Ứng dụng thở BiPAP cho trẻ sanh non suy hô hấp thất bại với thở NCPAP tại khoa hồi sức sơ sinh Bệnh viện Nhi Đồng 1

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ỨNG DỤNG THỞ BIPAP CHO TRẺ SANH NON SUY HÔ HẤP THẤT BẠI<br /> VỚI THỞ NCPAP TẠI KHOA HỒI SỨC SƠ SINH BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 1<br /> Phạm Lê Mỹ Hạnh*, Phạm Thị Thanh Tâm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Bước đầu xác định kết quả ứng dụng thở áp lực dương hai mức áp lực (BiPAP) cho trẻ sanh non<br /> suy hô hấp thất bại với thở áp lực dương liên tục qua mũi (NCPAP).<br /> Phương pháp: Mô tả hàng loạt ca có phân tích. Những trẻ < 37 tuần tuổi thai có suy hô hấp thất bại với<br /> NCPAP hoặc chuẩn bị cai máy thở sẽ được chuyển sang thở BiPAP. Chọn phương thức BiPhasic + Apnea hoặc<br /> Biphasic Trigger + Apnea bằng máy Infant Flow SiPAP với cài đặt duy trì SpO2 90-95%. Khi cải thiện, thông số<br /> sẽ được giảm dần và chuyển trở lại thở NCPAP. Khi gặp tiêu chí thất bại, trẻ được đặt nội khí quản thở máy và<br /> chấm dứt nghiên cứu.<br /> Kết quả: Có 12 trẻ được đưa vào nghiên cứu với 14 lượt thở BiPAP. So với lúc thở NCPAP, sau thở BIPAP<br /> có sự giảm có ý nghĩa thống kê về số cơn ngưng thở nặng 0 (0-3) so 2,5 (0-10) cơn/ngày, p = 0,004; số ca thở rút<br /> lõm ngực nặng: 2 (14,3%) so 9 (64,3%), p = 0,016 và FiO2 37,5% (25-60) so 60% (30-80), p=0,006; Z = - 2,765.<br /> Sau 48 giờ thở BiPAP, FiO2 giảm có ý nghĩa thống kê (p=0,01; Z = - 2,546). 92,9% các trường hợp thở BiPAP<br /> thành công. Tỉ lệ cai máy thành công sau 24 giờ là 80%. Không ghi nhận biến chứng nào có liên quan thở BiPAP.<br /> Kết luận: Đây là 1 phương pháp hỗ trợ hô hấp không xâm lấn khá hiệu quả và an toàn cho trẻ non tháng khi<br /> thất bại NCPAP, giúp giảm tỉ lệ thông khí cơ học xâm lấn. Cần nghiên cứu tiếp theo với cỡ mẫu lớn hơn và thời<br /> gian theo dõi dài hơn để khẳng định hiệu quả và an toàn của BiPAP trong hỗ trợ hô hấp trẻ sơ sinh non tháng.<br /> Từ khóa: NCPAP, BiPAP, thông khí không xâm lấn, suy hô hấp, sanh non.<br /> ABSTRACT<br /> USING BIPAP FOR TREATING OF RESPIRATORY INSUFFICIENCY IN PRETERM INFANTS WITH<br /> NCPAP FAILURE IN A NEONATAL INTENSIVE CARE UNIT<br /> Pham Le My Hanh, Pham Thi Thanh Tam<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 4 - 2016: 93 - 98<br /> <br /> Objective: To determine the results of BiPAP using in respiratory support for preterm infants with<br /> respiratory insufficiency who fail with NCPAP.<br /> Method: Case series study. Preterm infants with respiratory insufficiency who fail with NCPAP or had<br /> criteria of mechanical weaning will be recruited into this study. Using the chosen mode of Biphasic + Apnea or<br /> Biphasic Trigger + Apnea by Infant flow SiPAP to maintain the target of SpO2 90-95%. After the improvement of<br /> respiratory failure, the parameters were gradually reduced and infants will be weaned to NCPAP. The infants<br /> who met the criteria of failure were mechanically ventilated.<br /> Results: 12 preterm infants were enrolled in the study with 14 episodes of BiPAP using. Compared with<br /> NCPAP, the infants assisted by BiPAP had a statistically significant reduction in the number of severe apnea 0<br /> (0-3) versus 2.5 (0-10) episodes per day, p = 0.004; in the number of severe retraction as 2 (14.3%) versus 9<br /> (64.3%), p = 0.016 and FiO2 37.5% (25-60) compared to 60% (30-80), p = 0.006; Z = - 2,765. After 48 hours of<br /> BiPAP using, FiO2 was statistically significant reduced (p = 0.01; Z = - 2.546). 92.9% of using BiPAP was<br /> <br /> * Bệnh viện Nhi Đồng 1<br /> Tác giả liên lạc: BSCK1 Phạm Lê Mỹ Hạnh ĐT: 0976888652 Email: phamlemyhanh@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa 93<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 4 * 2016<br /> <br /> successful. The rate of successful weaning at 24 hours was 80%. No complication of BiPAP was recognized.<br /> Conclusions: This is an effective and safe non-invasive ventilation form of respiratory support for preterm<br /> infants with respiratory insufficiency who fail with NCPAP to help reduce using invasive mechanical ventilation.<br /> Keywords: NCPAP, BiPAP, noninvasive respiratory support, respiratory insufficiency, preterm infants<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Hàng năm khoa Hồi sức sơ sinh Bệnh viện Thiết kế nghiên cứu<br /> Nhi Đồng 1 nhận trung bình khoảng 500 trẻ Nghiên cứu mô tả hàng loạt ca có phân tích.<br /> sanh non, chiếm khoảng 40% tổng số trẻ nhập<br /> khoa. Tất cả các trường hợp này đều suy hô<br /> Dân số nghiên cứu<br /> hấp phải thở NCPAP và nếu thất bại thì phải Tất cả trẻ điều trị tại khoa Hồi sức sơ sinh<br /> thở máy. Thở máy là phương pháp hỗ trợ hô Bệnh viện Nhi Đồng 1 từ tháng 10/2015 đến<br /> hấp xâm lấn, gây chấn thương áp lực, tăng tháng 02/2016. Dân số chọn mẫu là tất cả trẻ sanh<br /> nguy cơ bệnh phổi mạn. Xu hướng mới trên non có thở BiPAP tại khoa Hồi sức sơ sinh Bệnh<br /> thế giới ngày nay là áp dụng các phương pháp viện Nhi Đồng 1 trong thời gian nêu trên.<br /> thở càng ít xâm lấn càng tốt. Việc sử dụng sớm Phương pháp chọn mẫu<br /> NCPAP từ trong phòng sanh cho trẻ sanh cực Chọn mẫu kiểu thuận tiện.<br /> non đã được chứng minh làm giảm nhu cầu<br /> Tiêu chí chọn bệnh<br /> thở máy, giảm tỉ lệ tử vong hoặc loạn sản<br /> phổi(9). Nhưng nếu sử dụng áp lực cao liên tục Trẻ < 37 tuần tuổi thai:<br /> thì gia tăng nguy cơ tràn khí màng phổi. Hệ Suy hô hấp thất bại với NCPAP: có ≥ 3 cơn<br /> thống thở BiPAP có vai trò giống như CPAP ngưng thở tím (SpO2 60%, áp lực cao > Caffeine (%) 12 (100)<br /> 9cmH2O thì chuyển sang phương thức Biphasic Bệnh màng trong (%) 9 (75)<br /> Nhiễm trùng huyết (%) 11 (91,7)<br /> Trigger + Apnea với cài đặt tương tự nhưng khác<br /> Viêm phổi (%) 8 (66,7)<br /> về thời gian áp lực cao (T high): 0,3 giây và tần số Còn ống động mạch (%) 6 (50)<br /> (RB): 30 lần/phút. Loạn sản phổi (%) 9 (75)<br /> Những trẻ này được ghi nhận cơn ngưng Nhẹ 4 (33,3)<br /> Trung bình 1 (8,3)<br /> thở, nhịp thở, sự rút lõm ngực nặng, SpO2, nhịp<br /> Nặng 4 (33,3)<br /> tim trước và sau khi thở BiPAP mỗi 3 giờ và khí<br /> Đa số là trẻ sanh non rất nhẹ cân (11/12)<br /> máu động mạch 3 giờ sau thở để chỉnh thông số<br /> chiếm 91,7% với cân nặng lúc sanh thấp 1050<br /> máy phù hợp hoặc khi gặp tiêu chí thất bại:<br /> (800-1700) gram và hầu hết có bệnh màng trong,<br /> FiO2 >60%, áp lực cao > 9cmH2O và<br /> nhiễm trùng huyết và loạn sản phổi.<br /> PaCO2 > 60mmHg với pH ≤ 7,2 hoặc<br /> Bảng 2: Đặc điểm dân số lúc chuyển sang thở BiPAP<br /> Trên 3 cơn ngưng thở tím SpO2