B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B Y T
TRƯỜNG ĐI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH
NGUYN HU NG
HIU QU B SUNG VITAMIN K2 VÀ MT S BIN PHÁP CAN THIP
CI THIN TÌNH TRNG DINH DƯNG, SC KHE XƯƠNG
TR EM 7-10 TUI TI HUYN TIN HI, THÁI BÌNH
Chuyên ngành: V sinh xã hi hc và T chc y tế
MÃ S: 62 72 01 64
TÓM TT LUN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
Thái Bình - 2023
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TI
TRƯỜNG ĐI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH
Người hướng dn khoa hc:
1. PGS.TS. Hoàng Năng Trọng
2. TS. Trương Hồng Sơn
Phn bin 1:
Phn bin 2:
Phn bin 3:
Lun án s đưc bo v tc Hội đồng chm lun án cấp Trường, hp ti
Trường Đại học Y Dược Thái Bình
Vào hi gi ngày tháng năm 2023
Có th tìm hiu lun án tại thư viện:
- Thư viện Quc gia
- Thư viện Trường Đại học Y Dược Thái Bình
1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong quá trình phát trin hi, yếu t con người luôn đóng một vai trò rt
quan trọng, đặc bit tr em. Tr em ch nhân tương lai ca mi quc gia trên
thế gii. Chính vì vy, s phát trin v th lc, trí tu ca tr luôn được quan tâm
hàng đầu. tr nhỏ, giai đoạn tiu hc t 7 đến 10 tui là la tui chuyn tiếp t tr
em thành tr v thành niên. Trong giai đon này, tr thường nhng chuyn biến
v mức tăng trưởng th chất cũng như tinh thần và là mt giai đoạn phát trin quan
trng làm nn tng cho nhng thời điểm tiếp theo trong cuộc đi tr. Vic ci thin
dinh dưỡng không ch quan trng những năm đầu đời mà còn là mt quá trình liên
tc sut những m học đường đc biệt giai đoạn v thành niên. Vai trò ca mt
s loi vi chất dinh dưng như canxi, st, km, vitamin A, vitamin D... đi với tăng
trưởng tr em nói chung đã được đ cp t lâu. Tuy nhiên, vitamin K2 gần đây
mới được các nghiên cu chng minh có hiu qu trong việc giúp xương chắc khe
hơn. Vitamin K2 c dng hot hóa protein osteocalcin giúp gn canxi vào xương,
do vy tác dụng làm tăng mật đ xương, giảm tốc độ loãng xương. Thái Bình
mt tnh nông nghip thuc Đồng Bng sông Hng, kinh tế hi tuy đã nhiu
thay đổi tích cc nhưng vn còn nhiu khó khăn, t l suy dinh ng th nh cân
suy dinh ng thp còi tr i 5 tui vn còn vn đề sc khe cng đồng.
Bên cnh đó cho đến nay chưa nhiu thông tin v nh trng dinh ng ca nhóm
tr t 7-10 tui giai đon rt quan trng trong phát trin th cht ca tr nn
tng cho giai đon tăng tc v tăng trưng giai đon dy thì. Hin nay, trên c c
nói chung và ti tỉnh Thái Bình nói riêng, chưa có nghiên cu nào toàn din v vic
b sung vitamin K2 cũng như các bin pháp can thiệp để ci thin mật độ xương và
tình trng dinh dưỡng ca tr em. Nhm góp phn đề xut bin pháp can thiệp để ci
thin tm vóc ngưi Vit Nam, chúng tôi thc hiện đề tài: Hiu qu b sung vitamin
K2 mt s bin pháp can thip ci thin tình trạng dinh dưỡng, sc khỏe xương
tr em 7-10 tui ti huyn Tin Hi, Thái Bình nhm mc tiêu:
2
MC TIÊU NGHIÊN CU
1. Đánh giá tình trạng dinh dưỡng ca tr em t 7 đến 10 tui 3 trường tiu
hc huyn Tin Hi, Thái Bình.
2. Xác định tình trng sc khỏe xương (mật độ xương, khối lượng xương, nng
độvitamin D, canxi ionosteocalcin) tr em t 7 đến 10 tui chm tăng trưởng
chiu cao tại địa bàn nghiên cu.
3. Đánh ghiệu qu b sung Vitamin K2 mt s bin pháp can thip ci
thin tình trạng dinh dưỡng và sc khỏe xương tr em t 7 đến 10 tui chậm tăng
trưởng chiu cao tại địa bàn nghiên cu.
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CA LUN ÁN
Luận án đã đóng góp thêm những d liu v tình trạng dinh dưỡng ca tr em
la tui tiu hc tnh Thái Bình.
Nghiên cu ca chúng tôi là mt trong s ít nghiên cứu đánh giá các chỉ s liên
quan đến sc khỏe xương của tr em t 7 đến 10 tui chậm ng trưởng chiu cao
bao gm mật độ xương, khối lượng xương, nồng độ vitamin D, canxi ion
osteocalcin.
Nghiên cu bng chng khoa hc v gii pháp th áp dng cho nhng
tr em chm tăng trưởng chiu cao nhm h thp t l suy dinh dưỡng thp còi và t
l nguy suy dinh dưỡng thp còi tr tiu hc. Nghiên cu cho thy sau 6
tháng can thiệp đã giúp ci thin các ch s nhân trc, mật độ xương, khối lượng
xương, vitamin D, canxi ion và osteocalcin tr em chậm tăng trưng chiu cao t
7 đến 10 tui ti mt s trường tiu hc huyn Tin Hi, tnh Thái Bình.
CU TRÚC CA LUN ÁN
Lun án gm 128 trang. Đt vấn đề: 2 trang; Tng quan tài liu: 28 trang; Đối
ợng và phương pháp nghiên cu: 29 trang; Kết qu nghiên cu: 33 trang; Bàn lun:
32 trang; Kết lun: 2 trang; Khuyến ngh: 1 trang; 30 bng 12 biểu đồ; 163 tài liu
tham kho, trong đó 40 tài liu tiếng Vit và 123 tài liu tiếng Anh.
3
CHƯƠNG 1. TNG QUAN TÀI LIU
1.1. Đặc điểm phát triển chiều cao và các yếu tố ảnh hưởng
1.1.1. Đặc điểm phát triển chiều cao trẻ em
Tui tiu học giai đoạn quyết định s phát trin tối đa các tiềm năng di truyền
liên quan đến tm vóc, th lc trí tuệ. Đây giai đoạn tr tích lũy chất dinh dưỡng
cn thiết chun b cho giai đoạn dy ttiếp theo, giai đoạn s biến đổi nhanh c
v th cht và tâm lý, nhưng cũng giai đoạn rt d b tn thương khi bị thiếu ht v
dinh dưỡng.
1.1.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao
1.1.2.1. Yếu t di truyn
Kết qu ca nhiu nghiên cu cho thy yếu t gen th chiếm khong 60-
80%, s khác bit v chiu cao gia các cá thyếu t môi trưng chiếm khong
20-40%.
1.1.2.2. Yếu t môi trường
* Yếu t dinh dưỡng: Các nghiên cu cho thy mi tương quan gia yếu t
dinh dưỡng vi s tăng trưởng và phát trin chiu cao ca tr.
- Vitamin D: Vitamin D đóng vai trò rất quan trọng với sức khỏe, đặc biệt sức
khỏe xương.
- Vitamin K: Vitamin K tên gọi dành cho một nhóm các chất cấu trúc liên
quan đến nhau, bao gồm: vitamin K1 (phylloquinone) trong thực phẩm, vitamin
K2 (menaquinone - viết tắt MK) được sản xuất bởi các vi khuẩn ruột gvà
vitamin K3 (menadione) là một loại thuốc tổng hợp.
Quá trình to ct bào sn xut ra osteocalcin, giúp ly canxi t tun hoàn máu
gn vào ma trận xương. Osteocalcin nh hưởng đến quá trình khoáng hóa
xương osteocalcin thể gn vi các chất khoáng trong xương, do đó thể
giúp xương chắc khe giảm nguy gãy xương. Tuy nhiên, các tế bào osteocalcin
mi hình thành li dạng chưa hoạt động cần vitamin K2 để đưc hot hóa
hoàn toàn (thông qua quá trình carboxyla) và có th gn vi canxi.