Văn hóa kinh doanh
Kinh doanh kinh đ c hi u theo hai nghĩa. Th nh t là “gây d ng, m mang thêm”. Th hai làượ ể ứ ấ ự ở ứ
“t ch c vi c s n xu t, buôn bán, d ch v nh m m c đích sinh l i”. Chúng tôi xin h ng sổ ứ ệ ả ấ ị ụ ằ ụ ợ ướ ự
tìm tòi c a mình trong văn hóa kinh doanh v i l p nghĩa th hai, t c là kinh doanh h ng t iủ ớ ớ ứ ứ ướ ớ
m c đích l i nhu n đ tái đ u t và đ m b o l i ích c a ng i qu n lý, ng i lao đ ng và làmụ ợ ậ ể ầ ư ả ả ợ ủ ườ ả ườ ộ
th a mãn t i đa nhu c u hàng hóa và các d ch v xã h i.ỏ ố ầ ị ụ ộ
Không ch Vi t Nam mà còn nhi u n c trên th gi i, nh ng toan tính v l i thi n c n,ỉ ở ệ ở ề ướ ế ớ ữ ụ ợ ể ậ
th m chí mang tính bóc l t, ch nh m m c đích kinh t đ n thu n mà b qua v n đ b o v vàậ ộ ỉ ằ ụ ế ơ ầ ỏ ấ ề ả ệ
gi gìn môi tr ng sinh thái, y u t văn hoá... đã đ l i nh ng bài h c đ t giá, nh ng h u quữ ườ ế ố ể ạ ữ ọ ắ ữ ậ ả
vô cùng tai h i: môi tr ng sinh thái b ô nhi m, t n n xã h i, b nh t t... ngày m t tr m tr ng.ạ ườ ị ễ ệ ạ ộ ệ ậ ộ ầ ọ
Có nghĩa là, s tăng tr ng quá nhanh v kinh t (GDP) đã không ph n ánh s phát tri n v vănự ưở ề ế ả ự ể ề
hoá và con ng i. Do v y, quan tâm đ n văn hoá, k t h p văn hoá v i kinh doanh, làm cho cáiườ ậ ế ế ợ ớ
l i (kinh t ) g n bó v i nh ng giá tr chân, thi n, m (kinh doanh có văn hoá) là xu h ngợ ế ắ ớ ữ ị ệ ỹ ướ
chung c a các doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n lâu dài. Văn hoá kinh doanh (hay kinhủ ệ ố ồ ạ ể
doanh có văn hoá) th hi n qua vi c ki m l i chân chính trên c s tài năng, s c l c c a ng iể ệ ệ ế ờ ơ ở ứ ự ủ ườ
kinh doanh. Đ ng ti n thu đ c c a ng i kinh doanh ph i là đ ng ti n làm ra b i s nhanhồ ề ượ ủ ườ ả ồ ề ớ ự
nh y n m b t thông tin và nhu c u th tr ng, không ng ng c i ti n k thu t, ki u đáng s nạ ắ ắ ầ ị ườ ừ ả ế ỹ ậ ể ả
ph m, đ i m i các hình th c d ch v h ng t i t ti n ích ngày càng cao... ch không ph i làẩ ổ ớ ứ ị ụ ướ ớ ự ệ ứ ả
b i buôn l u, hành vi gian l n thu . làm hàng nhái hàng gi . h i l ... M t khác văn hoá kinhở ậ ậ ế ả ố ộ ặ
doanh (hay kinh doanh có văn hoá) còn th hi n vi c ng i kinh doanh ph i bi t quan tâmể ệ ở ệ ườ ả ế
đ n l i ích tinh th n, khuy n khích tài năng sáng t o c a ng i lao đ ng, gi gìn và ngày càngế ợ ầ ế ạ ủ ườ ộ ữ
c ng c ch tín đ i v i b n hàng và khách hàng.ủ ố ữ ố ớ ạ
Khi nói kinh doanh có văn hoá (hay văn hoá kinh doanh) là ta đã nói đ n m t v n đ c t lõi,ế ộ ấ ề ố
mang tính b n ch t c a kinh doanh đó là v n đ đ o đ c c a ng i kinh doanh. Nói cách khácả ấ ủ ấ ề ạ ứ ủ ườ
kinh doanh có văn hoá là kinh doanh ph i có đ o đ c. Đ o đ c c u ng i kinh doanh khôngả ạ ứ ạ ứ ầ ườ
ph i là v n đ tr u t ng, mà r t c th : tính trung th c, gi ch tín đáp ng đ c đòi h i c aả ấ ề ừ ượ ấ ụ ể ự ữ ữ ứ ượ ỏ ủ
cu c s ng. không ch y theo l i ích c a cá nhân hay nhóm ng i đ làm ăn đ i trá. l a đ o,ộ ố ạ ợ ủ ườ ể ố ừ ả
ch p gi t, "đánh qu " b t ch p m i th đo n, k c vi c lo i tr đ i th trên th ng tr ng.ụ ậ ả ấ ấ ọ ủ ạ ể ả ệ ạ ừ ố ủ ươ ườ
Nhi u doanh nghi p hi n nay đã ch tr ng đ a ra hình nh t i u nh m nâng cao uy tín choề ệ ệ ủ ươ ư ả ố ư ằ
doanh nghi p qua nh ng tri t lý kinh doanh nh ph c v khách hàng hoàn h o, coi khách hàngệ ữ ế ư ụ ụ ả
là th ng đ ch tín quý h n vàng, g i tr n ni m tin... Ph i chăng đây chính là nh ng tác đ ngượ ế ữ ơ ử ọ ề ả ữ ộ
lâu dài và b n v ng nh t c a văn hoá khi nó thâm nh p vào công vi c kinh doanh c a các doanhề ữ ấ ủ ậ ệ ủ
nghi p?ệ
Xây d ng văn hoá kinh doanh không ch đ n thu n là s k t h p gi a kinh doanh và văn hoá màự ỉ ơ ầ ự ế ợ ữ
cao h n, nó ph i là s nh p thân c a văn hoá vào công tác kinh doanh. Di u đó có nghĩa là chơ ả ự ậ ủ ề ủ
th - ng i làm kinh doanh - ph i th c s là nh ng doanh nhân văn hoá. Đ đánh giá m t doanhể ườ ả ự ự ữ ể ộ
nhân có ph i là m t doanh nhân văn hoá hay không, theo chúng tôi c n nhìn nh n trên 6 y u t ,ả ộ ầ ậ ế ố
đi u ki n sau:ề ệ
Là ng i có đ o đ c t t, có “tâm" theo nh ng chu n m c c a l i s ng, văn hoá dân t c.ườ ạ ứ ố ữ ẩ ự ủ ố ố ộ
Có s trung th c và ch “tín”.ự ự ữ
Tôn tr ng và th c hi n đúng pháp lu t.ọ ự ệ ậ
Có trình đ h c v n và ngo i ng .ộ ọ ấ ạ ữ
Phát tri n b n v ng, sáng t o và vì quy n l i qu c gia.ể ề ữ ạ ề ợ ố
Ho t đ ng xã h i - t thi n.ạ ộ ộ ừ ệ
Trong 6 tiêu chu n trên, tiêu chu n th 6 đ c đánh giá là tiêu chu n h qu t t y u c a 5 tiêuẩ ẩ ứ ượ ẩ ệ ả ấ ế ủ
chu n tr c nó. T c là, b t c lo i hình kinh doanh nào cũng ph i có và h ng đ n tráchẩ ướ ứ ấ ứ ạ ả ướ ế
nhi m xã h i và chính nó tr thành nhân t quan tr ng hàng đ u c a văn hoá kinh doanh. ệ ộ ở ố ọ ầ ủ
Hi n nay, các phong trào đ n n đáp nghĩa, ngày vì ng i nghèo. các tài tr cho nh ng cu c thiệ ề ơ ườ ợ ữ ộ
tìm ki m tài năng kinh doanh, h c sinh gi i (ví nh cu c thi Đ ng lên đ nh Olimpia", Tài năngế ọ ỏ ư ộ ườ ỉ
kinh doanh tr ...), Sinh viên sáng t o (ví nh cu c thi Trí tu Vi t Nam, Robocom...), gia đìnhẻ ạ ư ộ ệ ệ
h nh phúc (ví nh ch ng trình nhà ch nh t...), ng i già vui kho có ích... trên Truy n hìnhạ ư ươ ở ủ ậ ườ ẻ ề
Vi t Nam là m t ví d sinh đ ng cho nh ng ho t đ ng xã h i - t thi n c a văn hoá kinh doanhệ ộ ụ ộ ữ ạ ộ ộ ừ ệ ủ
Vi t Nam trong th k XXI.ở ệ ế ỷ
Vi c các c quan: y ban TW M t tr n T qu c Vi t Nam, T ng LĐLĐ Vi t Nam, Hi p h iệ ơ ủ ặ ậ ổ ố ệ ổ ệ ệ ộ
Doanh nghi p v a và nh Vi t Nam, H i Nghiên c u khoa h c Đông Nam Á, Vi n T v nệ ừ ỏ ệ ộ ứ ọ ệ ư ấ
phát tri n kinh t - xã h i mi n núi và Công ty Văn hóa Hà N i t ch c bình ch n và trao t ngể ế ộ ề ộ ổ ứ ọ ặ
Cúp Vàng "Vì s phát tri n c ng đ ng" là vi c làm r t k p th i, có ý nghĩa nh m tôn vinhự ể ộ ồ ệ ấ ị ờ ằ
nh ng doanh nhân văn hóa này.ữ
Văn hoá kinh doanh là m t khái ni m đã có t lâu trên th gi i, song nó là m t khái ni m m iộ ệ ừ ế ớ ộ ệ ớ
(m t cách t ng đ i) và m Vi t Nam. Cu c s ng cũng nh công vi c kinh doanh khôngộ ươ ố ở ở ệ ộ ố ư ệ
ng ng v n đ ng, ch c ch n s còn nhi u chu n m c khác đ đánh giá văn hoá kinh doanh n aừ ậ ộ ắ ắ ẽ ề ẩ ự ể ữ
mà t góc đ c a b n thân, m i chúng ta s b sung thêm khi đ t mình vào công vi c c a m từ ộ ủ ả ỗ ẽ ổ ặ ệ ủ ộ
doanh nhân đang kinh doanh m t cách có văn hoá.ộ
Văn hoá kinh doanh có th xem là chìa khoá m ra s thành công và phát tri n c a c n n kinhể ở ự ể ủ ả ề
t đ t n c nói chung, c a m i doanh nghi p nói riêng. Doanh nhân khi kh i nghi p cũng nhế ấ ướ ủ ỗ ệ ở ệ ư
khi đã tr thành nhũng "đ i gia” đ u c n tâm ni m và duy trì vi c làm này. B i, văn hoá là n nở ạ ề ầ ệ ệ ở ề
t ng tinh th n, là đ ng l c thúc đ y xã h i phát tri n. ả ầ ộ ự ẩ ộ ể
M t góc nhìn v văn hóa doanh nghi pộ ề ệ
Văn hóa doanh nghi p xu t hi n b i s ng m đ nh hay đ c xây d ng nên? B n có th chiaệ ấ ệ ở ự ầ ị ượ ự ạ ể
các giá tr c a doanh nghi p thành hai ph n. Ph n th nh t là các giá tr t n t i m t cách tị ủ ệ ầ ầ ứ ấ ị ồ ạ ộ ự
phát. M t s trong các giá tr đó đ c coi là đ ng nhiên, chúng ta g i là các ng m đ nh. Ph nộ ố ị ượ ươ ọ ầ ị ầ
th hai là các giá tr mà nhà lãnh đ o mong mu n đ a vào doanh nghi p. ứ ị ạ ố ư ệ
Nh ng giá tr đ c các thành viên ch p nh n thì s ti p t c duy trì theo th i gian và d n d nữ ị ượ ấ ậ ẽ ế ụ ờ ầ ầ
đ c coi là đ ng nhiên. Tuy nhiên, các thành viên trong doanh nghi p r t nh y c m v i sượ ươ ệ ấ ạ ả ớ ự
thay đ i môi tr ng làm vi c và các giá tr mà lãnh đ o đ a vào. Thông th ng, s thay đ i nàyổ ườ ệ ị ạ ư ườ ự ổ
th ng b t ch i. Các giá tr không đ c nhân viên th c hi n s ph i thay đ i ho c lo i bườ ị ừ ố ị ượ ự ệ ẽ ả ổ ặ ạ ỏ
kh i danh sách các giá tr c n đ a vào.ỏ ị ầ ư
Các ng m đ nh th ng khó thay đ i và nh h ng r t l n đ n phong cách làm vi c, các quy tầ ị ườ ổ ả ưở ấ ớ ế ệ ế
đ nh, cách giao ti p và đ i x . N u m t giá tr đã đ c ki m nghi m qua phong cách làm vi c,ị ế ố ử ế ộ ị ượ ể ệ ệ
vi c ra quy t đ nh, cách giao ti p và đ i x , thì d n d n đ c coi là đ ng nhiên và tr thànhệ ế ị ế ố ử ầ ầ ượ ươ ở
ng m đ nh. Đ n đây, vi c đ a m t giá tr mong mu n vào doanh nghi p đ c coi là thành công.ầ ị ế ệ ư ộ ị ố ệ ượ
Đi b trong b t kỳ m t doanh nghi p nào, ch c n trong 10 phút, b n có th phát bi u chính xácộ ấ ộ ệ ỉ ầ ạ ể ể
văn hóa c a doanh nghi p đó nhủ ệ ư th nào, nhi u khi ch c n 10 giây thôi cũng đ đ b n c mế ề ỉ ầ ủ ể ạ ả
nh n v nó. Ví d , n u b n đi d o trong Công ty s n xu t áo lậ ề ụ ế ạ ạ ả ấ ư t sóng Qicksilver t i b bi nớ ạ ờ ể
Huntington, California, trong m t b complê và th t cà v t, b n s th y mình l c lõng đó.ộ ộ ắ ạ ạ ẽ ấ ạ ở
Cũng gi ng nhố ư v y, n u b n đi d o trong Công ty s n xu t đ đi n t Toshiba t i Irvine,ậ ế ạ ạ ả ấ ồ ệ ử ạ
California, v i mái đ u đinh và ván trớ ầ ư t có g n bánh xe, b n s có c m giác mình không thu cợ ắ ạ ẽ ả ộ
v nề ơi này.
B t k b n có nh n ra hay không, nh ng văn hóa doanh nghi p là đi u ch c ch n t n t i trongấ ể ạ ậ ư ệ ề ắ ắ ồ ạ
doanh nghi p c a b n, nó đ c hình thành d a trên nh ng giá tr c t lõi c a doanh nghi p. Cóệ ủ ạ ượ ự ữ ị ố ủ ệ
ph i b n thi t l p văn hóa doanh nghi p v i m t ni m say mê và có m c đích - hay nó xu tả ạ ế ậ ệ ớ ộ ề ụ ấ
hi n b i s ng m đ nh? B n có th mô t chính xác văn hóa doanh nghi p b n là gì không?ệ ở ự ầ ị ạ ể ả ệ ạ
N u nh b n không th mô t nó m t cách ngay l p t c, hãy b m t chút th i gian đ quan sátế ư ạ ể ả ộ ậ ứ ỏ ộ ờ ể
nh ng gì di n ra xung quanh Công ty b n, b n s nh n ra văn hóa Công ty b n, và có nh ngữ ễ ạ ạ ẽ ậ ạ ữ
thay đ i tích c c đ nó tr nên t t h n.ổ ự ể ở ố ơ
Văn hóa doanh nghi p: thái đ khi ti p nh n nh ng tin t c t t lành và tin t c x uệ ộ ế ậ ữ ứ ố ứ ấ
V i vai trò là m t nhà lãnh đ o kinh doanh, d ng văn hóa công c ng (văn hóa chung) nào b nớ ộ ạ ạ ộ ạ
thi t l p đ ti p nh n tin t c, nh t là nh ng tin t c không t t đ p v i m t thái đ tích c c. R tế ậ ể ế ậ ứ ấ ữ ứ ố ẹ ớ ộ ộ ự ấ
nhi u ông ch doanh nghi p đã t ra không x ng đáng v i v trí c a mình và m t h t bình tĩnhề ủ ệ ỏ ứ ớ ị ủ ấ ế
khi nghe th y b t kỳ m t tin x u nào. Nh ng lo i d u hi n nào b n có th chuy n đ n nhânấ ấ ộ ấ ư ạ ấ ệ ạ ể ể ế
viên c a b n? B n nên bi t r ng n u ông ch không có m t thái đ nhã nh n, thì nhân viên sủ ạ ạ ế ằ ế ủ ộ ộ ặ ẽ
không nói b t c đi u gì vì s hãi và cũng có nghĩa c th c a b n ch có cái đ u còn chân tayấ ứ ề ợ ơ ể ủ ạ ỉ ầ
đã b đ n c t. B i vì, khi đó nhân viên c a b n ch có m t l a ch n duy nh t, đó là nói cho ôngị ố ụ ở ủ ạ ỉ ộ ự ọ ấ
ch nh ng gì mà ông ta mu n nghe. Và n u đi u này x y ra, b n s không bao gi nghe đ củ ữ ố ế ề ả ạ ẽ ờ ượ
s th t t mi ng nh ng nhân viên, b n ch nghe đ c nh ng gì mà h nghĩ là b n mu n nghe.ự ậ ừ ệ ữ ạ ỉ ượ ữ ọ ạ ố
Và b n cũng s không bao gi nh n đ c nh ng ý ki n trái ng c và ph n đ i cho t i khi nàoạ ẽ ờ ậ ượ ữ ế ượ ả ố ớ
chính b n thân b n nh n ra s kh ng ho ng nghiêm tr ng nào đó.ả ạ ậ ự ủ ả ọ
Còn đ i v i nh ng tin t c t t lành thì sao? Khi là nhà lãnh đ o doanh nghi p, b n có ghi nh nố ớ ữ ứ ố ạ ệ ạ ậ
nh ng ý t ng sáng t o c a ng i khác không? B n có thái đ nh th này không: “Đó là vi cữ ưở ạ ủ ườ ạ ộ ư ế ệ
c a h , tôi ch đ i k t qu nh th này” mà không ghi nh n nh ng thành qu do s làm vi củ ọ ờ ợ ế ả ư ế ậ ữ ả ự ệ
chăm ch và xu t s c c a nhân viên d i quy n? B n có thi t l p các ch ng trình khuy nỉ ấ ắ ủ ướ ề ạ ế ậ ươ ế
khích đ th ng ho c ghi nh n s đóng góp tích c c và sáng t o c a nhân viên ch a? Câu trể ưở ặ ậ ự ự ạ ủ ư ả
l i n m trong chính các câu h i này.ờ ằ ỏ
Nh ng g i ý có ích: Khi là m t nhà lãnh đ o doanh nghi p, đi u quan tr ng là b n ph i tránhữ ợ ộ ạ ệ ề ọ ạ ả
đ c nh ng c n gi n d b t phát và nh ng l i nói nóng gi n, thi u bình tĩnh. M c tiêu c aượ ữ ơ ậ ữ ộ ữ ờ ậ ế ụ ủ
b n ph i đ c đ t v trí trung tâm, các mong mu n đ c th hi n rõ ràng. B n ph i có ni mạ ả ượ ặ ở ị ố ượ ể ệ ạ ả ề
tin và đ c tin t ng, bi t t o ra m t cái nhìn t ng th v t ng lai cho doanh nghi p. M t nhàượ ưở ế ạ ộ ổ ể ề ươ ệ ộ
lãnh đ o khiêm t n là ng i bi t ghi nh n nh ng gì đáng đ c ghi nh n vì nó s t o ra sạ ố ườ ế ậ ữ ượ ậ ẽ ạ ự
trung thành và lòng tin các nhân viên c a mình.ở ủ
Văn hóa doanh nghi p th hi n trong các cu c h p:ệ ể ệ ộ ọ
Các cu c h p cũng th hi n văn hóa c a doanh nghi p b n. Hi u qu c a các cu c h p nhộ ọ ể ệ ủ ệ ạ ệ ả ủ ộ ọ ư
th nào? Đã bao gi b n nghe th y b t c ai trong doanh nghi p c a b n phát bi u: “Đó là m tế ờ ạ ấ ấ ứ ệ ủ ạ ể ộ
cu c h p kinh kh ng. Th t là lãng phí th i gian!”. Th t đáng ti c, nh ng cu c h p không cóộ ọ ủ ậ ờ ậ ế ữ ộ ọ
hi u qu di n ra th ng xuyên r t nhi u doanh nghi p. N u b n mu n thay đ i m i th ,ệ ả ễ ườ ở ấ ề ệ ế ạ ố ổ ọ ứ
b n có th b t đ u t đây.ạ ể ắ ầ ừ
Nh ng g i ý có ích:ữ ợ
Đ m b o ch c ch n cu c h p c a b n có m t l ch trình làm vi c c th và kiên trì th c hi nả ả ắ ắ ộ ọ ủ ạ ộ ị ệ ụ ể ự ệ
nó.
Các v n đ đ a ra bàn b c trong cu c h p nên đ c gi i h n ch t hai đ n ba.ấ ề ư ạ ộ ọ ượ ớ ạ ỉ ừ ế
B t đ u và k t thúc đúng gi .ắ ầ ế ờ
Đ m b o ch c ch n nh ng ng i có quy n ra quy t đ nh ph i tham d cu c h p, ho c n uả ả ắ ắ ữ ườ ề ế ị ả ự ộ ọ ặ ế
không thì ph i hoãn cu c h p sang m t bu i khác.ả ộ ọ ộ ổ
M i m t v n đ đ a ra nên đ c gi i quy t d t khoát trong cu c h p ho c đ a ra đ c cácỗ ộ ấ ề ư ượ ả ế ứ ộ ọ ặ ư ượ
b c hành đ ng và ti p theo là giao cho m t ng i theo dõi quá trình th c hi n nó.ướ ộ ế ộ ườ ự ệ
M i m t b c hành đ ng nên bao g m các tiêu chu n thông tin đi kèm là: “Ai, cái gì, khi nào, tỗ ộ ướ ộ ồ ẩ ơ
đâu và di n ra trong bao lâu?”.ễ
B t m ch văn hóa Công ty ắ ạ
N u các b ph n cùng làm vi c không ăn kh p v i nhau, đi ng c chi u m c tiêu và l i íchế ộ ậ ệ ớ ớ ượ ề ụ ợ
chung, thì có th ví Công ty b n có m t trái tim b lo n nh p. Đi u này s t o ra văn hóa chungể ạ ộ ị ạ ị ề ẽ ạ
không lành m nh.ạ
Trong doanh nghi p b n có m t s ng i, m c dù, không n m gi nh ng v trí lãnh đ o chệ ạ ộ ố ườ ặ ắ ữ ữ ị ạ ủ
ch t, quan tr ng nh ng l i là nh ng “th lĩnh” mà nhân viên c a b n l ng nghe và ti p thuố ọ ư ạ ữ ủ ủ ạ ắ ế
nh ng ý ki n. N u b n có th đ a nh ng nhà lãnh đ o không chính th c này đ m nh n nh ngữ ế ế ạ ể ư ữ ạ ứ ả ậ ữ
v trí, trách nhi m trong k ho ch và m c tiêu kinh doanh, b n s tháo đ c cái ngòi n c a vănị ệ ế ạ ụ ạ ẽ ượ ổ ủ
hóa “ch ng đ i”.ố ố
Có th nói, văn hóa doanh nghi p đ c b t đ u và k t thúc b i nh ng nhà lãnh đ o. Vì v y,ể ệ ượ ắ ầ ế ở ữ ạ ậ
b n v i t cách là m t nhà lãnh đ o, khi mu n thay đ i nh ng gì v n có, thì b n ph i là ng iạ ớ ư ộ ạ ố ổ ữ ố ạ ả ườ
b t đ u. ắ ầ
Văn hóa doanh nghi p đ c coi là lành m nh khi nó t n t i theo m t quá trình sau đây: Đ u tiênệ ượ ạ ồ ạ ộ ầ
ông ch doanh nghi p ra quy t đ nh, sau đó quy t đ nh này đ c y quy n cho m t s ng iủ ệ ế ị ế ị ượ ủ ề ộ ố ườ
có trách nhi m theo dõi đ nhìn nh n, đánh giá nó đ c th c hi n nh th nào. N u quy t đ nhệ ể ậ ượ ự ệ ư ế ế ế ị
không đ c ti p nh n và th c hi n t t, ông ch doanh nghi p s s a đ i k ho ch và c g ngượ ế ậ ự ệ ố ủ ệ ẽ ử ổ ế ạ ố ắ
t o ra m t đi u gì đó m i m . ạ ộ ề ớ ẻ
M t nhà lãnh đ o b o th s b o v quy t đ nh c a mình đ n cùng ch b i vì mình là ng i đãộ ạ ả ủ ẽ ả ệ ế ị ủ ế ỉ ở ườ
ra quy t đ nh và cho “đó là nguyên t c”. Khi đó r t khó có th t o ra đ c ti ng nói chung gi aế ị ắ ấ ể ạ ượ ế ữ
lãnh đ o và nhân viên, và vi c xây d ng văn hóa doanh nghi p cũng s g p không ít nh ng khóạ ệ ự ệ ẽ ặ ữ
khăn.
Văn hóa doanh nghi p th ng đ c hình thành, xu t hi n b i s ng m đ nh h n là đ c xâyệ ườ ượ ấ ệ ở ự ầ ị ơ ượ
d ng. Nh ng các doanh nghi p bi t đ t cho mình m c tiêu thi t l p văn hóa th ng đi đ nự ư ệ ế ặ ụ ế ậ ườ ế
nh ng thành công xa h n và t t đ p h n nh ng doanh nghi p có văn hóa t o thành t s ng mữ ơ ố ẹ ơ ữ ệ ạ ừ ự ầ
đ nh. ị
N u nh văn hóa doanh nghi p không gi ng v i đi u mà b n m c, thì b n ph i có tráchế ư ệ ố ớ ề ạ ơ ướ ạ ả
nhi m thay đ i nó. Không bao gi là quá mu n đ đem l i s thành công trong kinh doanh choệ ổ ờ ộ ể ạ ự
chính b n thân mình.ả
Quan đi m c a Herb Kelleher v văn hóa doanh nghi p - m t đóng góp quanể ủ ề ệ ộ
tr ng cho t t ng qu n lýọ ư ưở ả
Herb Kelleher - c u Ch t ch T p đoàn Southwest Airlines v i kinh nghi m và th c ti n qu n lýự ủ ị ậ ớ ệ ự ễ ả
c a mình, đã khái quát m t h th ng tri th c khá hoàn ch nh v văn hóa doanh nghi p, gópủ ộ ệ ố ứ ỉ ề ệ
ph n làm phong phú thêm tri th c v qu n tri c a nhân lo i, làm cho nh ng v n đ lý lu n vầ ứ ề ả ủ ạ ữ ấ ề ậ ề
văn hóa qu n lý tr nên th c t , g n gũi và d dàng v n d ng h n đ i v i nh ng ng i đi sau. ả ở ự ế ầ ễ ậ ụ ơ ố ớ ữ ườ
1. Văn hóa là tài s n không th thay th ả ể ế
Nh ng thành công c a doanh nghi p có b n v ng hay không là nh vào n n văn hóa doanhữ ủ ệ ề ữ ờ ề
nghi p r t đ c tr ng c a mình. Bên c nh v n, chi n l c kinh doanh thì s c m nh c a văn hóaệ ấ ặ ư ủ ạ ố ế ượ ứ ạ ủ
doanh nghi p đã bám sâu vào trong t ng nhân viên, làm nên s khác bi t gi a doanh nghi p v iệ ừ ự ệ ữ ệ ớ
đ i th c nh tranh. S khác bi t đó đ c th hi n ra nh ng tài s n vô hình nh : s trungố ủ ạ ự ệ ượ ể ệ ở ữ ả ư ự
thành c a nhân viên, b u không khí c a doanh nghi p nh m t gia đình nh , t quan liêu b đ yủ ầ ủ ệ ư ộ ỏ ệ ị ẩ
lùi và không còn đ t đ t n t i xoá b s l m trong quá trình th o lu n và ra các quy t đ nhấ ể ồ ạ ỏ ự ề ề ả ậ ế ị
qu n lý, s tin t ng c a nhân viên vào các quy t đ nh và chính sách c a doanh nghi p, tinhả ự ưở ủ ế ị ủ ệ
th n đ ng đ i trong m i công vi c c a doanh nghi p... ầ ồ ộ ọ ệ ủ ệ
N n văn hóa doanh nghi p đã mang l i l i th c nh tranh vô cùng quan tr ng. Thi u v n doanhề ệ ạ ợ ế ạ ọ ế ố
nghi p có th đi vay, thi u nhân l c có th b sung thông qua con đ ng tuy n d ng, thi u thệ ể ế ự ể ổ ườ ể ụ ế ị
tr ng có th t ng b c m r ng thêm, các đ i th c nh tranh có th b t ch c và đi mua t tườ ể ừ ướ ở ộ ố ủ ạ ể ắ ướ ấ
c m i th hi n h u nh ng l i không th b t ch c hay đi mua đ c s c ng hi n, lòng t nả ọ ứ ệ ữ ư ạ ể ắ ướ ượ ự ố ế ậ
t y và trung thành c a t ng nhân viên trong doanh nghi p. Khi đó, văn hóa doanh nghi p làmụ ủ ừ ệ ệ
nên s khác bi t và là m t l i th c nh tranh. Ch ng h n khi Southwest Airlines đ ng tr cự ệ ộ ợ ế ạ ẳ ạ ứ ướ
nguy c m t cu c kh ng ho ng, v i t cách là Ch t ch - Herb Kelleher đã kêu g i m i ng iơ ộ ộ ủ ả ớ ư ủ ị ọ ọ ườ
tìm cách ti t ki m cho hãng đ 5 USD/ngày. H ng ng l i kêu g i đó, các nhân viên đã nô n cế ệ ủ ưở ứ ờ ọ ứ
th c hi n, ch trong vòng 6 tu n đã ti t ki m đ c 2 tri u đô la. T đây, Kelicher đã cho r ng:ự ệ ỉ ầ ế ệ ượ ệ ừ ằ
T duy theo cách c a m t Công ty nh không ch là tri t lý qu n tr nh t th i, đó là cách s ngư ủ ộ ỏ ỉ ế ả ị ấ ờ ố
đã th m nhu n vào văn hóa c a hãng ngay t ngày đ u tiên. Và, chúng ta r t khó có th thay đ iấ ầ ủ ừ ầ ấ ể ổ
m t cái gì đó n u doanh nghi p thi u m t tinh th n và văn hóa c a mình. ộ ế ệ ế ộ ầ ủ
Tri t lý trên c a Herb Kelieher đã đ c chính Peter Drucker kh ng đ nh: N u doanh nghi p c nế ủ ượ ẳ ị ế ệ ầ
ph i thay doanh nghi p là tài s n đ c tr ng, làm nên s khác bi t v i nh ng đ i th c nh tranh.ả ệ ả ặ ư ự ệ ớ ữ ố ủ ạ
Vì th , xây đ ng và s d ng văn hóa c a mình chính là ngu n g c t o nên s khác bi t và làế ự ử ụ ủ ồ ố ạ ự ệ
con đ ng chi n th ng trên th ng tr ng. Tuy nhiên, Herb Kelieher cũng nh n m nh r ng,ườ ế ắ ươ ườ ấ ạ ằ
chúng ta không ch xây d ng n n văn hóa doanh nghi p thu n tuý mà đi u quan tr ng là ph iỉ ự ề ệ ầ ề ọ ả
bi n nh ng giá tr văn hóa đó thành l i nhu n, đ a vào trong nh n th c và nh m t ph n giá trế ữ ị ợ ậ ư ậ ứ ư ộ ầ ị
