Triển vọng và thách thức ghép thận tại bệnh viện tư nhân: Nhìn nhận qua 9 cặp ghép thận từ người cho sống tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ghép thận là phương pháp điều trị bệnh thận mạn giai đoạn cuối hiệu quả và có chất lượng sống cao. Hiện danh sách chờ ghép quá tải tại các bệnh viện công lập và rất ít bệnh viện tư nhân triển khai ghép. Bài viết trình bày đánh giá triển vọng, thách thức và kết quả bước đầu ghép thận từ người cho sống tại bệnh viện Đa khoa Xuyên Á.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Triển vọng và thách thức ghép thận tại bệnh viện tư nhân: Nhìn nhận qua 9 cặp ghép thận từ người cho sống tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 TRIỂN VỌNG VÀ THÁCH THỨC GHÉP THẬN TẠI BỆNH VIỆN TƯ NHÂN: NHÌN NHẬN QUA 9 CẶP GHÉP THẬN TỪ NGƯỜI CHO SỐNG TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA XUYÊN Á Nguyễn Ngọc Phương Tâm1, Nguyễn Vĩnh Bình1, Vũ Lệ Anh1, Phan Đức Hữu1, Cao Vĩnh Duy1, Võ Đình Bão1, Lê Khải Ngọc1, Huỳnh Hứa Duy Khang1, Nguyễn Đình Đức1, Phan Huy Thông1, Nguyễn Phước Vinh1, Nguyễn Đoàn Ngọc Trấn1, Lâm Văn Chương1 TÓM TẮT 72 người nhận lần lượt là 42,7 ± 12,1 và 33,2 ± 8,1 Đặt vấn đề: tuổi. Thời gian mổ lấy thận và ghép thận trung Ghép thận là phương pháp điều trị bệnh thận bình lần lượt là 147,2 ± 28,3 và 211,7 ± 64,9 mạn giai đoạn cuối hiệu quả và có chất lượng phút. Không ghi nhận biến chứng trong mổ. Thời sống cao. Hiện danh sách chờ ghép quá tải tại các gian nằm viện trung bình của người cho và người bệnh viện công lập và rất ít bệnh viện tư nhân nhận lần lượt là 9,2 ± 2,1 và 19,8 ± 4,4 ngày. triển khai ghép. Kết luận: Mục tiêu: Ghép thận tại bệnh viện Xuyên Á có nhiều Đánh giá triển vọng, thách thức và kết quả thuận lợi nhưng không ít khó khăn, sẽ có nhiều bước đầu ghép thận từ người cho sống tại bệnh triển vọng phát triển nếu các khó khăn được tháo viện Đa khoa Xuyên Á. gỡ. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca. Các trường SUMMARY hợp ghép thận từ người hiến sống được hội đồng PROSPECTS AND CHALLENGES OF ghép thận thông qua và thực hiện tại Bệnh viện RENAL TRANSPLANTATION IN Đa khoa Xuyên Á. PRIVATE HOSPITAL: SUMMARIZE 9 Kết quả: CASES AT XUYEN A GENERAL Bệnh viện tư có thời gian chờ ghép ngắn, HOSPITAL trang thiết bị tốt, nguồn thuốc, vật tư ổn định và Background: dịch vụ tốt. Chi phí ghép cao, khó khăn về chính Kidney transplantation is an widely accepted sách, bảo hiểm y tế,… là những thách thức của and effective treatment for end-stage chronic bệnh viện tư nhân. kidney disease due to improving patient’s quality Từ 2/2018 – 3/2023, có 9 cặp cho và nhận of life. The waiting list for kidney transplantation thận được thực hiện. Tuổi trung bình người cho, is overloaded in public hospitals and there are a few private hospitals can perform an organ 1 Khoa Ngoại Tiết Niệu Bệnh viện Đa khoa Xuyên transplantation. Á TP.HCM Objectives: Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Vĩnh Bình To evaluate of prospects, challenges and SĐT: 0989211855 initial results of kidney transplantation from the Email: bs.nguyenvinhbinh@gmail.com organ donors at Xuyen A General Hospital. Ngày nhận bài: 10/05/2023 Patients and Methods: Ngày phản biện khoa học: 25/05/2023 This is descriptive study of a series of cases. Ngày duyệt bài: 21/06/2023 Kidney transplants from the organ donors are 549
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 approved by The Kidney Transplant Committee trường hợp ghép chết não có thể lên đến 6 and performed at Xuyen A General Hospital. năm [4]. Results: Tại Việt Nam, thành công kỹ thuật ghép Kidney transplant in a private hospital has mô, bộ phận cơ thể người được đánh dấu short waiting times, good equipment, stable bằng ca ghép thận thành công đầu tiên tại supply of medicines, supplies and high quality of Học viện Quân Y vào năm 1992. Theo số services. On the other hand, high transplant costs, liệu của Hội Ghép tạng Việt Nam, từ năm difficulties in policies, and health insurance are 1992 đến ngày 31-3-2022, nước ta đã ghép the challenges of private hospitals. From February 2018 to March 2023, 9 pairs tạng cho 6.550 người. Số ca được ghép từ of kidney donors and recipients were performed. người hiến chết não quá khiêm tốn so với The mean age of donors and recipients is 42.7 ± nhu cầu của người bệnh suy tạng cần được 12.1 and 33.2 ± 8.1 years, respectively. The mean ghép. time for nephrectomy and kidney transplant was Tính đến nay, cả nước có tất cả 23 bệnh 147.2 ± 28.3 and 211.7 ± 64.9 minutes, viện đủ điều kiện lấy, ghép tạng. Trong số respectively. No intraoperative complications các bệnh viện này đa phần là các bệnh viện were recorded. The mean time of hospital stay of công lập. Số bệnh viện ghép tạng hiện tại quá donors and recipients was 9.2 ± 2.1 and 19.8 ± ít ỏi so với số lượng chờ ghép ngày càng 4.4 days, respectively. đông, điều này thực sự là gánh nặng cho hệ Conclusions: thống y tế công lập trong cả nước. Kidney transplantation at Xuyen A hospital Bệnh viện tư nhân đầu tiên tham gia ghép has many advantages but also many difficulties, thận là bệnh viện Vinmec Times City vào there will be many prospects for development if ngày 08/06/2016. Ngày 27/02/2018 Bệnh the difficulties are removed. Viện Đa khoa Xuyên Á (Củ Chi) tiến hành I. ĐẶT VẤN ĐỀ thành công ca ghép thận đầu tiên với sự hỗ trợ của chuyên gia từ bệnh viện Chợ Rẫy, Ca ghép thận đầu tiên trên thế giới được đây là bệnh viện tư nhân đầu tiên ở khu vực Joseph Murray thực hiện cho anh em song phía nam tham gia ghép tạng góp phần giảm sinh vào năm 1954 [6]. Ghép thận tỏ ra ưu gánh nặng cho hệ thống y tế công lập và giúp việt hơn các phương pháp thay thế thận khác bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối có cơ về chất lượng sống và thời gian sống còn [3]. hội tiếp cận đến điều trị “tiêu chuẩn vàng” Những tiến bộ trong lĩnh vực ghép đã đưa cho bệnh thận mạn giai đoạn cuối. Cho đến ghép thận trở thành phương pháp thường quy nay, đây là 2 bệnh viện tư nhân duy nhất có và là tiêu chuẩn vàng trong điều trị bệnh thận tên trên bản đồ ghép tạng quốc gia. mạn giai đoạn cuối [7]. Bệnh viện tư nhân với nhiều lợi thế, song Số lượng bệnh nhân chờ đợi ghép thận song đó vẫn còn rất nhiều khó khăn trong gia tăng nhanh chóng trong những năm gần vấn đề triển khai ghép. Chúng tôi thực hiện đây trong khi lượng bệnh nhân được phẫu nghiên cứu: triển vọng và thách thức ghép thuật ghép thận vẫn giống nhau hàng năm. thận tại bệnh viện tư nhân: Nhìn nhận qua 9 Năm 2016, khoảng 100.000 bệnh nhân chờ cặp ghép thận từ người cho sống tại Bệnh ghép nhưng chỉ có 19.000 trường hợp được viện Đa khoa Xuyên Á. ghép, thời gian chờ ghép, đặc biệt là những 550
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU cho nhận, nhóm máu, hòa hợp miễn dịch Đối tượng nghiên cứu: ghép của các cặp, thời gian chờ mổ trung Tất cả các trường hợp ghép thận từ người bình, bên lấy thận, số lượng mạch máu, thời hiến sống được Hội đồng ghép thận thông gian mổ lấy - ghép, thời gian thiếu máu qua và thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa nóng, thời gian thiếu máu lạnh, khâu nối Xuyên Á từ tháng 02 năm 2018 đến nay. mạch máu, chức năng thận sau mổ, phác đồ Phương pháp nghiên cứu: ức chế miễn dịch, thời gian chức năng thận Nghiên cứu hồi cứu - mô tả hàng loạt ca. về bình thường, thời gian nằm viện, chi phí, Phương pháp thu thập số liệu: các biến chứng trong và sau mổ. Chúng tôi ghi nhận các biến số nghiên Phương pháp xử lý số liệu: phần mềm cứu: tuổi, giới, quan hệ huyết thống các cặp SPSS 16 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Từ 2/2018 – 3/2023, có 9 cặp cho - nhận thận được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á. Bảng 1: Thông số các cặp cho – nhận Các thông số Giá trị trung bình Tuổi trung bình người cho 42,7 ± 12,1 Tuổi trung bình người nhận 33,2 ± 8,1 Quan hệ huyết thống 7/9 (77,8%) Không quan hệ huyết thống 2/9 (22,2%) (chồng cho vợ) Thời gian chờ ghép trung bình 4,12 ± 3,14 tháng Ghép đồng nhóm máu 8/9 (88,9%) Ghép khác nhóm máu 1/9 (11,1%) Bảng 2: Thông số phẫu thuật các cặp cho – nhận Các thông số Giá trị Lấy thận trái ghép vào hố chậu phải 7/9 (77,8%) Lấy thận phải ghép vào hố chậu phải 2/9 (22,2%) Phẫu thuật nội soi ổ bụng lấy thận ghép 9/9 (100,0%) Thận ghép có 1 động mạch 5/9 (55,6%) Thận ghép có 2 động mạch 4/9 (44,4%) Nối tĩnh mạch thận – tĩnh mạch chậu ngoài, động mạch thận – động 9/9 (100,0%) mạch thận với động mạch chậu ngoài kiểu tận bên Thời gian lấy thận 147,2 ± 28,3 phút Thời gian ghép thận 211,7 ± 64,9 phút Thời gian thiếu máu nóng trung bình 4,7 ± 1,2 phút 551
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 Thời gian thiếu máu lạnh trung bình 51,1 ± 7,8 phút Chức năng thận trung bình của người hiến sau mổ. 100,2 ± 23,4 µmol/L Thời gian trung bình chức năng thận người nhận về bình thường 2,7 ± 1,6 ngày Biến chứng phẫu thuật 0/9 (0%) Thời gian nằm viện trung bình của người cho 9,2 ± 2,1 ngày Thời gian nằm viện trung bình của người nhận 19,8 ± 4,4 ngày Các bệnh nhân ghép thận được điều trị cho thấy kết quả là tương đương. Điều này với phác đồ ức chế miễn dịch duy trì gồm có thể cho thấy hiệu quả bước đầu ghép thận corticoid, prograf và cellcept. Có 8 trường tại bệnh viện tư nhân. hợp dùng thuốc ức chế miễn dịch dẫn nhập là Tại bệnh viện chúng tôi có đủ các khoa Simulect 20mg, 1 trường hợp dùng ức chế lâm sàng và trang thiết bị lấy và ghép được dẫn nhập ATG do bệnh thận IgA trước đó. đầu tư bài bản, hiện đại cho ghép tạng. Ekip tuyển chọn, ghép tạng, theo dõi sau ghép IV. BÀN LUẬN cũng là các bác sĩ xuất thân từ bệnh viện Chợ Tính hiệu quả và khả thi: Rẫy và từng tham gia ghép, theo dõi sau Trải qua gần 5 năm tham gia ghép thận ghép, được học tập và đào tạo đầy đủ về tại bệnh viện tư nhân với tổng số ca thực ghép trong và ngoài nước đảm bảo sau giai hiện tại bệnh viện tuy khiêm tốn (9 cặp) đoạn chuyển giao có thể thực hiện độc lập. nhưng những ca ghép tại bệnh viện không Bước đầu những ca về sau chúng tôi dần phải chỉ là những ca đơn giản, chúng tôi có 1 được Bệnh viện Chợ Rẫy chuyển giao dần và cặp khác nhóm máu, 2 trường hợp lấy thận làm chủ về kỹ thuật ghép cũng như tuyển phải ghép vào hố chậu phải phải xử lý chọn và theo dõi sau ghép. Cho đến hiện tại chuyển vị mạch máu lúc khâu nối theo kỹ ghép thận tại bệnh viện tư nhân chúng tôi thuật chuyển vị của bệnh viện Chợ Rẫy [2], 4 diễn ra thuận lợi và khả thi. trường hợp có 2 động mạch phải tạo 2 miệng Những triển vọng khi triển khai ghép nối tận – bên với động mạch chậu ngoài, một tại bệnh viện tư nhân: ca bệnh thận IgA phải dùng dẫn nhập ATG. Thời gian chờ ghép ngắn: thời gian chờ Tuy số trường hợp ghép thận chưa nhiều ghép trung bình tại bệnh viện chúng tôi là nhưng nhìn chung kết quả bước đầu ghi nhận 4,12± 3,14 tháng. Chủ yếu thời gian chờ rất khả quan, tỷ lệ thành công sau ghép cao, ghép này do yếu tố bệnh lý của bệnh nhân không ghi nhận biến chứng trong và sau mổ cần phải điều chỉnh, thời gian chờ hội chẩn, ở các cặp cho – nhận, những cặp ghép cho thời gian hoàn tất thủ tục pháp lý và sự sắp đến hiện tại thận ghép vẫn hoạt động tốt và xếp của các chuyên gia từ bệnh viện Chợ không ghi nhận biến cố gì đặc biệt. So sánh Rẫy trong đại dịch COVID-19, không hề có hiệu quả của 9 cặp cho – nhận này với các thời gian chờ đợi đến lượt ghép như các trung tâm ghép công lập trong cả nước [1,3] trung tâm ghép khác. Chúng tôi nghĩ đây là 552
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 528 - THÁNG 7 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2023 một thuận lợi lớn của ghép tạng tại bệnh viện về luật cấy – ghép mô, bộ phận cơ thể người. tư nhân. Chuyên môn: ở y tế tư nhân chuyên môn Trang thiết bị đầy đủ, hiện đại: tại bệnh thường không đồng bộ và nhiều kinh nghiệm viện tư trang thiết bị được đầu tư thuận lợi, như y tế công lập, đặc biệt là trung tâm ghép hầu như các thiết bị đầu tư cho ghép thận tại mới ra đời còn quá non trẻ. Một số xét bệnh viện là đầy đủ và là những trang bị mới nghiệm chúng tôi vẫn còn phải lệ thuộc vào và tốt nhất có thể. Điều này giúp ích rất các bệnh viện công lập. nhiều cho phẫu thuật những trường hợp khó Chi phí: chi phí điều trị trung bình cho 1 và phức tạp. cặp cho – nhận tại bệnh viện chúng tôi tương Nguồn cung ứng thuốc và vật tư y tế đầy đối cao, chi phí này so với một số cơ sở y tế đủ và liên tục: ngành y tế trong thời gian qua công lập có thể gấp 2-3 lần. Ngoài khoản chi rất khó khăn trong vấn đề cung ứng thuốc và phí cao do ghép tại bệnh viện tư nhân, bệnh trang thiết bị y tế, thậm chí một vài trung tâm nhân còn phải chịu các chi phí khác như chi tạm ngưng ghép do đợi đầy đủ trang thiết bị, phí hội chẩn, bảo hiểm y tế hiện chưa thanh tuy nhiên tại bệnh viện tư nhân nguồn cung toán đầy đủ cho phẫu thuật này tại bệnh viện cấp thuốc và vật tư y tế không bị gián đoạn tư, chi phí xét nghiệm, chuyển mẫu, chi phí trong thời gian này, đây cũng là điểm thuận hỗ trợ chuyên gia... Chúng tôi hy vọng trong lợi của y tế tư nhân trong lĩnh vực ghép. thời gian sau chi phí sẽ giảm khi bệnh viện Chất lượng dịch vụ tốt: do cơ sở vật chất làm chủ được kỹ thuật. tốt, ngoài chú trọng về chất lượng y tế tư Quy trình đào tạo và chuyển giao kỹ nhân cũng chú trọng nhiều về dịch vụ khiến thuật: tại bệnh viện tư nhân quy trình chuyển cho cuộc phẫu thuật ghép trở nên nhẹ nhàng giao kỹ thuật mất nhiều thời gian hơn bệnh và có sự kết nối tốt giữa thầy thuốc và người viện công lập, hiện số cặp ghép để hoàn bệnh. thành chuyển giao kỹ thuật tại bệnh viện tư Những thách thức khi triển khai ghép nhân là 20 ca, các bệnh viện công lập là 10 tại bệnh viện tư nhân: ca. Hồ sơ pháp lý: việc tiếp nhận hồ sơ pháp Bảo hiểm y tế: hiện bảo hiểm y tế vẫn lý tại cơ sở y tế tư nhân mới chưa có nhiều chưa thanh toán nhiều khoản trong các phẫu kinh nghiệm là chỗ hở trong vấn đề mua bán thuật ghép thận tại bệnh viện tư nhân, đặc tạng, trong quá trình triển khai ghép tạng biệt nhất là thuốc theo dõi sau ghép. Điều chúng tôi ghi nhận có nhiều cuộc gọi hỏi về này khiến cho việc theo dõi sau ghép gặp rất vấn đề mua bán, thậm chí có hồ sơ chứng nhiều trở ngại, đặc biệt đối với các bệnh minh quan hệ huyết thống được xác minh lại nhân có hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Hiện số là hồ sơ giả. Đây là khó khăn rất lớn đối với trường hợp tiếp tục ở lại theo dõi sau ghép tại y tế tư nhân để đảm bảo tuyển chọn các cặp bệnh viện chúng tôi chỉ còn 2/9 bệnh nhân. lấy – ghép theo đúng quy định của pháp luật 553
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC HỘI NGHỊ HUNA NĂM 2023 V. KẾT LUẬN và phương pháp chuyển vị các mạch máu Mặc dù số trường hợp cho – nhận chưa chậu. Tạp chí Y Học TP.HCM, 14, Số:2 nhiều nhưng kết quả bước đầu đạt được Chuyên đề HNKHKT BV Chợ Rẫy, 263 tương đối khả quan, rút ra nhiều bài học kinh 3. Lê Anh Tuấn, Hoàng Mạnh An Năm nghiệm và giúp một đơn vị ghép thận mới (2017). Kỹ thuật ngoại khoa trong ghép thận ở người nhận từ người cho sống tại Bệnh thành lập như Xuyên Á ngày càng hoàn thiện Viện Quân Y 103 giai đọan 2011-2016. Tạp và phát triển về quy trình lẫn kĩ thuật lấy – chí Y Học TP.HCM, 21, 3 Chuyên đề Ghép ghép thận trong tương lai. Ghép thận tại hệ Tạng, 62 thống bệnh viện tư nhân có nhiều triển vọng 4. Augustine J. Kidney transplant (2018). nhưng cũng có nhiều thách thức, sẽ có nhiều New opportunities and challenges. Cleve triển vọng phát triển nếu các khó khăn được Clin J Med. Feb;85(2):138-144. tháo gỡ. 5. Gautier SV (2011). Immunosuppression in transplantation of solid organs. Publishing TÀI LIỆU THAM KHẢO house Triada, Tver, 382 1. Dư Thị Ngọc Thu, Trần Ngọc Sinh (2013). 6. Harrison JH, Merrill JP, Murray JE Kết quả phẫu thuật 285 trường hợp ghép thận (1956). Renal homotransplantation in tại bệnh viện Chợ Rẫy từ 1992-2013. Tạp chí identical twins. Surg Forum; 6:432-436. Y Học TP.HCM, 17 ,Số 3, Chuyên Đề Thận 7. Khadjibaev F, Sharipova V, Sultanov P, – Niệu, 31 Anvarov K, Ergashev D, Ruzibakieva M 2. Dư Thị Ngọc Thu, Chu Văn Nhuận, Thái (2020). The first successful kidney transplant Minh Sâm, Dương Quang Vũ, Châu Quý to a child with abnormality of urinary tract in Thuận, Hoàng Khắc Chuẩn, Trần Trọng Uzbekistan: case report. Exp Clin Trí, Đỗ Quang Minh, Nguyễn Thị Thái Transplant;18(Suppl 1):44-46. Hà, Nguyễn Trọng Hiền, Trần Ngọc Sinh (2010). Ghép thận với tĩnh mạch thận ngắn 554