Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Vai trò Nhà nước trong phát triển công nghệ cao ở Việt Nam

M  Đ UỞ Ầ

ấ ế ủ ề

ệ ạ ạ ệ ả ớ ố ớ ự ể ủ t c a đ  tài 1. Tính c p thi ộ Công ngh  cao có tác đ ng m nh và mang l

ế ệ ộ ơ ấ ể ẩ ị ­ xã h i. Công ngh  cao i hi u qu  l n đ i v i s  phát tri n c a các ngành, ế   .

ự lĩnh v c kinh t ể thúc đ y quá trình hình thành và chuy n d ch c  c u kinh t ị ạ ụ ệ ế ố ả ấ ệ ệ ầ Phát tri n công ngh  cao góp ph n hi n đ i hóa các ngành s n xu t, d ch v  hi n có, là y u t

quan ế ọ ế ị ứ ạ ụ ớ ệ ệ ấ ả ả ị ­ xã

ừ ự ố ư ể ệ ế tr ng quy t đ nh vi c hình thành ngành s n xu t, d ch v  m i có s c c nh tranh và hi u qu  kinh t ộ h i cao. Phát tri n công ngh  cao chính là nhân t nhanh chóng t

ề  đ a n n kinh t ọ ữ ế ệ ỗ d a vào nhân công ệ có công ngh  cao và gi toàn

ệ ạ ấ ề ặ ự ợ ệ ờ ớ vai trò quan tr ng trong chu i cung c p  ỏ v i ớ s  h p nh t v  m t công ngh , nh  đó xóa b  ranh gi

ề thành n n kinh t c u. ầ Cách m ng công nghi p 4.0  ỹ ự ậ ậ ố ọ ạ ự ế ợ ữ ệ ố ả ự lĩnh v c v t lý, k  thu t s  và sinh h c, đem l

i s  k t h p gi a h  th ng  o và th c th .  ố ệ ộ ở ề ệ ơ ộ ấ công ngh  cao  ữ i gi a các   ể Cách m ngạ   ự ả ấ

ổ ớ ự ữ ề ề ầ ạ ỗ ị

ế ớ ệ ệ ệ ể ể ở

công nghi p 4.0  ạ c nh tranh trong chu i giá tr  toàn c u, t o ra s  thay đ i l n v  mô hình kinh doanh b n v ng và là c ạ ộ h i cho doanh nghi p kh i nghi p sáng t o.  ủ ạ Cách m ng công nghi p 4.0 có th  chuy n hóa th  gi ạ ế ớ ố ề ế ậ ổ m  ra nhi u c  h i cho các qu c gia trong vi c nâng cao trình đ , năng l c s n xu t và ơ  ự   i th c ự Tuy nhiên,  Cách m ng công nhi u lĩnh v c.

i s , thay đ i cách ti p c n c a con ng ặ ườ ở i  ệ ứ ề ạ ấ ớ ướ ướ ẽ t cho các n

sang th  gi ệ nghi p 4.0  ả ố cũng t o ra r t nhi u thách th c m i, đ c bi ế ậ ặ ớ ứ ự ả ổ ố ớ ệ ề c đi sau. ề Nhà n ấ c s  ngày càng   ự ỗ ợ

ph i đ i m t v i áp l c ph i thay đ i cách th c ti p c n hi n nay đ i v i nhi u v n đ  do có s  h  tr ệ ắ ự ủ đ c l c c a công ngh .

ữ ấ ộ ố ế ị ầ ớ ự ự ế đã cho th y m t trong nh ng nhân t hàng đ u, có ý nghĩa quy t đ nh t

ự ủ ệ i s   thành công ướ Th c t ố ề ế ớ i trong lĩnh v c công ngh  cao chính là vai trò c a Nhà n c. Kinh

ể ệ ứ ủ ệ ệ ả ố ỳ ủ c a nhi u qu c gia trên th  gi ể ậ nghi m phát tri n công ngh  cao c a Hoa K , Nh t B n, Đ c, Trung Qu c, Singapore đã th  hi n rõ

ề đi u đó.

ự ự ệ ệ ệ ộ ệ ể ữ ề ơ ả t Nam th c hi n thành công s  nghi p Công nghi p hóa,

ẩ ế ề ệ ưở ề  M t trong nh ng ti n đ  c  b n đ  Vi ạ ề ữ ứ ệ ả ọ

ệ ể Hi n đ i hoá, thúc đ y n n kinh t ữ ể ạ tăng tr ướ ng nhanh và b n v ng là ph i chú tr ng đúng m c vi c phát ộ ệ ủ ư ề ể c đ t phá.

tri n công ngh  cao đ  t o ra nh ng b ệ ạ ể ứ ở ộ ệ ắ ờ ạ Trong đi u ki n c a th i đ i đang phát tri n nh  vũ   ượ   c ọ ơ Vi Cách m ng công nghi p 4.0 đang n  r  kh p m i n i,

ệ t Nam không th  b t phá đ ệ ự ệ ượ ổ “Báo cáo T ng quan Vi

ế ớ ế ợ ộ ế ẳ ệ ầ ư Vi

ệ bão hi n nay,   ể ế n u không phát tri n công ngh  cao. ớ B  K  ho ch và Đ u t ạ ộ ướ i k t h p v i   ế ẽ Th  gi ạ ẽ ở t Nam 2035” đ t  ệ Nam  đã kh ng đ nh  ị Vi ướ ệ ở   c th c hi n b i Ngân hàng ọ   t Nam có khát v ng ượ ớ ạ ệ c công nghi p hi n đ i, h

ủ ể ệ ằ ạ ướ ng t ắ ị i th nh v ệ ể m nh m  là đ n năm 2035 s  tr  thành m t n ẽ ạ t o, công b ng và dân ch . Phát tri n m nh m  công ngh  cao là h ng đi đúng đ n đ  Vi

ượ ướ ộ ệ ạ ọ ể ạ ệ ượ ữ c nh ng b ng, sáng   ự   t Nam th c ưở   ự ng

ườ ệ c đ t phá trong công ngh  cao, bên c nh s  tin t ự ủ ộ ự ạ ộ c khát v ng đó. Đ  t o ra đ ộ ỗ ự ủ ự ủ i dân, s   ng h , n  l c c a doanh nghi p, s  năng đ ng, nh y bén c a đ i ngũ nhân l c công

ế ố ủ ấ ọ ướ hi n đ ủ c a ng ệ ngh  cao, y u t quan tr ng nh t đó chính là vai trò c a Nhà n c.

ướ ệ ế ệ ệ ấ ọ ố ộ Nhà n c Vi ể t Nam đã r t chú tr ng đ n vi c phát tri n công ngh  cao. Qu c h i đã thông qua

ậ ệ ở ỳ ọ ứ ệ ự ừ năm 2008 và có hi u l c thi hành t ngày 01 tháng 7

Lu t công ngh  cao  ủ ướ k  h p th  4 ngày 13 tháng 11  ế ị ề ệ ủ ươ ệ “Ch ố ng trình qu c gia phát ng chính ph  đã ban hành Quy t đ nh v  vi c phê duy t:

năm 2009. Th  t ệ ế ể ủ ướ ủ tri n công ngh  cao đ n năm 2020” ngày 31 tháng 12 năm 2010. Th  t

ế ị ề ệ ế ể ệ ệ ạ

ầ ư ệ ệ ậ ậ ề ệ Quy t đ nh v  vi c phê duy t ế đ n năm 2020” ngày 1 tháng 6 năm 2011. Theo Lu t ngh  cao, Vi t Nam t p trung đ u t

ự ệ ệ ệ ệ ọ ng chính ph  cũng đã ban hành ộ ố ệ “ K  ho ch v  vi c phát tri n m t s  ngành công nghi p công ngh  cao   ể    phát  tri n ệ ậ   công ngh  cao trong các lĩnh v c công ngh : Công ngh  thông tin, Công ngh  sinh h c, Công ngh  v t

ệ ự ộ ệ ớ li u m i, và Công ngh  t đ ng hóa.

1

ươ ướ ự ư ể ệ ế ố c đã xây d ng C h

Nhà n ổ ứ ủ ứ ụ ế ệ ẩ ạ ng trình qu c gia phát tri n công ngh  cao đ n năm 2020, đ a ra ụ   m c tiêu t ng quát đ n năm 2020 là: “Thúc đ y nghiên c u, làm ch  và t o ra công ngh  cao;  ng d ng

ả ệ ự ủ ờ ố ệ ế ộ ấ ả ả ẩ

hi u qu  công ngh  cao trong các lĩnh v c c a đ i s ng kinh t ộ ố ­ xã h i; s n xu t s n ph m, hình thành ạ ầ ệ ỹ ự ệ ể ậ ệ doanh nghi p và phát tri n m t s  ngành công nghi p công ngh  cao; xây d ng h  t ng k  thu t và phát

ồ ể ệ

ự tri n ngu n nhân l c công ngh  cao”. ự ướ ữ ư ấ ị ề ệ Nhà n

ạ ộ ứ ụ ệ ệ ệ ệ

ố ế ể ạ ộ ự ệ ệ ấ ậ ẩ ậ ẩ ộ ố   c đã ban hành và th c thi nhi u chính sách công ngh  cao, có nh ng  u đãi nh t đ nh đ i ở  ạ    đ  thúc đ y các ho t đ ng xu t, nh p kh u công ngh  cao, th c hi n các ho t

ệ ệ ớ v i các doanh nghi p công ngh  cao, các khu công ngh  cao, ho t đ ng  ng d ng công ngh  cao, m ộ r ng h i nh p qu c t ả ể ộ đ ng chuy n giao công ngh  cao có hi u qu .

ớ ư ậ ữ ệ ọ

ể ặ ẽ ủ ự ự ệ ể ệ ể ạ ớ ự ỗ ự ủ V i nh ng chính sách nh  v y cùng v i s  n  l c c a các nhà khoa h c, các doanh nghi p..., ệ công ngh  cao Vi t là s  phát tri n m nh m  c a ngành công t Nam đã có s  phát tri n đáng k , đ c bi

ệ ệ ệ ụ ề ưở ngh  thông tin. Ngành công ngh  thông tin Vi

ừ ệ t Nam là ngành liên t c tăng tr ầ ệ ầ T  năm 2009­2016, ngành công nghi p công ngh  thông tin đã tăng g n 11 l n doanh thu (t

ệ ố ộ ưở ng cao trong nhi u năm. ệ   ừ  6,167 tri u ầ ấ USD vào năm 2009 lên 67,693tri u USD vào năm 2016) và có t c đ  tăng tr

ng hàng năm g p 3 l n tăng ấ ớ ố ộ ưở ả ỉ ệ ưở ượ ỗ tr ng này đ

ưở ng GDP, kho ng 20­25% m i năm. T  l ế ớ tăng tr ệ ạ ộ ự ể ể tr

ự ng khu v c và th  gi ệ ạ ượ ổ ậ ệ ệ ề ọ c coi là r t cao so v i t c đ  tăng ủ   i. Các khu công ngh  cao đã đi vào ho t đ ng, đi n hình là s  phát tri n c a ấ   ự c nhi u thành t u n i b t: c y

khu công ngh  cao TP HCM. Công ngh  sinh h c Vi ướ ử ế ấ ố t Nam cũng đ t đ ả ấ ượ ẩ ị ả ự bào g c; x  lý n ghép t ng cao; s n ph m giúp giám đ nh gen, phân

ẩ c th i th c ph m; n m ch t l ườ ướ ế ị ọ ớ ễ ế ườ i; b

tích các Protein/Proteome huy t thanh ng ồ ớ ượ ư ề ố ạ c ti n m i trong mi n d ch h c; và đ ệ ồ ế ả Nhi u gi ng cây tr ng m i đ c đ a vào gieo tr ng và đem l i hi u qu  kinh t

ượ ả ứ ấ ệ ậ ệ ề ả ứ ớ

ệ ề ế ạ ớ ẩ công ngh  v t li u m i, nhi u s n ph m trong các công trình nghiên c u đã đ ộ r ng rãi trong các ngành trong n n kinh t

ứ ng ch c năng.   ự    cao. Trong lĩnh v c ụ   c s n xu t và  ng d ng ễ   ả i doanh thu l n cho các doanh nghi p, gi m ô nhi m ụ ứ ệ ấ và đem l ượ ườ ệ ự ộ c doanh nghi p quan tâm  ng d ng giúp tăng năng su t lao

ng. Công ngh  t ấ ượ đ ng hóa đã đ ẩ ả môi tr ộ đ ng, nâng cao ch t l ng s n ph m.

ữ ả ẫ ư ươ ớ ề ế ạ ứ ủ ng x ng v i ti m năng, th  m nh c a ngành và yêu

ư ấ ượ ế Tuy nhiên, nh ng k t qu  trên v n ch a t ồ ấ ướ ể ề ố ượ ự ệ ầ c u phát tri n đ t n c. Ngu n nhân l c công ngh  cao tuy đã tăng v  s  l

ng nh ng ch t l ả ặ ng còn là ữ ộ ờ ả ạ ộ ệ ẫ m t bài toán v n đang đi tìm l

ư ạ ượ ấ ị i gi ữ i đáp. Các khu công ngh  cao ho t đ ng còn g p ph i nh ng khó ầ ả ư ỳ ọ ế ệ ệ ặ ặ khăn nh t đ nh, ch a đ t đ

ạ ẫ c nh ng k t qu  nh  k  v ng đ t ra lúc đ u, đ c bi ặ ằ ữ ề ặ ả ị ướ

ướ ng trong khâu gi ẩ ệ ệ ể ể ầ t là khu công ngh  cao   ứ ố   i phóng m t b ng. Chính nh ng đi u này đ t ra thách th c đ i ấ   ủ ứ c trong vi c thúc đ y công ngh  cao phát tri n đáp  ng yêu c u phát tri n c a đ t

Hòa L c v n còn b  v ớ v i vai trò Nhà n ố ả ướ ậ ộ ế n qu c t

ư ậ ố ế . ể ệ ượ ả ệ ướ c trong b i c nh h i nh p kinh t ủ ươ ặ Nh  v y, m c dù, ch  tr ng phát tri n công ngh  cao đ ã đ

ừ ư ệ ậ c Vi ẫ t Nam đ ư c Đ ng và Nhà n ệ ự  lâu nh ng s  phát tri n

ra t ượ ể công ngh  cao  ủ ữ ẫ v n còn ch m, đóng góp c a  ạ ế ệ ướ ể đ t Nam là n

ư ỳ ọ c nh  k  v ng.  ấ ể Nguyên nhân c a nh ng h n ch  đó là do Vi ạ ề ồ ư ứ ố ự ự ọ

ớ ệ ố ệ ế ạ ạ ổ ớ ố ả , nguyên

phát đi m th p, m c s ng ch a cao, ngu n nhân l c còn nhi u h n ch ,  ổ đ i m i sáng t o hi n còn y u và h  th ng đ i m i sáng t o qu c gia còn non tr . T ệ ư ỳ ọ ơ ả ư ế ệ ể ề  ạ   ủ công ngh  cao v n ch a đ t ấ   c đang phát tri n có xu t ế năng l c khoa h c, công ngh  và ệ   ẻ heo tác gi ư ướ ch a phát tri n nh  k  v ng vì Nhà n ủ Vi

nhân c  b n khi n công ngh  cao c a  ượ ẩ ự ệ ệ c ch a phát huy ủ ạ t Nam  ể c vai trò trong vi c thúc đ y s  phát tri n đó. Vi c phân tích, xem xét, đánh giá l đ

ơ ở ể ể ạ ể ệ ẽ ượ ướ ể ướ c trong phát tri n công ngh  cao s  là c  s  đ  có th  t o ra đ ữ c nh ng b i vai trò c a Nhà   ề   c phát tri n nhanh b n

n v ng.ữ

2

ậ ướ ệ ự ệ ẽ ể ể c Vi ể t Nam có th  và s  làm gì đ  phát tri n công ngh  cao, giúp cho lĩnh v c này

V y, Nhà n ở ể ủ ả ề ự ẫ ắ ự ế ỏ ấ ặ . Đó là câu h i c p bách đ t ra mà

ướ ệ ể ngày càng tr  thành khu v c d n d t s  phát tri n c a c  n n kinh t ề đ  tài ầ ẽ s  góp ph n làm sáng t ỏ . ở ệ  Vi t Nam”

“Vai trò Nhà n ỏ c trong phát tri n công ngh  cao  ứ ủ ề Câu h i nghiên c u c a đ  tài là:

ướ ư ế ự ữ ệ ầ ả ể Nhà n c có vai trò nh  th  nào và c n th c hi n nh ng gi i pháp gì đ  nâng cao vai trò đó trong

ể ệ phát tri n công ngh  cao ở ệ  Vi t Nam?

ụ ứ ủ ề ệ

ụ 2.M c đích và nhi m v  nghiên c u c a đ  tài ứ ụ

ơ ở ộ ố ấ ứ ề ề ệ ậ ướ ề ậ   c, đ  tài lu n

2.1 M c đích nghiên c u Trên c  s  nghiên c u m t s  v n đ  lý lu n v  công ngh  cao và vai trò Nhà n ể ướ ể ệ ư ệ ả

i, phân tích vai trò Nhà n ấ ở ộ ướ  m t n ướ ề ả c đang phát tri n nh  Vi ệ ể đó đ  xu t các quan đi m, gi c trong phát tri n công ngh  cao  ự ể i pháp th c hi n ệ vai trò Nhà n c trong phát tri n công ngh  cao t Nam   ở

ờ ớ gi ể ừ đ  t ệ t Nam trong th i gian t i. Vi

ứ ệ ụ 2.2 Nhi m v  nghiên c u

ơ ở ệ ậ ệ ề ­ Làm rõ c  s  lý lu n chung v  công ngh  cao và vai trò Nhà n ể ướ trong phát tri n công ngh  cao. c

ế ớ ộ ố ủ ứ ệ ệ ố

i trong vi c nâng cao vai trò c a Nhà ệ ộ ố ướ ố ớ ừ ể ệ ệ ể ủ ­ Nghiên c u kinh nghi m c a m t s  qu c gia trên th  gi ọ  đó rút ra m t s  bài h c kinh nghi m đ  Vi ể c đ i v i phát tri n công ngh  cao, t t Nam có th  tham

n kh o.ả

ể ệ ở ệ ạ ự ướ c trong phát tri n công ngh  cao Vi ặ   t Nam, đánh giá m t

ữ ữ ạ ạ ế tích c c, nh ng h n ch  và nguyên nhân c a nh ng h n ch .

ả ủ ế ể ướ ữ ư ề ể ấ c trong

ế ậ -  Phân tích th c tr ng vai trò Nhà n ự ủ ế - Đ  xu t nh ng quan đi m và đ a ra các gi ể ố ả ệ ệ ở t Nam trong b i c nh h i nh p kinh t i pháp ch  y u đ  nâng cao vai trò Nhà n ố ế ộ . qu c t

phát tri n công ngh  cao  ố ượ Vi ạ ứ 3.Đ i t

ng và ph m vi nghiên c u ứ ố ượ ng nghiên c u

ứ ậ ướ ể ệ ắ 3.1 Đ i t ậ Lu n án t p trung nghiên c u vai trò Nhà n ớ ố ả   c trong phát tri n công ngh  cao g n v i b i c nh

ộ ướ ư ệ ể ệ m t n c đang phát tri n nh  Vi t Nam hi n nay.

ạ ứ

ậ ứ ở ệ ủ ệ ả ố 3.2 Ph m vi nghiên c u ậ ­ Không gian: Lu n án t p trung nghiên c u Vi t Nam và tham kh o kinh nghi m c a 3 qu c gia

ố ỳ Singapo, Trung Qu c và Hoa K .

ệ ự ứ ệ ề ậ ờ ­ Th i gian: 2009­2017: năm 2009 là năm lu t công ngh  cao chính th c có hi u l c. Đây là ti n đ ề

ẩ ự ể ể ệ ơ ả c  b n đ  thúc đ y s  phát tri n công ngh  cao.

ộ ướ ề ấ ể ệ ở ệ ở c trong phát tri n công ngh  cao Vi góc đ

­ N i dung: phân tích v n đ  vai trò Nhà n ế ậ ậ ị ướ ươ t Nam  ớ ng quan xem xét v i quan h  th ộ  ệ ị

chính tr . Lu n án t p trung làm rõ vai trò Nhà n ướ ể ư ữ ề ả kinh t ườ c trong t ủ ể ể ủ ự ấ i pháp đ  xu t cho Nhà n tr

ầ ủ ườ ệ ế ng đ  đ a ra nh ng gi ệ ồ c. Ch  th  tham gia vào s  phát tri n c a công ướ   c. i tiêu dùng…và vai trò Nhà n ngh  cao g m có các doanh nghi p, các nhà sáng ch , nhu c u c a ng

ỉ ậ ứ ậ ướ ể ệ Lu n án ch  t p trung nghiên c u vai trò Nhà n c trong phát tri n công ngh  cao.

ươ ứ

ứ ở ế ơ ở ị ươ ủ chính tr , trên c  s  ph

ng pháp nghiên c u 4. Ph ậ ế ề Đ  tài ti p c n nghiên c u  ủ ứ ệ ậ ộ  góc đ  Kinh t ậ ị ề ậ ng pháp lu n c a Ch ươ nghĩa duy v t bi n ch ng và Ch  nghĩa duy v t l ch s . ử ụ ử Đ  tài s  d ng các ph ủ  ứ   ng pháp nghiên c u

ủ ề ố ế ớ ươ ệ ạ truy n th ng c a Kinh t ng pháp hi n đ i.

ươ ừ ượ ị ế ợ  chính tr  k t h p v i ph ề ử ụ ươ ằ Ph ng pháp tr u t ng hóa khoa h c: ọ  Đ  tài s  d ng ph

ố ặ ả ị ố ổ t ơ ả  không c  b n ho c gi ộ ố  đ nh m t s  nhân t ạ ỏ ộ ố ế   ng pháp này nh m g t b  m t s  y u ả   ể ả ứ  không thay đ i trong quá trình nghiên c u. Đ  đ m b o

3

ự ệ ượ ệ ữ ứ ụ ề ậ ố ướ th c hi n đ c m c tiêu, đ  tài t p trung vào nghiên c u m i quan h  gi a vai trò Nhà n

ủ ể ệ ở ệ ố ộ ớ ự ủ tri n c a công ngh  cao ữ t Nam. Nh ng nhân t ự c và s  phát ể i s  phát tri n c a công

Vi ộ khác cũng có tác đ ng t ệ ự ỗ ự ủ ứ ộ ộ ủ ậ ườ ệ ư ự ượ ng lao đ ng, m c đ  h i nh p, s  n  l c c a doanh nghi p, c a ng i dân... không

ngh  cao nh  l c l ượ ở đây. đ

c phân tích  ươ ữ ệ ệ ậ Ph ng pháp thu th p tài li u, d  li u

ử ụ ố ệ ướ ố ế ừ ả ề ử ụ ự ế ả S  d ng s  li u th ng kê Nhà n ễ   c, k  th a và s  d ng k t qu  đi u tra kh o sát th c ti n

ố ủ ề ộ ổ ứ ế ừ ế ướ ả

ọ ch c, cá nhân trong và ngoài n ố ở c;  k  th a k t qu  nghiên ệ ế ướ

­ ủ c a các cu c đi u tra đã công b  c a các t ứ ủ c u c a các công trình khoa h c đã công b

trong và ngoài n c liên quan đ n công ngh  cao, vai trò

ướ ế ớ ở ư ệ ố ớ ệ ệ ở ố ộ ọ c đ i v i công ngh  cao Th  vi n Qu c gia, B  khoa h c công Vi i

ứ ứ ứ ệ ề t Nam và trên th  gi ạ ngh , các vi n nghiên c u, trung tâm nghiên c u, t p chí, chuyên đ  nghiên c u, các trang website…

ề ầ ư ủ ố ệ ướ ố ớ ệ ố ệ ưở ủ ề c đ i v i công ngh  cao, s  li u v  tăng tr

Nhà n ệ ­ ố ệ S  li u v  đ u t ự ồ c a Nhà n ệ ng c a công ngh ộ ậ ừ ố ệ ủ ượ ệ

ụ ọ c thu th p t ề ả ộ cao, s  li u ngu n nhân l c công ngh  cao, khu công ngh  cao đ công ngh , ệ C c Thông tin khoa h c và công ngh , ệ  ọ    s  li u c a B  khoa h c ệ B  Thông tin và Truy n thông, Ban qu n lý khu công

ệ ngh  cao, Niên giám thông kê.

ươ ổ ượ ử ụ ứ ế Ph ng pháp phân tích, t ng h p ợ  đ ệ   c s  d ng trong quá trình nghiên c u lý thuy t và hoàn thi n

ử ụ ươ ế ợ ớ ươ ổ ệ ợ S  d ng ph ng pháp khái quát hóa k t h p v i ph

ề đ  tài.  ­ ự ủ ế ệ ướ ể xây d ng khung lý thuy t cho vi c phân tích, đánh giá vai trò c a Nhà n ứ   ng pháp t ng h p trong vi c nghiên c u ệ c trong phát tri n công ngh

ở ệ cao

t Nam.  ử ụ ổ ợ ươ ệ ố ố S  d ng t ng h p các ph ứ ng pháp phân tích h  th ng, ch ng minh, th ng kê ­ so sánh đ Vi ­

ự ủ ạ ướ ể ệ ở ệ phân tích, đánh giá th c tr ng vai trò c a Nhà n

c trong phát tri n công ngh  cao  ấ ế ụ ề ặ ầ ả Vi ế ờ ế ữ ữ ể  ệ   t Nam, phát hi n ớ   i.

ị nh ng y u kém, nguyên nhân và xác đ nh nh ng v n đ  đ t ra c n ti p t c gi ể ố ệ ử ụ i quy t trong th i gian t ị ứ ự ậ ạ ố

S  d ng s  li u th ng kê đ  phân tích, ch ng minh cho các nh n đ nh, đánh giá th c tr ng và ệ ệ ở ự ể

ề làm c  s  cho các d  báo v  phát tri n công ngh  cao  ẽ ượ ả ừ ệ ế ậ t Nam..  ả ể ấ ượ K t qu  t Vi ễ c di n gi

­ ơ ở ­

ướ vi c thu th p thông tin s  đ ệ ệ ở i và phân tích đ  th y đ ả ữ ờ ự ế ồ n ể ủ c trong phát tri n c a công ngh  cao Vi

ướ ể ệ ở ể ề ữ ế ấ ằ ị c vai trò Nhà   ổ   t Nam. Đ ng th i d a trên nh ng k t qu  phân tích, t ng ệ   t c trong phát tri n công ngh  cao Vi ợ h p đ  đ  xu t nh ng ki n ngh  nh m nâng cao vai trò Nhà n

Nam.

ỏ ươ ượ ệ ự ậ ữ ệ ơ ấ ụ ụ ứ ể Ph

ấ đ ng pháp ph ng v n:  ả ươ ớ ề ữ ệ ế án. Ph có đ ậ   c th c hi n đ  thu th p d  li u s  c p ph c v  cho nghiên c u lu n ạ   ữ ượ t, nh ng phát hi n m i v  các khía c nh c nh ng thông tin chi ti

ng pháp này giúp tác gi ứ ề ủ ấ khác nhau c a v n đ  nghiên c u.

ươ ữ ệ ử ệ Ph ng pháp x  lý tài li u, d  li u

ố ệ ậ ượ ượ ổ ợ ư ạ ổ S  li u thu th p đ c, đ

ươ ơ ở ữ ệ   c t ng h p, phân b  và đ a vào máy tính, t o thành c  s  d  li u. ờ ượ ừ ồ ớ Ph ng pháp phân tích, so sánh (thông tin đ c phân tích, so sánh t

ề ấ ứ ữ ể ề ậ ể các ngu n v i nhau, theo th i gian,   ồ ồ ị ượ ử  ươ c s

ng pháp bi u đ , đ  th  đ ậ ủ ố ượ ả ố ệ ứ ể ế ậ ộ không gian đ  có nh ng nh n xét xác đáng v  v n đ  nghiên c u), ph ấ ụ d ng đ  trình bày k t qu  s  li u, giúp th y rõ quá trình v n đ ng, quy lu t c a đ i t ng nghiên c u.

ứ ế ả 5. K t qu  nghiên c u

ề ặ ả ơ ở ề ệ ậ ơ ướ ­ V  m t lý lu n: i rõ h n c  s  lý lu n v  công ngh  cao và vai trò Nhà n c trong

ể ệ ư ệ ể phát tri n công ngh  cao t Nam.

ậ ướ ể ậ lu n gi ậ ở ộ ướ  m t n ị c đang phát tri n nh  Vi ộ ượ Th  nh t ứ ấ , lu n án xác đ nh đ c các n i dung c  b n c a ơ ả ủ vai trò Nhà n c trong phát tri n công

ngh  caoệ

4

ữ ể ậ ị ướ ể Th  haiứ , lu n án xác đ nh nh ng tiêu chí đ  đánh giá vai trò Nhà n c trong phát tri n công ngh ệ

cao

ế ố ả ậ ế ở ị ướ ể Th  baứ , lu n án xác đ nh các y u t nh hu ng đ n vai trò Nhà n c trong phát tri n công ngh ệ

cao.

ự ễ ề ặ ­ V  m t th c ti n:

ả ạ ượ ế ồ ạ ữ ạ ướ ữ +  Đánh giá nh ng k t qu  đ t đ c, nh ng t n t i, h n ch  c a ế ủ vai trò Nhà n ể   c trongphát tri n

ệ ở ệ Vi ờ t Nam th i gian qua.

công ngh  cao  ấ ề ể ả ủ ế ể ướ ể + Đ  xu t các quan đi m và gi c trong phát tri n công

ở ệ ố ả ậ ế ệ ngh  cao i pháp ch  y u đ  nâng cao vai trò Nhà n ố ế ộ .

Vi ế t Nam trong b i c nh h i nh p kinh t ả ứ ủ ệ ậ qu c t ả ứ ế ề ấ + K t qu  nghiên c u c a lu n án là tài li u tham kh o cho các nghiên c u ti p theo v  các v n đ ề

ế ướ ệ có liên quan đ n vai trò Nhà n c và công ngh  cao.

ế ấ ủ ề 6. K t c u c a đ  tài

ở ầ ệ ế ậ ả ầ ậ ồ ươ Ngoài ph n m  đ u, k t lu n và tài li u tham kh o, lu n án g m 4 ch

ươ ứ ề ổ ướ ư ng nh  sau: ệ Ch ng 1: T ng quan nghiên c u v  vai trò Nhà n

ươ ự ễ ề ơ ở ậ ướ Ch ng2: C  s  lý lu n và th c ti n v  vai trò Nhà n

ể c trong phát tri n công ngh  cao ể công ngh  caoệ ệ ệ ở ươ ự ạ ướ Ch ng 3 : c trong phát tri n  ể công ngh  cao Vi Th c tr ng vai trò Nhà n c trong phát tri n ạ   t Nam giai đo n

2009­2017

ươ ể ả ủ ế ằ ướ Ch ng 4 : i pháp ch  y u nh m nâng cao vai trò Nhà n c trong phát

ể ệ ở Các quan đi m và gi ệ tri n công ngh  cao Vi t Nam

ƯƠ CH NG 1

Ổ Ứ Ề ƯỚ Ể T NG QUAN NGHIÊN C U V  VAI TRÒ NHÀ N C TRONG PHÁT TRI N CÔNG

Ệ NGH  CAO

ớ ủ ề ứ ề ế ở ộ i ch  đ  nghiên c u, đ n nay đã có khá nhi u công trình các góc đ  và quy mô khác

Liên quan t ượ ướ c. nhau đ c đăng t

trong và ngoài n ệ

ấ ề ẩ ả ệ ẩ ấ ệ ẩ

ộ ạ ạ ọ ướ ừ ả ỉ

các n ố ẩ ả ạ ộ ệ ấ ẩ t Qu c, Vi n công ngh  m i,

ự ự ỏ ệ ướ ướ ể ể ả ờ c đang phát tri n có th c s  là nhà i đáp cho câu h i li u các n i gi

ả ở i  ứ ề  1.1 Nghiên c u v  công ngh  cao ẩ ả Sunil Maniv i ớ “Xu t kh u s n ph m công ngh  cao ­ V  xu t kh u s n ph m công ngh  cao:    ợ   ố ự ể  Đ i h c Liên H p c đang phát tri n: Đó có ph i là th c hay ch  là m t t o tác th ng kê”, ệ ớ năm 2000 đã phân tích ho t đ ng xu t kh u s n ph m công ngh  cao c a ủ   ệ ể c đang phát tri n đ  đi tìm l ệ ẩ ẩ ủ ả các n ấ

ề xu t kh u c a s n ph m công ngh  cao hay không?   ệ ể ẩ

ả ­ V  mô hình phát tri n s n ph m công ngh  cao:   ậ ệ ể ả ạ ọ ỹ Đ i h c K  thu t Vilnius Gediminas, Saulėtekio

ẩ phát tri n s n ph m công ngh  cao”,  ể ả ế ự ưở ẩ ả ụ ủ ả ệ Vaida ZemlickienË, “Phân tích các mô hình    đã phân tích các  ệ    là làm rõ khái ni m ng đ n s  phát tri n s n ph m công ngh  cao. M c tiêu c a tác gi

ệ ả ưở ể ả ế ệ mô hình  nh h ể phát tri n công ngh  cao, quan sát các mô hình  nh h ẩ ng đ n phát tri n s n ph m công ngh  cao do các

ọ ề ự ệ ấ

nhà khoa h c đ  xu t và th c hi n so sánh các mô hình này ể ề ệ ệ ọ ­ V  tình hình phát tri n khoa h c công ngh , công ngh  cao:

ự ượ ự ầ ả ế +Vũ Đình C , Tr n Xuân S m ầ v iớ  “L c l

ố ộ ấ ớ ng s n xu t m i và kinh t ọ ể ề tri th c” ệ qu c gia xu t b n ổ ấ ả năm 2006 cho chúng ta m t cái nhìn t ng th  v  Khoa h c, công ngh  và công ngh ứ , Nxb Chính trị  ệ

ệ ậ ệ ượ ệ ế ệ ẫ ầ

ấ ế ủ ị ự ượ ử ư ệ ế ả ấ ớ ệ ố ng; H  th ng công cao; Công ngh  thông tin d n đ u; Công ngh  v t li u tiên ti n; Công ngh  năng l   ủ ế   ặ ữ t y u c a l ch s ; Nh ng đ c tr ng ch  y u ng s n xu t m i; Kinh t ngh  cao và l c l ứ  tri th c là t

5

ế ự ứ ướ ể ủ ề ế ứ ờ ủ ề c a n n kinh t ng phát tri n c a n n kinh t tri th c trong th i gian t

tri th c; S  hình thành và xu h ủ ư ả ệ ế ớ ự ế ớ ề ạ ứ ế ớ   i ể   ự  tri th c; S  phát tri n

trên th  gi ế ờ ỳ ộ ổ  b n hi n đ i và s  bi n đ i thích nghi v i n n kinh t ộ ủ i; Ch  nghĩa t ứ kinh t tri th c trong th i k  quá đ  lên ch  nghĩa xã h i...

ọ ệ ế ớ ứ ạ i ­ Thách th c và v n h i m i” +“ Khoa h c và công ngh  th  gi

ọ ữ ệ ố thông tin khoa h c và Công ngh  Qu c gia xu t b n

ể ủ ệ ệ ữ ứ ự ệ ệ ọ

ờ ạ ượ ệ ệ ặ ọ ả ề ậ ớ  đ  c p t c tác gi

ấ i.V n đ ấ ế ớ ệ ủ ượ ướ ướ ọ ư  do Trung tâm  ậ ộ ớ c a ủ T  Bá H ng ấ ả năm 2005 đã phân tích nh ng xu th  phát tri n tri n ể   ể ế ậ   khoa h c và công ngh  hi n nay; s  phát tri n c a công nghi p công ngh  cao. Nh ng thách th c và v n ề  ộ h i đang đ t ra cho khoa h c và công ngh  trong th i đ i hi n nay cũng đ ẩ   c phân tích khá sâu trong  n ph m khoa h c và công ngh  c a các n c trên th  gi i) cũng đ c ( 22 n

này.

ế ệ ệ ớ ế ệ ệ ạ +“Công ngh  tiên ti n và công ngh  cao v i ti n trình công nghi p hoá hi n đ i hoá

ạ ố ị

i Nxb Chính tr  Qu c gia đã trình bày m t s ế ấ ả năm 2012  t ự ự ề ệ ể ệ ệ ạ

ệ ứ ụ ứ ế ể ể ệ ế ậ

ở ệ    Vi t ộ ố  ả Phan Xuân Dũng xu t b n  ủ Nam” c a tác gi ộ   ề ấ v n đ  chung v  công ngh  cao và th c tr ng, d  báo phát tri n công ngh  tiên ti n, công ngh  cao; m t ệ  ố s  hình th c ti p nh n, chuy n giao công ngh ;  ng d ng và phát tri n công ngh  tiên ti n, công ngh ự ộ ố ướ ế ớ ề ứ ụ ủ ể ả i pháp v   ng d ng và phát tri n công ự c và khu v c trên th  gi cao c a m t s  n

ớ ế ệ ế ệ ạ ở ệ ượ ạ i. Th c tr ng và gi ệ ệ ngh  tiên ti n, công ngh  cao v i ti n trình công nghi p hoá hi n đ i hoá Vi t Nam cũng đ c các tác

ả gi

làm rõ. ề ạ ạ ọ ồ ự ệ ầ ­  V  đào t o nhân l c công ngh  cao: Võ Xuân Ti n

ộ ố ế , Đ i h c C n Th  v i ố ệ ế ẵ ị ự l c cho m t s  ngành kinh t

ộ ố ấ ự ề ề ả ạ ạ ồ và ngành công ngh  cao trên đ a bàn thành ph  Đà N ng”  ậ khái quát m t s  v n đ  lí lu n v  đào t o ngu n nhân l c. ơ ớ “ Đào t o ngu n nhân ạ   năm 2013 đã  ề cũng phân tích th c tr ng và đ

ấ ả ộ ố ạ ế ự Tác gi ự xu t các gi ồ i pháp trong công tác đào t o ngu n nhân l c cho m t s  ngành kinh t và ngành công

ệ ẵ ố ị ngh  cao trên đ a bàn thành ph  Đà N ng.

ề ệ ậ ế ỹ ế ố ầ ư ể ­ V  khu công ngh  cao

ố ồ ệ : Lu n án Ti n s  kinh t ị ỹ ễ : “Thu hút v n đ u t ồ c a ủ Nguy n Th  M  Dung ngh  cao thành ph  H  Chí Minh”

ể ệ ­ Tp. H  Chí Minh,  ố ồ ư ạ ự ầ ư ố phát tri n khu công nghi p cao thành ph  H  Chí Minh và đ a ra m t s phát tri n khu công   năm 2009 đã phân tích  ộ ố

ầ ư ẩ ố ố ồ ể ệ th c tr ng thu hút v n đ u t ệ ằ ả i pháp nh m thúc đ y vi c thu hút v n đ u t phát tri n khu công ngh  cao thành ph  H  Chí Minh gi

ộ ả ơ

ệ m t cách hi u qu  h n. ề ứ ụ ệ ệ ứ ụ ệ ­ V   ng d ng công ngh  cao

ọ ậ ậ ỹ ả ạ : Công trình: “Nông nghi p  ng d ng công ngh  cao là yêu c u t  Ph m S đãphân tích làm sáng t ầ ấ   t ỏ ủ c a tác gi ố ế (NXB Khoa h c và K  thu t)”

ệ ứ ụ ề ề ề ổ

ổ ứ ả ứ ụ ệ ệ ấ ặ ế ể ộ y u đ  h i nh p qu c t ệ ọ ơ ở c  s  khoa h c v  nông nghi p  ng d ng công ngh  cao; nêu khái quát nhi u thông tin b  ích v  công   ệ   t

ngh  cao; phân tích các chính sách  ng d ng công ngh  cao; t ụ ẩ ứ ệ ả ấ ch c s n xu t quy mô hàng hóa, đ c bi ộ ự ả ồ ộ là nông s n xu t kh u,  ng d ng công ngh  cao mang tính đ t phá và đ ng b ; xây d ng và qu ng bá

ệ ươ ủ ự ộ ố ướ ủ ự ể ả ả ố th ề c có n n nông

ng hi u nông s n; xây d ng và phát tri n nông s n ch  l c qu c gia c a m t s  n ệ ế ớ ế ệ ạ nghi p tiên ti n, hi n đ i trên th  gi i.

ướ ể ọ ệ

c trong phát tri n khoa h c công ngh  và công ngh  cao ứ • Battelle • Bechtel Hoa k  v i

ứ ề 1.2 Nghiên c u v  vai trò Nhà n ệ ­ Jon Pietruszkiewicz, Vi n Nghiên c u Midwest ể ủ ệ ủ ổ ỉ ụ  năm 1999 đã ch  rõ tác d ng c a đ i m i công ngh

ộ ổ ủ ủ ớ ủ ể ệ ệ ỳ ớ  “Vai trò th c sự ự  ệ  ớ ầ    Vai trò chính ph  trong tri n khai công ngh  là c n

ủ c a Chính ph  trong phát tri n công ngh  là gì?” và vai trò c a Chính ph  trong công cu c đ i m i đó. ơ ế ợ có s  h  tr ụ ự ỗ ợ kinh phí cho R & D và áp d ng các c  ch  chính sách phù h p.

ủ ủ ứ ẩ ­   Ben   S   Bernanke,  v i  ớ “Vai   trò   c a   Chính

ộ ề ấ ph   trong   thúc   đ y   Nghiên   c u   và   phát ậ ệ 27, số 4, năm 2011 đã t p trung phân tích m t thành

ọ ề v  Khoa h c và Công ngh ỗ ợ ủ ủ ủ ầ ọ ổ ớ tri nể ”, Nh ng v n đ ữ ph n quan tr ng c a chính sách đ i m i: h  tr  c a chính ph  cho R & D.

6

ủ ủ ọ ể ệ

­ Peter Blair v i “ớ Vai trò c a Chính ph  trong phát tri n Khoa h c và Công ngh ”,  ọ ủ ố ớ ủ ệ ẩ ọ ỉ ệ Vi n Aspen Hoa   ệ

K , ỳ năm 1997 đã ch  rõ vai trò quan tr ng c a chính ph  đ i v i vi c thúc đ y khoa h c công ngh phát tri n. ể

ủ ưở Ả ủ ủ ể ệ ­“Vai trò c a Chính ph  trong phát tri n công ngh  cao:  nh h

ầ ư ạ ọ ệ ệ ể  c a ủ Scott Wallsten,  Vi n Chính sách Công ngh , năm 2000

m o hi m” ằ ự ủ ự ệ ệ ạ ng c a các Công viên Khoa ố ậ t p trung   h c và v n đ u t ậ   ể xem xét hai chính sách chung nh m t o ra s  phát tri n công ngh  cao c a khu v c, đó là vi c thành l p

ỹ ầ ư ạ ự ể ọ qu  đ u t m o hi m và xây d ng các công viên khoa h c.

ủ ể ể ệ ộ ệ ệ ế ố ớ Tác đ ng c a khung th  ch  đ i v i phát tri n công ngh  cao: ­ “Công nghi p công ngh  cao

ể ở ứ ệ ể ủ ự ể ế ệ ề ầ ể li u có th  phát tri n

ủ Đ c? Khung th  ch  và s  phát tri n c a Công nghi p ph n m m và ổ   ệ Công nghi p và Đ i ọ ở ứ c a Steven Casper, Mark Lehrer & David Soskice, Đ c”

ố ớ ự ế ủ ủ ứ ủ ể ể ộ ậ ớ ố ệ công nghi p sinh h c  m i, T p 6. S  I, 1999 đã phân tích tác đ ng c a khung th  ch  c a Đ c đ i v i s  phát tri n c a hai

ệ ệ ầ ọ ề ngành Công nghi p ph n m m và công nghi p sinhh c..

ấ ề ệ ớ ứ ệ ậ ẩ

­ Đ  tài c p B : ệ ủ ệ ệ ạ ạ ả ủ ự t Nam – Th c tr ng và gi

c a tác gi ạ i pháp” ươ ứ ỷ ị công nghi p hóa, hi n đ i hóa c a Vi Hoàn, Tr nh Thanh Thu , Doãn Công Khánh ầ   ộ  “ Chính sách nh p kh u công ngh  m i, công ngh  cao đáp  ng yêu c u ả Nguy n Văn ễ   ạ   ươ ộ ng M i ệ ,  năm 2005, Vi n nghiên c u Th ng M i, B  Th

ệ ớ ữ ủ ệ ầ ặ ậ ẩ đã làm rõ vai trò c a chính sách nh p kh u công ngh  m i, công ngh  cao và nh ng yêu c u đ t ra cho

ệ ớ ệ ề ệ ệ ẩ ậ ỉ ứ ầ vi c đi u ch nh và hoàn thi n chính sách nh p kh u công ngh  m i, công ngh  cao đáp  ng yêu c u công

ệ ệ ạ nghi p hóa, hi n đ i hóa.

ả ứ

ứ ẫ ộ ố ủ ề ế ả ố ố 1.3. Kho ng tr ng nghiên c u Liên quan đ n ch  đ  nghiên c u v n còn m t s  kho ng tr ng:

ề ấ ứ ể ế ề ề ẳ ị Có th  kh ng đ nh cho đ n nay đã có nhi u các công trình nghiên c u v  v n đ  vai trò Nhà n ướ   c

ề ệ ở ả ộ ự ễ ộ ố ặ ậ ớ và v  công ngh  cao

ứ c  góc đ  lý lu n và th c ti n v i quy mô khác nhau. M c dù có m t s  công trình ư ộ ị ườ ố ớ ố ế ộ ố ướ ế ậ ề nghiên c u v  vai trò Nhà n ự c đ i v i m t s  lĩnh v c nh  h i nh p kinh t

, th  tr ề ố ớ ư ứ ề ướ qu c t ệ c đ i v i công ngh  cao. V  công ngh ng tài   ệ chính… nh ng còn ít công trình nghiên c u v  vai trò Nhà n

ệ ề ứ ủ ế ự ệ ệ ồ

ồ ệ ự ệ ậ ẩ

ế ướ ở ộ ố ượ ứ ế ộ ỉ m t góc đ  liên quan đ n đ i t c

ể ả ứ ứ ệ ổ

ủ ự ệ ệ ậ ẩ ạ trung vào vi c phân tích, đánh giá th c tr ng c a các khu công ngh  cao, chính sách nh p kh u công ngh

ư ữ ệ ể ể ệ ả ớ cao, ch  y u các công trình nghiên c u v  công nghi p công ngh  cao, ngu n nhân l c công ngh  cao,   ậ   ệ ngu n nhân l c công ngh  thông tin, khu công ngh  cao, chính sách nh p kh u công ngh  cao. Vì v y, ứ   ầ ng nghiên c u h u h t các nghiên c u ch  xem xét vai trò Nhà n ủ ế ậ   ự ủ c a mình ch  không xem xét t ng th  c  lĩnh v c công ngh  cao. Các nghiên c u trên đây ch  y u t p ệ  ậ   i pháp đ  phát tri n khu công ngh  cao và chính sách nh p m i, công ngh  cao và đã đ a ra nh ng gi

ệ ẩ ệ ớ kh u công ngh  m i, công ngh  cao.

ệ ổ ư ậ ệ ướ ướ Nh  v y, qua vi c t ng quan các tài li u trong và ngoài n c và

ẫ ệ ứ ậ ế c liên quan đ n vai trò Nhà n ướ ấ công ngh  cao v n có ít công trình nghiên c u chuyên sâu t p trung vào v n đ :

ể ề “Vai trò Nhà n ự ễ ở ệ ố ệ ậ ộ ề ặ m t cách h  th ng v  m t lý lu n và th c ti n ộ  góc đ  kinh t phát tri n công ngh  cao t Nam”

ở ệ  Vi ả ị ể ư ườ ướ ủ ữ ế ằ ầ ng vai trò c a Nhà n

t nh m tăng c ờ ỳ ẩ i pháp c n thi ệ ữ ủ ể ệ ệ ạ ạ ơ c trong ế  ẩ   ầ c góp ph n thúc đ y chính tr  đ  đ a ra nh ng gi ộ   ự s  phát tri n h n n a c a công ngh  cao trong th i k  đ y m nh công nghi p hóa, hi n đ i hóa và h i

ậ ế nh p kinh t qu c t ố ế .

ƯƠ

Ơ Ở Ậ Ề ƯỚ CH Ự NG 2 Ễ C  S  LÝ LU N VÀ TH C TI N V  VAI TRÒ NHÀ N C

Ố Ớ Ệ Ể Đ I V I PHÁT TRI N CÔNG NGH  CAO

7

ấ ề ữ ệ ề ậ 2.1 Nh ng v n đ  lý lu n chung v  công ngh  cao

ệ ệ

2.1.1 Khái ni m công ngh  cao ượ ệ ậ ệ ệ c ban hành ngày 13/11/2008

Theo Lu t công ngh  cao đ ọ ượ ứ ể :  công ngh  cao ợ ừ là công ngh  có hàm ọ ự ượ l thành t u khoa h c và công c tích h p t ệ; đ

ng cao v   ệ ệ ề nghiên c u khoa h c và phát tri n công ngh ạ ạ ấ ượ ẩ ả ượ ộ ệ ớ ị ng, tính năng v t tr i, giá tr  gia tăng cao, thân thi n v i môi

ngh  hi n đ i; t o ra s n ph m có ch t l ệ ố ớ ườ ọ ụ ớ ệ ấ ặ ạ ả ị tr ng; có vai trò quan tr ng đ i v i vi c hình thành ngành s n xu t, d ch v  m i ho c hi n đ i hóa

ụ ệ ấ ả ị ngành s n xu t, d ch v  hi n có.

ả ậ ệ ể ạ ữ ữ ệ ả ẩ Theo tác gi

ả ủ ự ầ ư ứ ở ứ ộ ỏ ượ ế ớ m c đ  cao và chuyên sâu, là k t qu  c a s  đ u t ạ t p, có tính m i, đòi h i l ng tri th c

ứ    lu n án, công ngh  cao chính là nh ng công ngh  đ  t o ra nh ng s n ph m ph c ứ    nghiên c u ự ể ố ề ể ọ ờ ộ ấ khoa h c và phát tri n công phu, có th  t n kém r t nhi u th i gian và chi phí, do đ i ngũ nhân l c có

ậ ả ộ trình đ  cao đ m nh n.

ệ ẩ ả 2.1.2.  S n ph m công ngh  cao

ậ ệ ệ ẩ ả ẩ ệ ạ ả s n ph m công ngh  cao

ượ ượ ộ ệ ấ     là s n ph m do công ngh  cao t o ra, có ch t ớ ườ l ng.

Theo Lu t Công ngh  cao,  ị t tr i, giá tr  gia tăng cao, ạ ộ ng, tính năng v ạ ộ ệ thân thi n v i môi tr ứ ứ ể ể ế Ho t đ ng công ngh  cao:

ụ    là ho t đ ng nghiên c u, phát tri n, tìm ki m, chuy n giao,  ng d ng ệ ươ ự ệ ệ ệ ạ ạ ạ ươ công ngh  cao; đào t o nhân l c công ngh  cao;  m t o công ngh  cao,  m t o doanh nghi p công

ả ệ ấ ả ứ ệ ệ ể ệ ẩ ị

ị ườ ủ ệ ể ệ ặ ụ ngh  cao; s n xu t s n ph m, cung  ng d ch v  công ngh  cao; phát tri n nông nghi p công ngh  cao. 2.1.2 Đ c đi m c a công ngh  cao và th  tr ng công ngh  cao

ệ ị ườ ơ ả ư ệ ặ

Công ngh  cao và th  tr ộ ứ ả ẩ ữ ng công ngh  cao có nh ng đ c tr ng c  b n sau:  ấ ệ ượ ề ắ ắ ở ự c đánh d u b i s  hoài nghi v

­ S n ph m có m c đ  không ch c ch n cao v  công ngh , đ ậ ư ệ ả ả ề ẩ ạ ộ ệ ế ẩ ườ ề  ướ   c ng tr

vi c li u s n ph m có ho t đ ng nh  đã cam k t hay không và các h u qu  ti m  n không l ượ ủ ẽ ượ ư ế ế ẩ ả ả ẩ c c a các s n ph m đó nh  th  nào, cho dù các s n ph m đó s  đ ộ c bàn giao đúng ti n đ . đ

ệ ớ ộ ế ứ ạ ộ ộ ườ ượ ạ ­M c đ  bi n đ ng c nh tranh cao, trong đó đ t phá công ngh  m i th ở   c t o b i

ế ượ ượ ườ ổ ng xuyên đ ợ ệ các doanh nghi p khác và chi n l c thay đ i cho phù h p. ng đ

ế ị ự ả ứ ợ ặ   ậ i nhu n (đ c

c kinh doanh th ệ ­ Chi phí R & D cao gây ra khó khăn trong vi c quy t đ nh giá c  bán ra và d  báo m c l ắ ế ợ ớ ệ ắ bi

t là khi k t h p v i doanh thu bán hàng không ch c ch n). ổ ị ỗ ẩ ả ớ ẽ ạ ề ả ờ ể ­ S n ph m có th  nhanh chóng b  l i th i khi mà đ i m i s  t o ra các phiên b n sau có nhi u tính

ệ ủ ị ặ ủ ệ ấ ấ ố ậ năng h n.ơ ự t nào khách hàngnh n đ

­ S  xu t hi n c a các đ i th  khác, trong đó b t kì giá tr  đ c bi ự ả ế ẽ ệ ử ụ ẽ ế ố ượ ặ ả ẩ ấ ườ vi c s  d ng các s n ph m có s  c i ti n s liên quan ch t ch  đ n s  l ượ ừ  c t ậ ả   i khácch p nh n s n ng ng

ẩ ph m đó.

ị ườ ị ườ ầ ệ ỉ

ượ ệ ng công ngh  cao là th  tr ư ở ị ườ ế ớ ỉ ả ế ộ ­Th  tr ặ nó đ ộ c đ c tr ng b i tính đ c đáo trên toàn th  gi ng toàn c u, nghĩa là nó không ch  mang tính công ngh  cao,   ố   ưở ng qu c i, và không ch   nh h ng đ n m t th  tr

ị ườ ữ ự ầ ơ ộ ộ ướ ườ ỏ ể ể gia mà toàn b  khu v c trên toàn c u. H n n a, th  tr ng m t n c th ng quá nh  đ  phát tri n các

ả ệ ớ gi i pháp công ngh  m i.

ờ ủ ứ ự ể ệ ắ ổ ị

­ Công ngh  cao có s  thay đ i nhanh chóng, t c là vòng đ i c a chúng ng n. Không th  xác đ nh ạ ụ ể ủ ượ ữ ệ ệ ệ ộ m t ph m vi c  th  c a công ngh  cao, có nh ng công ngh  ngày hôm qua đ c coi là công ngh  cao,

ổ ế ộ ể ệ ở

ngày nay có th  đã tr  thành công ngh  ph  bi n r ng rãi. ệ ủ ấ ể ướ ệ ả ủ ị ­ Kinh doanh công ngh  cao là r i ro vì r t khó đ ẩ   c tính giá tr  lâu dài c a công ngh , s n ph m

ặ ị ụ ể ho c d ch v  đang phát tri n.

8

ệ ặ ệ ớ ầ ư ạ ả ườ ợ t nh y c m v i đ u t tài chính,  trong tr

­ Kinh doanh công ngh  cao đ c bi ặ ả ấ ả ầ ư ầ ẩ ớ ng h p công ngh ợ ườ ị m i ho c s n xu t s n ph m yêu c u đ u t ứ ố  vào các nghiên c u t n kém và trong tr ng h p d ch v ệ  ụ

ớ ượ ầ ư ầ ấ ệ ầ ế ả ẩ m i đ c cung c p, yêu c u đ u t t và s n ph m.

vào các công ngh  c n thi ệ ệ 2.1.3.  Công nghi p công ngh  cao

ệ ấ ả ậ ả ế ệ ẩ ỹ ệ là ngành kinh t

­ k  thu t s n xu t s n ph m công ngh  cao, cung ể ủ ế ữ ệ ệ ặ ứ Công nghi p công ngh  cao ị ụ ệ Ngành công nghi p công ngh  cao có nh ng đ c đi m ch  y u sau:

ề ấ ạ ứ ạ ử ụ ệ ề ậ ạ ng d ch v  công ngh  cao.  ẩ ạ ả ­ T o ra các s n ph m ph c t p v  c u t o, đa d ng v  tính năng, thu n ti n cho s  d ng, tiêu

ế ế ượ ộ ề ượ ủ ề ạ ọ ệ ả ề ư  do có  u th  v t tr i v  hàm l ng khoa h c, v  tính c nh tranh c a công

ệ ị ườ

dùng hi u qu  v  kinh t ề ngh ; có ti m năng th  tr ậ ơ ế ớ ng l n. ả ệ ự ủ ế ế ả ấ ổ ­ Là n i ti p nh n hi u qu  nh t các thành t u tiên ti n c a KH&CN, có kh  năng bi n đ i tri

ấ ứ ữ ả

th c thành các tài s n (h u hình và vô hình) nhanh nh t. ư ự ầ ư ớ ị ượ ề ự ộ ỉ ­ Là đ a ch  thu hút đ l n cũng nh  thu hút đ c

ượ  s  đ u t ặ ờ ấ ớ c nhi u nhân tài, nhân l c trình đ  cao, ệ ạ ọ ườ ứ ng đ i h c.

ồ đ ng th i cũng là các nhà đ t hàng l n cung c p tài chính cho các vi n nghiên c u, các tr ố ử ụ ượ ệ

­ Là ngành s  d ng ít nhiên li u, tiêu t n ít năng l ả ề ủ ấ ạ ứ ẩ ng. ạ ầ ư ớ ể ệ ổ

ị ự ạ ẫ ủ ị ườ ồ ợ ắ ủ ự ấ ủ ố ớ ­ Là ngành ch a  n nhi u r i ro, th t b i do ph i m o hi m đ u t ế tìm ki m th  tr ng m i, ch u s  c nh tranh gay g t c a các đ i th  do s  h p d n c a ngu n l ớ    l n cho đ i m i công ngh  và ậ   i nhu n

ồ ế ổ kh ng l n u thành công.

ệ ể 2.1.4  Phát tri n công ngh  cao

ổ ề ượ ự ệ ể ự ế ấ + Phát tri n là khái ni m bao hàm s  thay đ i v  l ể   ổ ề ặ ng và s   bi n đ i v  m t ch t. Phát tri n

ổ ề ả ặ ượ ệ ạ ộ ấ ủ ệ ặ ự ế công ngh  cao là s  bi n đ i v  c  m t l ng và m t ch t c a các ho t đ ng công ngh  cao.

ệ ể ể ệ ủ phát tri n công ngh  cao

+ Bi u hi n c a  ự ị ả ượ ề ấ ả ệ ­ S  tăng lên v  quy mô s n xu t, làm tăng thêm giá tr  s n l

ự ề ề ở ộ ự ề ệ ẩ ổ đ i tích c c v  nhi u m t:

ệ ả ặ Là quá trình m  r ng các lĩnh v c, s n ph m công ngh  cao trong n n kinh t ệ ố ộ ỷ ọ doanh thu công ngh  cao tăng lên qua các năm, t tr ng công ngh  cao trong GDP tăng, t c đ  tăng tr

ấ ượ ố ượ ệ ố ượ ự ế   ng công ngh  cao và s  bi n ế   , ưở   ng ồ   ng ngu n ng, ch t l ệ ng doanh nghi p công ngh  cao tăng, KNXK tăng, s  l

hàng năm tăng, s  l ệ ự ượ ả ệ c c i thi n.

ố nhân l c công ngh  cao đ ể ự ủ ệ ề ộ ị , trong đó nhân t nố ộ ự ủ   i l c c a

­ S  phát tri n công ngh  cao ch u tác đ ng c a nhi u nhân t ọ ế ố ế ị  có ý nghĩa quy t đ nh, còn nhân t ề n n kinh t

bên ngoài có vai trò quan tr ng. ệ ủ ướ

ủ ị ườ 2.1 Vai trò c a Nhà n 2.2.1 Vai trò c a th  tr ể c trong phát tri n công ngh  cao ng

2.2.2. Vai trò Nhà n

cướ ệ ữ ố ướ ị ườ 2.2.3 M i quan h  gi a Nhà n c và th  tr ng

ướ 2.2.4 Vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh ệ cao

ướ ệ ứ ủ ậ ượ ể Vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao theo nghiên c u c a lu n án đ

ề ự ủ ộ ự ể ệ c hi u là: “ Quá ẩ ự ủ ể trình tác đ ng c a các ch  th  mang quy n l c Nhà n ướ ớ c t i lĩnh v c công ngh  cao đ  thúc đ y s  phát

ể ủ ệ

tri n c a công ngh  cao” ạ ướ ầ ự ể ệ ệ 2.2.5 T i sao Nhà n c c n can thi p vào s  phát tri n công ngh  cao

ị ườ ồ ạ ệ ộ ố ướ ầ ế ậ ệ ữ i m t s  nh ng khuy t t

ng công ngh  cao cũng t n t ệ ạ ộ ướ ầ Th  tr ể ị ườ đ  th  tr ả ơ ng ho t đ ng hi u qu  h n. Nguyên nhân Nhà n ng công ngh

ề ộ ề ấ ầ ư cao, đó là: V n đ  đ c quy n th  tr ị ườ ; Thông tin không đ i x ng ng c c n can thi p vào   ệ  ị ườ ệ vào công ngh

t mà Nhà n ệ c c n can thi p vào th  tr ố ứ ; Ngo i  ng ạ ứ ; Đ u t ộ ề ỏ ượ ố ớ ộ ủ ạ ấ ấ cao đòi h i l ư ng v n l n nh ng đ  r i ro l i r t cao và V n đ  hàng hóa công c ng.

9

ệ ộ ướ ệ ự 2.2.4 N i dung th c hi n vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao

ướ ệ ể ể ệ ở ệ ự c trong phát tri n công ngh  cao th  hi n

Vai trò Nhà n ự ề ệ ơ ả ệ ể ị ướ ế ượ ể ệ c phát tri n công ngh  cao;

ơ ở ạ ầ ệ ệ ạ ậ ự ệ ỹ k  thu t công ngh  cao hi n đ i thúc đ y s ạ    vi c: Xây d ng khung pháp lý t o  T oạ   ng chi n l ẩ ự phát tri n ể công ngh  cao; Xây d ng các

đi u ki n c  b n cho s  phát tri n công ngh  cao; Đ nh h d ng ự c  s  h  t ng  ể ệ ị ườ ỗ ợ ự ệ ồ cho

ể bi n pháp phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao;   Phát tri n th  tr ợ ệ   H  tr ệ ươ ứ ể ệ ng trình nghiên c u – phát tri n công ngh  cao; H p tác qu c t ng công ngh ; ố ế ề phát tri n ể công ngh  cao; v ch các  Ki mể

ạ ộ ệ tra, giám sát ho t đ ng công ngh  cao.

ố ả ưở ế ướ ệ ữ 2.2.5. Nh ng nhân t nh h ng đ n vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao

ộ ể ả ề ế ủ ự ệ

ệ Trình đ  phát tri n  khoa hoc ­công ngh ; Năng l c và hi u qu  đi u hành kinh t ạ ơ ở ạ ầ ệ ố ệ ố ụ ể ể ộ ộ n c a Nhà  M cứ

ố ế .

c;ướ  Trình đ  phát tri n h  th ng giáo d c – đào t o; Trình đ  phát tri n h  th ng c  s  h  t ng; ậ ộ ộ đ  h i nh p  qu c t ộ ố ướ ệ 2.2.6 M t s  tiêu chí đánh giá vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao

ề ệ ả * V  tính hi u qu :

ả ủ ệ ể ậ ế ượ ự ủ ệ Tính hi u qu  c a chính sách cũng có th  nh n bi t  đ

ố ượ ụ ưở ượ ệ   c thông qua vi c tuân th  và th c hi n ự ư ng chính sách khi chính sách đ c ban hành và đ a vào th c thi. Theo đó, tính

ủ c a các đ i t ả ủ ệ ng th  h ệ ể ệ ự ệ ệ ể hi u qu  c a các bi n pháp Nhà n ướ ượ c đ c th c hi n trong  phát tri n công ngh  cao th  hi n thông qua

các tiêu chí sau: ự ồ ự ể ệ ể

­ S  phát tri n các ngu n l c cho phát tri n công ngh  cao ồ ấ ượ ố ượ ệ ­ S  l

ự ng ngu n nhân l c công ngh  cao. ị ườ ệ ự ng, ch t l ể ủ

ng công ngh  cao ẩ ệ ấ

­ S  phát tri n c a th  tr ủ ự ạ        ­ Năng l c c nh tranh c a xu t kh u công ngh  cao:  ệ ự ủ ữ ể ộ ể ế ộ ế ­ Nh ng tác đ ng tích c c c a phát tri n công ngh  cao đ n phát tri n kinh t

ườ ẩ ố ầ ộ ưở ế ấ ượ ng kinh t , nâng cao ch t l ả    ­xã h i và b o ấ   ộ ố ng cu c s ng, ch t

ệ v  môi tr ượ ng: góp ph n thúc đ y t c đ  tăng tr ườ ng môi tr l

ố ng s ng. ỉ ố ổ ớ ạ         ­ Ch  s  đ i m i sáng t o

ự ợ    * S  phù h p

ượ ự ự ễ ả ớ ợ ­ Là xem xét chính sách đ ế    ­

ộ ủ ấ ướ ủ ị ậ ự c th c thi trong th c ti n có th t s  phù h p v i hoàn c nh kinh t ươ ố ượ ụ ưở ữ ủ ả xã h i c a đ t n ng th  h

c, c a các đ a ph ử ụ ả ậ ng và hoàn c nh c a nh ng đ i t ổ ứ ứ ộ ế lu n án s  d ng tiêu chí: M c đ  hài ủ lòng c a các t ch c kinh t ng chính sách hay ộ ườ i lao đ ng trong

ữ ệ ướ ợ ủ ể , ng ự không. Tác gi ự ố ớ lĩnh v c công ngh  cao  đ i v i nh ng chính sách Nhà n c ban hành đ  đánh giá s  phù h p c a chính

sách đó.

ệ ủ ộ ố ố ề ướ ệ ể c trong phát tri n công ngh  cao

ủ 2. 3   Kinh nghi m c a m t s  qu c gia v  vai trò Nhà n ố ệ       2.3.1   Kinh nghi m c a Trung Qu c

ủ ệ 2.3.2    Kinh nghi m c a Singapore

ủ ệ ỳ 2.3.3   Kinh nghi m c a Hoa K

ướ ệ ọ ề      2.3.4   Bài h c v  vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao

ứ ướ ầ ừ ề ặ ơ ệ ề ệ ấ Th  nh t, Nhà n c nên xem xét đ u t nhi u h n vào R&D, đ c bi t có nhi u bi n pháp đ ể

ạ ộ ế ệ ề ạ ơ ạ khuy n khích các doanh nghi p m nh d n chi tiêu nhi u h n cho ho t đ ng R&D.

ứ ướ ầ ườ ầ ư ơ ở ạ ầ ệ Th  hai, Nhà n c c n tăng c ng đ u t

c  s  h  t ng công ngh .  ệ ứ ướ ầ ướ ệ Th  ba, Nhà n ẩ   ự c ngoài th c hi n đ y

ệ ể ạ ế c c n có chính sách khuy n khích các doanh nghi p n ệ ệ ả ộ m nh vi c chuy n giao công ngh  cao m t cách hi u qu .

10

ứ ư ướ ỗ ợ ể ệ ệ ề ẩ ầ , Nhà n ạ ộ   c c n có nhi u bi n pháp h  tr  đ  thúc đ y các khu công ngh  cao ho t đ ng

Th  t ả ơ ệ hi u qu  h n.

ứ ướ ầ ự ế ệ ạ Th  năm, Nhà n ể c c n khuy n khích xây d ng và phát tri n các trung tâm đào t o công ngh  cao

ầ ộ ề ả ướ thu c các thành ph n kinh t ế ở c.

ứ nhi u vùng trên c  n ể ệ ướ ầ ể ự ượ ề c c n có nhi u bi n pháp đ  phát tri n l c l ọ ng các nhà khoa h c tài năng trong

ướ ươ ứ ể ượ ủ ấ ệ n c ch t xám c a Vi ề t Ki u.

Th  sáu, Nhà n ư c cũng nh  tìm các ph ướ ợ ng th c thích h p đ  thu hút đ ầ ể ả ứ ả ự ữ ệ ợ ỉ

Th  b y, Nhà n ể ạ ọ   ự ề c c n tri n khai có hi u qu  và có s  đi u ch nh phù h p nh ng d  án tr ng ộ ố ự ữ ự ể ể ệ ả ộ ọ

đi m đ  t o ra nh ng đ t phá và s  phát tri n nh y v t trong m t s  lĩnh v c công ngh  cao. ể ươ ướ ự ư ứ ệ ng trình kích thích s  hình thành và phát tri n các c  s c đ a ra các ch ơ ở

ươ ượ ệ ố ế ệ ặ ọ Th  tám, vi c Nhà n ở ạ ệ c h  th ng dày đ c các t Nam có đ

ệ m t o doanh nghi p kh i nghi p là vô cùng quan tr ng. N u Vi ệ ể ứ ẩ ự ớ ự ạ ộ ự ớ ả ẽ ể ệ ạ ộ ơ ở ươ c  s   m t o v i s  ho t đ ng hi u qu  s  là đ ng l c l n đ  th c đ y s  phát tri n công ngh  cao.

ướ ẩ ự ữ ủ ề ể ầ ơ ứ ể c c n có nhi u chính sách h n n a đ  thúc đ y s  phát tri n c a công ngh ệ

ứ ứ ệ ạ Th  chín, Nhà n ầ ư ạ dài h n cho nghiên c u liên ngành trong công ngh  nano, đào t o các nhà nghiên c u, chuyên

ứ ề ệ ề ệ ề ậ ọ ườ nano: đ u t ộ gia trình đ  cao v  công ngh  nano, tuyên truy n, nâng cao nh n th c v  công ngh  nano cho m i ng i.

ƯƠ CH NG 3:

Ự Ạ ƯỚ Ệ TH C TR NG VAI TRÒ NHÀ N Ể C TRONG PHÁT TRI N CÔNG NGH  CAO Ở Ệ    VI T

Ạ NAM GIAI ĐO N 200 9­2017

ở ệ ệ ạ

ệ ứ ứ ụ ể Vi t Nam giai đo n 2009­2017 ệ ữ ệ ở Vi ạ ượ   c

3.1 Khái quát quá trình phát tri n ể công ngh  cao  Vi c  ng d ng, nghiên c u và phát tri n công ngh  cao  ứ ộ ố ế ệ ệ t Nam nh ng năm qua đã đ t đ ệ ự ừ . Lu t ả m t s  k t qu  đáng khích l ậ   công ngh  cao chính th c có hi u l c thi hành t ngày 01 tháng 7

ổ ủ ữ ệ ề ề ệ năm 2009, đây chính là ti n đ  cho nh ng thay đ i c a công ngh  cao Vi t Nam.

ạ ộ ệ ấ ẩ * Ho t đ ng xu t kh u công ngh  cao

ố ệ ừ ế ớ ạ ủ ệ ẩ ấ ệ Theo s  li u t t Nam tính theo

ỷ Ngân hàng Th  Gi ế i, kim ng ch xu t kh u công ngh  cao c a Vi ớ ố ộ ừ t USD t

ể ứ

ế ớ ượ ự ệ ề ớ ụ ứ ể ề  năm 2009 đ n năm 2015 đã tăng đ u qua các năm v i t c đ  nhanh. ụ  công ngh  caoệ ạ ộ * Ho t đ ng phát tri n,  ng d ng ấ ủ Nhi u thành t u m i nh t c a công ngh  cao th  gi i đã đ c chuy n giao và  ng d ng thành

ự ả ấ ố

ệ ậ ể ệ ệ ự  Công ngh  thông

công vào lĩnh v c s n xu t, kinh doanh c t lõi. ầ ư ư t Nam  u tiên t ọ p trung đ u t ệ ậ ệ Vi ệ phát tri n công ngh  cao trong các lĩnh v c: ệ ự ộ ớ tin, Công ngh  sinh h c, Công ngh  v t li u m i và Công ngh  t đ ng hóa.

ệ

ệ ể ệ ớ ế ố ề ậ ợ ể t Nam có nhi u y u t i đ  đi lên và đã

3.3.1. Công ngh  thông tin Là ngành m i phát tri n, công ngh  thông tin Vi ủ ắ ấ ự ệ ộ thu n l ể ệ ơ ộ  công ngh  thông tin c a Vi h i.

nhanh chóng n m l y c ệ ệ ữ ướ ẩ ả ệ ấ ẩ ầ ộ t Nam hi n là m t trong nh ng n c xu t kh u s n ph m công ngh  thông tin hàng đ u th  gi t Nam đã có s  phát tri n mang tính đ t phá. ế ớ , đ cặ   i

ự ệ ầ Vi ệ ề .  t là lĩnh v c công nghi p ph n m m bi

ứ ự ẩ ặ ệ ộ ố lĩnh v c kinh doanh đ c thù, đáp  ng tiêu chu n qu c t ấ ố ế đã xu t hi n nhi u

ệ ệ ị ườ Trong m t s   nghi p ệ công ngh  thông tin Vi t Nam tiêu bi u,ể  đã chinh ph c đ ụ ượ các th  tr c ng

ả ầ ậ ọ ổ ệ ệ EU,  Nh t B n, góp ph n quan tr ng nâng cao tên tu i Vi t Nam trong ngành công ngh  thông tin th ề doanh  phát tri n ể nh  M , ư ỹ   ế

gi i.ớ

11

ướ ự ể ấ ệ ề ỉ ố ế ứ ứ ầ c phát tri n nh t khu v c ASEAN , Vi

ủ ệ ử ủ ệ ượ Trong 6 n ỉ ố t Nam đ ng đ u v  ch  s  kinh t ạ ố ế ứ ợ ộ đ ng. Ch  s  Chính ph  đi n t t Nam đ ụ     ng d ng di ộ   ố c Liên h p qu c x p h ng th  89/193 qu c gia, thu c

ướ ỉ ố ậ ớ c a Vi ể nhóm các n .

̃ ế ớ ấ ủ ư c có ch  s  phát tri n cao, tăng 10 b c so v i năm 2015 ầ  hàng đ u th  gi ệ công ngh  thông tin V i s

ớ ự xu t hi n ệ ệ  c a các hang  ở ế ấ t Nam i nh  IBM, Microsoft, Intel, M t sộ ố  ệ ể  đã tr  thành đi m đ n h p d n

ệ ế ớ ư ể Toshiba, Samsung…, Vi ệ doanh nghi p ệ công ngh  thông tin Vi ẫ trong thu hút FDI công ngh  cao.  ị ườ  th  gi ng i nh  Viettel, FPT, t Nam

ự ề ổ  tiêu bi u đã n i lên trên th  tr ệ ệ ạ ở ... và đang có ngày càng nhi u các doanh nghi p kh i nghi p sáng t o trong lĩnh v c này.

ệ ạ ầ ủ ể . t Nam ngày càng phát tri n

ệ ữ ẫ ạ ệ H  t ng công ngh  thông tin c a Vi ả ạ ượ ế ạ ệ c, công ngh  thông tin Vi ế   ộ ố t Nam v n còn m t s  nh ng h n ch :

Bên c nh k t qu  đã đ t đ ộ ế ủ ệ ệ ỹ ư ệ ơ ở

ỹ ư trình đ  ti ng Anh c a k  s  công ngh  thông tin Vi ế ế ướ ề ầ t Nam kém h n k  s  công ngh  thông tin  ả ể ư ư ố ả c khác; kh  năng thi n i pháp ch a cao;

t k  ph n m m và phân tích tình hu ng đ  đ a ra gi ệ ậ ấ ế ị ỹ ệ ứ ư ụ ệ ầ các   ơ ở ậ   C  s  v t ụ ch t, trang, thi

ị t b  k  thu t công ngh  thông tin ch a theo k p yêu c u, nhi m v ; Vi c  ng d ng công ả ế ố ơ ư ữ ệ ề ấ ủ ế ậ ngh  thông tin còn ch  y u t p trung vào các y u t

ế ế ề ả ộ ặ ặ ệ ộ ầ đ n gi n mà ch a đi vào nh ng v n đ  chuyên sâu   ệ  ế ạ t k , ch  t o và qu n lý công ngh ộ có tính đ c thù; Đ i ngũ cán b , đ c bi t là cán b  đ u ngành v  thi

ề ố ượ ế ấ ượ ạ ượ ướ thông tin còn thi u v  s  l ng và ch t l ố ư ng; đ i đa s  ch a qua và ít đ ạ c đào t o theo h ng chuyên

ệ ườ nghi p trong môi tr ố ế .

ng qu c t ệ

ệ ệ ọ ữ ạ ượ ữ ự ọ        3.3.2 Công ngh  sinh h c Công ngh  sinh h c Vi

ế t Nam trong nh ng năm qua đã đ t đ ề ấ ấ ượ ố ớ ướ bào g c; ng cao ố V  n m ch t l

ẩ ị c nh ng thành t u đáng k :  ả ử ự  x  lý n ; Đ i v i lĩnh v c ế ự c th i th c ph m ề ướ ề ể Ở  ẩ ; Về  ớ   ế c ti n m i ười; V  b ; V  phân tích các Protein/Proteome huy t thanh ng

lĩnh v cự  c y ghép t ấ ả s n ph m giúp giám đ nh gen ề ườ ị .

ọ ;V  đ ễ trong mi n d ch h c ự ệ ứ ng ch c năng ấ ơ ở ậ ự ạ ồ ượ

Vi c xây d ng c  s  v t ch t và đào t o ngu n nhân l c cho CNSH đã đ ệ ộ ượ ứ ể c quan tâm đ u t ự

Trình đ  nghiên c u và phát tri n, công ngh  đã đ ệ ả ệ ế ệ c nâng cao rõ r t.  ấ ắ ầ ư   . ệ Trong các lĩnh v c công ngh  gen, ệ ệ ế ệ ớ công ngh  t

ệ ượ ứ ụ ệ ề ệ ứ c nghiên c u và  ng d ng ph c v có nhi u công ngh  tiên ti n đã đ

ngh  enzym, công ngh  vi sinh  ư ế ươ ứ ề ệ ở ộ Nh ng nhìn chung , các ch Vi

ng trình nghiên c u v  CNSH  ấ ể phát tri n kinh t ậ ­ xã h i.  ệ ộ ệ ấ ả ả bào, công ngh  phôi, công ngh  s n xu t v cxin th  h  m i, công ngh  kháng sinh, công ụ ụ  ế ẫ   t Nam v n ả   ờ ố còn  ch m nhân ra di n r ng trong s n xu t và đ i s ng. Các doanh nghi p s n xu t kinh doanh s n

ế ề ố ượ ệ ạ ẩ ế ớ ự ổ ứ ọ ph m công ngh  sinh h c còn h n ch  v  s  l ng và ít có s  liên k t v i các t ứ    ch c nghiên c u.

ệ ậ ệ

ế ạ ệ ử ượ ề ớ ậ ệ , nhi u v t li u m i đã đ

ớ 3.3.3 Công ngh  v t li u m i ơ ự ự Trong các lĩnh v c xây d ng, c  khí, ch  t o, đi n t ượ ứ ậ ệ ứ ụ , đóng tàu ụ

ứ c u và  ng d ng. V t li u polymer­composite đã đ ả ự ậ ả ệ ấ ấ ậ ệ ệ xu t nông nghi p, xây d ng, giao thông v n t c nghiên ụ ụ ả   ự c  ng d ng trong lĩnh v c đóng tàu, ph c v  s n ế ị  t b i, s n xu t v t li u cách đi n cao su silicon, các thi

ấ ố ế ị ứ ệ ệ ớ ch ng ăn mòn hoá ch t, các thi

ệ ư ả t b  có tính năng m i cho máy phát đi n và s  cách đi n… ẩ ế ạ ướ ệ ạ ư Vi t Nam ch a có s n ph m công nghi p ch  t o trong n

ứ ỗ ượ ệ ượ ế ậ ẩ ầ ạ ậ ệ ỷ ọ ế ạ ị chu i giá tr  cung  ng đ ng nh p kh u h u h t các lo i v t li u ch  t o, t c có tính c nh tranh, ch a tham gia vào   ậ    tr ng v t

ệ ầ ả c do có hi n t ẩ li u trong giá thành s n ph m cao làm tăng chi phí đ u vào.

ớ ủ ệ ệ ể ệ ậ ệ Công nghi p v t li u m i c a Vi ư t Nam ch a quan tâm

ề ưở ộ ậ ệ ấ ạ ớ t Nam nhìn chung kém phát tri n do Vi ế ự ủ ộ

ng trong dài h n; thi u s  quan tâm c a các c p; đ i ngũ cán b  v t li u m i còn ờ ệ ỏ ượ ậ ệ ố ớ ế ớ ế nhi u đ n tăng tr ạ h n ch . Công nghi p v t li u m i đòi h i l

ậ ệ ỏ ố ủ ế ệ ệ ạ ớ ợ ồ ố   ng v n l n, th i gian thu h i v n dài, trong khi các doanh ướ   c t Nam có quy mô nh , v n ít, ch  y u ch y theo l ậ i nhu n tr ệ nghi p công nghi p v t li u m i Vi

12

ế ượ ắ ạ ệ ướ ạ ự ạ ắ ộ ế m t, thi u chi n l

c dài h n, các doanh nghi p n ệ ề c ngoài l ậ ệ ỹ ư   i có s  c nh tranh gay g t. Đ i ngũ k  s , ớ ế ọ ộ ộ

lao đ ng có trình đ  tay ngh  cao trong công nghi p v t li u m i thi u nghiêm tr ng.  ế ẩ ừ ữ ệ ổ ứ ậ ệ ế ấ ườ nh ng v t li u quý hi m đ n thông th

ế ế  ch c khai thác, ch  bi n thô, xu t kh u t ế ả Vi c t ạ ủ ề ệ ạ ị ướ ấ ừ ẩ nhi u h n ch , s n ph m c nh tranh c a Vi t Nam đã b  n ấ c ngoài l y m t t

ệ ướ ẩ ạ ả ệ ệ ệ ữ ạ ớ ng còn ạ   ế ế  khâu ch  bi n d ng ạ   c ngoài đã t o ra các s n ph m là các lo i

ệ ủ ươ ọ nguyên li u. V i nh ng công ngh  hi n đ i, doanh nghi p n ế ạ ậ ệ v t li u ch  t o mang th ng hi u c a riêng h .

ệ ự ộ

ự ộ đ ng hóa ầ ấ ệ ệ ệ 3.3.4 Công ngh  t T  đ ng hóa

ủ là nhu c u c p bách c a các doanh nghi p Vi ệ ệ ả ề ấ ạ ệ ệ dây chuy n công ngh  s n xu t hi n đ i ệ ố . H  th ng c nhi u doanh nghi p đ u t

­ Hi n đ i hóa ấ ạ ộ ậ ế ệ ớ ề ạ ể ụ ầ ả nâng c p. Ho t đ ng

ti p nh n chuy n giao công ngh  m i đ u t o nên nhu c u  ế ị ể ự ộ ườ ề ể ệ ố ề ự ộ ề Các trang thi đ ng. uá trình Công nghi p hóa t Nam trong q   ầ ư   ề ượ ạ đ , ngứ  d ng các s n ph m ẩ   ượ ử ụ   c s  d ng đ ng đ u đ

t b  đo l ậ ả ư ự ế ụ ng, đi u khi n, t ươ ề và h  th ng đi u khi n t ngày càng nhi uề  trong các lĩnh v c nh  giao thông v n t ạ ng m i, y t , giáo d c …

ệ ở ệ i, truy n thông, th ủ ệ ự ộ t Nam đang ạ    giai đo n đ ng hóa c a Vi

Tuy nhiên, nhìn chung ngành công nghi p công ngh  t ủ ị ườ ầ ớ ệ ướ ng là c a các doanh nghi p TĐH n ơ s  khai. Ph n l n th  tr

ự ướ ạ c ngoài. ệ ể công ngh  cao t Nam

ở ệ  Vi ể ự ự ề ệ ổ c trong phát tri n  3.2    Th c tr ng vai trò Nhà n ệ ơ ả ạ 3.2.1  Xây d ng khuôn kh  pháp lý t o đi u ki n c  b n cho s  phát tri n công ngh  cao

ậ ề ệ ả ạ

3.2.1.1 Các văn b n quy ph m pháp lu t v  công ngh  cao ậ ế ệ ả ị 3.2.1.2 Các văn b n pháp lu t có quy đ nh liên quan đ n công ngh  cao

ị ướ ế ượ ể ệ 3.2.2 Đ nh h ng chi n l c phát tri n công ngh  cao

ả ướ ủ ươ ế ứ ụ ể ệ ằ Đ ng và Nhà n

ạ c đã có ch  tr ấ ướ ẩ   ng khuy n khích  ng d ng, phát tri n công ngh  cao nh m đ y ộ ế ớ ự ề ế ậ ả m nh quá trình CNH, HĐH đ t n

ệ c và h i nh p có hi u qu  vào n n kinh t ả i. ệ ủ ộ ọ ệ ả ể ủ ươ khu v c và th  gi v  ề khoa h c và công ngh t Nam

3.2.2.1 Quan đi m ch  tr ả ệ ả ng c a Đ ng c ng s n V i ị ệ ự ệ ặ ộ Đ ng C ng s n Vi ự   t trong s  nghi p xây d ng

ể ủ ệ ặ ch  nghĩa xã h i ộ ; trong đó phát tri n công ngh  cao đ c bi

t Nam luôn luôn xác đ nh KH&CN có vai trò đ c bi ọ . c coi tr ng ạ ệ ượ t đ ệ ọ ể ế ượ

3.2.2.2 Chi n l ế ượ c phát tri n khoa h c và công ngh  giai đo n 2011 ­ 2020 ể ượ ệ ạ ọ ể ệ c phát tri n khoa h c và công ngh  giai đo n 2011 ­ 2020 đ c th  hi n rõ trong

Chi n l ố ủ ướ ủ ể ệ ọ ớ ị đ nh s  418/QĐ­TTg c a Th  t Quy tế   ụ ủ Phát tri n khoa h c và công ngh  cùng v i giáo d c và

ố ạ ấ ướ ố ể ữ ể ầ ng Chính ph .   ự

ể ạ ượ ướ ề ự ượ ủ ạ ệ ể ả ả ề c nhanh và b n v ng. Khoa   ấ   ng s n xu t, c b

ộ c phát tri n đ t phá v  l c l ủ ế ẩ ề ớ ộ đào t o là qu c sách hàng đ u, là đ ng l c then ch t đ  phát tri n đ t n ọ h c và công ngh  ph i đóng vai trò ch  đ o đ  t o đ ự ạ ưở ổ đ i m i mô hình tăng tr , đ y nhanh quá trình công

ng, nâng cao năng l c c nh tranh c a n n kinh t ấ ướ ạ ệ c.

ẩ ự ỹ ậ công ngh  caoệ thúc đ y s  phát tri n ể công ngh  caoệ 3.2.3  T o d ng ơ ở ạ ầ  k  thu t

ọ ệ ể ệ nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n ạ ự c  s  h  t ng 3.2.3.1 Phòng thí nghi m tr ng đi m

ạ ọ ộ ổ ứ ượ ệ Phòng thí nghi m tr ng đi m ể  là m t lo i hình t ch c NC&PT, đ c Nhà n ướ ầ ư c đ u t

ậ ệ ấ ỹ ạ ể ứ ơ ả ứ ơ ả ể ầ ị ơ   trang b  c ị

ệ ơ ườ ủ ụ ể ệ ể ọ h ng  ng d ng và phát tri n công ngh . C  quan ch  trì Phòng thí nghi m tr ng đi m là các tr

ổ ứ ự ứ ể ệ ệ ế ề ạ ầ ọ ở ậ s  v t ch t k  thu t hi n đ i đ  đi đ u trong tri n khai các nghiên c u c  b n, nghiên c u c  b n đ nh   ạ   ướ ứ ng đ i ặ    có ti m l c m nh ho c ch c kinh t

ọ h c tr ng đi m, vi n nghiên c u đ u ngành, khu công ngh  cao, t ổ ứ ch c KH&CN t .

ạ ộ ể ứ ơ ậ ứ ụ ệ ế

ươ ươ ự ệ ệ ệ ệ ạ ạ ạ 3.2.3.2 Khu công ngh  caoệ  Khu công ngh  cao là n i t p trung, liên k t ho t đ ng nghiên c u và phát tri n,  ng d ng công   ệ ngh  cao;  m t o công ngh  cao,  m t o doanh nghi p công ngh  cao; đào t o nhân l c công ngh

13

ấ ả ụ ứ ệ ệ ả ẩ ị

cao; s n xu t và kinh doanh s n ph m công ngh  cao, cung  ng d ch v  công ngh  cao. ệ ệ ệ ệ ạ t Nam, hi n có 3 khu công ngh  cao, đó là Khu công ngh  cao Hoà L c và Khu công ngh  cao Ở ệ  Vi

ồ ộ ố ự ệ ệ ể c tri n khai

TP. H  Chí Minh và Khu công ngh  cao Đà N ng.  ề ệ ở ộ ố ẵ M t s  d  án công ngh  cao  ạ ượ ể tiêu bi u đã  đ ệ ộ ố ệ ề  m t s  khu công ngh  cao, m t s  vùng, t o ti n đ  cho vi c hình thành khu công ngh  cao, khu nông

ụ ệ ứ ệ

nghi p  ng d ng công ngh  cao. ị ườ ể ệ ng công ngh

ướ ệ ệ ố ị ườ ể ạ ộ ồ ẫ ư 3.2.4 Phát tri n th  tr Vi t Nam là n c đang phát tri n, h  th ng các lo i th  tr ộ ố ị

ườ ượ ị ườ ư ể ậ tr ng đã đ

c hình thành nh ng còn ch m phát tri n, trong đó có th  tr ự ự ồ ể ể ệ ệ ng v n ch a đ ng b , m t s  th ệ ng công ngh . ệ

ự ệ ể ồ 3.2.5  Th c hi n các bi n pháp đ  phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao 3.2.5.1 Chính sách phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao

ể ệ ượ ộ ụ ọ ữ

ự ­ Phát tri n nhân l c công ngh  cao đ ệ ụ ự ạ ố ủ ệ ố   ệ c coi là m t trong nh ng nhi m v  tr ng tâm c a h  th ng ệ ướ ố ớ ạ ộ ủ ằ giáo d c và đào t o qu c gia nh m th c hi n chính sách c a Nhà n

ướ ổ ướ ạ ậ ợ ệ ề ổ ứ c đ i v i ho t đ ng công ngh  cao. ướ   ứ c ­ Nhà n c t o đi u ki n thu n l i cho t ch c, cá nhân trong n

ự ệ ể c, t ồ ự ch c, cá nhân n ứ ư ụ ngoài tham gia phát tri n nhân l c công ngh  cao; dành ngân sách, các ngu n l c, áp d ng m c  u đãi

ự ủ ể ệ ấ ị ậ ể cao nh t theo quy đ nh c a pháp lu t đ  phát tri n nhân l c công ngh  cao.

ệ ạ ự + Đào t o nhân l c công ngh  cao

ự ễ ả ắ ụ ứ ụ ự ệ ệ ể ạ ớ Đào t o nhân l c công ngh  cao ph i g n v i th c ti n, nhi m v   ng d ng, phát tri n công ngh

ứ ầ ự ề ố ượ ấ ượ ệ ệ ệ ả ả ạ ng, ch t l ệ  ơ

ng và c ượ ộ ỏ ử ụ ự ự ệ ệ ả

ộ ề ơ ấ ứ ồ ọ ồ ộ cao đáp  ng nhu c u s  nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hóa; b o đ m v  s  l ệ ấ c u nhân l c công ngh  cao; s  d ng hi u qu  và đãi ng  th a đáng. Nhân l c công ngh  cao đ ệ ạ t o đ ng b  v  c  c u, trình đ  bao g m nhà khoa h c, nghiên c u viên, chuyên gia công ngh , cán b c đào   ộ

ỹ ả ậ ậ ỹ

ơ ở qu n lý, k  thu t viên, công nhân k  thu t. ệ ạ ự

+ C  s  đào t o nhân l c công ngh  cao ệ ử ụ ự

+ Thu hút, s  d ng nhân l c công ngh  cao ự ể ồ ệ 3.2.5.2. Tình hình phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao

ầ ề ự ệ ồ *Nhu c u v  ngu n nhân l c công ngh  cao

ự ề ệ ầ ồ Nhu c u v  ngu n nhân l c công ngh  cao ngày càng tăng cao.

ố ượ ấ ượ ệ ồ *S  l ng, ch t l ự ng  ngu n nhân l c công ngh  cao

ề ố ượ ồ ự ệ ư ứ ư ượ + V  s  l ng: đã tăng nh ng ch a đáp  ng đ ầ   c nhu c u

ề nhân l c công ngh  cao  ngu n cung v   ệ ủ ề ặ ố ươ v  m t s  l

ề ố ượ ề ỉ ề ấ ượ ấ ượ ệ ồ ng: + V  ch t l ng c a các doanh nghi p ế Không ch  thi u nhi u v  s  l ng, ch t l ự ng ngu n nhân l c công ngh  thông

ự ạ ạ tin cũng là th c tr ng quan ng i.

ươ ứ ệ ể phát tri n công ngh  cao ng trình nghiên c u –

ạ ộ ứ ể ệ ụ ụ ể 3.2.6  H  tr    ướ Nhà n ỗ ợ các ch ế c khuy n khích ho t đ ng nghiên c u và phát tri n công ngh  cao ph c v  phát tri n kinh t

ộ ả ả ệ ả ố ướ ự ư ườ  Nhà n

xã h i, đ m b o qu c phòng, an ninh, b o v  môi tr ứ ứ ạ ụ ệ ng. ệ ế    ­ ứ   ỗ ợ c có s   u đãi, h  tr  trong: Nghiên c u ế ẩ ừ ướ ệ ậ ng d ng công ngh  cao; Nghiên c u t o ra công ngh  cao thay th  công ngh  nh p kh u t c ngoài; n

ứ ệ ạ ớ Nghiên c u sáng t o công ngh  cao m i.

ươ ệ ọ ọ ể ấ ướ ự ộ 3.2.6.1 Ch ng trình khoa h c và công ngh  tr ng đi m c p nhà n c thu c lĩnh v c công

ệ ạ ngh  cao giai đo n 2011­2015

ộ ọ ươ ứ ứ ụ ể ớ B  Khoa h c và Công ngh ng trình nghiên c u  ng d ng và phát tri n v i mã

ư ươ ượ ứ ể ệ ư ệ đ a ra  ứ ứ ề nhi u ch ụ ng trình: “ ng”,

ố s  KC  ể nh  ch ứ ụ Nghiên c u  ng d ng và phát tri n công ngh  năng l ứ ứ ệ ệ ơ ụ ể tri n và  ng d ng công ngh  sinh h c”, ọ  “Nghiên c u  ng d ng và phát tri n công ngh  c  khí và t “Nghiên c u phát   ự ộ    đ ng

14

ệ ậ ệ ứ ứ ứ ứ ụ ụ ể ớ ể   hóa”, “Nghiên c u  ng d ng và phát tri n công ngh  v t li u m i”, “Nghiên c u  ng d ng và phát tri n

ệ ề công ngh  thông tin và truy n thông”

ớ ự ỗ ự ấ ớ ủ ứ ự ệ ọ ơ ơ Sau 5 năm th c hi n, v i s  n  l c r t l n c a các c  quan nghiên c u, nhà khoa h c, c  quan

ả ế ự ộ ươ ượ ng trình đã đ ệ c nghi m thu.

ố ề qu n lý, đ n nay 99% s  đ  tài/d  án thu c các ch ướ ố ớ ủ ệ ệ ệ c đ i v i doanh nghi p công ngh  cao và khu công ngh  cao

ệ ớ 3.2.6.2 Chính sách R & D c a Nhà n * V i khu công ngh  cao

ệ ớ ệ * V i  doanh nghi p công ngh  cao

ở ộ ệ ợ ố ế ề ệ ể v  phát tri n công ngh  cao

ủ ươ ở ộ ướ ố ế ợ ứ ứ ụ ng: M  r ng h p tác qu c t ể    trong nghiên c u,  ng d ng và phát tri n

3.2.7 M  r ng quan h  h p tác qu c t Nhà n ệ c ch  tr ệ ặ ổ ổ ớ ố ướ ậ ứ t là v i qu c gia, vùng lãnh th , t c ngoài, t p đoàn kinh

công ngh  cao, đ c bi ế ố ế ệ ch c, cá nhân n ộ ọ t ế ướ   n c   ngoài   có   trình   đ   khoa   h c   và   công   ngh   tiên   ti n   trên

ắ ớ ệ ề ướ ố ế ệ ậ   đa   qu c   gia,   t p   đoàn   kinh   t ậ ợ nguyên t c phù h p v i pháp lu t Vi mà Vi t Nam là thành viên.

ự ủ ệ t Nam và đi u  ổ ứ c qu c t ố ế 3.2.7.1 S  tham gia c a Vi t Nam vào các t ch c qu c t

ạ ộ ố ế ệ ể ể ố ọ ợ ỹ Qu  Phát tri n khoa h c và công ngh  Qu c gia đã tri n khai các ho t đ ng h p tác qu c t ề    có chi u

ề ố ứ ư ộ ọ ớ ố ọ ỹ ỹ ỉ ươ sâu v i nhi u đ i tác nh  Qu  Khoa h c Flanders – V ng qu c B , Qu  khoa h c Đ c– C ng hòa liên bang

ứ ụ ỹ ệ ố ế ủ ọ ỳ ỹ ộ ồ ụ ể ệ Đ c, Qu  giáo d c Vi t Nam c a Hoa K  , Qu  khoa h c qu c t Th y Đi n, H i đ ng Anh, Vi n Hàn lâm

ỹ ậ ệ

K  thu t Hoàng gia Anh và Vi n Hàn lâm Anh qu c ự ố ... ị ệ ệ ệ ế t Nam tích c c tham gia các Hi p đ nh qu c t Vi ố ế   Vi :

ả ậ ộ ố ố ậ Đ /Australia/ New Zealand/ Hàn Qu c/ Nh t B n/ Trung Qu c;Vi Ấ   t Nam đã ký k t: ASEAN – AEC/  n ố   ả ệ t Nam – Nh t B n/Chile/ Hàn Qu c/

ế Liên minh kinh t Á Âu.

ở ộ ợ ố ế ớ 3.2.7.2 M  r ng h p tác qu c t

ở ộ ợ 3.2.7.3 M  r ng h p tác qu c t v i

ở ộ ợ 3.2.7.4 M  r ng h p tác qu c t

ở ộ ợ 3.2.7.5 M  r ng h p tác qu c t

ở ộ ợ 3.2.7.3 M  r ng h p tác qu c t v i

ở ộ ợ 3.2.7.4 M  r ng h p tác qu c t

ở ộ ợ 3.2.7.5 M  r ng h p tác qu c t

ố  v i Hàn Qu c ố ế ớ Nh t B n ậ ả ố ế ớ Singapore  v i  ố ế ớ Úc  v i  ố ế ớ Nh t B n ậ ả ố ế ớ Singapore  v i  ố ế ớ Úc  v i  ạ ộ ệ ể 3.2.8 Ki m tra, giám sát ho t đ ng công ngh  cao

ướ ệ ạ 3.3. Đánh giá vai trò nhà n c trong phát tri n ể  công ngh  cao ở Vi t ệ Nam giai đo n 200 9­2017

ệ ả ề 3.3.1 Đánh giá v  tính hi u qu

ệ ướ ệ ể ượ c trong  phát tri n công ngh  cao đ c đánh giá thông qua các

ả ủ Tính hi u qu  c a vai trò Nhà n ự ở ươ ư tiêu chí nh  đã xây d ng ng 2: Ch

ồ ự ự ể ệ ể ­ S  phát tri n các ngu n l c cho phát tri n công ngh  cao:

ướ ị + Đ nh h

ố ng qu c gia:  ế ơ ở ạ ầ ộ xã h i:

+ c  s  h  t ng kinh t ự ả ấ ấ ả ể ả ế ệ ả ẩ + Năng l c s n xu t  liên quan đ n kh  năng đ  s n xu t s n ph m công ngh  cao:

ố ượ ấ ượ ệ ồ ­ S  l ng, ch t l ự ng ngu n nhân l c công ngh  cao

ể ủ ị ườ ự ệ ng công ngh  cao ­ S  phát tri n c a th  tr

ự ạ ệ ẩ ấ ủ          ­ Năng l c c nh tranh c a xu t kh u công ngh  cao

ữ ự ủ ế ể ể ệ ế ộ ộ

­ Nh ng tác đ ng tích c c c a phát tri n công ngh  cao đ n phát tri n kinh t ạ ẩ ố ệ ứ ườ ể ệ ầ ộ ộ ng: ệ v  môi tr Phát tri n công ngh  cao đã t o ra m t hi u  ng lan t a, ả    ­xã h i và b o ỏ  góp ph n thúc đ y t c đ  tăng

15

ưở ế ệ ấ ượ ộ ố ấ ượ ườ ủ ố ườ tr ng kinh t Vi t Nam, nâng cao ch t l ng cu c s ng, ch t l ng môi tr ng s ng c a ng i dân

ệ Vi t Nam.

ỉ ố ổ ạ ớ

ệ ự ự ầ ộ ổ * Ch  s  đ i m i sáng t o: ạ ủ ớ ỉ ố ổ t Nam có s  thay đ i tích c c qua các năm cũng là m t ph n do có Ch  s  đ i m i sáng t o c a Vi

ể ủ ệ ự s  phát tri n c a công ngh  cao.

ề ự ợ 3.3.2  Đánh giá v  s  phù h p

ự ợ ủ ượ ệ ể ướ

ứ ứ ổ c trong phát tri n công ngh  cao đ ự ộ ố ớ ườ ế ệ S  phù h p c a vai trò Nhà n ộ M c đ  hài ủ lòng c a các t ch c kinh t c đánh giá thông qua tiêu chí:   ữ   i lao đ ng trong lĩnh v c công ngh  cao đ i v i nh ng , ng

ướ chính sách Nhà n

c ban hành. ế ự ấ ộ ố ệ ả ả ạ ỏ ộ ườ Qua ph ng v n tr c ti p m t s  cán b  qu n lý, gi ng d y, các doanh nghi p, ng ộ i lao đ ng và

ệ ả ậ ượ ộ ố ư ế sinh viên chuyên ngành công ngh  cao, tác gi c m t s  ý ki n đánh giá nh  sau:

đã thu nh n đ ượ ớ ậ ệ ư ự ự ế ệ ườ ộ ạ ộ   i lao đ ng. Ho t đ ng

­ Lu t công ngh  cao:   ạ ề ề ậ ch a th c s  đ n đ ậ ế c v i doanh nghi p và ng ề ế ấ ộ ư ộ

ộ ộ ụ ộ ươ ể ế ệ ả ộ

ộ ng, B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, B  Tài chính, B  N i v , B  Y t …Văn b n h ầ ậ ụ ể ự ố ừ ụ ừ ữ ả ấ ộ ơ tuyên truy n v  Lu t còn h n ch . Lu t có liên quan đ n r t nhi u B , ngành khác nhau nh : B  Công   ướ   ng ổ Th ẫ d n c n có s  th ng nh t gi a các B , ngành v a ph i th t c  th  khi áp d ng cho t ng c  quan, t

ế ứ ụ ể ứ ự ố ợ ụ ệ ệ ả

ể ư ượ ế ể ệ c ý ki n chung.

ch c. Ví d : Khi nói đ n phát tri n  ng d ng công ngh  cao trong nông nghi p, ph i có s  ph i h p, trao ổ ụ ể ớ ộ đ i c  th  v i B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn đ  đ a ra đ ỹ ơ ở ạ ầ ạ ự ẩ ự ệ ệ ệ ể ạ ậ

­ T o d ng c  s  h  t ng k  thu t công ngh  cao hi n đ i thúc đ y s  phát tri n công ngh  cao  ệ ặ ằ ướ ư ư ủ ả ỏ i phóng m t b ng khu công ngh  cao ch a th a đáng, các  u đãi c a Nhà n

ư ượ ộ Chính sách gi ệ ư ệ ệ ả ướ ố   c đ i ề ừ c nhi u t ớ v i các doanh nghi p trong khu công ngh  cao ch a hi u qu . Nhà n

c ch a huy đ ng đ ơ ả ự ầ ư ư ướ ề ố ầ ư xây d ng c  b n. t nhân trong và ngoài n c v  v n đ u t

ị ườ ệ các doanh nghi p, các nhà đ u t ể ­ Phát tri n th  tr

ệ ng công ngh : ư ướ ề ớ ệ ị ườ ệ Chính sách Nhà n

ộ c ch a tác đ ng nhi u t ề ị i th  tr ị ề ị ệ ư ệ ngh  cao ch a tham gia nhi u giao d ch trên sàn giao d ch công ngh . Chính sách v  đ nh giá công ngh

ớ ơ ị ướ ệ ề ả ị Các đ n v   làm công tác qu n lý nhà n

còn m i hình thành.   ượ ớ ừ ủ ế ể ộ ứ ể đ c tri n khai r ng rãi ch  y u m i d ng l ng công ngh  cao, các doanh nghi p công   ệ  ư   c v  đánh giá, đ nh giá công ngh  ch a ị  nghiên c u và đ nh giá thí đi m.

ề ể ệ ồ ạ ở i  ự ­ V  chính sách

phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao ệ ủ ự ệ ạ ớ ự ở ộ ủ ườ + Chính sách đào t o nhân l c công ngh  cao c a Vi t Nam v i s  m  r ng c a các tr ạ   ng đ i

ầ ẳ ộ ự ủ ấ ượ ọ h c, cao đ ng…đã góp ph n tăng đ

ả ữ ấ ị ệ ượ ố ượ c s  l ặ ng đ i ngũ nhân l c c a ngành, ch t l ệ ầ ư ơ ở ể ạ phát tri n các c  s  đào t o đã đ

nh ng c i thi n nh t đ nh. Tuy nhiên, m c dù  ư vi c đ u t ế ả ạ ượ ẩ ạ ờ ọ ư ặ ệ c Nhà n ề ề ấ chú tr ng đ y m nh trong th i gian qua, nh ng k t qu  đ t đ c ch a cao, đ c bi ng cũng đã có   ướ   ượ c ấ   t là v  v n đ  ch t

ệ ố ở ở ế ị ả ư ắ ị ư ạ ớ ợ ạ ở các c  s  này. H  th ng trang thi t b  gi ng d y ch a phong phú, ch a b t k p v i xu

lu ng đào t o  ổ ủ ế ả ủ ươ ự ệ ệ ế ợ

ng trình, chính sách thu hút s  liên k t, h p tác đào ậ ữ ơ ở ự ệ ệ ớ ớ ồ

th  thay đ i c a công ngh . Hi u qu  c a các ch ạ ạ t o ngu n nhân l c công ngh  cao gi a c  s  đào t o v i các doanh nghi p, t p đoàn l n trong và ngoài ướ n

ư c ch a cao. ế ơ ấ ậ ử ụ ự ụ ể ệ ề

ượ ư ư ự ệ ề ế ệ ậ ỉ ậ   + C  ch , chính sách tuy n d ng, s  d ng nhân l c công ngh  cao còn nhi u b t c p. Trong lu t ự ế ề    đi u c  u đãi v  thu  thu nh p nh ng trên th c t công ngh  cao đã ch  rõ nhân l c công ngh  cao đ

ư ượ ự ệ này ch a đ

ố ớ ề ệ ệ ấ ạ ồ c th c hi n. ứ ộ ỗ ợ ủ ự   + M c đ  h  tr  c a chính quy n các c p đ i v i doanh nghi p trong vi c đào t o ngu n nhân l c

ệ ấ công ngh  cao còn th p.

16

ỗ ợ ề ệ ươ ứ ệ

­ Chính sách h  tr  các doanh nghi p v  các ch ậ ư ề ệ ế ặ ư ế ệ ớ còn ít, nhi u doanh nghi p ch a bi

ầ ứ ủ ẩ ể ượ ấ t ho c ch a ti p c n đ ấ c v i các chính sách đó. ệ ứ ậ

đáp  ng đ y đ  các tiêu chu n đ  đ ệ ộ ố ệ ở ữ ệ ề ặ ể ng trình nghiên c u –phát tri n công ngh  cao Doanh nghi p khó ượ   ụ   ứ ệ c c p gi y ch ng nh n doanh nghi p công ngh  cao và  ng d ng ặ ử  ứ

ứ ả ợ công ngh  cao. M t s  doanh nghi p còn g p khó khăn trong vi c ch ng minh quy n s  h u ho c s ế ụ d ng h p pháp k t qu  nghiên c u.

ư ứ ụ ệ ượ ườ ầ ủ

ệ ­ Chính sách tín d ng nông nghi p công ngh  cao: ch a đáp  ng đ ố ổ ỏ ườ ỉ ị c nhu c u c a ng ấ ườ Vay v n ch  đ nh giá trên s  đ  gây khó khăn cho ng

ệ ự ề ả ấ ạ i vay vì bên c nh đ t đai, ng ỹ ầ ư ạ ọ

công ngh  cao ph i chi phí r t nhi u cho xây d ng trang tr i, đ u t ấ ứ ị ế ị ủ ụ ữ ấ ơ ớ ự ế ố H n n a, m c đ nh giá c a ngân hàng r t th p so v i giá th c t ố   i vay v n. ệ   i làm nông nghi p ậ  khoa h c k  thu t, mua các trang   ượ   c . Mu n vay đ

t b  chuyên d ng… ế ầ ả ạ ầ ư ự ơ ị ườ , d  án, hóa đ n giá tr  gia tăng gây khó khăn cho ng i nông dân vì

ộ ờ ụ ồ ả ề ơ thi ố v n c n có ph i có k  ho ch đ u t ọ ườ h  th ỏ ng thuê lao đ ng th i v  r i tr  ti n, không có hóa đ n đ .

ạ ộ ể ệ ­ Ki m tra, giám sát ho t đ ng công ngh  cao

ệ ạ ộ ỏ ọ ủ ộ ố T i ph m công ngh  cao ngày càng tinh vi, len l

ạ ộ ạ ấ ạ ạ   i vào m i ngõ ngách c a cu c s ng.  Tình tr ng ủ ộ ử ụ ệ ạ ộ ứ ạ  ho t đ ng c a t

ho t đ ng phi pháp qua m ng r t ph c t p, ố ổ ứ ậ ấ ơ ư ắ ị ướ mang đ m tính ch t có t ch c và xuyên qu c gia. C  quan qu n lý Nhà n c đôi khi ch a b t k p đ

ủ ữ ướ ầ ủ ạ ể ử ự ổ ỉ ị i ph m s  d ng công ngh  cao ngày càng   ượ   ả c ờ   ề c c n có s  b  sung, đi u ch nh đ  x  lý k p th i

nh ng th  đo n tinh vi đó, các chính sách c a Nhà n ệ ằ ệ ử ụ ạ ộ các ho t đ ng phi pháp b ng vi c s  d ng công ngh  cao.

ữ ấ ề ặ ố ớ ướ ệ

ể c trong phát tri n công ngh  cao ể ự ế ạ ộ ứ ứ ụ ệ ề ả ỉ 3.3.3 Nh ng v n đ  đ t ra đ i v i Nhà n ­ Nhi u ề văn b n hi n hành tr c ti p đi u ch nh ho t đ ng nghiên c u, phát tri n và  ng d ng công

ư ế ế ủ ệ ề ớ ộ ổ ị

ệ ngh  cao ệ ở ạ ượ ướ ế ả ậ ngh  cao còn ch a theo k p v i xu th  bi n đ i nhanh chóng c a xã h i hi n nay. Khung pháp lý v  công   ậ   c đã có văn b n khuy n khích thành l p ầ  d ng ban đ u, ch m đ c ban hành. Nhà n

ỹ ầ ư ạ ậ ượ ư ể ệ ế Qu  đ u t ư  m o hi m công ngh  cao nh ng đ n nay ch a thành l p đ c.

ơ ế ệ ế ệ ệ

­  Các c  ch , chính sách và ứ ứ bi n pháp ụ ự ệ ệ ồ khuy n khích các doanh nghi p công ngh  cao; khu công   ư ồ     ho t đ ng nghiên c u,  ng d ng công ngh  cao, ngu n nhân l c công ngh  cao..... ch a đ ng

ể ạ ự ộ ệ ể ệ ệ ngh  cao, ộ b , còn ấ , ch a đ  t m ư ủ ầ  đ  t o ra

ơ ế ệ ả s  đ t phá trong vi c phát tri n công ngh  cao. ể ủ ớ ự ư ộ ị ch a theo k p v i s  phát tri n c a xã h i.

ạ ộ  ch aư  h p nh t ợ ­ C  ch  qu n lý công ngh  cao  ậ ị ườ ệ ổ ứ ớ ­ Th  tr ế ề các t

ng công ngh  cao ch m phát tri n.  ệ ự ạ ể S  h n ch  v ề ở ữ ch c trung gian, môi gi ặ ị ầ ế i, các ẽ nên các giao ậ ề quy n s  h u trí tu ặ t, đ c bi t là

ế ứ pháp lu t v   ả ệ quy đ nh pháp lý c n thi ư ị d ch

ồ ướ ệ còn ch a ch t ch ư công ngh  ệ cao và l u thông k t qu  nghiên c u công ngh  cao còn b  h n ch .  ế ị ạ ệ ể ầ ư ệ ặ ệ ọ ­ Ngu n ngân sách Nhà n

ệ cho khoa h c và công ngh , đ c bi ướ ớ ặ t là công ngh  cao  ầ ế ắ ạ c đ  đ u t ẽ ữ ự g n k t ch t ch  gi a ngân sách nhà n ở  ệ   c v i các yêu c u và nhi m ư ế Ch a có s t Nam còn h n ch .

ứ ầ ự ệ ệ ả ẩ ơ ị

Vi ụ ụ ể ề v  c  th  v  các s n ph m công ngh  cao mà các đ n v  nghiên c u c n th c hi n. ệ ể ỗ ợ ượ ướ ư ề ệ ­ Nhà n

ệ c đã đ a ra nhi u bi n pháp đ  h  tr  cho ề đ ệ ườ ệ ẫ ấ ậ . Ng nông nghi p công ngh  cao ố i mu n làm

ự ỗ ợ này v n còn nhi u b t c p ế ệ ứ ụ ứ ế ế ệ ệ ể ệ Tuy nhiên, s  h  tr   v nố , thi u ki n th c, thi u kinh nghi m.. ể   c phát tri n. ế    nông nghi p công ngh  cao còn thi u ệ Vi c phát tri n doanh nghi p nông nghi p  ng d ng công ngh

ự ệ ứ ụ ệ ố ượ ư hoàn thành đ ụ c m c tiêu

cao, xây d ng khu, vùng nông nghi p  ng d ng công ngh  cao toàn qu c ch a  đ  ra…ề

ề ư ế ố ượ ệ ệ ấ nông nghi p công ngh  cao

­  Các chính sách  u đãi v  thu , v n, đ t đai cho ồ ạ ư ế  ch a đ n đ ệ ứ ụ ề ế v i ớ  các doanh nghi p, ệ còn t n t

ạ i nhi u h n ch . C ấ ị ố ầ ứ ự ệ ệ c đ u

công ngh  cao b ầ ư ủ ế ể ệ ứ ụ ầ ệ ả ể ệ ả ẩ ổ ế   c h t ụ   ác chính sách tín d ng cho nông nghi p  ng d ng ướ ầ đã góp ph n tăng v n nh t đ nh cho doanh nghi p nh ng còn ch a đ ng  nhi u ề   ư ụ   t và b o v  s n ph m nông nghi p  ng d ng ch a đ  công c  c n thi t đ  phân bi đi m c n b  sung:

17

ệ ư ướ ề ệ ở ữ ứ ề ả ấ ấ ấ ẫ ậ ng d n v  vi c c p gi y ch ng nh n quy n s  h u tài s n trên đ t nông

công ngh  cao; ch a có h nghi p.ệ

ướ ỗ ợ ầ ư ệ ẩ ạ ị ạ ộ ứ ­ Nhà n c đã có quy đ nh h  tr  doanh nghi p đ y m nh đ u t

ế ế ể ậ ư ể ư ệ ệ ặ t ho c bi cho ho t đ ng nghiên c u và phát   ụ   ẫ không  th  t n d ng t nh ng v n

tri n, song không ít doanh nghi p công ngh  cao ch a bi ượ ỗ ợ ả c kho n h  tr  này. đ

ủ ế ữ 3.3.4 Nh ng nguyên nhân ch  y u

ủ ể ệ ả ướ ư ượ i ố , chính sách phát tri n công ngh  cao c a Đ ng và Nhà n c ch a đ c quán tri ệ ầ   t đ y

ể ườ ­ Đ ng l vi c ệ tri n khai trong th c ti n ự ễ còn ch mậ . đ  và ủ

ự ủ ư ệ ả ấ ơ ư ắ ị ớ ch a b t k p v i xu th ế

­ Năng l c c a các c  quan tham m u, qu n lý công ngh  cao các c p còn  ầ ổ ủ ề ệ ế ế

ướ ủ toàn c u hóa hi n nay. ạ ộ ố ớ ự ư ư ệ bi n đ i nhanh chóng c a n n kinh t ệ ­ Trách nhi m c a Nhà n

ứ ế ượ c đ i v i ho t đ ng công ngh  cao nh : lĩnh v c  u tiên công ngh ế ượ ư ượ ể ệ ệ ể c và chi n l

c phát tri n công ngh  cao … ch a đ ể c th  hi n rõ ràng ụ ệ ị ứ ứ ụ ng ch a đ c tính đ n

ả ệ  ; y uế   ế  nh  ư trong nghiên c u  ng d ng và phát tri n công ngh , d ch v  công ặ ằ ệ cao; Nghiên c u chi n l ư ượ ố ị ườ t  th  tr ngh  caoệ .

, công tác gi ự ổ ế i phóng m t b ng khu công ngh  cao ự ự ễ ề ệ ệ ư ượ ậ ệ ọ ­ S  t ng k t th c ti n v  vi c th c hi n các chính sách còn ch m, ch a đ c chú tr ng, hi u qu ả

không cao

ế ạ ạ ộ ộ ộ ọ ở ự ệ ư    các lĩnh v c công ngh  cao  u

­ Thi u quy ho ch đào t o đ i ngũ cán b  khoa h c trình đ  cao  ầ ặ ệ ệ ộ t là cán b  công ngh  cao đ u ngành. tiên, đ c bi

ạ ướ ệ ạ ộ ự ệ ạ ­   Công tác đào t o và h

ủ ỉ ố ề   ng nghi p trong ho t đ ng đào t o nhân l c công ngh  cao còn nhi u ạ ạ ọ ườ ườ ẳ ạ i các tr ng có

ệ ể ượ ự ượ ạ ề ng đ i h c, cao đ ng khi ra tr ể

ấ ậ b t c p. Nguyên nhân c a tình tr ng ch  s  ít sinh viên t ữ c vi c trong nh ng lĩnh v c đ ấ ậ th  làm đ ừ ữ ạ ướ ọ t c đào t o có khá nhi u. Song không th  không có căn nguyên ệ   ướ ng nghi p . Lâu nay, công tác h ệ ng nghi p cho h c sinh

nh ng b t c p trong khâu đào t o và h ầ ớ ế ứ ư ỉ ậ ệ ọ

ố ch  ch a chú tr ng vào nhóm ngành công ngh  cao. Trong ả ự ệ ế ạ ộ ph n l n ch  t p trung vào nhóm ngành kinh t ườ ổ t ng s  sinh viên ra tr ng, sinh viên thu c lĩnh v c công ngh  chi m kho ng 40%, còn l i là các ngành

ự ề ộ ế ế ả ộ ọ ơ ngh  thu c lĩnh v c kinh t ­ qu n lý ­ khoa h c xã h , chi m h n 60%.

ộ ộ ệ ạ ả

ế ạ ­ Đ i ngũ cán b  làm công tác gi ng d y các ngành công ngh  cao còn h n ch . ơ ữ ủ ườ ệ ả ạ ả ố

ổ Theo T p chí Công nghi p, kh o sát trên t ng s  5.094 gi ng viên c  h u c a 10 tr ả ạ ọ   ng đ i h c ệ ệ ả ạ ỉ có đào t o các ngành công ngh  cao, ch  có kho ng 1.500 gi ng viên đúng chuyên ngành công ngh  cao

ầ ế ư ứ ỉ ườ ư ườ ế i, phó giáo s  có 97 ng

(chi m g n 30%); trong đó ch c danh giáo s  ch  có 11 ng ả ớ ố ượ ườ ườ ư ậ ứ ạ ộ ạ ỹ i có trình đ  th c s . V i s  l ng

ơ ở ạ ầ ữ ơ ệ ng gi ng viên nh  v y, vi c đào t o đáp  ng đ  ch ủ ạ ọ ạ ườ ệ i và 694 ng ẽ tiêu s  vô cùng khó khăn. H n n a, c  s  h  t ng c a các tr ệ t Nam hi n nay có th i Vi i, ti n sĩ có 270   ủ ỉ  ể

ệ ế ệ ạ ớ ị ng đ i h c t ế ớ i.

nói là không theo k p v i các công ngh  tiên ti n hi n đ i trên th  gi ọ ế ụ ọ ầ ự ỏ ệ ữ ặ ố ượ ng cán b ộ

­ S   thi u h t nhà khoa h c gi ệ ọ i, nhà khoa h c đ u ngành luôn hi n h u. M c dù s  l ư ạ ỹ ệ ạ ế ụ ộ ộ ế ỹ

ố ượ ễ ệ ả ộ ọ

ự ự ệ ệ ọ ổ ặ khoa h c và công ngh  có trình đ  ti n s , th c s  khá đông, nh ng hi n nay tình tr ng thi u h t đ i ngũ   ế   ế ậ ng nhà khoa h c có trình đ  cao và có kinh nghi m ngày càng gi m do đ n k  c n đang di n ra. S  l ệ   ệ ư t trong các lĩnh v c khoa h c và công ngh   u tiên, lĩnh v c công ngh  cao. Hi n

ề ề ễ ẫ ể ỉ ư tu i ngh  h u, đ c bi ấ ả ượ t ế ị ườ  th  tr

ng “ch y máu ch t xám” v n đang di n ra trong nhi u năm, n n kinh t ự ệ ạ ề ể ộ ệ ư ẫ ớ d n t ng đang phát tri n đã   ặ    nhân ho c i khu v c doanh nghi p t

i nhi u cán b  có chuyên môn sâu chuy n sang làm vi c t ơ ầ ư ướ ứ ệ ậ ố ớ c ngoài v i m c thu nh p cao h n. doanh nghi p có v n đ u t n

ƯƠ CH NG 4

18

Ủ Ế Ả Ể ƯỚ CÁC QUAN ĐI M VÀ GI I PHÁP CH  Y U NÂNG CAO VAI TRÒ NHÀ N C TRONG

Ể Ệ Ở Ệ PHÁT TRI N CÔNG NGH  CAO VI T NAM

Ế Đ N NĂM 2030

ố ả ố ế ướ c và qu c t

ệ ầ ủ ứ ư

4.1 B i c nh trong n ạ ộ 4.1.1 Tác đ ng c a cách m ng công nghi p l n th  t ệ

ớ ự ẽ ủ ể ế ạ  V i s  phát tri n m nh m  c a khoa h c tri th c

ờ ơ ớ ạ ạ ọ  công ngh , xã h i thông tin, kinh t ộ ơ ệ ậ ộ m ng công nghi p ệ 4.0 đang t o ra th i c  m i cho Vi

ớ ệ ộ t Nam h i nh p sâu r ng h n vào n n kinh t ẳ ự ế ệ ớ gi i. Đây là c  h i r t ơ ộ ấ giúp  Vi

ự ọ ứ , Cu c cách ộ   ế ế  ề  th ủ có th  ể ti n th ng vào lĩnh v c công nghi p m i, tranh th  các ệ ấ ướ ế ệ ạ thành t u khoa h c­công ngh ạ  đ  ể rút ng nắ  ti n trình công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n c và

ẹ ả t Nam   ệ hi n đ i ệ ể thu h p kho ng cách phát tri n.

ệ ả ố ặ ớ ứ ữ ặ ớ ệ ạ Bên c nh đó t, quá trình t

ố ộ t Nam cũng ph i đ i m t v i nh ng thách th c to l n. Đ c bi ữ ộ ạ ổ ự ộ    đ ng ề ộ i ớ s  lao đ ng ph  thông ở ướ  n Nh ng đ t phá v  công

ươ ượ ả ồ ạ ẽ ợ ộ c dòng th ng m i c ta.  ẽ ẻ s  không còn t n t i s  tác i th  v ế ề lao đ ng giá r

ế , Vi hóa đang tăng t c ố s  ẽ tác đ ng m nh m   ẽ t ạ  Vi ngh  ệ s  ẽ đ o ng ệ ệ ạ ộ đ ng m nh đ n n

t Nam: l ế ạ . hóm ngành công nghi p ch  t o ế ọ ầ ệ

ữ ầ ố ả ệ ưở 4.1.2  Xu th  toàn c u hóa khoa h c công ngh ẽ ạ Toàn c u hóa là quá trình tăng lên m nh m  nh ng m i quan h  có  nh h

ụ ủ ấ ả ự ộ ố ế ớ

t c  các khu v c các qu c gia, các dân t c trên th  gi ữ ơ ộ ủ ừ ể ồ ớ ỗ ố ờ ạ ộ ẫ nhau, ph  thu c l n nhau c a t ự hoá v a là c  h i to l n cho s  phát tri n c a m i qu c gia, ẫ   ộ ng tác đ ng l n ầ   i. Toàn c u ứ    đ ng th i cũng t o ra nh ng thách th c

ị ộ ự ỏ ỡ ờ ơ ế ơ ườ ế ớ ẩ mà n u không chu n b  n i l c và b  l th i c  thì s  b  t ẽ ị ụ ậ xa h n trên t h u con đ ng ti n t i văn

ủ ạ minh c a nhân lo i.

ề ơ ộ :  *V  c  h i ữ ứ

*Nh ng khó khăn và thách th c: ể ể ệ

ự ự ể ạ ữ ể ệ ầ ả ộ ướ ự 4.2 Quan đi m phát tri n công ngh  cao ­ Ph i th c s  coi phát tri n công ngh  cao là đ u tàu đ  t o ra nh ng b

ệ ấ ướ ể ọ ệ ế ớ ệ tri n khoa h c công ngh  đ t n

ờ ệ ả ệ ớ c. Hi n nay, công ngh  cao trên th  gi ắ ấ ườ gi , Vi c đ t phá cho s  phát   ừ   ổ ừ i đang thay đ i t ng ngày t ng ố   ng qu c

ơ ộ ể ư t Nam ph i nhanh chóng n m l y c  h i đ  đ a công ngh  cao sánh vai v i các c ệ ế ớ công ngh  cao trên th  gi i.

ọ ế ệ ể ự ợ Ư ả ế ỉ

ẩ ả ệ ệ ầ ư ơ ồ các công ngh  cao, s n ph m công ngh  cao h n là tr c ti p đ u t

ự ấ   ­ L a ch n mô hình phát tri n phù h p:  u tiên cho vi c ti p thu, c i ti n, hoàn ch nh, nâng c p ạ   ệ ự ế  cho các công ngh  ngu n( không lo i ệ ừ ộ ố ầ ư ệ ỉ ệ ể ẳ ớ tr cho các

m t s  lĩnh v c m i, Vi ố ấ ồ t Nam có th  đi th ng vào các công ngh  đ nh cao). Vi c đ u t ậ ỏ ự ệ ề ả ờ ồ ỹ

công ngh  ngu n hao t n r t nhi u th i gian và chi phí, đòi h i ngu n nhân l c ph i có k  thu t vô cùng ồ ữ ữ ệ ệ ấ ậ ắ ơ ờ chuyên sâu. H n n a, vi c n m gi

ệ ầ ư ư ầ ướ ệ ệ ồ cho các công ngh  ngu n. tr

ứ ạ  công ngh  ngu n cũng r t ph c t p. Chính vì v y, trong th i gian ư t Nam ch a c n quá  u tiên vào vi c đ u t ị ườ ố ệ ữ ướ ướ ể ệ ố ng trong phát tri n công ngh  cao. Nhà n ắ c m t, Vi ử ­ X  lý t t m i quan h  gi a Nhà n c và

ị ườ ệ ệ ệ ẫ ố ướ ư c và th  tr ộ ứ

th  tr ệ ng luôn có m i quan h  h  bi n ch ng, tác đ ng l n nhau. Nhà n ế ố ị ườ ế ế ả ả ố ế ố ng. N u không gi th  tr c có đ a ra các chính sách, ẽ ả   ệ t m i quan h  này s   nh

bi n pháp gì cũng ph i tính đ n y u t ệ ưở ả ủ ế ớ ố ớ ự ướ ủ ể i quy t t ượ ộ h c và tác đ ng ng

ng l n đ n hi u qu  c a các chính sách c a Nhà n ặ ằ ệ ủ ư ệ ệ ạ ẳ ả

ế ố ị ườ ư ứ ề ế ơ ạ ngh  cao. Ch ng h n nh  công tác gi ặ g p nhi u khó khăn vì các c  quan ch c năng ch a tính đ n y u t c đ i v i s  phát tri n công ẫ   i phóng m t b ng c a khu công ngh  cao Hòa L c hi n nay v n ề   ng trong các chính sách đ n th  th

ả ặ ằ ệ ẽ ắ ẫ bù gi i phóng m t b ng nên vi c này v n còn đang t c ngh n.

19

ể ả ậ ầ ư ộ ố ự ệ cho m t s  lĩnh v c công ngh  cao có tính năng và l ợ   i

­ Tránh phát tri n dàn tr i, t p trung đ u t ọ ệ ế ặ ể ệ ậ ạ t các ngành mũi nh n: T p trung phát tri n m nh công ngh  thông tin và công

ệ ệ ướ ầ ư ỉ ế ạ Ư th  so sánh.  u tiên đ c bi ệ ọ ngh  sinh h c, nông nghi p công ngh  cao. Nhà n

ả ể ệ ẩ ọ c chú tr ng đ u t ọ ướ ị ườ ớ ề ữ ẩ ấ i th  tr

ướ ữ ề ẩ ả ầ ị ng t ệ ế ạ ệ tri n các s n ph m nông nghi p công ngh  cao mũi nh n h ỉ t nh cũng c n có nh ng đ nh h ng v  các s n ph m công ngh  cao mà mình có th  m nh đ  đ u t cho các t nh có th  m nh phát ỗ   ng xu t kh u b n v ng. M i ể ầ ư ở

ứ ố m c t

i đa. ổ ớ ụ ạ ọ ố ể ể ệ ấ

­ Đ i m i giáo d c đ i h c là kh u then ch t đ  phát tri n công ngh  cao. G ướ ệ ệ ạ ọ ọ ọ ụ ạ ọ iáo d c đ i h c theo   ấ   ệ  cho h c sinh, sinh viên hi n nay vô cùng quan tr ng. Đó là vi c d y h c ch t ề ng ngh  nghi p

ị đ nh h ượ ự ế ứ ự ầ ọ ề ể ọ ướ l ng các ngành

ng, chú tr ng th c hành đáp  ng nhu c u th c t ề ự ế ở ườ ự ngành ngh , chú tr ng chuy n h ệ ệ ọ ạ ọ ề ế ạ ngh  thu hút nhân l c. Th c t ạ ng Đ i h c hi n nay, vi c d y h c còn nhi u h n ch  và

ứ ố ậ ườ ệ ạ ả ớ sinh viên sau khi ra tr

ề  nhi u tr ể ng không th  đáp  ng t ụ ạ ọ ạ ữ t công vi c t ướ ị ượ ứ

ấ ượ ọ i các t p đoàn, công ty l n và kh  năng ụ ệ   ng d ng đang đ ề ng ngh  nghi p ệ ữ Giáo d c đ i h c theo đ nh h ạ ườ ự ngo i ng  kém. Mô hình ệ ẽ ả s  c i thi n ch t l ng d y và h c. Đó là s  chung tay gi a doanh nghi p và nhà tr

ư ậ ườ ừ ề ẽ ề ế ồ khi còn ng i trên gh  nhà tr

ự ế ề ắ ứ ứ ữ ế ệ hành cho sinh viên  ngay t ể ắ đ  n m rõ th c t

ự ự ạ ọ ổ ế ệ ượ ự đã đ c th c hành

ể   c tri n khai ự   ạ ơ ộ ng, t o c  h i th c ệ   ng. Nh  v y, sinh viên s  có nhi u đi u ki n ệ    ngành ngh , n m v ng ki n th c cho công vi c chính th c sau này. Mô hình này hi n ư ở ộ ố ườ ng đ i h c, tuy nhiên nó ch a th c s  ph  bi n gây thi  m t s  tr ồ ự ố ạ ẽ ứ ạ ộ ụ ứ t thòi cho sinh   ị

ườ viên. Khi  ng d ng mô hình này vào quá trình đào t o s  phát huy s c m nh ngu n l c t ướ i đa cho m t th ẽ ữ ặ ự ế ố ụ ầ ế ạ ữ ạ ộ ị tr ng lao đ ng v ng m nh. Đây là đ nh h

ng giáo d c c n thi ấ ầ ự ữ ủ ườ ườ ộ

t t o nên s  k t n i ch t ch  gi a nhà ệ   ơ ng đang r t c n s  vào cu c h n n a c a các doanh nghi p ớ ạ ẽ ế ậ ạ ộ ạ ộ ủ ệ ầ ệ ng và doanh nghi p. Tuy nhiên, các tr tr ơ ể đ  ho t đ ng đào t o s  ti p c n g n h n v i các ho t đ ng c a doanh nghi p.

ủ ộ ố ế ậ ự ở ộ ệ ợ ố ế ự ộ  ­ Ch  đ ng h i nh p qu c t

ệ ề ớ ố ệ và khu v c: M  r ng quan h  h p tác qu c t ế ạ ữ ế ớ ự ố ngh  cao v i nhi u qu c gia trên th  gi

ả ạ ộ ể ộ ặ i, đ c bi ệ ở ộ ươ ệ ể ế ậ ng ti n đ  Vi

qu  các ho t đ ng chuy n giao công ngh . M  r ng h i nh p là ph ượ ớ ươ ầ ấ ổ ệ ố ệ ệ ớ c v i các công ngh  m i nhanh nh t. Nhà n đ

ữ ậ ố ộ ợ ị ế ậ ả ợ ố ế ả trong lĩnh v c công ệ   ệ t là nh ng qu c gia có th  m nh, th c hi n có hi u ậ   ệ t Nam ti p c n ậ ề ộ   c c n b  sung và hoàn thi n h  th ng pháp lu t v  h i ố   ớ i ích qu c gia dân t c và phù h p v i nh ng quy đ nh và lu t pháp qu c

nh p kinh t ề ế ạ qu c t ệ , b o đ m l ậ ợ ấ ệ t , t o đi u ki n thu n l

ạ ộ i nh t cho các ho t đ ng công ngh  cao. ệ ể ụ

ượ ế ệ ấ ế ệ ộ 4.3  Các m c tiêu phát tri n công ngh  cao Đ n năm 2020, Vi

ầ ạ t Nam c n t o ra đ ằ ệ ạ c ít nh t 10 công ngh  cao đ t trình đ  tiên ti n trong khu ị ả ệ ệ ạ ấ ụ ả

ỷ ọ ệ ứ ị ả ụ ệ ệ ấ ấ tr ng giá tr  s n xu t nông nghi p  ng d ng công ngh  cao trong

ụ ớ ị ả ệ ạ ấ ị ị ự Ứ v c;  ng d ng công ngh  cao nh m tăng giá tr  s n xu t công nghi p công ngh  cao đ t kho ng 40% ị ả ổ t ng giá tr  s n xu t công nghi p, t ớ ấ ổ t ng giá tr  s n xu t nông nghi p tăng g p đôi so v i năm 2015, t o ra các d ch v  m i có giá tr  gia tăng

ả ủ ố ự ụ ế ệ ế ộ ố cao, gi i quy t các nhi m v  ch  ch t trong các lĩnh v c kinh t

ệ ả ấ ả ứ ụ ể ệ ẩ ả ị ­ xã h i, an ninh, qu c phòng; Hình   ộ   thành và phát tri n kho ng 500 doanh nghi p s n xu t s n ph m, cung  ng d ch v  công ngh  cao thu c

ả ụ ượ ệ ế ể ệ ả ẩ Danh m c s n ph m công ngh  cao  đ

ế ọ ệ ứ ụ ệ ể ể ả ạ tr ng đi m; Xây d ng và phát tri n kho ng 60 c

i các vùng kinh t ệ ạ ơ ở ỗ ợ ả ấ ả ươ ệ ệ ạ c khuy n khích phát tri n, kho ng 200 doanh nghi p nông   ơ  ự nghi p  ng d ng công ngh  cao t ẩ   ở ươ s   m t o công ngh  cao,  m t o doanh nghi p công ngh  cao và c  s  h  tr  s n xu t s n ph m

ệ ứ ể ể ề ệ ậ ạ ọ

ượ ứ ể ề ệ ế ạ ộ công ngh  cao. Hình thành và phát tri n 50 t p th  nghiên c u khoa h c m nh v  công ngh  có các công   ạ   ơ ở c 20 c  s  đào t o ự  Phát tri n đ

trình nghiên c u v  công ngh  cao đ t trình đ  tiên ti n trong khu v c. ộ ự ệ ạ ố ế .

nhân l c công ngh  cao đ t trình đ  qu c t ệ 4.3.1 Công ngh  thông tin

ệ ọ 4.3.2 Công ngh  sinh h c

20

ệ ậ ệ ớ 4.3.3 Công ngh  v t li u m i

ệ ự ộ

4.3.4 Công ngh  t  đ ng hóa 4.3.5  Các khu công ngh  caoệ

ả ủ ế ằ ướ ệ 4.4 Các gi i pháp ch  y u nh m nâng cao vai trò Nhà n ể c trong phát tri n công ngh  cao ở

ệ Vi t Nam

ầ ư ừ ệ ướ ệ 4.4.1 Hoàn thi n chính sách đ u t t ngân sách Nhà n c cho công ngh  cao

ườ ủ ệ ổ ứ ử ụ ả ­ Tăng c ng vai trò, trách nhi m c a các t ch c trong qu n lý, s  d ng kinh phí ngân sách nhà

ướ ệ n

c cho công ngh  cao. ườ ố ớ ế ứ ể ả ệ ­ Tăng c ng công tác ki m tra, giám sát đ i v i k t qu  nghiên c u công ngh

ầ ư ướ ệ ọ ­ Tăng đ u t

ngân sách Nhà n ộ ầ ầ ư ế ầ ỉ ệ ế ọ   ệ c cho khoa h c công ngh  vì hi n nay ngân sách cho khoa h c ề   ố  nhi u

ự ể ệ ọ công ngh  chi m m t ph n khá khiêm t n trong GDP ch  có 2%. N u tăng ngân sách, c n đ u t ơ h n vào các d  án công ngh  cao tr ng đi m.

ẩ ự ề ệ ể ổ ớ ỉ 4.4.2 Đi u ch nh, đ i m i các chính sách thúc đ y s  phát tri n các khu công ngh  cao, v ườ ươ   n  m

công ngh  caoệ

ệ * Khu công ngh  cao

ườ ươ ệ

* V n  m công ngh  cao ề ướ ầ ỗ ợ ơ ạ ộ ủ ệ ệ 4.4.3  Nhà n c c n có nhi u h  tr  h n trong ho t đ ng R & D c a doanh nghi p công ngh  cao

ướ ạ ộ ả ầ ấ ộ

­ Nhà n ệ ỹ ầ ư ự ể ậ ứ ự ệ ế ọ   c nên cho phép l y m t ph n kinh phí trong kho n 2% GDP dành cho ho t đ ng khoa h c ể    tr c ti p cho các doanh nghi p có d  án nghiên c u phát tri n

công ngh  hàng năm đ  l p qu  đ u t ệ ả s n ph m

ẩ công ngh  cao  ầ ạ ướ kh  thiả ơ ầ ư ế ệ ệ vào

­ Nhà n ề c c n t o ra c  ch  kích thích các doanh nghi p công ngh  cao đ u t ơ ạ ộ   ho t đ ng ợ ướ ụ ự

ỗ ợ ho t đ ng R&D ạ ộ ặ ố ế c tr c ti p h  tr ệ ơ . Nhà n ọ ỹ ỹ ầ ư ư ế ề , ví d , thông qua các c  quan tài tr  cung   ề

R&D nhi u h n ư ấ c p (nh  Qu  Khoa h c công ngh  Qu c gia) ho c thông qua các  u đãi v  thu . Qu  đ u t ệ R & D v ặ ầ ượ ọ ự ủ ệ ệ ậ c thành l p, kêu g i s  chung tay đóng góp c a các doanh nghi p, đ c bi công ngh  cao cũng c n đ t là

ầ ệ ữ

nh ng doanh nghi p đ u ngành. ượ ệ ồ ự ng ngu n nhân l c công ngh  cao

4.4.4   Nâng cao ch t lấ ướ ầ ề ự ỗ ợ ơ ự ệ ạ ­ Nhà n c c n có nhi u s  h  tr  h n trong công tác đào t o nhân l c công ngh  cao

ướ ầ ư ố ớ ự ế ệ ậ ơ ­ Nhà n c c n  u đãi h n trong chính sách thu  thu nh p cá nhân đ i v i nhân l c công ngh  cao

ướ ầ ự ệ ệ ­ Nhà n c c n th c hi n chính sách thu hút nhân tài công ngh  cao.

ự ệ ỹ ể ­  Xây d ng Qu  phát tri n tài năng công ngh  cao.

ệ ứ ụ ể ệ 4.4.5 Ti p t c phát tri n nông nghi p  ng d ng công ngh  cao

ệ ế ụ hoàn thi n chính sách  ụ ứ ụ ụ ụ ệ ệ

ế ế ị ừ ụ ứ ấ ả ầ ầ ỗ ế   ­ Chính sách tín d ng ph c v   ng d ng nông nghi p công ngh  cao trong các mô hình liên k t ước hay xuất khẩu c n có khâu cung  ng đ u vào ­ s n xu t ­ ch  bi n tiêu th  trong n chu i giá tr , t

ị ỉ ờ ề ữ ổ ế ế ậ ượ ể ữ ề ộ ườ ầ c.

nh ng đi u ch nh k p th i, ph  bi n tuyên truy n r ng rãi đ  nh ng ng ỹ ấ ủ ớ i có nhu c u ti p c n đ ụ ệ ứ ữ ệ ể

ầ ư ậ ệ ả ổ ị t p trung lâu dài,  n đ nh; phát tri n CSHT giao thông nông thôn; gi m và mi n t

nghi p yên tâm đ u t ấ ừ ế ế ệ ­ Hình thành nh ng qu  đ t đ  l n đ  các doanh nghi p  ng d ng công ngh  cao trong nông   ễ ố   ể i ậ ư thiết yếu có liên quan cho doanh nghi pệ

thu  GTGT cho nguyên li u v t t ệ đa các phí, thu , kh u tr đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công ngh  cao;

ự ứ ế ọ ố

­ Xây d ng đ ệ ứ c c ụ ệ ữ ể ế ể ậ ả ẩ ọ

ứ ệ ượ ơ chế khuyến khích hình thành m i liên k t trong nghiên c u khoa h c và phát   ệ   tri n công ngh ,  ng d ng chuy n giao, ti p nh n các s n ph m khoa h c công ngh  gi a các vi n, ác quỹ  phát triển khoa học công nghệ  của Nhà trung tâm nghiên c u, các doanh nghi p và nông dân. C

21

ệ ậ ợ ể ệ ứ ụ ệ ệ i đ  doanh nghi p  ng d ng công ngh  cao trong nông nghi p ti ếp cận

ề nước c n tầ ạo đi u ki n thu n l được.

ệ ị ườ ự ề ầ ả ố ớ ả ệ ẩ ng đ i v i s n ph m nông nghi p công

­ Vi c đánh giá, d  báo và c nh báo v  nhu c u th  tr ủ ự ệ ầ ộ ị ướ ể ạ ẩ

ngh  cao c n có s  chung tay c a các B , ngành liên quan, giúp đ nh h ố ế ỗ ợ ạ ộ ươ ế ạ ợ ộ ế ng m i, tham gia các h i ch  qu c t , h  tr  các doanh nghi p tìm ki m th ng phát tri n; đ y m nh các ị  ệ

ho t đ ng xúc ti n th ẩ ụ ả ườ ặ ệ ế ể ậ ấ tr t các v n đ  liên quan đ n pháp lu t qu c t

ỉ ạ ầ ố ế . ươ ố ớ ệ ố ữ ủ ự ẫ ộ ơ ng tiêu th  s n ph m, đ c bi ướ ự ­ C n có s  ch  đ o, h

ố ườ ng d n tích c c h n n a c a B  Công Th ẩ ụ ứ ệ ệ ả ặ ả

ph i tăng c ệ ng thu mua, tiêu th  nông s n nói chung, đ c bi ệ ể ỗ ợ ố ị ườ ụ ả ở ộ ứ ệ ẩ công ngh  cao đ  h  tr  t i đa cho vi c m  r ng th  tr ng đ i v i h  th ng phân   ụ   t là s n ph m nông nghi p có  ng d ng ụ   ng tiêu th  s n ph m nông nghi p có  ng d ng

ệ

công ngh  cao. ự ụ ể ể ế ự ệ ệ

ạ ­ Xây d ng các tiêu chí rõ ràng, c  th  đ  x p lo i, đánh giá các d  án nông nghi p công ngh  cao, ầ ơ ở ụ ể ơ ự ệ ẩ ị góp ph n giúp cho các ngân hàng có c  s  c  th  h n trong trong vi c th m đ nh cho vay các d  án nông

ệ ệ nghi p công ngh  cao.

ậ ụ ơ ộ ậ ộ ạ ườ ố ầ ư ự ế ướ 4.4.6 T n d ng c h i do h i nh p mang l i, tăng c ng thu hút v n đ u t tr c ti p n c ngoài.

ướ ầ ế ự ệ ươ ự ụ ­ Nhà n c c n khuy n khích ự xây d ng và th c hi n các ch ứ   ệ ng trình, d  án, nhi m v  nghiên c u

ệ ậ ổ ỏ ươ

chung v  ề công ngh  cao  trong khuôn kh  các th a thu n song ph ế ể ự ạ ợ ng, đa ph ệ ươ . ng ầ ớ ố ộ ­ Xây d ng và tri n khai n i dung, k  ho ch h p tác công ngh  cao t m qu c gia v i các n ướ   c

ọ ạ ệ ề ế ượ ủ ố ệ t Nam. Hình thành các trung tâm nghiên

ọ ơ ở ợ ấ ắ ạ c c a Vi ổ ứ ọ ủ ứ ệ

ướ ự ể ch c nghiên c u khoa h c c a Vi ầ ư ướ c ngoài. Thí đi m h p tác xây d ng m t s  vi n ộ ố ệ công ngh  caoệ ố  có v n đ u t n t Nam và   ạ   i c ngoài t

m nh v  khoa h c và công ngh  và là đ i tác chi n l ữ ứ c u khoa h c xu t s c trên c  s  h p tác dài h n gi a các t ợ ủ c a n ệ t Nam. Vi

ự ế ề ệ ­ T oạ  d ng ự ệ ố   chuyên gia tìm ki m công ngh , xây d ng báo cáo v  thông tin công ngh h  th ng

ế ướ ể ố ế ồ ơ ố ế ệ ệ  ệ ở và các báo cáo khác liên quan đ n xu h ng phát tri n công ngh

, h  s  công ngh  qu c t ế ớ qu c t ướ ở ạ c s  t n

i và th  gi ̀ ́ ệ ố ệ ự i.  ỗ ợ ự ự ể ệ ơ ế   ệ cao. Hoàn thi n h  th ng c  ch ,

ữ ệ ề ộ ậ chính sách và thông tin d  li u v  h i nh p qu c t

­ Xây d ng va h  tr  th c hi n cac d  án chuy n giao công ngh ố ế ề công ngh  caoệ . ướ v   ệ ệ ố ệ ầ ồ ộ ơ ợ công ngh  cao theo h

ư ệ ớ ế   ng đ ng b  h n, phù h p v i ti n ư ế ố ớ ặ ­ C n hoàn thi n h  th ng chính sách  ệ ộ trình h i nh p; ậ Hoàn thi n chính sách  u đãi, đ c bi

ệ ự ệ ề ề t là chính sách  u đãi v  thu  đ i v i các doanh ạ ư ố ớ ừ ệ

nghi p FDI, trong đó có s  phân bi ậ ủ ệ ị ầ ư ạ ẽ ủ ệ m nh m  c a các doanh nghi p FDI;

quy đ nh c a Lu t công ngh  cao nh m thu hút đ u t ầ ư ế ự ả ờ ầ ưở ủ ạ t rõ v  chính sách  u đãi đ i v i t ng lo i hình doanh nghi p theo   ớ   ậ ằ các lu t m i ủ ả ả ệ ợ ư ng c a các nhà đ u t

ra đ i c n h n ch  s   nh h ầ ả ầ ư FDI, nh ng ph i b o v  l ọ ủ ụ ướ ả ơ i ích chính đáng c a các   ừ   ẹ ng đ n gi n, g n nh , thông thoáng, v a . Trong đó, c n c i cách th  t c hành chính theo h

ậ ợ ệ ợ ớ nhà đ u t ạ t o thu n l

ừ i cho doanh nghi p, v a phù h p v i cam k t  ệ ề ậ ụ ượ

­ Các quy ho ch ạ v  công ngh  cao c n đ ượ ế qu c tố ế… ầ ượ  xem xét c n th n, ẩ ậ c ự ủ ộ ự ặ ậ  khoa h cọ , t n d ng đ ệ ế ẵ ữ c nh ng l ế c m t tích c c c a h i nh p. Các d  án công ngh  cao có liên quan đ n gi

th  s n có và phát huy đ ặ ằ ệ ẩ ộ ả ế ậ ợ ề ệ ạ ầ phóng m t b ng c n có bi n pháp đ i phóng m t ặ , t o đi u ki n thu n l i nh t đ ợ   i ả   i ấ ể

ể đ y nhanh ti n đ  gi ị ướ ệ ệ ắ ự các doanh nghi p FDI lĩnh v c công ngh  cao không b  v .

ẩ ạ ệ ươ ữ ả ấ ng m c trong khâu này ươ ị ể ng và đ a ph

ị ng trong công tác ki m tra, giám ươ ệ các chính sách v  FDI trong công ngh  cao ủ c a các đ a ph

­ Đ y m nh vi c phân c p qu n lý gi a Trung  ệ ề ự sát th c hi n  ư ượ ả ạ ự ợ ủ ư ự ng, tránh ban hành chính sách ườ   ệ ng

t khung; rà soát l ồ ưỡ ạ i tính kh  thi và tính phù h p c a các d  án FDI ch a th c hi n; tăng c ướ ầ ư ự ự ự ế ả ộ u đãi v ự c ngoài, nâng cao năng l c th c thi và ng các b  qu n lý đ u t tr c ti p n năng l c đào t o, b i d

22

ả ệ ướ ề ầ ư ự ế ướ ủ ơ ứ ế c v  đ u t tr c ti p n c ngoài c a c  quan ch c năng liên quan đ n công

ả hi u qu  qu n lý nhà n ngh  caoệ .

ệ ầ ậ ượ ự ị t Nam c n t p trung vào có giá tr  gia tăng cao, ữ ầ ư ở nh ng ngành hàm l

­ Vi ề các d  án đ u t ầ ự ọ ọ ẩ ệ ứ ự ậ t

ạ ỏ ệ ố ệ ạ ầ ố tu  ệ nhi u và hi u  ng lan to  t ộ ố ự ầ d n d n lo i b  tình tr ng m t s  d  án FDI không có công ngh  t ng trí ệ ả ố , c n có s  ch n l c c n th n trong thu hút FDI lĩnh v c công ngh  cao,   ứ ạ   t, tiêu t n nhiên li u và s c c nh

ủ ả ư ẫ ượ ấ

c c p phép. ầ ỗ ị ư ệ ầ ư

ẩ tranh c a s n ph m ch a cao v n đ ươ ễ ­ Chính quy n m i đ a ph ủ ự ợ ể ệ ng c n tìm ra ngành công nghi p công ngh  cao  u tiên đ u t ướ ọ tri n thông qua s  tr giúp c a các nhà khoa h c và chuyên gia có uy tín trong và ngoài n

ườ ứ ề ệ ể ị ươ ạ i có ki n ế th c chuyên sâu v  Công nghi p 4.0 và có th  giúp đ a ph và phát   ữ   c, nh ng ế   ộ ng mình t o ra m t chi n

ng ượ ầ ư ố l c thu hút đ u t t t.

ướ ầ ườ ướ ể ự ế ặ ậ ỡ c c n th ệ

ạ ­ Lãnh đ o Nhà n ướ ể ụ ọ ầ ư ng xuyên ra n ệ c ngoài đ  tr c ti p g p g  các t p đoàn công ngh ầ ệ ớ vào Vi t Nam.  Qua đó, chúng ta c n gi

cao n ơ ế c ngoài đ  thuy t ph c h  đ u t ủ ế ệ ạ ố ớ ầ ư ướ i thi u các chính sách ữ t Nam đ i v i các nhà đ u t n ư ể ể c ngoài cũng nh  đ  hi u nh ng gì nhà

và c  ch  minh b ch c a Vi ầ ư đ u t ố  mu n.

ấ ượ ủ ộ ệ ả ộ 4.4. 7 Nâng cao ch t l

ự ự ự ệ ế ạ ộ ­ Xây d ng B  máy qu n ng c a đ i ngũ cán b  qu n lý công ngh  cao  ả lý công ngh  cao m nh, th c s  có tâm huy t, dám nghĩ dám làm, có

ệ ế trách nhi m đ n cùng.

ứ ề ố ế ố ế ế ệ ế ệ ậ , pháp lu t qu c t

­ Nâng cao các ki n th c v  các thông l ế ố qu c t ả ạ ộ ể ả ữ ệ liên quan đ n công ngh  cao, ờ ỳ ộ   i đa nh ng sai sót có th  x y ra khi qu n lý các ho t đ ng công ngh  cao trong th i k  h i

ạ h n ch  t nh p. ậ

ườ ủ ự ư ệ ệ ả ọ ỏ ộ ở ướ ng s  giao l u h c h i kinh nghi m c a cán b  qu n lý công ngh  cao các n c phát

­Tăng c ề ạ ể ệ tri n m nh v  công ngh  cao.

ể ễ ữ ủ ệ ể ạ ộ ộ

ổ   ả ­ Nâng cao trình đ  ngo i ng  c a các cán b  qu n lý công ngh  cao đ  có th  d  dàng trao đ i, ư ủ ướ ọ ỏ ệ giao l u, h c h i kinh nghi m c a n c ngoài.

ộ ể ủ ệ ả ộ ộ

ạ ộ ạ ộ ệ ệ ộ ộ ạ ộ ­ Nâng cao trình đ  ki m tra, giám sát các ho t đ ng công ngh  cao c a đ i ngũ cán b  qu n lý.   ạ   Hi n nay, các ho t đ ng công ngh  cao ngày m t gia tăng, ho t đ ng phi pháp cũng không ít. T i ph m

ệ ạ ộ ệ ể ệ ầ ả ơ

ổ ể ủ ứ ữ ệ ớ ổ công ngh  cao ngày càng tinh vi h n, vi c ki m tra, giám sát ho t đ ng công ngh  cao cũng c n ph i có ế ự s  thay đ i đ  thích  ng v i nh ng bi n đ i nhanh chóng c a công ngh  cao.

Ế Ậ

K T LU N ễ ề ậ ơ ở ự ướ ể ệ ở

ệ ậ Lu n án đã làm rõ c  s  lý lu n và th c ti n v  vai trò Nhà n ệ ế ố ạ ể ủ ự ề c trong phát tri n công ngh  cao  ữ ế ố ữ ộ Vi ấ t Nam. Có r t nhi u y u t gi

t o nên s  phát tri n c a công ngh  cao, m t trong nh ng y u t ự ủ ướ ầ ướ ệ ệ ế ị vai ở ự ộ   c c n có s  can thi p vào công ngh  cao b i s  đ c

trò quy t đ nh chính là vai trò c a Nhà n ố ứ ở ị ườ ề c. Nhà n ủ ở ế ố ấ ủ ạ ứ ở ng, b i tính không đ i x ng c a thông tin; b i y u t

ỏ ượ ố ớ quy n th  tr ộ ầ ư ể ế ngo i  ng, b i tính ch t c a hàng ư   ệ ng v n l n nh ng  vào công ngh  cao đòi h i l

ạ ấ hóa công c ng và lý do không th  thi u đó là vì đ u t ộ ủ đ  r i ro l

ệ ể ệ ự ự ệ ằ ạ i r t cao. ướ

ể ệ ự Nhà n ơ ả ế ượ ướ ệ ể ệ ị

c phát tri n công ngh  cao; ự ệ ơ ở ạ ầ ệ ệ ạ ề   c can thi p vào s  phát tri n công ngh  cao b ng vi c xây d ng khung pháp lý t o đi u   T oạ   ng chi n l ẩ ự phát tri n ể công ngh  cao; Xây d ng các hi n đ i thúc đ y s ỹ k  thu t công ngh  cao

ki n c  b n cho s  phát tri n công ngh  cao; Đ nh h d ng ự c  s  h  t ng  ậ ể ị ườ ỗ ợ ự ệ ệ ồ cho

ể Phát tri n th  tr bi n pháp phát tri n ngu n nhân l c công ngh  cao;   ợ ệ   H  tr ệ ươ ứ ể ệ ng trình nghiên c u – phát tri n công ngh  cao; H p tác qu c t ch

ng công ngh ; ố ế ề phát tri n ể công ngh  cao;   v   ướ ố ớ ự các  Ki mể   ệ ạ ộ ủ ệ ề ể ấ c đ i v i s  phát tri n công ngh  cao tra, giám sát ho t đ ng công ngh  cao . V n đ  vai trò c a Nhà n

23

ượ ấ ề ặ ố ệ ả ọ ố ự đ c r t nhi u qu c gia đ c bi

ể ố ấ t quan tâm và đã r t thành công. Tác gi ự ộ đã l a ch n hai qu c gia  ệ ừ ấ ớ ố Á là Trung Qu c và Singapore và m t qu c gia đã có s  phát tri n công ngh  cao t ở Châu  ỳ ể

ứ ữ ự ễ ệ ủ ự ệ r t s m đó là Hoa K  đ ố ọ các qu c gia này là bài h c kinh

nghiên c u. Nh ng kinh nghi m th c ti n trong s  can thi p c a Nhà n ướ ể ọ ậ ự ướ ở c  ọ ữ ệ ể ệ ả c Vi i pháp, chính

nghi m vô cùng quý báu đ  Nhà n ả ợ ớ ề t Nam có th  h c t p l a ch n nh ng mô hình, gi ế ớ ướ ụ ể ủ ệ ệ sách phù h p v i đi u ki n, hoàn c nh c  th  c a Vi ể ủ ng phát tri n c a th  gi t Nam và xu h i.

ậ ượ ệ ở ệ Lu n án cũng đã kh ái quát đ c tình hình phát tri n ạ giai đo n 200

ể công ngh  cao  ệ t Nam   ệ ở ượ ướ ự ạ Vi ể công ngh  cao c trong phát tri n Vi t Nam.

ữ ả ạ ượ ộ ố 9­ Trên c  sơ ở  ướ trong phát tri nể cũng

c th c tr ng vai trò Nhà n ư đ a ra đ ự ệ ướ c m t s  đánh giá vai trò Nhà n ạ ệ 2017; phân tích đ ự phân tích nh ng th c tr ng đó, tác gi ở ệ  Vi

công ngh  cao  ừ ở ệ ớ ế ợ t Nam.  ế Thông qua phân tích th c tr ng vai trò nhà n ố ả ệ ế ự ớ ộ Vi

t Nam t ệ ư ộ ố ả ề ữ ủ ệ ể ể ể công ngh  cao, đ a ra m t s  quan đi m c a tác gi

ư ể ế ệ ậ ầ tiêu  phát tri n công ngh  cao ế c ta đ n năm 2020 và t m nhìn đ n năm 2035, lu n án đ a ra m t s ở ướ  n

ầ ư ừ ướ ầ ướ ệ ệ ả t i pháp:

c cho công ngh  cao; ệ ngân sách nhà n ệ Nhà n ượ ạ ộ ồ Nâng cao ch t lấ

Hoàn thi n chính sách đ u t ủ c a doanh nghi p công ngh  cao;  ớ ho t đ ng R&D  ề ẩ ự ệ ể ổ ỉ

; Đi u ch nh, đ i m i các chính sách thúc đ y s  phát tri n các khu công ngh  cao, v ệ ệ ệ ứ ụ ệ ể gi h  tỗ rợ h n trong   ơ công ngh  caoệ ươ c  ể   c trong phát tri n công ngh  cao ể   ứ  2009 đ n 2017, k t h p v i vi c nghiên c u b i c nh m i tác đ ng đ n s  phát tri n ụ    v  phát tri n công ngh  cao, tìm hi u nh ng m c ộ ố  ề   c c n có nhi u ự   ng ngu n nhân l c ườ   n ế ụ hoàn thi n chính sách phát tri n nông nghi p  ng d ng công ngh  cao;

Ti p t c   m công ngh  cao;   ậ ộ ơ ộ ậ ụ ạ ườ ầ ư ự ế ướ ố T n d ng c i, tăng c tr c ti p n .

h i do h i nh p mang l ặ ự ử ụ ệ ng thu hút v n đ u t ọ ự c ngoài ụ ệ   ố ắ Trong quá trình th c hi n, m c dù NCS đã c  g ng l a ch n, x  lý thông tin ph c v  cho vi c

ứ ủ ự ứ ề ế ạ ấ ậ phân tích, đánh giá v n đ  nghiên c u. Tuy nhiên, do năng l c nghiên c u c a NCS còn h n ch , lu n án

ữ ữ ể ế ế ậ ậ ấ ợ ố ỏ khó có th  tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, NCS r t mong mu n nh n đu c nh ng ý ki n đóng góp

ể ả ủ ệ ệ ậ ầ ợ ơ ồ quý báu c a các th y, cô giáo, các chuyên gia, đ ng nghi p... đ  b n lu n án đu c hoàn thi n h n.

ả ơ ọ Xin trân tr ng c m  n!

24

Ố Ủ Ụ Ả DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG B  C A TÁC GI

ự ự ệ ồ ọ ỗ ị ở ệ ạ T p chí Tài ạ Đ  Th  Ng c Ánh (2016), “Th c tr ng ngu n nhân l c công ngh  cao Vi t Nam”,

1.

ộ ố ủ ể ệ ạ chính, (641), tr.58­60.  ọ ỗ ị T p chí ệ Đ  Th  Ng c Ánh (2017), “M t s  kinh nghi m phát tri n công ngh  cao c a Xing­ga­po”,

2.

ả Qu n lý nhà n c ướ , (262), tr.110­113.

25