Xây dựng xanh cùng vật liệu xây dựng không nung

Không gian công nghệ<br /> <br /> <br /> Xây dựng xanh cùng vật liệu<br /> xây dựng không nung<br />  HOÀNG LONG<br /> <br /> Theo Thông tư “Quy định sử dụng vật liệu xây không nung (VLXKN) trong các công trình xây dựng” thì từ<br /> 15/1/2013, các công trình xây dựng được đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước buộc phải sử dụng gạch không<br /> nung (GKN) thân thiện với môi trường. Theo đó, công trình tại các đô thị loại 3 trở lên phải sử dụng 100% VLXKN;<br /> kề từ ngày Thông tư có hiệu lực, những khu vực còn lại phải sử dụng tối thiểu 50% VLXKN đến hết năm 2015,<br /> và phải sử dụng 100% VLXKN sau năm 2015. Thế nhưng đến giờ loại vật liệu này vẫn còn xa lạ với nhiều người.<br /> <br /> Thế nào là vật liệu xây Gạch silicat làm từ vôi, cát silic và<br /> không nung? nước. Độ bền của viên gạch được gia<br /> tăng nhờ lò chưng hấp áp suất cao.<br /> VLXKN là loại vật liệu dùng trong<br /> xây dựng, và được sản xuất không<br /> qua quá trình nung. Nói đến VLXKN<br /> người ta thường nói đến GKN, Tuy<br /> nhiên VLXKN còn có nhiều loại khác Lõi bông thủy tinh<br /> <br /> như tấm 3D (panels), thạch cao... Việc Mối nối<br /> Gạch bê tông khí chưng áp (gạch AAC)<br /> phát triển VLXKN để thay thế loại vật Băng keo, bột chét<br /> liệu nung gây ô nhiễm môi trường là Gạch AAC được làm từ xi măng, vôi,<br /> Thanh đứng<br /> hướng đi của nhiều quốc gia hiện nay. thạch cao, nước, bột nhôm. Gạch được<br /> 12,7 mm<br /> tạo hình bằng phương pháp đổ rót như<br /> Một số loại VLXKN đúc bê tông, cắt định hình bằng máy<br /> cắt tự động và được dưỡng hộ cưỡng Thanh ngang 9 mm<br /> <br /> bức trong lò chưng hấp áp suất cao.<br /> Vách ngăn thạch cao<br /> Sử dụng vách thạch cao giảm 55 %<br /> thời gian xây dựng so với tường gạch,<br /> có thể tiết kiệm được 7% tổng giá trị<br /> Gạch block đầu tư đối với một tòa nhà trên 25<br /> Gạch block được sản xuất từ xi măng, tầng. Tuy nhiên vách ngăn thạch cao<br /> cát, sỏi, đá dăm, v.v… Độ bền của viên có đặc tính dễ co ngót, kỵ nước.<br /> gạch được gia tăng nhờ lực ép hoặc<br /> rung hoặc cả ép lẫn rung lên viên<br /> gạch và thành phần kết dính. Gạch bê tông bọt<br /> Gạch bê tông bọt làm từ xi măng, cốt<br /> liệu và phụ gia tạo bọt. Sản suất bằng<br /> công nghệ tạo bọt, khí trong kết cấu<br /> nên tỷ trọng viên gạch giảm đi nhiều.<br /> <br /> <br /> <br /> Gạch Silicat<br /> Gạch ống Bê tông cốt liệu nhẹ keramzit<br /> Gạch ống không nung, cách sản xuất Bê tông cốt liệu nhẹ keramzit được sản<br /> tương tự như gạch block. Độ bền của xuất từ xi măng, khung thép, keramzit<br /> viên gạch được gia tăng nhờ lực ép và và phụ gia. Gạch nhẹ, chịu được cường<br /> thành phần kết dính. độ cao nhưng giá thành cao.<br /> <br /> 14 STinfo SỐ 3 - 2013<br />  Không gian công nghệ<br /> <br /> Số lượng đăng ký sáng chế về GKN trên thế giới<br /> 600<br /> <br /> <br /> 518<br /> 500<br /> <br /> 451<br /> 425 427<br /> 400 413 417 415<br /> 397 398 398<br /> 385<br /> 367 365 370 367<br /> Cấu kiện 3D 338<br /> 317<br /> 300 295<br /> Cấu kiện 3D được sản xuất từ khung<br /> 259<br /> sắt và lõi nhẹ. Tấm 3D thích hợp thi 239<br /> công trên nền đất yếu, cải tạo nâng 200<br /> tầng nhà cũ với chi phí gia cố móng 159<br /> tối thiểu do nhẹ, thực hiện dễ,<br /> nhanh. Tuy nhiên, độ chống thấm 100<br /> kém, giá cao.<br /> <br /> Phát triển VLXKN qua sáng chế 0<br /> <br /> Sáng chế (SC) về VLXKN có từ rất sớm,<br /> từ đầu thế kỷ 20. Đến nay, theo cơ sở Nguồn: Wipsglobal<br /> dữ liệu tiếp cận được, có rất nhiều SC<br /> liên quan đến VLXKN, từ năm 1901 Xu hướng nghiên cứu VLXKN theo phân loại SC quốc tế<br /> đến nay, trên thế giới có trên 8.900<br /> 2.500<br /> SC. Lượng SC tập trung nhiều từ thập 2.243<br /> niên 90 đến nay, nhiều gấp 3 lần 2.098 1.994<br /> tổng số các SC của những năm trước, 2.000<br /> trung bình cứ mỗi năm có hơn 300<br /> SC đăng ký. Trong đó, năm 2005 có<br /> đến 518 SC mới được đăng ký. 1.500<br /> <br /> Các quốc gia ở châu Âu, châu Mỹ<br /> (như Hoa Kỳ, Anh, Canada,…) có 1.000<br /> những nghiên cứu và sản xuất<br /> 706 629<br /> VLXKN đầu tiên. Những năm sau<br /> 500<br /> này, các quốc gia châu Á (Nhật,<br /> Trung Quốc, Hàn Quốc) bắt đầu<br /> quan tâm nhiều về lĩnh vực này. Đến 0<br /> nay, có khoảng 47 quốc gia có SC E04 B28 E02 E01 C04<br /> đăng ký về VLXKN. Trong đó, 4 quốc Ghi chú: E04, B28,E02,E01, C04: số phân loại SC quốc tế<br /> gia có lượng đăng ký SC nhiều nhất Nguồn: Wipsglobal<br /> là Nhật: 3448 SC; Trung Quốc: 1748<br /> SC; Hàn Quốc: 986 SC; Mỹ: 825 SC. VLXKN được tập trung nghiên cứu đường sắt (E02).<br /> và ứng dụng trong những lĩnh vực<br /> VLXKN đầu tiên được phát triển là ŠŠ Các phương pháp xử lý nguyên<br /> sau đây:<br /> những sản phẩm xi măng cốt liệu đa vật liệu (xi măng, đất sét, đá…hay<br /> dạng các thành phần như: cát, mạt ŠŠ Các kết cấu xây dựng trên mặt vật liệu hỗn hợp) và các loại máy<br /> đá, xỉ, tro bay, đất đồi, phế thải xây đất như: tường, vách ngăn, nền móc thiết bị để tạo hình dạng cho<br /> dựng và công nghiệp. Những sản sàn hoặc mái, tấm lợp, đá lợp, ván VLXKN như: gạch viên, gạch tấm<br /> phẩm bê tông nhẹ có chất luợng lợp…. (E04). hay 3D… (E01).<br /> cao và giá thành thấp cũng là hướng<br /> ŠŠ Các công trình xây dựng ngầm,<br /> các nhà đầu tư ngắm tới. Sau đó, là ŠŠ Đặc tính kết dính và tính xốp nhẹ<br /> thủy lợi, hay các công trình thi công<br /> sự bùng nổ của VLXKN đa dạng về nhờ chất độn trong vật liệu xây (vôi,<br /> dưới nước (B28).<br /> chủng loại, tính năng nhờ vào sự phổ magie oxit, xỉ, xi măng, các hỗn hợp<br /> biến công nghệ vật liệu tiên tiến của ŠŠ Các công trình xây dựng giao đá…) trong sản xuất vật liệu xây<br /> các nước phát triển. thông như: mặt đường, đường bộ, không nung (C04).<br /> <br /> STinfo SỐ 3 - 2013 15<br />  Không gian công nghệ<br /> <br /> Từ năm 1990 đến nay, nghiên cứu vật liệu thân thiện với môi trường như dụng nó như là một hành động bảo<br /> về đặc tính kết dính cho VLXKN và VLXKN. Trong 5 năm tới, hoạt động vệ môi trường.<br /> ứng dụng VLXKN cho các công trình xây dựng xanh của khu vực thương<br /> mặt đất đang có xu hướng gia tăng ŠŠ Chất lượng và giá thành sản phẩm<br /> mại dự kiến sẽ tăng gấp 3 lần chiếm<br /> theo thời gian. GKN phần lớn chưa thể so sánh với<br /> 120 – 145 tỷ USD trong xây dựng mới.<br /> gạch đất sét nung. Trong khi gạch đất<br /> Tại Việt Nam, SC về VLXKN còn ít, chỉ Ở Việt Nam, nhu cầu về vật liệu xây rất sét nung có chất lượng tốt, giá thành<br /> khoảng trên 20 SC, hầu hết đang cao do nước ta đang trong giai đoạn rẻ; thiết bị đơn giản, đầu tư thấp.<br /> được công báo, chưa cấp bằng. Có phát triển. Dự báo nhu cầu năm 2020<br /> thể kể đến các SC như: Vật liệu xây ŠŠ Doanh nghiệp sản xuất gạch nung<br /> khoảng 42 tỷ viên gạch, nhưng hiện<br /> dựng bằng cát, đất, đá tại chỗ, tác giả: vẫn còn kiếm được nhiều lợi nhuận<br /> tại sản xuất VLXKN chỉ chiếm khoảng<br /> Nguyễn Hồng Bĩnh - TP.HCM; Sản xuất do không chịu thuế môi truờng, giá<br /> 8 – 10% tổng vật liệu xây. Tính đến<br /> bê tông nhẹ không sử dụng xi măng, nguyên liệu, nhiên liệu và nhân công rẻ.<br /> năm 2012, gạch block cả nước có hơn<br /> tác giả: Phạm Tuấn Nhi - TP.HCM; 1.000 dây chuyền có năng suất 7 tr ŠŠ Chính sách, quy hoạch và quản lý<br /> Bê tông nhẹ được tạo thành từ chất viên/ năm; 50 dây chuyền năng suất của Chính phủ chưa kịp thời và đồng<br /> tạo bọt, tác giả: Trần Trung Nghĩa - 7-40 triệu viên/năm. Gạch AAC có 22 bộ, đến mãi năm 2010 thì mới có QĐ<br /> TP.HCM; Bê tông cốt liệu gáo dừa, tác doanh nghiệp đầu tư dự án, trong 567/QĐ-TTg của chính phủ về VLXKN.<br /> giả: Nguyễn Tấn Khoa, Bến Tre… đó có 9 nhà máy hoạt động. Gạch bê<br /> Sản xuất và sử dụng VLXKN, xây dựng<br /> tông bọt 17 dây chuyền nhưng hoạt<br /> Thị trường gạch không nung: xanh, là xu thế tất yếu của thế giới nói<br /> động cầm chừng. Có thể nói VLXKN<br /> chung và Việt Nam nói riêng. Sự ra<br /> thế giới sôi động, Việt Nam tại Việt Nam phát triển rất chậm. Có<br /> đời của Thông tư “Quy định sử dụng<br /> đủng đỉnh nhiều nguyên nhân làm cho VLXKN<br /> VLXKN trong các công trình xây dựng”<br /> chậm phát triển, đó là:<br /> Tại châu Âu và các nước phát triển ở cùng những biện pháp cứng rắn của<br /> châu Á vào thập niên 60, 70, ngành sản ŠŠ Do thói quen sử dụng gạch đất sét Chính phủ và sự quan tâm của người<br /> xuất VLXKN đã phát triển mạnh, đến nung lâu đời của người dân nên chưa dân, hy vọng VLXKN sẽ phát triển<br /> nay đã gần thay thế gạch đất sét nung. có niềm tin với GKN và chưa ý thức sử trong tương lai. �<br /> VLXKN đang chiếm thị phần ngày càng<br /> lớn do chính phủ các quốc gia này có<br /> những chính sách hỗ trợ sớm để loại<br /> vật liệu này có thể cạnh tranh với vật<br /> liệu nung. Điển hình như Trung Quốc<br /> đã ban hành lệnh cấm sản xuất là sử<br /> dụng gạch đất sét rắn ở 170 thành phố<br /> từ năm 2003. Thái Lan không ban hành<br /> chính sách khuyến khích VLXKN nhưng<br /> Nhà nước quản lý chặt việc sử dụng<br /> đất đai, do đó vật liệu nung có giá cao<br /> hơn rất nhiều VLXKN. Yếu tố thị trường<br /> điều tiết khiến công nghiệp VLXKN ở<br /> Thái Lan rất phát triển như bêtông nhẹ<br /> đã có cách đây 10 năm. Tại Ấn Độ, GKN<br /> đang có xu hướng trở thành vật liệu<br /> phổ biến thứ hai sau gạch nung, chiếm<br /> khoảng 24% tổng vật liệu xây dựng. Bài viết được thực hiện dựa trên cơ sở tài liệu của chương trình “Báo<br /> Tại các nước phát triển, VLXKN chiếm cáo phân tích xu hướng công nghệ” tháng 12/2012 tại Trung tâm<br /> khoảng 60% tổng vật liệu xây dựng, Thông tin KH&CN TP.HCM (CESTI) với chuyên đề “Công nghệ sản xuất<br /> gạch đất sét nung chỉ chiếm khoảng gạch không nung: hiện tại và xu hướng phát triển".<br /> 10 – 15 %. Tại Mỹ những chương trình Chương trình “Báo cáo phân tích xu hướng công nghệ” được tổ chức<br /> xây dựng xanh đang có chiều hướng thường xuyên tại CESTI với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu<br /> tăng với tốc độ đáng kể do chính sách trong từng lĩnh vực và tài liệu phân tích được chuẩn bị chu đáo bởi các<br /> ưu đãi và khuyến khích của chính chuyên gia trong ngành và các chuyên viên khai thác thông tin, đặc<br /> quyền địa phương và liên bang, có tới biệt là khai thác thông tin sáng chế tại CESTI. Bạn đọc quan tâm tham<br /> 1/3 các công trình xây dựng thương dự chương trình “Báo cáo phân tích xu hướng công nghệ” liên hệ đăng<br /> mại mới là các công trình xanh – là ký tại phòng Cung cấp Thông tin, điện thoại: (08) 3824 3826<br /> công trình hoàn toàn xây dựng bởi<br /> <br /> 16 STinfo SỐ 3 - 2013<br />