CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ THUẾ THU NHẬP VÀ
ĐIỀU CHỈNH THUẾ THU NHẬP TRONG ĐIỀU KIỆN LÀ
THÀNH VIÊN TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI (WTO)
1.1. Thuế thu nhập và điều chỉnh thuế thu nhập
1.1.1. Tổng quan về thuế thu nhập và điều chỉnh thuế thu nhập
Thuế thu nhập là một loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập thực tế của cá
nhân hoặc pháp nhân. Thuế thu nhập đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm
bảo nguồn thu Ngân sách cho Nhà nước và thực hiện các chức năng quản lý,
điều tiết vĩ mô của Nhà nước đối với các hoạt động kinh tế, xã hội trong toàn bộ
nền kinh tế quốc dân.
Các nguyên tắc khi đánh thuế thu nhập: Đánh thuế trên cơ sở thu nhập chịu
thuế; Đánh thuế luỹ tiến; Lựa chọn thời gian để xác định thu nhập chịu thuế.
Thuế thu nhập được phân loại thành thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
1.1.2. Nội dung điều chỉnh thuế thu nhập
Khái niệm điều chỉnh thuế thu nhập: Điều chỉnh thuế thu nhập là sửa đổi,
bổ sung hoàn thiện thuế thu nhập cả về chính sách thuế thu nhập và quản lý
thuế thu nhập nhằm đạt được các mục tiêu quản lý thuế thu nhập.
Nội dung điều chỉnh thuế thu nhập: Điều chỉnh chính sách thuế thu
nhập có nhiều nội dung khác nhau nhưng trong luận án này, tác giả tập
trung 04 nội dung cơ bản sau: quy định về xác định thu nhập chịu thuế, quy
định về việc xác định các khoản khấu trừ hoặc các khoản chi phí được trừ
khi tính thuế thu nhập, quy định về các mức thuế suất, quy định về xác định
ưu đãi thuế.
1.1.3. Nguyên tắc, phương pháp và quy trình điều chỉnh thuế thu nhập
Nguyên tắc điều chỉnh thuế thu nhập: Đảm bảo công bằng, minh bạch;
Gắn với chủ trương và chính sách phát triển kinh tế từng giai đoạn lịch sử nhất
định; Phải bao quát nguồn thu; Đảm bảo tính linh hoạt.
Phương pháp điều chỉnh gồm: Phương pháp điều chỉnh trực tiếp và gián tiếp;
Phương pháp hành chính và phi hành chính; Phương pháp chủ động và thụ động.
Quy trình điều chỉnh: Bao gồm 7 bước: Tổng kết, sơ kết chính sách;
Phân tích và đánh giá; Xác định mục tiêu điều chỉnh, phương pháp và nội
dung điều chỉnh; Xây dựng kế hoạch và lộ trình điều chỉnhSoạn thảo dự
thảo văn bản điều chỉnh; Lấy ý kiến, hoàn chỉnh văn bản điều chỉnh; Trình
cấp thẩm quyền ký duyệt và ban hành điều chỉnh chính sách thuế thu nhập.
1.1.4. Tác động của điều chỉnh thuế thu nhập
Tác động điều chỉnh chính sách thuế thu nhập có tổng lợi ích xã hội
cao nhất khi giá cả ngang bằng với sức chi trả của người dân và giá cả hàng
hóa cá nhân phù hợp với hàng hóa công cộng.
1.2. Yêu cầu, điều kiện và lộ trình điều chỉnh thuế Thu nhập trong điều
kiện là thành viên WTO
1.2.1. Khái quát về WTO
Tổ chức thương mại thế giới (WTO) là một tổ chức quốc tế được thành lập
năm 1994, là nơi đề ra những quy định điều tiết hoạt động thương mại của các
quốc gia trên quy mô toàn thế giới.
WTO có ba cơ quan chủ yếu là Hội nghị Bộ trưởng, Đại Hội đồng và Ban
thư ký, trong đó Hội nghị Bộ trưởng và Đại Hội đồng là các cơ quan có quyền
ra quyết định. Thành viên của WTO là các quốc gia hoặc các vùng lãnh thổ hải
quan có quy chế tự trị về kinh tế.
1.2.2. Các yêu cầu điều chỉnh thuế thu nhập khi là thành viên WTO
Yêu cầu “Không phân biệt đối xử”: khi điều chỉnh mức thuế suất thuế thu
nhập trong nước thì các doanh nghiệp hay cá nhân của các nước thành viên
khác cũng được hưởng mức thuế suất như vậy.
