intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 15 phần 3

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST
Báo xấu
42
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 15 phần 3', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 15 phần 3

  1. V . I. L ª - n i n Kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− thÕ nµo 122 123 nãi: néi c¸c §u-ma hay néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm, trªn thùc tÕ, ®ã mét b−íc ®i tíi c¶i thiÖn, lµ mét nh©n tè lµm dÔ dµng cho cuéc lµ néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn. Ph¸i men-sª-vÝch ®· næi giËn vµ la ®Êu tranh sau nµy cña c¸ch m¹ng, vµ b¶n nghÞ quyÕt võa ®−îc ã r»ng ®ã lµ xuyªn t¹c, ®æi tr¾ng thay ®en, v.v.. Nh−ng hä næi ph©n tÝch ®· thÓ hiÖn râ t− t−ëng ®ã. Song ë ®©y ph¸i men-sª- giËn v× hä kh«ng muèn hiÓu lý lÏ cña nh÷ng ng−êi b«n-sª-vÝch vÝch ®· m¾c ph¶i sai lÇm lµ r¬i vµo tÝnh phiÕn diÖn. Ng−êi m¸c- lµ nh÷ng ng−êi ®· v¹ch râ c¬ së giai cÊp cña h− cÊu ph¸p lý xÝt kh«ng thÓ ®¶m b¶o r»ng cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n hiÖn t¹i ë (néi c¸c §u-ma sÏ "chÞu tr¸ch nhiÖm" tr−íc nhµ vua nhiÒu h¬n Nga sÏ th¾ng lîi hoµn toµn: nh− vËy cã nghÜa lµ r¬i vµo chñ lµ tr−íc §u-ma, tr−íc bän ®Þa chñ tù do chñ nghÜa nhiÒu h¬n lµ nghÜa duy t©m vµ chñ nghÜa kh«ng t−ëng d©n chñ - t− s¶n. tr−íc nh©n d©n!). Vµ dï ®ång chÝ M¸c-tèp cã næi giËn nh− thÕ NhiÖm vô cña chóng ta lµ cè g¾ng giµnh th¾ng lîi hoµn toµn nµo ®i n÷a, dï ®ång chÝ Êy cã kªu la lªn r»ng b©y giê ngay c¶ cho c¸ch m¹ng, nh−ng chóng ta kh«ng cã quyÒn quªn r»ng §u-ma còng kh«ng mang tÝnh chÊt d©n chñ - lËp hiÕn, ― th× tr−íc ®©y ®· cã vµ b©y giê cã thÓ cã nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng t− ®ång chÝ Êy còng kh«ng hÒ lµm yÕu ®−îc chót nµo c¸i kÕt luËn s¶n ch−a hoµn thµnh, nöa chõng. bÊt di bÊt dÞch nµy: vÒ thùc chÊt cña vÊn ®Ò, ë ®©y chÝnh lµ Cßn ph¸i men-sª-vÝch lËp luËn trong nghÞ quyÕt cña m×nh ng−êi ta muèn nãi ®Õn néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn, v× mÊu chèt r»ng néi c¸c §u-ma lµ giai ®o¹n b¾t buéc trong cuéc ®Êu tranh chÝnh lµ ë c¸i ®¶ng t− s¶n tù do chñ nghÜa nµy. Thµnh phÇn hçn ®Ó triÖu tËp Quèc héi lËp hiÕn, v.v. vµ v.v.. Nh− vËy hoµn toµn kh«ng ®óng. Ng−êi m¸c-xÝt kh«ng cã quyÒn xem xÐt néi c¸c §u- hîp cã thÓ cã cña néi c¸c §u-ma (ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn céng ma chØ vÒ ph−¬ng diÖn ®ã mµ kh«ng tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng kh¸ch víi ph¸i th¸ng M−êi, céng víi ph¸i "kh«ng ®¶ng ph¸i", céng quan cã thÓ cã hai lo¹i h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc Nga. víi c¶ ph¸i "lao ®éng" tåi tµn hay c¸i gäi lµ ph¸i "t¶" n÷a, v. v.) Cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ - t− s¶n ë Nga lµ kh«ng tr¸nh khái. còng kh«ng hÒ thay ®æi ®−îc thùc chÊt ®ã cña vÊn ®Ò. Bá qua Nh−ng nã cã thÓ x¶y ra trong ®iÒu kiÖn duy tr× nÒn kinh tÕ ®Þa kh«ng nãi ®Õn thùc chÊt ®ã cña vÊn ®Ò ― nh− ph¸i men-sª-vÝch chñ vµ trong ®iÒu kiÖn dÇn dÇn chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ ®ã vµ Plª-kha-nèp vÉn lµm ― th× cã nghÜa lµ kh«ng nãi ®Õn chñ thµnh nÒn kinh tÕ gioong-ke - t− b¶n (cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt nghÜa M¸c. cña Xt«-l−-pin vµ cña ph¸i tù do), nã còng cã thÓ x¶y ra trong VÒ thùc chÊt, th× ñng hé yªu s¸ch vÒ néi c¸c §u-ma hay néi ®iÒu kiÖn thñ tiªu nÒn kinh tÕ ®Þa chñ vµ trao ruéng ®Êt cho c¸c "cã tr¸ch nhiÖm" cã nghÜa lµ ñng hé chÝnh s¸ch d©n chñ - lËp n«ng d©n (c¸ch m¹ng n«ng d©n ®−îc c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña hiÕn nãi chung vµ ñng hé néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn nãi riªng §¶ng d©n chñ - x· héi ñng hé). (nh− ®· nãi ngay trong dù th¶o thø nhÊt cña nghÞ quyÕt b«n-sª- Ng−êi m¸c-xÝt buéc ph¶i xÐt néi c¸c d©n chñ - lËp hiÕn vÝch chuÈn bÞ cho §¹i héi V). Ng−êi nµo kh«ng d¸m thõa nhËn kh«ng ph¶i vÒ mét mÆt, mµ vÒ hai mÆt: giai ®o¹n cã thÓ cã cña cuéc ®Êu tranh ®Ó triÖu tËp Quèc héi lËp hiÕn vµ giai ®o¹n cã ®iÒu Êy th× nh− vËy ng−êi ®ã ®· thõa nhËn lËp tr−êng cña thÓ cã cña viÖc thñ tiªu cuéc c¸ch m¹ng t− s¶n. Theo ý ®å cña m×nh lµ yÕu ít, nh÷ng luËn cø biÖn hé cho viÖc §¶ng d©n chñ - ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn vµ cña Xt«-l−-pin, néi c¸c §u-ma ph¶i x· héi ñng hé ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn nãi chung lµ yÕu ít. ®ãng vai trß thø hai; theo t×nh h×nh kh¸ch quan, th× néi c¸c Êy Tr−íc ®©y chóng t«i lu«n lu«n vµ b©y giê vÉn cho r»ng cã thÓ ®ãng vai trß thø hai vµ thø nhÊt*. §¶ng d©n chñ - x· héi kh«ng thÓ ñng hé sù c©u kÕt gi÷a bän chuyªn chÕ víi giai cÊp t− s¶n tù do chñ nghÜa, mét sù c©u kÕt _________ nh»m chÊm døt c¸ch m¹ng. * Chóng t«i ®−a ra mét gi¶ ®Þnh tèt nhÊt cho Plª-kha-nèp vµ ph¸i 2) Ph¸i men-sª-vÝch lu«n lu«n cho r»ng néi c¸c §u-ma lµ men-sª-vÝch, cô thÓ lµ: ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn sÏ ® − a ra yªu s¸ch vÒ
  2. V . I. L ª - n i n Kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− thÕ nµo 124 125 V× quªn kh¶ n¨ng (vµ sù nguy hiÓm) lµ c¸ch m¹ng t− s¶n cã c¸ch, thay ®æi ph¸p luËt, ®ã lµ "hµnh ®éng hîp hiÕn ph¸p", thÓ bÞ ph¸i tù do h¹n chÕ vµ chÊm døt, nªn ph¸i men-sª-vÝch ®· hoµn toµn hîp ph¸p cña nhµ vua. Do ñng hé nh÷ng chñ tr−¬ng xa rêi quan ®iÓm ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n ®Ó cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn nh»m lËp néi c¸c §u-ma, nªn trªn thùc tÕ ph¸i men-sª-vÝch ― tr¸i víi ý nguyÖn vµ ý thøc cña chuyÓn sang quan ®iÓm cña ph¸i tù do lµ ph¸i t« son ®iÓm phÊn cho chÕ ®é qu©n chñ, cho viÖc chuéc l¹i, cho chÕ ®é hai m×nh ― ®· ñng hé nh÷ng cuéc th−¬ng l−îng ë hËu tr−êng vµ viÖn, vµ cho viÖc chÊm døt c¸ch m¹ng, v.v. vµ v.v..1 nh÷ng sù c©u kÕt sau l−ng nh©n d©n. 3) Khi chuyÓn tõ mÆt kinh tÕ - giai cÊp sang mÆt ph¸p §ång thêi ph¸i men-sª-vÝch ®· kh«ng ®ßi mét ®iÒu "cam quyÒn - nhµ n−íc cña vÊn ®Ò, th× ph¶i nãi r»ng ph¸i kÕt" nµo vµ còng kh«ng thÓ ®ßi ®iÒu ®ã ë bän d©n chñ - lËp men-sª-vÝch coi néi c¸c §u-ma lµ mét b−íc tiÕn tíi chÕ ®é hiÕn. Ph¸i men-sª-vÝch ®· hiÕn sù ñng hé cña m×nh cho bän d©n nghÞ viÖn, lµ mét cuéc c¶i c¸ch nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é chñ - lËp hiÕn, cho chóng vay m−în sù ñng hé Êy, ®ång thêi hiÕn ph¸p vµ lµm dÔ dµng cho viÖc giai cÊp v« s¶n sö dông chÕ lµm lu mê vµ h− háng ý thøc cña giai cÊp c«ng nh©n. ®é ®ã ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña m×nh. 4) Chóng ta h·y thùc hiÖn mét sù nh−îng bé n÷a ®èi víi Nh−ng ®©y vÉn l¹i lµ quan ®iÓm mét chiÒu chØ thÊy nh÷ng ph¸i men-sª-vÝch. Chóng ta h·y gi¶ ®Þnh mét tr−êng hîp tèt "hiÖn t−îng tèt lµnh". Trong viÖc cö c¸c bé tr−ëng trong ph¸i ®a nhÊt cã thÓ x¶y ra, cô thÓ lµ: viÖc chØ ®Þnh c¸c bé tr−ëng §u-ma sè ë §u-ma (ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn t¹i §u-ma I cè ®¹t ®−îc sÏ kh«ng ph¶i chØ lµ mét viÖc cã tÝnh chÊt c¸ nh©n, kh«ng ph¶i chÝnh ®iÒu ®ã) kh«ng thÊy cã khÝa c¹nh rÊt quan träng cña cuéc chØ lµ mét sù lõa dèi nh©n d©n vµ mét sù c©u kÕt bÒ ngoµi, mµ c¶i c¸ch, kh«ng thÊy cã viÖc thõa nhËn vÒ mÆt ph¸p lý sù thay lµ b−íc ®Çu cña cuéc c¶i c¸ch hiÕn ph¸p thËt sù, nh»m thËt sù ®æi chung nµo ®ã trong hiÕn ph¸p. §ã lµ mét hµnh ®éng c¸ biÖt c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n. vµ thËm chÝ cßn cã tÝnh chÊt c¸ nh©n n÷a. Nã dùa trªn nh÷ng ThËm chÝ trong tr−êng hîp Êy còng kh«ng thÓ nµo biÖn hé sù c©u kÕt, nh÷ng cuéc th−¬ng l−îng, nh÷ng ®iÒu kiÖn ë hËu cho viÖc §¶ng d©n chñ - x· héi ®Ò ra khÈu hiÖu ñng hé yªu s¸ch ph−¬ng. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ b©y giê (th¸ng Ba 1907!) ®ßi thµnh lËp néi c¸c §u-ma. tê "Ng«n luËn" l¹i thõa nhËn r»ng håi th¸ng S¸u 1906 ®· cã Cã ph¶i c¸c ngµi nãi r»ng ®©y lµ giai ®o¹n tiÕn tíi c¸i tèt nh÷ng cuéc héi ®µm cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn víi chÝnh phñ, h¬n, ®©y lµ c¬ së ®Ó tiÕp tôc ®Êu tranh kh«ng? Cø cho lµ nh− nh÷ng cuéc héi ®µm ®ã ch−a (!) thÓ c«ng bè ®−îc. Ngay c¶ tê vËy. Ch¼ng ph¶i quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng nh−ng kh«ng trùc "§ång chÝ", tê b¸o phô häa víi bän d©n chñ - lËp hiÕn, còng tiÕp, ch¾c ch¾n còng lµ giai ®o¹n tiÕn tíi c¸i tèt h¬n sao? T¹i sao thõa nhËn trß ch¬i ó tim Êy lµ kh«ng thÓ dung thø ®−îc. Cho l¹i kh«ng tuyªn bè r»ng §¶ng d©n chñ - x· héi ñng hé yªu s¸ch nªn kh«ng lÊy g× lµm l¹ lµ P«-bª-®«-nèt-txÐp (theo tin cña c¸c vÒ quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng nh−ng kh«ng trùc tiÕp, coi ®ã lµ b¸o) ®· cã thÓ ®Ò nghÞ mét biÖn ph¸p nh− sau: chØ ®Þnh c¸c bé mét "giai ®o¹n" trong cuéc ®Êu tranh cho "c«ng thøc 4 ®iÒu", coi tr−ëng thuéc ph¸i tù do, ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn råi sau ®ã gi¶i t¸n §u-ma vµ thay néi c¸c! §ã kh«ng ph¶i lµ thñ tiªu c¶i ®ã lµ "c¬ së ®Ó chuyÓn sang" c«ng thøc ®ã, t¹i sao l¹i kh«ng tuyªn bè nh− vËy? Nh− thÕ chóng ta kh«ng nh÷ng sÏ ®−îc bän _________ d©n chñ - lËp hiÕn t¸n thµnh, mµ c¶ ph¸i Pª-®ª-r¸c 63 vµ mét bé néi c¸c §u-ma. Ch¾c ch¾n h¬n lµ ®iÒu ®ã sÏ kh«ng x¶y ra. Khi Êy Plª-kha- phËn ph¸i th¸ng M−êi t¸n thµnh ! Giai ®o¹n "chung toµn quèc" nèp (vµ ph¸i men-sª-vÝch) sÏ ®¸ng buån c−êi v× «ng ta "ñng hé" c¸i khÈu ®Ó tiÕn tíi cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n nh»m triÖu tËp Quèc hiÖu kh«ng ®−îc ph¸i tù do ®−a ra còng nh− tr−íc kia Plª-kha-nèp thËt héi lËp hiÕn, ― ®ã lµ ý nghÜa cña viÖc §¶ng d©n chñ - x· héi ñng ®¸ng buån c−êi vÒ c¸i "§u-ma toµn quyÒn".
  3. V . I. L ª - n i n Kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− thÕ nµo 126 127 Monatshefte" 65 ®· hÕt lêi ca tông Plª-kha-nèp !), cã nghÜa lµ hé quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng, nh−ng kh«ng trùc tiÕp vµ biÕn §¶ng d©n chñ - x· héi "thµnh §¶ng c¶i c¸ch x· héi chñ kh«ng bá phiÕu kÝn ! nghÜa - d©n chñ" (c©u næi tiÕng cña BÐc-stanh trong cuèn s¸ch Hoµn toµn kh«ng cã sù kh¸c nhau nµo vÒ nguyªn t¾c gi÷a næi tiÕng cña «ng ta: "Nh÷ng tiÒn ®Ò cña chñ nghÜa x· héi"). viÖc ñng hé yªu s¸ch vÒ néi c¸c §u-ma vµ viÖc ñng hé yªu s¸ch §¶ng d©n chñ - x· héi coi vµ sö dông nh÷ng cuéc c¶i c¸ch vÒ quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng, nh−ng kh«ng trùc tiÕp vµ nh− s¶n phÈm phô trong cuéc ®Êu tranh giai cÊp mang tÝnh kh«ng bá phiÕu kÝn. chÊt c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n. BiÖn hé cho viÖc ®−a ra khÈu hiÖu "néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm", Vµ ë ®©y chóng ta nãi ®Õn luËn cø cuèi cïng cña chóng ta b»ng c¸ch nãi r»ng ®©y lµ giai ®o¹n tiÕn tíi c¸i tèt h¬n, v. v., th× nh− vËy cã nghÜa lµ kh«ng hiÓu ®¹o lý c¬ b¶n trong vÊn ®Ò th¸i chèng l¹i khÈu hiÖu ®ang ®−îc ph©n tÝch: ®é cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®èi víi chñ nghÜa c¶i l−¬ng 5) §¶ng d©n chñ - x· héi trªn thùc tÕ cã thÓ xóc tiÕn b»ng t− s¶n. c¸ch nµo viÖc thùc hiÖn mäi c¶i c¸ch nãi chung, nh÷ng cuéc c¶i Mäi cuéc c¶i c¸ch ®−îc coi lµ c¶i c¸ch (chø kh«ng ph¶i mét c¸ch hiÕn ph¸p ë Nga nãi riªng vµ ®Æc biÖt lµ viÖc thùc hiÖn néi biÖn ph¸p ph¶n ®éng vµ b¶o thñ) chØ v× cuéc c¶i c¸ch Êy ®¸nh c¸c §u-ma vµ nh÷ng kÕt qu¶ cña néi c¸c Êy cã lîi cho giai cÊp dÊu mét b−íc tiÕn nhÊt ®Þnh, mét "giai ®o¹n" tiÕn tíi c¸i tèt v« s¶n? Ph¶i ch¨ng b»ng c¸ch §¶ng d©n chñ - x· héi "lµm thµnh h¬n. Nh−ng mäi cuéc c¶i c¸ch trong x· héi t− b¶n ®Òu cã tÝnh cña m×nh" nh÷ng khÈu hiÖu cña bän c¶i l−¬ng t− s¶n, hay lµ chÊt hai mÆt. C¶i c¸ch lµ mét sù nh−îng bé cña c¸c giai cÊp cÇm b»ng c¸ch nã sÏ kiªn quyÕt kh«ng "lµm thµnh cña m×nh" nh÷ng quyÒn ®Ó k×m h·m, lµm yÕu vµ dËp t¾t cuéc ®Êu tranh c¸ch khÈu hiÖu nh− vËy, mµ vÉn triÖt ®Ó tiÕp tôc cuéc ®Êu tranh giai m¹ng, ®Ó ph©n t¸n lùc l−îng vµ nghÞ lùc cña c¸c giai cÊp c¸ch cÊp mang tÝnh chÊt c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n d−íi l¸ cê m¹ng, ®Ó lµm lu mê ý thøc cña hä, v. v.. cña nh÷ng khÈu hiÖu ®Çy ®ñ vµ kh«ng bÞ c¾t xÐn? Tr¶ lêi c©u V× vËy §¶ng d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng tuy hoµn toµn hái ®ã kh«ng ph¶i lµ khã. kh«ng tõ chèi viÖc sö dông nh÷ng cuéc c¶i c¸ch nh»m môc ®Ých NÕu "lµm thµnh cña m×nh" nh÷ng khÈu hiÖu bao giê còng cã ph¸t triÓn ®Êu tranh giai cÊp c¸ch m¹ng (Phri-®rÝch ¡ng-ghen tÝnh chÊt nöa chõng, bao giê còng bÞ c¾t xÐn, bao giê còng cã ®· nãi: "chóng ta chÊp nhËn viÖc tr¶ nî theo nhiÒu kú h¹n", wir tÝnh hai mÆt cña chñ nghÜa c¶i l−¬ng t− s¶n, th× nh− thÕ lµ nehmen auch Abschlagszahlung 64), song tuyÖt ®èi kh«ng ®em chóng ta trªn thùc tÕ sÏ kh«ng lµm t¨ng, mµ lµm gi¶m tÝnh ch¾c nh÷ng khÈu hiÖu c¶i l−¬ng - t− s¶n cã tÝnh chÊt nöa chõng "lµm ch¾n, tÝnh kh¶ n¨ng vµ tÝnh gÇn gòi cña viÖc thùc hiÖn nh÷ng thµnh cña m×nh".* cuéc c¶i c¸ch. V× lùc l−îng thùc tÕ ®Î ra nh÷ng cuéc c¶i c¸ch Êy NÕu lµm ®iÒu ®ã th× cã nghÜa lµ hµnh ®éng hoµn toµn theo lèi l¹i lµ lùc l−îng cña giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng, lµ søc m¹nh cña BÐc-stanh (Plª-kha-nèp sÏ ph¶i kh«i phôc l¹i uy tÝn cña BÐc-stanh tinh thÇn gi¸c ngé, cña tinh thÇn ®oµn kÕt, cña tinh thÇn kiªn ®Ó b¶o vÖ chÝnh s¸ch hiÖn nay cña m×nh! Kh«ng ph¶i ngÉu quyÕt bÊt khuÊt cña giai cÊp v« s¶n trong ®Êu tranh. nhiªn mµ c¬ quan ng«n luËn cña BÐc-stanh lµ tê "Sozialistische NÕu ®−a vµo quÇn chóng nh÷ng khÈu hiÖu c¶i l−¬ng - t− s¶n th× chóng ta sÏ lµm yÕu vµ lµm tª liÖt nh÷ng phÈm chÊt ®ã cña _________ phong trµo quÇn chóng. LuËn ®iÖu ngôy biÖn t− s¶n th«ng * Plª-kha-nèp viÕt trªn b¸o "§êi sèng Nga": "...v× lîi Ých cña nh©n d©n, th−êng cho r»ng: nÕu nh−îng bé mét ®iÒu g× ®ã trong sè nh÷ng v× lîi Ých cña c¸ch m¹ng.., nh÷ng ®¹i biÓu d©n chñ - x· héi kh«ng thÓ yªu s¸ch vµ khÈu hiÖu c¸ch m¹ng cña m×nh (ch¼ng h¹n nh− ®Ò ra kh«ng coi yªu s¸ch nãi trªn ("néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm") lµ cña m×nh".
  4. V . I. L ª - n i n Kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− thÕ nµo 128 129 "néi c¸c §u-ma" chø kh«ng ph¶i "chuyªn chÕ cña nh©n d©n" vµ thµnh c«ng cô cña c¸ch m¹ng. Nh÷ng cuéc c¶i c¸ch lµ s¶n phÈm phô cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n c¸ch m¹ng. Quèc héi lËp hiÕn, coi ®ã lµ mét "giai ®o¹n", v.v.), th× chóng ta sÏ t¨ng c−êng kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸i biÖn ph¸p ®· bÞ lµm yÕu Coi viÖc nhËn lÊy s¶n phÈm phô Êy lµ sù nghiÖp "cña m×nh", cã ®i ®ã, v× cø theo ng−êi ta nãi th× biÖn ph¸p Êy sÏ ®−îc giai cÊp nghÜa lµ r¬i vµo chñ nghÜa c¶i l−¬ng t− s¶n - tù do chñ nghÜa. v« s¶n vµ mét bé phËn nµo ®ã trong giai cÊp t− s¶n ñng hé. * * Phong trµo d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng quèc tÕ cho ®ã lµ * luËn ®iÖu ngôy biÖn t− s¶n. Ng−îc l¹i, nh− vËy lµ chóng ta lµm §iÓm cuèi cïng trong b¶n nghÞ quyÕt : gi¶m kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¶i c¸ch, v× trong khi ch¹y theo sù "V. Coi ho¹t ®éng trong §u-ma lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Êu ®ång t×nh cña giai cÊp t− s¶n ― mµ giai cÊp nµy th× bao giê tranh giai cÊp, ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma gi÷ g×n sù ®éc còng chØ nh−îng bé mét c¸ch miÔn c−ìng ― chóng ta lµm suy lËp hoµn toµn, ®ång thêi trong tõng tr−êng hîp riªng biÖt sÏ tiÕn hµnh yÕu ý thøc c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, chóng ta lµm h− háng, liªn hiÖp ®Ó hµnh ®éng tÊn c«ng víi c¸c ®¶ng vµ c¸c nhãm nµo trong lµm lu mê ý thøc Êy. Chóng ta chiÒu theo giai cÊp t− s¶n, chiÒu giai ®o¹n ®ã cïng cã nh÷ng nhiÖm vô nh− nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n; theo sù c©u kÕt cña giai cÊp nµy víi ph¸i qu©n chñ, do ®ã chóng sÏ liªn hiÖp ®Ó hµnh ®éng phßng thñ, nh»m b¶o vÖ b¶n th©n c¬ quan ®¹i ta sÏ mang l¹i tai h¹i cho sù ph¸t triÓn cña cuéc ®Êu tranh c¸ch diÖn nh©n d©n vµ b¶o vÖ quyÒn h¹n cña c¬ quan Êy, víi nh÷ng ®¶ng nµo m¹ng cña quÇn chóng. KÕt qu¶ bao giê còng lµ víi s¸ch l−îc Êy muèn ®Êu tranh víi chÕ ®é cò v× th¾ng lîi cña chÕ ®é tù do chÝnh trÞ". th× c¶i c¸ch sÏ hoÆc lµ con sè kh«ng, hoÆc lµ sù lõa dèi hoµn toµn. Cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng ®éc lËp cña giai cÊp v« s¶n lµ giai cÊp ë ®©y phÇn thø nhÊt (cho ®Õn ch÷ "®éc lËp hoµn toµn") hay kh«ng h¹ thÊp nh÷ng khÈu hiÖu cña m×nh sÏ lµ ®iÓm tùa duy chõng nµo th× phÇn thø hai l¹i dë vµ thËt sù phi lý chõng Êy. nhÊt ch¾c ch¾n cho c¸c cuéc c¶i c¸ch, lµ ®iÒu ®¶m b¶o quan träng Sù ph©n biÖt ®¸ng buån c−êi gi÷a nh÷ng hµnh ®éng "tÊn duy nhÊt khiÕn nh÷ng cuéc c¶i c¸ch Êy kh«ng ph¶i lµ ¶o t−ëng c«ng" víi hµnh ®éng "phßng thñ" lµ thÕ nµo? Ph¶i ch¨ng ph¸i vµ ®−îc sö dông v× lîi Ých cña nh©n d©n. men-sª-vÝch cña chóng ta ®· nhí l¹i giäng l−ìi cña tê "Tin tøc Tõ th¸ng S¸u 1906 ph¸i men-sª-vÝch tung vµo trong quÇn n−íc Nga" 66 vµo nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tr−íc, khi mµ ph¸i chóng khÈu hiÖu ñng hé yªu s¸ch vÒ néi c¸c §u-ma. Nh− vËy lµ tù do chøng minh r»ng chñ nghÜa tù do ë Nga "b¶o vÖ", cßn thÕ hä lµm yÕu vµ lµm lu mê ý thøc c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, h¹ lùc ph¶n ®éng lµ "tÊn c«ng"? H·y thö nghÜ xem: ®¸ng lÏ chia thÊp quy m« cæ ®éng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¶i c¸ch Êy theo kiÓu "cò" nh÷ng hµnh ®éng chÝnh trÞ ra thµnh nh÷ng hµnh vµ kh¶ n¨ng sö dông c¶i c¸ch Êy. ®éng c¸ch m¹ng vµ c¶i l−¬ng, hµnh ®éng c¸ch m¹ng vµ ph¶n c¸ch m¹ng, hµnh ®éng nghÞ tr−êng vµ ngoµi nghÞ tr−êng, th× CÇn t¨ng c−êng c«ng t¸c cæ ®éng c¸ch m¹ng trong quÇn nh÷ng ng−êi m¸c-xÝt Êy ®−a ra cho chóng ta mét c¸ch ph©n lo¹i chóng, phæ biÕn réng h¬n n÷a, ph¸t triÓn râ h¬n n÷a nh÷ng khÈu hiÖu ®Çy ®ñ, kh«ng bÞ c¾t xÐn cña chóng ta; b»ng c¸ch ®ã, míi; nh÷ng hµnh ®éng "phßng thñ" th× "b¶o vÖ" c¸i hiÖn cã; cßn nh÷ng hµnh ®éng "tÊn c«ng" th× tiÕn xa h¬n! C¸c ®ång chÝ men- trong tr−êng hîp tèt, chóng ta sÏ ®i gÇn tíi th¾ng lîi hoµn toµn sª-vÝch, h·y nÓ Trêi mét tÝ! Ph¶i mÊt hÕt mäi sù nh¹y c¶m vÒ cña c¸ch m¹ng, cßn trong tr−êng hîp xÊu, chóng ta sÏ giµnh ®Êu tranh giai cÊp mang tÝnh chÊt c¸ch m¹ng ®Õn møc ®é nh− ®−îc nh÷ng sù nh−îng bé nöa chõng nµo ®ã (®¹i lo¹i nh− néi thÕ nµo míi kh«ng nhËn thÊy c¸i mïi vÞ tÇm th−êng trong sù c¸c §u-ma, quyÒn ®Çu phiÕu phæ th«ng kh«ng trùc tiÕp, v. v.) ph©n biÖt nh− thÕ vÒ hµnh ®éng "phßng thñ" vµ "tÊn c«ng"! vµ ®¶m b¶o cho m×nh cã kh¶ n¨ng biÕn nh÷ng sù nh−îng bé Êy
  5. V . I. L ª - n i n Kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− thÕ nµo 130 131 minh khu E-xt«-ni-a" thuéc §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga 67. Vµ nh− mét vËt trong tÊm g−¬ng lâm, trong c¸i c«ng thøc yÕu ít Êy ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch thËt buån c−êi c¸i ch©n lý cay T¹i héi nghÞ nµy c¸c ®ång chÝ men-sª-vÝch M. vµ A. ®· ph¸t ®¾ng (®èi víi ph¸i men-sª-vÝch), mµ ph¸i men-sª-vÝch kh«ng biÓu (ch¾c lµ víi t− c¸ch lµ ®¹i biÓu cña Ban chÊp hµnh trung muèn c«ng khai thõa nhËn! Nh÷ng ng−êi men-sª-vÝch quen nãi −¬ng). Khi th¶o luËn vÊn ®Ò §u-ma nhµ n−íc, cã lÏ hä ®· ®−a ra vÒ c¸c ®¶ng nãi chung, ®ång thêi l¹i kh«ng d¸m gäi tªn chÝnh chÝnh b¶n nghÞ quyÕt mµ t«i ®· ph©n tÝch ë trªn. Vµ ®iÒu hÕt søc x¸c vµ ph©n biÖt râ nh÷ng ®¶ng Êy, hä quen choµng mét tÊm bæ Ých lµ nªn xem c¸c ®ång chÝ d©n chñ - x· héi E-xt«-ni-a ®· ®−a mµn th−a cña c¸i tªn chung: "c¸c ®¶ng d©n chñ - ®èi lËp" lªn c¶ nh÷ng ®iÓm thay ®æi nµo vµo b¶n nghÞ quyÕt Êy. Chóng t«i dÉn bän d©n chñ - lËp hiÕn, lÉn ph¸i t¶. B©y giê th× hä ®· c¶m thÊy ra ®©y toµn bé b¶n nghÞ quyÕt ®· ®−îc héi nghÞ th«ng qua: ®ang cã sù thay ®æi. Hä c¶m thÊy r»ng vÒ thùc chÊt th× ph¸i tù do b©y giê chØ cã thÓ b¶o vÖ (b»ng c¸ch quú gèi, nh− tr−íc ®©y VÒ TH¸I §é §èI VíI §U-MA NHµ N−íC tê "Tin tøc n−íc Nga" ®· "b¶o vÖ" héi ®ång ®Þa ph−¬ng vµo nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XIX) §u-ma hiÖn nay vµ b¶o vÖ, xin "§u-ma nhµ n−íc kh«ng cã quyÒn lùc vµ lùc l−îng nµo c¶ ®Ó tháa m·n thø lçi cho c¸ch nãi, "hiÕn ph¸p" hiÖn nay cña chóng ta. Nh÷ng nh÷ng nhu cÇu cña nh©n d©n, v× toµn bé chÝnh quyÒn vÉn ë trong tay kÎ thï ng−êi men-sª-vÝch c¶m thÊy r»ng nh÷ng ng−êi t− s¶n tù do chñ cña nh©n d©n nh− tr−íc, ë trong tay chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga hoµng, trong nghÜa kh«ng thÓ vµ kh«ng muèn tiÕn xa h¬n n÷a (trë thµnh "tÊn tay bän quan liªu, trong tay mét nhóm ®Þa chñ. V× vËy §¶ng d©n chñ - x· héi c«ng" ― nh÷ng danh tõ Êy míi ®ª tiÖn lµm sao!). Vµ sù nhËn ph¶i th¼ng tay ®Ëp tan nh÷ng hy väng ¶o t−ëng vÒ lùc l−îng lËp ph¸p cña §u- thøc kh«ng râ rÖt ®ã cña ph¸i men-sª-vÝch vÒ sù thËt, ®· ®−îc ma nhµ n−íc hiÖn nay vµ ph¶i gi¶i thÝch cho nh©n d©n thÊy r»ng chØ cã Quèc ph¶n ¸nh trong c¸i c«ng thøc buån c−êi vµ hÕt søc rèi r¾m Êy. héi lËp hiÕn toµn quyÒn mang tÝnh chÊt toµn d©n, ®−îc chÝnh nh©n d©n bÇu ra mét c¸ch tù do sau khi ®· thñ tiªu chÕ ®é chuyªn chÕ Nga hoµng ― míi cã thÓ C¨n cø vµo ý nghÜa tõng ch÷ cña c«ng thøc Êy th× cã thÓ rót ra kÕt luËn r»ng ng−êi d©n chñ - x· héi mét lóc nµo ®ã cã thÓ tiÕn tháa m·n c¸c yªu s¸ch cña nh©n d©n. hµnh liªn hiÖp ®Ó hµnh ®éng, mµ "nhiÖm vô cña nh÷ng hµnh Cßn ®Ó ph¸t triÓn gi¸c ngé giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n, ®Ó gi¸o dôc chÝnh trÞ ®éng nµy" l¹i kh«ng phï hîp víi nhiÖm vô cña giai cÊp v« s¶n! cho quÇn chóng nh©n d©n, ®Ó ph¸t triÓn vµ tæ chøc c¸c lùc l−îng c¸ch m¹ng, C¸i hßa ©m kÕt thóc ®ã trong b¶n nghÞ quyÕt cña ph¸i men- §¶ng d©n chñ - x· héi ph¶i sö dông c¶ c¸i §u-ma nhµ n−íc bÊt lùc vµ yÕu ®uèi sª-vÝch, c¸i th¸i ®é sî sÖt ®¸ng buån c−êi kh«ng d¸m nãi lªn sù nµy. V× vËy §¶ng d©n chñ - x· héi tham gia ho¹t ®éng cña §u-ma nhµ n−íc thËt mét c¸ch th¼ng th¾n vµ râ rµng Êy, ― sù thËt ®ã chÝnh lµ trªn nh÷ng c¬ së sau ®©y: ng−êi t− s¶n tù do chñ nghÜa, bän d©n chñ - lËp hiÕn ®· hoµn I. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n thµnh thÞ vµ n«ng th«n vµ tõ nh÷ng toµn th«i gióp ®ì c¸ch m¹ng råi, ― tÊt c¶ nh÷ng c¸i Êy ®· ph¶n nguyªn t¾c d©n chñ triÖt ®Ó, §¶ng d©n chñ - x· héi phª ph¸n tÊt c¶ nh÷ng ®Ò nghÞ vµ ¸nh mét c¸ch tuyÖt vêi toµn bé tinh thÇn cña toµn bé b¶n nghÞ nh÷ng dù luËt cña chÝnh phñ vµ cña c¸c ®¶ng t− s¶n, phª ph¸n ng©n s¸ch nhµ n−íc quyÕt mµ chóng t«i ®· ph©n tÝch. vµ ®−a nh÷ng yªu s¸ch vµ nh÷ng dù luËt cña m×nh ra ®Ó ®èi lËp l¹i c¸c ®Ò nghÞ vµ dù luËt Êy, ®ång thêi th−êng xuyªn xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu s¸ch vµ nhu cÇu cña THAY CHO LêI B¹T ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n vµ qua ho¹t ®éng ®ã cña m×nh mµ v¹ch trÇn sù v« dông cña chÕ ®é hiÖn t¹i vµ nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp trong x· héi t− s¶n. Khi nh÷ng dßng trªn ®©y ®−îc viÕt xong th× t«i nhËn ®−îc II. §¶ng d©n chñ - x· héi sö dông quyÒn chÊt vÊn ®Ó ph¬i trÇn nh÷ng b¶n nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ th¸ng Hai (1907) cña "Liªn thùc chÊt vµ b¶n chÊt cña chÝnh phñ hiÖn nay vµ nªu râ cho nh©n d©n
  6. V . I. L ª - n i n 132 133 thÊy r»ng toµn bé ho¹t ®éng cña chÝnh phñ lµ nh»m trùc tiÕp chèng l¹i lîi Ých cña nh©n d©n, ®Ó gi¶i thÝch t×nh c¶nh mÊt quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nãi râ vai trß cña chÝnh phñ, cña c¸c giai cÊp thèng trÞ vµ cña c¸c ®¶ng dùa vµo chóng trong quan hÖ ®èi víi giai cÊp c«ng nh©n. Ngoµi ra, §¶ng d©n chñ - x· héi ph¶i ®Êu tranh chèng ®¶ng tháa hiÖp vµ ph¶n béi cña bän d©n chñ - lËp hiÕn, v¹ch trÇn tÝnh chÊt nöa chõng vµ chñ nghÜa d©n chñ gi¶ dèi cña chóng, ®Ó NHËN XÐT VÒ B¶N NGHÞ QUYÕT Cña do ®ã gi¶i phãng giai cÊp tiÓu t− s¶n c¸ch m¹ng tho¸t khái b¸ quyÒn l·nh ®¹o NH÷NG NG−êi D¢N CHñ - X· HéI vµ ¶nh h−ëng cña chóng, buéc giai cÊp tiÓu t− s¶n ph¶i ®i theo giai cÊp v« s¶n. E-XT«-NI-A68 III. Lµ ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n, trong §u-ma nhµ n−íc §¶ng d©n chñ - x· héi bao giê còng ph¶i hµnh ®éng ®éc lËp. §¶ng d©n chñ - x· héi kh«ng ®−îc ký víi c¸c ®¶ng c¸ch m¹ng vµ ®èi lËp kh¸c trong §u-ma nhµ n−íc bÊt kú hiÖp nghÞ Phãng viªn cña chóng t«i còng ®· göi ®Õn b¶n ®iÒu lÖ cña vµ hiÖp ®Þnh cè ®Þnh nµo h¹n chÕ sù tù do hµnh ®éng cña §¶ng d©n chñ - x· "Liªn minh khu E-xt«-ni-a" thuéc §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi. Trong tõng tr−êng hîp riªng biÖt, khi nhiÖm vô vµ hµnh ®éng cña c¸c ®¶ng kh¸c phï hîp víi nhiÖm vô vµ hµnh ®éng cña §¶ng d©n chñ - x· héi, th× §¶ng héi Nga, ®· ®−îc héi nghÞ ®¹i biÓu th«ng qua. Chóng t«i kh«ng d©n chñ - x· héi cã thÓ vµ ph¶i ®µm ph¸n víi c¸c ®¶ng kh¸c vÒ nh÷ng hµnh ®¨ng b¶n ®iÒu lÖ ®ã v× lý do thiÕu chç. ®éng Êy. Chóng t«i xin ®éc gi¶ chó ý ®Õn b¶n nghÞ quyÕt vÒ §u-ma. IV. V× nh©n d©n kh«ng thÓ cã nh÷ng sù tháa thuËn nµo víi chÝnh phñ n«ng Qua b¶n nghÞ quyÕt Êy ta thÊy râ r»ng c¬ së cña nã lµ b¶n nghÞ n« hiÖn nay vµ chØ cã Quèc héi lËp hiÕn toµn quyÒn míi cã thÓ tháa m·n nh÷ng quyÕt cña ph¸i men-sª-vÝch ®· ®−îc ®¨ng trªn b¸o "§êi sèng yªu s¸ch vµ nhu cÇu cña nh©n d©n, nªn héi nghÞ cho r»ng nhiÖm vô cña giai cÊp Nga", sè 47: ¶nh h−ëng cña nh÷ng ®¶ng viªn men-sª-vÝch M. vµ v« s¶n kh«ng ph¶i lµ ®Êu tranh ®Ó thµnh lËp mét néi c¸c cã tr¸ch nhiÖm tr−íc A. thÓ hiÖn ë ®©y vµ chØ giíi h¹n ë ®©y. TÊt c¶ nh÷ng ®iÓm §u-ma bÊt lùc hiÖn nay. Giai cÊp v« s¶n ph¶i ®Êu tranh kh«ng ph¶i cho néi c¸c träng yÕu trong b¶n nghÞ quyÕt nµy ®Òu ®−îc nh÷ng ng−êi d©n cã tr¸ch nhiÖm, mµ lµ cho Quèc héi lËp hiÕn. chñ - x· héi E-xt«-ni-a söa l¹i theo tinh thÇn râ rµng b«n-sª-vÝch V. §Êu tranh nh− vËy, ®¶ng ®oµn d©n chñ - x· héi trong §u-ma nhµ n−íc ph¶i liªn hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi quÇn chóng v« s¶n vµ nh©n d©n ®«ng ®¶o bªn (®Æc biÖt ®o¹n nãi vÒ bän d©n chñ - lËp hiÕn vµ vÒ "néi c¸c cã ngoµi §u-ma vµ, b»ng c¸ch gióp ®ì tæ chøc sè quÇn chóng ®ã l¹i, x©y dùng mét tr¸ch nhiÖm"). ThËt lµ mét mÉu mùc tèt vÒ "nh÷ng ®iÓm söa ®éi qu©n c¸ch m¹ng ®Ó lËt ®æ chÕ ®é chuyªn chÕ". ®æi" c¸c nghÞ quyÕt men-sª-vÝch! Kh«ng cÇn ph¶i b×nh luËn n÷a. Trong bµi cña t«i, t«i ®· cè g¾ng chøng minh r»ng kh«ng nªn viÕt nghÞ quyÕt nh− nghÞ "Ng−êi v« s¶n", sè 15, ngµy 25 Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o quyÕt ®· ®−îc ph©n tÝch. Trong nghÞ quyÕt cña m×nh, nh÷ng th¸ng Ba 1907 "Ng−êi v« s¶n" ng−êi d©n chñ - x· héi c¸ch m¹ng E-xt«-ni-a ®· v¹ch ra c¸ch söa nh÷ng b¶n nghÞ quyÕt kh«ng tháa ®¸ng.
  7. MiÖng phËt, t©m xµ 134 135 cÊp v« s¶n trong vÊn ®Ò ruéng ®Êt. C¸c quyÒn cña ®Þa chñ ®èi víi ruéng ®Êt ®Òu bÞ vøt bá. BiÖn ph¸p c¶i t¹o ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch râ rµng: c¸c ñy ban ®Þa ph−¬ng, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ lîi Ých cña n«ng d©n cã −u thÕ h¬n lîi Ých cña ®Þa chñ. ChuyÓn nh−îng ruéng ®Êt mµ kh«ng chuéc l¹i cã nghÜa lµ b¶o vÖ hoµn MIÖNG PHËT, T¢M Xµ69 toµn lîi Ých cña n«ng d©n, lµ ®Êu tranh kh«ng th−¬ng tiÕc chèng l¹i tÝnh tham lam cña giai cÊp ®Þa chñ. Nh÷ng cuéc tranh luËn vÒ ruéng ®Êt diÔn ra t¹i §u-ma nhµ H·y chuyÓn sang ph¸i lao ®éng. Ca-ra-va-Ðp ®· kh«ng ®Æt n−íc rÊt bæ Ých. CÇn nghiªn cøu tØ mØ nh÷ng tham luËn cña c¸c nguyªn t¾c: "chuyÓn nh−îng ruéng ®Êt mµ kh«ng chuéc l¹i" ra mét c¸ch râ rµng vµ chÝnh x¸c. §¹i biÓu n«ng d©n ®· ®−a ra nhµ l·nh ®¹o c¸c ®¶ng ®Ó rót ra ý nghÜa cña nh÷ng bµi ®ã. nh÷ng yªu s¸ch cña nh©n d©n ®èi víi ®Þa chñ mét c¸ch Ýt c−¬ng Kh«ng nghi ngê g× c¶, ®iÓm chÝnh cña vÊn ®Ò ruéng ®Êt lµ quyÕt h¬n ®¹i biÓu c«ng nh©n. Yªu s¸ch ®ßi chuyÓn giao vÊn ®Ò th¸i ®é ®èi víi quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. N«ng cho c¸c ñy ban ®Þa ph−¬ng ®· kh«ng ®−îc ®Æt ra mét c¸ch th¼ng d©n ®Êu tranh chèng l¹i quyÒn chiÕm h÷u nµy ®Ó cã ®−îc th¾n vµ kh«ng cã mét sù ph¶n ®èi nµo chèng l¹i nh÷ng m−u m« ruéng ®Êt. Th¸i ®é cña c¸c ®¶ng ®èi víi cuéc ®Êu tranh nµy cña ph¸i tù do (nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn) nh»m ch«n vïi nh− thÕ nµo? vÊn ®Ò nãng hæi ®ã ë trong mét tiÓu ban rÊt xa nh©n d©n, rÊt xa Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ®· c«ng khai vµ kiªn quyÕt mäi c«ng luËn, rÊt xa mäi sù phª ph¸n tù do. Nh−ng mÆc dï tÊt ®−a ra c¸i yªu s¸ch chuyÓn nh−îng ruéng ®Êt mµ kh«ng c¶ nh÷ng nh−îc ®iÓm ®ã trong bµi diÔn v¨n cña ng−êi theo ph¸i chuéc l¹i. Trong bµi diÔn v¨n cña m×nh, Txª-rª-tª-li, ®¹i biÓu lao ®éng so víi bµi diÔn v¨n cña ng−êi d©n chñ - x· héi, chóng ta §¶ng d©n chñ - x· héi, ®· chøng minh hïng hån vÒ tÝnh dèi còng ph¶i thõa nhËn lµ ng−êi theo ph¸i lao ®éng ®· b¶o vÖ sù nghiÖp cña n«ng d©n chèng l¹i ®Þa chñ. Ng−êi theo ph¸i lao tr¸ cña viÖc b¶o vÖ nh÷ng "quyÒn" chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®éng ®· lµm cho nh©n d©n hiÓu râ thùc tr¹ng th¶m khèc cña ®Þa chñ, ®· gi¶i thÝch nguån gèc cña quyÒn ®ã lµ sù c−íp bãc, n«ng d©n. ¤ng ta ®· b¸c bá nh÷ng kÕt luËn cña Ðc-m«-lèp vµ cña ®· lµm s¸ng tá tÝnh chÊt gi¶ dèi kh«ng bê bÕn trong nh÷ng bµi nh÷ng ng−êi kh¸c b¶o vÖ viÖc bän ®Þa chñ phñ nhËn sù cÇn thiÕt diÔn v¨n vÒ tÝnh kh«ng thÓ t−íc bá ®−îc cña quyÒn chiÕm ph¶i më réng c¬ së canh t¸c cña n«ng d©n. ¤ng ta ®· Ên ®Þnh sè h÷u t− nh©n, ®· b¸c bá ý kiÕn cña ngµi thñ t−íng lµ ng−êi khi ®Êt ®ai tèi thiÓu cÇn thiÕt cho n«ng d©n lµ 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na vµ viÖn ®Õn "chÕ ®é nhµ n−íc" th× ®· hiÓu ®ã kh«ng ph¶i lµ lîi ®· chØ ra r»ng ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, cña c¸c th¸i Êp, v.v., cÇn Ých cña nh©n d©n mµ lµ lîi Ých cña nhóm ®Þa chñ g¾n bã mËt thiÕt ®Ó tháa m·n nhu cÇu cña n«ng d©n, v−ît qu¸ 70 triÖu ®ª-xi- thiÕt víi chÝnh quyÒn nhµ n−íc. a-ti-na. Nãi chung, bµi diÔn v¨n cña ng−êi theo ph¸i lao ®éng, t«i NÕu bæ sung thªm vµo ®ã viÖc ®ång chÝ Txª-rª-tª-li ë cuèi bµi nh¾c l¹i, mÆc dï cã nh÷ng thiÕu sãt mµ chóng t«i ®· nhÊn m¹nh, diÔn v¨n ®· ®Ò nghÞ giao cho c¸c ñy ban ruéng ®Êt ®Þa ph−¬ng vÉn cã −u ®iÓm lµ quay vÒ phÝa nh©n d©n, lµ muèn t×m c¸ch lµm (tÊt nhiªn lµ ®−îc bÇu ra theo kiÓu ®Çu phiÕu phæ th«ng, trùc cho nh©n d©n hiÓu râ... tiÕp, b×nh ®¼ng vµ bá phiÕu kÝn) nghiªn cøu vÊn ®Ò, th× c¸c anh H·y xem ®Õn bµi diÔn v¨n cña Cót-le, ng−êi d©n chñ - sÏ cã mét bøc tranh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c vÒ lËp tr−êng cña giai lËp hiÕn. ThËt hoµn toµn kh¸c h¼n. Ng−êi ta c¶m thÊy bÞ r¬i
  8. V . I. L ª - n i n MiÖng phËt, t©m xµ 136 137 ®Ó ®i tíi c¸i kÕt luËn: "theo t«i... thiÕu mÊt 30 triÖu ®ª-xi-a-ti-na" tõ phe nh÷ng ng−êi b¶o vÖ n«ng d©n mét c¸ch triÖt ®Ó (nh÷ng ®Ó lµm cho nh÷ng m¶nh ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®¹t tíi c¸i tiªu ng−êi d©n chñ - x· héi), hay ®«i chót do dù (ph¸i lao ®éng) chuÈn n¨m 1861, v¶ l¹i tiªu chuÈn nµy thÊp h¬n tiªu chuÈn tiªu chèng l¹i bän ®Þa chñ, sang phe ®Þa chñ lµ nh÷ng kÎ biÕt r»ng dïng. Vµ thÕ lµ hÕt. ThÕ lµ hÕt vÒ vÊn ®Ò sè ruéng ®Êt cÇn thiÕt kh«ng thÓ kh«ng "nh−îng bé" ®−îc, nh−ng vÉn ra søc lµm sao ®Ó tháa m·n nh÷ng nhu cÇu. ®Ó ph¶i nh−îng bé Ýt nhÊt. Nh−ng ®ã cã ph¶i lµ c©u tr¶ lêi vÒ 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na Cót-le ®· nãi ®Õn sù "®ång ý" cña «ng ta víi ph¸i lao ®éng, ruéng ®Êt kh«ng? Ch¾c ch¾n ngµi chØ quanh co th«i, ngµi hiÖp ®Õn mèi "®ång t×nh" cña «ng ta víi hä chØ cèt ®Ó t« ®iÓm c¸i ý sÜ ®¸ng kÝnh cña nÒn "tù do nh©n d©n" ¹, ngµi chØ lÈn tr¸nh vÊn muèn xÊu xa nh»m chøng minh r»ng cÇn thiÕt ph¶i rót bít, c¾t ®Ò th«i! Cã giao cho n«ng d©n 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt bít vµ xÐn bít ngay tøc kh¾c dù ¸n cña ph¸i lao ®éng. Bµi diÔn kh«ng? Cã hay kh«ng? v¨n cña Cót-le chøa ®ùng ®ñ thø lËp luËn chèng l¹i nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi vµ ph¸i lao ®éng. Vµ ®Ó v¹ch râ h¬n n÷a b¶n chÊt cña nh÷ng luËn ®iÖu lÈn tr¸nh ®ã, chóng t«i sÏ lÊy nh÷ng kÕt luËn cña c¸c tµi liÖu thèng §Ó khái bÞ coi lµ nãi kh«ng cã c¨n cø, chóng ta h·y nghiªn kª ruéng ®Êt míi nhÊt chøng thùc cho ®iÒu mµ ng−êi theo ph¸i cøu bµi diÔn v¨n cña Cót-le tõng ®iÓm mét. lao ®éng ®· nãi. C¨n cø vµo cuéc ®iÒu tra n¨m 1905, ng−êi ta Vµo ®Ò. Mét lêi cung kÝnh ng¾n ®èi víi ph¸i lao ®éng. tÝnh tÊt c¶ cã 101,7 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt thuéc c¸c t− Ng−êi theo ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn t¸n thµnh t− t−ëng c¬ b¶n, nh©n, trong sè ®ã 15,8 triÖu thuéc c¸c héi vµ héi ¸i h÷u; 3,2 triÖu nhiÖt liÖt ®ång t×nh... nh−ng... nh−ng... dù ¸n cña Nhãm lao thuéc c¸c chñ cã d−íi 20 ®ª-xi-a-ti-na; 3,3 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ®éng "kh«ng ®ãng khung vµo vÊn ®Ò ®¬n gi¶n vµ râ rµng lµ thuéc c¸c chñ cã tõ 20 ®Õn 50 ®ª-xi-a-ti-na; 79,4 triÖu ®ª-xi-a-ti- gióp ®ì n«ng d©n thiÕu ruéng ®Êt. B¶n dù ¸n cßn ®i xa h¬n na thuéc c¸c ®Þa chñ cã h¬n 50 ®ª-xi-a-ti-na. Sè ®Þa chñ nµy lµ n÷a, nã ®Þnh c¶i t¹o triÖt ®Ó tÊt c¶ nh÷ng mèi quan hÖ ph¸p lý 133 898 ng−êi. Nh− thÕ cã nghÜa lµ trung b×nh mçi ng−êi cã 594 hiÖn cã trong n«ng nghiÖp" (tÊt c¶ nh÷ng c©u trÝch dÉn ®Òu lÊy ®ª-xi-a-ti-na. Cø cho r»ng chóng ta ®Ó l¹i cho mçi ng−êi ®ã 50 ë tê "§ång chÝ"). ®ª-xi-a-ti-na. Nh− thÕ mÊt 6,9 triÖu ®ª-xi-a-ti-na. Trõ 6,9 triÖu ë Cho nªn trªn lêi nãi th× "®ång t×nh" víi n«ng d©n, trªn thùc sè 79,4 triÖu ®ª-xi-a-ti-na, chóng ta sÏ cã 72,5 triÖu ®ª-xi-a-ti-na tÕ th× h¹n chÕ nh÷ng yªu s¸ch cña n«ng d©n. Trªn lêi nãi th× ruéng ®Êt r¶nh rang, thuéc c¸c trang tr¹i ®Þa chñ, kh«ng kÓ ñng hé n«ng d©n, trªn thùc tÕ th× ñng hé ®Þa chñ. nh÷ng ruéng ®Êt cña c¸c th¸i Êp, ruéng ®Êt c«ng, ruéng ®Êt cña Lµm nh− thÕ, Cót-le cam ®oan víi §u-ma r»ng ng−êi theo c¸c nhµ thê, cña c¸c tu viÖn, v.v.. ph¸i lao ®éng kh«ng chØ h¹n chÕ ë chç Ên ®Þnh mét môc tiªu Chóng ta thÊy r»ng ngay c¶ ng−êi theo ph¸i lao ®éng còng ®¬n gi¶n vµ râ rµng! B¹n ®äc cø thö nghÜ xem: ng−êi theo ph¸i kh«ng x¸c ®Þnh hoµn toµn ®óng ®¾n sè l−îng ruéng ®Êt mµ lao ®éng c«ng khai nãi ®Õn 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt. n«ng d©n cã thÓ vµ ph¶i nhËn ®−îc, mÆc dï con sè toµn bé cña Ph¶i trao sè ruéng ®Êt ®ã tõ tay ®Þa chñ sang tay n«ng d©n. «ng ta ®−a ra (70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na) gÇn ®óng víi sù thËt. ThËt lµ kh«ng "râ rµng", thËt lµ kh«ng "®¬n gi¶n"!! Th−a c¸c ngµi d©n chñ - lËp hiÕn, nh− vËy c¸c ngµi h·y thö Muèn cho "râ rµng" th× ph¶i nãi ®Õn tiªu chuÈn lao ®éng, tiªu tr¶ lêi mét c¸ch râ rµng vµ ®¬n gi¶n: cã nªn hay kh«ng nªn chuÈn tiªu dïng, tiªu chuÈn chia ®Êt håi 1861. Vµ ngµi Cót-le cø chuyÓn 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt ®ã tõ tay ®Þa chñ vµo nãi, nãi m·i. Ngµi ta khiÕn cho ng−êi nghe ph¶i mÖt mái v× tay n«ng d©n? nh÷ng lêi lÏ thao thao bÊt tuyÖt vÒ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò v« bæ
  9. V . I. L ª - n i n MiÖng phËt, t©m xµ 138 139 §¸ng lÏ nªn tr¶ lêi th¼ng th¾n th× «ng nguyªn bé tr−ëng cña "®iÒu kiÖn chÝnh trÞ" vµ kinh tÕ cña sù thèng trÞ cña ®Þa chñ. ThÕ mµ ngµi l¹i b¸c bÎ r»ng hiÖn giê chÝnh quyÒn n»m trong tay ®Þa chóng ta, ngµy nay lµ mét ng−êi gi¶ nh©n gi¶ nghÜa tù do chñ nghÜa, l¹i rÉy lªn ®µnh ®¹ch vµ kªu lªn mét c¸ch c¶m ®éng : chñ vµ chóng ta ph¶i khom l−ng xuèng thÊp h¬n n÷a: "C¸i quyÒn ®ã (quyÒn cã ruéng ®Êt, theo dù ¸n cña Nhãm "ThËt lµ kh«ng cã c¨n cø vµ kh«ng ®óng nÕu lµm phøc t¹p nhiÖm lao ®éng) h¸ ch¼ng ph¶i lµ quyÒn vµo trong mét c¨n nhµ mµ vô ®¬n gi¶n vµ cã Ých mét c¸ch kh«ng thÓ chèi c·i ®−îc lµ gióp ®ì d©n mäi chç ®Òu ®· cã ng−êi ë c¶ råi sao?". c− n«ng th«n...". §ã h¸ ch¼ng ph¶i lµ tuyÖt diÖu sao? Ng−êi ta ®· lÈn tr¸nh Hä thËt kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi biÕt ®iÒu! ThËt kh«ng vÊn ®Ò 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt. Ngµi ®Þa chñ tù do chñ ph¶i lµ nh÷ng ng−êi biÕt ®iÒu! nghÜa tr¶ lêi n«ng d©n: c¨n nhµ ®· cã ng−êi ë c¶ råi. Vµ ngµi Cót-le gi¶i thÝch trµng giang ®¹i h¶i r»ng chØ nªn Sau khi ®· nuèt tr«i vÊn ®Ò ®¸ng ghÐt 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na "më réng quyÒn sö dông ruéng ®Êt cña n«ng d©n" mµ th«i, chø ruéng ®Êt (nh÷ng ng−êi n«ng d©n Êy sao mµ th« tôc thÕ ! hä ®· kh«ng nªn tiÕn hµnh quèc h÷u hãa, mét viÖc "kh«ng thÓ thùc quÊy rÇy chóng t«i víi 70 triÖu!), Cót-le b¾t ®Çu b¸c bÎ ph¸i lao ®éng vÒ "sù thùc hiÖn trªn thùc tÕ" viÖc quèc h÷u hãa ruéng ®Êt. hiÖn" ®−îc. TÊt c¶ nh÷ng chuyÖn ®ã chØ dïng ®Ó lÈn tr¸nh vÊn ®Ò th«i, Khi nãi ®Õn vÊn ®Ò më réng viÖc së h÷u ruéng ®Êt cña n«ng v× nÕu 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na vÉn lµ cña ®Þa chñ th× ch¼ng cßn g× d©n (chø kh«ng ph¶i lµ viÖc sö dông ruéng ®Êt, ngµi rÊt th©n ®Ó quèc h÷u hãa c¶! Nh−ng chÝnh v× thÕ nªn ngµi Cót-le míi mÕn ¹!) lªn 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt cña ®Þa chñ th× Cót- nãi ®Ó che giÊu nh÷ng ý nghÜ cña ngµi ta. le ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò "quèc h÷u hãa". Tõ vÊn ®Ò "quèc h÷u Nh÷ng luËn ®iÖu cña «ng ta dïng ®Ó b¸c bÎ viÖc quèc h÷u hãa" l¹i quay trë l¹i vÊn ®Ò "më réng"... Ngµi ta tù nhñ: cã lÏ hä hãa ruéng ®Êt lµ g×? sÏ quªn chuyÖn 70 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ! "T«i cho r»ng cã thÓ t−ëng t−îng ra nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ Ngµi Cót-le c«ng khai b¶o vÖ quyÒn së h÷u ruéng ®Êt cña t− trong ®ã dù ¸n quèc h÷u hãa ruéng ®Êt cã thÓ trë thµnh ph¸p luËt, nh©n. Ngµi tuyªn bè r»ng hñy bá quyÒn ®ã ®i lµ mét "sù bÊt nh−ng t«i kh«ng thÓ t−ëng t−îng ra, trong mét t−¬ng lai gÇn ®©y, sÏ c«ng rÊt lín". cã nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, trong ®ã luËt ph¸p Êy sÏ ®−îc ¸p dông "V× kh«ng mét ai ®Ò nghÞ ph¸ hñy quyÒn së h÷u nãi chung, nªn thËt sù". cÇn thiÕt ph¶i hoµn toµn thõa nhËn sù tån t¹i cña quyÒn së h÷u ruéng ®Êt". ThËt lµ tiÕng nãi cã träng l−îng vµ cã tÝnh thuyÕt phôc. Viªn quan l¹i tù do chñ nghÜa suèt ®êi "®· khom l−ng qu¸ nhiÒu" th× Mét khi ngay c¶ hiÖn nay ng−êi ta còng kh«ng thÓ b−íc lªn kh«ng thÓ t−ëng t−îng ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ trong hai b−íc, "nªn cÇn thiÕt ph¶i" tõ bá ngay c¶ viÖc chØ b−íc lªn ®ã quyÒn lËp ph¸p l¹i thuéc vÒ nh÷ng ®¹i biÓu cña nh©n d©n. mét b−íc! §ã lµ c¸i l«-gÝch cña ng−êi theo ph¸i tù do. §ã lµ c¸i Bëi v× th«ng th−êng ― nhµ tù do chñ nghÜa th©n mÕn cña chóng l«-gÝch cña tÝnh tham lam cña ®Þa chñ. ta ®· ngô ý cho chóng ta hiÓu nh− thÕ ― th× nhóm ®Þa chñ n¾m ViÖc ngµi Cót-le thõa nhËn sù c−ìng bøc ph¶i chuyÓn quyÒn thèng trÞ nh©n d©n. nh−îng ruéng ®Êt t− nh©n míi tho¹t nh×n cã thÓ ®−îc xem nh− §óng lµ nh− vËy. ë Nga sù viÖc diÔn ra nh− vËy. Nh−ng ë lµ ®iÓm duy nhÊt (trong bµi diÔn v¨n cña ngµi ta) b¶o vÖ lîi Ých ®©y lµ vÊn ®Ò ®Êu tranh cho tù do cña nh©n d©n. Ng−êi ta ®ang nghiªn cøu ®óng lµ vÊn ®Ò lµm thÕ nµo thay ®æi ®−îc nh÷ng cña n«ng d©n chø kh«ng ph¶i b¶o vÖ lîi Ých cña ®Þa chñ.
  10. V . I. L ª - n i n 140 141 Nh−ng ai tin vµo ©m thanh cña nh÷ng lêi lÏ ®ã th× sÏ lÇm to. ViÖc c−ìng bøc ph¶i chuyÓn nh−îng ruéng ®Êt cña ®Þa chñ cã lîi cho n«ng d©n khi nµo vµ chØ khi nµo ®Þa chñ sÏ thùc sù bÞ c−ìng bøc ph¶i nh−îng l¹i cho n«ng d©n nhiÒu ruéng ®Êt vµ ph¶i nh−îng l¹i víi gi¸ rÎ. Nh−ng nÕu ®Þa chñ c−ìng bøc n«ng d©n ph¶i tr¶ gi¸ ®¾t ®Ó lÊy mét m¶nh ®Êt th¶m h¹i th× sao? Nh÷ng ch÷: "c−ìng bøc ph¶i chuyÓn nh−îng", hoµn toµn v« c¬ së cña Sù TH«NG §åNG nghÜa v× kh«ng cã g× thùc sù b¶o ®¶m r»ng ®Þa chñ l¹i sÏ kh«ng lõa läc n«ng d©n. Pª-tÐc-bua, ngµy 21 th¸ng Ba 1907. Ngµi Cót-le kh«ng nh÷ng kh«ng ®Ò nghÞ mét sù b¶o ®¶m T×nh h×nh vÒ c¨n b¶n ®· thay ®æi tõ khi cã bµi x· luËn cña nµo nh− thÕ c¶, mµ ng−îc l¹i, toµn bé bµi diÔn v¨n, toµn bé lËp b¸o "Ng−êi v« s¶n", sè 14 1) c¸ch ®©y ba tuÇn. ChÝnh phñ vµ bän tr−êng d©n chñ - lËp hiÕn cña ngµi ta ®Òu lo¹i trõ nh÷ng b¶o d©n chñ - lËp hiÕn, bän chuyªn chÕ Tr¨m ®en vµ giai cÊp t− s¶n ®¶m ®ã. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn kh«ng muèn tiÕn qu©n chñ - tù do chñ nghÜa ®· dÞch l¹i gÇn nhau mét b−íc vµ hµnh mét c«ng viÖc g× ë ngoµi §u-ma c¶. Hä chñ tr−¬ng thµnh lËp nh÷ng ñy ban ®Þa ph−¬ng d−íi mét h×nh thøc thùc sù ph¶n ®ang chuÈn bÞ liªn kÕt nhau l¹i ®Ó cïng chung søc bãp chÕt d©n chñ: sè ®¹i biÓu cña n«ng d©n vµ cña ®Þa chñ ngang nhau c¸ch m¹ng vµ, thay vµo ruéng ®Êt vµ tù do, chóng sÏ ®−a cho vµ chñ tÞch lµ mét ®¹i biÓu cña chÝnh phñ! Nh− thÕ cã nghÜa lµ nh©n d©n mét thø cña bè thÝ th¶m h¹i nh»m ®Èy nh©n d©n vµo ®Þa chñ sÏ Ðp buéc n«ng d©n. t×nh tr¹ng nöa ®ãi nöa n« lÖ. Ta h·y ph©n tÝch kü h¬n vÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i. H¬n n÷a, nÕu ruéng ®Êt sÏ do chÝnh nh÷ng ñy ban cña bän ®Þa chñ ®ã ®¸nh gi¸, vµ ngay tõ giê (xem phÇn cuèi bµi diÔn Cã hai vÊn ®Ò gay go khã gi¶i quyÕt ®èi víi bän chuyªn v¨n cña Cót-le) nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn b¾t n«ng d©n chÕ Tr¨m ®en, ®ã lµ ng©n s¸ch vµ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. Ng©n s¸ch ph¶i chÞu mét nöa sè tiÒn mua ruéng ®Êt (n«ng d©n còng sÏ kh«ng ®−îc §u-ma th«ng qua th× kh«ng cã tÝn dông. ph¶i tr¶ nöa kia, nh−ng tr¶ d−íi h×nh thøc thuÕ m¸ mµ ng−êi ta NÕu kh«ng dïng c¸ch nµo ®ã dï lµ t¹m thêi bÞt c¸i nhät sÏ t¨ng lªn!) th× c¸c anh sÏ tin ch¾c r»ng c¸c ngµi d©n chñ - lËp ®ang loÐt trong vÊn ®Ò ruéng ®Êt th× kh«ng thÓ hy väng hiÕn lµ nh÷ng kÎ miÖng phËt, t©m xµ. cã mét sù æn ®Þnh dï lµ ng¾n ngñi. ChÝnh phñ kh«ng d¸m Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi vµ nh÷ng ng−êi thuéc ph¸i gi¶i t¸n §u-ma nÕu §u-ma ch−a th«ng qua ng©n s¸ch vµ lao ®éng ®Òu ph¸t biÓu ñng hé n«ng d©n tr−íc §u-ma. Ph¸i luËt ruéng ®Êt. ChÝnh phñ sî gi¶i t¸n §u-ma nh−ng ®ång thêi h÷u vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn ph¸t biÓu ñng hé ®Þa l¹i la ã vÒ viÖc gi¶i t¸n ®ã vµ sö dông toµn bé bé m¸y Tr¨m chñ. §ã lµ mét sù thËt, vµ kh«ng mét m−u mÑo nµo, kh«ng mét ®en cña Liªn minh nh©n d©n Nga ®Ó däa nh÷ng kÎ nhót bµi diÔn v¨n nµo cã thÓ che giÊu ®−îc ®iÒu ®ã. nh¸t vµ lµm cho nh÷ng kÎ do dù ph¶i ®i ®Õn nh−îng bé. ChÝnh phñ muèn thö b¾t §u-ma nh−îng bé vµ bÞt måm §u-ma b»ng c¸ch däa gi¶i t¸n. Råi sau ®ã cã thÓ thÊy râ hä sÏ "TiÕng vang cña chóng ta", sè 1, Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o ®èi xö nh− thÕ nµo víi c¸i quèc héi "tèi cao" ®· bÞ « nhôc, phØ ngµy 25 th¸ng Ba 1907 "TiÕng vang cña chóng ta" 1) Xem tËp nµy, tr. 82 - 86.
  11. V.I. Lª-nin C¬ së cña sù th«ng ®ång 142 143 b¸ng vµ b«i nhä. Do ®ã mµ cã nh÷ng lêi ®Ò nghÞ chuÈn y ng©n (tuy hoµn toµn kh«ng ®Çy ®ñ) hÐ më bøc mµn th−a ®−îc s¸ch, cam ®oan r»ng bé tr−ëng tµi chÝnh kh«ng cã ý ®Þnh ®Ò dïng ®Ó che ®Ëy mét c¸ch thÑn thïng "chñ nghÜa hiÖn thùc" nghÞ §u-ma nhµ n−íc xÐt vÊn ®Ò cho phÐp vay. Do ®ã mµ cã vµ "tÝnh chÊt thiÕt thùc" trong thµnh qu¶ míi cña sù nghiÖp nh÷ng lêi lÏ ®Ünh ®¹c cña ngµi Va-xin-tsi-cèp nãi r»ng chÝnh lËp ph¸p cña §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn. Trong chõng mùc phñ sÏ "b¶o vÖ sù bÊt kh¶ x©m ph¹m cña nh÷ng giíi h¹n ph©n ng−êi ta cã thÓ hiÓu ®−îc, chñ nghÜa hiÖn thùc thiÕt thùc chia" "nh÷ng lîi Ých cña c¸c c¸ nh©n riªng biÖt, cña c¸c nhãm trong tr−êng hîp nµy chung quy lµ ë chç, tr−íc hÕt, ®¸ng riªng biÖt vµ cña c¸c tÇng líp riªng biÖt", nh−ng ®ång thêi lÏ lµ "møc tiªu dïng" th× ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng n«ng d©n sÏ ®−îc Ýt ruéng h¬n nhiÒu, ― "trong chõng mùc cã thÓ cã ®−îc", chÝnh phñ còng "hiÓu nghÜa vô cña m×nh lµ më réng sù b¶o vÖ ®ã tíi møc ®é mµ nh÷ng giíi h¹n ®· ®−îc v¹ch ra phï hîp víi nh− lêi ngµi Cót-le ®· nãi mét c¸ch rÊt mËp mê. Râ rµng lîi Ých chung cña nhµ n−íc. Khi nh÷ng giíi h¹n Êy kh«ng phï lµ nhiÒu triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt cña ®Þa chñ ngay c¶ trong hîp víi nh÷ng lîi Ých Êy th× nh÷ng giíi h¹n Êy cÇn ®−îc ®iÒu kiÖn "c−ìng bøc ph¶i chuyÓn nh−îng" còng vÉn cã thÓ chuyÓn dÞch". Trong nh÷ng c©u nãi ®ã, ®Æc biÖt trong ®o¹n kh«ng bÞ chuyÓn nh−îng. §iÒu ®ã chØ cã nghÜa lµ "chuyÓn dÞch ®−îc chóng t«i nhÊn m¹nh cã bao hµm mét sù ®ång ý ngÇm giíi h¹n" mét chót, nh− ngµi Va-xin-tsi-cèp ®· nãi. §Æc ®iÓm víi bän d©n chñ - lËp hiÕn, mét sù ¸m chØ nhÑ nhµng r»ng chñ thø hai cña "tÝnh hiÖn thùc" cña dù luËt míi ®−îc ngµi Cót-le tr−¬ng "c−ìng bøc ph¶i chuyÓn nh−îng" cña bän d©n chñ - lËp miªu t¶ víi nh÷ng lêi nh− sau: "nh÷ng ruéng nµo ®−îc dµnh hiÕn lµ Ýt nhiÒu cã thÓ chÊp nhËn ®−îc. cho n«ng d©n" ph¶i "®−îc chuyÓn cho n«ng d©n së h÷u hoµn toµn", cho nªn "trong t−¬ng lai nh÷ng ruéng ®Êt Êy bÊt kú trong Bän d©n chñ - lËp hiÕn ®· ®¸p l¹i nh− thÕ nµo nh÷ng lêi ®iÒu kiÖn nµo còng sÏ kh«ng bÞ lÊy l¹i trong tay hä", nh÷ng høa tr−íc khã hiÓu ®ã? å! chóng cè søc biÕn c¸i khã ruéng ®Êt Êy sÏ "®−îc chuyÓn giao cho n«ng d©n kh«ng ph¶i ®Ó hiÓu thµnh c¸i cã thÓ hiÓu ®−îc, biÕn c¸i ®−îc che ®Ëy b»ng sö dông t¹m thêi, mµ lµ th−êng xuyªn", ®ång thêi cÇn "chØ h¹n nh÷ng lêi ¸m chØ vµ nh÷ng ®iÒu nöa óp nöa më, kÝn ®¸o thµnh c¸i c«ng khai vµ c¸i ®· ®−îc tháa thuËn døt kho¸t. Vµ v× vËy chÕ quyÒn chuyÓn nh−îng vµ cÇm cè". TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã vÉn l¹i rÊt gÇn gièng "c¸i ý ®Þnh" cña chÝnh phñ ― ý ®Þnh nµy ®Õn l−ît chóng, chóng høa tr−íc cho chÝnh phñ ®−îc rÊt nhiÒu ®−îc béc lé ra qua lêi cña ngµi Va-xin-tsi-cèp ― muèn "ban kho¶n h¬n, chóng béc lé lßng m×nh, vµ do tÝnh thËn träng vèn cã cña chóng, chóng t¹m thêi míi chØ ch×a tay mét nöa vµ rôt rÌ nh÷ng ©n huÖ sinh ra tõ nguyªn t¾c cña chÕ ®é së h÷u cho c¶ ®ãn lÊy ngãn tay trá mµ ngµi Xt«-l−-pin ®· réng l−îng ch×a ra nh÷ng ®Êt ®ai réng lín do n«ng d©n chiÕm h÷u, tõ tr−íc tíi cho chóng. Trªn sè ra ngµy 18 th¸ng Ba, b¸o "Ng«n luËn", c¸i c¬ nay ®Êt ®ai nµy vÉn kh«ng ®−îc h−ëng nh÷ng ©n huÖ ®ã". Vµ quan ng«n luËn chñ yÕu cña bän d©n chñ - lËp hiÕn, ®· loan cuèi cïng, dÊu hiÖu "thiÕt thùc" thø ba cña b¶n dù luËt míi vÒ b¸o cho toµn thÕ giíi biÕt r»ng §¶ng tù do nh©n d©n ®ang ruéng ®Êt cña ph¸i d©n chñ - lËp hiÕn ®¸ng ®−îc ®Æc biÖt chó ý: hoµn thµnh viÖc th¶o ra dù luËt ruéng ®Êt míi, dù luËt nµy tr−íc ®©y ng−êi ta dù ®Þnh r»ng viÖc chuéc l¹i ruéng ®Êt lµ do sÏ lµm cho ®¶ng ®ã "®−îc vò trang tèt nhÊt ®Ó th¶o luËn quü c«ng chÞu, nh−ng b©y giê th× "mét phÇn chi phÝ nhÊt ®Þnh mét c¸ch thiÕt thùc vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt", ngoµi ra "trong trong viÖc tiÕn hµnh cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt ph¶i do b¶n th©n c¸ch ®Æt vÊn ®Ò míi th× ng−êi ta chó ý nhiÒu h¬n ®Õn c¸i n«ng d©n chÞu kho¶ng mét nöa". Thö hái, nh− vËy cã kh¸c g× ®−îc gäi lµ sù so s¸nh thùc tÕ vÒ lùc l−îng". Qua mét ngµy n«ng d©n ph¶i tr¶ mét nöa nh÷ng kho¶n tiÒn chuéc nh− chÝnh sau, t¹i phiªn häp cña §u-ma, ®¹i biÓu Cót-le ®· ®äc phñ ®· quy ®Þnh håi 1906? Nh− vËy lµ sù nhÊt trÝ vÒ nguyªn t¾c mét bµi diÔn v¨n thËt sù "thiÕt thùc" vµ qua bµi ®ã ®· phÇn nµo gi÷a dù luËt vÒ ruéng ®Êt cña bän d©n chñ - lËp hiÕn víi "nh÷ng
  12. V.I. Lª-nin C¬ së cña sù th«ng ®ång 144 145 c¶ tr¬ trÏn gi÷a bän Tr¨m ®en víi bän t− s¶n tù do chñ nghÜa, dù ®Þnh" cña chÝnh phñ ®· thÓ hiÖn kh¸ râ rµng. Ng−êi ta cµng trong chõng mùc mµ hiÖn nay nh÷ng chi tiÕt Êy ®· lé râ, ― th× kh«ng thÓ nghi ngê ®−îc sù nhÊt trÝ ®ã khi thÊy r»ng tÝnh ng−êi ®ã sÏ kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a: c¸c lùc l−îng ph¶n c−ìng bøc kiÓu d©n chñ - lËp hiÕn trong viÖc chuyÓn nh−îng c¸ch m¹ng ®−îc tæ chøc l¹i ®Ó gi¸ng mét ®ßn cuèi cïng, trÝ ruéng ®Êt, lµ gi¶ dèi: ai sÏ lµ ng−êi "c−ìng bøc" trong c¸c ñy m¹ng vµo phong trµo gi¶i phãng vÜ ®¹i, ®Ó ®¸nh b¹i nh÷ng ban ruéng ®Êt kiÓu d©n chñ - lËp hiÕn, mét khi nh÷ng ñy ban chiÕn sÜ m¹nh mÏ vµ dòng c¶m, ®Ó lõa bÞp vµ g¹t bá nh÷ng kÎ Êy mét nöa sÏ gåm n«ng d©n, mét nöa sÏ gåm ®Þa chñ, cßn bän ng©y th¬, e dÌ vµ kh«ng kiªn quyÕt. Bän d©n chñ - lËp hiÕn, bän quan l¹i th× sÏ ®øng ra "®iÒu hßa" quyÒn lîi cña hä? Sù th«ng ph¸i h÷u, bän C«-l« Ba-lan70 liªn kÕt thµnh mét khèi ®Ó gi¸ng ®ång thËt lµ thuËn lîi. Ch¼ng tr¸ch mét nhµ b×nh luËn cña b¸o c¸i ®ßn ®ã. ChÝnh phñ dïng nh÷ng lêi la ã cña bän Tr¨m ®en "Ng«n luËn", chuyªn b×nh luËn vÒ c«ng viÖc cña §u-ma, trªn sè mµ b¶n th©n chÝnh phñ xói giôc, ®ßi gi¶i t¸n §u-ma vµ thñ tiªu ra ngµy 20 th¸ng Ba ®· nhËn xÐt bµi diÔn v¨n cña ngµi Va-xin- c¸i "hiÕn ph¸p bØ æi" ®Ó däa bän d©n chñ - lËp hiÕn vµ ph¸i lao tsi-cèp nh− sau: "víi c¸ch ®Æt vÊn ®Ò nh− vËy, «ng ta ®· b−íc ®éng. Bän d©n chñ - lËp hiÕn l¹i däa chÝnh ngay c¸i ph¸i lao sang ®Þa h¹t thiÕt thùc". Mµ ®Êy chÝnh lµ lêi khen hÕt søc lín ë ®éng Êy b»ng c¸ch còng vin vµo chÝnh nh÷ng lêi la ã Êy vµ ý ®å cöa miÖng d©n chñ - lËp hiÕn ngµy nay! kh«ng cã thËt cña Xt«-l−-pin muèn gi¶i t¸n ngay §u-ma. Bän Cßn vÒ ng©n s¸ch th× lËp tr−êng ®iÒu hßa cña bän d©n chñ - chuyªn chÕ Tr¨m ®en vµ bän t− s¶n tù do chñ nghÜa cÇn ®Õn tÊt lËp hiÕn ®èi víi chÕ ®é chuyªn chÕ Tr¨m ®en ®· lé ra mét c¸ch c¶ nh÷ng lêi däa dÉm Êy ®Ó mÆc c¶ mét c¸ch cã lîi h¬n sau kh¸ râ rµng trong bµi x· luËn còng cña sè b¸o "Ng«n luËn", ra l−ng nh©n d©n, ®Ó sau khi ®· ph©n chia mét c¸ch æn tháa råi, ngµy 20 th¸ng Ba. Bµi x· luËn Êy nãi r»ng c¸i tin ®ån "§¶ng tù th× bãc lét nh©n d©n ®ã. Nh÷ng ng−êi trong ph¸i lao ®éng do nh©n d©n ®Ò nghÞ b¸c bá toµn bé ng©n s¸ch", lµ mét "sù gi¶ thuéc tÊt c¶ c¸c xu h−íng, ®õng ®Ó bÞ lõa! H·y b¶o vÖ quyÒn lîi dèi râ rµng", bµi x· luËn Êy tin ch¾c r»ng "cã kh¶ n¨ng lµ c¸c ®¹i cña nh©n d©n! H·y ng¨n c¶n sù th«ng ®ång bÈn thØu gi÷a bän biÓu nh©n d©n sÏ th«ng qua ng©n s¸ch n¨m 1907, víi mét sè d©n chñ - lËp hiÕn víi chÝnh phñ! C¸c ®ång chÝ ®¶ng viªn d©n söa ®æi nhÊt ®Þnh" vµ cuèi cïng ― h·y nghe ®©y, c¸c ngµi! ― bµi chñ - x· héi! chóng t«i tin ch¾c r»ng c¸c ®ång chÝ sÏ hiÓu t×nh x· luËn Êy kh¼ng ®Þnh r»ng "nÕu §u-ma cã ®−îc chøng cí lµ h×nh, sÏ dÉn ®Çu tÊt c¶ c¸c phÇn tö c¸ch m¹ng trong §u-ma, sÏ ngµi bé tr−ëng tµi chÝnh s½n sµng t¸n thµnh viÖc më réng quyÒn më m¾t cho ph¸i lao ®éng thÊy sù ph¶n béi « nhôc cña bän t− s¶n qu©n chñ - tù do chñ nghÜa. Chóng t«i tin ch¾c r»ng tõ trªn h¹n cña §u-ma (tÊt nhiªn trong ph¹m vi "nh÷ng ®¹o luËt c¬ b¶n", ― xin ®äc còng bµi b¸o trªn), th× §u-ma cã thÓ sÏ tÝn diÔn ®µn §u-ma, c¸c ®ång chÝ sÏ nghiªm kh¾c vµ lín tiÕng v¹ch trÇn sù ph¶n béi ®ã tr−íc toµn thÓ nh©n d©n. nhiÖm chÝnh phñ nhiÒu h¬n", nh−ng "nÕu §u-ma cã lý do ®Ó tÝn nhiÖm ngµi bé tr−ëng tµi chÝnh th× nã còng cã thÓ t¸n thµnh c¸i c«ng thøc cho phÐp vay, cÇn bao nhiªu vay bÊy nhiªu" (do "Ng−êi v« s¶n", sè 15, Theo ®óng b¶n ®¨ng trªn b¸o chóng t«i viÕt ng¶). §©y lµ mét chñ tr−¬ng tuyÖt diÖu nh»m kÕt ngµy 25 th¸ng Ba 1907 "Ng−êi v« s¶n" thóc mét c¸ch xøng ®¸ng toµn bé chuçi dµi nh÷ng sù nh−îng bé « nhôc Êy, kÕt thóc toµn bé chÝnh s¸ch b¸n lÎ quyÒn tù do cña nh©n d©n, mµ së dÜ cÇn ph¶i b¸n lÎ lµ ®Ó cuèi cïng b¸n toµn bé quyÒn tù do cña nh©n d©n. Ai chÞu kiªn nhÉn theo dâi tÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt cña cuéc mÆc
  13. (1 Trang ®Çu b¶n th¶o cña V. I. Lª-nin "Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II". ―1907 ¶nh thu nhá
  14. 149 Dù TH¶O DIÔN V¡N VÒ VÊN §Ò RUéNG §ÊT §äC T¹I §U-MA NHµ NUíC II 71 Th−a c¸c ngµi! NhiÒu diÔn gi¶ ®· ph¸t biÓu tr−íc §u-ma ®Ó tr×nh bµy nh÷ng quan ®iÓm chñ yÕu cña c¸c chÝnh ®¶ng kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. §· ®Õn lóc cÇn ph¶i rót ra mét vµi kÕt luËn vµ tr¶ lêi râ rµng vµ chÝnh x¸c nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: thùc chÊt cña cuéc th¶o luËn lµ g×? c¸i khã kh¨n trong vÊn ®Ò ruéng ®Êt lµ g×? nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c ®¶ng chñ yÕu mµ nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn ®· tr×nh bµy tr−íc §u-ma lµ g×? vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt, c¸i g× ®· lµm cho c¸c ®¶ng bÊt ®ång ý kiÕn víi nhau mét c¸ch kiªn quyÕt vµ døt kho¸t? §¹i diÖn cña bèn ®¶ng chÝnh hay bèn xu h−íng chÝnh ®· tr×nh bµy tr−íc §u-ma bèn quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. §¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ®· tr×nh bµy quan ®iÓm cña ph¸i "h÷u" bao gåm nh÷ng ng−êi th¸ng M−êi, nh÷ng ng−êi qu©n chñ, v.v.. §¹i biÓu Cót-le ®· tr×nh bµy quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - lËp hiÕn, hay cña c¸i gäi lµ "§¶ng tù do nh©n d©n". §¹i biÓu Ca-ra-va-Ðp th× tr×nh bµy quan ®iÓm cña ph¸i lao ®éng. C¸c ®¹i biÓu Di-min, C«-l«-c«n-ni-cèp, Ba-xkin vµ Ti-khvin-xki th× t¸n thµnh Ca-ra-va-Ðp vÒ thùc chÊt vµ bæ sung thªm. Cuèi cïng, ®ång chÝ Txª-rª-tª-li cña t«i ®· tr×nh bµy nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga. VÞ ®¹i diÖn chÝnh phñ, bé tr−ëng Va-xin-tsi-cèp, ®· tr×nh bµy quan ®iÓm cña chÝnh phñ, quan ®iÓm nµy nh− t«i sÏ chøng minh d−íi ®©y, nh»m dung
  15. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 151 150 Th−a ngµi Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki, ch¼ng lÏ l¹i m·i m·i sao? hßa nh÷ng quan ®iÓm cña ph¸i "h÷u" vµ nh÷ng quan ®iÓm cña Th−a c¸c ngµi ®Þa chñ, ch¼ng lÏ l¹i m·i m·i sao? C¸c ngµi kh«ng "§¶ng d©n chñ - lËp hiÕn". lÇm ®Êy chø? Ph¶i ch¨ng v× n«ng d©n qu¸ "v« häc vµ dèt ®Æc", VËy ta h·y xem xÐt nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña bèn xu nªn cho ®Õn nay hä vÉn lµ "nh÷ng con cõu ngoan ngo·n"? h−íng chÝnh trÞ ®ã vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt. T«i sÏ b¾t ®Çu nãi ®Õn Nh−ng hiÖn nay tÊt c¶ chóng ta ®Òu thÊy r»ng n«ng d©n ®· trë quan ®iÓm cña ph¸i h÷u ®óng theo tr×nh tù nh÷ng b¶n tham thµnh nh÷ng con ng−êi gi¸c ngé. C¸c nghÞ sÜ cña hä ë §u-ma luËn cña c¸c nghÞ sÜ tr−íc §u-ma. kh«ng ngo¶nh mÆt vÒ phÝa ph¸i "h÷u" mµ ngo¶nh mÆt vÒ ph¸i Quan ®iÓm c¬ b¶n cña ®¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki lµ lao ®éng vµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. Nh÷ng bµi diÔn v¨n quan ®iÓm cña tÊt c¶ nh÷ng ®¶ng gäi lµ "qu©n chñ" vµ cña tÊt c¶ nh− bµi cña Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki gióp cho nh÷ng ng−êi nh÷ng ng−êi th¸ng M−êi, quan ®iÓm cña tuyÖt ®¹i ®a sè ®Þa n«ng d©n ngu dèt ®ã thÊy ®−îc ®©u lµ ch©n lý, gióp hä quyÕt chñ Nga. §¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ®· diÔn ®¹t mét c¸ch ®Þnh cã nªn thËt sù gióp ®ì nh÷ng ®¶ng khuyªn hä tõ bá c¸i t− tuyÖt diÖu c¸i quan ®iÓm ®ã b»ng nh÷ng ch÷ sau ®©y: "Nh− t−ëng më réng c¸c c¬ së canh t¸c cña hä kh«ng? vËy, th−a c¸c ngµi, h·y tõ bá c¸i t− t−ëng më réng diÖn tÝch §ã lµ lý do v× sao t«i hÕt lßng chµo mõng bµi diÔn v¨n cña canh t¸c cña n«ng d©n, trõ nh÷ng tr−êng hîp ®Æc biÖt lµ nh÷ng ®¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki vµ tÊt c¶ nh÷ng bµi diÔn v¨n l« ®Êt thËt sù qu¸ nhá bÐ" (t«i trÝch dÉn theo b¶n t−êng thuËt cña diÔn gi¶ tõ c¸c ghÕ phÝa h÷u sÏ ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò nµy. trªn b¸o "§ång chÝ", b¶n t−êng thuËt nµy ®−îc coi lµ ®Çy ®ñ H·y cø tiÕp tôc theo tinh thÇn Êy ®i, c¸c ngµi ¹! C¸c ngµi gióp nhÊt, v× c¸c b¶n t−êng thuËt tèc ký vÉn ch−a ®−îc c«ng bè). chóng t«i më m¾t ra rÊt nhiÒu, thËm chÝ gióp c¶ nh÷ng n«ng Nãi thËt lµ hay: nãi mét c¸ch th¼ng th¾n, râ rµng vµ ®¬n d©n ngu dèt nhÊt còng s¸ng m¾t ra! gi¶n. H·y tõ bá c¸i t− t−ëng më réng nh÷ng m¶nh ®Êt cña n«ng d©n, ®ã chÝnh lµ quan ®iÓm cña tÊt c¶ nh÷ng ®¶ng thuéc Ng−êi ta nãi: nh÷ng trang tr¹i cña ®Þa chñ v¨n minh h¬n ph¸i h÷u, kÓ tõ Liªn minh nh©n d©n Nga cho ®Õn nh÷ng ng−êi cña n«ng d©n... N«ng d©n kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn sù b¶o hé th¸ng M−êi. Vµ chóng ta biÕt rÊt râ r»ng ®ã chÝnh lµ quan ®iÓm cña ®Þa chñ! cña ®«ng ®¶o ®Þa chñ Nga vµ ®Þa chñ thuéc c¸c d©n téc kh¸c ë Cßn t«i th× t«i nãi víi c¸c ngµi r»ng: toµn bé lÞch sö chÕ ®é trong n−íc Nga. ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt vµ kinh tÕ ®Þa chñ, tÊt c¶ nh÷ng T¹i sao ®Þa chñ l¹i khuyªn n«ng d©n h·y tõ bá c¸i t− t−ëng tµi liÖu hiÖn nay vÒ kinh tÕ ®Þa chñ ë Nga chøng tá r»ng tr−íc më réng c¸c c¬ së canh t¸c cña m×nh? §¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - kia vµ hiÖn giê sù "b¶o hé" ®ã vÉn cã nghÜa lµ sö dông b¹o lùc MiÕc-xki gi¶i thÝch r»ng v× nh÷ng trang tr¹i cña ®Þa chñ ®−îc tæ mét c¸ch v« h¹n ®é ®Ó chèng l¹i n«ng d©n, lµ sù nhôc m¹ chøc tèt h¬n, "v¨n minh" h¬n nh÷ng c¬ së canh t¸c cña n«ng th−êng xuyªn ®èi víi nh©n c¸ch cña nam n÷ n«ng d©n, cã d©n. Theo «ng ta th× n«ng d©n lµ nh÷ng kÎ "kÐm cái, v« häc vµ nghÜa lµ bãc lét (tiÕng Nga th× cã nghÜa lµ: c−íp bãc) lao ®éng cña n«ng d©n mét c¸ch v« sØ nhÊt, tr¾ng trîn nhÊt vµ ch−a tõng dèt ®Æc". Hä kh«ng thÓ nµo kh«ng cÇn ®Õn sù b¶o hé cña ®Þa thÊy bao giê. Kh«ng nh÷ng ë T©y ¢u, mµ ngay c¶ ë Thæ-nhÜ-kú chñ. §¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ®· hãm hØnh nãi: "Gi¸o còng kh«ng thÊy cã sù ¸p bøc vµ sù khèn cïng nµo gièng nh− tr−ëng thÕ nµo th× gi¸o xø thÕ Êy". Nh− ng−êi ta thÊy, «ng ta tin sù ¸p bøc n«ng d©n Nga vµ sù khèn cïng cña hä. ch¾c r»ng ®Þa chñ sÏ m·i m·i lµ gi¸o tr−ëng, cßn n«ng d©n sÏ m·i m·i lµ nhÜrng con cõu ngoan ngo·n, sÏ m·i m·i chÞu ®Ó cho §ång chÝ Txª-rª-tª-li cña t«i ®· nãi tíi c¸ch ng−êi ta ®em ng−êi ta xÐn l«ng. ph©n phèi ruéng ®Êt vµ d©n c− ë trªn ruéng ®Êt ®ã cho bän sñng
  16. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 153 152 thÇn vµ quÇn thÇn nh− thÕ nµo råi. T«i muèn l−u ý c¸c ngµi ®Õn b¶n tuyªn bè cña chÝnh phñ, nãi vÒ tÝnh chÊt n«ng n« cña chÕ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ ®¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ― ng−êi ®· ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ vÒ toµn bé tæ chøc nãi ®Õn c¸i "v¨n minh" khÐt tiÕng cña bän ®Þa chñ ― ®Ò cËp ®Õn. chÝnh quyÒn nhµ n−íc hiÖn nay ë Nga th× mét tê b¸o cói r¹p tr−íc chÝnh phñ ― tªn tê b¸o Êy lµ "Thêi míi" ― ®· kªu lªn lµ VÞ ®¹i biÓu ®ã liÖu cã biÕt ®−îc r»ng n«ng d©n gäi lao dÞch nãi l¸o. Kh«ng, ®¹i biÓu §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ®· hay c«ng dÞch lµ g× kh«ng? khoa kinh tÕ häc gäi chÕ ®é lao dÞch nãi thËt. Ph¶i lµ ®Æc biÖt ngu dèt hoÆc lµ mét tªn båi bót míi cã lµ g× kh«ng? thÓ kh«ng thÊy r»ng tr¶ b»ng lao dÞch lµ mét tµn tÝch trùc tiÕp Kinh tÕ ®Þa chñ lao dÞch lµ di s¶n vµ lµ tµn tÝch trùc tiÕp cña cña chÕ ®é n«ng n«, r»ng kinh tÕ cña ®Þa chñ ®−îc duy tr× nhê kinh tÕ n«ng n«, diªu dÞch cña ®Þa chñ. Thùc chÊt cña kinh tÕ vµo chÕ ®é lao dÞch. n«ng n« lµ ë chç nµo? ë chç n«ng d©n nhËn cña ®Þa chñ mét Thùc chÊt cña c¸ch tr¶ b»ng lao dÞch lµ g×? Ruéng ®Êt cña phÇn ruéng ®−îc chia ®Ó nu«i gia ®×nh vµ hä ph¶i lao ®éng ba ®Þa chñ kh«ng ph¶i ®−îc canh t¸c b»ng dông cô cña h¾n vµ ngµy (thËm chÝ cã khi cßn nhiÒu h¬n thÕ n÷a) trªn ruéng ®Êt b»ng nh÷ng c«ng nh©n lµm thuª, mµ b»ng dông cô cña ng−êi cña ®Þa chñ. §¸ng lÏ tr¶ cho ng−êi lao ®éng b»ng tiÒn, nh− hiÖn n«ng d©n lÖ thuéc vµo tªn ®Þa chñ l¸ng giÒng. Vµ ng−êi n«ng nay ë mäi n¬i trong c¸c thµnh thÞ ®Òu lµm th× ng−êi ta l¹i tr¶ d©n b¾t buéc bÞ lÖ thuéc v× ®Þa chñ ®· gi÷ l¹i cho chóng nh÷ng cho anh ta b»ng ruéng ®Êt. Víi m¶nh ®Êt nhËn ®−îc cña ®Þa ruéng ®Êt ph× nhiªu vµ ®· b¾t ng−êi n«ng d©n nhËn chç "x−¬ng chñ, anh n«ng d©n ph¶i chËt vËt l¾m míi ®ñ sèng. Vµ ®Ó cã c¸i xÈu", dån anh ta vµo m¶nh ®Êt th¶m h¹i. §Þa chñ chiÕm ®o¹t nu«i sèng m×nh nh− thÕ, b¶n th©n anh n«ng d©n vµ c¶ gia ®×nh nhiÒu ruéng ®Êt ®Õn nçi n«ng d©n kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ cã anh ta ph¶i dïng chÝnh ngùa cña n«ng d©n, n«ng cô hoÆc ruéng ®Êt ®Ó canh t¸c, mµ thËm chÝ còng kh«ng cã ®−îc mét "dông cô" cña n«ng d©n ®Ó cµy cÊy ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. Thùc "chç ®Ó th¶ mét con gµ m¸i". chÊt cña kinh tÕ n«ng n« lµ nh− thÕ nµy: tr¶ c«ng lao ®éng b»ng Håi n¨m 1861, c¸c ñy ban ®Þa chñ ë c¸c tØnh, vµ c¸c ®Þa mét m¶nh ®Êt th¶m h¹i chø kh«ng ph¶i b»ng tiÒn; ng−êi n«ng chñ ― nh÷ng träng tµi hßa gi¶i (gäi nh− thÕ cã lÏ lµ v× hä ®· d©n buéc ph¶i dïng dông cô vµ ngùa cña m×nh ®Ó cµy cÊy ®Ó cho c¸c ®Þa chñ ®−îc yªn lµnh)72, ®· gi¶i phãng cho ruéng ®Êt cña ®Þa chñ d−íi sù c−ìng bøc cña ®Þa chñ. Trong n«ng d©n nh− thÕ nµo mµ mét phÇn n¨m ruéng ®Êt cña hä mét nÒn kinh tÕ nh− vËy, b¶n th©n ng−êi n«ng d©n tÊt ph¶i trë l¹i r¬i vµo tay ®Þa chñ! Chóng ®· gi¶i phãng cho n«ng d©n thµnh n«ng n«, bëi v× nÕu kh«ng cã sù c−ìng bøc th× kh«ng nh− thÕ nµo mµ hä ®· ph¶i tr¶ gi¸ m¶nh ®Êt cßn l¹i sau mét ai sèng trªn mét m¶nh ®Êt ®−îc chia l¹i ®i lao ®éng cho ®Þa trËn c−íp bãc ®ã ®¾t h¬n gÊp ba lÇn! V× kh«ng mét ai l¹i chñ c¶. Vµ chÕ ®é n«ng n« ®èi víi n«ng d©n lµ c¸i g× th× hä biÕt kh«ng biÕt r»ng håi n¨m 1861 trong khi "chuéc l¹i" ng−êi ta qu¸ râ, hä nhí qu¸ râ. ®· b¾t n«ng d©n ph¶i tr¶ cao h¬n gi¸ cña ruéng ®Êt nhiÒu. ChÕ ®é n«ng n« ®−îc coi nh− ®· bÞ xãa bá. Nh−ng trªn thùc tÕ Kh«ng mét ai l¹i kh«ng biÕt r»ng ng−êi ta ®· b¾t n«ng d©n ph¶i ngay c¶ hiÖn nay ®Þa chñ vÉn cßn duy tr× c¸i quyÒn ®ã (nhê vµo chuéc l¹i kh«ng nh÷ng ®Êt ®ai cña hä mµ cßn ph¶i chuéc l¹i c¶ nh÷ng ruéng ®Êt mµ chóng ®· chiÕm ®o¹t ®−îc) ®Õn møc mµ quyÒn tù do cña hä n÷a. Kh«ng mét ai l¹i kh«ng biÕt r»ng "©n ngµy nay ®Þa chñ vÉn cßn b¾t n«ng d©n ph¶i chÞu sù lÖ thuéc n«ng huÖ" cña viÖc chuéc l¹i do nhµ n−íc tiÕn hµnh ®· khiÕn cho n« b»ng c¸ch b¾t hä tr¶ kho¶n thuª ruéng b»ng lao dÞch. Tr¶ ng©n khè t−íc ®o¹t ®−îc cña n«ng d©n mét sè tiÒn mua ruéng b»ng lao dÞch, ®ã lµ chÕ ®é n«ng n« hiÖn ®¹i. Khi ®ång chÝ Txª- ®Êt nhiÒu h¬n (d−íi h×nh thøc tiÒn chuéc) sè tiÒn mµ nhµ rª-tª-li cña t«i, trong bµi diÔn v¨n cña ®ång chÝ Êy ®äc nh©n cã n−íc ®−a cho c¸c ®Þa chñ! §ã lµ sù liªn minh anh em gi÷a ®Þa
  17. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 155 154 r«-len-c«; X. A. C«-r«-len-c« kh«ng ph¶i lµ mét nhµ v¨n tiÕn bé, chñ vµ quan l¹i "tù do chñ nghÜa" nh»m c−íp bãc n«ng d©n. mµ lµ mét quan l¹i ph¶n ®éng. ë trang 118 trong cuèn s¸ch do Ngµi Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ®· quªn tÊt c¶, nh−ng n«ng d©n «ng ta chØnh lý, cã ®o¹n nh− sau: th× ch¾c ch¾n hä l¹i kh«ng quªn. NÕu ngµi Xvi-a-t«-p«n - MiÕc- xki kh«ng biÕt ®Õn ®iÒu ®ã th× xin h·y ®äc l¹i ®iÒu mµ c¸ch ®©y "T¹i miÒn Nam huyÖn £-lª-tx¬ (tØnh ¤-ri-«n), ë nh÷ng trang ba m−¬i n¨m gi¸o s− Gian-x«n ®· viÕt trong cuèn s¸ch cña «ng tr¹i lín, bªn c¹nh viÖc canh t¸c do nh÷ng ng−êi lao ®éng lµm ta: "Thö ®iÒu tra thèng kª vÒ nh÷ng kho¶nh ®Êt chia cho n«ng thuª hµng n¨m tiÕn hµnh, mét phÇn lín ruéng ®Êt lµ do n«ng d©n vµ vÒ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶", vµ ®iÒu mµ tõ ®ã ®Õn nay d©n cµy cÊy ®Ó tr¶ kho¶n thuª ruéng ®Êt mµ ng−êi ta ®· cho ®· ®−îc nh¾c l¹i ngh×n lÇn trong tÊt c¶ nh÷ng tµi liÖu thèng kª n«ng d©n thuª. Nh÷ng ng−êi n«ng n« cò (xin ngµi Xvi-a-t«-p«n - kinh tÕ. MiÕc-xki h·y nghe ®Êy!) vÉn tiÕp tôc thuª ruéng ®Êt cña nh÷ng ®Þa chñ cò cña hä vµ ®Ó ®Òn bï l¹i, hä ph¶i cµy cÊy ruéng ®Êt N¨m 1861 73 ng−êi ta ®· "gi¶i phãng" n«ng d©n nh− thÕ nµo cña nh÷ng ®Þa chñ cò ®ã. Nh÷ng lµng m¹c ®ã vÉn tiÕp tôc (h·y mµ lËp tøc n«ng d©n l¹i bÞ m¾c ngay vµo trßng cña ®Þa chñ. V× chó ý kü ®iÓm nµy!) mang c¸i tªn nh÷ng lµng lµm "diªu dÞch" ®Þa chñ ®· lÊy ruéng ®Êt nªn n«ng d©n thiÕu ruéng ®Êt ®Õn cña mét tªn ®Þa chñ nµo ®ã". møc hoÆc lµ hä ph¶i chÞu chÕt ®ãi hoÆc lµ chÞu bÞ lÖ thuéc. §iÒu ®ã ®· ®−îc viÕt ra vµo nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû võa Vµ ng−êi n«ng d©n "tù do" Nga ë thÕ kû XX lu«n lu«n bÞ lÖ qua, tøc lµ ba m−¬i n¨m sau c¸i c«ng cuéc "gi¶i phãng" n«ng thuéc vµo tªn ®Þa chñ l¸ng giÒng gièng hÖt nh− nh÷ng kÎ "tiÖn d©n khÐt tiÕng. Ba m−¬i n¨m sau 1861 mµ vÉn cßn tån t¹i còng d©n" ("Sù thËt n−íc Nga"74 ®· gäi n«ng d©n nh− thÕ) ë thÕ kû XI c¸i chÕ ®é "diªu dÞch" ®ã, còng c¸i t×nh tr¹ng cµy cÊy ruéng ®Êt ®· bÞ lÖ thuéc vµo ®Þa chñ vµ "®· bÞ ghi lµ thuéc quyÒn së h÷u" cho c¸c ®Þa chñ c ò b»ng dông cô cña n«ng d©n! cña ®Þa chñ! Cã thÓ ng−êi ta sÏ b¸c bÎ t«i r»ng ®ã lµ mét tr−êng hîp duy C¸c danh tõ ®· ®−îc thay ®æi, c¸c ®¹o luËt ®· ®−îc ban nhÊt ch¨ng? Nh−ng tÊt c¶ nh÷ng ai biÕt ®Õn nh÷ng trang tr¹i cña hµnh vµ ®· biÕn ®i, c¸c thÕ kû ®· tr«i qua, nh−ng thùc chÊt vÊn ®Þa chñ t¹i vïng ®Êt ®en ë miÒn trung n−íc Nga, tÊt c¶ nh÷ng ai ®Ò th× vÉn nh− cò. C¸ch tr¶ b»ng lao dÞch lµ sù lÖ thuéc cña biÕt ®Õn dï lµ rÊt Ýt, s¸ch b¸o kinh tÕ Nga, ®Òu sÏ ph¶i thõa nhËn ng−êi n«ng d©n n«ng n« kh«ng h¬n kh«ng kÐm, hä b¾t buéc r»ng ®ã kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ, mµ lµ quy t¾c chung. T¹i c¸c ph¶i dïng dông cô cña m×nh ®Ó cµy cÊy ruéng ®Êt cña tªn ®Þa tØnh Nga chÝnh cèng, chÝnh ë n¬i nµo cã nhiÒu ®Þa chñ Nga thËt chñ l¸ng giÒng cña hä. C¸ch tr¶ kho¶n thuª ruéng ®Êt b»ng lao sù (kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi Nga thËt sù tõ dÞch, ®ã vÉn lµ chÕ ®é n«ng n« ®æi míi, c¶i trang, tr¸ h×nh. c¸c ghÕ phÝa h÷u l¹i tha thiÕt ®Õn nh− thÕ!) th× ë n¬i ®ã chÕ ®é §Ó gi¶i thÝch ý nghÜ cña t«i, t«i sÏ dÉn ra mét trong nh÷ng vÝ lao dÞch hiÖn nay vÉn cßn c h i Õ m − u t h Õ . dô ®Çy dÉy trong s¸ch b¸o viÕt vÒ kinh tÕ n«ng d©n vµ kinh tÕ §Ó lµm vÝ dô, t«i sÏ dÉn ra mét cuèn s¸ch khoa häc næi tiÕng ®Þa chñ. Cã mét cuèn s¸ch rÊt dµy cña Côc n«ng nghiÖp ®Ò cËp do nhiÒu nhµ b¸c häc viÕt ra: "¶nh h−ëng cña mïa mµng vµ ®Õn thêi kú ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XIX vµ c¨n cø vµo cña gi¸ lóa m×". Cuèn s¸ch ®ã xuÊt b¶n n¨m 1897. Cuèn s¸ch ®ã nh÷ng tµi liÖu cña c¸c ®Þa chñ cã nhiÒu ruéng ®Êt viÕt vÒ hÖ ®· chøng minh r»ng trong trang tr¹i cña ®Þa chñ, chÕ ®é lao thèng trang tr¹i cña c¸c ®Þa chñ ë Nga ("Tµi liÖu thèng kª vµ tin dÞch cßn chiÕm −u thÕ ë nh÷ng tØnh: U-pha, Xim-biÕc-xc¬, tøc n«ng nghiÖp do c¸c nghiÖp chñ cung cÊp". Côc n«ng nghiÖp Xa-ma-ra, Tam-bèp, Pen-da, ¤-ri-«n, Cuèc-xc¬, Ri-a-dan, Tu- xuÊt b¶n, tËp V. Xanh Pª-tÐc-bua. 1892). C¸c b¶n tµi liÖu ®ã ®· la, Ca-dan, Ni-gi¬-ni Nèp-g«-rèt, P¬-xcèp, Nèp-g«-rèt, C«-xt¬- ®−îc X. A. C«-r«-len-c« chØnh lý, kh«ng nªn nhÇm víi V. G. C«-
  18. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 157 156 r«-ma, Tve, Vla-®i-mia vµ TsÐc-ni-gèp, tøc lµ 17 tØnh Nga. ti-na ruéng ®Êt ®Ó b¾t hä lµm nh÷ng c«ng viÖc mïa hÌ hoÆc b¾t hä ph¶i tr¶ b»ng tiÒn, b»ng lao ®éng, b»ng trøng gµ, b»ng gµ vµ ChÕ ®é lao dÞch cßn chiÕm −u thÕ... c¸i ®ã nghÜa lµ g×? b»ng g× n÷a cã trêi biÕt! C¸i ®ã nghÜa lµ ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vÉn lu«n lu«n do Ng−êi ta sÏ nãi ®ã lµ chuyÖn ®ïa, nh−ng c©u chuyÖn ®ïa dông cô vµ bµn tay cña ng−êi n«ng d©n bÞ ph¸ s¶n, nghÌo khæ, cay ®¾ng ®ã l¹i hÕt søc thËt. §©y lµ mét vÝ dô cã thËt vÒ nh÷ng bÞ lÖ thuéc cµy cÊy. C¸i "v¨n minh" mµ ®¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - thø mµ n«ng d©n ph¶i tr¶ ®Ó thuª mét ®ª-xi-a-ti-na ®Êt (rót ë MiÕc-xki ®· nãi ®Õn vµ tÊt c¶ nh÷ng kÎ b¶o vÖ lîi Ých cña bän ®Þa chñ ®ang nãi ®Õn lµ nh− thÕ ®ã. TÊt nhiªn gia sóc cña ®Þa trong cuèn s¸ch ®−îc nhiÒu ng−êi biÕt cña Ca-ru-sÐp viÕt vÒ chñ bÐo tèt h¬n vµ sóc vËt cña ®Þa chñ sèng trong chuång cña viÖc cho thuª ruéng ®Êt): muèn thuª mét ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt, n«ng d©n ph¶i cµy cÊy 11/2 ®ª-xi-a-ti-na, ph¶i ®em ®Õn 10 chóng tho¶i m¸i h¬n lµ ng−êi n«ng d©n sèng trong tóp lÒu cña hä. TÊt nhiªn ®Þa chñ cã nh÷ng mïa mµng t−¬i tèt h¬n, v× ngay qu¶ trøng vµ mét con gµ m¸i, vµ vî ng−êi n«ng d©n ph¶i ®Õn tõ n¨m 1861 c¸c ñy ban ®Þa chñ ®· ra søc c¾t xÐn ruéng ®Êt ph× lao ®éng mét ngµy ë nhµ ®Þa chñ (xem tr. 348 trong cuèn s¸ch nhiªu cña n«ng d©n ®Ó cÊp cho ®Þa chñ. Nh−ng ng−êi ta chØ cã cña Ca-r−-sÐp). thÓ nãi ®Õn sù "v¨n minh" cña nh÷ng trang tr¹i thuéc ®Þa chñ §©y lµ c¸i g×? Lµ sù "v¨n minh" hay lµ sù bãc lét n«ng n« v« Nga mét c¸ch mØa mai mµ th«i. Nãi chung, nh÷ng ruéng ®Êt ®ã cïng tr¾ng trîn? tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i do ®Þa chñ kinh doanh, chÝnh n«ng d©n Nh÷ng ai muèn lµm cho n−íc Nga vµ ch©u ¢u nghÜ r»ng lµ nh÷ng ng−êi ®· cµy cÊy nh÷ng ruéng ®Êt ®ã b»ng con ngùa n«ng d©n ë ta ®Êu tranh chèng l¹i v¨n minh th× ®ã lµ nh÷ng kÎ kiÖt søc cña hä, b»ng nh÷ng dông cô cò kü vµ xÊu xÝ cña hä. vu khèng, nãi l¸o mét c¸ch ®¸ng ghÐt. Kh«ng ph¶i thÕ ®©u! Kh«ng mét n−íc ch©u ¢u nµo ― trõ n−íc Nga ― mµ ë nh÷ng N«ng d©n Nga ®Êu tranh cho tù do, chèng l¹i sù bãc lét n«ng trang tr¹i trung b×nh vµ lín l¹i cßn cã c¸i chÕ ®é n«ng n« ®ã, c¸i n«. ChÝnh trong nh÷ng tØnh thËt sù Nga, n¬i nµo mµ chÕ ®é chÕ ®é x©y dùng trªn sù lÖ thuéc cña ng−êi n«ng d©n. n«ng n«, lao dÞch, nh÷ng sù ®èi xö tµn tÖ ®èi víi ng−êi n«ng "V¨n minh" cña ®Þa chñ chÝnh lµ duy tr× chÕ ®é n«ng n«. V¨n d©n bÞ khèn cïng vµ nî nÇn ®Òu cã tÝnh chÊt thËt sù Nga, n¬i minh cña ®Þa chñ lµ sù cho vay c¾t cæ ®èi víi ng−êi n«ng d©n bÞ nµo mµ nh÷ng thø ®ã b¸m rÔ s©u s¾c vµ ®−îc duy tr× hÕt søc khèn cïng mµ ng−êi ta ®em vÆt l«ng nh− mét con chim c©u vµ v÷ng ch¾c, th× ë ®ã phong trµo n«ng d©n ph¸t triÓn réng r·i bÞ ng−êi ta n« dÞch v× mét ®ª-xi-a-ti-na ®Êt ®ai, v× c¸nh ®ång cá, nhÊt vµ v÷ng vµng nhÊt, cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n chèng v× n¬i sóc vËt uèng n−íc, v× khu rõng, v× pót bét mµ ng−êi ta ®Þa chñ l¹i quyÕt liÖt nhÊt! cho vay víi møc l·i c¾t cæ trong mïa ®«ng khi mµ ng−êi n«ng ChÕ ®é lao dÞch ®−îc duy tr× kh«ng ph¶i lµ theo ph¸p luËt – d©n ®ãi, v× mét vµi ®ång xu mµ ng−êi n«ng d©n ph¶i van nµi theo ph¸p luËt th× n«ng d©n ®−îc "tù do" chÕt ®ãi! ― mµ do t×nh xin ®Ó nu«i gia ®×nh... tr¹ng n«ng d©n bÞ l Ö t h u é c v Ò k i n h t Õ. BÊt cø mét ®¹o ThÕ mµ c¸c ngµi ë d·y ghÕ phÝa h÷u l¹i nãi ®Õn luËt nµo, mét sù cÊm ®o¸n nµo, mét sù "gi¸m thÞ" nµo hay mét chuyÖn ng−êi Do-th¸i bãc lét n«ng d©n, ®Õn lîi suÊt cña sù "b¶o trî" nµo còng tuyÖt nhiªn kh«ng tiªu diÖt ®−îc c¸c lao ng−êi Do-th¸i! Nh−ng ngay ®Õn hµng ngh×n th−¬ng nh©n dÞch vµ sù lÖ thuéc. Muèn cho c¸i ung nhät ®ã biÕn mÊt khái Do-th¸i còng kh«ng t−íc ®o¹t ng−êi n«ng d©n Nga nhiÒu th©n thÓ cña nh©n d©n Nga th× chØ cã mét c¸ch: x ã a b á c h Õ nh− lµ bän ®Þa chñ rÊt mùc Nga vµ rÊt mùc chÝnh thèng! ® é ® Þ a c h ñ c h i Õ m h ÷ u r u é n g ® Ê t, v× cho ®Õn nay vµ Kh«ng cã mét lîi suÊt nµo cña tªn cho vay nÆng l·i ti tiÖn trong ®a sè tr−êng hîp nã vÉn lµ chÕ ®é chiÕm h÷u n«ng n«, nhÊt l¹i cã thÓ so s¸nh ®−îc víi lîi suÊt cña tªn ®Þa chñ nguån gèc vµ chç dùa cña sù bãc lét n«ng n«. Nga lµ kÎ mïa ®«ng ®Õn th× cho n«ng d©n thuª mét ®ª-xi-a-
  19. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 159 158 ph¶i vµ ph¶i døt kho¸t g¹t bá nã ®i. §óng lµ ng©n khè chiÕm 138 Nh÷ng cuéc ®µm tho¹i ®ñ mäi lo¹i nãi ®Õn "gióp ®ì" n«ng triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt, nh−ng hÇu nh− toµn bé ruéng ®Êt d©n, "c¶i thiÖn" ®êi sèng cña n«ng d©n, "viÖn trî" cho n«ng d©n ®ã ®Òu ë c¸c tØnh miÒn B¾c: ¸c-khan-ghen-xc¬, V«-l«-g®a, ¤-l«- ®Ó cã ®−îc ruéng ®Êt, vµ nh÷ng lêi lÏ t−¬ng tù kh¸c lµm cho nª-tx¬ vµ h¬n n÷a ë nh÷ng miÒn kh«ng thÝch hîp víi n«ng ®Þa chñ vµ c¸c quan l¹i hÕt søc vui s−íng, tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã nghiÖp. Ruéng ®Êt c«ng mµ chÝnh phñ cã thÓ ®em chia cho n«ng chØ lµ nh÷ng sù lõa phØnh, nh÷ng m−u mÑo rÎ tiÒn, v× ng−êi ta d©n, theo c¸c con tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c nhµ thèng kª (vÝ dô, xem lÈn tr¸nh vÊn ®Ò c¬ b¶n: duy tr× hay kh«ng duy tr× chÕ ®é ®Þa cuèn s¸ch cña Pr«-c«-p«-vÝch: "VÊn ®Ò ruéng ®Êt trong c¸c con chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt. sè"), th× tæng sè chØ h¬n 7 triÖu ®ª-xi-a-ti-na mét chót. §ã lµ mÊu chèt cña vÊn ®Ò. Vµ t«i cÇn hÕt søc lµm cho n«ng Nh− vËy ng−êi ta kh«ng thÓ qu¸ chó träng ®Õn ruéng ®Êt d©n vµ c¸c ®¹i biÓu cña hä c¶nh gi¸c: kh«ng ®−îc phÐp bá qua c«ng. Còng kh«ng nªn nãi ®Õn viÖc di c− n«ng d©n ®Õn Xi-bi-ri c¸i thùc chÊt. Kh«ng nªn tin vµo bÊt cø mét lêi høa hÑn nµo hay n÷a. §iÒu ®ã diÔn gi¶ cña ph¸i lao ®éng ®· gi¶i thÝch ®Çy ®ñ mét lêi ngät ngµo nµo nÕu ng−êi ta kh«ng lµm s¸ng tá ®iÒu chñ tr−íc §u-ma råi. NÕu c¸c ngµi ®Þa chñ thËt sù tin t−ëng vµo Ých yÕu nhÊt: ruéng ®Êt sÏ vÉn ë trong tay ®Þa chñ hay sÏ sang tay lîi cña viÖc di c− ®Õn Xi-bi-ri th× c¸c ngµi h·y cø tù m×nh di c− n«ng d©n. NÕu ruéng ®Êt vÉn lµ cña ®Þa chñ th× sÏ vÉn cßn c¸c ®i ! Cã lÏ n«ng d©n sÏ t¸n thµnh nh− vËy... Cßn viÖc ®Ò nghÞ lao dÞch vµ sù lÖ thuéc. Sù bÇn cïng vµ ®ãi khæ triÒn miªn ®èi dïng Xi-bi-ri ®Ó ch÷a cho n«ng d©n khái bÞ cïng khæ th× ch¾c víi hµng triÖu n«ng d©n sÏ vÉn cßn tån t¹i. §au khæ chÞu ®ùng ch¾n hä sÏ tiÕp nhËn nã b»ng nh÷ng lêi chÕ giÔu. sù chÕt dÇn chÕt mßn v× ®ãi kh¸t, ®ã lµ ý nghÜa cña viÖc duy tr× Cßn ë c¸c tØnh trong n−íc Nga vµ ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng tØnh chÕ ®é ®Þa chñ chiÕm h÷u ruéng ®Êt ®èi víi n«ng d©n. miÒn trung (miÒn ®Êt ®en), n¬i mµ n«ng d©n bÞ ®ãi khæ nhÊt, §Ó v¹ch râ thùc chÊt cña vÊn ®Ò ruéng ®Êt, cÇn ph¶i nh¾c l¹i th× vÊn ®Ò chÝnh lµ ë ®Êt ®ai cña ®Þa chñ chø kh«ng ph¶i lµ ë c¸i nh÷ng con sè chÝnh vÒ sù ph©n bè ruéng ®Êt chiÕm h÷u ë Nga. g× kh¸c. §¹i biÓu Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki ®· nãi kh«ng ®óng Nh÷ng thèng kª míi nhÊt vÒ chÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt ë Nga lµ vÒ nh÷ng "tr−êng hîp ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng m¶nh ®Êt qu¸ nh÷ng con sè thuéc vÒ n¨m 1905. Nh÷ng thèng kª ®ã ®· ®−îc nhá bÐ". Ban thèng kª trung −¬ng tËp hîp l¹i trong qu¸ tr×nh cuéc ®iÒu ë miÒn trung n−íc Nga, c¸c m¶nh ®Êt qu¸ nhá bÐ kh«ng tra ®Æc biÖt mµ c¸c kÕt qu¶ ®Çy ®ñ vÉn cßn ch−a ®−îc c«ng bè. ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ mµ lµ mét th«ng lÖ. Vµ nÕu n«ng d©n cã Nh−ng qua b¸o chÝ, ng−êi ta ®· biÕt ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ chÝnh. qu¸ Ýt ruéng ®Êt th× chÝnh lµ v× c¸c ngµi ®Þa chñ ®· tha hå lÊy PhÇn n−íc Nga thuéc ch©u ¢u cã tÊt c¶ gÇn 400 triÖu ®ª-xi-a-ti- na ruéng ®Êt. Trong sè 3951/2 triÖu ― mµ ng−êi ta cã nh÷ng sè qu¸ nhiÒu. "T×nh tr¹ng nh÷ng m¶nh ®Êt chia cho n«ng d©n qu¸ liÖu s¬ bé ― th× 155 triÖu ®ª-xi-a-ti-na lµ cña ng©n khè, th¸i Êp, nhá bÐ", ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¸c ®Þa chñ ®· chiÕm ®o¹t phÇn ruéng ®Êt lín nhÊt. nhµ thê vµ c¸c c¬ quan nhµ n−íc, 102 triÖu ®ª-xi-a-ti-na lµ cña c¸c t− nh©n vµ 1381/2 triÖu ®ª-xi-a-ti-na lµ nh÷ng phÇn ruéng "T×nh tr¹ng n«ng d©n thiÕu ruéng ®Êt", ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ®−îc chia cho n«ng d©n. ®Þa chñ cã qu¸ nhiÒu ruéng ®Êt. Tho¹t nh×n ng−êi ta cã thÓ cho r»ng ng©n khè chiÕm nhiÒu Nh− thÕ ®Êy c¸c ngµi ¹, c¸c con sè thËt gi¶n ®¬n vµ râ rµng. ruéng ®Êt nhÊt vµ nh− thÕ th× vÊn ®Ò hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ ë Cã 1381/2 triÖu ®ª-xi-a-ti-na lµ nh÷ng phÇn ruéng ®−îc chia cho ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. n«ng d©n. Cã 102 triÖu ®ª-xi-a-ti-na lµ ruéng ®Êt cña t− nh©n. Trong sè ®ã th× c¸c ®Þa chñ lín chiÕm tû lÖ bao nhiªu? Nh−ng chÝnh ®ã lµ mét sai lÇm mµ ng−êi ta th−êng m¾c
  20. V.I. Lª-nin Dù th¶o diÔn v¨n vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ®äc t¹i §u-ma nhµ n−íc II 161 160 79,5 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt lµ cña nh÷ng ®Þa chñ cã chø kh«ng ph¶i b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n. Kh«ng cã g× ®¸ng trªn 50 ®ª-xi-a-ti-na mét ng−êi. ng¹c nhiªn lµ c¸c ®Þa chñ vµ toµn bé chÝnh phñ ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng l¹i nh÷ng yªu s¸ch cña n«ng d©n. Trong lÞch sö nh©n Vµ sè l−îng ruéng ®Êt to lín ®ã lµ cña bao nhiªu ng−êi? Cña non 135 000 ®Þa chñ (con sè chÝnh x¸c lµ 133 898). lo¹i kh«ng cã lÊy mét tr−êng hîp nµo mµ c¸c giai cÊp thèng trÞ vµ bän ®i ¸p bøc l¹i hoµn toµn tù nguyÖn tõ bá quyÒn thèng trÞ H·y suy nghÜ kü vÒ nh÷ng con sè ®ã: trong sè h¬n mét tr¨m vµ ¸p bøc cña chóng, tõ bá nh÷ng thu nhËp khæng lå mµ chóng triÖu d©n ë phÇn n−íc Nga thuéc ch©u ¢u th× 135 000 ng−êi cã ®· bãp nÆn ë nh÷ng ng−êi n«ng d©n bÞ lÖ thuéc vµ ë c«ng nh©n. gÇn 80 triÖu ®ª-xi-a-ti-na ruéng ®Êt!! Bªn c¹nh ®ã th× 121/4 triÖu hé n«ng d©n cã 1381/2 triÖu ®ª-xi- Cßn n«ng d©n th× ®Êu tranh ®Ó tho¸t khái bÞ lÖ thuéc, tho¸t khái nh÷ng lao dÞch, tho¸t khái sù bãc lét n«ng n«. N«ng d©n a-ti-na ruéng ®Êt ®−îc chia. ®Êu tranh ®Ó cã thÓ sèng mét cuéc ®êi cã ®«i chót mang tÝnh Mçi kÎ chiÕm h÷u qu¸ nhiÒu ruéng ®Êt, mçi (nãi mét c¸ch chÊt con ng−êi. Vµ giai cÊp c«ng nh©n hoµn toµn ñng hé n«ng ®¬n gi¶n) ®Þa chñ cã 5 9 4 ® ª - x i – a – t i – n a. d©n chèng l¹i ®Þa chñ ― vµ ®ã còng lµ lîi Ých cña c«ng nh©n v× Mçi hé n«ng d©n cã 11,33 ® ª - x i – a – t i – n a. hä còng ph¶i chÞu c¸i ¸ch cña ®Þa chñ ― nh»m thóc ®Èy toµn bé C¸i mµ ngµi Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki vµ c¸c b¹n h÷u cña ngµi sù ph¸t triÓn x· héi mµ sù ¸p bøc cña chÝnh quyÒn cña ®Þa chñ gäi nh÷ng "tr−êng hîp ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng m¶nh ®Êt thËt sù ®ang k×m h·m. qu¸ nhá bÐ" lµ nh− thÕ ®ã! Lµm thÕ nµo mµ t×nh tr¹ng nh÷ng Th−a c¸c ngµi, ®Ó chØ cho c¸c ngµi thÊy n«ng d©n cã thÓ vµ m¶nh ®Êt chia cho n«ng d©n "qu¸ nhá bÐ" l¹i kh«ng ph¶i lµ mét ph¶i chiÕm ®−îc c¸i g× b»ng cuéc ®Êu tranh cña hä, t«i sÏ ®−a t×nh tr¹ng chung ®−îc khi mµ mét nhóm 135 000 kÎ giµu, mçi ng−êi chiÕm 600 ®ª-xi-a-ti-na, cßn hµng triÖu n«ng d©n th× mçi ra vµi con sè. c¬ së canh t¸c chØ cã 11 ®ª-xi-a-ti-na th«i? Víi t×nh tr¹ng ®Þa chñ Ngµi Va-xin-tsi-cèp, bé tr−ëng n«ng nghiÖp, ®· nãi: "®Ó lµm cã qu¸ nhiÒu ruéng ®Êt nh− thÕ th× lµm sao l¹i kh«ng cã "t×nh s¸ng tá vÊn ®Ò, ®· ®Õn lóc ph¶i dïng ®Õn tµi hïng biÖn kh«ng tr¹ng n«ng d©n thiÕu ruéng ®Êt". ph¶i cña nhiÒu tõ mµ cña nh÷ng con sè, nh÷ng sù viÖc vµ Ngµi Xvi-a-t«-p«n - MiÕc-xki khuyªn chóng ta "tõ bá c¸i t− nh÷ng ®iÒu cã thËt". T«i hoµn toµn, hoµn toµn ®ång ý víi ngµi t−ëng" më réng c¸c c¬ së canh t¸c cña n«ng d©n ®i. Kh«ng, giai bé tr−ëng. §óng, ®óng, chÝnh lµ nh− thÕ, c¸c ngµi ¹: thªm mét cÊp c«ng nh©n kh«ng tõ bá t− t−ëng ®ã ®©u. N«ng d©n còng Ýt con sè vÒ khu«n khæ c¸c trang tr¹i c ñ a c ¸ c ® Þ a c h ñ vµ vÒ thÕ. Hµng triÖu vµ hµng chôc triÖu ng−êi kh«ng thÓ tõ bá t− kÝch th−íc cña nh÷ng ruéng ®Êt ®−îc chia cña n«ng d©n. T«i t−ëng ®ã, kh«ng thÓ ngõng cuéc ®Êu tranh ®Ó nh»m thùc hiÖn ®· nãi víi c¸c ngµi, b»ng nh÷ng con sè, r»ng ruéng ®Êt cña ®Þa môc ®Ých cña m×nh. chñ "thõa ra" bao nhiªu råi. Vµ giê ®©y t«i sÏ nãi ®Ó c¸c ngµi Nh÷ng con sè mµ t«i ®· dÉn ra nãi râ lý do cña cuéc ®Êu tranh thÊy r»ng con sè nh÷ng nhu cÇu cña n«ng d©n vÒ ®Êt ®ai lµ bao nµy. C¸c ®Þa chñ, trung b×nh mçi ng−êi cã mét trang tr¹i réng 600 nhiªu. Nh− t«i võa míi nãi, trung b×nh mçi hé n«ng d©n cã mét m¶nh ruéng ®Êt ®−îc chia lµ 111/3 ®ª-xi-a-ti-na. Nh−ng con sè ®ª-xi-a-ti-na, th× ®Êu tranh v× tµi s¶n vµ thu nhËp cña chóng; ch¾c ch¾n lµ thu nhËp ®ã hµng n¨m lªn tíi 500 triÖu róp. Vµ c¸c trung b×nh ®ã che giÊu t×nh tr¹ng n«ng d©n thiÕu ruéng ®Êt, v× ®Þa chñ cã rÊt nhiÒu ruéng ®Êt th× lóc ®ã th−êng th−êng còng ®a sè nh÷ng ruéng ®Êt ®−îc chia cña n«ng d©n ®Òu ë d−íi møc trung b×nh, chØ cã mét sè rÊt nhá cã diÖn tÝch nhiÒu h¬n møc l¹i lµ nh÷ng quan l¹i cao cÊp. §ång chÝ Txª-rª-tª-li cña t«i ®· nãi rÊt ®óng lµ nhµ n−íc ë ta b¶o vÖ lîi Ých cña mét nhóm ®Þa chñ ®ã th«i.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2