Toán tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Các hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội theo luật hình sự Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> C«ng tr×nh ®-îc hoµn thµnh<br /> t¹i Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi<br /> <br /> LƯU NGỌC CẢNH<br /> <br /> Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: TS. TrÞnh TiÕn ViÖt<br /> <br /> CÁC HÌNH PHẠT VÀ BIỆN PHÁP TƯ PHÁP ÁP<br /> DỤNG ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN<br /> PHẠM TỘI THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM<br /> <br /> Ph¶n biÖn 1:<br /> <br /> (Trên cơ sở nghiên cứu số liệu thực tiễn địa bàn thành phố Hà Nội)<br /> Chuyên ngành : Luật hình sự<br /> Mã số<br /> <br /> Ph¶n biÖn 2:<br /> <br /> : 60 38 40<br /> <br /> LuËn v¨n ®-îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn v¨n, häp t¹i<br /> Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi.<br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2010<br /> <br /> Vµo håi ..... giê ....., ngµy ..... th¸ng ..... n¨m 2010.<br /> <br /> Cã thÓ t×m hiÓu luËn v¨n<br /> t¹i Trung t©m t- liÖu - Th- viÖn §¹i häc Quèc gia Hµ Néi<br /> Trung t©m t- liÖu - Khoa LuËt §¹i häc Quèc gia Hµ Néi<br /> <br /> môc lôc cña luËn v¨n<br /> Trang<br /> Trang phô b×a<br /> Lêi cam ®oan<br /> Môc lôc<br /> Danh môc c¸c b¶ng<br /> Më ®Çu<br /> <br /> Ch-¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ng-êi ch-a thµnh<br /> <br /> 2.1.1.<br /> 2.1.2.<br /> 2.2.<br /> 2.2.1.<br /> 2.2.2.<br /> <br /> 1<br /> 10<br /> <br /> 1.1.2.<br /> 1.2.<br /> 1.2.1.<br /> 1.2.2.<br /> 1.3.<br /> <br /> 1.3.1.<br /> 1.3.2.<br /> <br /> 10<br /> 10<br /> 20<br /> 29<br /> 29<br /> <br /> 98<br /> <br /> thµnh niªn ph¹m téi<br /> <br /> 3.1.<br /> 3.1.1.<br /> <br /> 3.1.2.<br /> <br /> 3.2.<br /> 38<br /> <br /> 3.2.1.<br /> 38<br /> 41<br /> <br /> 3.2.2.<br /> 3.2.3.<br /> <br /> 47<br /> 3.2.4.<br /> <br /> quy ®Þnh cña bé luËt h×nh sù n¨m 1999 vµ<br /> thùc tiÔn ¸p dông trªn ®Þa bµn thµnh phè<br /> <br /> 3.2.5.<br /> <br /> Hµ Néi<br /> <br /> C¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> ph¹m téi theo quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999<br /> <br /> 74<br /> <br /> vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a<br /> <br /> 34<br /> <br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo<br /> <br /> 2.1.<br /> <br /> 69<br /> <br /> cña bé luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ c¸c h×nh ph¹t<br /> <br /> t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ®èi t-îng nµy<br /> <br /> Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Kh¸i niÖm vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m - sinh lý cña ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> ph¹m téi<br /> C¸c nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi<br /> víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Kh¸i niÖm vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c h×nh ph¹t ¸p dông ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Kh¸i niÖm vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi vµ ph©n biÖt chóng víi c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn vi ph¹m ph¸p luËt<br /> Ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi víi biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn vi ph¹m ph¸p luËt<br /> Ch-¬ng 2: c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông<br /> <br /> 47<br /> 55<br /> 69<br /> <br /> N©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh<br /> <br /> niªn ph¹m téi, c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p<br /> <br /> 1.1.<br /> 1.1.1.<br /> <br /> C¸c h×nh ph¹t ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> C¸c biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Thùc tiÔn ¸p dông c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi<br /> Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ, v¨n hãa, kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè<br /> Hµ Néi<br /> T×nh h×nh ¸p dông c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi<br /> Ch-¬ng 3: Hoµn thiÖn ph¸p luËt vµ MéT Sè gi¶i ph¸p<br /> <br /> 47<br /> <br /> Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ c¸c h×nh<br /> ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt<br /> Nam vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi<br /> Gi¶i ph¸p söa ®æi, bæ sung nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt<br /> Nam vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi<br /> Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh cña bé<br /> luËt h×nh sù n¨m 1999 vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt<br /> Nam liªn quan ®Õn c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> T¨ng c-êng h-íng dÉn b¶o ®¶m thùc hiÖn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi<br /> víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi ®¹t hiÖu qu¶<br /> X©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n chuyªn tr¸ch gi¶i quyÕt ¸n ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn ph¹m téi vµ nghiªn cøu thµnh lËp Tßa ¸n ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> T¨ng c-êng xö lý chuyÓn h-íng ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> téi sang ¸p dông biÖn ph¸p t- ph¸p hoÆc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù<br /> N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c t¸i hßa nhËp céng ®ång cho ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi<br /> KÕt luËn<br /> Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o<br /> <br /> 98<br /> 98<br /> <br /> 102<br /> <br /> 117<br /> <br /> 117<br /> <br /> 125<br /> 127<br /> 132<br /> 138<br /> 141<br /> 145<br /> <br /> Më ®Çu<br /> 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br /> Trong nh÷ng n¨m võa qua, nÒn kinh tÕ cña c¶ n-íc ®· cã nh÷ng khëi s¾c<br /> ®¸ng mõng, tõ ®ã cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ®êi sèng cña toµn bé nh©n d©n<br /> c¶ n-íc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc ®· ®¹t ®-îc, chóng ta cßn gÆp<br /> nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc to lín ®Æt ra víi toµn §¶ng vµ toµn d©n, ®Æc biÖt lµ<br /> c¸c thµnh phè lín vµ nhÊt lµ sau khi Hµ Néi ®-îc më réng ra bao trïm lªn toµn bé<br /> tØnh Hµ T©y, huyÖn Mª Linh vµ bèn x· thuéc huyÖn L-¬ng S¬n tØnh Hßa B×nh.<br /> Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra lµ viÖc ng-êi ch-a thµnh niªn lµm tr¸i ph¸p<br /> luËt vµ ph¹m téi kh«ng cßn lµ hiÖn t-îng mang tÝnh chÊt ®iÓm nãng t¹i mét vµi ®Þa<br /> ph-¬ng, ®« thÞ cã nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cao mµ ®· phæ biÕn trªn nhiÒu tØnh,<br /> thµnh phè trong c¶ n-íc ta. §Æc biÖt, ®iÒu ®¸ng lo ng¹i lµ trong nh÷ng n¨m gÇn<br /> ®©y, téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn kh«ng chØ trÎ hãa vÒ ®é tuæi, sù<br /> tinh vi, x¶o quyÖt trong hµnh vi, sù gia t¨ng vÒ sè l-îng mµ tÝnh tæ chøc cña lo¹i<br /> téi ph¹m nµy ngµy cµng chÆt chÏ, khuynh h-íng ph¹m c¸c téi cã sö dông b¹o lùc<br /> gia t¨ng, tô tËp ¨n ch¬i th¸c lo¹n hoÆc h×nh thµnh c¸c b¨ng nhãm téi ph¹m cã tæ<br /> chøc, tæ chøc c¸c vô ®¸nh nhau, c-íp giËt, giÕt ng-êi, sö dông ma tóy hÕt søc<br /> nghiªm träng, g©y mÊt trËt tù an toµn x· héi vµ ¶nh h-ëng xÊu ®Õn thuÇn phong<br /> mü tôc, ®Õn d- luËn x· héi. NhiÒu lo¹i sè téi ph¹m mµ tr-íc ®©y ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn kh«ng thùc hiÖn, th× nay cã xu h-íng t¨ng nhanh nh- nhãm téi ph¹m vÒ ma<br /> tóy, téi giÕt ng-êi, cè ý g©y th-¬ng tÝch, c-íp tµi s¶n, hiÕp d©m, chèng ng-êi thi<br /> hµnh c«ng vô, g©y rèi trËt tù c«ng céng... lµm nhøc nhèi x· héi, g©y hoang mang,<br /> lo l¾ng trong nh©n d©n víi ®Æc ®iÓm lµ tÝnh chÊt b¨ng, nhãm vµ cã sö dông b¹o<br /> lùc. VÝ dô: n¨m 2006 trÎ em d-íi 14 tuæi cã gÇn 8.000 vô vi ph¹m ph¸p luËt,<br /> chiÕm ®Õn 70% téi ph¹m vÞ thµnh niªn vµ n¨m 2007, 2008, 2009 th× trung b×nh<br /> còng chiÕm h¬n 8.100 vô vi ph¹m ph¸p luËt; v.v... Con sè nµy lµ mét lêi c¶nh b¸o<br /> vÒ t×nh tr¹ng trÎ em løa tuæi vÞ thµnh niªn vi ph¹m ph¸p luËt vµ ph¹m téi. Cßn xÐt<br /> <br /> kh¸c cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng, viÖc lµm, vÒ gi¸o dôc... ®Òu cã quan ®iÓm tiÕp cËn<br /> riªng ®èi víi ®èi t-îng trÎ em. Ph¸p luËt h×nh sù, ph¸p luËt tè tông h×nh sù... còng cã<br /> nhiÒu néi dung ®iÒu chØnh ®Æc biÖt ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi. Trong<br /> thùc tiÔn ho¹t ®éng, c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, trong ®ã ®Æc biÖt lµ Tßa ¸n ®· ¸p<br /> dông chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo c¸c nguyªn t¾c<br /> vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t<br /> ®-îc, phÇn nµo vÉn ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®èi víi<br /> c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n<br /> cña t×nh tr¹ng trªn lµ do c¸c c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt ch-a nhËn thøc ®-îc ®Çy ®ñ<br /> c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi nãi chung, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh liªn quan ®Õn c¸c h×nh<br /> ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi nãi riªng.<br /> Ngoµi ra, c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù vÒ vÊn ®Ò nµy cßn mét sè h¹n chÕ, v-íng<br /> m¾c nhÊt ®Þnh, ch-a ®¸p øng ®-îc c¸c yªu cÇu cña thùc tiÔn x· héi. TÊt c¶ nh÷ng<br /> ®iÒu nµy ®· lµm gi¶m ®i hiÖu qu¶ cuéc ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m do ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn thùc hiÖn, còng nh- viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n-íc<br /> ®èi víi ®èi t-îng ®Æc thï nµy.<br /> Thêi gian võa qua, trªn s¸ch b¸o ph¸p lý ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh viÕt vÒ ng-êi<br /> ch-a thµnh niªn ph¹m téi, nh-ng còng chØ dõng l¹i ë tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, ë viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh téi ph¹m do ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn thùc hiÖn vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Êu tranh phßng, chèng d-íi gãc ®é téi<br /> ph¹m häc hoÆc ë c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau mµ ch-a cã mét c«ng tr×nh nµo ®i s©u<br /> vµo nghiªn cøu riªng biÖt, ®éc lËp vµ d-íi gãc ®é ph¸p lý h×nh sù - chuyªn vÒ c¸c<br /> h×nh ph¹t, nhÊt lµ c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> trong thêi gian gÇn ®©y trªn mét ®Þa bµn cô thÓ lµ thµnh phè Hµ Néi. §Æc biÖt,<br /> nh»m t¨ng c-êng kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c h×nh ph¹t kh«ng ph¶i lµ h×nh ph¹t tï, h¹n<br /> chÕ ¸p dông h×nh ph¹t tï, ®ång thêi söa ®æi, bæ sung c¸c nguyªn t¾c xö lý ®èi t-îng nµy<br /> <br /> riªng trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi, nÕu n¨m 2008 cã 225 vô ¸n vµ 313 bÞ c¸o lµ<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn th× ®Õn n¨m 2009 lµ 252 vô ¸n vµ 303 bÞ c¸o; v.v...<br /> ChÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi<br /> <br /> theo h-íng bæ sung thªm mét sè nguyªn t¾c xö lý ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong chÝnh s¸ch ®Êu tranh phßng,<br /> <br /> héi ®· bæ sung theo h-íng nhÊn m¹nh néi dung "Khi ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi<br /> <br /> chèng téi ph¹m ë n-íc ta. Ph¸p luËt vÒ viÖc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em, c¸c quy ®Þnh<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi cÇn h¹n chÕ ¸p dông h×nh ph¹t tï". ViÖc bæ sung<br /> <br /> ®· ®-îc ghi nhËn trong C«ng -íc QuyÒn trÎ em vµ c¸c chuÈn mùc quèc tÕ kh¸c,<br /> LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Bé luËt h×nh sù ngµy 19/6/2009 cña Quèc<br /> <br /> nµy më ra kh¶ n¨ng ®Ó cho ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi cã thÓ sím tù c¶i t¹o,<br /> <br /> Thanh, thiÕu niªn lµm tr¸i ph¸p luËt - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ<br /> <br /> gi¸o dôc t¹i x· héi ®Ó trë thµnh ng-êi cã Ých cho gia ®×nh vµ céng ®ång.<br /> <br /> Quèc gia, Hµ Néi, 2002; v.v...<br /> <br /> ChÝnh v× nh÷ng lÏ trªn, häc viªn quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: "C¸c h×nh ph¹t<br /> <br /> Bªn c¹nh ®ã, d-íi gãc ®é khoa häc cho thÊy míi cã mét sè c«ng tr×nh ë cÊp<br /> <br /> vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt<br /> <br /> ®é luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc nh-ng d-íi khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù hoÆc téi ph¹m<br /> <br /> h×nh sù ViÖt Nam (trªn c¬ së nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè<br /> <br /> häc hay xem xÐt néi dung vÊn ®Ò trong t-¬ng quan víi nhiÒu néi dung kh¸c nh-<br /> <br /> Hµ Néi)" lµm luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc cña m×nh.<br /> <br /> quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, lÞch sö vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh<br /> <br /> 2. T×nh h×nh nghiªn cøu vµ ®iÓm míi vÒ mÆt khoa häc cña luËn v¨n<br /> <br /> niªn: 1) §µo ThÞ Nga, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> <br /> Thêi gian qua, ë c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· cã mét sè c«ng tr×nh khoa häc ®Ò cËp<br /> <br /> téi, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 1997; 2) TrÇn V¨n<br /> <br /> trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn ®Ò tµi nµy hoÆc xem xÐt nã trong t-¬ng quan lµ mét phÇn,<br /> <br /> Dòng, Tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong luËt h×nh sù<br /> <br /> môc trong c¸c gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn hoÆc ®Ò cËp chung khi nghiªn<br /> <br /> ViÖt Nam, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 2003; 3)<br /> <br /> cøu vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t nãi chung, hoÆc trong néi dung tr¸ch nhiÖm h×nh<br /> <br /> NguyÔn Minh Khuª, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> <br /> sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi hay d-íi gãc ®é téi ph¹m häc - phßng ngõa<br /> <br /> téi, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Khoa LuËt, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2007; v.v...<br /> <br /> téi ph¹m do ®èi t-îng ®Æc thï nµy thùc hiÖn; v.v...<br /> <br /> Cßn vÒ c¸c c«ng tr×nh d-íi d¹ng bµi viÕt ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc ph¸p lý<br /> <br /> Tr-íc hÕt, vÒ gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn cã c¸c c«ng tr×nh sau:<br /> <br /> cã thÓ kÓ ®Õn c¸c c«ng tr×nh sau: 1) GS.TSKH. Lª C¶m, TS. §ç ThÞ Ph-îng, T- ph¸p<br /> <br /> 1) A.I. §«n-g«-va, Nh÷ng khÝa c¹nh t©m lý - x· héi vÒ t×nh tr¹ng ph¹m téi cña<br /> <br /> h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn: Nh÷ng khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù, tè tông h×nh<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn, Nxb S¸ch ph¸p lý, Matxc¬va, 1981, Nxb Ph¸p lý, Hµ Néi,<br /> <br /> sù, téi ph¹m häc vµ so s¸nh luËt häc, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 20-10/2004 (PhÇn<br /> <br /> 1987; 2) TS. TrÞnh Quèc To¶n, "Ch-¬ng XVIII - Nh÷ng ®Æc thï vÒ tr¸ch nhiÖm<br /> <br /> thø I. Nh÷ng khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù); 2) ThS. TrÇn V¨n Dòng, QuyÕt ®Þnh h×nh<br /> <br /> h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù<br /> <br /> ph¹t trong tr-êng hîp ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ LuËt häc, sè 5/2000;<br /> <br /> ViÖt Nam (PhÇn chung), Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2001, t¸i b¶n n¨m 2003,<br /> <br /> 3) TS. D-¬ng TuyÕt Miªn, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> <br /> 2007 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TSKH. Lª C¶m chñ biªn); 3) TS. Hoµng V¨n Hïng,<br /> <br /> téi, T¹p chÝ LuËt häc, sè 4/2002; 4) TS. Tr-¬ng Minh M¹nh, Ph©n lo¹i téi ph¹m víi<br /> <br /> "Ch-¬ng XVI - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi",<br /> <br /> viÖc quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn, T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè<br /> <br /> Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi,<br /> <br /> 8/2002; 5) ThS. Hoµng ThÞ Liªn, Tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> <br /> 2000 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TS. NguyÔn Ngäc Hßa chñ biªn); 4) PGS.TS. TrÇn<br /> <br /> ph¹m téi, T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè 4/2000; 6) TS. TrÇn V¨n LuyÖn, Nh÷ng ®iÓm míi vÒ<br /> <br /> §×nh Nh·, "Ch-¬ng XXIV - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> <br /> chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n,<br /> <br /> ph¹m téi", Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n,<br /> <br /> sè 12/2000; 7) ThS. §Æng Thanh S¬n, Ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ t- ph¸p ng-êi ch-a<br /> <br /> Hµ Néi, 2003 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh chñ biªn); 5) GS.TS.<br /> <br /> thµnh niªn, Sè chuyªn ®Ò cña T¹p chÝ Nghiªn cøu lËp ph¸p, sè 20 (136), th¸ng<br /> <br /> NguyÔn Xu©n Yªm, "Ch-¬ng 27 - Phßng ngõa c¸c téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh<br /> <br /> 12/2008; 8) ThS. §oµn TÊn Minh, Bµn vÒ ph¹m vi sö dông thuËt ng÷ "ng-êi ch-a<br /> <br /> niªn g©y ra", Trong s¸ch: Téi ph¹m häc hiÖn ®¹i vµ phßng ngõa téi ph¹m, Nxb C«ng<br /> <br /> thµnh niªn ph¹m téi", T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n, sè 9(5)/2008; v.v...<br /> <br /> an nh©n d©n, Hµ Néi, 2001; 6) ThS. TrÞnh §×nh ThÓ, ¸p dông chÝnh s¸ch h×nh sù<br /> <br /> Tuy nhiªn, hiÖn nay trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam vÉn ch-a cã c«ng<br /> <br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi, 2006; 7) TS. Vò §øc<br /> <br /> tr×nh nµo ®Ò cËp mét c¸ch cã hÖ thèng, ®ång bé vµ toµn diÖn vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ<br /> <br /> KhiÓn, Bïi H÷u Hïng, Ph¹m Xu©n ChiÕn, §ç V¨n H¸n, TrÇn Phµn, Phßng ngõa<br /> <br /> biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi (nhÊt lµ viÖc ¸p<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, Nxb Ph¸p lý, Hµ Néi, 1987; 8) TrÇn §øc Ch©m,<br /> <br /> dông c¸c biÖn ph¸p nµy) vµ trªn mét ®Þa bµn cô thÓ - thµnh phè Hµ Néi vµ ®Æc biÖt<br /> <br /> lµ ë cÊp ®é mét luËn v¨n th¹c sÜ ®óng nh- tªn gäi cña ®Ò tµi - C¸c h×nh ph¹t vµ<br /> <br /> 6) §Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam, còng nh-<br /> <br /> biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt h×nh<br /> <br /> c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy (vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ<br /> <br /> sù ViÖt Nam (trªn c¬ së nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi).<br /> <br /> biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi).<br /> <br /> Do ®ã, víi t- c¸ch lµ mét thÈm ph¸n hiÖn ®ang c«ng t¸c t¹i Tßa H×nh sù, Tßa ¸n<br /> <br /> 3.2. §èi t-îng nghiªn cøu<br /> <br /> nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi, viÖc lùa chän ®Ò tµi nµy còng chÝnh lµ nhiÖm vô cña<br /> <br /> §èi t-îng nghiªn cøu cña luËn v¨n ®óng nh- tªn gäi cña nã - c¸c h×nh ph¹t vµ<br /> <br /> ng-êi thÈm ph¸n ®Ó gãp phÇn lµm s¸ng tá nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù<br /> <br /> biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt h×nh sù<br /> <br /> ViÖt Nam vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh<br /> <br /> ViÖt Nam (trªn c¬ së nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi).<br /> <br /> niªn ph¹m téi, ®ång thêi ®-a ra nh÷ng kiÕn nghÞ kh¶ thi, tiÕn tíi x©y dùng mét hÖ<br /> thèng c¸c chÝnh s¸ch h×nh sù vµ gi¶i ph¸p nhÊt qu¸n trong ph¸p luËt vµ trong nhËn<br /> thøc vÒ téi ph¹m cña ng-êi ch-a thµnh niªn, vÒ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p c-ìng chÕ,<br /> ®Æc biÖt lµ h×nh ph¹t vµ c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p, qua ®ã gãp phÇn ®Êu tranh cã hiÖu<br /> qu¶ ®Ó phßng, chèng c¸c téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn trªn ®Þa bµn<br /> thµnh phè Hµ Néi.<br /> 3. Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu<br /> 3.1. Ph¹m vi nghiªn cøu<br /> LuËn v¨n nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý c¬ b¶n<br /> vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> téi nh- sau:<br /> 1) Kh¸i niÖm ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m - sinh lý<br /> vµ c¸c nguyªn t¾c xö lý ®èi t-îng nµy;<br /> 2) Kh¸i niÖm, nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p<br /> ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi;<br /> <br /> 4. C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn vµ c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> 4.1. C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn<br /> C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi lµ hÖ thèng c¸c quan ®iÓm<br /> cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ h×nh ph¹t vµ c¶i t¹o con<br /> ng-êi; c¸c quan ®iÓm cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ ph¸p luËt nãi chung, chÝnh<br /> s¸ch h×nh sù nãi riªng, ®Æc biÖt lµ c¸c quan ®iÓm, t- t-ëng vÒ c¶i t¹o, gi¸o dôc,<br /> phßng ngõa téi ph¹m ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn, còng nh- viÖc ¸p dông c¸c<br /> h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ®èi t-îng nµy.<br /> 4.2. C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> §Ò tµi sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï, phæ biÕn cña khoa häc<br /> luËt h×nh sù nh-: ph©n tÝch, tæng hîp vµ thèng kª x· héi häc, ph-¬ng ph¸p so<br /> s¸nh, ®èi chiÕu, ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra ¸n ®iÓn h×nh ®Ó ph©n tÝch c¸c tri thøc khoa<br /> häc luËt h×nh sù vµ luËn chøng c¸c vÊn ®Ò khoa häc cÇn nghiªn cøu.<br /> 5. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n<br /> <br /> 3) Ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t víi biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a<br /> <br /> ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn quan träng cña luËn v¨n lµ ë chç - t¸c gi¶ ®· lµm râ<br /> <br /> thµnh niªn ph¹m téi vµ ph©n biÖt chóng víi c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ng-êi<br /> <br /> mét sè vÊn ®Ò chung ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p<br /> <br /> ch-a thµnh niªn vi ph¹m ph¸p luËt;<br /> <br /> t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ®èi t-îng nµy; ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t víi biÖn ph¸p t-<br /> <br /> 4) Ph©n tÝch nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam n¨m 1999 vµ v¨n<br /> <br /> ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi vµ víi chÕ tµi hµnh chÝnh; ph©n tÝch<br /> <br /> b¶n h-íng dÉn thi hµnh vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi<br /> <br /> nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t-<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi.<br /> <br /> ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi vµ thùc tiÔn ¸p dông trªn ®Þa<br /> <br /> 5) Ph©n tÝch thùc tiÔn ¸p dông c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi<br /> <br /> bµn thµnh phè Hµ Néi. Trªn c¬ së nµy, luËn v¨n ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao<br /> <br /> víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi trong thêi gian<br /> <br /> hiÖu qu¶ ¸p dông mét sè quy ®Þnh t-¬ng øng vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t-<br /> <br /> 05 gÇn ®©y (2005-2009), qua ®ã chØ ra mét sè v-íng m¾c, tån t¹i trong c«ng t¸c<br /> <br /> ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi ë khÝa c¹nh lËp ph¸p vµ viÖc ¸p dông<br /> <br /> xÐt xö vµ c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n;<br /> <br /> trong thùc tiÔn.<br /> <br />