HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br />
<br />
TUYẾN TRÙNG SỐNG TỰ DO TRONG MỐI TƢƠNG QUAN VỚI MỘT SỐ<br />
CHỈ TIÊU MÔI TRƢỜNG LÝ HÓA CỦA TRẦM TÍCH TẠI BA KHU VỰC<br />
TRÊN SÔNG SÀI GÒN<br />
NGÔ XUÂN QUẢNG, NGUYỄN THỊ MỸ YẾN<br />
<br />
Viện Sinh học Nhiệ<br />
i,<br />
Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam<br />
NGUYỄN NGỌC CHÂU, NGUYỄN ĐÌNH TỨ<br />
<br />
Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật,<br />
Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam<br />
T<br />
ố<br />
<br />
ứ ủ V<br />
&H<br />
ậ<br />
ươ<br />
ố<br />
ế<br />
ậ<br />
ỡ<br />
ậ ỡ<br />
ì<br />
<br />
(<br />
ở<br />
<br />
t<br />
ư<br />
<br />
ố<br />
K<br />
<br />
ố<br />
N<br />
ứ<br />
ư<br />
lý hóa trong trầ<br />
ở<br />
<br />
ở<br />
ươ<br />
ầ ì<br />
ởT<br />
ườ<br />
<br />
,<br />
<br />
ắ<br />
ỉ ậ<br />
ậ<br />
<br />
,<br />
<br />
, R z et al. (<br />
)[<br />
ế<br />
ố<br />
ổ ậ<br />
ư<br />
ứ<br />
,<br />
ứ<br />
ườ<br />
,<br />
ứ<br />
, ầ<br />
, ầ<br />
ư<br />
ư<br />
ẫ (N et al ,<br />
)[<br />
ệ<br />
ọ<br />
ì<br />
ươ<br />
ọ<br />
ầ<br />
<br />
ì<br />
ọ<br />
<br />
)[<br />
ế<br />
<br />
ọ<br />
ối<br />
ậ ỡ<br />
ì ẽ<br />
et al. (1984) [7]<br />
,<br />
ậ ầ ậ<br />
<br />
ố ủ P<br />
<br />
ế<br />
<br />
ố<br />
<br />
ố<br />
<br />
ậ<br />
<br />
ỉ<br />
ườ<br />
T ế<br />
ố ư<br />
ế ố<br />
ậ<br />
T ế<br />
ư<br />
<br />
ỉ<br />
ư<br />
ủ<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ệ<br />
<br />
ắ<br />
ế<br />
<br />
ố<br />
<br />
( ố )<br />
ườ<br />
ờ<br />
<br />
ố<br />
ầ<br />
<br />
ắ , ầ<br />
&P<br />
ườ<br />
<br />
, ă<br />
<br />
ừ<br />
ư<br />
(<br />
<br />
)[<br />
ế<br />
<br />
ủ<br />
N<br />
<br />
ủ<br />
ầ<br />
N<br />
<br />
Vệ N<br />
ệ ố<br />
ế<br />
<br />
,<br />
<br />
S<br />
<br />
G<br />
<br />
ọ<br />
<br />
ờ<br />
ố ế ố<br />
ủ<br />
ơ<br />
<br />
ố ươ<br />
S<br />
<br />
ủ<br />
<br />
I. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
1. Đối ƣợng nghiên cứ<br />
-T ế<br />
(‰), ế<br />
<br />
ố ỉ<br />
ườ<br />
- ORP ( V), Đ ẩ<br />
<br />
- Mẫ t ế<br />
tháng<br />
ă<br />
<br />
ố<br />
S<br />
<br />
ủ<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ư H,<br />
ẫ (μS<br />
ơ - TOC (%).<br />
<br />
(%), ổ<br />
<br />
ỉ<br />
ườ<br />
N ậ Đứ ,<br />
<br />
ư<br />
ệ<br />
<br />
ủ<br />
<br />
),<br />
<br />
ậ vào mùa khô<br />
(SG )<br />
<br />
(SG ), T<br />
<br />
(SG )<br />
<br />
2. Phƣơng pháp nghiên cứ<br />
- P ươ<br />
ậ<br />
ẫ<br />
+T<br />
ỗ<br />
,<br />
ẫ<br />
ư<br />
ệ<br />
ư<br />
ồ<br />
ọ<br />
+ Mỗ ẫ<br />
ế<br />
ư<br />
ố core<br />
ố ườ<br />
<br />
ế<br />
ậ<br />
,5<br />
<br />
ỉ<br />
ư<br />
ẫ (Hì<br />
E<br />
<br />
ườ :<br />
eo nguyên tắ<br />
<br />
ố<br />
<br />
)<br />
3 mẫ<br />
<br />
0,0025 m2<br />
ư<br />
u ươ<br />
<br />
ứ<br />
1595<br />
<br />
HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ẫ<br />
<br />
Mẫ<br />
<br />
ư<br />
<br />
ẩ<br />
<br />
ố<br />
<br />
f<br />
<br />
%ở<br />
<br />
ệ<br />
<br />
o<br />
<br />
ế<br />
+<br />
<br />
ỉ<br />
(‰),<br />
ỗ<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ư H,<br />
ẫ (μS/cm),<br />
- ORP ( V) ư<br />
ư<br />
ẩ (%), ổ<br />
<br />
ế<br />
ỉ<br />
ơ - TO (%) ư<br />
ư<br />
<br />
ệ<br />
<br />
- P ươ<br />
<br />
ẫ<br />
<br />
+ Mẫ<br />
<br />
ế<br />
ệ<br />
ồ ọ<br />
<br />
ố<br />
μ<br />
<br />
ư<br />
<br />
S<br />
<br />
ố<br />
X<br />
ươ<br />
<br />
ư<br />
ố ệ<br />
<br />
,<br />
<br />
,<br />
ươ<br />
V<br />
<br />
L<br />
<br />
O<br />
E<br />
<br />
ố ệ :<br />
<br />
ư<br />
<br />
ắ<br />
(1996) [10].<br />
+ Mẫ<br />
<br />
ậ<br />
<br />
ư<br />
ư<br />
ì<br />
ươ<br />
ANOVA (A<br />
kê STATISTICA 7.0.<br />
+Q ầ<br />
ố (N),<br />
ế<br />
<br />
ế<br />
ỉ ố<br />
S<br />
<br />
Số ệ<br />
ì M<br />
<br />
ệ<br />
<br />
ẩ<br />
<br />
ủ<br />
)<br />
<br />
fV<br />
<br />
)<br />
<br />
xik<br />
<br />
ế<br />
<br />
Hình 1: Bản đồ thu mẫu<br />
<br />
ẫ<br />
<br />
ư<br />
ư<br />
S<br />
–W<br />
SIMPROF (S<br />
ỉ ố<br />
–<br />
<br />
ỗ<br />
ươ<br />
<br />
(H‟)<br />
P f<br />
<br />
ỉ ố<br />
ỉ ố<br />
A<br />
ứ<br />
<br />
P<br />
ầ<br />
<br />
ố<br />
<br />
ọ<br />
<br />
ư ố ố (S), ậ<br />
H (N , N , N f). Phân<br />
), M S (Non-metric Multiư<br />
:<br />
<br />
x jk<br />
<br />
n<br />
<br />
Dij<br />
<br />
P<br />
<br />
f<br />
ố<br />
<br />
xik<br />
<br />
ầ<br />
<br />
x jk<br />
<br />
P<br />
<br />
PERMANOVA<br />
<br />
II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br />
1. Mộ ố ính chấ<br />
<br />
i<br />
ậ<br />
<br />
,<br />
<br />
ệ<br />
ổ<br />
<br />
tha<br />
ờ<br />
<br />
ắ<br />
<br />
ƣờng<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ích đ đạc ại kh<br />
<br />
ủ<br />
<br />
á<br />
<br />
ưở<br />
<br />
ọ<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ơ<br />
<br />
ư<br />
ưở<br />
ườ<br />
<br />
ực khả<br />
<br />
ẫ ,<br />
<br />
ế<br />
<br />
S<br />
T<br />
,<br />
<br />
ệ<br />
<br />
ẩ<br />
<br />
ễ<br />
ườ<br />
ổ<br />
ứ<br />
<br />
ế ầ<br />
ầ<br />
ư<br />
<br />
ườ<br />
ờ<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ư<br />
<br />
ễ<br />
ơ G<br />
<br />
ồ<br />
<br />
1.<br />
g1<br />
<br />
Đ<br />
SG1<br />
SG2<br />
SG3<br />
1596<br />
<br />
Mộ ố ính chấ<br />
Độ dẫn<br />
pH<br />
(μS/c )<br />
5,8<br />
79<br />
6,58<br />
4490<br />
6,7<br />
4570<br />
<br />
i<br />
<br />
ƣờng ầ<br />
Độ ặn<br />
(‰)<br />
0<br />
2,3<br />
2,4<br />
<br />
ích ại các kh<br />
ORP<br />
(mV)<br />
280<br />
81<br />
102<br />
<br />
ực khả<br />
Độ ẩ<br />
(%)<br />
38,53<br />
52,48<br />
48,75<br />
<br />
á<br />
TOC<br />
(%)<br />
3,22<br />
2,17<br />
3,05<br />
<br />
HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br />
<br />
G<br />
(SG )<br />
<br />
Hở<br />
<br />
N ậ Đứ , ủ<br />
S (SG )<br />
ư<br />
ừ ư<br />
ồ<br />
<br />
N<br />
ưở<br />
<br />
ư<br />
<br />
(SG ) ơ<br />
<br />
,<br />
<br />
T<br />
<br />
T<br />
ồ<br />
<br />
H<br />
<br />
ầ Tế<br />
ổ<br />
ởQ ậ<br />
<br />
ễ<br />
<br />
ầ<br />
G ,<br />
<br />
S<br />
<br />
ầ<br />
ủ<br />
ậ<br />
<br />
trong mùa khô.<br />
ườ<br />
ầ<br />
SG<br />
T ườ<br />
ì<br />
ồ<br />
ư<br />
ă<br />
K<br />
ọ<br />
ế ừ ư<br />
ồ<br />
<br />
ư<br />
<br />
ẫ ,<br />
<br />
,<br />
<br />
ẩ<br />
<br />
ơ<br />
<br />
ư<br />
<br />
ủ SG<br />
<br />
SG<br />
ố<br />
ố<br />
ẫ<br />
ệ ủ<br />
ậ<br />
<br />
ư<br />
ố<br />
<br />
ă<br />
ưở<br />
<br />
SG<br />
ồ ầ Tế<br />
<br />
ì<br />
ỡ<br />
<br />
ầ<br />
ồ<br />
<br />
ổ<br />
g2<br />
<br />
Tính đ dạng củ<br />
Đ<br />
SG1.1<br />
SG1.2<br />
SG1.3<br />
SG2.1<br />
SG2.2<br />
SG2.3<br />
SG3.1<br />
SG3.2<br />
SG3.3<br />
<br />
ần<br />
<br />
ến<br />
<br />
S<br />
14<br />
8<br />
15<br />
21<br />
13<br />
25<br />
10<br />
11<br />
19<br />
<br />
ng ống ự d<br />
<br />
H'<br />
2.63<br />
2.282<br />
2.413<br />
3.29<br />
3.384<br />
3.611<br />
2.868<br />
3.091<br />
3.518<br />
<br />
ại 3 kh<br />
<br />
N1<br />
6.189<br />
4.865<br />
5.327<br />
9.778<br />
10.44<br />
12.22<br />
7.302<br />
8.522<br />
11.45<br />
<br />
ực nghiên cứ<br />
N2<br />
4.781<br />
4.06<br />
3.422<br />
6.51<br />
8.416<br />
8.094<br />
5.861<br />
7.078<br />
7.341<br />
<br />
N ư<br />
, ế<br />
ủ SG<br />
ơ<br />
hóa –<br />
ầ<br />
ồ<br />
, ồ<br />
ệ ố<br />
ẽ<br />
ế<br />
ệ<br />
ế ôxy hóa –<br />
ủ<br />
ô<br />
ầ<br />
ế ủ<br />
ậ<br />
ố ếô<br />
ẩ<br />
ưở<br />
ế<br />
ếô<br />
Đ ẩ<br />
ổ<br />
ẩ<br />
ì<br />
,<br />
ếô<br />
,<br />
ư<br />
trình ô<br />
, ếô<br />
ă<br />
T<br />
<br />
, ổ<br />
ườ<br />
<br />
ì<br />
S<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ư<br />
<br />
(<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ệ<br />
ầ<br />
<br />
2. Tính đ dạng<br />
ứ<br />
<br />
ủ<br />
(ừ<br />
<br />
ậ ố ố<br />
ừ<br />
ế<br />
ầ<br />
ơ<br />
<br />
ố<br />
ố<br />
<br />
ế<br />
ừ<br />
<br />
ố<br />
<br />
ần<br />
<br />
N<br />
ủ ầ<br />
ổ ếô<br />
ẩ<br />
<br />
ủ<br />
<br />
ì<br />
,<br />
ì<br />
<br />
ế<br />
<br />
ậ<br />
ở,<br />
<br />
3<br />
<br />
) M<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ố<br />
<br />
ại 3 kh<br />
<br />
ư<br />
ư<br />
<br />
ổ<br />
<br />
ực khả<br />
<br />
á<br />
<br />
ư<br />
ố ố<br />
(SG )<br />
ố ,<br />
S (SG )<br />
<br />
T<br />
<br />
ă<br />
<br />
N ư<br />
,<br />
<br />
ầ<br />
ườ<br />
<br />
ố<br />
<br />
ẫ<br />
ố ,<br />
<br />
)<br />
ẫ<br />
<br />
ở<br />
ủ<br />
<br />
ồ<br />
<br />
ủ<br />
<br />
ng ống ự d<br />
<br />
ứ<br />
ư<br />
<br />
ố<br />
<br />
ến<br />
<br />
(SG )<br />
ư<br />
ố ),<br />
ế<br />
ởN<br />
ẫ<br />
ậ (<br />
<br />
ư<br />
ố<br />
ă<br />
<br />
ườ<br />
<br />
ôxy<br />
ủ<br />
<br />
ư<br />
<br />
ậ độ ph n bố<br />
<br />
Kế<br />
ậ<br />
<br />
M<br />
ca<br />
<br />
ố ,<br />
G<br />
ì<br />
ổ ố,<br />
<br />
S<br />
<br />
ồ<br />
<br />
ơ<br />
<br />
ố<br />
<br />
Vì<br />
<br />
ầ<br />
ủ<br />
<br />
ơ<br />
ừ<br />
<br />
ẫ<br />
<br />
Hệ<br />
<br />
ơở<br />
<br />
ơ<br />
ậ<br />
<br />
Ninf<br />
3.017<br />
2.554<br />
2.032<br />
3.592<br />
4<br />
4.412<br />
3.5<br />
4.222<br />
4<br />
<br />
ố<br />
ở<br />
<br />
S<br />
ư<br />
<br />
ắ<br />
T<br />
<br />
ở<br />
<br />
ệ<br />
ư<br />
<br />
1597<br />
<br />
HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br />
<br />
ễ<br />
ầ<br />
<br />
Monhystera<br />
ơ<br />
<br />
ố<br />
<br />
T<br />
<br />
ư<br />
<br />
ố<br />
<br />
H<br />
<br />
(<br />
ă<br />
<br />
- Đố<br />
<br />
- Đố<br />
<br />
ư Diplolaimelloides, Diplolaimella,<br />
ủ<br />
ườ<br />
<br />
ư<br />
<br />
) P<br />
<br />
ỉ ốS<br />
-w<br />
ủ<br />
(SG )<br />
SG<br />
SG<br />
<br />
ì<br />
<br />
ỉ ốS<br />
ố ố<br />
<br />
ANOVA<br />
ệ<br />
:<br />
T<br />
<br />
ĩ<br />
<br />
,<br />
<br />
-W<br />
ỉ ố<br />
:<br />
<br />
ỉ<br />
<br />
= ,005 < 0,05. Phân tích Tukey HSD test cho<br />
(SG2) (p = 0,005) và SG3 (p = 0,023). Trong<br />
ệ<br />
ĩ<br />
<br />
ỉ ốH :<br />
<br />
o G<br />
(SG )<br />
<br />
T<br />
<br />
G<br />
ủ T<br />
<br />
o<br />
<br />
, ì<br />
<br />
ẩ<br />
<br />
ở<br />
<br />
o G<br />
G<br />
<br />
(N ) = ,<br />
, ỉ<br />
(SG ) ( ủ T<br />
(N ) = ,<br />
HS ầ<br />
<br />
ư<br />
<br />
,<br />
<br />
(N f) =<br />
ủ T<br />
HS<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ệ<br />
<br />
ủ<br />
<br />
012;<br />
<br />
ủ<br />
,<br />
,<br />
ư<br />
<br />
ĩ<br />
<br />
SH<br />
,<br />
<br />
(SG )<br />
;<br />
<br />
G<br />
<br />
ủ<br />
(SG )<br />
là 0,013 và 0,018.<br />
Cá th /10cm2<br />
<br />
Hình 2: Giá trị<br />
ng bình độ lệch chuẩn<br />
của chỉ số đ dạng H’ Hi (N1, N2, Ninf)<br />
tại 3 khu vực nghiên cứu<br />
Đố<br />
<br />
ậ<br />
<br />
ố ủ<br />
ệ<br />
<br />
ệ<br />
<br />
ì<br />
ậ<br />
<br />
ầ<br />
<br />
ế<br />
<br />
ế<br />
cm2<br />
<br />
Hình 3: Giá trị<br />
ng bình độ lệch<br />
chuẩn của mậ độ phân bố<br />
quần xã tuyến trùng<br />
ố<br />
( ì<br />
ở SG<br />
<br />
)<br />
<br />
,<br />
<br />
ủ<br />
ậ<br />
2<br />
và SG2 có<br />
<br />
SG<br />
<br />
2<br />
<br />
cm .<br />
<br />
Đối chiếu v i m t số nghiên cứu ở vùng c a sông và ch<br />
ng của c ng, vận t i thủy<br />
trên thế gi i cho th y mậ<br />
phân bố của quần xã tuyến trùng t<br />
m kh o sát n m<br />
ưỡ<br />
ng của Alongi (1987)[1] t i 5 c a sông ở Úc bao gồm Lockart,<br />
Hinchinbrook, Morgan, McIvor và Cape York cho kết qu từ<br />
ến 987 cá th /10 cm2. Tuy<br />
nhiên, kết qu này l i th<br />
ơ<br />
i m t nghiên cứ<br />
ở Úc của Nicholas & Stewart<br />
2<br />
(1993) [4] t i vùng c a sông Clyde v i 100 - 300 cá th /10 cm và m t số khu v<br />
ưS<br />
et al. (1995) [9] công bố ở c a sông Scheldt, Hà Lan từ 483-3076 cá th /10 cm2 và sông Tagus,<br />
Bồ Đ N ừ 132 - 2505 cá th /10 cm2.<br />
<br />
1598<br />
<br />
HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 6<br />
<br />
Kết qu<br />
ơ<br />
u so v i nghiên cứu của Ngô Xuân Qu ng và cs.<br />
(2013) [5] ở sông C Đ i, tỉnh Bến Tre (973-1670 cá th /10 cm2) và c a sông Trầ Đ , tỉnh<br />
S Tă (<br />
-3524 cá th /10 cm2)[6]. S khác biệt này phần nào do chênh lệch v<br />
sâu<br />
gi a vùng tri<br />
ư i tri u của các khu v c nghiên cứu.<br />
3. Ph n ích đ biến<br />
<br />
ng cấ<br />
<br />
úc ph n bố<br />
<br />
Phân tích SIMPROF (hình 4) theo chỉ số Bray - Curtis theo khu v c kh o sát cho th y s<br />
khác biệ<br />
ậy gi<br />
m nghiên cứ Đ m thu mẫu ở huyện Củ Chi tách biệt hoàn<br />
toàn v i vùng Tân C ng và N<br />
S ( ường nét liên t c trên hình 4). Có th<br />
nhận th y quần xã tuyến trùng sống t do 2 khu v c c<br />
ươ<br />
ồng cao, ch u nhi u tác<br />
ng do ho<br />
ng vận t ường thủ<br />
ng lên trầm tích n<br />
4. Mối ƣơng<br />
<br />
n giữ<br />
<br />
ần<br />
<br />
ến<br />
<br />
ng ới<br />
<br />
ộ ố ế<br />
<br />
ố<br />
<br />
i<br />
<br />
ƣờng<br />
<br />
B ng 3 th hiện giá tr r (hệ số ươ<br />
)<br />
( số xác su t) của mố ươ<br />
ủa các<br />
chỉ số quần xã tuyến trùng sống t do v i m t số tính ch<br />
ường trầm tích. Kết qu<br />
y các chỉ số<br />
ng có mố ươ<br />
t chẽ v i tính ch<br />
dẫn, thế ôxy hóa kh và tổng carbon h<br />
ơ T<br />
H,<br />
m<br />
ẩm l i th hiện chủ<br />
yếu trong mố ươ<br />
ươ<br />
Số giống tuyến trùng không có mố ươ<br />
i các<br />
tính ch<br />
ường lý hóa. Tổng carbon h<br />
ơ<br />
ố ươ<br />
i mậ<br />
phân bố<br />
của quần xã (p>0,05).<br />
Group average<br />
Resemblance: S17 Bray Curtis similarity<br />
<br />
0<br />
<br />
Similarity<br />
<br />
20<br />
<br />
40<br />
<br />
60<br />
<br />
Ba Son<br />
<br />
Tan Cang<br />
<br />
Ba Son<br />
<br />
Ba Son<br />
<br />
Tan Cang<br />
<br />
Tan Cang<br />
<br />
Cu Chi<br />
<br />
Cu Chi<br />
<br />
100<br />
<br />
Cu Chi<br />
<br />
80<br />
<br />
Samples<br />
<br />
Hình 4: Phân tích SIMPROF của quần xã tuyến trùng sống tự do<br />
Bên c nh các chỉ số, m t số giống trong quần xã tuyến trùng có mậ<br />
phân bố<br />
hiện mố ươ<br />
ường trầm tích r t ch t chẽ (p
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
