Viêm mù khớp thứ phát ở trẻ sơ sinh và phẫu thuật điều trị

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Viêm khớp trên trẻ sơ sinh lμ một cấp cứu ngoại khoa th−ờng gặp. Trong 12 năm chúng tôi đã phẫu thuật cho 42 bệnh nhân có viêm mủ khớp. Bao gồm 42 bệnh nhân (trai: 26 vμ gái: 16) ; tuổi d−ới 30 ngμy. Lâm sμng vμ X quang đ−ợc chúng tôi nghiên cứu. Bệnh nhân đ−ợc phẫu thuật bằng lμm sạch khớp, đặt hệ thống t−ới rửa kháng sinh với dung dịch Cloramphenicol 0,05% hoặc Gentamycin 0,004%. Sau phẫu thuật chi đ−ợc bất động bằng bột. Kết quả của chúng tôi: Tốt : 38,1% , Khá: 47,6%, vμ Kém: 14,3%....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Viêm mù khớp thứ phát ở trẻ sơ sinh và phẫu thuật điều trị

TCNCYH 28 (2) - 2004 viªm mñ khíp thø ph¸t ë trÎ s¬ sinh Vµ PHÉU THUËT §IÒU TRÞ NguyÔn Ngäc H−ng Khoa Ngo¹i – BÖnh viÖn Nhi trung −¬ng Viªm khíp trªn trÎ s¬ sinh lµ mét cÊp cøu ngo¹i khoa th−êng gÆp. Trong 12 n¨m chóng t«i ®· phÉu thuËt cho 42 bÖnh nh©n cã viªm mñ khíp. Bao gåm 42 bÖnh nh©n (trai: 26 vµ g¸i: 16) ; tuæi d−íi 30 ngµy. L©m sµng vµ X quang ®−îc chóng t«i nghiªn cøu. BÖnh nh©n ®−îc phÉu thuËt b»ng lµm s¹ch khíp, ®Æt hÖ thèng t−íi röa kh¸ng sinh víi dung dÞch Cloramphenicol 0,05% hoÆc Gentamycin 0,004%. Sau phÉu thuËt chi ®−îc bÊt ®éng b»ng bét. KÕt qu¶ cña chóng t«i: Tèt : 38,1% , Kh¸: 47,6%, vµ KÐm: 14,3%. kh¸c còng ®−îc ghi nhËn nh− viªm phÕ qu¶n i. §Æt vÊn ®Ò phæi, viªm da mñ, viªm rèn, … vÞ trÝ vµ sè Viªm x−¬ng tuû x−¬ng vµ viªm mñ khíp ë khíp bÞ viªm mñ, kÕt qu¶ chäc dß khíp, .. trÎ s¬ sinh lµ mét bÖnh lý th−êng gÆp trong 2.2. CËn l©m sµng: Ghi nhËn c¸c kÕt qu¶ cÊp cøu Nhi khoa. BÖnh diÔn biÕn nhanh vµ nu«i cÊy vi khuÈn (m¸u vµ mñ) vµ nh÷ng h×nh viÖc chÈn ®o¸n ®Ó cã ®−îc th¸i ®é xö trÝ sím ¶nh ®Æc tr−ng c¶u viªm khíp mñ trªn phim cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do vËy, môc tiªu chôp Xquang. cña c«ng tr×nh lµ: 2.3. PhÉu thuËt 1. T×m hiÓu c¸c dÊu hiÖu trªn l©m sµng vµ X quang. - ChØ ®Þnh phÉu thuËt: TrÎ cã t×nh tr¹ng nhiÔm khuÈn, cã viªm s−ng nÒ khíp, chäc dß 2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ. khíp cã mñ hoÆc kh«ng, liÖt gi¶ d©y thÇn kinh ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p quay víi s−ng nÒ khíp vai. nghiªn cøu - Kü thuËt phÉu thuËt: ®−îc thùc hiÖn theo 1. §èi t−îng nghiªn cøu: quy tr×nh thèng nhÊt r¹ch da theo ®−êng cæ Bao gåm 42 trÎ s¬ sinh cã viªm mñ khíp thø ®iÓn vµo khíp, béc lé khíp, ®¸nh gi¸ t×nh ph¸t ®· ®−îc phÉu thuËt t¹i khoa Ngo¹i-BÖnh tr¹ng tæn th−¬ng khíp, lµm s¹ch æ khíp, ®Æt viÖn Nhi trung −¬ng tõ 1/1990 tíi th¸ng 12/2002. hÖ thèng t−íi röa kh¸ng sinh trong 48 giê, chi bÊt ®éng theo t− thÕ chøc n¨ng trong 6 tuÇn. Viªm khíp mñ do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nh− viªm mñ khíp nguyªn ph¸t, viªm khíp do lao, 2.4. §¸nh gi¸ kÕt qu¶: Dùa trªn c¸c tiªu giang mai kh«ng ®−îc ®−a vµo diÖn nghiªn cøu. chÝ l©m sµng, chøc n¨ng vËn ®éng vµ Xquang cña khíp ®Ó xÕp lo¹i theo b¶ng d−íi ®©y: 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu; 2.1. L©m sµng: Ghi nhËn c¸c th«ng tin vÒ giíi, tuæi vµ tuæi thai. T×nh tr¹ng nhiÔm khuÈn Chøc n¨ng §au TËp tÔnh X QUANG Tiªu chám Sai khíp DÝnh khíp Tèt Kh¸ KÐm cã kh«ng cã kh«ng Cã kh«ng Cã kh«ng Cã kh«ng Tèt +++ + +/- + + + Kh¸ + +/- +/- + + + KÐm + + +/- +/- + +/- 70
TCNCYH 28 (2) - 2004 Sai khíp mét phÇn: 02 / 15 (13,3%) iii. kÕT QU¶ Kh«ng sai khíp: 04 / 15 (26,7%) 1. L©m sµng: ♦T×nh tr¹ng ®Çu x−¬ng víi khíp viªm mñ 42 trÎ s¬ sinh trong ®é tuæi tõ 7 ngµy – 30 ngµy ®· bÞ viªm mñ khíp thø ph¸t ®· ®−îc Tiªu x−¬ng ®Çu x−¬ng: 08 / 42 (19,4%) mæ t¹i khoa Ngo¹i bÖnh viÖn Nhi trung −¬ng, Th−a lo·ng x−¬ng vïng hµnh x−¬ng: trong ®ã cã 26 trÎ trai (61,9%) vµ 16 bÐ g¸i 38/42 (90,5%) (38,1%). Qu¸ n÷a sè bÖnh nhi nµy cã tiÒn sö ♦Tæn th−¬ng kÕt hîp kh¸c. ®Î theieó th¸ng: ®Î tr−íc 8 th¸ng cã 29 ch¸u Viªm phÕ qu¶n phæi: 05 (11,9%) (61,1%) vµ tr−íc 9 th¸ng cã 13 ch¸u (> 8 th¸ng 9 th¸ng). Viªm mñ mµng tim: Kh«ng Ba t×nh tr¹ng nhiÔm khuÈn kh¸c ®i kÌm lµ: B¶ng 2: KÕt qu¶ ®iÒu trÞ viªm phÕ qu¶n phæi 17 bÖnh nhi (40,5%), KÕt qu¶ n % viªm rèn 13 (30,9%) vµ viªm da mñ 12 Tèt 16 38,1 (28,6%). Kh¸ 20 47,6 B¶ng 1: VÞ trÝ khíp viªm mñ KÐm 6 14,3 VÞ trÝ khíp n % 42 100 Khíp vai 22 52,5 Khíp h«ng 15 35,7 Iv. Bµn luËn Khíp gèi 02 4,7 1. Nguyªn nh©n. Khíp cæ ch©n 03 7,1 Nguyªn nh©n viªm mñ khíp s¬ sinh còng 42 100 kh«ng ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n th−êng gÆp trong viªm x−¬ng tuû x−¬ng vµ viªm mñ khíp. * §Æc biÖt trong sè 22 viªm mñ khíp vai, Nguyªn nh©n cña viªm mñ khíp lµ vi khuÈn tÊt c¶ ®Òu cã liÖt d©y thÇn kinh quay ®i kÌm. víi tô cÇu vµng chiÕm tíi 82,1%. Víi chÊn Sè l−îng khíp bÞ viªm mñ: th−¬ng theo mét sè t¸c gi¶ vÉn cho lµ nguyªn nh©n [ 3, 5, 6 ]. Trong thèng kª cña chóng t«i Viªm mét khíp: 35 ( 83,4%) cã thÓ do ®Î khã, trÎ bÞ gi»ng dËt vµ l«i kÐo Hai khíp: 03 (07,1%) nhÊt lµ khíp vai, vµ ®©y cã thÓ lµ nguyªn NhiÒu khíp (trªn 2 khíp): 04 (09,5%) nh©n lµm cho tû lÖ khíp vai cã viªm khíp mñ Viªm khíp mñ vµ viªm x−¬ng tuû x−¬ng chiÕm tû lÖ cao h¬n so víi nh÷ng khíp kh¸c x−¬ng kh«ng cïng víi khíp viªm: 11 (26,2%) (52,1%). - Chäc dß khíp Tuy nhiªn, trong hÖ thèng x−¬ng cña trÎ em cã mét sè vïng hµnh x−¬ng n»m trong Cã mñ: 36 ( 85,7% ) bao khíp lµ ®Çu trªn x−¬ng c¸nh tay, khíp Ch−a thÊy cã mñ: 06 ( 14,3% ) h«ng víi cæ vµ mét phÇn ®Çu trªn x−¬ng ®ïi; 2. CËn l©m sµng khíp cæ ch©n víi hµnh x−¬ng chám x−¬ng 2.1. Nu«i cÊy vi khuÈn m¸c n»m trong bao khíp cæ ch©n nªn nh÷ng KÕt qu¶ cÊy m¸u (+) : 13 ( 30,9%) khíp nµy dÔ cã viªm mñ mét khi ®Çu trªn cña x−¬ng n»m trong bao khíp [ 2, 3, 4, 7, 8... ]. KÕt qu¶ cÊy mñ (+) : 26 (61,9%) Trong khíp gèi, m¹ch m¸u nu«i ®Çu KÕt qu¶ ph©n lËp vi khuÈn: x−¬ng chÇy ®i xuyªn qua sôn tiÕp hîp tíi nu«i Tô cÇu vµng: 32/39 (82,1%) chám x−¬ng vÉn tån t¹i cho tíi 16 th¸ng tuæi [ Klebsiella: 04/ 39 (10,2%) 2, 6 ]. LÏ ra khíp gèi sÏ cã tû lÖ viªm mñ khíp Pneumoniae : 03/39 (07,7%) cao h¬n h¼n song l¹i ë vÞ trÝ thø ba sau khíp vai vµ khíp h«ng. §iÒu nµy gîi ý nguyªn 2.2. KÕt qu¶ trªn Film X quang nh©n cã thÓ do chÊn th−¬ng vµ kÕt hîp víi vi ♦Sai khíp h«ng: 09 / 15 (60,0%) khuÈn. 71
TCNCYH 28 (2) - 2004 2. ChÈn ®o¸n ph¶i trªn hai tuÇn. Do vËy, nh÷ng dÊu hiÖu 2.1. ChÈn ®o¸n l©m sµng gi¸n tiÕp cÇn ®−îc ph¸t hiÖn vµ còng gióp Ých cho viÖc chÈn ®o¸n sím. ChÈn ®o¸n l©m sµng th−êng kh«ng khã víi nh÷ng triÖu chøng cña héi chøng nhiÔm khuÈn, 3. PhÉu thuËt víi s−ng nÒ lµm mÊt r·nh tù nhiªn cña khíp Viªm mñ khíp trÎ em cÇn ®−îc xem nh− viªm lµ nh÷ng dÊu hiÖu cæ ®iÓn cña mét khíp mét phÉu thuËt cÊp cøu. Trong mét nghiªn cøu viªm [ 2, 4, 5] . Tuy nhiªn, c¸c khíp viªm cña Phemister [ trÝch 4, 6 ], ®Çu x−¬ng ®−îc th−êng h¹n chÕ vËn ®éng, ®©y lµ dÊu hiÖu Ýt ng©m trong mñ trong thêi gian 48 giê vµ nhiÖt ®−îc quan t©m nhÊt lµ chi cña trÎ ®−îc quÊn ®é ë 53 ®é, ®Çu x−¬ng ®· bÞ tiªu toµn bé. Trong bäc t· lãt . Do vËy, trÎ ®−îc ph¸t hiÖn th−êng nh÷ng tr−êng hîp chóng t«i phÉu thuËt cã 5/15 muén vµ tû lÖ chóng t«i gÆp, ph¸t hiÖn trÎ cã tr−êng hîp viªm mñ khíp h«ng, ®Çu x−¬ng ®ïi bÖnh th−êng muén sau 7 ngµy chiÕm tû lÖ bÞ t¸ch rêi hoµn toµn vµ ng©m trong mñ vµ ®iÒu 57,1%. nµy cho thÊy vÒ l©u dµi khíp hoµn toµn mÊt kh¶ Mét dÊu hiÖu ®Æc thï cho viªm mñ khíp vai n¨ng håi phôc. Trong nh÷ng tr−êng hîp kh¸c, s¬ sinh lµ gi¶ liÖt d©y quay. §©y lµ dÊu hiÖu cho ®Çu x−¬ng, chám x−¬ng bÞ mÊt sôn ®Çu x−¬ng h−íng chÈn ®o¸n tíi mét viªm mñ khíp trong vµ nham nhë do tr¬ lé x−¬ng ë ®Çu x−¬ng, kh¶ khi mét sè dÊu hiÖu kh¸c ch−a cã. Tuy nhiªn n¨ng dÝnh khíp rÊt dÔ xÈy ra . còng cÇn chó ý r»ng trong gÉy ®Çu trªn x−¬ng Trong phÉu thuËt cÇn më réng khíp, nhËn c¸nh tay ( bong sôn tiÕp ®Çu trªn) còng cã thÓ râ toµn bé khíp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc lµm cã dÊu hiÖu nµy. Do vËy ®Ó cã ®−îc chÈn ®o¸n s¹ch khíp. Nguyªn t¾c më khíp nhÊt lµ víi chÝnh x¸c cÇn kÕt hîp víi chäc dß khíp. khíp h«ng, ®−êng r¹ch bao khíp kh«ng ®−îc Chäc dß khíp víi khíp cã viªm mñ th−êng c¾t ngang do ®éng m¹ch nu«i khíp ®i däc hót ®−îc mñ trong khíp. Tuy nhiªn trong mét theo trôc cæ x−¬ng ®ïi [1, 4, 6...]. ThËn träng sè tr−êng hîp ®Õn muén, trÎ ®−îc dïng vµ cè g¾ng b¶o tån ®éng m¹ch mò tr−íc n»m kh¸ng sinh vµ ®−îc bÊt ®éng tèt nªn cã thÓ ngay d−íi, trong s¸t víi mÊu chuyÓn bÐ, hy chäc dß kh«ng hót ®−îc mñ; thùc tÕ kh«ng väng gi÷ cho chám x−¬ng ®ïi trong t×nh tr¹ng ph¶i trong khíp kh«ng cã mñ, chóng t«i ®· viªm cã ®−îc dinh d−ìng tèt h¬n. gÆp 14.3% khíp cã mñ nh−ng chäc khíp §−êng mæ vµo khíp chóng t«i th−êng sö th¨m dß cho dÊu hiÖu ©m tÝnh. Do vËy, kÕt dông ®−êng vµo khíp cña Shede hoÆc hîp khai th¸c bÖnh sö, tiÒn sö s¶n khoa vµ Hueter. §−êng vµo mÆt tr−íc cã lîi lµ kh«ng nhÊt lµ vÞ trÝ ng«i thai liªn quan tíi cuéc ®Î ®i qua mét líp c¬ dÇy, viÖc ch¨m sãc sau mæ cña bµ mÑ liªn quan tíi bÖnh cña trÎ cÇn tèt h¬n do kh«ng bÞ d©y bÈn v× trÎ kh«ng cã ý ®−îc thùc hiÖn tèt. ViÖc ®ã gióp thÇy thuèc thøc tù gi÷ vÖ sinh. Nh−ng nÕu sö dông ®−êng chÈn ®o¸n chÝnh x¸c bÖnh. nµy cÇn chó ý kh¾c phôc nh−îc ®iÓm lµ dÉn 2.2. ChÈn ®o¸n X quang l−u kh«ng tèt, kh«ng triÖt ®Ó. Víi ®−êng mæ mÆt sau ( kü thuËt cña Ober ) ®©y lµ ®−êng Chôp Xquang chôp khíp cã kh¶ n¨ng cho mæ cho dÉn l−u tèt nh−ng vµo khíp ph¶i qua thÊy râ mét sai khíp, sai khíp mét phÇn mét líp c¬ dÇy, viÖc ch¨m sãc vÕt mæ rÊt khã (subluxation). Trong mét sè tr−êng hîp cã thÓ kh¨n. thÊy khíp gio·ng réng hoÆc kh«ng. Do ®ã, víi x−¬ng khíp trÎ em ph¶i ®ång thêi chôp c¶ 4. T−íi röa khíp b»ng dung dÞch kh¸ng hai bªn ®Ó so s¸nh. sinh. Trªn phim chôp Xquang cÇn quan s¸t toµn Khíp ®−îc t−íi röa b»ng dung dÞch diÖn. §Çu x−¬ng, vïng hµnh x−¬ng ®−îc Cloramphenicol 0,05% hoÆc dung dÞch quan s¸t kü tr¸nh bá sãt tæn th−¬ng víi nh÷ng Gentamycin 0,004% víi 2.000 ml liªn tôc æ khuyÕt hµnh x−¬ng hoÆc th−a lo·ng x−¬ng, trong mét ngµy. Thêi gian t−íi röa kh«ng nªn hoÆc vïng sôn tiÕp hîp tiÕp gi¸p hai ®Çu ®Ó qu¸ 48 giê do kh¶ n¨ng g©y viªm bao ho¹t x−¬ng cã thÓ thÊy kh«ng ®Òu vµ kh«ng nh½n. dÞch do pH cña dung dÞch vµ kh¶ n¨ng l©y Còng nh− viªm x−¬ng cña mét sè vïng kh¸c, chÐo vi khuÈn trong khi t−íi röa kh¸ng sinh. cña trÎ lín chê ®îi cho cã ph¶n øng cèt m¹c 72
TCNCYH 28 (2) - 2004 ViÖc t−íi röa kh¸ng sinh víi trÎ s¬ sinh cÇn kÕt 4. Faden H, Grossi M: Acute osteomyelitis hîp víi bÊt ®éng tèt vïng khíp viªm mñ. Do in children:reassessment of etiologic khíp th−êng xuyªn vËn ®éng cho dï ®−îc bÊt agents and their clinical characteristics. ®éng nªn hÖ thèng t−íi röa cÇn ®−îc ch¨m sãc Am J Dis Child 145:65, 1991. tèt nh»m tr¸nh t¾c, tr¸nh mäi kh¶ n¨ng cã thÓ 5. Lauschke FHM, Frey CT: l©y chÐo b»ng ®−êng ra cña cña hÖ thèng nµy. Hematogenous osteomyelitis in infants and v. KÕt luËn children in Viªm khíp mñ thø ph¸t trªn trÎ s¬ sinh cã the Northwestern region of Namibia. J thÓ gÆp ë tÊt c¶ c¸c khíp, nh−ng khíp vai ( Bone Joint Surg 76-A:502, 1994. 52,5%) vµ khíp h«ng ( 35,7%) chiÕm tû lÖ 6. Longjohn DB, Zionts LE, Stott NS: cao. L©m sµng víi nh÷ng triÖu chøng cña mét Acute hematogenous osteomyelitis of the khíp viªm mñ kh¸c, song víi khíp vai cña trÎ Epiphysis. Clin Orthop 316:227, 1995. s¬ sinh bao giê còng b¾t gÆp dÊu hiÖu gi¶ liÖt 7. Roine I, Faingezicht I, Arguedas A, et d©y thÇn kinh quay. CÇn chó ý kÕt hîp chÈn al: Serial serum C-reactive protein to ®o¸n l©m sµng vµ X quang, chó ý tíi nh÷ng tæn th−¬ng kÕt hîp. X quang cã thÓ gióp chÈn monitor recovery from acute ®o¸n sím. hematogenous osteomyelitis in children. Pediatr Infect Dis J 14:40, 1995. PhÉu thuËt viªm mñ khíp trÎ lµ mét phÉu thuËt cÊp cøu. Trong phÉu thuËt lµm s¹ch 8. Unkila-Kallio L, Kallio MJT, Eskola J, khíp vµ kÕt hîp t−íi röa kh¸ng sinh ®· cho Peltola H: Serum C-reactive protein, kÕt qu¶ tèt vµ phÉu thuËt kh«ng phøc t¹p cã erythrocyte sedimentation rate and white thÓ ¸p dông tèt trong ®iÒu kiÖn trang bÞ kh«ng blood cell count in acute hematogenous ®ßi hái phøc t¹p. osteomyelitis of children. Pediatrics 9:59, KÕt qua: Tèt : 16 / 42 ( 38,1%); Kh¸: 20 / 1994. 42 ( 47,6%) vµ KÐm: 06 / 42 ( 14,3%). 09. Nelson C, Hickmon SG, Harrison BH: Elution characteristics of gentamicin- Tµi liÖu tham kh¶o PMMA beads after implantation in 1. Anderson LD, Horn LG: Irrigation- humans. Orthopedics 17:415, 1994. suction technique in the treatment of acute hematogenous osteomyelitis,chronic 10. Patzakis MJ, Wilkins J, Kumar J, et al: ostemyelitis, and acute and chronic joint Comparison of the results of bacterial infections. South Med J 63: 745, 1970. cultures from multiple sites in chronic 2. Craigen MAC, Watters J, Hackett JS: osteomyelitis of long bones. J Bone Joint The changing epidemiology of osteomyelitis Surg 76-A:664, 1994. in children. J Bone Joint Surg 74-B:541, 1992. 3. Dirschl DR: Acute pyogenic osteomyelitis in children Orthop Rev 23:305, 1994. Summary Secondary purulent arthritis in neonate and surgical treatment During twenty - years period (1990-2002) we operated on 42 children with Secondary purulent arthritis. Included 42 children (female: 16 and male: 26); Age under 30 days. The patients were operated by arthrosis is cleaned and place articular irrigation with the solution Cloramphenicol 0,05% or Gentamycin 0,004%. After Operation, Extremities is immobilised by the plaster. The follow-up Our results are: Good in 31.8 percent, Fair in 47.6 percent and Poor in 14.3 percent. 73