Phân loại và phân vùng động thái nước có áp ở đồng bằng Nam Bộ

Ph©n lo¹i vµ ph©n vïng ®éng th¸i n­íc cã ¸p ë §BNB<br /> 1. GS. TS. §Æng H÷u ¥n-Héi §CTV ViÖt Nam<br /> 2. Ths. NguyÔn TiÕp T©n-CTy XD &CGCN thuû lîi<br /> 3. KS. §ç Hïng S¬n-Cty XD&CGCN thñy lîi<br /> Tãm t¾t<br /> HiÖn nay trong nghiªn cøu §T ND§ cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T, song ph©n<br /> lo¹i vµ ph©n vïng theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn §T lµ c¸ch hîp lý nhÊt.<br /> Trªn c¬ së tæng hîp c¸c tµi liÖu nghiªn cøu vÒ ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T, còng nh­ tµi liÖu quan<br /> tr¾c §T ND§ ë §BNB, c¸c t¸c gi¶ ®· ®­a ra s¬ ®å ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc cã ¸p vµ ¸p<br /> dông nã ®Ó ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc cã ¸p trong trÇm tÝch §Ö tø vµ Neogen ë §BNB.<br /> <br /> 1.§Æt vÊn ®Ò<br /> HiÖn nay trong nghiªn cøu ®éng th¸i (§T) n­íc d­íi ®Êt (ND§) nãi chung vµ §T n­íc cã<br /> ¸p nãi riªng cã nhiÒu c¸ch ph©n vïng §T. Song ph©n vïng theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br /> ¶nh h­ëng ®Õn §T lµ c¸ch ph©n vïng hîp lý nhÊt [1, 2, 3, 4].<br /> ë n­íc ta vÊn ®Ò nghiªn cøu §T ND§ ®· ®­îc b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tr­íc.<br /> Ba m¹ng l­íi quan tr¾c §T ND§ ë ®ång b»ng B¾c bé, ®ång b»ng Nam bé (§BNB) vµ T©y<br /> Nguyªn ®· ®­îc x©y dùng vµ hµng n¨m ®· cung cÊp nhiÒu th«ng tin vÒ mùc n­íc, thµnh phÇn<br /> ho¸ häc cña c¸c tÇng chøa n­íc trong vïng [6]. Víi chuçi quan tr¾c tuy ch­a dµi, nh­ng ®ñ c¬ së<br /> cho phÐp chóng ta hÖ thèng ho¸, ph©n lo¹i, ph©n vïng §T.<br /> X©y dùng ®­îc b¶n ®å ph©n vïng §T hîp lý cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ ®èi víi khai th¸c<br /> vµ sö dông hîp lý tµi nguyªn ND§ mµ cßn ®èi víi chÝnh c«ng t¸c nghiªn cøu §T. Nguyªn t¾c<br /> ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc ngÇm ®· ®­îc ®Ò cËp trong c«ng tr×nh [5]. Trong c«ng tr×nh nµy<br /> chóng t«i chØ muèn ®Ò cËp ®Õn ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc cã ¸p theo ®iÒu<br /> kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn §T vµ ¸p dông nã ®Ó ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc<br /> cã ¸p phøc hÖ chøa n­íc Pleistocen trung-th­îng (Q12-3), tÇng chøa n­íc Pleistocen h¹ (Q11),<br /> phøc hÖ chøa n­íc Pliocen (N2) vµ Miocen (N1) ë §BNB.<br /> Trong c«ng tr×nh nµy thuËt ng÷ “ph©n lo¹i” ®­îc hiÓu lµ sù ph©n chia §T ND§ theo ®iÒu<br /> kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chóng. Cßn thuËt ng÷ “ph©n vïng” ®­îc hiÓu lµ sù<br /> ph©n chia l·nh thæ nghiªn cøu ra nh÷ng kh«ng gian tån t¹i §T cã ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br /> ¶nh h­ëng kh¸c nhau.<br /> 2. C¸c chØ tiªu ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc cã ¸p theo ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ nh©n tè<br /> ¶nh h­ëng ®Õn §T<br /> C¸c chØ tiªu ph©n lo¹i vµ ph©n vïng §T n­íc ngÇm vµ n­íc cã ¸p cã nh÷ng ®iÓm chung vµ<br /> còng cã nh÷ng ®iÓm riªng. Sù kh¸c nhau lµ do ®iÒu kiÖn thÕ n»m cña n­íc cã ¸p kh¸c n­íc<br /> ngÇm. N­íc cã ¸p cã miÒn cÊp, vËn ®éng vµ tho¸t.<br /> Gièng n­íc ngÇm, theo ®iÒu kiÖn cung cÊp, §T cña n­íc cã ¸p ®­îc ph©n ra ba kiÓu: Cung<br /> cÊp theo mïa, quanh n¨m vµ thêi gian ng¾n vµ theo gi¸ trÞ cung cÊp cho n­íc cã ¸p, cô thÓ lµ hÖ<br /> sè Èm ­ít A cã thÓ ph©n ra ba phô kiÓu: Cung cÊp tèt (A>1,3), cung cÊp ®iÒu hoµ (A=0,5-1,3) vµ<br /> cung cÊp kÐm (A