Tham khảo tài liệu 'ðau khớp, uống kháng sinh ðúng hay sai?', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Ðau khớp, uống kháng sinh Ðúng hay sai?
- Ðau khớp, uống kháng sinh -
Ðúng hay sai?
Kháng sinh là những thuốc có tác dụng ức chế hoặc tiêu diệt
vi khuẩn. Tuy nhiên, trên thực tế không phải bệnh đau khớp
nào cũng do nhiễm khuẩn. Vì thế, không phải trường hợp
đau khớp nào cũng phải dùng đến kháng sinh…
Đau - Triệu chứng thường gặp trong các bệnh khớp
Trong các biểu hiện của bệnh khớp, đau khớp gần như là một
triệu chứng thường gặp, sớm nhất, khó chịu nhất và là dấu hiệu
khiến người ta phải đi khám. Đau khớp làm cho người bệnh
không đi lại được, không vận động được và đây cũng là nguyên
nhân chủ đạo gây mất ngủ ở nhóm người cao tuổi, nhóm người
mà đau khớp như là bạn đồng hành.
- Các khớp hay bị đau.
Có nhiều dạng khác nhau của đau khớp. Nhưng nhìn chung, đau
trong bệnh khớp thường có biểu hiện như: đau có khởi phát từ
từ, đau âm ỉ, cả ngày, đau tăng lên khi vận động, nghỉ ngơi thì
đỡ. Đau thường hay kèm theo sưng, nóng khớp. Có khi chúng ta
còn thấy có dịch trong khớp bị đau, cảm giác lùng nhùng tại vị
trí tổn thương này. Các khớp đau đồng hành cũng là những dấu
hiện quan trọng. Nhiều khi chỉ đau một khớp như đau khớp gối,
nhưng cũng có khi đau nhiều khớp như đau khớp gối kèm theo
đau khớp cổ chân, ngón chân.
Có nhiều nguyên nhân gây đau khớp khác nhau, mỗi một
nguyên nhân sẽ cho ra một biểu hiện và phương thức điều trị
khác nhau. Chúng ta có thể gặp đau khớp do thoái hoá, căn bệnh
hay gặp ở tuổi già. Có thể gặp đau khớp do viêm khớp vì khớp
bị lắng đọng các hạt tinh thể như trong bệnh gút. Cũng có khi
- đau khớp là do chấn thương rách bao khớp, gãy xương, vỡ sụn
như ở các trường hợp bị ngã hay bị va đập mạnh. Cũng có khi
đau khớp mà không phải nguyên nhân tại khớp như bong gân,
giãn dây chằng…
Kiểm soát được tốt viêm đau khớp tức là chúng ta đã giúp người
bệnh nâng điểm cho chất lượng cuộc sống. Vậy kháng sinh có
phải là thuốc ưu tiên?
Dùng kháng sinh khi nào?
Đau khớp kê kháng sinh có vẻ như là một thuốc ưa thích của
một số bác sĩ và nhiều dược sĩ trong chiến lược điều trị bệnh
khớp. Bất kể đau khớp là gì, biểu hiện ra sao, kháng sinh như là
một thuốc đầu bảng trong đơn thuốc điều trị, đặc biệt là những
kháng sinh mạnh phổ rộng. Cũng có vô vàn kiểu dùng kháng
sinh, người thì cho uống, người thì cho tiêm... tất cả đều cho
rằng kháng sinh có thể có hiệu quả.
Nhìn lại bản chất, kháng sinh là những thuốc có tác dụng ức chế
sự phát triển hoặc tiêu diệt vi khuẩn. Chúng theo những phương
thức khác nhau sẽ làm thay đổi chuyển hoá của vi khuẩn, làm
thay đổi cấu trúc của tế bào và do đó làm thay đổi thời gian sinh
tồn. Thậm chí ở một số loại, chúng sẽ làm cho vi khuẩn bị tiêu
biến hoàn toàn.
Các loại kháng sinh khác nhau sẽ có tác dụng trên các loại vi
khuẩn khác nhau. Hơn nữa, độ ngấm của thuốc vào xương khớp
lại tùy thuộc vào từng loại thuốc, do đó mà hiệu lực dược lý
cũng không giống nhau. Nhưng có vẻ như các kháng sinh dòng
phổ rộng đang bị lạm dụng trong điều trị các bệnh này. Đó là
các kháng sinh dòng beta-lactam, quinolon, amynoglycosid...
- Không phải cứ đau khớp là uống thuốc
kháng sinh.
Tuy nhiên, cần biết rằng kháng sinh chỉ có tác dụng với các vi
khuẩn nhạy cảm đặc thù. Nếu dùng kháng sinh không đúng hoặc
không phù hợp thì chuyện hết bệnh khớp là không thể. Chẳng
hạn, nếu một bệnh nhân bị lao khớp mà dùng các kháng sinh
nhóm quinolon thì coi như đến “sang năm” mới hết bệnh. Nếu
dùng kháng sinh cho các bệnh khớp không do nhiễm khuẩn thì
có dùng cũng như không.
Quay trở lại vấn đề đau khớp và viêm khớp, không phải bệnh
đau khớp nào cũng do nhiễm khuẩn. Từ đó suy ra không phải
lúc nào thuốc kháng sinh cũng được dùng như là một khuyến
cáo. Những trường hợp đau do co thắt mạch máu gây ra hoặc
bệnh nhân bị lắng đọng tinh thể uric thì dùng kháng sinh không
có ý nghĩa.
Nhưng ngược lại, nếu đau khớp do nhiễm khuẩn mà không có
kháng sinh thì chúng ta không bao giờ đẩy lùi được bệnh tật. Ví
dụ, thấp khớp cấp (một viêm khớp do các liên cầu tan máu nhóm
A gây nên), nếu chúng ta không dùng kháng sinh tiêu diệt những
- vi khuẩn này thì không những bệnh khớp không khỏi mà còn
gây thêm nhiều biến chứng khác như ở thận, tim. Hoặc trong
những trường hợp viêm hoại tử do nhiễm khuẩn khớp do vết
thương rách, nếu không dùng kháng sinh kịp thời có thể dẫn đến
những biến chứng phải cắt cụt chi…
Từ thực tế trên cho thấy, kháng sinh có một vai trò tối quan
trọng trong việc điều trị bệnh khớp nhưng không phải cứ đau
khớp hay bị bệnh khớp là chúng ta dùng. Chỉ dùng kháng sinh
khi chúng ta thực sự chắc chắn rằng bệnh là do vi khuẩn gây ra.
Vì thế, lời khuyên hữu ích nhất với các trường hợp sưng đau
khớp là người bệnh hãy khám bệnh cẩn thận để bác sĩ xác định
nguyên nhân chính xác từ đó có một phương án điều trị và dùng
thuốc hiệu quả