intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình thực hành động cơ I

Chia sẻ: 326159487 326159487 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:256

473
lượt xem
239
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình thực tập động cơ phần 1 được biên soạn theo chương trình công nghệ., nhằm mục đích giúp cho các sinh viên chuyên ngành Cơ Khí Động Lực của Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật có tài liệu để học tập và nghiên cứu. Chúng tôi vận dụng kết hợp giữa lý thuyết và thực tế để biên soạn tài liệu cho phù hợp với yêu cầu đào tạo của trường.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình thực hành động cơ I

  1. TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP HCM GIAÙO TRÌNH THÖÏC TAÄP ÑOÄNG CÔ I NGUYEÃN TAÁN LOÄC THAÙNG 4 / 2007
  2. LÔØI GIÔÙI THIEÄU Giaùo trình thöïc taäp ñoäng cô phaàn 1 ñöôïc bieân soaïn theo chương trình công nghệ, nhaèm muïc ñích giuùp cho caùc sinh vieân chuyeân ngaønh Cô Khí Ñoäng Löïc cuûa Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät coù taøi lieäu ñeå hoïc taäp vaø nghieân cöùu. Chuùng toâi vaän duïng keát hôïp giöõa lyù thuyeát vaø thöïc teá ñeå bieân soaïn taøi lieäu cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu ñaøo taïo cuûa tröôøng. Ngoaøi ra taøi lieäu coøn coù theå ñöôïc söû duïng ñeå phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng khaùc nhö caùc tröôøng daïy ngheà vaø caùc ñoái töôïng coù lieân quan. Taøi lieäu ñöôïc bieân soaïn theo ñeà cöông moân hoïc thöïc taäp ñoäng cô xaêng cuûa Boä Moân Ñoäng Cô. Noù ñöôïc chia laøm hai phaàn chính. - Phaàn 1: Thöïc taäp ñoäng cô I. - Phaàn 2: Thöïc taäp ñoäng cô II. Giai ñoaïn thöïc taäp ñoäng cô I giuùp cho sinh vieân naém vöõng caáu truùc – nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô vaø vaän duïng kieán thöùc naøy ñeå thöïc taäp cô baûn, kieåm tra, chaån ñoaùn, baûo döôõng, ñieàu chænh vaø söûa chöõa caùc chi tieát, caùc cuïm cuûa ñoäng cô ñeå ñaït ñöôïc caùc kyõ naêng caàn thieát cuûa ngaønh. Taøi lieäu thöïc taäp ñoäng cô II duøng ñeå naâng cao caùc kieán thöùc chuyeân moân. Giai ñoaïn naøy giuùp cho sinh vieân hoaøn chænh caùc kieán thöùc veà ñoäng cô vaø trang bò caùc kieán thöùc môùi veà ñoäng cô phun xaêng, bieát söû duïng caùc thieát bò ñeå chaån ñoaùn vaø khaûo nghieäm ñoäng cô. Ñaây laø taøi lieäu ñaõ ñöôïc chænh lyù, boå xung vaø coù söûa chöõa lôùn veà noäi dung vaø hình thöùc trình baøy sau moät thôøi gian daøi ruùt kinh nghieäm trong giaûng daïy vaø trong thöïc teá lao ñoäng saûn xuaát. Chuùng toâi ñaõ maïnh daïn boû caùc noäi dung quaù cuõ maø hieän nay ñaõ quaù laïc haäu, trình baøy sô löôïc caùc noäi dung coù theå thích öùng trong moät giai ñoaïn ngaén vaø coá gaéng bieân soaïn caùc noäi dung môùi phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá cuûa Vieät Nam vaø söï phaùt trieån cuûa ngaønh oâtoâ treân theá giôùi. Chuùng toâi chaân thaønh caûm ôn caùc thaøy trong Boä Moân Ñoäng Cô Khoa Cô Khí Ñoäng Löïc ñaõ ñoùng goùp nhieàu yù kieán quí baùu giuùp chuùng toâi hoaøn thaønh taøi lieäu naøy. Tuy nhieân, söï bieân soaïn khoâng theå traùnh nhöõng thieáu soùt nhaát ñònh, chuùng toâi haân hoan ñoùn nhaän söï ñoùng goùp chaân thaønh cuûa quùi ñoïc giaû. Tp. HCM ngaøy 14 thaùng 4 naêm 2007 Ngöôøi bieân soaïn NGUYEÃN TAÁN LOÄC
  3. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ CHÖÔNG 1 PHÖÔNG PHAÙP SÖÛ DUÏNG DUÏNG CUÏ A. KHAÙI QUAÙT Caùc loaïi duïng cuï tay, duïng cuï kieåm tra, duïng cuï ñaëc bieät, duïng cuï ño ñieän… duøng ñeå kieåm tra, baûo trì vaø söûa chöõa xe coä. Ñeå ñaûm baûo coâng vieäc ñaït ñöôïc hieäu quaû cao vaø an toaøn trong coâng vieäc, chuùng ta phaûi tuaân thuû ñuùng caùc qui taéc cô baûn sau: 1. Löïa choïn duïng cuï phuø hôïp nhaát ñeå tieán haønh coâng vieäc moät caùch coù hieäu quaû vaø an toaøn trong lao ñoäng. 2. Duïng cuï phaûi saïch seõ vaø luoân luoân lau chuøi ñeå traùnh söï trôn trôït khi thao taùc. 3. Saép xeáp duïng cuï coù thöù töï, ngaên naép. Neân ñaët chuùng trong thuøng duïng cuï hoaëc moùc treo vaø ñaët chuùng coù thöù töï ñeå traùnh laõng phí thôøi gian khoâng caàn thieát 4. Khi caàn trao duïng cuï cho moät ngöôøi khaùc, phaûi naém chaët duïng cuï vaø ñöa ñuùng vò trí thích hôïp ñeå traùnh söï toån thöông khi chuùng ta buoâng duïng cuï. 3
  4. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ 5. Caùc duïng cuï bò cuøn, loûng hoaëc bò hö hoûng, neân thay môùi. 6. Phaûi choïn duïng cuï ñuùng heä ñeå traùnh laøm hoûng duïng cuï vaø laøm hoûng caùc ñaàu bu loâng ñai oác. B. DUÏNG CUÏ TAY Duïng cuï caàm tay laø duïng cuï ñöôïc söû duïng thöôøng xuyeân ñeå ñieàu chænh, baûo trì vaø söûa chöõa oâtoâ. Noù ñöôïc duøng ñeå nôùi loûng, xieát chaët bu loâng ñai oác. Veà kích thöôùc duïng cuï tay coù hai heä: Heä mi li meùt: 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 27mm … Heä Inches: ¼, 5/16, 3/8, 7/16, ½, 9/16, 5/8, 11/16, ¾, 13/16, 7/8, 15/16, 1” , 1¼ … Duïng cuï tay coù caùc daïng cô baûn nhö sau. I. CHÌA KHOAÙ MIEÄNG Caùc chìa khoaù mieäng duøng ñeå nôùi loûng, xieát chaët bu loâng ñai oác. Khi söû duïng caàn phaûi löïa choïn kích côõ, hình daïng, beà daøy duïng cuï cho phuø hôïp vôùi coâng vieäc vaø phaûi ñaët duïng cuï ñuùng vò trí khi thao taùc. Kích thöôùc cuûa hai ñaàu khoaù mieäng laø khaùc nhau. Goùc nghieâng cuûa khoùa mieäng ñöôïc cheá taïo leäch moät goùc 15° so vôùi thaân, ñeå thao taùc deã daøng nhaát laø ôû nhöõng nôi chaät heïp. Trong söû duïng, khi thaùo hoaëc xieát chaët bu loâng ñai oác luoân luoân keùo chìa khoaù veà phía mình. Khoâng ñöôïc ñaåy duïng cuï trong thao taùc vôùi moät löïc lôùn, duïng cuï coù theå bò tröôït laøm hö hoûng duïng cuï vaø gaây toån thöông cho ngöôøi söû duïng. Khi caàn thieát phaûi ñaåy duïng cuï, neân duøng loøng baøn tay ñeå giaûm söï ruûi ro khi duïng cuï bò tröôït. Khoâng ñöôïc söû duïng caùc duïng cuï khaùc ñeå caâu noái hoaëc duøng buùa, caùc vaät cöùng khaùc ñaùnh vaøo ñeå taêng löïc, nhaèm traùnh laøm hö hoûng duïng cuï. Khi caàn duøng löïc lôùn, chuùng ta coù theå duøng duïng cuï khaùc nhö caàn xieát vaø khoaù oáng ñeå thay theá. 4
  5. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ II. CHÌA KHOAÙ HAI ÑAÀU VOØNG Kích thöôùc cuûa hai ñaàu khoùa voøng laø khaùc nhau. Noù duøng ñeå nôùi loûng hoaëc xieát chaët bu loâng ñai oác vôùi moät löïc lôùn. Khaùc vôùi khoùa mieäng, khoùa voøng baáu vaøo ñaàu bu loâng ñai oác ôû 6 maët, neân noù khoù bò tuoät khi thao taùc. Beà maët coâng taùc cuûa duïng cuï laø 12 caïnh hoaëc 6 caïnh vaø cuõng coù theå daïng khoaù boâng. Loaïi 6 caïnh, duïng cuï tieáp xuùc maët vôùi ñaàu bu loâng ñai oác, duøng ñeå thaùo xieát vôùi moät löïc lôùn hoaëc ñeå thaùo ñaàu bu loâng ñai oác ñaõ bò hoûng, khi thao taùc duïng cuï phaûi xoay moät goùc 60 ñoä. Ñeå thao taùc ôû nhöõng nôi thaät khoù khaên ngöôøi ta cheá taïo ra moät soá daïng ñaëc bieät nhö khoùa voøng cong, khoùa voøng hôû ñeå thaùo xieát raéc co cuûa caùc ñöôøng oáng hoaëc khoaù voøng töï ñoäng ñeå thao taùc nhanh choùng… Khi söû duïng phaûi löïa choïn duïng cuï phuø hôïp, ñuùng kích thöôùc, tra chìa khoùa vaøo phaûi tieáp xuùc toát vôùi ñaàu bu loâng - ñai oác. 5
  6. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ III. KHOAÙ VOØNG MIEÄNG Khoaù voøng mieäng laø khoùa coù moät ñaàu voøng vaø moät ñaàu mieäng, kích thöôùc cuûa hai ñaàu duïng cuï laø nhö nhau. Duïng cuï naøy coù ñaëc ñieåm laø deã daøng thao taùc theo töøng vò trí cuï theå. IV. KHOAÙ OÁNG Khoaù oáng ñöôïc duøng ñeå thaùo xieát bu loâng-ñai oác vôùi moät löïc lôùn. Khi söû duïng, khoùa oáng ñöôïc keát hôïp vôùi caàn xieát vaø caây noái. CAÀN XIEÁT Caàn xieát raát ña daïng, noù coù theå laø caàn xieát moâ men, caàn xieát töï ñoäng, caàn xieát tay quay, caàn xieát laéc leùo, caàn xieát chöõ T … Tuøy theo trò soá löïc xieát vaø vò trí, löïa choïn caàn xieát daøi hay ngaén cho phuø hôïp vôùi coâng vieäc. Ñaàu vuoâng caàn xieát phaûi phuø hôïp vôùi loã vuoâng cuûa caây noái vaø ñaàu vuoâng cuûa caây noái cuõng phaûi phuø hôïp vôùi loã vuoâng cuûa khoùa oáng. CAÂY NOÁI Chieàu daøi cuûa caây noái daøi ngaén khaùc nhau. Noù coù theå laø loaïi truï daøi, laéc leùo, caây noái meàm …Trong söû duïng phaûi löïa choïn cho phuø hôïp vôùi coâng vieäc. Chuùng ta coù theå taêng chieàu daøi cuûa caây noái baèng caùch gheùp nhieàu caây noái laïi vôùi nhau. 6
  7. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ KHOAÙ OÁNG Khoùa oáng coù nhieàu loaïi: loaïi nhoû, trung bình vaø loaïi lôùn… Loã tieáp xuùc vôùi bu loâng ñai oác coù theå daïng 12 caïnh hoaëc 6 caïnh. Vì vaäy, söï löïa choïn khoùa oáng phuø hôïp vôùi moãi coâng vieäc cuï theå laø raát caàn thieát. CAÙCH SÖÛ DUÏNG Choïn khoaù oáng cho phuø hôïp vôùi ñaàu bu loâng ñai oác. Choïn caàn xieát vaø caây noái coù ñaàu vuoâng phuø hôïp vôùi loã cuûa khoùa oáng. Caây noái laéc leùo ñöôïc duøng ôû nhöõng nôi maø caây noái thaúng khoâng thao taùc ñöôïc. Khi thao taùc, ñaàu khoùa oáng phaûi tieáp xuùc heát beà maët cuûa ñaàu bu loâng ñai oác. Ñeå thao taùc nhanh, chuùng ta coù theå duøng caàn xieát töï ñoäng hoaëc thay ñoåi chieàu daøi caùnh tay ñoøn cuûa caàn xieát. Khoâng ñöôïc caâu noái hoaëc duøng buùa ñeå taêng löïc ñeå traùnh laøm hö hoûng duïng cuï. KHOAÙ BU GI Laø loaïi duïng cuï chuyeân duøng, chæ ñeå thaùo vaø xieát caùc bu gi. Beân trong khoùa coù moät voøng nam chaâm vónh cöûu hoaëc voøng cao su ñeå giöõ bu gi trong khoùa oáng khoâng rôùt ra ngoaøi. Khoùa bu gi hieän ñang söû duïng coù kích thöôùc laø 5/8” hoaëc 13/16”. 7
  8. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Khoùa bu gi ñöôïc keát hôïp vôùi caây noái daøi vaø caàn xieát chöõ T. Noù phaûi ñöôïc ñaët ñoàng taâm vôùi bu gi, traùnh khoaù bò nghieâng laøm gaõy ñaàu bu gi. ÔÛ moät soá xe ngöôøi ta cheá taïo khoùa bu gi loaïi chuyeân duøng ñeå deã daøng thao taùc trong vuøng khoâng gian heïp maø loaïi khoaù thöôøng raát khoù thöïc hieän coâng vieäc. V. MOÛ LEÁT Ñaây laø loaïi khoùa mieäng kích thöôùc coù theå thay ñoåi ñöôïc phuø hôïp vôùi ñaàu cuûa bu loâng ñai oác. Chæ söû duïng moû leát ñeå thay theá khoùa mieäng khi thaät caàn thieát, khoâng neân laïm duïng ñeåå traùnh laøm hö hoûng ñaàu bu loâng ñai oác. VI. TUOÁC NÔ VÍT Ñöôïc duøng ñeå nôùi loûng hoaëc xieát chaët caùc ñaàu vít ñai oác. Kích thöôùc cuûa caùc ñaàu vít cuõng gioáng nhö caùc loaïi khoùa thoâng duïng. Vì vaäy, khi söû duïng phaûi löïa choïn cho phuø hôïp vôùi coâng vieäc. CAÙCH SÖÛ DUÏNG. 1. Khi thao taùc löïa choïn ñaàu tuoác nô vít coù kích thöôùc vaø hình daïng phuø hôïp vôùi ñaàu vít vaø vò trí. 2. Giöõ noù thaúng ñöùng vôùi ñaàu vít khi thaùo xieát. 3. Khoâng ñöôïc duøng kìm ñeå taêng löïc cho tuoác nô vít, ñeå traùnh laøm hö hoûng ñaàu vít. 4. Neáu nhö ñaàu vít thaùo khoù, neân eùp chaët tuoác nô vít vaøo ñaàu vít vaø xoay, keát quaû seõ ñaït ñöôïc nhö mong muoán. Neáu thaùo quaù khoù khaên, duøng tuoác nô vít cho pheùp ñoùng, hoaëc cho pheùp taêng löïc ñeå thöïc hieän. 8
  9. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Loã treân ñaàu vít coù raát nhieàu daïng raõnh khaùc nhau: Raõnh duøng cho vít ñaàu deïp, ñaàu chöõ thaäp, ñaàu luïc giaùc, loã nhieàu caïnh… Ngoaøi caùc loaïi tuoác nô vít treân, ngöôøi ta coøn cheá taïo loaïi tuoác nô vít ñoùng ñeå thaùo vaø xieát vôùi moät löïc lôùn. Ñeå thuaän tieän trong söû duïng vaø giaûm khoâng gian chöùa ñöïng, ngöôøi ta coøn cheá taïo tuoác nô vít coù nhieàu ñaàu ñeå deã daøng choïn löïa phuø hôïp vôùi coâng vieäc. VII. KÌM Kìm coù raát nhieàu daïng: Kìm moû nhoïn, kìm hai loã, kìm baám, kìm moû quaï… Chöùc naêng chính cuûa noù laø duøng ñeå keïp chaët chi tieát vaø duøng ñeå caét daây. KÌM HAI LOÃ Kìm hai loã duøng ñeå keïp chaët vaø duøng ñeå caét daây ñieän. Kìm naøy coù theå hieäu chænh ñöôïc ñoä môû cuûa mieäng kìm khi thay ñoåi vò trí choát vaøo moät trong hai loã gaàn mieäng kìm. Khoâng ñöôïc söû duïng noù ñeå thaùo hoaëc xieát bu loâng ñai oác. 9
  10. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ KÌM MOÛ NHOÏN Kìm moû nhoïn duøng ñeå gaép hoaëc giöõ caùc choát vaø caùc chi tieát coù kíck thöôùc beù hoaëc duøng ñeå thao taùc ôû nhöõng vuøng khoâng gian heïp maø kìm hai loã khoâng söû duïng ñöôïc. Khoâng ñöôïc söû duïng löïc lôùn, ñeå traùnh laøm hoûng mieäng kìm. KÌM BAÁM Noù ñöôïc söû duïng khi caàn moät löïc lôùn caàn thieát ñeå keïp thaät chaët caùc chi tieát hoaëc duøng noù ñeå thaùo caùc ñaàu bu loâng ñai oác bò hoûng. Kìm baám cuõng coù raát nhieàu kích côõ khaùc nhau vaø coâng duïng cuõng khaùc nhau. KÌM CAÉT Ñöôïc duøng ñeå thaùo hoaëc caét daây ñieän, ngoaøi ra noù coøn ñöôïc söû duïng ñeå nhoå caùc choát. Khoâng ñöôïc duøng kìm caét ñeå caét loø xo hay moät vaät cöùng, ñeå traùnh laøm hö hoûng mieäng caét cuûa kìm. CAÙC LOAÏI KÌM KHAÙC Ngoaøi caùc loaïi kìm thoâng duïng ñaõ ñöôïc neâu treân, coøn coù caùc loaïi kìm chuyeân duøng khaùc nhö: kìm thaùo loø xo thaéng, kìm thaùo xeùc maêng, kìm thaùo laép daây cao aùp, kìm môû khoen chaän, kìm thaùo coïc bình accu … 10
  11. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ VIII. CAÙC LOAÏI BUÙA Buùa ñöôïc duøng ñeå ñoùng hoaëc duøng ñeå thaùo caùc chi tieát. Ngoaøi buùa ñaàu cöùng, coøn raát nhieàu loaïi buùa ñaàu meàm ñöôïc söû duïng ñeå traùnh laøm hö hoûng beà maët cuûa caùc chi tieát. CAÙCH SÖÛ DUÏNG Khi söû duïng caàm vaøo phaàn ñuoâi caùn buùa, khoâng ñöôïc naém ôû giöõa caùn buùa vaø duøng caùc phaàn khaùc cuûa buùa ñeå ñoùng. Choïn loaïi buùa söû duïng cho phuø hôïp vôùi coâng vieäc ñeå traùnh laøm hö hoûng beà maët caùc chi tieát. Tröôùc khi söû duïng phaûi kieåm tra ñaàu buùa keát noái coù chaéc chaén hay khoâng. Neáu loûng leûo phaûi tra caùn laïi. Ngoaøi buùa ñaàu saét, coøn coù buùa ñaàu ñoàng, buùa cao su cöùng hay meàm. Caùc loaïi buùa ñaàu meàm ñöôïc thao taùc treân caùc beà maët coù ñoä chính xaùc cao hoaëc caùc chi tieát cheá taïo baèng hôïp kim meàm. Troïng löôïng cuûa buùa thay ñoåi roäng, tuøy theo coâng vieäc maø chuùng ta löïa choïn cho phuø hôïp. IX. THANH ÑOÀNG Thanh ñoàng laø duïng cuï söû duïng thoâng duïng, noù ñöôïc keát hôïp vôùi buùa saét ñeå thaùo hoaëc eùp chaët caùc chi tieát laïi vôùi nhau. Thanh ñoàng ñöôïc cheá taïo baèng đồng, để baûo veä caùc chi tieát trong söûa chöõa. Khi söû duïng thanh ñoàng bò loe ôû phaàn ñaàu, phaûi söûa chöõa, tröôùc khi söû duïng. 11
  12. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ X. CAÂY CAÏO JOINT Được duøng laøm saïch beà maët laép gheùp khi thay moät joint cuõ baèng moät joint môùi. Söû duïng caïnh beùn ñeå laøm saïch beà maët caùc chi tieát. Caån thaän traùnh laøm hoûng beà maët laép gheùp. XI. CAÂY ÑOÄT DAÁU Caây ñoät daáu duøng ñeå laøm daáu caùc chi tieát laép gheùp, ñeå khi laép gheùp laïi ñuùng vị trí ban ñaàu hoaëc duøng ñeå laøm daáu loã ñeå ñònh taâm muõi khoan. Khi caàn khoan moät loã, caàn thieát phaûi ñoät moät daáu loã caàn khoan ñeå traùnh muõi khoan leäch vò trí khi khoan. Khi laáy daáu phaûi nhìn thaúng vaø ñaët nghieâng caây ñoät daáu, ñeå maét coù theå xaùc ñònh ñuùng vò trí caàn ñoät. Sau ñoù ñaët ñöùng caây ñoät daáu vaø laáy daáu. 12
  13. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ XII. CAÂY LOÙI Ñöôïc söû duïng ñeå ñoùng caùc ri veâ vaø caùc choát. Tröôùc khi söû duïng phaûi löïa choïn kích thöôùc caây loùi phuø hôïp vôùi coâng vieäc. XIII. DUÏNG CUÏ THAÙO XIEÁT BAÈNG KHÍ NEÙN Duïng cuï naøy ñöôïc söû duïng raát phoå bieán. ÔÛ nhöõng nôi coù khoaûng khoâng gian roäng, chuùng thao taùc raát nhanh choùng. Khi söû duïng phaûi löïa choïn kích côõ duïng cuï cho phuø hôïp vôùi moâ men vaø ñieàu chænh aùp suaát söû duïng treân duïng cuï cho chính xaùc. Phöông tieän naøy duøng ñeå thaùo ñai oác ñaàu truïc khuyûu, ñai oác ñaàu pu li maùy phaùt ñieän, bu loâng baùnh ñaø, taét keâ baùnh xe… thì raát laø nhanh choùng. C. DUÏNG CUÏ CHUYEÂN DUØNG (SST) Caùc loaïi duïng cuï tay khoâng theå thöïc hieän heát moïi coâng vieäc, ñoâi khi chuùng coøn laøm hö hoûng caùc chi tieát hoaëc laøm maát nhieàu thôøi gian ñeå thöïc hieän moät coâng vieäc naøo ñoù. Caùc duïng cuï ñaëc bieät ñöôïc cheá taïo ñeå khaéc phuïc söï baát lôïi cuûa caùc duïng cuï tay. Coù raát nhieàu duïng cuï chuyeân duøng, tuyø theo coâng vieäc vaø vò trí maø chuùng coù nhieàu loaïi khaùc nhau nhö: Caûo ñeå thaùo loïc nhôùt, kìm thaùo xeùc maêng, oáng boùp xeùc maêng, caûo xuù pap, caûo pu li ñaàu truïc khuyûu, caûo loø xo phuoäc nhuùn, caûo baïc ñaïn, duïng cuï eùp loø xo xuù pap… Tuy nhieân, duïng cuï chuyeân duøng raát baát lôïi, noù khoâng theå söû duïng vaøo caùc vieäc khaùc, cuõng nhö khoâng theå söû duïng cho caùc haõng xe khaùc nhau. CAÙC LOAÏI CAÛO Caûo duøng chuû yeáu cho vieäc thaùo rôøi caùc baùnh raêng, pu li, oáng loùt, baïc ñaïn…. Bu loâng cuûa caûo taïo ra moät löïc raát lôùn khi caàn thieát. Phaïm vi söû duïng cuûa caûo raát roäng khi chuùng ta thay ñoåi vò trí caùnh tay ñoøn, thay ñoåi kích thöôùc treân caûo… 13
  14. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ CAÛO LOÏC NHÔÙT Chuyeân duøng ñeå thaùo laép loïc nhôùt, kích thöôùc cuûa caûo lôùn nhoû khaùc nhau. CAÛO XUÙ PAP. Ñaây laø duïng cuï chuyeân duøng ñeå thaùo vaø laép caùc loø xo xuù pap treân naép maùy. DUÏNG CUÏ THAÙO PU LI TRUÏC KHUYÛU. Duøng ñoà gaù keát hôïp vôùi moät caây chòu pu li ñeå thaùo ñai oác ñaàu truïc khuyûu. 14
  15. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Treân ñaây, chuùng toâi chæ trình baøy moät soá duïng cuï chuyeân duøng mang tính chaát ñaëc tröng, thoâng duïng. Caùc duïng cuï chuyeân duøng khaùc raát ña daïng, tuøy theo coâng vieäc cuï theå maø chuùng ta löïa choïn cho ñuùng. D. DUÏNG CUÏ KIEÅM TRA Duøng ñeå kieåm tra caùc chi tieát coù ñoä chính xaùc cao. Chuùng bao goàm: Thöôùc keïp, pan me, so keá, caên laù, com pa, ca lip, nhöïa ño khe hôû, duïng cuï ño loøng xy lanh, caàn xieát moâ men, duïng cuï ño ñieän … I. CAÀN XIEÁT MOÂ MEN Caàn xieát moâ men duøng ñeå kieåm tra moâ men khi xieát ñai oác hoaëc con vít theo moät giaù trò cho tröôùc cuûa nhaø cheá taïo. Trò soá moâ men xieát ñöôïc theå hieän baèng con soá hieån thò treân duïng cuï, duøng tieáng keâu hoaëc duøng thang ño keát hôïp vôùi kim chæ thò. Thöù nguyeân cuûa moâ men xieát laø Ft-lbs, Nm hoaëc Kgm. Ñoái vôùi loaïi caàn xieát moâ men duøng tieáng keâu, chuùng ta phaûi hieäu chænh trò soá moâ men tröôùc ôû ñuoâi duïng cuï vaø sau ñoù khoùa laïi. Trong quaù trình xieát, chuùng ta keùo caàn xieát töø töø cho ñeán khi nghe tieáng keâu phaùt ra töø duïng cuï thì döøng laïi. CAÙCH SÖÛ DUÏNG Söû duïng loaïi duïng cuï thoâng thöôøng ñeå xieát töông ñoái chaët tröôùc, sau ñoù duøng caàn xieát momen ñeå xieát giai ñoaïn sau cuøng. Khoâng ñöôïc duøng caàn xieát moâ men ñeå xieát moät trò soá moâ men lôùn hôn trò soá moâ men ñöôïc qui ñònh treân duïng cuï. Khi xieát, moät tay caàm vaøo ñaàu caàn xieát vaø tay coøn laïi keùo duïng cuï veà phía mình ñeå traùnh nguy hieåm. II. THÖÔÙC KEÏP Thöôùc keïp laø duïng cuï ño coù ñoä chính xaùc töông ñoái cao. Noù duøng ñeå ño ñöôøng kính trong, ñöôøng kính ngoaøi, chieàu saâu vaø chieàu daøi cuûa chi tieát. Thöôùc keïp coù nhieàu daïng nhö: loaïi soá, loaïi coù ñoàng hoà bieåu thò vaø loaïi thoâng thöôøng. 15
  16. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Moät thöôùc keïp coù hai thang, moät thang ño chính vaø moät thang ño phuï. Thang ño chính duøng ñeå xaùc ñònh soá nguyeân cuûa chi tieát ñöôïc ño, treân thang ño chính ñöôïc khaéc nhieàu vaïch ñeàu nhau, khoaûng caùch töø vaïch naøy ñeán vaïch kia laø 1mm. Thang ño phuï duøng ñeå phoái hôïp vôùi thang ño chính, noù duøng ñeå xaùc ñònh kích thöôùc raát beù naèm giöõa hai vaïch cuûa thang ño chính. Ñoä chính xaùc cuûa thöôùc keïp laø 1/10, 1/20 hoaëc 1/50mm. Ví duï: Treân thang ño chính cuûa moät thöôùc keïp, ngöôøi ta chia thang ño laøm nhieàu vaïch, moãi vaïch caùch nhau laø 1mm. Treân thang ño phuï chia laøm 10 khoaûng töông öùng vôùi 9 ñôn vò treân thang ño chính (9mm). Nhö vaäy moãi khoaûng treân ño phuï caùch nhau laø 1/10 (0,9mm). CAÙCH SÖÛ DUÏNG THÖÔÙC ÑO Tröôùc khi söû duïng, laøm saïch thöôùc vaø ñaåy thöôùc ño veà vò trí ban ñaàu, kieåm tra ñieåm 0 treân thang ño chính vaø ñieåm 0 treân thang ño phuï coù truøng nhau khoâng. Khi ñaåy phaàn di ñoäng cuûa thöôùc sang beân phaûi, sao cho soá 1 treân thang ño phuï truøng vôùi soáù 1 treân thang ño chính, thì khoaûng caùch ño ñöôïc laø 0,1mm. Khi ñaåy phaàn di ñoäng cuûa thöôùc tieáp tuïc sang phaûi, sao cho soá 5 treân thang ño phuï truøng vôùi soá 5 treân thang ño chính, khe hôû xaùc ñònh laø 0,5mm. Luùc naøy soá 0 treân thang ño phuï naèm giöõa soá 0 vaø soá 1 treân thang ño chính. 16
  17. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Neáu ôû thöôùc keïp, thang ño chính ñöôïc khaéc vaïch, moãi vaïch caùch ñeàu nhau 1mm. Treân thang ño phuï ñöôïc chia laøm 20 phaàn ñeàu nhau, 20 vaïch treân thang ño phuï töông öùng vôùi 19mm treân thang ño chính. Vaäy moãi vaïch treân thang ño phuï caùch nhau laø 0,95mm hay 1/20. CAÙCH ÑOÏC Tröôùc tieân chuùng ta ñoïc phaàn nguyeân treân thang ño chính, caên cöù vaøo vaïch soá 0 treân thang ño phuï. Thí duï ôû hình beân döôùi, phaàn nguyeân ñoïc treân thang ño chính laø 45mm. Sau ñoù ñoïc treân thang ño phuï. Neáu vaïch naøo treân thang ño chính truøng vôùi moät vaïch treân thang ño phuï, chuùng ta ñoïc con soá treân thang ño phuï. Ví duï hình döôùi, vaïch soá 2,5 treân thang ño phuï truøng vôùi moät vaïch treân thang ño chính. Kích thöôùc ñoïc treân thang ño phuï laø 0,25. Toång hôïp kích thöôùc treân hai thang ño, kích thöôùc ñöôïc xaùc ñònh laø: 45mm + 0,25 = 45,25mm III. PAN-ME Pan me ño trong vaø pan me ño ngoaøi laø duïng ño chính xaùc ñöôøng kính trong vaø ñöôøng kính ngoaøi cuûa caùc chi tieát. Ñoä chính xaùc cuûa pan me thöôøng laø 0,01mm, ñoâi khi laø 0,001mm. PAN-ME ÑO NGOAØI Duøng ñeå ño ñöôøng kính ngoaøi cuûa caùc chi tieát. Caáu truùc pan-me goàâm phaàn coá ñònh laø moät oáng boïc beân ngoaøi phía treân coù khaéc vaïch, moãi vaïch caùch nhau laø 1mm vaø ñaây laø thang ño chính cuûa thöôùc ño. 17
  18. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ Moät voøng saét boá trí beân ngoaøi oáng boïc vaø coù theå xoay ñöôïc, treân voøng saét naøy ñöôïc chia laøm 50 vaïch ñeàu nhau theo voøng troøn cuûa noù, ñaây chính laø thang ño phuï. Khoaûng caùch ño toái ña cuûa moät pan me laø 25mm . Do ñoù pan me ñöôïc chia laøm nhieàu côõ, ñeå ño giaù trò töø 0 – 25mm, 25 – 50mm, 50 - 75mm, 75 – 100mm… NGUYEÂN LYÙ THÖÔÙC ÑO Nguyeân lyù cuûa thöôùc döïa vaøo cô sôû moät con vít xoay trong moät con ñai oác coá ñònh. Khi xoay con vít moät voøng thì con vít seõ di chuyeån moät ñoaïn baèng moät böôùc ren. ÔÛ pan me, ñai oác coá ñònh öùng vôùi oáng beân trong vaø con vít laø truïc cuûa pan me. Böôùc cuûa truïc pan me laø 0,5mm. Khi voøng saét xoay moät voøng, truïc pan me cuõng xoay moät voøng vaø noù di chuyeån moät ñoaïn laø 0,5mm. Khi voøng saét xoay moät khoaûng trong 50 khoaûng chia, truïc di chuyeån moät ñoaïn laø 0,01mm theo taâm cuûa truïc. HIEÄU CHÆNH PAN ME Tröôùc khi söû duïng phaûi lau chuøi duïng cuï ño saïch seõ, truïc pan-me phaûi chuyeån ñoäng nheï nhaøng, ñeå ñaûm baûo ñoä chính xaùc khi ño. Xoay truïc cuûa thöôùc töø töø, cho ñeán khi truïc gaàn chaïm vaøo ñeá cuûa thöôùc. Xoay ñuoâi pan me cho beà maët cuûa truïc vaø ñeá chaïm nhau vaø tieáp tuïc xoay cho hai beà maët aùp vaøo nhau vôùi moät aùp löïc qui ñònh. Khi aùp löïc cuûa hai beà maët ñuùng qui ñònh, cô caáu truyeàn ñoäng seõ bò tröôït khi ta tieáp tuïc xoay ñuoâi truïc pan me. Coá ñònh truïc pan me baèng khoaù haõm. Moät thöôùc pan me ñöôïc coi laø chính xaùc, neáu vaïch soá 0 treân vaønh saét thaúng haøng vôùi ñöôøng chuaån treân oáng boïc ngoaøi. Neáu coù söï sai leäch thöôùc töø 0,02mm trôû xuoáng, duøng khoùa hieäu chænh ñeå xoay oáng boïc ngoaøi cuûa thöôùc sao cho soá 0 treân voøng saét truøng vôùi ñöôøng chuaån treân oáng boïc ngoaøi. Khi söï sai leäch cuûa thöôùc lôùn hôn 0,02mm, coá ñònh truïc baèng khoùa haõm. Duøng chìa khoùa nôùi loûng ñuoâi pan me vaø ñieàu chænh ñieåm 0 treân voøng saét truøng vôùi ñöôøng chuaån. Xieát chaët ñuoâi pan me vaø kieåm tra laïi. 18
  19. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ CAÙCH ÑOÏC PAN ME Ñoïc phaàn nguyeân phía treân oáng boïc ngoaøi tröôùc so vôùi meùp cuûa voøng saét. Ñoïc phaàn döôùi oáng boïc ngoaøi. Vaïch ôû döôùi ñöôøng chuaån bieåu thò 0,5mm. Ñoïc vaïch naøo treân voøng saét truøng vôùi ñöôøng chuaån. PAN ME ÑO TRONG Pan me ño trong duøng ñeå ño kích thöôùc beân trong cuûa caùc chi tieát. Caáu taïo cuûa pan me ño trong töông töï nhö pan me ño ngoaøi, Chuùng chæ khaùc nhau veà hình daïng. 19
  20. Phöông phaùp söû duïng duïng cuï trong ngaønh oâtoâ CAÙCH SÖÛ DUÏNG Caùch söû duïng cuûa pan me ño trong phöùc taïp hôn pan me ño ngoaøi. Khi söû duïng chuùng ta theo phöông phaùp sau. Ví duï, ño ñöôøng kính cuûa xy lanh. Coá ñònh ñaàu coá ñònh cuûa pan me trong loøng xy lanh vaø sau ñoù hieäu chænh pan me theo chieàu taêng kích thöôùc cuûa duïng cuï, ñoàng thôøi di chuyeån ñaàu hieäu chænh ñöôïc theo phöông ñöùng ñeå xaùc ñònh kích thöôùc beù nhaát. Xaùc ñònh ñieåm naøy baèng caùch ghi nhôù. Sau ñoù di chuyeån pan me theo chieàu ngang ñi qua ñieåm vöøa xaùc ñònh treân vaø xaùc ñònh ñöôøng kính lôùn nhaát. Khoùa duïng cuï vaø ñoïc trò soá naøy töông töï nhö pan me ño ngoaøi. IV. SO KEÁ So keá laø duïng cuï ño coù phaïm vi ño khoâng lôùn, ña soá ñöôïc söû duïng ñeå phaùt hieän söï cheânh leäch caùc kích thöôùc. So keá thöôøng ñöôïc duøng ñeå ño khoaûng dòch chuyeån beù, kieåm tra söï baèng phaúng, ñoä cong cuûa truïc, ñoä ñaûo caùc chi tieát chuyeån ñoäng quay… Ñoä chính xaùc cuûa so keá thoâng thöôøng laø 0,01mm vaø phaïm vi ño laø 10mm. Coù loaïi so keá coù ñoä chính xaùc 0,001mm vaø phaïm vi ño laø 3mm. Maët soá chính coù ñöôøng kính lôùn vaø laøm vieäc vôùi kim lôùn, khoaûng caùch moãi vaïch cuûa maët soá chính laø 0,01mm hoaëc 0,001mm. Maët soá phuï coù ñöôøng kính nhoû vaø laøm vieäc vôùi kim nhoû, khoaûng caùch moãi vaïch laø 1mm hoaëc 0,1mm. Khi kim lôùn quay moät voøng thì kim nhoû thöïc hieän ñuùng moät vaïch. Moät soá so keá ñöôïc cheá taïo ñaëc bieät mang tính chaát chuyeân duøng nhö so keá chuyeân ñeå ño chieàu saâu… 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2