiÓm tra t− c¸ch ®¹i biÓu, c¶ hai (trong Ngay tr−íc khi ®¹i héi häp th× M¸c-tèp ®· th«ng b¸o riªng ®ã cã c¶ N!!!) còng ®· lªn tiÕng ph¶n ®èi nhãm "§Êu tranh" mét cho t«i r»ng cã mét thµnh viªn cña tæ chøc "Tia löa" mµ còng lµ c¸ch kiªn quyÕt nhÊt. ThÕ nh−ng, trong giê nghØ cña mét phiªn uû viªn Ban tæ chøc (chóng ta gäi nh©n vËt nµy b»ng ch÷ N) ®· häp buæi s¸ng cña ®¹i héi, ®ét nhiªn Ban tæ chøc ®· triÖu tËp ®ßi Ban tæ chøc mêi mét ng−êi tíi dù ®¹i héi víi t− c¸ch ®¹i biÓu cuéc häp cña m×nh ë bªn "cöa sæ" vµ t¹i cuéc häp ®ã ®· quyÕt kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt, mét ng−êi mµ chÝnh M¸c-tèp kh«ng ®Þnh mêi Ri-a-da-nèp tíi dù víi t− c¸ch ®¹i biÓu kh«ng cã thÓ nµo gäi kh¸c h¬n lµ "kÎ ®µo ngò"9. (Trªn thùc tÕ, mét thêi quyÒn biÓu quyÕt! N ®· t ¸ n t h µ n h mêi. TÊt nhiªn T nhÊt gian ng−êi nµy ®· ng¶ vÒ phÝa "Tia löa" ®Ó vÒ sau, vµ h¬n n÷a ®Þnh ph¶n ®èi, ®ång thêi tuyªn bè vÒ tÝnh chÊt bÊt hîp ph¸p chØ qua vµi tuÇn, l¹i ch¹y sang ph¸i "Sù nghiÖp c«ng nh©n"10, cña quyÕt ®Þnh ®ã cña Ban tæ chøc, sau khi vÊn ®Ò vÒ thµnh mÆc dï khi ®ã ph¸i Êy ë trong giai ®o¹n sôp ®æ hoµn toµn.) T«i phÇn ®¹i héi ®· ®−îc giao cho mét tiÓu ban riªng, tiÓu ban ®· nãi víi M¸c-tèp vÒ viÖc nµy, c¶ hai chóng t«i ®Òu c«ng phÉn kiÓm tra t− c¸ch ®¹i biÓu, do ®¹i héi bÇu ra. TÊt nhiªn nh÷ng uû vÒ viÖc mét thµnh viªn cña tæ chøc "Tia löa" ®· hµnh ®éng nh− viªn Ban tæ chøc thuéc ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam" + mét ng−êi
10 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 11 ph¸i Bun + N ®· th¾ng ®ång chÝ T, vµ quyÕt ®Þnh cña Ban tæ Nam" muèn thanh minh víi ban biªn tËp "Tia löa" (tÊt nhiªn mét chøc ®· ®−îc th«ng qua. c¸ch kh«ng chÝnh thøc) vÒ sù cè ®¸ng buån nµy ⎯ rÊt cÇn ph¶i T ®· cho ban biªn tËp "Tia löa" biÕt vÒ quyÕt ®Þnh ®ã, cè chó ý ®Õn ®iÒu lµ ®ång chÝ N lóc ®ã kh«ng tá ra chót nµo lµ nhiªn ban biªn tËp (kh«ng ph¶i toµn thÓ, nh−ng cã M¸c-tèp vµ muèn thanh minh ⎯ th× ban biªn tËp ®· thanh minh víi hä, Da-xu-lÝch) ®· quyÕt ®Þnh nhÊt trÝ ®Êu tranh víi Ban tæ chøc t¹i ®ång thêi t«i nãi th¼ng víi c¸c uû viªn thuéc ph¸i "C«ng nh©n ®¹i héi, v× nhiÒu ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" ®· c«ng khai tuyªn miÒn Nam" r»ng ®¹i héi ®· hoµn toµn ph¸t hiÖn ra mét sù kiÖn bè chèng nhãm "§Êu tranh" t¹i ®¹i héi, vµ lïi b−íc trong vÊn chÝnh trÞ lín lao nµy: trong ®¶ng hiÖn cã nhiÒu ng−êi trong ph¸i ®Ò ®ã lµ kh«ng thÓ ®−îc. "Tia löa" l¹i hæ thÑn víi c¸i tªn "Tia löa" vµ cã thÓ ⎯ chØ cèt g©y Khi ban tæ chøc (t¹i phiªn häp sau giê nghØ tr−a) tuyªn bè khã dÔ cho "Tia löa" ⎯ ch¬i mét vè ch¼ng h¹n nh− mêi Ri-a-da- víi ®¹i héi vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh, th× ®Õn l−ît m×nh, T còng nèp. Vè nµy cña N ⎯ sau lêi ph¸t biÓu cña «ng ta ⎯ trong tiÓu tuyªn bè lêi kh¸ng nghÞ cña m×nh. Lóc ®ã mét uû viªn Ban tæ ban nh»m chèng l¹i ph¸i "§Êu tranh", ®· lµm t«i phÉn né ®Õn chøc thuéc ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam" liÒn c«ng kÝch T, buéc téi T ®· vi ph¹m kû luËt (!) bëi v× Ban tæ chøc ®· quyÕt ®Þnh lµ møc lµ t¹i ®¹i héi t«i ®· nãi c«ng khai r»ng: "nh÷ng ®ång chÝ nµo kh«ng ®Ó lé ®iÒu nµy ë ®¹i héi (sic!1)). §−¬ng nhiªn lµ chóng t«i ®· ®Õn dù c¸c cuéc ®¹i héi ë n−íc ngoµi ®Òu biÕt r»ng nh÷ng (Plª-kha-nèp), M¸c-tèp vµ t«i) khi ®ã ®· kÞch liÖt c«ng kÝch Ban ng−êi nµo mµ ë c¸c tiÓu ban nãi mét ®»ng, nh−ng ë ®¹i héi l¹i tæ chøc, buéc téi Ban ®ã lµ ®· phôc håi l¹i chÕ ®é giÊy uû nhiÖm nãi mét nÎo th× ®· lu«n lu«n g©y ra lµn sãng c«ng phÉn hÕt søc cã h¹n chÕ, lµ vi ph¹m chñ quyÒn cña ®¹i héi, v.v.. §¹i héi m¹nh mÏ"1). Nh÷ng ®¶ng viªn nµo thuéc ph¸i "Tia löa" sî nh÷ng ®øng vÒ phÝa chóng t«i, Ban tæ chøc bÞ thÊt b¹i, mét nghÞ quyÕt lêi "chª tr¸ch" cña ph¸i Bun quy hä lµ "tay sai cña "Tia löa"", vµ ®· ®−îc th«ng qua t−íc cña Ban tæ chøc, víi t− c¸ch mét ban chØ v× vËy mµ ®· ch¬i nh÷ng vè chÝnh trÞ chèng l¹i "Tia löa", th× l·nh ®¹o, quyÒn can thiÖp vµo thµnh phÇn ®¹i héi. nh÷ng kÎ ®ã tÊt nhiªn kh«ng thÓ g©y ®−îc tÝn nhiÖm cho m×nh. "Sù cè x¶y ra víi Ban tæ chøc" lµ nh− vËy. Thø nhÊt, sù cè Êy Khi m−u toan cña M¸c-tèp thanh minh víi N ®· dÉn tíi chç hoµn toµn lµm tiªu tan lßng tÝn nhiÖm chÝnh trÞ cña nhiÒu ng−êi lµ N tuyªn bè r»ng h¾n, tøc N, rót ra khái tæ chøc "Tia löa"!!, th× thuéc ph¸i "Tia löa" ®èi víi N (vµ cñng cè sù tÝn nhiÖm ®èi víi toµn thÓ ph¸i "Tia löa" ®· tá ra hÕt søc kh«ng tÝn nhiÖm N. Tõ lóc T), thø hai, nã kh«ng nh÷ng ®· chøng minh, mµ cßn cho thÊy tËn ®ã "vô" N ®−îc chuyÓn cho tæ chøc "Tia löa", c¸c thµnh viªn cña m¾t r»ng thËm chÝ ngay c¶ trong mét c¬ quan trung −¬ng hÇu tæ chøc nµy ®· c«ng phÉn tr−íc viÖc rót ra nh− vËy, vµ tæ chøc ®· nh− rÊt "Tia löa" nh− Ban tæ chøc, mµ xu h−íng "Tia löa" vÉn cßn triÖu tËp 4 phiªn häp vÒ vÊn ®Ò nµy. Nh÷ng phiªn häp nµy, nhÊt bÊp bªnh nh− thÕ nµo. Râ rµng lµ ngoµi mét uû viªn thuéc ph¸i Bun ra th× trong Ban tæ chøc cßn cã: 1) c¸c uû viªn thuéc ph¸i lµ phiªn häp cuèi cïng, lµ hÕt søc quan träng v× t¹i c¸c phiªn häp "C«ng nh©n miÒn Nam" víi chÝnh s¸ch riªng cña hä; 2) "c¸c uû ®ã ®· h×nh thµnh h¼n hoi sù ph©n liÖt trong néi bé ph¸i "Tia löa", viªn thuéc ph¸i "Tia löa" nh−ng hæ thÑn víi c¸i tªn "Tia löa"" vµ chñ yÕu vÒ vÊn ®Ò thµnh phÇn Ban chÊp hµnh trung −¬ng. chØ cã mét bé phËn (3) lµ nh÷ng uû viªn "Tia löa" kh«ng hæ Nh−ng tr−íc khi b−íc sang viÖc kÓ l¹i nh÷ng phiªn häp nµy thÑn víi c¸i tªn ®ã. Khi c¸c uû viªn thuéc ph¸i "C«ng nh©n miÒn cña tæ chøc "Tia löa" (t«i nh¾c l¹i lÇn n÷a, ®ã lµ nh÷ng phiªn 1) 0 µ ra thÕ! 1) Xem Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t. 7, tr. 264.
12 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 13 häp riªng vµ kh«ng ph¶i lµ chÝnh thøc), t«i sÏ nãi vÒ c«ng viÖc löa", nh−ng t r − í c khi héi nghÞ nµy häp ® · c ã mét lo¹t c¸c cña ®¹i héi. Lóc ®ã c«ng viÖc cña ®¹i héi ®· ®−îc tiÕn hµnh mét t×nh tiÕt quan träng cña ®¹i héi. c¸ch nhÊt trÝ, cã nghÜa lµ cã sù thèng nhÊt hµnh ®éng cña tÊt c¶ Thø nhÊt, cÇn nªu lªn sù kiÖn vÒ vÊn ®Ò "quyÒn b×nh ®¼ng mäi thµnh viªn cña ph¸i "Tia löa" c¶ vÒ môc 1 trong ch−¬ng vÒ ng«n ng÷". §ã lµ viÖc th«ng qua c−¬ng lÜnh, viÖc diÔn ®¹t tr×nh nghÞ sù (®Þa vÞ cña ph¸i Bun11 trong ®¶ng) c¶ vÒ môc 2 yªu s¸ch vÒ sù b×nh ®¼ng vµ b×nh quyÒn vÒ mÆt ng«n ng÷. (Mçi (c−¬ng lÜnh) vµ môc 3 (phª chuÈn C¬ quan ng«n luËn trung ®iÓm cña c−¬ng lÜnh ®−îc th¶o luËn vµ th«ng qua mét c¸ch −¬ng cña ®¶ng). Sù nhÊt trÝ cña c¸c ®¹i biÓu ph¸i "Tia löa" ®· riªng biÖt, ë ®©y ph¸i Bun ®· hÕt søc ph¸ ho¹i vµ hÇu nh− 2/3 ®¶m b¶o cã ®−îc mét ®¹i ®a sè ®oµn kÕt t¹i ®¹i héi (mét ®a sè thêi gian ®¹i héi ®· bá vµo vÊn ®Ò c−¬ng lÜnh!) Ph¸i Bun ë ®©y chÆt chÏ, nh− ph¸i Bun ®· nãi mét c¸ch cay ®¾ng!), ®ång thêi ë ®· thµnh c«ng trong viÖc lµm dao ®éng hµng ngò ph¸i "Tia löa", ®©y nh÷ng kÎ "kh«ng kiªn quyÕt" (hay ph¸i "®Çm lÇy") vµ ph¸i g©y cho mét bé phËn trong bän hä c¸i t− t−ëng cho r»ng "Tia "C«ng nh©n miÒn Nam" còng ®· nhiÒu lÇn biÓu lé tÝnh bÊp löa" kh«ng muèn "quyÒn b×nh ®¼ng vÒ ng«n ng÷", trong khi ®ã bªnh hoµn toµn cña m×nh trong nh÷ng ®iÓm vôn vÆt. T¹i ®¹i trªn thùc tÕ ban biªn tËp "Tia löa" chØ kh«ng muèn lèi diÔn ®¹t héi sù ph©n nhãm chÝnh trÞ cña nh÷ng phÇn tö kh«ng hoµn kh«ng ®óng vµ, theo ý kiÕn cña ban biªn tËp, th« lç vµ thõa nµy toµn "Tia löa" ngµy cµng béc lé râ rÖt. th«i. Cuéc ®Êu tranh ®· diÔn ra kÞch liÖt, ®¹i héi chia lµm ®«i, thµnh hai nöa b»ng nhau (còng cã ng−êi kh«ng tham gia): bªn T«i nãi trë l¹i vÒ c¸c phiªn häp cña tæ chøc "Tia löa". T¹i phe "Tia löa" (vµ ban biªn tËp cña "Tia löa") cã kho¶ng 23 ®¹i phiªn häp thø nhÊt ®· quyÕt ®Þnh lµ yªu cÇu N gi¶i thÝch, vµ ®Ó biÓu (cã thÓ lµ 23 - 25, t«i kh«ng nhí chÝnh x¸c), vµ bªn phe cho N ®ã nãi râ lµ «ng ta, N, muèn thanh minh víi tæ chøc "Tia chèng l¹i còng cã ngÇn Êy ®¹i biÓu. VÊn ®Ò ®µnh ph¶i g¸c l¹i, löa" tr−íc mét thµnh phÇn nh− thÕ nµo cña tæ chøc Êy. T«i kiªn giao cho tiÓu ban, tiÓu ban ®ã ®· t×m ra mét c«ng thøc ®−îc quyÕt ph¶n ®èi c¸ch ®Æt vÊn ®Ò nh− vËy, ®ßi t¸ch vÊn ®Ò chÝnh toµn thÓ ®¹i héi n h Ê t t r Ý th«ng qua. Sù kiÖn vÒ vÊn ®Ò quyÒn trÞ (vÒ viÖc ph¸i "Tia löa" kh«ng tÝn nhiÖm N vÒ mÆt chÝnh trÞ ë b×nh ®¼ng vÒ ng«n ng÷ cã tÝnh chÊt quan träng ë chç lµ nã ®· ®¹i héi) vµ vÊn ®Ò c¸ nh©n (chØ ®Þnh tiÓu ban ®iÒu tra nguyªn v¹ch ra, mét lÇn n÷a vµ mét lÇn n÷a, tÝnh chÊt bÊp bªnh cña nh©n cña hµnh vi kú quÆc cña N). Trong phiªn häp thø 2 cã ph¸i "Tia löa", ®· hoµn toµn bãc trÇn tÝnh chÊt bÊp bªnh cña ng−êi b¸o lµ N muèn thanh minh kh«ng cã mÆt T, mÆc dÇu N nh÷ng kÎ kh«ng kiªn quyÕt (mµ chÝnh lóc ®ã, nÕu t«i kh«ng sÏ ®Þnh kh«ng nãi g× vÒ c¸ nh©n T c¶. T«i l¹i ph¶n ®èi lÇn thø nhÇm, th× chÝnh b¶n th©n ph¸i "Tia löa" theo khuynh h−íng hai, cù tuyÖt kh«ng tham gia vµo mét viÖc thanh minh trong ®ã cña M¸c-tèp ®· gäi nh÷ng ng−êi ®ã lµ ®Çm lÇy!) còng nh− kÎ kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn trong tæ chøc l¹i kh−íc tõ dï chØ ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam", hä nhÊt lo¹t chèng l¹i "Tia trong gi©y phót, mét ng−êi lµ thµnh viªn, mµ néi dung ®iÒu löa". M¸u h¨ng nh− s«i lªn cùc ®é vµ ph¸i "Tia löa", nhÊt lµ anh ta nãi l¹i kh«ng liªn quan ®Õn thµnh viªn ®ã: t«i coi ®ã lµ nh÷ng ng−êi theo M¸c-tèp, ®· dïng kh«ng biÕt bao nhiªu lêi mét trß ch¬i kh«ng xøng ®¸ng vµ mét ®iÒu l¨ng nhôc cña N ®èi gay g¾t chèng l¹i ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam". Mét "l·nh tô" víi tæ chøc: N tá ý kh«ng tÝn nhiÖm tæ chøc ®Õn møc lµ kh«ng ph¸i theo M¸c-tèp ®· suýt n÷a th× g©y ra to chuyÖn víi ph¸i ®Ó cho tæ chøc ®−îc ®Þnh ®o¹t ®iÒu kiÖn thanh minh! T¹i phiªn "C«ng nh©n miÒn Nam" trong giê nghØ, vµ t«i lóc ®ã ®· véi häp thø 3 N ®· "thanh minh", ®ã lµ mét sù thanh minh kh«ng lµm v· cho héi nghÞ häp l¹i (Plª-kha-nèp sî x¶y ra Èu ®¶ ®· giôc tho¶ m·n ®a sè nh÷ng ng−êi tham dù buæi thanh minh. Phiªn häp t«i cho häp l¹i). CÇn ph¶i v¹ch ra r»ng trong sè 23 ng−êi thø 4 ®· diÔn ra víi sù cã mÆt ®Çy ®ñ cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn "Tia thuéc ph¸i "Tia löa" trung kiªn nhÊt nµy th× ph¸i M¸c-tèp (tøc
14 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 15 lµ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" mµ sau nµy ®i theo M¸c- gia vµo mét trong nh÷ng tæ chøc ®¶ng". Cßn M¸c-tèp th× ®Ò tèp) lµ t h i Ó u s è. nghÞ thay nh÷ng ch÷ ®−îc nhÊn m¹nh, b»ng c©u: ho¹t ®éng Mét t×nh tiÕt kh¸c lµ cuéc ®Êu tranh xung quanh ' 1 trong d−íi sù kiÓm so¸t vµ l·nh ®¹o cña mét trong nh÷ng tæ chøc "®iÒu lÖ ®¶ng". §ã lµ môc 5 cña Tagesordnung1), vµo lóc gÇn ®¶ng. Plª-kha-nèp t¸n thµnh ®Þnh nghÜa cña t«i, cßn c¸c ñy cuèi ®¹i héi. (VÒ môc 1, ®· th«ng qua nghÞ quyÕt chèng l¹i chñ viªn kh¸c trong ban biªn tËp (¸c-xen-rèt ®· thay mÆt hä ph¸t nghÜa liªn bang; vÒ môc 2 ®· th«ng qua c−¬ng lÜnh; vÒ môc 3 ®· biÓu t¹i ®¹i héi) th× t¸n thµnh ®Þnh nghÜa cña M¸c-tèp. Chóng thõa nhËn "Tia löa" lµ C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña t«i chøng minh r»ng cÇn ph¶i thu hÑp kh¸i niÖm vÒ ®¶ng viªn ®¶ng*, vÒ môc 4 ®· ®−îc nghe mét phÇn "c¸c b¸o c¸o cña ®¹i ®Ó ph©n biÖt nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng vµ nh÷ng kÎ nãi su«ng, biÓu", cßn phÇn kh¸c th× giao cho tiÓu ban, v× thÊy r»ng ®¹i héi ®Ó trõ khö t×nh tr¹ng hçn lo¹n vÒ tæ chøc, ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng kh«ng cßn thêi gian n÷a (tiÒn vµ søc lùc ®· kiÖt).) kú quÆc vµ v« lý lµ cã thÓ cã nh÷ng tæ chøc tuy gåm nh÷ng Môc 1 cña ®iÒu lÖ x¸c ®Þnh kh¸i niÖm vÒ ng−êi ®¶ng viªn. ®¶ng viªn, nh−ng kh«ng ph¶i lµ c¸c tæ chøc ®¶ng, v.v.. M¸c-tèp Trong dù th¶o cña t«i kh¸i niÖm Êy ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: chñ tr−¬ng më réng ®¶ng vµ nãi vÒ phong trµo giai cÊp réng "§−îc coi lµ ®¶ng viªn §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga bÊt lín ®ang ®ßi hái cã mét tæ chøc réng r·i ⎯ ph©n t¸n, v.v.. Mét kú ng−êi nµo thõa nhËn c−¬ng lÜnh cña ®¶ng vµ ñng hé ®¶ng ®iÒu buån c−êi, lµ hÇu hÕt nh÷ng ng−êi theo M¸c-tèp ®Òu vin b»ng ph−¬ng tiÖn vËt chÊt, còng nh− b»ng c¸ch trùc tiÕp tham vµo cuèn "Lµm g×?"1) ®Ó b¶o vÖ nh÷ng quan ®iÓm cña m×nh! Plª-kha-nèp ®· cùc lùc ph¶n ®èi M¸c-tèp, vµ v¹ch ra r»ng * RÊt cÇn ph¶i chó ý r»ng trong Tagesordnung cña ®¹i héi ®· ®−îc ®Þnh nghÜa theo kiÓu Gi«-re-x¬ cña M¸c-tèp më cöa cho bän th«ng qua trong B a n t æ c h ø c , sau khi th¶o luËn b¸o c¸o cña t«i, vµ c¬ héi chñ nghÜa lµ nh÷ng kÎ chØ khao kh¸t muèn ë trong ®· ®−îc ®¹i héi duyÖt cã 2 môc riªng biÖt: môc 3. "Thµnh lËp C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña ®¶ng hay phª chuÈn mét c¬ quan nh− vËy" vµ ®¶ng nh−ng l¹i n»m bªn ngoµi tæ chøc. T«i nãi r»ng nh÷ng môc 24 . "BÇu cö c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng". Khi cã mét ®¹i biÓu ch÷: "d−íi sù kiÓm so¸t vµ l·nh ®¹o", trªn thùc tÕ, chØ biÓu thÞ 0 ph¸i "Sù nghiÖp c«ng nh©n" hái (vÒ môc 3) r»ng chóng ta phª duyÖt ai, kh«ng h¬n kh«ng kÐm ⎯ mét ®iÒu lµ: kh«ng cã mét sù kiÓm ph¶i ch¨ng lµ phª duyÖt ®Ò môc? thËm chÝ chóng t«i kh«ng biÕt ®Õn ban so¸t nµo vµ kh«ng cã mét sù l·nh ®¹o nµo2). Trong viÖc nµy biªn tËp!, th× khi ®ã M ¸ c - t è p ®· ph¸t biÓu ý kiÕn vµ gi¶i thÝch r»ng M¸c-tèp ®· giµnh ®−îc phÇn th¾ng : c©u ®Þnh nghÜa cña M¸c- p h − ¬ n g h − í n g cña "Tia löa" ®−îc phª duyÖt, kh«ng phô thuéc vµo tèp ®· ®−îc th«ng qua (víi ®a sè kho¶ng 28 phiÕu t¸n thµnh thµnh phÇn uû viªn, r»ng c¸i ®ã quyÕt kh«ng ph¶i lµ ®iÒu quyÕt ®Þnh tr−íc vµ 23 phiÕu chèng l¹i, hay gÇn nh− vËy, t«i kh«ng nhí chÝnh thµnh phÇn ban biªn tËp, v× theo môc 24 th× sÏ cã cuéc bÇu cö c¸c c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng, vµ mäi giÊy uû nhiÖm cã h¹n chÕ ®Òu bÞ huû bá. x¸c) nhê cã ph¸i Bun, tÊt nhiªn ph¸i nµy lËp tøc ®· ®¸nh h¬i thÊy chç nµo cã khe hë vµ b»ng tÊt c¶ n¨m phiÕu cña m×nh ®· Nh÷ng lêi ph¸t biÓu nµy cña M¸c-tèp (vÒ môc 3, tr−íc khi cã sù ph©n liÖt trong ph¸i "Tia löa" ) rÊt vµ rÊt lµ quan träng. th«ng qua "c¸i g× xÊu h¬n" (chÝnh mét ®¹i biÓu cña ph¸i "Sù C¸ch gi¶i thÝch cña M¸c-tèp lµ hoµn toµn phï hîp víi quan niÖm nghiÖp c«ng nh©n"12 còng viÖn lý do ®ã khi biÓu quyÕt ñng hé chung cña chóng t«i vÒ ý nghÜa cña môc 3 vµ môc 24 trong Tagesordnung. M¸c-tèp!). Nh÷ng cuéc tranh luËn s«i næi vÒ §1 trong ®iÒu lÖ vµ Sau môc 3, trong c¸c lêi ph¸t biÓu t¹i ®¹i héi, M¸c-tèp thËm chÝ nhiÒu viÖc biÓu quyÕt, mét lÇn n÷a ®· nãi râ lªn sù ph©n nhãm chÝnh lÇn ®· dïng c©u: nh÷ng ng−êi tr−íc kia lµ uû viªn ban biªn tËp "Tia löa". 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 6, tr. 1-245. 1) 0 ch−¬ng tr×nh nghÞ sù 2) Xem Toµn tËp, tiÕng Nga, xuÊt b¶n lÇn thø 5, t.7, tr.290.
16 V. I. L ª - n i n C©u chuyÖn vÒ §¹i héi II cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 17 trÞ trong ®¹i héi, vµ ®· chøng minh mét c¸ch s¸ng tá r»ng ph¸i nµy vµ bªn kia, nh−ng c¶ hai danh s¸ch chØ thu ®−îc thiÓu sè Bun + "Sù nghiÖp c«ng nh©n" cã thÓ quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña phiÕu bÇu14. bÊt kú quyÕt nghÞ nµo, b»ng c¸ch ñng hé thiÓu sè ph¸i "Tia löa" Nh− vËy lµ t¹i cuéc häp cuèi cïng cña tæ chøc "Tia löa" ph¸i chèng l¹i ®a sè. M¸c-tèp vÒ c¶ hai vÊn ®Ò ®Òu bÞ thiÓu sè, tuy vËy hä vÉn tuyªn Sau c¸c cuéc tranh luËn vµ biÓu quyÕt vÒ § 1 cña ®iÒu lÖ, th× chiÕn, khi cã mét ng−êi trong ph¸i ®a sè (kh«ng thiªn vÞ hay lµ ®· cã cuéc häp cuèi cïng (thø 4) cña tæ chøc "Tia löa". Sù bÊt chñ to¹) sau buæi häp ®Õn chç hä víi ý ®å th−¬ng l−îng mét ®ång ý kiÕn trong ph¸i "Tia löa" vÒ vÊn ®Ò thµnh phÇn Ban lÇn cuèi cïng. chÊp hµnh trung −¬ng, ®· ®−îc biÓu lé hoµn toµn vµ ®· g©y ra Sù tÝnh to¸n cña ph¸i M¸c-tèp râ rµng vµ chÝnh x¸c: kh«ng sù chia rÏ trong hµng ngò cña hä: mét sè th× ñng hé Ban chÊp cßn nghi ngê g× n÷a, ph¸i Bun vµ ph¸i "Sù nghiÖp c«ng nh©n" hµnh trung −¬ng thuéc ph¸i "Tia löa" (lµ v× ®· gi¶i t¸n tæ chøc sÏ ñng hé danh s¸ch cña ®−êng lèi quanh co, v× sau mét th¸ng "Tia löa" vµ nhãm "Gi¶i phãng lao ®éng"13 vµ v× cÇn ph¶i hoµn héi nghÞ cña ®¹i héi tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò ®· râ vµ tÊt c¶ c¸c nh©n thµnh sù nghiÖp cña "Tia löa"), mét sè kh¸c th× chñ tr−¬ng vËt ®· lé diÖn ®Õn nçi lµ kh«ng mét ®¹i biÓu nµo t¹i ®¹i héi l¹i dung n¹p c¶ ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam" n÷a vµ chñ tr−¬ng thÊy khã kh¨n trong viÖc chän: c¸i g× tèt h¬n, hoÆc c¸i g× cã h¹i ®Ó ph¸i "Tia löa" theo "®−êng lèi quanh co" chiÕm −u thÕ. Mét Ýt h¬n. Mµ ®èi víi ph¸i Bun + "Sù nghiÖp c«ng nh©n" th× dÜ sè th× hoµn toµn ph¶n ®èi viÖc ®Ò cö N, mét sè kh¸c th× l¹i t¸n nhiªn nh÷ng thµnh viªn ph¸i "Tia löa" quanh co lµ c¸i h¹i Ýt h¬n thµnh. ChÝnh v× muèn t×m c¸ch ®iÒu ®×nh lÇn cuèi cïng, nªn vµ bao giê còng lµ c¸i h¹i Ýt h¬n. ng−êi ta ®· triÖu tËp cuéc häp cña 16 ng−êi (lµ thµnh viªn cña Sau cuéc häp cña 16 ng−êi, khi ph¸i "Tia löa" ®· hoµn tæ chøc "Tia löa", ®ång thêi, t«i nh¾c l¹i, tÝnh c¶ nh÷ng ng−êi toµn chia rÏ vµ ®· tuyªn chiÕn víi nhau råi, th× b¾t ®Çu cã dù víi t− c¸ch ®¹i biÓu kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt). ViÖc biÓu c¸c cuéc häp cña hai ®¶ng mµ ®¹i héi ®· t¸ch thµnh, tøc lµ quyÕt ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ nh− sau: ph¶n ®èi N cã 9 b¾t ®Çu cã nh÷ng cuéc gÆp gì riªng, kh«ng chÝnh thøc, cña phiÕu, cã 4 phiÕu t¸n thµnh, sè cßn l¹i kh«ng biÓu quyÕt. Sau tÊt c¶ nh÷ng ng−êi cïng chung ý nghÜ. Nh÷ng ng−êi thuéc ®ã ®a sè, v× vÉn kh«ng muèn chiÕn tranh víi thiÓu sè, nªn ®· ph¸i "Tia löa" theo ®−êng lèi triÖt ®Ó tËp häp nhau l¹i, ®Çu ®−a ra mét sè danh s¸ch ®iÒu hoµ, gåm 5 ng−êi, trong ®ã cã tiªn cã 9 (9 trong sè 16), sau ®ã cã 15, cuèi cïng cã 24, tÝnh mét ng−êi ph¸i "C«ng nh©n miÒn Nam" (®−îc ph¸i thiÓu sè theo sè phiÕu quyÕt ®Þnh, chø kh«ng ph¶i kÓ ng−êi. T¨ng võa lßng) vµ mét thµnh viªn tÝch cùc cña ph¸i thiÓu sè, cßn sè nhanh nh− vËy lµ v× c¸c danh s¸ch (cña Ban chÊp hµnh trung ng−êi cßn l¹i lµ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" trung kiªn −¬ng) ®· ®−îc ñng hé vµ c¸c danh s¸ch cña ph¸i M¸c-tèp ®· (mét ®iÒu quan träng lµ trong sè ®ã cã mét ng−êi chØ m·i tËn bÞ ®¹i ®a sè ng−êi thuéc ph¸i "Tia löa" cù tuyÖt ngay lËp tøc cuèi cuéc tranh chÊp ë ®¹i héi míi tham gia cuéc tranh chÊp vµ døt kho¸t, nh− nh÷ng danh s¸ch nhu nh−îc: nh÷ng øng vµ b¶n th©n kh«ng thiªn vÞ, cã hai ng−êi hoµn toµn kh«ng tham cö viªn do M¸c-tèp ®−a ra, râ rµng ®· biÓu lé mÆt xÊu cña gia vµo cuéc tranh chÊp vµ tuyÖt ®èi kh«ng thiªn vÞ trong vÊn m×nh t¹i ®¹i héi (quanh co kh«ng døt kho¸t, kh«ng kiªn ®Þnh, ®Ò thµnh phÇn ng−êi). 10 c¸nh tay ®· gi¬ lªn t¸n thµnh danh kh«ng lÞch l·m etc.). §ã lµ ®iÒu thø nhÊt; thø hai lµ, trong ®a s¸ch nµy (sau ®ã thªm mét, nh− vËy lµ 11) vµ 1 ®· gi¬ tay ph¶n sè tr−êng hîp viÖc gi¶i thÝch cho c¸c thµnh viªn ph¸i "Tia löa" ®èi (chØ cã mét m×nh M¸c-tèp!), sè cßn l¹i th× kh«ng biÓu thÊy râ nh÷ng ®iÒu ®· x¶y ra trong tæ chøc "Tia löa", ®· l«i quyÕt! Do ®ã, danh s¸ch ®iÒu hoµ ®· bÞ M¸c-tèp ph¸ háng. cuèn hä ng¶ vÒ phÝa ®a sè, vµ viÖc M¸c-tèp kh«ng gi÷ v÷ng Sau ®ã cã biÓu quyÕt thªm 2 danh s¸ch "chiÕn ®Êu" n÷a cña bªn ®−îc mét ®−êng lèi chÝnh trÞ x¸c ®Þnh, ®· trë nªn râ rµng ®èi