U túi noãn hoàng với biến thể dạng nội mạc tử cung ở buồng trứng: Báo cáo một trường hợp hiếm gặp và hồi cứu y văn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

U túi noãn hoàng biến thể dạng nội mạc tử cung là một dạng không thường gặp của u túi noãn hoàng, có thể biểu hiện ở dạng đơn độc với mô học dạng tuyến rõ rệt và lâm sàng có nồng độ AFP huyết thanh tăng cao. Bài viết báo cáo một trường hợp bệnh nhân nữ 30 tuổi có khối u buồng trứng to và được chẩn đoán là u túi noãn hoàng biến thể dạng nội mạc tử cung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: U túi noãn hoàng với biến thể dạng nội mạc tử cung ở buồng trứng: Báo cáo một trường hợp hiếm gặp và hồi cứu y văn

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 U TÚI NOÃN HOÀNG VỚI BIẾN THỂ DẠNG NỘI MẠC TỬ CUNG Ở BUỒNG TRỨNG: BÁO CÁO MỘT TRƯỜNG HỢP HIẾM GẶP VÀ HỒI CỨU Y VĂN Nguyễn Thanh Tú*, Phan Đặng Anh Thư*, Dương Thanh Tú*, Đỗ Minh Hoàng Trọng**, Nguyễn Văn Thành*** TÓM TẮT 27 sac tumor of the ovary in a 30-year-old women. U túi noãn hoàng biến thể dạng nội mạc tử Histopathological and immunohistochemical cung là một dạng không thường gặp của u túi findings suggest the diagnosis of pure noãn hoàng, có thể biểu hiện ở dạng đơn độc với endometrioid-like variant of yolk sac tumor. This mô học dạng tuyến rõ rệt và lâm sàng có nồng độ variant in pure form may be confused with AFP huyết thanh tăng cao. Chúng tôi báo cáo endometrioid carcinoma due to its similar một trường hợp bệnh nhân nữ 30 tuổi có khối u morphology. buồng trứng to và được chẩn đoán là u túi noãn Keywords: yolk sac tumor, endometrioid-like hoàng biến thể dạng nội mạc tử cung. Đây là một variant trường hợp hiếm gặp, dễ gây nhầm lẫn với carcinom tuyến dạng nội mạc tử cung ở buồng I. ĐẶT VẤN ĐỀ trứng. U túi noãn hoàng là u tế bào mầm xuất Từ khóa: U túi noãn hoàng, tuyến dạng nội hiện ở cả nam và nữ, thường gặp ở trẻ em và mạc tử cung người trẻ. U thường đơn dạng (pure form) ở SUMMARY trẻ nhỏ hoặc là thành phần của u mầm hỗn ENDOMETRIOID-LIKE VARIANT OF hợp ở trẻ lớn hoặc người trẻ tuổi. U túi noãn YOLK SAC TUMOR OF THE OVARY: hoàng thường có hình ảnh mô học đa dạng, A RARE CASE REPORT AND đặc trưng bởi xoang nội bì phôi, nang nhỏ, LITERATURE REVIEW dạng nhú, tuyến hốc, dạng nhầy, dạng Endometrioid-like variant of yolk sac tumor is sarcom, dạng lưới đa nang, dạng thai và dạng an uncommon variant. It may be seen in pure tế bào thành [5]. Lâm sàng u túi noãn hoàng form with a definite grandular or villoglandular thường có gia tăng nồng độ alpha fetoprotein pattern and clinically associated with an elevated serum alpha fetoprotein (AFP). Herein, we report (AFP) huyết thanh. Hơn nữa, tế bào u biểu a rare case of endometrioid-like variant of yolk hiện mạnh với dấu ấn AFP trên tiêu bản hoá mô miễn dịch. U túi noãn hoàng biến thể *Đại học Y Dược TP.HCM tuyến dạng nội mạc tử cung là một khối u **Bệnh viện Hoàn Mỹ- TP. Hồ Chí Minh hiếm gặp, được báo cáo đầu tiên bởi Clement ***Bệnh viện Ung Bướu TP. Hồ Chí Minh và cộng sự [2]. Tính đến hiện nay, chỉ có một Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thanh Tú vài trường hợp đã được báo cáo ở buồng Email: tunguyenyds@gmail.com Ngày nhận bài: 14.10.2020 trứng (năm 1987) [2] và tinh hoàn (năm Ngày phản biện khoa học: 25.10.2020 2015) [1] [3]. Ngày duyệt bài: 28.10.2020 233
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ IX II. BÁO CÁO CA Bệnh nhân được phẫu thuật cắt u. Hình Chúng tôi báo cáo một trường hợp u ảnh đại thể cho thấy khối u nang kích thước buồng trứng với mô học là u túi noãn hoàng 14 cm, nâu dai, vách nang có khối sùi trắng, đơn dạng, biến thể dạng nội mạc tử cung. mềm, bở. Hình ảnh vi thể khối u chủ yếu là Bệnh nhân nữ 30 tuổi có khối u to vùng bụng cấu trúc dạng ống tuyến, bên trong lòng ống dưới. Kết quả siêu âm bụng và siêu âm đầu có chất tiết, có nơi xếp dạng sàng, xâm nhập dò âm đạo nghi ngờ u nang buồng trứng mô đệm giàu tế bào. Các tế bào u xếp nhiều phải. CT-scan và MRI ghi nhận khối u buồng tầng, dạng trụ thấp với nhân tròn hoặc thuôn trứng phải, kích thước 14x9x15 cm, khả dài, chất nhiễm sắc phân bố vùng rìa, hạt năng là u tuyến bọc dịch nhầy buồng trứng. nhân rõ, ít phân bào, có không bào dưới nhân Sinh hóa máu cho thấy βhCG và AFP đều giống tuyến nội mạc giai đoạn đầu chế tiết. tăng cao (βhCG < 1,200 mIU/ml và AFP Không thấy hình ảnh xâm nhập mạch máu 23,302 ng/ml). hay mạch bạch huyết (Hình 1). A B Hình 1. Các ống tuyến xếp dạng sàng, trong lòng ống có chất tiết (A); các tế bào xếp nhiều tầng, có không bào dưới nhân như tuyến nội mạc tử cung giai đoạn đầu chế tiết (B) Kết quả hóa mô miễn dịch cho thấy tế bào Sau mổ, nồng độ AFP giảm nhiều, mặc dù u có nguồn gốc mầm bào, cụ thể là u túi vẫn còn khá cao (AFP: 1,628 ng/ml). Với noãn hoàng (Tế bào u dương tính với SALL- hình ảnh mô học, AFP huyết thanh trước và 4 và AFP). Và hoàn toàn không có biểu hiện sau mổ, biểu hiện các dấu ấn AFP, SALL-4 các dấu ấn của nội mạc tử cung (Tế bào u âm trên hoá mô miễn dịch giúp chẩn đoán xác tính với CK7, EMA và ER) (Hình 2). định trường hợp này là u túi noãn hoàng biến thể dạng nội mạc tử cung. 234
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 A B C D E Hình 2. Hóa mô miễn dịch cho thấy tế bào u dương tính lan tỏa với AFP, ngay cả với chất tiết trong lòng ống (A); tế bào u dương với SALL-4 (B), âm tính lần lượt với CK7 (C), EMA (D), và ER (E). 235
HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ IX IV. BÀN LUẬN nếu không có đầy đủ thông tin lâm sàng. U túi noãn hoàng đứng thứ hai sau u Trường hợp này không kết hợp với các kiểu nghịch mầm về xuất độ mắc phải trong nhóm hình cổ điển của u túi noãn hoàng như thể u tế bào mầm ác tính và là u buồng trứng ác Schiller-Duval, thể hyaline hay của carcinom tính thường gặp nhất ở trẻ em, thiếu niên, và dạng nội mạc như biệt hóa gai nên gây khó người trẻ. U hầu như luôn chỉ xuất hiện một khăn cho các nhà giải phẫu bệnh. Do đó, bên, có khuynh hướng ở buồng trứng phải. nhuộm hóa mô miễn dịch để phân biệt là cần Thường tái phát ở vùng chậu, dù trước đó u thiết, và 5 dấu ấn được chọn là AFP, SALL- và các cấu trúc lân cận đã được lấy bỏ hoàn 4, CK7, EMA, và ER. toàn. Những trường hợp tái phát này thường Trong u túi noãn hoàng, sự biểu hiện xảy ra vài tuần hoặc vài tháng sau khi lấy u dương tính của tế bào u với AFP và SALL-4 nguyên phát. Định lượng AFP huyết thanh rất rõ, trong khi ở carcinom dạng nội mạc tử có ích trong việc chẩn đoán và theo dõi điều cung, tế bào u sẽ dương với CK7 và EMA. trị; nồng độ AFP giảm sau mổ, và nếu không ER không được tìm thấy ở u túi noãn hoàng, có di căn, sẽ trở về bình thường sau 4-6 tuần nhưng sự biểu hiện lan tỏa của dấu ấn này tùy thuộc chỉ số AFP trước mổ [5]. thường xảy ra ở carcinom dạng nội mạc. U túi noãn hoàng dạng nội mạc tử cung Đồng thời, khi đã được loại bỏ khối u, AFP thường ở dạng đơn độc (tức là không kết hợp của bệnh nhân đã giảm đi rất nhiều. Tổng với loại mô học khác của u túi noãn hoàng), hợp các dữ kiện trên, chúng tôi xác nhận dễ nhầm lẫn nhất là với carcinom dạng nội chẩn đoán u túi noãn hoàng phù hợp với lâm mạc tử cung do hình thái mô bệnh học rất sàng [5]. giống tuyến nội mạc tử cung giai đoạn chế U túi noãn hoàng biến thể tuyến dạng nội tiết. Vì vậy có thể gây khó khăn trong việc mạc tử cung là u hiếm gặp, được báo cáo đầu thiết lập chẩn đoán nếu bác sĩ giải phẫu bệnh tiên bởi Clement và cộng sự [2] với 8 trường không biết về thực thể này. AFP huyết thanh, hợp u buồng trứng năm 1987. Các bệnh nhân tuổi bệnh nhân là những yếu tố quan trọng để có tuổi trung bình là 22 (khoảng 11-34 tuổi) nhận định u, kèm với biểu hiện dương tính và đến khám với triệu chứng đau bụng hay với các dấu ấn tế bào mầm khi nhuộm hóa bụng to. Mức AFP huyết thanh tăng cao. Bảy mô miễn dịch sẽ giúp hướng đến chẩn đoán trường hợp là u một bên, một trường hợp u chính xác. hai bên và ba trường hợp có hiện tượng lan Trường hợp được báo cáo là một bệnh rộng ra ngoài buồng trứng. Về mô học, hai nhân nữ trẻ với khối u buồng trứng phải, trong số các trường hợp có dạng nội mạc tử định lượng nồng độ AFP trước mổ tăng cao; cung thuần túy giống như tuyến nội mạc tử các dữ kiện lâm sàng này hướng tới u mầm cung chế tiết sớm. Những dạng mô học khác buồng trứng, đặc biệt là u túi noãn hoàng. của u túi noãn hoàng hiện diện trong các Tuy nhiên, hình thái tế bào u sắp xếp theo trường hợp còn lại, một trường hợp kết hợp kiểu tuyến dạng nội mạc tử cung, khó phân dạng u quái. Các khối u dương tính với AFP, biệt với ung thư tuyến dạng nội mạc tử cung alpha-1-antitrypsin (AAT) và kháng nguyên 236
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 phôi trong các tuyến. Ba trong số các bệnh chẩn đoán xác định u túi noãn hoàng biến thể nhân đã tử vong do tái phát hay di căn và các dạng nội mạc tử cung. trường hợp còn lại được theo dõi không bệnh TÀI LIỆU THAM KHẢO trong thời gian ngắn. Năm 2015, Chander và 1. Chander A, Otis CN, Cole LL. Pure cộng sự [1] báo cáo một trường hợp u túi glandular endometrioid-like yolk sac tumor of noãn hoàng biến thể tuyến dạng nội mạc tử the testis. Int J Surg Pathol 2015; 23:30-1. cung thuần túy ở tinh hoàn bên phải ở một 2. Clement P.B., Young R.H., Scully R.E. Endometrioid-like Variant of Ovarian Yolk bện nhân nam 36 tuổi. Cùng năm, Hazarika Sac Tumor: A Clinicopathological Analysis P [3] báo cáo một trường hợp u túi noãn of Eight Cases, The American Journal of hoàng biến thể dạng nội mạc tử cung kết hợp Surgical Pathology vol 11,10 (1987): 767- thành phần u quái ở tinh hoàn bên phải ở một 778. DOI: 10.1097/00000478-198710000- bện nhân nam 20 tuổi. 00004 3. Hazarika P (2015). Endometrioid like yolk V. KẾT LUẬN sac tumor of the testis with small U túi noãn hoàng biến thể dạng nội mạc teratomatous foci: A case report and review of tử cung là một thực thể hiếm gặp, không nên the literature. Indian J Pathol Microbiol nhầm lẫn với carcinom dạng nội mạc tử 2015;58-557-9 cung. Việc chẩn đoán xác định cần phối hợp 4. Koi C, Kurita T, Kurita S, Matsuyaya A, thông tin về tuổi, lâm sàng, đặc điểm mô học Hachisuga T. A case of ovarian yolk sac cũng như hóa mô miễn dịch để có cái nhìn tumour associated with endometrioid bao quát, cũng như loại trừ carcinom dạng adenocarcinoma. Gynaecol Oncol Rep nội mạc tử cung. Nồng độ AFP huyết thanh 2014;9:11-4 là yếu tố rất quan trọng để hướng đến chẩn 5. Kurman R.J. Ellenson L.H., Ronnett B.M. đoán loại u này. Các dấu ấn hoá mô miễn Blaustein’s Pathology of the Female Genital Tract, seven edition, Springer Nature dịch AFP và/hoặc SALL-4 là cần thiết để Switzerland AG, 2019; 1056-1067. 237