1
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
THUYẾT MINH
ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐỀ ÁN: THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
NGÀNH: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
Mã số: 8380102.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Ánh Nguyệt
Lớp cao học khoá 9, niên khoá 2022 – 2024.
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Kim Chung
Hà Nội, tháng 3 năm 2024
2
THUYẾT MINH
ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ
1
Thông tin học viên:
Thông tin học viên:
- Họ và tên: Nguyễn Thị Ánh Nguyệt
- Sinh ngày: 05/04/1987. Giới tính: Nữ.
- Số điện thoại: 0984.076.921. Email: anhnguyet5487@gmail.com
- Đơn vị công tác: Ủy ban nhân dân xã Liên Hồng, Đan Phượng, Hà Nội
2
Tên đề án: Thực hiện pháp luật về hộ tịch trên địa bàn huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội
3
Thời gian thực hiện: 15/01-20/05/2024
4
Các công trình khoa học đã thực hiện liên quan đến đề án của học
viên
5
Lý do xây dựng đề án: Hộ tịch là những sự kiện cơ bản trong đời sống
một con người như: Sinh, tử, kết hôn, giám định, nuôi con nuôi, thay đổi họ,
tên, quốc tịch... Một trong những nội dung liên quan đến hoạt động quản lý
con người là công tác quản lý hộ tịch. Con người là nhân tố trung tâm của
mọi quan hệ xã hội, là chủ thể quan trọng và quyết định sự tồn tại và phát
triển của xã hội loài người. Chính vì vậy, vấn đề đầu tiên của xã hội là quản
lý con người.
Việc đăng ký và quản lý hộ tịch là quyền và nghĩa vụ của mỗi người
được thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật về hộ tịch quy định. Những
sự kiện hộ tịch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận bằng văn
bản và ghi vào sổ hộ tịch. Những giấy tờ, hộ tịch đã được xác nhận và được
cơ quan nhà nước có thẩm quyền ghi nhận nhằm để cá biệt hoá một công
dân, đây là những chứng cứ pháp lý trong các trường hợp cần thiết. Mặt
khác việc đăng ký hộ tịch giúp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong
việc quản lý dân số, là cơ sở khoa học để xây dựng kế hoạch phát triển kinh
tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng và trật tự, an toàn xã hội.
Trong quản lý nhà nước, đăng ký và quản lý hộ tịch là một lĩnh vực
hoạt động được chú trọng và là nhiệm vụ của ngành Tư pháp.
3
Nhận thức được vị trí và vai trò quan trọng của việc thực hiện pháp luật
về hộ tịch nên trong những năm qua, kể từ khi thực hiện Nghị định
158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ
tịch cũng như Luật Hộ tịch năm 2014 và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy
định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch cùng với Thông
tư số 04/2020/TT-BTP ngày 28/05/2020 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết
thi hành một số điều của Luật hộ tịch và Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày
15/11/2015 của Chính phủ hướng dân thi hành Luật Hộ tịch... Đây chính là
cơ sở pháp lý để công dân thực hiện các quyền nhân thân và Nhà nước thực
hiện sự quản lý đối với công dân.
Có thể nói, từ khi có các VBQPPL nói trên, công tác đăng ký và quản
lý hộ tịch đã đạt được một số kết quả bước đầu, từng bước ổn định và đi vào
nề nếp. Người dân đã nhận thức tầm quan trọng của giấy tờ hộ tịch nên
không tùy tiện sữa chữa, thêm, bớt, tự giác đi đăng ký các sự kiện hộ tịch
theo quy định của pháp luật. Không còn tình trạng "sinh không khai, tử
không báo" như trước đây.
Đặc biệt, trong thời gian công tác đăng ký và quản lý hộ tịch luôn được
các Bộ, ngành Tư pháp quan tâm chú trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho
người dân nâng cao hiệu lực hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước đối
với lĩnh vực này. Theo đó, một trong những nhiệm vụ trọng tâm năm 2023
là tiếp tục vận hành, hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn sử dụng hệ thống thông tin
đăng ký và quản lý hộ tịch; hướng dẫn triển khai số hóa sổ hộ tịch; triển khai
mở rộng kết nối hệ thống thông tin đăng ký và quản lý hộ tịch với cơ sở dữ
liệu quốc gia về dân cư.
Thực tế cho thấy, cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước, công
tác thực hiện pháp luật về hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng vẫn còn
một số tồn tại, bất cập chưa đáp ứng được yêu cầu cải cách hành chính và
cải cải cách tư pháp trong giai đoạn mới. Tình trạng cơ quan, tổ chức, đoàn
thể chưa xác định đúng giá trị pháp lý của giấy tờ hộ tịch, về thẩm quyền
giải quyết các yêu cầu về hộ tịch, còn gây nhiều khó khăn cho công dân.
Thực trạng trên có nguyên nhân xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ quy
định của pháp luật về đăng ký và quản lý hộ tịch của một bộ phận cán bộ,
công chức và nhân dân; sự phối hợp thiếu nhịp nhàng giữa các cơ quan hữu
quan trong việc giải quyết những sai sót trong hồ sơ, giấy tờ cá nhân; công
tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý về đăng ký
và quản lý hộ tịch chưa thực sự sâu rộng. Bên cạnh đó, việc đăng ký và quản
4
lý trên trang dịch vụ công quốc gia còn gặp nhiều khó khăn do hệ thống dữ
liệu kết nối, cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ cũng như trình độ tiếp cận, ứng
dụng công nghệ thông tin của người dân còn có những hạn chế nhất định....
Là học viện theo học khóa đào tạo sau đại học chuyên ngành Luật Hiến
pháp – Luật Hành chính, trực tiếp làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và giải quyết
thủ tục hành chính tại UBND xã Liên Hồng, huyện Đan Phượng, thành phố
Hà Nội (Bộ phận một cửa). Vì vậy em xin chọn đề án “ thực hiện pháp luật
về hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội” để làm đề
án tốt nghiệp chương trình đào tạo thạc sỹ định hướng ứng dụng ngành Luật
Hiến pháp, Luật hành chính. Qua đó, nhằm góp phần vào khắc phục những
hạn chế, tồn tại, vướng mắc trong việc thực hiệp pháp luật về hộ tịch ở địa
phương và góp phần đề xuất những phương hướng, giải pháp nhằm bảo đảm
thực hiện pháp luật về hộ tịch.
6
Tổng quan tình hình nghiên cứu: văn bản pháp luật hiện hành quy định
thực hiện pháp luật về hộ tịch; thực tiễn thực hiện tại huyện Đan Phượng,
Hà Nội
7
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng: Đề án tập trung nghiên cứu việc thực hiện pháp luật về hộ tịch
ở cấp xã, cấp huyện trên địa bàn huyện Đan Phượng. Cụ thể: đó là việc tuyên
truyền phổ biến giáo dục pháp luật, việc đăng ký và quản lý hộ tịch tại
UBND huyện Đan Phượng, Phòng Tư pháp huyện và UBND các xã
- Phạm vi: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu phạm vi chủ thể, đối tượng và nội
dung thực hiện pháp luật về hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng thời gian
từ năm 2015 đến năm 2024
8
Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu và
đánh giá đúng tình hình thực hiện pháp luật về hộ tịch ở huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội trong những năm qua và hiện nay, đề án đề
xuất những phương hướng và giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện pháp luật
về hộ tịch ở huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội trong thời gian tới
5
* Mục tiêu nghiên cứu: Trên cơ sở phân tích làm rõ một số vấn đề lý luận và
thực tiễn về thực hiện pháp luật về đất đai trên địa bàn huyện Đan Phượng và
đề ra các giải pháp đảm bảo thực hiện pháp luật về hộ tịch trên địa bàn huyện.
* Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện mục đích trên, đề án có nhiệm vụ
nghiên cứu sau đây:
- Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nước có liên quan đến đề tài đề án,
đánh giá những giá trị của các công trình đó và xác định những vấn đề đề án
cần tiếp tục nghiên cứu.
- Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về hộ tịch, việc đăng ký và quản lý hộ tịch, trong
đó xác định và phân tích cụ thể các yếu tố đối tượng, chủ thể và nội dung; các
yếu tố tác động đến việc đảm bảo thực hiện pháp luật. Nghiên cứu thực trạng
thực hiện pháp luật trên địa bàn huyện và rút ra những giá trị tham khảo vận
dụng cho việc thực hiện pháp luật đối với các cơ quan thực hiện, các xã, thị
trấn trên địa bàn huyện.
- Phân tích các yếu tố tác động đến việc đảm bảo thực hiện pháp luật về hộ tịch
trên địa bàn huyện; rút ra các nguyên nhân của những ưu điểm, hạn chế và bài
học kinh nghiệm trong thực hiện pháp luật về hộ tịch trên địa bàn huyện.
- Phân tích, luận chứng các quan điểm và đề xuất các giải pháp đảm bảo thực
hiện pháp luật trên địa bàn huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
9
Phương pháp nghiên cứu: -Trong quá trình nghiên cứu sử dụng phương
pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác- Lê nin kết
hợp với tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật:
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp thống kê, tổng hợp
- Phương pháp so sánh, đối chiếu
- Phương pháp chứng minh
10
Hiệu quả (lợi ích) của đề án ứng dụng trong thực tiễn: Đánh giá thực
trạng việc thực hiện pháp luật về hộ tịch tại huyện Đan Phượng, thành phố