Tài liệu "Xạ trị cobalt - 60" nhằm cung cấp cho học viên những nội dung về về đại cương, chỉ định - chống chỉ định, các bước chuẩn bị, các bước tiến hành, theo dõi và xử trí tai biến sau xạ trị cobalt - 60. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Xạ trị cobalt - 60
- XẠ TRỊ COBALT - 60
I. ĐẠI CƢƠNG
- Xạ trị cobalt - 60 là một kỹ thuật xạ trị bằng nguồn chiếu xạ từ ngoài, sử dụng
máy xạ trị Cobalt60, là một trong những kỹ thuật xạ trị đã và đang được sử dụng
ở các nước nghèo và đang phát triển hiện nay.
- Máy Cobalt 60 phát ra loại bức xạ: tia γ (năng lượng: 1,17- 1,33MeV)
II. CHỈ ĐỊNH
1. Xạ trị triệt căn
- Chỉ định cho các bệnh ung thư giai đoạn sớm (Ung thư vòm họng, ung thư da tế
bào đáy...vv.
- Người bệnh có chống chỉ định phẫu thuật hoặc hoá trị.
- Người bệnh từ chối phẫu thuật hoặc hoá trị.
2. Xạ trị phối hợp với phẫu thuật
Các trường hợp ung thư có chỉ định xạ trị phối hợp (ung thư phần mềm, ung thư
đầu cổ, ung thư trực tràng...vv)
3. Xạ trị triệu chứng
- Xạ trị giảm đau do di căn xương
- Xạ trị chống chèn ép: Chèn ép trung thất, chèn ép thần kinh.
- Xạ trị cầm máu.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Người bệnh suy kiệt hoặc giai đoạn cuối.
V. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện: Bác sĩ xạ trị, kỹ sư vật lý xạ trị, kỹ thuật viên xạ trị
2. Phƣơng tiện
- Máy gia tốc, máy mô phỏng, máy chụp cắt lớp, hệ thống đo liều
- Hệ thống lập kế hoạch điều trị theo không gian 3 chiều.
- Hệ thông tạo khuôn, các thiết bị cố định người bênh, chế tạo khối chì che chắn các
tổ chức lành, thiết bị bù trừ mô.
716
- 3. Ngƣời bệnh: Người bệnh và gia đình của người bệnh phải được bác sỹ điều trị giải
thích r về kỹ thuật xạ trị Cobalt - 60, các tác dụng phụ và các biến chứng có thể xẩy
ra. Kí cam kết đồng ý điều trị.
4. Hồ sơ bệnh án: Theo quy định của Bộ Y tế
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Duyệt phác đồ điều trị: Bác sỹ điều trị khám bệnh, có chẩn đoán xác đinh, thông
qua phòng về kỹ thuật xạ trị, chuẩn bị cho người bệnh, thực hiện các bước tiếp theo.
2. Mô phỏng lập kế hoạch điều trị (Simulation): là quá trình xác định trường chiếu
xạ một cách giả định trước khi bắt đầu lập kế hoạch xạ trị.
- Xác định tư thế người bệnh nằm ngửa, định vị bằng hệ thống đèn laser theo không
gian 3 chiều.
- Cố định người bệnh trong tư thế điều trị bằng các loại mặt nạ cho ung thư đầu cổ,
khối u não, các loại giá đỡ tay.
- Tiến hành mô phỏng: Xác định các trường chiếu xạ, các kỹ thuật xạ trị theo từng
loại bệnh.
- Chụp phim mô phỏng kiểm tra và lựa chọn trường chiếu, đánh dấu vị trí u sờ thấy,
hạch vùng, sẹo phẫu thuật, các mốc cản quang sau phẫu thuật, cơ quan lành cần
bảo vệ.
- Ghi nhận đầy đủ các thông số điều trị và tờ phơi kỹ thuật mô phỏng, nhập dữ liệu
vào mạng máy tính.
3. Chụp X quang hoặc chụp cắt lớp vi tính - mô phỏng (CT Simulator)
- Chụp cắt lớp vi tính - mô phỏng ở các khoa ung bướu có trang bị máy CT-Mô
phỏng.
- Chụp X quang đánh dấu trường chiếu
4. Lập kế hoạch điều trị, tính liều xạ
- Tính liều xạ theo bảng tính liều xạ thông th ường
- Trên hệ thống lập kế hoạch xạ trị 3D - 3D - CRT; IMRT. Lựa chọn kỹ thuật xạ trị,
đường đồng liều tối ưu cho từng người bệnh nhằm đạt mục đích đưa liều xạ cao,
hiệu quả nhất cho vùng khối u cần tiêu diệt, đồng thời các cơ quan lành cần bảo vệ
bị chiếu liều thấp nhất.
5. Thực hiện quy trình xạ trị
- Bác sĩ xạ trị hướng dẫn các trường chiếu xạ, các vị trí cần bảo vệ, các kỹ thuật khi
xạ trị.
717
- - Kỹ thuật viên xạ trị lập trình liều lượng, thời gian xạ trị và các thông số kỹ thuật
và tiến hành chiếu xạ.
- Xạ trị được thực hiện theo phân liều xạ thường quy 2Gy/ngày, 5 buổi/tuần.
VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
1. Theo dõi
Người bệnh được theo d i hàng ngày, hàng tuần về sức khỏe chung, tác dụng
phụ của xạ trị, tâm lý người bệnh, sự tiến triển của bệnh và đáp ứng tia xạ của khối
u…
2. Xử trí tai biến
- Các phản ứng cấp tính như mệt mỏi, buồn nôn hoặc nôn, chán ăn: dùng thuốc
chống nôn, ăn thần trước và trong tia xạ 1-2 tuần đầu.
- Phản ứng của da, niêm mạc: Chăm sóc tại chỗ
- Rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy: thuốc cầm ỉa, chế độ dinh dưỡng đầy đủ.
- Giảm bạch cầu: nâng cao thể trạng, thuốc nâng bạch cầu
718