Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Giải pháp chính sách vĩ mô nhằm thúc đẩy mối liên kết giữa doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với các tổ chức nghiên cứu và triển khai, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp tại Việt Nam

Nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) là trụ cột kinh tế quan trọng, đòi hỏi sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp NNCNC và các tổ chức nghiên cứu và triển khai (R&D). Tuy nhiên, tại Việt Nam, mối liên kết này còn nhiều hạn chế do mô hình liên kết chưa hiệu quả, nhận thức về vai trò R&D chưa rõ ràng, doanh nghiệp e ngại đầu tư, thiếu nhân lực khoa học công nghệ và chính sách chưa đồng bộ. Những rào cản này ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nông nghiệp và doanh nghiệp NNCNC. Do đó, việc hoàn thiện chính sách vĩ mô nhằm thúc đẩy mối liên kết này là cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Việt Nam thông qua việc hoàn thiện các giải pháp chính sách vĩ mô nhằm thúc đẩy mối liên kết với các tổ chức nghiên cứu và triển khai.

Luận án tập trung vào việc đề xuất các giải pháp chính sách vĩ mô nhằm thúc đẩy mối liên kết giữa doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (DN NNCNC) và các tổ chức nghiên cứu và triển khai (R&D) tại Việt Nam, với mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp này. Nông nghiệp công nghệ cao được xác định là một trụ cột kinh tế toàn cầu, và sự hợp tác chặt chẽ giữa DN NNCNC và các tổ chức R&D là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của ngành. Mặc dù Đảng và Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích, thực tế cho thấy mối liên kết này vẫn còn nhiều hạn chế, bao gồm mô hình liên kết chưa hoàn thiện, nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của R&D, sự e ngại đầu tư từ phía doanh nghiệp, thiếu hụt nguồn nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng cao, và các chính sách chưa đồng bộ. Những rào cản này gây ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động của DN NNCNC và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.

Nghiên cứu này mang ý nghĩa lý thuyết quan trọng, góp phần đánh giá các chính sách vĩ mô hiện hành, cung cấp góc nhìn mới về tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thông qua các giải pháp kết nối khoa học và công nghệ, đồng thời bổ sung kiến thức lý thuyết về sự tương tác và đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách trong bối cảnh đặc thù của Việt Nam. Về mặt thực tiễn, luận án đề xuất các giải pháp cụ thể để hoàn thiện chính sách vĩ mô, giúp các DN NNCNC nhận thức rõ hơn vai trò của liên kết R&D và cung cấp cơ sở dữ liệu thực tiễn cho Nhà nước trong việc đánh giá, điều chỉnh chính sách. Điểm mới của luận án là việc hệ thống hóa cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn về cơ chế liên kết và tác động của chính sách vĩ mô, đồng thời đánh giá định lượng mức độ tác động và đề xuất các chính sách cụ thể, mở rộng phân tích vai trò của các tổ chức R&D từ nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chính sách có hiệu lực từ năm 2016 đến 2023, với định hướng đề xuất giải pháp đến năm 2025, bao gồm các DN NNCNC, nhà cung cấp máy móc thiết bị, tổ chức R&D và các đơn vị quản lý trên phạm vi toàn quốc. Luận án sử dụng cách tiếp cận hệ thống đổi mới quốc gia (HTĐMQG) và liên ngành, kết hợp các phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu định tính và định lượng như phỏng vấn sâu, thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình phương trình cấu trúc (SEM).