Khi văn minh ngồi xổm
lên văn hóa
Người tổ chức văn hóa lo hòm công đức hơn nhà vệ sinh,
thì văn hóa - văn minh còn cơ hội không?
Chuyện ở Thủ đô
Ngồi tán gẫu tếu táo vỉa hè, những tay buôn chuyện truyền tai
nhau: ai chưa biết chuyện "đi cầu" trong khu phố cổ Hà Nội
nên thử, và nhớ kỹ: khi đi mang theo tờ báo. Để làm gì? che
mặt. Vì rằng rất nhiều khu gia đình trong phố cổ vẫn sử dụng
chung một hố xí thùng, tuổi đời lâu như khu nhà. Cánh cửa
mục rơi ra, và vì thế người ngồi bên trong cần... che mặt.
Câu chuyện cười ra nước mắt nửa đùa nửa thật, lại hoàn toàn
đáng tin cậy, cũng giống như chuyện một gia đình 3 - 4 thế
hệ cùng ở trong một không gian vài mét vuông vậy. Mới
nghe tưởng chuyện bộ lạc nào, hóa ra là công dân thủ đô. Thế
mới có những CAM DAI BAY xuất hiện ở khắp nơi, giống
như một phần của cuộc sống.
Đó là một thực tế khốn khổ trong không gian chật hẹp, những
người trong cuộc dù muốn hay không cũng chẳng thể cải
thiện tình hình, trừ phi phải chuyển đi nơi khác.
Thế nhưng điều tréo ngoe là chuyện "mang báo che mặt" lại
không chỉ ở phố cổ Hà Nội, mà diễn ra rất nhiều nơi. "Văn
hóa cầu tõm" "tưới ngô" không phải là đặc sản riêng của
người dân vùng nào, mà được "thụ hưởng" bởi nhiều đối
tượng. Chẳng thế mà ngay đầu năm đã có một cô gái khốn
khổ thành nhân vật bất đắc dĩ của một câu chuyện báo chí bi
hài đầu năm, cũng liên quan đến chuyện nỗi niềm rất ư con
người này.
Chuyện đã không xảy ra nếu dọc đường cao tốc và nơi sinh
hoạt công cộng có những khu vệ sinh theo đúng nghĩa "vệ
sinh" là sạch sẽ, văn minh và tiện nghi, chứ không phải là
những bốt sắt dựng tạm, thường bị khóa cửa im ỉm, thậm chí
bị biến thành quầy hàng tạp phẩm hoặc nơi nghỉ ngơi tạm của
các công nhân vệ sinh.
Trong tình cảnh ấy, muốn trở thành "con người có văn hóa"
trong những "khu dân cư văn hóa" cũng khó thực hiện, khi sự
bức bách dồn đuổi.
Chuyện ở Hội Lim
Trước ngày khai hội, người viết bài sang tìm hiểu trước sự
kiện được mong đợi hàng năm này. Điểm ấn tượng đầu tiên
là khu đồi Lim, nơi diễn ra hội chính vô cùng rộng rãi khang
trang. Đặc biệt, chùa Hồng Ân trong khuôn viên đồi Lim vừa
được xây sửa mở rộng diện tích đất trước cổng chùa và xây
dựng cổng Tam Quan, gác chuông và dãy nhà khách nhằm
tạo không gian cho lễ hội và phục vụ đón tiếp du khách. Thế
nhưng sau khi đi hết các dãy nhà ngang dọc khang trang của
công trình, người viết bài không thể tìm được nơi tế nhị sau
cả quãng đường dài.
Sau khi nhận được nhiều cái lắc đầu "không biết", một phụ
nữ ngồi cạnh "hòm công đức" chỉ nơi "duy nhất" là "đi ra
khỏi cổng, bên hông trái của chùa, dưới mấy cái cây" và nơi
được tìm là đây (xem ảnh).
Người viết bài không thể tin nổi mắt mình, tưởng đâu đang