VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN OANH KIỀU
VĂN HÓA TIÊU DÙNG CỦA THANH NIÊN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
HÀ NỘI- 2024
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN OANH KIỀU
VĂN HÓA TIÊU DÙNG CỦA THANH NIÊN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
Ngành: Văn hóa học
Mã số: 9 22 90 40
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. PHẠM QUỲNH PHƯƠNG
HÀ NỘI- 2024
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
- Luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong
bất cứ công trình nghiên cứu của ai khác.
- Luận án đã được thực hiện một cách nghiêm túc, cầu thị và bảo đảm các
nguyên tắc đạo đức trong việc trích dẫn tài liệu.
Tác giả luận án
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN ... 15
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .................................................................... 15
1.1.1. Xu hướng nghiên cứu về thanh niên và nhu cầu của thanh niên ............ 15
1.1.2. Những xu hướng nghiên cứu về văn hóa tiêu dùng và văn hóa tiêu
dùng của thanh niên .......................................................................................... 22
1.2. Các khái niệm và cơ sở lý luận của luận án ................................................... 35
1.2.1. Khái niệm ............................................................................................... 35
1.2.2. Cơ sở lý thuyết của luận án .................................................................... 40
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 46
Chương 2: BỐI CẢNH TIÊU DÙNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......... 47
2.1. Bối cảnh địa-sinh thái, lịch sử và văn hoá của TP.HCM .............................. 47
2.1.1. Đặc điểm địa-sinh thái ............................................................................ 47
2.1.2. Đặc điểm lịch sử - văn hoá ..................................................................... 48
2.2 Đời sống kinh tế xã hội thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ Đổi Mới ............... 52
2.3. Hoạt động tiêu dùng ở phố Hồ Chí Minh ...................................................... 62
Tiểu kết chương 2 .................................................................................................... 68
Chương 3: THỰC HÀNH TIÊU DÙNG CỦA THANH NIÊN THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH ........................................................................................................ 70
3.1. Thực hành tiêu dùng của thanh niên trong lĩnh vực thời trang .................. 70
3.1.1. Tính thực tiễn trong mua sắm thời trang ................................................ 70
3.1.2. Tính chủ thể trong văn hoá tiêu dùng thời trang .................................... 77
3.2. Thực hành tiêu dùng của thanh niên trong lĩnh vực giải trí ........................ 94
3.2.1. Thời gian và phương thức giải trí của thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh .. 96
3.2.2 Tiêu dùng cho giải trí để trải nghiệm .................................................... 103
3.2.3. Tiêu dùng giải trí để kết giao và hòa nhập với đời sống đô thị ............ 112
3.2.4 Tiêu dùng giải trí để định vị bản thân ................................................... 115
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................. 123
Chương 4: VĂN HÓA TIÊU DÙNG CỦA THANH NIÊN THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH - NHỮNG BÀN LUẬN..................................................................... 124
4.1. Xu hướng trong văn hóa tiêu dùng của thanh niên thành phố Hồ Chí Minh ... 125
4.1.1 Tiêu dùng thông minh ........................................................................... 125
4.1.2. Tiêu dùng xanh, bền vững .................................................................... 128
4.1.3. Tiêu dùng phô trương ........................................................................... 130
4.2. “Vốn văn hóa” trong lựa chọn tiêu dùng của thanh niên thành phố Hồ
Chí Minh ................................................................................................................ 134
4.3. Văn hóa tiêu dùng của thanh niên thành phố Hồ Chí Minh trong các
tương tác của những động năng đương đại ........................................................ 139
4.3.1. Toàn cầu hóa và giao lưu văn hóa ........................................................ 139
4.3.2. Kinh tế thị trường và những giá trị mới ............................................... 144
4.3.3. Vai trò của truyền thông với văn hóa tiêu dùng của thanh niên thành
phố Hồ Chí Minh ............................................................................................ 155
Tiểu kết chương 4 .................................................................................................. 161
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 163
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN .......................................................................... 168
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 170
PHỤ LỤC
