Kỹ Thuật Nhiệt Điện - Hiệu Ứng Nhiệt Điện (Peltier-Seebeck) phần 7

Chia sẻ: Dqwdqwdqwd Dqwfwef | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

124
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các nhà nghiên cứu đã dùng nhiệt để phát ra điện bằng cách kẹp giữ các phân tử hữu cơ giữa các hạt nano kim loại, mở ra tiềm năng mới về khai thác năng lượng

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ Thuật Nhiệt Điện - Hiệu Ứng Nhiệt Điện (Peltier-Seebeck) phần 7

* Tæn thÊt ma s¸t ë gèc vµ ®Ønh c¸nh C¸c c¸nh èng phun cña tuèc bin ®−îc g¾n trªn c¸c b¸nh tÜnh, bÒ mÆt giíi h¹n cña b¸nh tÜnh ®−îc gäi lµ gèc c¸nh. §èi víi c¸c c¸nh cã chiÒu dµi lín, ®Ó ®¶m b¶o cho c¸nh khái bÞ dao ®éng, trªn ®Ønh c¸nh cã ®ai gi÷ ®Ó nèi liªn kÕt c¸c c¸nh víi nhau. Trªn bÒ mÆt giíi h¹n gèc c¸nh vµ ®ai c¸nh lu«n tån t¹i mét líp biªn thñy lùc vµ do ®ã còng g©y ra tæn thÊt n¨ng l−îng t−¬ng tù nh− ë bÒ mÆt c¸nh. Tæn thÊt ®ã ®−îc gäi lµ tæn thÊt gèc vµ ®Ønh c¸nh. Tæn thÊt gèc vµ ®Ønh c¸nh ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.8. * Tæn thÊt do xo¸y ë mÐp ra cña c¸nh V× mÐp ra cña c¸nh cã chiÒu dµy nhÊt ®Þnh, do ®ã khi dßng h¬i ch¶y qua sÏ xuÊt hiÖn dßng xo¸y ë mÐp ra vµ g©y nªn tèt thÊt n¨ng l−îng gäi lµ tæn thÊt xo¸y ë mÐp ra cña c¸nh. Tæn thÊt do xo¸y ë mÐp ra ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 6.8. V× cã c¸c tæn thÊt nãi trªn nªn hiÖu suÊt dßng ch¶y qua c¸nh sÏ gi¶m xuèng. 6.2.4.2. TÝnh to¸n tæn thÊt n¨ng l−îng khi dßng ch¶y ngang qua d·y c¸nh *. Tæn thÊt n¨ng l−îng trªn èng phun Khi kh¶o s¸t chuyÓn ®éng cña dßng h¬i trong èng phun, ta ®· coi qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i lµ qu¸ tr×nh ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch. Nh−ng thùc tÕ, khi ch¶y qua èng phun, do cã ma s¸t gi÷a h¬i vµ v¸ch èng phun nªn h¬i ®· bÞ nãng lªn, bëi vËy qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh ®o¹n nhiÖt thuËn nghÞch. Qu¸ tr×nh ma s¸t gi÷a h¬i víi v¸ch èng phun ®· g©y nªn tæn thÊt n¨ng l−îng lµm gi¶m tèc ®é cña dßng, do ®ã tèc ®é dßng h¬i ra khái èng phun thùc tÕ lµ C1 nhá h¬n tèc ®é lý thuyÕt C1l. Qu¸ tr×nh d·n në thùc tÕ cña h¬i ®−îc biÓu thÞ trªn ®å thÞ i-s h×nh 6.9. Theo (6-6) th× nhiÖt d¸ng lÝ t−ëng trong èng phun h0p phô thuéc vµo biÕn thiªn tèc ®é C. Nh− vËy tr¹ng th¸i cuèi cña h¬i trong qu¸ tr×nh d·n në thùc ®−îc biÓu diÔn b»ng ®iÓm 1, cã entanpi i1 (i1 > i1l). KÕt qña lµ nhiÖt d¸ng thùc tÕ cña qu¸ tr×nh d·n në thùc trong èng phun b»ng hip = i0 - i1 sÏ nhá h¬n nhiÖt d¸ng lý thuyÕt hop vµ tèc ®é ch¶y thùc tÕ cña dßng còng nhá h¬n tèc ®é lý thuyÕt. Tû sè gi÷a tèc ®é thùc tÕ vµ tèc ®é lý thuyÕt cña dßng gäi lµ hÖ sè tèc ®é, ký hiÖu lµ ϕ: C1 ϕ= (6-9) H×nh 6.9. Qu¸ tr×nh thùc C 1l cña h¬i trªn ®å thÞ i-s tõ (6-7) vµ (6-9) ta cã: 68
C1 = ϕ C1l = ϕ 2h op + C 0 2 (6-10) Tæn thÊt n¨ng l−îng trong d·y èng phun b»ng: ∆hp = hop - hip = (i0 - i1l) - (i0 -i1) = i1 - i1l (6-11) vµ nh− vËy ta suy ra: C 1l − C 1 2 2 ∆hp = i1 - i1l = (6-12) 2 Tõ (6-9) vµ (6-12) ta cã: C1l − ϕ 2 C1l 2 2 ∆hp = 2 2 C1l ∆hp = (1 − ϕ 2 ) hay (6-13) 2 HoÆc tõ (6-6) cã thÓ tÝnh theo tèc ®é vµo: 2 C0 ∆hp = (h0p + )(1-ϕ2) (6-14) 2 ∆h p = 1 - ϕ2 = ςp suy ra: (6-15) 2 C0 h op + 2 §¹i l−îng ςop gäi lµ hÖ sè tæn thÊt n¨ng l−îng trong èng phun. §èi víi c¸c èng phun cña tuèc bin hiÖn ®¹i th× trÞ sè cña hÖ sè vËn tèc ϕ trong kho¶ng 0,95 - 0,98 vµ trÞ sè cña hÖ sè tæn thÊt ςop trong kho¶ng 0,05 - 0,1 6.2.6. Tæn thÊt n¨ng l−îng trªn c¸nh ®éng T−¬ng tù nh− ®èi víi èng phun, ë c¸nh ®éng qu¸ tr×nh ma s¸t còng xÈy ra vµ g©y nªn tæn thÊt t−¬ng tù. Qu¸ tr×nh ma s¸t gi÷a h¬i víi v¸ch c¸nh ®éng ®· g©y nªn tæn thÊt n¨ng l−îng lµm gi¶m tèc ®é cña dßng, do ®ã tèc ®é dßng h¬i ra khái r·nh c¸nh ®éng thùc tÕ lµ w2 nhá h¬n tèc ®é lý thuyÕt w2l. Qu¸ tr×nh d·n në thùc tÕ cña h¬i ®−îc biÓu thÞ trªn ®å thÞ i-s h×nh 6.8. Khi tÝnh ®Õn c¸c tæn thÊt th×: 1 ∆h® = i2 - i2l = (w22l - w22) (6-16) 2 w Gäi ψ = 2 lµ hÖ sè tèc ®é w 2l ( ) w2 1 1 − ψ 2 w 2l = 2l ζ d ∆h® = th× (6-17) 2 2 2 69
6.3. TæN THÊT Vµ HIÖU SUÊT CñA TÇNG Tuèc BIN 6.3.1. X¸c ®Þnh lùc t¸c dông cña dßng h¬i lªn d·y c¸nh Dßng h¬i chuyÓn ®éng qua r·nh c¸nh qu¹t sÏ thay ®æi tèc ®é vµ ®æi h−íng lµ do chÞu t¸c dông cña c¸c lùc sau ®©y: - Ph¶n lùc cña c¸nh ®éng lªn dßng h¬i. - HiÖu sè ¸p suÊt tr−íc vµ sau c¸nh. §Ó x¸c ®Þnh lùc t¸c dông cña dßng h¬i lªn d·y c¸nh, ta kh¶o s¸t mét l−îng h¬i δm, cã ¸p suÊt p1 ®i vµo d·y c¸nh víi tèc ®é lµ C1 , ra khái c¸nh ®éng víi vËn t«c C2 , cã ¸p suÊt p2. Dßng h¬i t¸c dông lªn d·y c¸nh mét lùc R, theo nguyªn t¾c ph¶n lùc th× d·y c¸nh sÏ t¸c dông trë l¹i mét ph¶n lùc R', vÒ gi¸ trÞ th× hai lùc nµy b»ng nhau, nh−ng ng−îc chiÒu: R = -R'. Lùc R cã thÓ ph©n ra hai thµnh phÇn: + Thµnh phÇn cã Ých Ru theo ph−¬ng u (lµ ph−¬ng vËn tèc vßng u), thµnh phÇn nµy t¹o nªn c«ng suÊt tuèc bin (lµm quay tuèc bin), + Thµnh phÇn Ra theo ph−¬ng däc trôc tuèc bin, thµnh phÇn nµy cã h¹i, lµm cho r«to tuèc bin dÞch chuyÓn däc trôc vµ cã thÓ g©y ra sù cè. Muèn x¸c ®Þnh thµnh phÇn lùc Ru , Ra , tr−íc hÕt ta x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn ph¶n lùc R'u , R'a t¸c dông lªn dßng h¬i lµm thay ®æi ®éng l−îng cña dßng. Sù thay ®æi ®éng l−îng cña dßng h¬i theo ph−¬ng u chØ do t¸c dông ph¶n lùc cña c¸nh, cßn sù thay ®æi ®éng l−îng cña dßng h¬i theo ph−¬ng a ngoµi t¸c dông ph¶n lùc cña c¸nh cßn cã ¶nh h−ëng cña hiÖu sè ¸p suÊt (p1 - p2) tr−íc vµ sau d·y c¸nh. H×nh 6.12 biÓu diÔn lùc t¸c dông cña dßng h¬i lªn d·y c¸nh. Theo ph−¬ng tr×nh ®éng l−îng ta cã c¸c thµnh phÇn ph¶n lùc: δm R'u = (C2u - C1u) (6-18) δτ δm R'a = (C2a - C1a) + F(p2 - p1) (6-19) δτ Trong ®ã: - δm: lµ l−îng h¬i kh¶o s¸t mét - dτ: lµ thêi gian kh¶o s¸t, - C1u, C2u lµ h×nh chiÕu cña vect¬ vËn tèc C 1 , C 2 theo ph−¬ng u, - C1a, C2a lµ h×nh chiÕu cña vect¬ vËn tèc C1 , C 2 theo ph−¬ng a, - F lµ diÖn tÝch tiÕt diÖn c¸c r·nh c¸nh ®éng (tiÕt diÖn h¬i chuyÓn ®éng qua c¸nh), Dùa vµo tam gi¸c tèc ®é trªn h×nh 6-13 ta tÝnh ®−îc c¸c thµnh phÇn lùc C1u, C2u, C1a, C2a, thay vµo (6-18), (6-19) vµ tiÕp tôc biÕn ®æi to¸n häc ta ®−îc: 70
H×nh 6.12. lùc t¸c dông cña dßng h¬i lªn d·y c¸nh Ru = -R'u = G(C1 cosα1 + C2 cosα2 ) (6-20) Ru = G(w1 cosβ1 + w2 cosβ2 (6-21) Ra = -R'a = G(C1sinα1 - C2sinα2 ) + F(p1 - p2) (6-22) Ra= G(w1sinβ1 - w2sinβ2 ) + F(p1 - p2) (6-23) Thµnh phÇn lùc Ru sÏ sinh ra c«ng cã Ých, c«ng suÊt cña lùc Ru sinh ra trªn d·y c¸nh ®éng lµ: P = Ru.u (6-24) C«ng suÊt tÝnh cho 1kg h¬i lµ: L = P/G = Ru.u /G (6-25) Trong ®ã: P lµ c«ng suÊt cña dßng h¬i trªn d·y c¸nh ®éng. δm G= : l−u l−îng h¬i qua d·y c¸nh tuèc bin, δτ Ru lµ thµnh phÇn lùc cña dßng h¬i sinh ra theo ph−¬ng chuyÓn ®éng, u = π.d.n lµ tèc ®é dµi cña dßng h¬i tÝnh trªn c¸nh tuèc bin, n lµ tèc ®é quay cña tuèc bin, (vg/s) d lµ ®−êng kÝnh trung b×nh cña d·y c¸nh, (m) Dùa trªn tam gi¸c tèc ®é vµo vµ ra, tiÕp tôc biÕn ®æi l−îng gi¸c ta ®−îc c«ng suÊt do 1kg h¬i sinh ra trªn c¸nh ®éng lµ: L = 1/2.(C12- w12 + w22 - C22 ), [W] (6-26) NÕu tuèc bin cã nhiÒu tÇng th× c«ng suÊt tæng cña tuèc bin sÏ b»ng tæng c«ng suÊt cña c¸c tÇng. 71
6.3.2. Tæn thÊt n¨ng l−îng vµ hiÖu suÊt trªn c¸nh ®éng cña tÇng 6.3.2.1. Tæn thÊt tèc ®é ra Tæn thÊt tèc ®é ra lµ tæn thÊt ®éng n¨ng do dßng h¬i mang ra khái tÇng. Khi dßng h¬i ra khái tÇng víi tèc ®é C2 > 0, nghÜa lµ mang ra khái tÇng mét ®éng n¨ng C2 ≠ 0 . §éng n¨ng nµy kh«ng biÕn thµnh c¬ n¨ng trªn c¸nh ®éng cña tÇng kh¶o s¸t, 2 2 C2 nh− vËy tÇng bÞ mÊt ®i mét phÇn n¨ng l−îng 2 gäi lµ tæn thÊt tèc ®é ra, ký hiÖu lµ 2 ∆hr, cã gÝa trÞ: C2 ∆hr = 2 (6-27) 2 6.3.2.2. HiÖu suÊt trªn c¸nh ®éng cña tÇng tuèc bin HiÖu suÊt trªn c¸nh ®éng cña tÇng tuèc bin lµ tØ sè gi÷a c«ng suÊt trªn c¸nh ®éng víi n¨ng l−îng lý t−ëng cña tÇng. L ηc® = (6-28) E0 L: c«ng suÊt trªn c¸nh ®éng cña tÇng, E0: n¨ng l−îng lý t−ëng cña tÇng tuèc bin, Gi¶ thiÕt dßng h¬i ®i vµo tÇng víi tèc ®é C0 , mang vµo tÇng mét ®éng n¨ng lµ 2 C2 C0 , ®éng n¨ng nµy chØ ®−îc sö dông mét phÇn trong tÇng kh¶o s¸t lµ x0 0 , trong 2 2 ®ã x0 lµ hÖ sè sö dông ®éng n¨ng cña dßng h¬i vµo tÇng kh¶o s¸t. Ta nãi dßng h¬i C2 mang vµo tÇng mét n¨ng l−îng cã Ých lµ x0 0 . 2 C22 Trong tuèc bin nhiÒu tÇng th× ®éng n¨ng ra khái tÇng tr−íc lµ , sÏ ®−îc sö 2 C22 dông vµo tÇng tiÕp theo mét phÇn lµ x2 , x2 lµ hÖ sè sö dông ®éng n¨ng dßng h¬i 2 tõ tÇng kh¶o s¸t vµo tÇng tiÕp sau. Nh− vËy n¨ng l−îng lý t−ëng cña tÇng kh¶o s¸t sÏ lµ: 2 C2 C0 E0 = x0 + h0 − x2 2 (6-29) 2 2 72
2 C0 Trong ®ã: x 0 lµ phÇn ®éng n¨ng cã Ých do dßng h¬i mang vµo ®−îc sö 2 dông ë tÇng kh¶o s¸t , h0 = i0 - i2l = hop + ho® lµ nhiÖt d¸ng lý t−ëng cña tÇng. C22 lµ phÇn ®éng n¨ng cã Ých mµ dßng h¬i mang ra khái tÇng kh¶o s¸t ®Ó x2 2 sö dông ë tÇng tiÕp theo. HÖ sè sö dông ®éng n¨ng x0 , x2 dao ®éng trong kho¶ng tõ 0 ®Õn 1. §èi víi tÇng cuèi cña tuèc bin, ®éng n¨ng ra khái tÇng hoµn toµn kh«ng ®−îc sö dông do ®ã C2 x2= 0 vµ khi ®ã ta nãi ®éng n¨ng 2 lµ tæn thÊt tèc ®é ra cña tÇng. 2 §èi víi tÇng tuèc bin thùc tÕ th× cÇn kÓ ®Õn c¸c tæn thÊt trong èng phun, tæn thÊt trong d·y c¸nh ®éng vµ tæn thÊt tèc ®é ra cña tÇng, khi ®ã c«ng mµ tÇng sinh ra sÏ lµ: 2 C0 L = x0 + h 0 − ∆h p − ∆h ® − ∆h r (6-30) 2 Trong ®ã: ∆hp: tæn thÊt n¨ng l−îng trªn èng phun, C 1l − C 1 2 2 ∆hp = i 1 − i 1l = 2 ∆h® : tæn thÊt n¨ng l−îng trªn c¸nh ®éng, w 2l − w 2 ∆h® = i 2 − i 2 l = 2 2 2 ∆hr : tæn thÊt tèc ®é ra, C2 ∆hr = 2 2 Cã thÓ viÕt l¹i (6-30): 2 C2 C2 C2 C0 L = x0 + h 0 − x 2 2 − ∆h p − ∆h â + x 2 2 − 2 (6-31) 2 2 2 2 L = E0 -∆hp - ∆h® - (1-x2) ∆hr (6-32) Do ®ã hiÖu suÊt trªn c¸nh ®éng cña tÇng lµ: ∆h p ∆h â ∆h L ηc® = = 1− − − (1 − x 2 ) r (6-3) E0 E0 E0 E0 hay: ηc® = 1 - ξp - ξ® - (1-x2)ξr (6-34) ∆h i Trong ®ã: ξi = lµ c¸c hÖ sè tæn thÊt n¨ng l−îng. E0 73
Ch−¬ng 7. tuèc BIN NHIÒU TÇNG 7.1. QU¸ TR×NH LµM VIÖC CñA tuèc BIN NHIÒU TÇNG 7.1.1. Kh¸i niÖm Trong c¸c nhµ m¸y ®iÖn hoÆc c¸c trung t©m nhiÖt ®iÖn, ®Ó kÐo nh÷ng m¸y ph¸t ®iÖn c«ng suÊt lín th× ph¶i cã tuèc bin c«ng suÊt lín, nghÜa lµ tuèc bin ph¶i lµm viÖc víi l−u l−îng h¬i lín, th«ng sè h¬i cao, nhiÖt d¸ng lín. Tuy nhiªn, mçi mét tÇng tuèc bin chØ cã thÓ ®¹t ®−îc hiÖu suÊt cao nhÊt ë mét nhiÖt d¸ng nhÊt ®Þnh, v× vËy víi nhiÖt d¸ng lín, muèn ®¹t ®−îc hiÖu suÊt cao th× ph¶i cho h¬i lµm viÖc trong mét d·y c¸c tÇng ®Æt liªn tiÕp nhau, tuèc bin nh− vËy gäi lµ tuèc bin nhiÒu tÇng. Trong tuèc bin nhiÒu tÇng, tÇng ®Çu tiªn gäi tÇng tèc ®é, c¸c tÇng tiÕp theo lµ tÇng ¸p lùc, sinh c«ng. TÇng tèc ®é th−êng lµm viÖc theo nguyªn t¾c xung lùc, khi ra khái tÇng h¬i cã tèc ®é cao, ®éng n¨ng lín sÏ sinh c«ng trong c¸c tÇng tiÕp theo. Ngoµi ra nã cßn lµm nhiÖm vô ®iÒu chØnh l−u l−îng h¬i vµo tuèc bin khi phô t¶i thay ®æi nªn cßn ®−îc gäi lµ tÇng ®iÒu chØnh. C¸c tÇng ¸p lùc cã thÓ ®−îc chÕ t¹o theo kiÓu tÇng xung lùc hoÆc ph¶n lùc. TÇng tèc ®é cã thÓ lµ tÇng mét cÊp tèc ®é hoÆc cã thÓ lµ tÇng kÐp cã hai cÊp tèc ®é. TÇng kÐp hai cÊp tèc ®é cã mét d·y èng phun víi hai dÉy c¸nh ®éng, gi÷a hai d·y c¸nh ®éng cã mét d·y c¸nh h−íng ®Ó chuyÓn h−íng dßng h¬i khi ra khái d·y c¸nh ®éng thø nhÊt. Tuèc bin lo¹i nµy cã −u ®iÓm lµ cÊu t¹o ®¬n gi¶n, ch¾c ch¾n, gi¸ thµnh rÎ, vËn hµnh ®¬n gi¶n, tuy nhiªn hiÖu suÊt thÊp vµ c«ng suÊt ®¬n vÞ nhá nªn chØ chÕ t¹o ®Ó kÐo c¸c thiÕt bÞ phô nh− b¬m n−íc cÊp, qu¹t khãi, trôc Ðp mÝa . . . . TÇng cã hai cÊp tèc ®é ®−îc øng dông réng r·i ®Ó lµm tÇng ®iÒu chØnh cña tuèc bin, ®Æc biÖt lµ trong c¸c tuèc bin th«ng sè cao. Nã cã kh¶ n¨ng t¹o ra nhiÖt gi¸ng lín nªn cã thÓ gi¶m bít ®−îc sè tÇng ®ång thêi gi¶m ®−îc yªu cÊu vÒ ®é bÒn cña kim lo¹i ®èi víi c¸c tÇng h¹ ¸p, lµm gi¶m khèi l−îng vµ gi¸ thµnh thiÕt bÞ. NÕu c¸c tÇng cña tuèc bin lµm viÖc theo nguyªn t¾c xung lùc th× gäi lµ tuèc bin xung lùc, nÕu theo nguyªn t¾c ph¶n lùc th× gäi lµ tuèc bin ph¶n lùc Khi tuèc bin lµm viÖc ë ph¹m vi nhiÖt ®é tõ 400 0C trë lªn th× chän nhiÖt d¸ng ®èi víi tÇng tuèc bin xung lùc kho¶ng tõ 42-50 KJ/kg, ®èi víi tÇng tuèc bin ph¶n lùc kho¶ng tõ 17-25 KJ/kg. Khi lµm viÖc ë ph¹m vi nhiÖt ®é thÊp h¬n th× chän nhiÖt d¸ng ®èi víi tÇng tuèc bin xung lùc kho¶ng tõ 179-190 KJ/kg, ®èi víi tÇng tuèc bin ph¶n lùc kho¶ng tõ 85-105 KJ/kg. Tuèc bin c«ng suÊt lín cã thÓ cã ®Õn 40 tÇng. 7.1.2. Nguyªn lý lµm viÖc cña tuèc bin nhiÒu tÇng 7.1.2.1. Tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng Trªn h×nh 7.1. biÓu diÔn s¬ ®å cÊu t¹o, sù thay ®æi ¸p suÊt, thay ®æi tèc ®é dßng h¬i vµ momen quay trong tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng. §èi víi tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng, b¸nh tÜnh 2 ®−îc bè trÝ xen kÏ gi÷a hai b¸nh ®éng 1. Trªn b¸nh tÜnh cã g¾n èng phun 3, trªn b¸nh ®éng 1 cã g¾n c¸nh ®éng 4 vµ c¸c b¸nh ®éng 1 nµy l¾p 74
chÆt trªn trôc tuèc bin. Dßng h¬i ®i qua èng phun 3, suÊt gi¶m ¸p tõ p0 ®Õn p1, ®ång thêi tèc ®é dßng h¬i t¨ng tõ C0 ®Õn C1. H¬i ra khái èng phun, ®i vµo c¸c r·nh c¸nh ®éng. Trong d·y c¸nh ®éng, ®éng n¨ng cña dßng h¬i biÕn thµnh c¬ n¨ng, lµm quay r«to tuèc bin, nªn khi ra khái d·y c¸nh ®éng, tèc ®é gi¶m tõ C1 xuèng C2. Dßng h¬i ra khái tÇng nµy sÏ tiÕp tôc ®i vµo c¸c tÇng tiÕp theo vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi n¨ng l−îng nh− trªn l¹i xÈy ra cho ®Õn khi ¸p suÊt gi¶m xuèng ®Õn trÞ sè ¸p suÊt h¬i tho¸t pk ë cuèi tuèc bin. ë tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng cã c«ng suÊt lín, c¸c tÇng ¸p lùc ë phÇn cao ¸p th−êng ®−îc chÕ t¹o theo kiÓu tÇng xung lùc cã ®é ph¶n lùc nhá, tõ ρ = 0,02 - 0,05; cßn c¸c tÇng ë phÇn h¹ ¸p cã ®é ph¶n lùc t¨ng dÇn, cã thÓ ®¹t ®Õn ρ = 0,2 - 0,5 (tÇng cuèi lµ tÇng ph¶n lùc). H×nh 7.1. S¬ ®å cÊu tróc cña tuèc bin xung H×nh 7.2. Qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i lùc nhiÒu tÇng 1-b¸nh ®éng; 2-b¸nh tÜnh trong tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng Tõ ®å thÞ trªn h×nh 7.1. ta thÊy: M«men quay M trªn trôc tuèc bin t¨ng dÇn theo chiÒu chuyÓn ®éng cña dßng h¬i vµ b»ng tæng c¸c momen cña c¸c tÇng tr−íc nã. Tèc ®é C1 cña dßng h¬i lu«n lu«n t¨ng lªn trong d·y èng phun do sù biÕn ®æi nhiÖt n¨ng thµnh ®éng n¨ng, cßn trong d·y c¸nh ®éng tèc ®é cña dßng lu«n lu«n gi¶m xuèng do biÕn ®éng n¨ng thµnh c¬ n¨ng lµm quay tuèc bin. Qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i trong tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 7.2, bao gåm nhiÒu qu¸ tr×nh d·n në liªn tôc x¶y ra trong c¸c tÇng, trong ®ã tr¹ng th¸i cuèi cña tÇng tr−íc lµ tr¹ng th¸i ®Çu cña tÇng tiÕp theo. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng cña dßng h¬i kÌm theo qu¸ tr×nh gi¶m ¸p suÊt, t¨ng thÓ tÝch riªng mét c¸ch liªn tôc, v× vËy ®Ó ®¶m b¶o cho dßng h¬i chuyÓn ®éng ®−îc liªn tôc, th× c¸c tiÕt diÖn cña 75
r·nh èng phun vµ r·nh c¸nh ®éng cho h¬i ®i qua còng ph¶i t¨ng liªn tôc, cã nghÜa lµ ph¶i t¨ng ®−êng kÝnh tÇng vµ chiÒu cao c¸nh qu¹t mét c¸ch ®Òu ®Æn. V× tuèc bin xung lùc nhiÒu tÇng h¬i chØ d·n në trong èng phun, kh«ng d·n në trong c¸nh ®éng nªn ®−êng qu¸ tr×nh d·n në trong c¸c tÇng trªn ®å thÞ i-s lµ ®−êng gÉy khóc, nh¶y bËc. 7.1.2.2. Tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng ë tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng, tÊt c¶ c¸c tÇng ¸p lùc ®Òu ®−îc chÕ t¹o theo kiÓu tÇng ph¶n lùc. Tuèc bin ph¶n lùc còng cã thÓ chÕ t¹o víi c«ng suÊt lín nh−ng chØ lµm viÖc víi th«ng sè trung b×nh. NhiÖt gi¸ng mçi tÇng ®−îc chän nhá h¬n ë tÇng xung lùc tõ 1,8-2 lÇn, do ®ã víi cïng c«ng suÊt th× sè tÇng sÏ lín h¬n. Trong tuèc bin ph¶n lùc, tæn thÊt rß rØ h¬i qua khe hë gi÷a c¸nh ®éng vµ th©n t−¬ng ®èi lín do ®ã lµm gi¶m hiÖu suÊt cña c¸c tÇng nµy. H×nh 7.3. S¬ ®å cÊu tróc cña tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng Do lµm viÖc theo nguyªn t¾c ph¶n lùc nªn chªnh lÖch ¸p suÊt ë tr−íc vµ sau c¸nh ®éng sÏ t¹o ra lùc däc trôc t−¬ng ®èi lín. §Ó gi¶m lùc däc trôc ng−êi ta chÕ t¹o roto 2 theo kiÓu tang trèng (kh«ng cã c¸c b¸nh ®éng vµ b¸nh tÜnh), môc ®Ých lµ gi¶m ®−îc lùc däc trôc t¸c ®éng lªn r«to, c¸c c¸nh ®éng ®−îc g¾n trùc tiÕp trªn r«to, c¸c 76
èng phun ®−îc g¾n trùc tiÕp lªn th©n tuèc bin. ë phÇn cao ¸p, thÓ tÝch riªng cña h¬i tõ tÇng nµy qua tÇng kh¸c thay ®æi chËm, do ®ã ®Ó ®¬n gi¶n, ng−êi ta chÕ t¹o thµnh tõng côm tÇng cã ®−êng kÝnh trung b×nh vµ chiÒu cao c¸nh qu¹t nh− nhau. Nh−ng ë phÇn h¹ ¸p, thÓ tÝch h¬i t¨ng nhanh th× ®−êng kÝnh trung b×nh cña c¸nh vµ chiÒu cao c¸nh ph¶i ®−îc t¨ng liªn tôc. Trªn h×nh 7.3. biÓu diÔn s¬ ®å cÊu t¹o, sù thay ®æi ¸p suÊt thay ®æi tèc ®é dßng h¬i vµ momen quay trong tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng. V× qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh l−u l−îng h¬i b»ng èng phun cã tæn thÊt bÐ, do ®ã ng−êi ta th−êng ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh h¬i b»ng èng phun trong tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng. TÇng ®iÒu chØnh (tÇng ®Çu tiªn) cña tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng ®−îc chÕ t¹o theo kiÓu xung lùc cã ®é ph¶n lùc kh«ng qu¸ 10%. NÕu nhiÖt d¸ng tÇng ®iÒu chØnh nhá th× chÕ t¹o tÇng ®¬n, nÕu nhiÖt d¸ng lín th× chÕ t¹o tÇng kÐp. Qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i trong tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng ®−îc biÓu thÞ trªn h×nh 7.4. ë ®©y qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i xÈy ra c¶ ë trong èng phun vµ c¶ trong c¸nh ®éng, do ®ã ®−êng biÓu diÔn lµ mét ®−êng cong liªn tôc t−¬ng ®èi ®Òu ®Æn, kh«ng cã nh¶y bËc. H×nh 7.4. Qu¸ tr×nh d·n në cña h¬i trong tuèc bin ph¶n lùc nhiÒu tÇng 7.1.3. ¦u, nh−îc ®iÓm cña tuèc bin nhiÒu tÇng 7.1.3.1. ¦u ®iÓm: Tuèc bin nhiÒu tÇng cã c¸c −u ®iÓm sau ®©y: - Cã thÓ chÕ t¹o víi nhiÖt d¸ng lín nªn c«ng suÊt lín. - Do tuèc bin cã nhiÒu tÇng nªn nhiÖt d¸ng mçi tõng kh«ng lín l¾m, nghÜa lµ tèc ®é ra khái èng phun còng kh«ng lín l¾m. Theo ®iÒu kiÖn søc bÒn, b¸nh ®éng cã thÓ chÕ t¹o víi t«c ®é vßng u = 300 m/s phï hîp v¬i tØ sè u/c1 tèi −u. V× thÕ víi tèc ®é u quay võa ph¶i vÉn cã thÓ ®¶m b¶o cho trÞ sè xa = øng víi hiÖu suÊt cña tÇng lµ Ca cùc ®¹i. 77
- V× cã nhiÒu tÇng nªn gi÷a c¸c tÇng dÔ dµng bè trÝ c¸c cöa trÝch h¬i ®Ó gia nhiÖt h©m n−íc cÊp, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña chu tr×nh nhiÖt cña nhµ m¸y. - Sù gi¶m tèc ®é dßng h¬i vµ ®−êng kÝnh cña tÇng lµm t¨ng chiÒu cao cña èng phun vµ c¸nh ®éng dÉn ®Õn gi¶m tØ lÖ tæn thÊt trªn c¸c c¸nh, n©ng cao hiÖu suÊt cña tÇng lªn. - Tæn thÊt nhiÖt cña tÇng tr−íc lµm t¨ng nhiÖt ®é tøc lµ t¨ng entanpi h¬i vµo tÇng tiÕp theo, nghÜa lµ tæn thÊt cña tÇng tr−íc cã thÓ ®−îc sö dông mét phÇn vµo tÇng tiÕp theo. Nhê vËy tæng nhiÖt d¸ng cña tÊt c¶ c¸c tÇng sÏ lín h¬n nhiÖt d¸ng cña toµn tuèc bin. - NÕu nh− phÇn truyÒn h¬i cã cÊu tróc tèt th× ®éng n¨ng ra khái tÇng tr−íc cã thÓ sö dông mét phÇn hay hoµn toµn vµo tÇng tiÕp theo. Nhê vËy n¨ng l−îng ph©n bè trªn c¸c tÇng ®Òu t¨ng lªn. 7.1.3.2. Nh−îc ®iÓm: - Tuèc bin nhiÒu tÇng cã tæn thÊt rß rØ h¬i t−¬ng ®èi lín: Do ¸p suÊt phÇn ®Çu tuèc bin lín h¬n ¸p suÊt khÝ quyÓn, nªn h¬i rß rØ qua khe hë ®Çu trôc phÝa tr−íc tõ trong tuèc bin ra ngoµi kh«ng khÝ qua khe hë gi÷a trôc vµ th©n. Ngoµi ra cßn cã rß rØ gi÷a c¸c tÇng theo khe hë gi÷a trôc vµ b¸nh tÜnh, gi÷a th©n vµ ®Ønh c¸nh ®éng. Nh÷ng thµnh phÇn h¬i rß rØ nµy ®Òu kh«ng tham gia sinh c«ng trªn c¸nh ®éng do ®ã lµm gi¶m hiÖu suÊt, c«ng suÊt cña tuèc bin. L−îng h¬i rß rØ t¨ng dÇn theo thêi gian do ®ã lùc däc trôc còng t¨ng dÇn. - Nh÷ng tÇng sau cïng cña tuèc bin nhiÒu tÇng sÏ lµm viÖc trong vïng h¬i Èm do ®ã g©y ra tæn thÊt bëi h¬i Èm, lµm cho hiÖu suÊt tuèc bin gi¶m. - Tuèc bin nhiÒu tÇng cÊu t¹o phøc t¹p. 7.1.4. HÖ sè hoµn nhiÖt cña tuèc bin nhiÒu tÇng Nh− trªn ®· ph©n tÝch, tæn thÊt cña tÇng tr−íc cã thÓ ®−îc sö dông mét phÇn vµo tÇng tiÕp theo, møc ®é sñ dông l−îng nhiÖt ®ã vµo tÇng tiÕp theo ®−îc gäi lµ hÖ sè hoµn nhiÖt. §Ó so s¸nh tuèc bin mét tÇng víi tuèc bin nhiÒu t©ng, ta x¸c ®Þnh hÖ sè hoµn nhiÖt b»ng c¸ch ph©n tÝch qu¸ tr×nh nhiÖt theo 2 ph−¬ng ¸n: khi tuèc bin lµ mét tÇng vµ khi tuèc bin lµ nhiÒu tÇng víi cïng th«ng sè ®Çu vµ cuèi. Qu¸ tr×nh nhiÖt cña tuèc bin ®−îc biÓu diÔn trªn ®å thÞ T-s h×nh 7.5. Víi ¸p suÊt ®Çu p0 vµ cuèi p1, nÕu tuèc bin lµ mét tÇng vµ kh«ng cã tæn thÊt th× qu¸ tr×nh d·n në ®¼ng entropi cña h¬i trong tuèc bin ®−îc biÓu diÔn b»ng ®−êng 44'4''4'''a. NhiÖt d¸ng lÝ t−ëng cña tuèc bin khi ®ã ®−îc biÓu diÔn trªn ®å thÞ T-s t−¬ng ®−¬ng víi diÖn tÝch 12344'4''4'''a1, b»ng tæng nhiÖt d¸ng lÝ t−ëng cña c¸c tÇng khi lµm viÖc theo qu¸ tr×nh ®¼ng entropi. H0 = h01 + h02 + h03 + h04 (7-1) Gi¶ sö tuèc bin gåm 4 tÇng, qu¸ tr×nh d·n në thùc cña h¬i trong tuèc bin tiÕn hµnh theo ®−êng 4567b. NhiÖt gi¸ng lÝ t−ëng cña tÇng thø nhÊt b»ng h01, t−¬ng ®−¬ng víi diÖn tÝch 2’2 344’2’. Tæn thÊt nhiÖt cña tÇng ®· lµm t¨ng nhiÖt ®é h¬i ra khái tÇng thø nhÊt tõ T4' ®Õn T5. H¬i ®i vµo tÇng thø hai ë tr¹ng th¸i 5 cã nhiÖt ®é T5, 78
nghÜa lµ tæn thÊt nhiÖt ë tÇng ®Çu ®· lµm t¨ng nhiÖt ®é h¬i vµo tÇng thø hai. Tæn thÊt nhiÖt nµy cña tÇng ®Çu ®−îc sö dông mét phÇn q2 vµo tÇng thø hai. Trªn ®å thÞ h×nh 7.5, phÇn tæn thÊt nhiÖt cña tÇng thø nhÊt ®−îc sö dông vµo tÇng thø 2 lµ q2, ®−îc biÓu diÔn b»ng diÖn tÝch 4'55'4''4' vµ nhiÖt gi¸ng lÝ t−ëng cña tÇng thø hai b»ng h*02 = h02 + q2. T−¬ng tù nh− vËy, phÇn tæn thÊt nhiÖt cña tÇng thø hai ®−îc sö dông vµo tÇng thø ba lµ q3, ®−îc biÓu diÔn b»ng diÖn tÝch 4''66'4'''4'' vµ nhiÖt gi¸ng lÝ t−ëng cña tÇng thø ba b»ng h*03 = h03 + q3 . PhÇn tæn thÊt nhiÖt cña tÇng thø ba ®−îc sö dông vµo tÇng thø t− lµ q4, ®−îc biÓu diÔn b»ng diÖn tÝch 4'''6'77'a4'' vµ nhiÖt gi¸ng lÝ t−ëng cña tÇng thø t− b»ng h*04 = h04 + q4 . NhiÖt d¸ng lý t−ëng cña c¸c tÇng lÇn l−ît lµ: h * = h01 (7-2) 01 h * = h02 + q2 (7-3) 02 * = h03 + q3 (7-4) h 03 H×nh 7.5. Qu¸ tr×nh nhiÖt cña h * = h04 + q4 (7-5) tuèc bin nhiÒu tÇng 04 Tæng nhiÖt d¸ng lý t−ëng cña c¸c tÇng b»ng: ∑ h * i = h01 + h02 + q2 + h03 + q3 + h04 + q4 0 ∑ h * i = H0 + Q (7-6) 0 vµ ®−îc biÓu diÔn b»ng diÖn tÝch 12344'55'66'77’1, trong ®ã: Q = q2 + q3 + q4 lµ tæn thÊt nhiÖt cña c¸c tÇng tr−íc ®−îc sö dông vµo c¸c tÇng tiÕp theo. H0 lµ nhiÖt gi¸ng lÝ t−ëng cña tuèc bin khi lµm viÖc theo qu¸ tr×nh ®¼ng entropi 44’a, ®−îc tÝnh theo (7-1). Nh− vËy khi cã cïng th«ng sè ®Çu vµ cuèi th× nhiÖt d¸ng lý t−ëng cña tuèc bin nhiÒu tÇng sÏ lín h¬n nhiÖt d¸ng lý t−ëng cña tuèc bin mét tÇng mét l−îng lµ Q, ®©y chÝnh lµ mét phÇn tæn thÊt nhiÖt cña c¸c tÇng tr−íc ®−îc sö dông l¹i vµo c¸c tÇng tiÕp theo. NhiÖt d¸ng thùc tÕ cña mçi tÇng lµ: hi = h * η ttd (7-7) 0 NhiÖt d¸ng thùc tÕ cña tuèc bin nhiÒu tÇng b»ng tæng nhiÖt d¸ng thùc tÕ cña c¸c tÇng: Hi = ∑hi = ∑ h * η ttd = ∑(h0 + q) η ttd (7-8) 0 79
NÕu ta coi hiÖu suÊt cña tÊt c¶ c¸c tÇng tuèc bin ®Òu b»ng nhau th×: Hi = η ttd ∑(h0 + q) = η ttd ( H0 + Q) (7-9) MÆt kh¸c hiÑu suÊt trong t−¬ng ®èi cña toµn tuèc bin cã thÓ viÕt ®−îc: H η TB = i (7-10) td H0 Trong ®ã: Q lµ tæn thÊt nhiÖt c¸c tÇng tr−íc ®−îc sö dông vµo c¸c tÇng sau, H0 lµ nhiÖt d¸ng lý t−ëng toµn tuèc bin, η TB lµ hiÖu suÊt trong t−¬ng ®èi cña tuèc bin nhiÒu tÇng, td η ttd lµ hiÖu suÊt trong t−¬ng ®èi cña mét tÇng tuèc bin, Thay (7-9) vµo (7-10) ta cã hiÖu suÊt cña tuèc bin nhiÒu tÇng lµ: η ttd (H 0 + Q) H η TB = i = (7-11) td H0 H0 Q η TB = η ttd (1 + ) = η ttd (1 + α) (7-12) td H0 ë ®©y: α ®−îc gäi lµ hÖ sè hoµn nhiÖt Q α= (7-13) H0 HÖ sè hoµn nhiÖt α lµ hÖ sè biÓu thÞ møc ®é sö dông tæn thÊt nhiÖt cña tÇng tr−íc vµo c¸c tÇng tiÕp theo. Tuèc bin cµng nhiÒu tÇng th× hÖ sè hoµn nhiÖt cµng lín. V× α > 0, do ®ã η TB > η ttd , nghÜa lµ hiÖu suÊt cña tuèc bin nhiÒu tÇng lu«n lu«n lín td h¬n hiÖu suÊt cña tuèc bin mét tÇng. 7.1.5. ¶nh h−ëng cña ®é Èm ®Õn sù lµm viÖc cña tuèc bin H×nh 7.6. ¶nh h−ëng cña c¸c giät Èm ë c¸c tÇng cuèi. 80
Qu¸ tr×nh gi·n në cña h¬i trong tuèc bin nhiÒu tÇng lµ qu¸ tr×nh gi¶m ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é h¬i. Cµng vÒ cuèi tuèc bin, ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é h¬i cµng gi¶m cßn thÓ tÝch riªng vµ ®é Èm cµng t¨ng, do ®ã sè l−îng vµ kÝch th−íc c¸c giät Èm trong h¬i cµng lín. Tõ tam gi¸c tèc ®é trªn h×nh 7.6 ta thÊy, khi ra khái èng phun, tèc ®é c¸c giät Èm C'1 sÏ nhá h¬n tèc ®é dßng h¬i C1. V× tèc ®é vßng u cña chóng nh− nhau, do ®ã c¸c giät Èm ®i vµo r·nh c¸nh ®éng víi tèc ®é w'1 nhá h¬n tèc ®é cña h¬i w1 , d−íi mét gãc β'1 lín h¬n β1 ®Ëp vµo l−ng c¸nh ®éng, g©y nªn lùc c¶n trë chuyÓn ®éng quay cña roto tuèc bin. Do vËy sù cã mÆt cña c¸c giät Èm, mét mÆt lµm gi¶m hiÖu suÊt cña tuèc bin, mÆt kh¸c ®Ëp vµo bÒ mÆt c¸nh ®éng, lµm rç c¸c bÒ mÆt c¸nh. Khi roto quay, d−íi t¸c dông cña lùc ly t©m c¸c giät Èm tËp trung ë phÇn ®Ønh c¸nh nhiÒu h¬n, do ®ã bÒ mÆt phÇn ®Ønh c¸nh bÞ rç nhiÒu h¬n phÇn gèc c¸nh. Trong vËn hµnh b×nh th−êng cho phÐp duy tr× ®é Èm h¬i ë tÇng cuèi trong kho¶ng 8 ®Õn 12%. NÕu nhiÖt ®é h¬i míi gi¶m th× ®é Èm cã thÓ t¨ng lªn vµ ®¹t trÞ sè ®¸ng kÓ, khi ®ã cã thÓ lµm gi¶m hiÖu suÊt cña tÇng sau cïng ®Õn 0. 7.1.6. Sù rß rØ h¬i Khi kh¶o s¸t chuyÓn ®éng cña dßng h¬i trong tÇng tuèc bin, ta gi¶ thiÕt toµn bé l−îng h¬i ®i qua tÇng ®Òu ®i hÕt qua r·nh èng phun vµ r·nh c¸nh ®éng, nhiÖt n¨ng cña l−îng h¬i ®ã ®· biÕn thµnh ®éng n¨ng vµ c¬ n¨ng trong tuèc bin. Thùc tÕ kh«ng ph¶i nh− vËy, khi chuyÓn ®éng trong phÇn truyÒn h¬i cña tuèc bin, lu«n cã mét l−îng h¬i kh«ng ®i qua r·nh èng phun mµ ®i qua khe hë gi÷a b¸nh tÜnh vµ trôc tuèc bin. L−îng h¬i nµy sÏ kh«ng tham gia qu¸ tr×nh biÕn nhiÖt n¨ng thµnh ®éng n¨ng. H×nh 7-7. rß rØ h¬i trong tuèc bin MÆt kh¸c cã mét l−îng h¬i kh«ng ®i qua r·nh c¸nh ®éng mµ ®i qua lç c©n b»ng trªn b¸nh ®éng vµ qua khe hë gi÷a th©n tuèc bin vµ ®Ønh c¸nh. Ngoµi ra, do ¸p suÊt h¬i phÝa ®Çu cña tuèc bin lín h¬n ¸p suÊt khÝ quyÓn nªn sÏ cã mét l−îng h¬i ch¶y tõ trong tuèc bin ra ngoµi khÝ quyÓn qua lç xuyªn trôc ë phÝa ®Çu tuèc bin. Toµn bé l−îng h¬i nµy sÏ kh«ng tham gia qu¸ tr×nh biÕn ®éng n¨ng thµnh c¬ n¨ng, tøc lµ 81
kh«ng sinh c«ng trªn c¸nh ®éng, ®−îc gäi lµ l−îng h¬i rß rØ vµ tæn thÊt nµy gäi lµ tæn thÊt rß rØ h¬i. Tæn thÊt rß rØ h¬i ®−îc biÓu diÔn trªn h×nh 7.7. 7.2. C¢N B»NG LùC DäC TRôC TRONG tuèc BIN NHIÒU TÇNG Nh− ®· ph©n tÝch ë môc 6.3.1, lùc cña dßng h¬i t¸c dông lªn c¸c d·y c¸nh cã thÓ ph©n ra hai thµnh phÇn: thµnh phÇn Ru vµ thµnh phÇn Ra. Thµnh phÇn Ru theo h−íng vu«ng gãc víi trôc tuèc bin, sinh c«ng cã Ých trªn c¸nh ®éng, t¹o momen quay lµm quay roto vµ kÐo m¸y ph¸t quay. Thµnh phÇn däc trôc Ra (theo h−íng chuyÓn ®éng cña dßng h¬i) kh«ng t¹o nªn momen quay mµ t¹o nªn lùc ®Èy roto dÞch chuyÓn theo h−íng dßng h¬i, cã thÓ lµm cho roto vµ stato tuèc bin cä x¸t vµo nhau g©y nguy hiÓm cho tuèc bin. Lùc däc trôc Ra cã thÓ t¨ng lªn trong qu¸ tr×nh vËn hµnh do c¸c nguyªn nh©n sau: - Do chÌn b¸nh tÜnh mßn nªn l−u l−îng h¬i rß rØ qua ®ã t¨ng, lµm t¨ng ¸p suÊt h¬i tr−íc c¸nh ®éng. - Do muèi b¸m vµo c¸nh ®éng lµm gi¶m tiÕt diÖn h¬i ®i qua, lµm gi¶m l−u l−îng h¬i qua r·nh c¸nh ®éng, dÉn ®Õn t¨ng ¸p suÊt tr−íc c¸nh ®éng, lµm t¨ng ®é ph¶n lùc cña tÇng. H×nh 7.8. Lùc t¸c dông trong tuèc bin §Ó gi¶m t¸c dông cña lùc däc trôc lªn c¸c palª ch¾n, cÇn ph¶i t×m ph−¬ng ph¸p c©n b»ng lùc däc trôc b»ng c¸ch t¹o nªn lùc cã chiÒu ng−îc víi chiÒu lùc däc trôc hoÆc gi¶m sù chªnh lÖch ¸p suÊt tr−íc vµ sau c¸nh ®éng theo c¸c h−íng sau ®©y. * T¨ng ®−êng kÝnh cña vßng chÌn ®Çu tr−íc cña trôc (h×nh 7.8) * Dïng c¸c ®Üa gi¶m t¶i g¾n phÝa tr−íc tÇng ®iÒu chØnh (h×nh 7.8) * §èi víi tuèc bin c«ng suÊt lín, ng−êi ta chÕ t¹o tuèc bin nhiÒu th©n vµ ®Æt c¸c th©n ng−îc chiÒu nhau (h×nh 7.9) * T¹o c¸c lç c©n b»ng ¸p lùc trªn c¸c b¸nh ®éng ®Ó gi¶m bít chªnh lÖch ¸p suÊt tr−íc vµ sau b¸nh ®éng (h×nh 7.10). 82