Vật liệu lấy dấu - TS. Bùi Thanh Hải

Chia sẻ: Minh Van Thuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

209
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Vật liệu lấy dấu của TS. Bùi Thanh Hải giúp bạn đọc nắm được đại cương về vật liệu lấy dấu, tạo mẫu; phân loại vật liệu lấy dấu theo cách thức đông cứng hay trùng hợp, theo cách sử dụng và theo tính biến dạng cơ học: đàn hồi (elastic) hay không đàn hồi (Inelastic); chất keo; vật liệu lấy dấu nha khoa đàn hồi không có nước (nonaqueous elastomeric impression materials);...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vật liệu lấy dấu - TS. Bùi Thanh Hải

V T LI U L Y D U (Impression materials) TS. Bùi Thanh H i I. I CƯƠNG T o m u là m t bư c quan tr ng trong nhi u bư c ti n hành các th thu t nha khoa. Có th làm nhi u lo i m u khác nhau b ng th ch cao qua vi c s d ng d u (impression) hay mold. Trên m u th ch cao ó, nha sĩ t o hay làm các ph c hình tháo l p ho c c nh. Vì v y, m u ph i th hi n chính xác hình thái bên ngoài c a các răng và khoang mi ng. có m t d u chính xác, v t li u l y d u c n có các tiêu chu n sau ây: - l ng thích ng v i mô mi ng và c gi ư c trong khay và ưa vào mi ng. - trong mi ng, v t li u chuy n th sang d ng kh i có tính àn h i (transform into a rubbery solid) trong m t kho ng th i gian thích h p, lý tư ng là t ng th i gian trùng h p dư i 7 phút. - D u không bi n d ng hay rách khi ư c ưa ra kh i mi ng, và v t li u l y d u ph i n nh theo c 3 chi u không gian. i u ki n môi trư ng và c tính c a mô mi ng thư ng liên quan n vi c l a ch n v t li u, ch t lư ng c a d u và ch t lư ng m u. II. PHÂN LO I V T LI U L Y D U Có 3 cách phân lo i: 1. Theo cách th c ông c ng hay trùng h p, v t li u l y d u ư c chia thành hai lo i: hoàn nguyên và không hoàn nguyên. Thu t ng không hoàn nguyên (Irreversible) mu n nói: có ph n ng hóa h c x y ra; vì v y, v t li u không th tr l i tình tr ng ban u (như trư c khi ông c ng) trong phòng nha. Ví d : Alginate hydrocolloid, ZOE và th ch cao ( ông c ng b i ph n ng hóa h c) và v t li u ông c ng b i s polymer hóa. Thu t ng hoàn nguyên (Reversible) có nghĩa là v t li u m m ra dư i s c nóng và r n l i khi b làm l nh, và không có thay i hóa h c x y ra. H p ch t l y d u là s pha tr n c a nh a (resin) và sáp (wax) và ư c g i là ch t nhi t d o (thermoplastic substrance). 2. Theo cách s d ng: Có vài v t li u tr nên c ng r n và không th l y qua kh i nh ng vùng l m mà không gãy n t hay bi n d ng d u. V t li u l y d u không àn h i này ư c ch nh cho t t c vi c l y d u trư c khi Agar ư c s d ng. M c dù ngày nay không còn s d ng trên b nh nhân còn răng, nhưng v t li u không àn h i v n có vài ưu i m cho vi c láy d u b nh nhân m t răng toàn b . Th t v y, ZOE và th ch cao ư c g i là v t li u l y d u niêm m c tĩnh, b i vì không có 1 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
s nén ép mô trong quá trình l y d u. Trư c khi có s phát tri n c a v t li u àn h i nh r t l ng (the very fluid light-body clastomeric impression materials), ZOE và th ch cao Paris thư ng là v t li u ư c l a ch n ghi l i c u trúc mi ng trong trư ng h p ph c hình răng toàn b . 3. Theo tính bi n d ng cơ h c: àn h i (elastic) hay không àn h i (Inelastic): V t li u àn h i có kh năng tái t o chính xác c c u trúc c ng l n mô m m trong mi ng, c vùng l m và vùng ti p c n. M c dù v t li u này có th ư c s d ng cho b nh nhân m t răng toàn b nhưng ph bi n nh t là trong ph c hình c nh và tháo l p bán ph n. III. CH T KEO (COLLOIDS) 1. Ch t keo là gì? Colloid thư ng ư c phân thành tr ng thái th tư c a v t ch t (ba d ng trư c ó là khí, l ng, r n) g i là tr ng thái keo (colloidal) b i s khác bi t v c u trúc, tr ng thái và ph n ng. M t ch t keo (colloid) khác v i m t ch t r n hay m t ch t l ng như th nào? Trư c tiên, chúng ta hãy xem xét dung d ch nư c ư ng ( ư ng trong nư c). Các phân t ư ng (ch t tan) ư c coi như ư c phân tán ng nh t trong nư c (dung môi). Không có s phân cách v t lý gi a các phân t ch t tan và dung môi. N u các phân t ư ng ư c thay th b ng nh ng ti u ph n l n hơn, có th nhìn th y ư c và không tan như cát (cát trong nư c). H th ng này ư c g i là huy n phù (suspension). N u nh ng ti u phân này l i là ch t l ng như d u th c v t trong nư c, khi ó ư c g i là nhũ tương (emulsion). Nh ng ti u phân b treo lơ l ng này (trong huy n phù) hay các gi t ch t l ng nh (trong nhũ tương) không khuy ch tán m t cách d dàng và có khuynh hư ng thoát kh i môi trư ng lơ l ng ó tr phi có tác ng cơ h c hay hóa h c. N m gi a hai thái c c c a nh ng phân t r t nh trong dung d ch và nh ng ph n t r t l n trong huy n phù là dung d ch keo (colloidal solusion), hay còn g i là sol. Các dung d ch th t t n t i như m t pha ( ơn c) duy nh t. Tuy nhiên, c ch t keo (colloid) và huy n phù (suspention) u có hai pha: pha b phân tán và pha làm phân tán (dispersed and dispersion). Trong ch t keo (colloid), các ti u ph n trong pha b phân tán g m các phân t ư c gi ch t v i nhau ho c b i l c nguyên th y ho c l c th c p. Kích thư c ti u ph n ch t keo t 1 - 200 nm. Hai pha ó có th tương h p v i nhau ho c không. Do v y, pha b phân tán có th ho c không trong tình tr ng b phân tán trong môi trư ng phân tán. Ngoài y u t kích thư c các ti u ph n, các y u t khác cũng qui nh s n nh c a ch t keo là: năng lư ng b m t, s tích i n b m t và tính ư t (nh ng y u t thư ng liên quan n b t kỳ h th ng 2 pha nào). 2. Các lo i ch t keo: Ch t keo (Colloid Substance) là s k t h p b t kỳ tr ng thái nào c a v t ch t, ngo i tr khí. Ví d : ch t l ng hay ch t r n trong không khí ư c g i là sol khí (aerosol) khí, ch t l ng, ch t r n trong m t ch t l ng ư c g i là lyosol, khí trong m t ch t r n ư c g i là b t (foam), ch t r n trong m t ch t r n ư c g i là huy n phù r n (solid suspenston). T t c các ch t phân tán keo (colloidal dispersions) u ư c g i là sol, b t k ki u pha phân tán gì. Khi m t ch t l ng ư c s d ng làm pha phân tán, ch t keo ó ư c g i là ưa dung môi (lyophilic): ch t b phân tán thích ch t l ng hơn; hay là k dung môi (lyophobic): ch t b 2 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
phân tán k ch t l ng. các v t li u keo (colloidal materials) ư c s d ng l y d u ho c là agar ho c là algin ư c hòa tan trong nư c, vì v y có tên là th y keo (hydrocolloid). Nư c: ch t làm phân tán = pha phân tán = dispersion phase. Agar ho c Algin: ch t b phân tán = pha b phân tán = dispersed phase) => Colloid. 3. S chuy n tr ng thái t sol sang gel: N u n ng c a pha b phân tán trong ch t th y keo , Sol b chuy n sang m t d ng bán c ng (semisolid) ư c xem như là Gel. Trong tr ng thái Gel, pha b phân tán k t t l i t o thành nh ng chu i hay s i ư c g i là mixen (micelles). Các s i này phân nhánh và x p chen nhau t o thành c u trúc kh i như bàn ch i (brush - heap structure), ta có th tư ng tư ng gi ng như s chen chúc nhau (intermeshing) c a các dây r t nh trong m t kh i lông bàn ch i, còn môi trư ng phân tán ư c gi trong nh ng kho ng h gi a các s i ó b i s c hút mao d n hay s c k t dính. i v i Agar, các s i ư c gi v i nhau nh l c phân t th c p. S k t h p này r t y u; chúng b phá v khi ch hơi tăng nhi t và tái thi t l p tr l i tr ng thái ban u khi nhi t tr v nhi t phòng. Nhi t mà t i ó có s thay này là nhi t Gel hóa (gelation o temperature) 37 C hay hơi cao hơn (quá trình hoàn nguyên). Vì v y, Agar ư c g i là ch t th y keo hoàn nguyên (reversible hydrorolloid). i v i Alginate, các s i ư c t o nên nh ph n ng hóa h c, trong trư ng h p cá bi t này, s chuy n tr ng thái ó không hoàn nguyên, vì v y có tên là ch t th y keo không hoàn nguyên (irreversible bydrocolloid). 4. c tính chung c a gel: - L c b n gel: Gel có th ch u l c áng k , c bi t l c c t, mà không ch y ra mi n là l c tác ông nhanh. c ng và b n c a gel liên quan tr c ti p n m t c a kh i lông ch i (brush-heap density) hay n ng c a kh i ó. Ví d như gel hoàn nguyên, n ng c a pha b phân tán trong sol càng l n thì s s i ư c t o nên trong gel càng nhi u. Tuy nhiên, n u l c tác ng kéo dài, v t li u b ch y ra, có th do b phá v m ng lư i liên quan n môi trư ng phân tán và c u trúc s i. gel hoàn nguyên nhi t càng th p, gel càng b n và ngư c l i. Khi gel b nóng lên, năng lư ng ng c a các s i tăng lên d n n kho ng cách gian s i l n hơn và gi m s c k t, nhi t tăng cũng thu n l i cho s t o thành sol. Khi nhi t ti p t c tăng lên càng nhi u s i tr l i nguyên th , n khi cu i cùng nhi u s i nguyên th hơn là các s i ang có. nhi t này, s hóa l ng sang d ng sol x y ra. b n c a gel không hoàn nguyên không b nh hư ng nhi u n s tăng nhi t bình thư ng, do các s i ư c t o thành b i ph n ng hóa h c và không tr l i nguyên th dư i s c nóng. b n c a c 2 gel trên có th tăng b ng cách thêm vào nh ng b th nh t nh như h t n (filleers) hay ch t hóa h c. H t n thông thư ng là b t trơ m n, các ti u phân h t n ư c bao gi trong m ng lư i mixen, b ng cách th c như th , kh i ch i lông ư c hoàn l i, c ng r n hơn và ít d o. 3 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
- Thay i v kích thư c: Có l t c u trúc c a ch t th y keo, m t ph n l n th tích gel ư c nư c l p y. N u lư ng nư c trong gel gi m, gel s co rút; và n u gel ng m nư c, nó s n ra hay ph ng lên. S thay i kích thư c này quan tr ng áng k trong nha khoa b i vì b t kỳ thay i nào v hình th c x y ra sau khi l y d u ra kh i mi ng u d n n nh ng sai l ch làm cho m u không chính xác. Gel có th m t nư c b i s bay hơi b m t hay b i m t s r d ch trên b m t theo m t quá trình ư c bi t là syneresis. ây là m t trong nh ng c tính quan tr ng c a gel. Ch t r ra trên b m t c a gel trong và sau quá trình syneresis không ph i là nư c. Nó có th là ch t ki m hay acid, tùy thu c vào thành ph n c a gel. b t kỳ tình hu ng nào, b t c khi nào nư c hay d ch b m t i kh i h th ng mixen c a Gel do s bay hơi hay syeresis gel u co rút. N u gel ư c t trong nư c, nó s hút nư c b i quá trình g i là s hút nư c. Gel ph ng lên trong quá trình hút nư c, và như v y s làm thay i kích thư c ban u. S hút nư c cũng gây bi n d ng nhi u như s bay hơi hay syneresis. Hi u qu c a syneresis, bay hơi hay hút nư c u ph i ư c h n ch m b o d u úng. M c dù nha sĩ không ki m soát ư c syneresis, nhưng m t bi n d ng có th ư c gi m b ng cách m u ngay l p t c. m u th ch cao ngay cũng làm h n ch hi u qu c a s bay hơi. N u không th m u ngay, d u c n ư c ph b ng khăn gi y m. i u này t o m t môi trư ng m 100%, làm ch m quá trình bay hơi. Gi y ph lên không nên quá ư t, n u như th , s hút nư c có th x y ra. IV. V T LI U L Y D U NHA KHOA ÀN H I KHÔNG CÓ NƯ C (NONAQUEOUS ELASTOMERIC IMPRESSION MATERIALS) 1. Cơ s phát tri n elastomer Ngoài các gel d ng th y keo (Hydrocolloid) còn có m t nhóm v t li u l y d u àn h i gi ng như cao su: Elastomer. V t li u này là m t lo i cao su t ng h p. u tiên, v t li u ư c g i là v t li u l y d u cao su (rubber impression materials), nhưng ngày nay, v t li u t ng h p này ư c xem như là Elastomer hay v t li u l y d u àn h i. Phân lo i s 19 c a ADA th ng nh t g i v t li u này là "V t li u l y d u nha khoa àn h i không có nư c" ("nonaqueous elastomeric dental impresion materials"). M t v t li u àn h i g m nhi u phân t hay polymers n i v i nhau b i lư ng nh các n i ngang. N i ngang liên k t các chu i polymer xo n l i v i nhau t i nh ng i m nh t nh t o nên m t m ng lư i theo c ba chi u không gian thư ng ư c g i là gel. Trong trư ng h p lý tư ng, m t l c kéo căng làm cho các chu i poly tháo xo n t i m t m c c thù mà có th ph c h i ư c nghĩa là: các chu i này b t tr l i tr v tình tr ng r i chùng ra c a chúng khi l c không còn. S lư ng các n i ngang quy t nh c ng và tính àn h i c a v t li u. Các v t li u t ng h p gi ng cao su u tiên ư c t o nên b i m t quá trình ư c g i là quá trình lưu hóa (Vulcanization) hay quá trình trùng h p (Curing). Lưu hóa là m t quá trình t o các n i ngang liên quan n các nhóm sulfur mercaptan (thành ph n t o mùi c trưng cho v t li u l y d u polysulfide. Các elastomer và polysulfide u tiên này ã có th i ư c xem là 4 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
v t li u l y d u cao su ( rubber-base impression mater), v t li u l y d u mercaptan (Theo nhà s n xu t u tiên Thiokol Corporation). B n ghi chi ti t c a ADA hi n nay xét n 3 lo i v t li u l y d u àn h i. Vi c phân lo i d a trên tính ch t àn h i (ch n l c) và s thay i kích thư c c a v t li u ã trùng h p hơn là d a trên c i m hóa h c. Tuy nhiên, m i m t lo i ư c chia nh ra n a thành 4 lo i tuỳ theo quánh: 1. Nh (Light body) 2. Trung bình (Medium or regular body) 3. N ng (Heavy body) 4. Putty (Nh i tr n tay) quánh là m t tính ch t c a v t li u, ki m soát c tính ch y c a v t li u. quánh có th ư c xác nh b i test quánh. V m t hóa h c, có 4 lo i ch t àn h i (elastomer) ư c dùng làm v t li u l y d u: 1. Polysulfide 2. Silicone trùng h p ngưng t (condessation polymerizing silicone) 3. Silicone trùng h p thêm vào (addition polymerizing silicone) 4. Polyether M i m t v t li u này sao l i c u trúc mi ng v i chính xác s d ng trong ph c hình c nh hay tháo l p. H u h t chúng u là nh ng h th ng g m 2 thành ph n d ng b t nhão (paste). L y các paste có màu s c khác nhau, v i dài như nhau t lên t m tr n, và tr n cho t i khi thành m t màu ng nh t. S ông c ng x y ra nh s k t h p c a quá trình trùng h p kéo dài chu i, t o các n i ngang, hay c hai b ng các ph n ng ngưng t hay thêm vào. Trong su t quá trình trùng h p, i u r t quan tr ng là xác nh kho ng th i gian v t li u l y d u v n còn ch y t vào mi ng và khi nào c ng l y ra kh i mi ng. Trên lâm sàng, v t li u quá th i gian không th s d ng ư c là khi nó tr nên quá c và quá quánh không th ch y và không th ghi l i chi ti t răng hay mô m m. V t li u ông c ng hoàn toàn khi nó b t lên toàn b n u n móng tay vào. Các nhà th c hành nha khoa có nh ng phương pháp c a riêng h nh n ra các giai o n c trưng này c a v t li u. 2. Cách s d ng Th i gian làm vi c (working time) ư c tính t lúc b t u tr n và k t thúc trư c khi v t li u có ư c tính àn h i. Th i gian làm vi c c a m t v t li u có th ch p nh n ư c ph i vư t quá th i gian òi h i tr n, ưa vào ng bơm và ưa vào khay. Th i gian ông c ng (setting time) ư c tính t b t u tr n cho t i lúc v t li u ã trùng h p l y d u ra ngoài v i s bi n d ng không áng k . L y d u ra kh i mi ng quá s m là m t nguyên nhân ph bi n c a bi n d ng d u. N u v t li u không ông c ng thích h p, v t li u s không có tính ch t àn h i iv i co kéo khi l y d u ra kh i mi ng. H u h t th i gian ông c ng ư c các nhà s n xu t ưa ra u quá ng n. i thêm vài phút trư c khi l y d u ra có th m b o thành công. Th i gian ông c ng không tương ng v i th i gian trùng h p (curing 5 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
time). Th c t trùng h p v n ti p di n trong m t th i gian áng k sau khi ông c ng và ư c xem là: quá trình trùng h p còn l i (sesidual polymer). 3. Các c i m: Nh ng tính ch t lưu bi n (Theologic properties) c a v t li u l y d u àn h i óng vai trò ch y u trong vi c ng d ng thành công các lo i v t li u l y d u có chính xác cao. V t li u này ư c ưa vào mi ng như là m t ch t quánh v i tính ch y ư c i u ch nh c n th n. Khi ó, ph n ng ông c ng chuy n chúng sang m t kh i quánh àn h i (viscoelastic solid). Tính ch y c a hình d ng kh i này cũng r t quan tr ng n u c n có m t d u chính xác. Ngay c quánh và tính ch y c a các thành ph n chưa tr n cũng quan tr ng, b i vì chúng ki m soát s d dàng trong thao tác tr n, lư ng b t khí trong quá trình tr n và khuynh hư ng cho b t khí thoát ra trư c khi th c hi n thao tác l y d u. V t li u l y d u lý tư ng là ghi l i m t cách chính xác c u trúc răng mi ng, sau khi l y ra kh i mi ng không b bi n d ng và gi n nh kích thư c trong labo hay n khi m u. Trên th c t , v t li u l y d u hi n nay ghi l i chính xác chi ti t c n thi t n u ư c s d ng úng. S bi n d ng khi l y ra ư c gi m t i thi u n u các nhà lâm sàng nh r ng vi c l y ra kh i mi ng càng nhanh càng ít l i bi n d ng vĩnh vi n. Vi c l y ra nhanh cũng làm tăng t i a s ch ng l i vi c rách d u. Tuy nhiên, i u này nên ư c th c hi n thích h p sau khi m khí b phá v . N u không, b nh nhân s c m th y khó ch u khi c g ng phá v m khí tách khay kh i răng. M t lý do khác ph i phá v m khí là làm gi m thi u nguy cơ bi n d ng không hoàn nguyên gây ra b i l c xo n quá m c t lên cán khay c g ng "phá s hút", m t phương pháp t t hơn là tháo g rìa các b khay cho t i khi khí l t vào bên trong khay. Sau ó, s d ng cán khay l y khay ra m t cách nhanh chóng và v i l c xo n t i thi u. C hai s bi n d ng và l c xé (tear energy) u liên quan n tính ch t quánh àn h i (visoclastic properties) c a các polymer. V t li u ông c ng dư ng như b n hơn n u l c tác ng nhanh. Ngoài vi c tăng rõ r t b n, s méo mó g n như có th ph c h i tr l i như cũ, làm gi m thi u t i a s bi n d ng. S d ng m t l c ch m ch p và lâu khi l y d u ra kh i mi ng có th gây bi n d ng vĩnh vi n b i vì các chu i tháo xo n vư t quá kho ng cách có th ph c h i ư c và làm cho v t li u l y d u không th b t l i như cũ. M t khi ư c l y ra kh i mi ng, d u ph i duy trì chính xác kích thư c c a nó. Nh ng thay i nhi t cùng v i s trùng h p ang ti p t c còn l i nh hư ng n s n nh kích thư c, m t i ph n ng và s bi n d ng do l c t vào như s c n ng c a th ch cao khi m u. Ngoài ra, m t vài k thu t kh trùng cũng có th làm thay i v t li u l y d u nh hư ng n chính xác c a m u. Nh ng thông s quan tr ng khác như s tương h p sinh h c, c i m s d ng và th i h n s d ng u có th có ư c các d u chính xác gi ng nhau v i t t c các lo i elastomer n u như th c hi n úng k thu t. Có s khác bi t áng chú ý m i s n ph m elastomer. C ng như th , các nha sĩ r t khác nhau thói quen và k năng làm vi c c a h khi s d ng m t lo i v t li u cho s n và ti n hành l y d u. V. CÁC C TÍNH CƠ B N C A V T LI U L Y D U 1. nh t: là s ch ng l i vi c lan to c a m t ch t l ng dư i tác d ng c a m t l c. Khi thôi tác d ng c a l c, ch t ó không ph c h i hình d ng ban u; 6 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
2. c: ư c o b ng ư ng kính c a v t li u khi ép gi a 2 t m kính; 3. c ng: ánh giá v t li u cao su. Nó là s ch ng l i s lún sâu c a u d ng c o; 4. Bi n d ng àn h i: là kh năng co l i như cü c a v t li u khi ng ng l c tác d ng; 5. Bi n d ng vĩnh vi n: là bi n d ng mãi mãi so v i hình d ng ban u; 6. S thay i kích thư c: là s thay i dài c a v t li u sau khi l y d u m t th i gian (thư ng là sau 24 gi ); 7. S co dãn t: là s ch u ng c a v t li u khi co dãn mà không t. 8. Gi i h n ghi d u: là kh năng l y d u c a m t v t li u khi 2 i m sát nhau; Yêu c u chung i v i v t li u l y d u: 1. D b o qu n và b n lâu; 2. Không c, không kích thích niêm m c, mùi và màu d ch u; 3. Khi ông không to nhi t làm b ng niêm m c; 4. Dùng v i ít trang thi t b và ơn gi n; 5. Th i gian làm vi c thao tác l y d u; 6. Tính àn h i t t, c th là: bi n d ng àn h i l n, bi n d ng vĩnh vi n nh , kéo giãn t cao; 7. Kh năng ghi n cao và n nh kích thư c sau khi l y d u 24 gi ; 8. Màu d quan sát; 9. Tương h p v i v t li u m u; 10. Giá c phù h p. VI. CÁC CH T L Y D U THÔNG THƯ NG Lo i c ng: - Th ch cao: dùng l y d u hàm toàn b . - Eugenol-oxyt k m: l y hàm toàn b không có vùng l m. - H p ch t nhi t d o: l y d u cùi răng, làm vành khít, thìa cá nhân trong hàm toàn b . Lo i àn h i - Alginate: l y d u cho hàm m t răng t ng ph n, cho hàm ch nh hình răng m t. - Agar - agar: l y d u hàm m t răng t ng ph n, l y d u răng gi c nh, l y d u cho m u th ch cao. - Cao su: Cao su polysulfat: l y d u làm răng gi c nh; Cao su polysiloxane: l y d u làm răng gi c nh; Cao su polyvinyl: l y d u làm răng gi c nh. 1. Aginate 7 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
Alginate là m t thu t ng thư ng ư c s d ng cho các mu i c a axit alginic. Ch t này ư c tách t gôm c a cây t o nâu. Gôm là m t d ng ch t do cây ti t ra nhưng khác v i nh a cây ch : gôm n u t lên s có mùi khét còn nh a cây t lên s có mùi thơm. Trong nha khoa, alginate ư c s d ng làm ch t l y d u và là v t li u l y d u ph bi n nh t hi n nay. Ngư i ta s n xu t và óng gói dư i d ng b t. khi l y d u ph i tr n b t v i nư c lã. Ưu như c i m c a alginate: - Alginate có ưu i m là d s d ng, r ti n, chính xác tương i, có th ch p nh n ư c. - Như c i m c a alginate là chính xác không cao (so v i silicone) nên thư ng dung l y d u sơ kh i. Sau m t th i gian, alginate có s thay i kích thư c ngoài mi ng do ó ph i m u ngay sau khi l y d u. 2. Cao su Cao su t nhiên hay cao su thiên nhiên là lo i v t li u ư c s n xu t t m cây cao su (Hevea brasiliensis). Cao su t ng h p là m t lo i ch t d o ư c con ngư i ch t o v i ch c năng là ch t co giãn. T nh a cây cao su, tr i qua ph n ng trùng h p t o thành isopren. Cao su t ng h p ư c t o ra t ph n ng trùng ngưng các c u trúc ơn. Cao su t ng h p có các c tính v t lý, cơ h c và hóa h c khác nhau, vư t tr i so v i cao su t nhiên. Silicone là m t ví d i n hình v cao su t ng h p, chúng ư c s d ng trong nhi u lĩnh v c. Trong y h c, r t nhi u s n ph m ư c s n xu t t silicone. V m t hoá h c, silicone là các polyme h u cơ và vô cơ, thư ng ư c g i m t cách không chính xác là "silicon". Các s n ph m silicone như d u silicon, m silicon, cao su silicone, nh a silicone nhưng thư ng ư c phân thành hai nhóm: d u silicone và nh a silicone. Trong nha khoa, silicone ư c s d ng làm ch t l y d u và là v t li u l y d u ư c coi là tiên ti n nh t hi n nay. Ngư i ta s n xu t dư i d ng b t, gel ho c mastic silicone và óng trong các thùng, h p ho c tupe ôi, m t ch a ch t silicone cơ b n (base) và m t ch a ch t xúc tác (catalyst). Khi s d ng l y d u ph i tr n hai th v i nhau. Ưu như c i m c a silicone: • Ưu i m c a silicone là chính xác cao (so v i alginate) nên thư ng dùng l y d u trong ph c hình c nh, c bi t là Implant. • Th i gian n nh lâu, ít có s thay i kích thư c ngoài mi ng. • Silicone có như c i m là khó óng gói và t ti n. 8 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials
t i liÖu tham kh¶o 1. Mai ình Hưng (2004), V t li u h c. Bài gi ng cho Cao h c. 2. Brian William Darvell (2000): Materials science for dentistry. 3. International Organization for Standardization (1996): Dental impression materials: reversible-irreversible hydrocolloid systems. 4. International Organization for Standardization (1976): Agar impression material. 5. Organization and Human Resource Development Associates (1981): Impression materials: dental assistant curriculum module. 6. International Organization for Standardization (1995): Produits dentaires hydrauliques pour empreintes à base d'agar-agar 7. Robert George Craig, Marcus L. Ward (1997): Restorative Dental Materials. 8. William Joseph O'Brien (2002): Dental materials and their selection. 9. Edward Charles Combe, F. J. Trevor Burke, William H. Douglas (1999): Dental biomaterials. 10. Stephen F. Rosenstiel, Martin F. Land, Junhei Fujimoto (2006): Contemporary Fixed Prosthodontics. 11. Ralph W. Phillips, B. Keith Moore (1994): Elements of dental materials: for dental hygienists and dental assistants. 12. H. Greener, J. K. Harcourt, E. P. Lautenschlager (1972): Materials science in dentistry. 13. Eugene William Skinner (1960): Dental materials: a laboratory manual 14. John Neil Anderson (1967): Applied dental materials. 15. Herbert T. Shillingburg, Sumiya Hobo, Lowell D. Whitsett (1981): Fundamentals of fixed prosthodontics. 16. Carol Dixon Hatrick, W. Stephan Eakle, William F. Bird (2003): Dental materials: clinical applications for dental assistants and dental hygienists.. 9 TS.Bùi Thanh H i. Vi n T Răng Hàm M t. 2012. Impression materials