Guy de Maupassant
Yêu Vô Vọng
Phan M Ly Lan d chỹ ị
Vào cu i b a ăn chi u khai m c cho m t mùa săn, gia đình H u t c Bertransố ữ ề ạ ộ ầ ướ
cùng khách kh a ng i quanh m t cái bàn th p đèn sáng r c, đ y p trái cây vàứ ồ ộ ắ ự ầ ắ
hoa. Câu chuy n chuy n sang đ tài tình yêu. Ngay l p t c n ra m t cu cệ ể ề ậ ứ ổ ộ ộ
tranh lu n sôi n i r ng ph i chăng chúng ta có th yêu không ch m t l n. ậ ổ ằ ả ể ỉ ộ ầ
Nh ng ng i đã m t l n yêu đ a ra minh ch ng cho tình yêu c a h ; th tữ ườ ộ ầ ư ứ ủ ọ ậ
khác v i nh ng ng i đã mãnh li t yêu nhi u l n. Đàn ông cho r ng ni mớ ữ ườ ệ ề ầ ằ ề
đam mê y, nh nh ng căn b nh, có th đ n v i con ng i vài l n, tr phi nóấ ư ữ ệ ể ế ớ ườ ầ ừ
ch t h n. ế ẳ
K t lu n này xem ra có v khá thuy t ph c. Tuy nhiên, gi i ph n , d a vàoế ậ ẻ ế ụ ớ ụ ữ ự
th ca h n là th c t , cho r ng tình yêu ch đ n m t l n trong đ i. Nh b sétơ ơ ự ế ằ ỉ ế ộ ầ ờ ư ị
đánh, m t trái tim khi đã t n th ng vì yêu s mãi mãi tan nat, khép kín, khôngộ ổ ươ ẽ
còn ch cho nh ng c m xúc khác bám r , ngay c m ng m cũng không. H uỗ ữ ả ễ ả ộ ơ ầ
t c, ng i đã nhi u l n yêu, lên ti ng ph n bác: ướ ườ ề ầ ế ả
"Tôi nói các b n nghe nhé, chúng ta có th yêu nhi u l n và yêu r t chân thànhạ ể ề ầ ấ
v i tr n v n con tim và c m xúc. Các b n k tên nh ng ng i đã t t vì yêuớ ọ ẹ ả ạ ể ữ ườ ự ử
đ ch ng minh r ng tình yêu không th đ n hai l n. Nh ng tôi l i đánh c cể ứ ằ ể ế ầ ư ạ ượ
r ng n u h không d i d t hu ho i đ i mình, h s tìm ra m t tình yêu khác,ằ ế ọ ạ ộ ỷ ạ ờ ọ ẽ ộ
và th m chí nhi u m i tình khác n a cho đ n khi h ch t. Yêu cũng nh u ngậ ề ố ữ ế ọ ế ư ố
r u, khi đã bi t r i thì s mãi là nô l c a nó. Đó là s m i m c a tìnhượ ế ồ ẽ ệ ủ ự ớ ẻ ủ
yêu."
H ch n m t v bác sĩ l n tu i làm tr ng tài. Ông y nói mình cũng nghĩ nhọ ọ ộ ị ớ ổ ọ ấ ư
H u t c đã nói, đi u này thu c v tính ch t. ầ ướ ề ộ ề ấ
"V ph n tôi, v bác sĩ nói, tôi đã bi t đ n m t tình yêu kéo dài năm m i lămề ầ ị ế ế ộ ươ
năm không m t ngày ng i ngh , và ch ch m d t b ng cái ch t.ộ ơ ỉ ỉ ấ ứ ằ ế " Bà H u t cầ ướ
v tay. ỗ
"Tuy t v i ! Th t trong m m i đ c yêu nh th ! H nh phúc làm sao khiệ ờ ậ ơ ớ ượ ư ế ạ
đ c s ng trong m t tình c m b n v ng, không đ i thay trong su t năm m iượ ố ộ ả ề ữ ổ ố ươ
lăm năm ! Ng i đàn ông này quá may m n nên m i đ c ng ng m nhườ ắ ớ ượ ưỡ ộ ư
v y ậ!"
V bác sĩ m m c i. ị ỉ ườ
"Bà nói không sai, th a bà, ng i đ c yêu là m t ng i đàn ông. Bà bi t ôngư ườ ượ ộ ườ ế
y đ y, đó là ông Chouquet, d c sĩ. Bà cũng bi t ng i ph n . Đó là ng iấ ấ ượ ế ườ ụ ữ ườ
th s a bàn gh m i năm đ u đ n tòa lâu đài nàyợ ử ế ỗ ề ế ". N i háo h c c a các bàỗ ứ ủ
x u xu ng. Vài ng i bày t s th t v ng b ng cách th phì vì tình yêu c aị ố ườ ỏ ự ấ ọ ằ ở ủ
nh ng ng i bình th ng không làm h quan tâm. ữ ườ ườ ọ
V bác sĩ ti p: "ị ế Ba tháng tr c tôi đ c g i đ n g ng b nh c a ng i s aướ ượ ọ ế ườ ệ ủ ườ ử
bàn gh cũ, V linh m c đã đó. Bà ta mu n chúng tôi làm ch ng cho nguy nế ị ụ ở ố ứ ệ
v ng sau cùng. Đ chúng tôi có th hi u đ c v n đ bà ta k h t v cu cọ ể ể ể ượ ấ ề ể ế ề ộ
đ i mình. Th t đáng th ng ! Cha m bà y đ u là ng i s a bàn gh . bà yờ ậ ươ ẹ ấ ề ườ ử ế ấ
ch a bao gi s ng trong m t căn nhà. Khi còn là đ a bé con bà đã theo h điư ờ ố ộ ứ ọ
lang thang kh p n i, d b n, nh ch nhác và đói khát. H đi đ n nhi u n i, bắ ơ ơ ẩ ế ọ ế ề ơ ỏ
l i ng a, xe và chó bên ngoài, n i con bé th n th ch i m t mình ch đ nạ ự ở ơ ẩ ơ ơ ộ ờ ế
khi cha m s a xong nh ng bàn gh gãy trong vùng. H r t ít nói, ch rao toẹ ử ữ ế ọ ấ ỉ :
"S a bàn gh cũ đây..." ử ế
"Khi con bé đi l c đâu đó, cha nó gi n d g i v . Nó ch a h nghe đ c m tạ ậ ữ ọ ề ư ề ượ ộ
l i âu y m. L n lên m t chút, nó đi tìm và mang vác nh ng bàn gh h ng. R iờ ế ớ ộ ữ ế ỏ ồ
nó k t b n v i nh ng đ a tr trong vùng, nh ng cha m chúng th ng g iế ạ ớ ữ ứ ẻ ư ẹ ườ ọ
vào la m ng không cho nói chuy n v i con bé lang thang. Nh ng đ a bé traiắ ệ ớ ữ ứ
th ng ném đá vào nó. Có l n m t bà t t b ng cho nó vài xu. Nó c n th n c tườ ầ ộ ố ụ ẩ ậ ấ
đi. M t ngày n - khi y nó m i m t tu i - đi qua t nh l , nó g p béộ ọ ấ ườ ộ ổ ỉ ỵ ặ
Chouquet, đang khóc n c n , vì m t đ a b n l y c p hai đ ng xu quí báu.ứ ở ộ ứ ạ ấ ắ ồ
N c m t c a m t đ a bé con nhà khá gi , mà nó t ng ch ng không baoướ ắ ủ ộ ứ ả ưở ừ
gi bi t đ n bu n kh , đã làm nó m m lòng. Nó đ n g n th ng bé và khi bi tờ ế ế ồ ổ ề ế ầ ằ ế
đ c nguyên do, nó li n đ t vào tay th ng bé t t c s ti n dành d m. Th ngượ ề ặ ằ ấ ả ố ề ụ ằ
bé l y ngay không ng n ng i và l p t c nín khóc. Vô cùng vui s ng, nó hônấ ầ ạ ậ ứ ướ
th ng bé. B n đ m ti n, th ng bé ch ng màng ph n ng. Th y không b cằ ậ ế ề ằ ẳ ả ứ ấ ị ự
tuy t, nó l i ôm th ng bé r i ch y m tệ ạ ằ ồ ạ ấ ."
"Tình c m c a con bé đã chuy n bi n nh th nào? Ph i chăng nó đã cho h tả ủ ể ế ư ế ả ế
c a dành d m đ r i cũng dành tr n tình c m cho th ng bé con y, hay vì nóủ ụ ể ồ ọ ả ằ ấ
đã cho th ng bé n hôn d u dàng đ u đ i ? Đi u bí n y tác đ ng t i tr conằ ụ ị ầ ờ ề ẩ ấ ộ ớ ẻ
cũng ch ng khác chi v i ng i l n. Trong nhi u tháng nó luôn m v gócẳ ớ ườ ớ ề ơ ề
đ ng g n nghĩa trang và th ng bé y. Th nh tho ng nó ăn c p m t vài xu tườ ầ ằ ấ ỉ ả ắ ộ ừ
ti n s a gh hay ti n mua v t. Khi tr l i góc đ ng y, nó có trong túi haiề ử ế ề ặ ở ạ ườ ấ
quan ti n, nh ng th ng bé không có đó. Nó đi qua hi u thu c c a cha th ngề ư ằ ở ệ ố ủ ằ
bé, trông th y th ng bé đang sau qu y hàng, ng i gi a hai qura c u to, m tấ ằ ở ầ ồ ữ ầ ộ
đ , m t xanh. Nó càng yêu m n th ng bé h n, mang theo hình nh c a nh ngỏ ộ ế ằ ơ ả ủ ữ
qura c u r c r s c màu. Nó gi mãi h i c đ p đ trong tim. Năm sau nóầ ự ỡ ắ ữ ồ ứ ẹ ẽ
g p th ng bé g n tr ng h c, đang ch i bi. Nó ch y đ n ôm ch m l y và hônặ ằ ầ ườ ọ ơ ạ ế ầ ấ
n ng nhi t đ n n i th ng bé la lên vì s hãi. Đ d dành, nó cho th ng bé t tồ ệ ế ỗ ằ ợ ể ỗ ằ ấ
c . ba quan và hai m i xu ! Th t là m t m vàng ! Th ng bé không r i m tả ươ ậ ộ ỏ ằ ờ ắ
kh i s ti n đóỏ ố ề ."
"Sau đó th ng bé cho nó hôn th a thích. Su t b n năm sau đó nó đã cho th ngằ ỏ ố ố ằ
bé t t c s ti n dành d m đ đ i l y nh ng n hôn. Lúc thì ba m i c c, lúcấ ả ố ề ụ ể ổ ấ ữ ụ ươ ắ
thì hai quan ti n. Có l n, ch có đ c m i hai c c, nó khóc vì bu n và x uề ầ ỉ ượ ườ ắ ồ ấ
h , n c n gi i thích r ng năm y quá túng thi u. Năm sau, nó mang đ n m tổ ứ ở ả ằ ấ ế ế ộ
đ ng năm quan, lòng sung s ng. Nó không còn nghĩ đ n ai khác ngoài th ngồ ướ ế ằ
bé, và th ng bé thì nóng lòng mong nó; đôi khi ch y đi tìm nó. tim nó r n lên vìằ ạ ộ
vui s ng. ướ
Thình lình th ng bé bi n m t. Nó đã đi h c. Con bé bi t đ c nh h i thăm.ằ ế ấ ọ ế ượ ờ ỏ
R i nó tr h t tài đ thuy t ph c cha m nó chuy n sang h ng khác và điồ ổ ế ể ế ụ ẹ ể ướ
qua n i g n tr ng h c trong su t mùa hè. Sau m t năm nó đ t đ c ýơ ầ ườ ọ ố ộ ạ ượ
nguy n. Đã hai năm nó không g p th ng bé, và gi khó lòng nh n ra, th ng béệ ặ ằ ờ ậ ằ
đã thay đ i r t nhi u, cao h n, xinh trai h n và trông uy nghi trong b đ ngổ ấ ề ơ ơ ộ ồ
ph c g n nút đ ng. Nó gi v không th y con bé, đi qua mà không h li cụ ắ ồ ả ờ ấ ề ế
m t. Con bé khóc n c n hai ngày li n và t đó nó không ng ng yêu và đauắ ứ ở ề ừ ừ
kh . ổ
M i năm th ng bé v nhà và nó l i đi ngang qua, không dám ng c m t nhìn. ỗ ằ ề ạ ướ ắ
Th ng bé không h h mình quay đ u v phía nó. Nó yêu điên cu ng, vô v ng.ằ ề ạ ầ ề ồ ọ
Nó nói: "Anh y là ng i đàn ông duy nh t tôi nhìn th y. Tôi còn không bi tấ ườ ấ ấ ế
đ n s hi n h u c a nh ng ng i khác." ế ự ệ ữ ủ ữ ườ Cha m nó ch t. Nó ti p t c côngẹ ế ế ụ
vi c c a h ."ệ ủ ọ "
Ngày n , trên đ ng vào làng, n i c t gi trái tim nó, nó trông th y Chouquetọ ườ ơ ấ ữ ấ
t hi u thu c khoác tay m t ph n tr đi ra, v anh ta đó. T i hôm y cô thừ ệ ố ộ ụ ữ ẻ ợ ố ấ ợ
s a gh đã tr m mình xu ng dòng sông. M t ng i say r u đã lôi cô y lênử ế ầ ố ộ ườ ượ ấ
và mang đ n hi u thu c. C u Chouquet, khoác b đ ng , xu ng làm cácế ệ ố ậ ộ ồ ủ ố
đ ng tác c p c u. D ng nh không bi t cô ta là ai, c u c i áo và chà xátộ ấ ứ ườ ư ế ậ ở
kh p ng i, r i h p t p nóiắ ườ ồ ấ ấ :
"Cô điên r i ! Không nên làm cái vi c ngu ng c th ". ồ ệ ố ế Gi ng nói c a anh ta đãọ ủ
mang cô y tr l i cu c s ng. Anh ta đã nói chuy n ! R i cô y vui v trongấ ở ạ ộ ố ệ ồ ấ ẻ
m t th i gian dài. ộ ờ
Cu c s ng c a cô y trôi qua nh th : làm vi c và luôn nghĩ v anh ta. Cô yộ ố ủ ấ ư ế ệ ề ấ
b t đ u mua thu c t i hi u thu c y, đi u này giúp cô có c h i nói chuy nắ ầ ố ạ ệ ố ấ ề ơ ộ ệ
và th y đ c anh ta. B ng cách này, cô y v n có th cho anh ta ti n".ấ ượ ằ ấ ẫ ể ề
"Nh tôi v a nói, bà ta m t mùa xuân r i. Khi ch m d t câu chuy n c mư ừ ấ ồ ấ ứ ệ ả
đ ng c a mình, bà ta kh n kho n tôi giao h t s ti n dành d m cho ng iộ ủ ẩ ả ế ố ề ụ ườ
đàn ông mình yêu. Bà ta đã làm vi c ch v i mong mu n đ l i cái gì đó g iệ ỉ ớ ố ể ạ ợ
nh v mình sau khi ch t. Tôi đ a Cha năm m i quan đ lo chi phí tang l .ớ ề ế ư ươ ể ễ
Sáng hôm sau tôi đ n g p Chouquet. H v a ăn sáng xong, m p m p và h ngế ặ ọ ừ ậ ạ ồ
hào, sung s c và t mãn. H chào và m i tôi u ng cà phê. R i tôi b t đ u câuứ ự ọ ờ ố ồ ắ ầ
chuy n, gi ng v n còn run vì xúc đ ng, tin r ng h s m m lòng, có th r iệ ọ ẫ ộ ằ ọ ẽ ề ể ơ
n c m t. Ngay khi Chouquet bi t r ng mình b "đ c u b c u b t, đò m tướ ắ ế ằ ị ồ ầ ơ ầ ấ ạ
h ng, lang thang" đó yêu, anh ta căm ph n nguy n r a nh thanh danh mìnhạ ẫ ề ủ ư
đã b bôi nh , lòng t tr ng c a m t ng i cao quí đã b m t, danh d , cái màị ọ ự ọ ủ ộ ườ ị ấ ự
anh ta xem tr ng h n c cu c s ng, đã không còn. Ng i v điên ti t khôngọ ơ ả ộ ố ườ ợ ế
ng t nguy n r a "Đ ăn mày ! Đ ăn mày !"ớ ề ủ ồ ồ
Ch ng nh không th tìm ra t ng đ di n t , anh ta đ ng d y b c quanh,ừ ư ể ừ ữ ể ễ ả ứ ậ ướ
càu nhàu: "Ông có th t ng t ng đ c chuy n gì kinh kh ng nh thể ưở ượ ượ ệ ủ ư ế
không, bác sĩ ? Ô, n u tôi bi t vi c này khi m ta còn s ng, tôi đã t ng c mế ế ệ ụ ố ố ổ ụ
vào tù. Tôi th r ng m ta s không thoát kh i tay tôi đâu."ề ằ ụ ẽ ỏ
"Tôi ch t l ng; không còn bi t nghĩ gì và nói gì, nh ng tôi v n ph i hoàn t tế ặ ế ư ẫ ả ấ
l i h a c a mình. "Bà ta đã y thác cho tôi giao l i cho ông s ti n dành d mờ ứ ủ ủ ạ ố ề ụ
c a bà y, ba ngàn năm trăm quan. Vì ông b t mãn v i nh ng gì tôi v a k , cóủ ấ ấ ớ ữ ừ ể
th ông mu n cho ng i nghèo s ti n này."ể ố ườ ố ề
"H nhìn tôi, ng i đàn ông và ng i đàn bà đó nín l ng vì kinh ng c. Tôi l yọ ườ ườ ặ ạ ấ
m y ngàn quan ra kh i túi. Nh ng đ ng ti n góp nh t t m i mi n đ t n c.ấ ỏ ữ ồ ề ặ ừ ọ ề ấ ướ
Đ ng xu xen l n đ ng vàng. R i tôi h i: ồ ẫ ồ ồ ỏ
"Ông quy t đ nh th nào?" ế ị ế
"Bà Chouquet lên ti ng tr c. "À, vì đó là mong mu n c a ng i đàn bà đãế ướ ố ủ ườ
ch t, tôi nghĩ r ng mình không th t ch i." ế ằ ể ừ ố
"Ch ng bà ta nói, có v x u h . "Chúng ta có th mua th gì đó cho conồ ẻ ấ ổ ể ứ
mình".
"Tôi tr l i khô kh c. "Tuỳ ý ông". ả ờ ố
"Ông ta tr l i: " Đ c r i, dù sao ông cũng đ a chúng tôi vì bà ta đã u thácả ờ ượ ồ ư ỷ
cho ông vi c này, chúng ta s tìm ra cách tiêu ti n chính đáng".ệ ẽ ề
"Tôi giao ti n cho h , chào và ra v . Ngày hôm sau Chouquet đ n tìm tôi vàề ọ ề ế
s ng s ng h i: ố ượ ỏ
"Ng i đàn bà đó đ l i cái xe - ông đã làm gì v i nó?". ườ ể ạ ớ
"Không gì c , n u mu n ông c l y". ả ế ố ứ ấ
"Tôi c n nó". Ông ta nói r i b đi. Tôi g i ông ta l i h i: ầ ồ ỏ ọ ạ ỏ
"Bà ta còn đ l i m t con ng a già và hai con chó. Ông có c n chúng không?" ể ạ ộ ự ầ
"Qu ng đi n u ông mu n" ẳ ế ố
"Ông ta c i to r i đ a tay cho tôi. Tôi b t tay. Tôi còn có th làm gì? Bác sĩườ ồ ư ắ ể
và d c sĩ trong làng không nên thù đ ch nhau.ượ ị
Tôi gi l i hai con chó. Đ c cha gi con ng a già. Chi c xe r t h u d ng v iữ ạ ứ ữ ự ế ấ ữ ụ ớ
Chouquet, và anh ta dùng ti n đ mua c phi u đ ng s t. Đó là m t chuy nề ể ổ ế ườ ắ ộ ệ
tình sâu đ m, tha thi t nh t mà tôi đ c bi t trong su t cu c đ i mình".ậ ế ấ ượ ế ố ộ ờ
V bác sĩ ng c lên. Bà H u t c m t đ m l , th dài nói: ị ướ ầ ướ ắ ẫ ệ ở
"Không nghi ng gì n a, ch có ph n m i bi t yêuờ ữ ỉ ụ ữ ớ ế ".
Ngu n: dactrungồ
Đ c b n: TSAH đ a lênượ ạ ư
vào ngày: 19 tháng 3 năm 2004