ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
NGUYỄN THỊ THU HÒA<br />
<br />
NGƯỜI THỰC HÀNH TRONG ĐỒNG PHẠM<br />
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
HÀ NỘI - 2011<br />
<br />
1<br />
<br />
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
NGUYỄN THỊ THU HÒA<br />
<br />
NGƯỜI THỰC HÀNH TRONG ĐỒNG PHẠM<br />
THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM<br />
Chuyên ngành : Luật hình sự<br />
Mã số<br />
<br />
: 60 38 40<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH Đào Trí Úc<br />
<br />
HÀ NỘI - 2011<br />
<br />
3<br />
<br />
MôC LôC CñA LUËN V¡N<br />
<br />
1.1.<br />
1.1.1.<br />
1.1.2.<br />
1.1.3.<br />
1.1.4.<br />
1.2.<br />
1.2.1.<br />
1.2.2.<br />
1.3.<br />
1.3.1.<br />
1.3.2.<br />
<br />
2.1.<br />
2.2.<br />
2.2.1.<br />
2.2.2.<br />
<br />
3.1.<br />
3.1.1.<br />
<br />
Trang phụ bìa<br />
Lời cam đoan<br />
Mục lục<br />
Danh mục các bảng<br />
më ®Çu<br />
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGƯỜI THỰC<br />
HÀNH TRONG ĐỒNG PHẠM THEO LUẬT<br />
HÌNH SỰ VIỆT NAM<br />
Khái niệm đồng phạm và các hình thức đồng phạm<br />
Khái niệm đồng phạm trong pháp luật hình sự Việt Nam<br />
Các dấu hiệu pháp lý của đồng phạm<br />
Nguyên tắc xác định trách nhiệm hình sự của đồng phạm<br />
Các hình thức đồng phạm<br />
Khái niệm người thực hành trong đồng phạm và ý nghĩa của<br />
việc xác định đúng vai trò của người thực hành trong đồng<br />
phạm<br />
Quá trình phát triển các quy định về người thực hành trong<br />
đồng phạm và khái niệm người thực hành trong đồng phạm<br />
theo Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 1999<br />
Ý nghĩa của việc xác định đúng vai trò người thực hành trong<br />
đồng phạm<br />
Phân biệt người thực hành với những người đồng phạm khác<br />
Các loại người đồng phạm<br />
Phân biệt người thực hành với những người đồng phạm khác<br />
Chương 2: QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ VIỆT<br />
NAM NĂM 1999 VỀ NGƯỜI THỰC HÀNH<br />
TRONG ĐỒNG PHẠM VÀ THỰC TIỄN XÉT XỬ<br />
Người thực hành theo quy định của Bộ luật Hình sự Việt Nam<br />
năm 1999<br />
Thực tiễn xét xử và những tồn tại vướng mắc đối với việc xác<br />
định trách nhiệm hình sự của người thực hành trong đồng phạm<br />
Vài nét về hoạt động xét xử các vụ án có đồng phạm trong thời<br />
gian từ năm 2005 đến 2010 của ngành Toà án<br />
Những tồn tại, vướng mắc trong việc áp dụng các nguyên tắc<br />
xác định trách nhiệm hình sự và vai trò của người thực hành<br />
trong đồng phạm<br />
Chương 3: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ GIẢI PHÁP<br />
NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG QUY ĐỊNH<br />
CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ VỀ NGƯỜI THỰC<br />
HÀNH TRONG ĐỒNG PHẠM<br />
Hoàn thiện các quy định của Bộ luật Hình sự Việt Nam năm<br />
1999 về người thực hành trong đồng phạm<br />
Sự cần thiết của việc hoàn thiện các quy định của Bộ luật Hình sự<br />
Việt Nam năm 1999 về người thực hành trong đồng phạm<br />
5<br />
<br />
Trang<br />
<br />
1<br />
6<br />
6<br />
6<br />
12<br />
19<br />
22<br />
26<br />
26<br />
35<br />
35<br />
35<br />
39<br />
42<br />
42<br />
46<br />
46<br />
50<br />
79<br />
<br />
79<br />
79<br />
<br />
Cơ sở của việc hoàn thiện các quy định của Bộ luật Hình sự Việt<br />
3.1.2. Nam năm 1999 về người thực hành trong đồng phạm<br />
3.1.3. Nội dung các vấn đề cần sửa đổi, bổ sung trong Bộ luật Hình<br />
sự năm 1999 về đồng phạm và người thực hành<br />
3.2.<br />
Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của pháp<br />
luật về người thực hành trong công tác xét xử<br />
3.2.1. Về lập pháp<br />
3.2.2. Về áp dụng pháp luật<br />
3.2.3. Về công tác cán bộ<br />
KẾT LUẬN<br />
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o<br />
<br />
7<br />
<br />
81<br />
87<br />
89<br />
89<br />
91<br />
92<br />
94<br />
96<br />
<br />
më ®Çu<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu<br />
Trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n-íc,<br />
t×nh h×nh téi ph¹m trªn toµn quèc diÔn biÕn ngµy cµng phøc t¹p, gia t¨ng vÒ sè l-îng.<br />
Nh÷ng vô ¸n do nhiÒu người (chủ yếu là người thực hành) cïng thùc hiÖn, mang tÝnh<br />
chÊt quèc tÕ, xuyªn quèc gia ngµy cµng nhiÒu víi quy m« vµ tÝnh chÊt phøc t¹p ngµy<br />
cµng cao. So víi téi ph¹m do mét ng-êi thùc hiÖn, téi ph¹m cã ®ång ph¹m thùc hiÖn<br />
th-êng mang tÝnh nguy hiÓm cho x· héi cao h¬n c¸c vô ¸n mét ng-êi thùc hiÖn.<br />
ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c các giai đoạn phạm tội; tõng lo¹i ng-êi (bao gồm cả ng-êi<br />
thùc hµnh) trong ®ång ph¹m cã ý nghÜa qu¹n träng ®èi víi viÖc ph©n ho¸ vai trß, x¸c<br />
®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù, c¸c thÓ ho¸ h×nh ph¹t ®èi víi mçi bÞ can, bÞ c¸o.<br />
Theo số liệu thèng kª cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao th× sè vô ¸n h×nh sù cã tõ 02 bị<br />
cáo trë lªn tham gia, ®Òu thÓ hiÖn n¨m sau t¨ng h¬n n¨m tr-íc. Song quy ®Þnh cña ph¸p<br />
luËt vÒ vÊn ®Ò ®ång ph¹m cßn ch-a ®Çy ®ñ, râ rµng, ®«i khi khã ¸p dông nªn c¸c c¬ quan<br />
tiÕn hµnh tè tông cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, bất đồng quan điểm trong viÖc ®iÒu tra, truy<br />
tè xÐt xö ®èi víi c¸c vô ¸n cã ®ång ph¹m, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vô ¸n cã nhiÒu ng-êi thùc<br />
hµnh tham gia. Hiện tượng bản án bị huỷ, bị sửa do không thống nhất trong việc xác<br />
định đồng phạm, người thực hành trong đồng phạm vẫn xảy ra, điều đó ảnh hưởng<br />
trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm; uy tín của<br />
ngành Toà án nói riêng và các cơ quan bảo vệ pháp luật nói chung.<br />
V× vËy, viÖc tiếp tục nghiªn cøu lµm s¸ng tá c¸c vấn đề về dÊu hiÖu, ®Æc ®iÓm trách<br />
nhiệm ph¸p lý cña ng-êi thùc hµnh trong ®ång ph¹m theo quy ®Þnh cña luËt h×nh sù ViÖt<br />
Nam tõ n¨m 1945 ®Õn nay vµ một số hạn chế trong thùc tiÔn áp dụng Bộ luật Hình sự<br />
Việt Nam năm 1999 trong công tác xÐt xö c¸c vô ¸n cã ng-êi thùc hµnh trong đồng<br />
phạm thêi gian võa qua để ®-a ra mét sè luËn cø gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt<br />
h×nh sù nói chung, Bộ luật Hình sự năm 1999 nói riêng vµ ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p vÒ<br />
mÆt thùc tiÔn nh»m gãp phÇn phßng, chèng c¸c téi ph¹m cã ®ång ph¹m; b¶o ®¶m an<br />
ninh trËt tù, an toµn x· héi, gãp phÇn phôc vô th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn<br />
®¹i hãa ®Êt n-íc cã ý nghÜa chÝnh trÞ - x· héi vµ lý luËn - thùc tiÔn quan träng. §©y lµ lý<br />
do chÝnh ®Ó häc viªn quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: "Ng-êi thùc hµnh trong ®ång ph¹m<br />
theo luËt h×nh sù ViÖt Nam" lµm ®Ò tµi luËn v¨n cña m×nh.<br />
2. T×nh h×nh nghiªn cøu<br />
D-íi gãc ®é khoa häc ph¸p lý, trong thêi gian qua viÖc nghiªn cøu vÒ ®ång ph¹m,<br />
ng-êi thùc hµnh trong ®ång ph¹m ®· thu hót ®-îc sù quan t©m cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu<br />
lý luËn, luËt gia h×nh sù vµ c¸n bé thùc tiÔn. §Õn nay, ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn<br />
cøu ®-îc c«ng bè thÓ hiÖn ë mét sè luËn v¨n, luËn ¸n, s¸ch chuyªn kh¶o, tham kh¶o,<br />
b×nh luËn vµ gi¸o tr×nh ®¹i häc nh-:<br />
- GS.TSKH Đào Trí Úc chủ biên, Mô hình lý luận về Bộ luật Hình sự Việt Nam<br />
(Phần chung), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 1993;<br />
- GS.TSKH Lª C¶m, Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n trong khoa häc luËt h×nh sù (PhÇn<br />
chung), S¸ch chuyªn kh¶o sau ®¹i häc, Nxb §¹i häc quèc gia Hµ Néi, Hà Nội, 2005;<br />
- ThS.Trịnh Quốc Toản, "Đồng phạm", Trong sách: Giáo trình luật hình sự Việt<br />
Nam (Phần chung), Tập thể t¸c giả do GS.TSKH Lê Cảm chủ biên, Nxb Đại học quốc<br />
gia Hà Nội, Hà Nội, 2001 (t¸i bản năm 2003 và 2007).<br />
- TrÇn Quang TiÖp, §ång ph¹m trong luËt h×nh sù ViÖt Nam, LuËn ¸n TiÕn sÜ LuËt<br />
häc, Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 2000;<br />
9<br />
<br />