27 Nc 918 xây dựng và thẩm định qui trình định lượng viên clarithromycin 500 mg nổi trong dạ dày

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> 27 Nc 918 XÂY DỰNG VÀ THẨM ĐỊNH QUI TRÌNH ĐỊNH LƯỢNG VIÊN<br /> CLARITHROMYCIN 500 MG NỔI TRONG DẠ DÀY<br /> Cao Thị Thanh Thảo*, Hồ Hồng Ngọc*, Nguyễn Ngọc Khôi*, Lê Thị Thu Cúc**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng clarithromycin (CL) trong viên thành phẩm và<br /> trong dịch thử độ hòa tan bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) và phương pháp UV-Vis với<br /> thuốc thử Folin ciocalteau.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Quy trình định lượng CL trong chế phẩm nghiên cứu được tiến hành bằng 2<br /> phương pháp, quy trình HPLC theo mô tả trong chuyên luận của USP 38 và phương pháp quang phổ UV- Vis<br /> được khảo sát. Xây dựng quy trình định lượng viên CL trong dịch thử độ hòa tan được thực hiện bằng phương<br /> pháp HPLC, điều kiện thử độ hòa tan được xây dựng trên cơ sở tham khảo các nghiên cứu trên thế giới và thăm<br /> dò của tác giả. Phương pháp được thẩm định các chỉ tiêu về độ đúng, độ chính xác, tính lập lại trong khoảng<br /> tuyến tính được xác định.<br /> Kết quả: Đã xây dựng được quy trình định lượng CL trong chế phẩm với các điều kiện theo chuyên luận là<br /> phù hợp với viên nghiên cứu bằng phương pháp HPLC. Định lượng CL trong viên cũng được áp dụng phương<br /> pháp UV –Vis với thuốc thử Folin ciocalteau, cả 2 phương pháp đạt độ đúng, tính đặc hiệu, độ lập lại và độ chính<br /> xác trong khoảng tuyến tính. Trong thử nghiệm độ hòa tan, đã xây dựng phương pháp thử và thẩm định phương<br /> pháp định lượng đạt yêu cầu theo quy định hiện hành.<br /> Bàn luận: Chế phẩm clarithromycin 500 mg nổi trong dạ dày được kiểm soát về hàm lượng CL bằng 2<br /> phương pháp và tùy vào điều kiện cũng như giai đoạn nghiên cứu có thể áp dụng phương pháp phù hợp. Cả 2<br /> phương pháp đều có tính chính xác và tính đặc hiệu, độ đúng, tính lập lại trong khoảng tuyến tính.<br /> Từ khóa: Clarithromycin, viên nổi trong dạ dày, HPLC, UV-Vis, phóng thích.<br /> ABSTRACT<br /> METHOD DEVELOPMENT AND VALIDATION OF CLARITHROMYCIN 500 MG IN<br /> GASTRORETENTIVE FLOATING TABLET<br /> Cao Thi Thanh Thao, Ho Hong Ngoc, Ngoc Nguyen Khoi, Le Thi Thu Cuc<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 21 - No 5 - 2017: 100 - 105<br /> <br /> Objective: Method development and validation the assay process of clarithromycin (CL) in floating tablet<br /> and in solution of dissolution by HPLC and UV-Vis with Folin ciocaltaeu methods.<br /> Method: The CL assay process in the floating tablet is carried out by two methods follow USP 38 by HPLC<br /> and UV-Vis spectrophotometry methods, which is evaluated according to current regulations. Clarithromycin in<br /> the tested solution was quantified by HPLC and was validated for criteria such as system suitability, linearity,<br /> specificity, accuracy and precision (repeatability and intermediate precision). From the result, the tablets were<br /> built to standardize the basis for the product, with the content: 90,0% – 110,0% in comparision with one that is<br /> written on the label.<br /> <br /> <br /> * Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh<br /> ** Trường Đại Học Công Nghệ TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: TS Cao Thị Thanh Thảo ĐT: 0903889133 Email: thao.caothithanh80@gmail.com<br /> <br /> 227<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> Result: The CL assay process in the product and in the dissolution test was formulated and validated applied<br /> by the HPLC and UV-Vis with Folin ciocalteau reagent methods, both methods for accuracy, specificity,<br /> repeatability and linearity. In the dissolution test, a methodology has been developed to test and validate the<br /> required quantitative method in accordance with current regulations.<br /> Conclusion: The product of clarithromycin 500 mg in the stomach has been formulated and evaluated to<br /> conform to its specifications, by both methods and depending on the conditions and the study period could be<br /> applied accordingly. Both methods have the accuracy and specificity, achieving the correctness and repeatability in<br /> the linear range.<br /> Keywords: Clarithromycin, floating tablet, HPLC, UV – Vis, drug release.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Avivel pH101, PVP K30, Talc và Magnesium<br /> stearate (Ấn Độ), được sử dụng làm tá dược.<br /> Clarithromycin là kháng sinh nhóm macrolid<br /> Chất chuẩn clarithromycin (Viện kiểm<br /> có tác dụng diệt khuẩn phổ rộng và hiệu quả<br /> nghiệm thuốc TP.HCM).<br /> trong nghiên cứu nhiễm trùng đường hô hấp<br /> trên, đường tiêu hóa được xem là kháng sinh Hóa chất, dung môi: đạt tiêu chuẩn phân<br /> chủ lực trong phát đồ điều trị HP. Tuy nhiên, tích.<br /> kháng sinh ở dạng bào chế thông thường tỏ ra Thành phần công thức viên clarithromycin<br /> không hiệu quả, bệnh nhân tái phát loét nhiều 500 mg nổi trong dạ dày được lựa chọn và bào<br /> lần, tăng sự đề kháng kháng sinh. Đó là do chế bằng phương pháp xát hạt ướt và viên<br /> kháng sinh lưu giữ tại dạ dày rất ngắn, nồng độ placebo được sử dụng để phục vụ cho quy trình<br /> trị liệu của thuốc không tới được lớp màng nhầy xây dựng và thẩm định quy trình định lượng<br /> để tiệt trừ vi khuẩn. Dạng thuốc nổi trong dạ dày dựa trên thành phần ở bảng 1.<br /> là dạng thuốc ưu việt giúp kháng sinh lưu giữ Bảng 1: Thành phần công thức viên clarithromycin<br /> trong dạ dày một thời gian dài, đạt nồng độ trị 500 mg nổi trong dạ dày<br /> liệu tại nơi vi khuẩn cư ngụ, tối thiểu sự dao Thành phần Khối lượng cho 1 viên (mg)<br /> động nồng độ thuốc trong huyết tương và tăng Clarithromycin 500<br /> cường sinh khả dụng . Do đó, việc kiểm soát<br /> (2,3,4) HPMC 15 cps 68<br /> chất lượng thuốc là quan trọng, các phương HPMC K4M 85<br /> NaHCO 51<br /> pháp định lượng CL được mô tả theo chuyên 3<br /> PVP K30 15<br /> luận bằng phương pháp HPLC với đầu dò UV.<br /> Talc 30<br /> Ngoài ra, cũng có các nghiên cứu định lượng CL Magnesi stearat 27<br /> bằng phương pháp quang phổ UV-Vis với thuốc Avicel pH 101 vđ 850<br /> thử Folin ciocalteau. Mục tiêu của nghiên cứu là<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> xây dựng và thẩm định qui trình định lượng<br /> viên CL trong viên thành phẩm và trong thử độ Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng<br /> hòa tan(1,3,5). clarithromycin bằng phương pháp quang phổ<br /> Dựa trên sự khử của tungstat/molybdat<br /> ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br /> trong thuốc thử Folin ciocalteu trong môi trường<br /> CỨU<br /> kiềm bởi các hợp chất phenol hay hợp chất chứa<br /> Đối tượng nghiên cứu nitơ tạo sản phẩm có màu, đo độ hấp thu ở bước<br /> Clarithromycin (Ấn Độ) làm dược chất, sóng cực đại của sản phẩm thu được. Áp dụng<br /> hydroxypropyl methyl cellulose 15 cps (Mỹ), phương pháp Folin ciocalteu dựa vào tính chất<br /> HPMC K4M (Mỹ), NaHCO3 (Trung Quốc), CL hấp thu rất yếu trong vùng UV và không hấp<br /> thu trong vùng Vis. Tuy nhiên, cấu trúc phân tử<br /> <br /> <br /> 228<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> có chứa nitơ nên có khả năng phản ứng oxy hóa CL chuẩn chính xác khoảng 625 µg/ml. Pha<br /> khử với thuốc thử Folin ciocalteau tạo phức chất loãng 10 ml dung dịch này thành 50 ml bằng pha<br /> màu xanh hấp thụ mạnh trong vùng Vis. động, lắc đều. Lọc qua màng lọc 0,5 µm.<br /> Dung dịch chứa CL trong môi trường HCl Dung dịch thử: Cân 20 viên thuốc bất kỳ,<br /> 0,1N tạo thành dung dịch màu xanh lam với 2 ml tính khối lượng trung bình, nghiền thành bột<br /> thuốc thử Folin ciocalteau (đã pha loãng nước mịn. Cân chính xác khoảng một lượng bột thuốc<br /> cất theo tỉ lệ 1:2), 2 ml Na2CO3 20% và HCl 0,1N tương ứng với 0,2 g CL cho vào bình định mức<br /> vừa đủ 10 ml. Để yên ở nhiệt độ phòng, tránh 50 ml, thêm khoảng 35 ml methanol, lắc trong 30<br /> ánh sáng. Sau 90 phút đo độ hấp thu ở bước phút rồi thêm methanol vừa đủ, để lắng. Lấy 3<br /> sóng cực đại là 760 nm. ml dịch ở trên thêm pha động vừa đủ trong bình<br /> Thẩm định qui trình định lượng định mức 100 ml, lắc đều và lọc qua màng 0,5<br /> µm.<br /> Tính đặc hiệu: Chuẩn bị mẫu chuẩn, mẫu<br /> trắng (thành phần giống mẫu thử nhưng không Dung dịch phân giải: Pha hợp chất A chuẩn<br /> chứa hoạt chất cần thử) và mẫu giả định (mẫu (6,11-di-O-methyl erythromycin A, C39H71NO13)<br /> trắng thêm chuẩn). của clarithromycin trong methanol để được<br /> Tính tuyến tính: Pha các dung dịch mẫu dung dịch có nồng độ khoảng 625 g/ml. Lấy<br /> chuẩn trong khoảng nồng độ từ 5- 60 µg/ml. 10,0 ml dung dịch này và 10,0 ml dung dịch<br /> chuẩn vào bình định mức 50 ml, thêm pha động<br /> Độ chính xác: Pha 6 dung dịch mẫu thử có<br /> đến vạch và trộn đều.<br /> nồng độ 20 µg/ml.<br /> Kiểm tra khả năng thích hợp của hệ thống<br /> Độ đúng: Thêm một lượng clarithromycin<br /> sắc ký: Tiến hành sắc ký với dung dịch phân giải,<br /> chuẩn có khối lượng tương đương 80%, 100%,<br /> thời gian lưu tương đối của clarithromycin<br /> 120% lượng CL trung bình mẫu thử. Pha 3 mẫu<br /> khoảng 0,75 và của tạp chất A là 1,0. Độ phân<br /> ở mỗi mức.<br /> giải giữa pic của CLvà tạp chất A phải không<br /> Các mẫu được xác định nồng độ bằng nhỏ hơn 2,0.<br /> phương pháp đo UV-Vis ở bước sóng 760 nm.<br /> Tiến hành sắc ký với dung dịch chuẩn, xác<br /> Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng định trên pic clarithromycin, số đĩa lý thuyết của<br /> clarithromycin bằng phương pháp HPLC cột không được nhỏ hơn 750, hệ số đối xứng<br /> Qui trình định lượng CL trong viên được không nhỏ hơn 0,9 và không lớn hơn 2,0, độ lệch<br /> thực hiện theo chuyên luận của USP 38 với: chuẩn tương đối của diện tích pic CL từ 6 lần<br /> Điều kiện: tiêm lặp lại không lớn hơn 2,0 %.<br /> Cột: thép không gỉ Geminise C18 (15 cm x 4.6 Tiến hành sắc ký lần lượt với dung dịch<br /> mm), chứa pha tĩnh C (5 µm). chuẩn và dung dịch thử.<br /> Pha động: hỗn hợp methanol và KH2PO4 Tính hàm lượng CL trong một viên dựa vào<br /> 0.067 M pH 4 (65:35). Lọc qua màng lọc 0.5 µm. diện tích pic của sắc ký đồ dung dịch chuẩn,<br /> dung dịch thử và hàm lượng trong CL chuẩn.<br /> Nhiệt độ cột: 50 o C.<br /> Qui định: hàm lượng CL phải nằm trong khoảng<br /> Tốc độ dòng: 1ml/ phút.<br /> 90-110% hàm lượng trên nhãn.<br /> Detector: UV 210 nm.<br /> Thể tích tiêm: 20 µl.<br /> Thẩm định phương pháp HPLC<br /> Dung dịch chuẩn (S): Cân chính xác khoảng<br /> Tính tương thích hệ thống<br /> một lượng CL chuẩn pha trong methanol lắc,<br /> siêu âm, nếu cần để dung dịch gốc có nồng độ<br /> <br /> <br /> 229<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> Xác định bằng cách tiêm lặp lại 6 lần dung Độ đúng<br /> dịch chuẩn clarithromycin trong pha động có Bằng cách thêm chuẩn vào mẫu placebo.<br /> nồng độ clarithromycin khoảng 125 µg/ml vào Chuẩn bị 3 mẫu thêm chuẩn bằng cách thêm<br /> hệ thống sắc ký Và tiêm lặp lại 6 lần dung dịch chính xác một lượng chất chuẩn chất cần phân<br /> hỗn hợp chuẩn clarithromycin 125 µg/ml và tích vào mẫu thử đã được xác định trước hàm<br /> clarithromycin tạp A 125 µg/ml. Tính RSD (%) lượng. Lượng chất chuẩn thêm vào tương ứng<br /> của thời gian lưu và diện tích pic. với 3 mức nồng độ khoảng 80%, 100%, 120% so<br /> Tính đặc hiệu với nồng độ định lượng và hòa tan trong vừa đủ<br /> Chuẩn bị mẫu chuẩn, mẫu thử (chứa dược thể tích bằng methanol. Mỗi nồng độ thực hiện 6<br /> chất cần phân tích) và mẫu placebo (bao gồm lần. Phân tích mẫu theo quy trình phân tích.<br /> thành phần tương tự như chế phẩm thuốc Phương pháp đạt độ đúng khi tỷ lệ phục hồi có<br /> nhưng không chứa dược chất). Ghi lại sắc ký đồ. giá trị trong khoảng 100 ± 2%.<br /> Xác định thời gian lưu của hoạt chất cần phân Xây dựng và thẩm định quy trình định<br /> tích. Sắc ký đồ mẫu placebo không xuất hiện pic lượng clarithromycin trong dịch thử độ hòa<br /> trong khoảng thời gian lưu tương ứng với thời<br /> tan<br /> gian lưu của chất chuẩn. Sắc ký đồ của mẫu thử<br /> Viên clarithromycin nổi trong dạ dày chưa<br /> cho pic có thời gian lưu tương tự với pic của chất<br /> có bất cứ chuyên luận nào được đề cập, từ các<br /> chuẩn trong sắc ký đồ mẫu chuẩn. Trên sắc ký<br /> khảo sát công trình nghiên cứu trên thế giới và<br /> đồ mẫu thử nếu xuất hiện các pic tạp thì pic của<br /> thăm dò của chính tác giả, đề tài rút ra được quy<br /> hoạt chất phải tách hoàn toàn khỏi các pic tạp và<br /> trình thử như sau:<br /> đáp ứng các yêu cầu chung của phương pháp<br /> sắc ký lỏng được quy định trong dược điển. Điều kiện thử<br /> Tính tuyến tính Môi trường hòa tan: 900 ml HCl 0,1 N<br /> Xác định sự tương quan giữa nồng độ và Thiết bị kiểu cánh khuấy<br /> diện tích đỉnh của các dung dịch. Từ dung dịch Nhiệt độ môi trường: 37 ± 0,5 oC<br /> gốc pha một dãy dung dịch có nồng độ khoảng Tốc độ cánh khuấy: 50 vòng/phút<br /> từ 2 µg/ml - 200 µg/ml clarithromycin. Tiến hành<br /> Thời gian: 2 giờ, 4 giờ và 12 giờ<br /> hệ thống sắc ký và ghi nhận kết quảVẽ đường<br /> Tiến hành định lượng bằng phương pháp<br /> biểu diễn tương quan giữa nồng độ và diện tích<br /> HPLC.<br /> pic. Mối tương quan tuyến tình được thiết lập<br /> bằng cách xác định phương trình y = ax + b, xác Thẩm định phương pháp định lượng CL trong<br /> định R2, đánh giá tính tương thích của phương dịch hòa tan bằng HPLC: điều kiện và yêu cầu<br /> trình và ý nghĩa của hệ số hồi quy (R2 ≥ 0,995). tương tự trong định lượng viên bằng phương<br /> pháp HPLC trên.<br /> Độ chính xác<br /> Độ lặp lại: 6 mẫu thử ở nồng độ 100%. Xác KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> định hàm lượng hoạt chất có trong các mẫu. Thẩm định quy trình định lượng<br /> Độ chính xác trung gian: 6 mẫu thử ở nồng clarithromycin bằng phương pháp quang<br /> độ 100% tương tự như độ lặp lại nhưng tiến phổ<br /> hành ở thời điểm khác. Xác định hàm lượng hoạt<br /> Tính đặc hiệu<br /> chất có trong mẫu.<br /> Hàm lượng trong mẫu chuẩn chuẩn = 500,08<br /> Phương pháp đạt độ chính xác khi RSD <br /> và mẫu giả định giả định = 499,8<br /> 2%.<br /> <br /> <br /> <br /> 230<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Trắc nghiệm F-test (F = 0,04 < F0,05 = 0,16) và Hàm lượng mẫu thử là 20 µg. Kết quả định<br /> T-test (t = 0,42 < t0,05 = 2,78) lượng 9 mẫu thử thêm chuẩn ở 3 mức hàm<br /> 2 dãy số có phương sai khác nhau không có ý lượng (80%, 100%, 120%) có độ hồi phục của các<br /> nghĩa.Vậy tá dược không ảnh hưởng đến kết mẫu đều nằm trong giới hạn cho phép (90-<br /> quả định lượng trong môi trường HCl 0,1N.Như 107%).<br /> vậy phương pháp đạt tính đặc hiệu. Vậy phương pháp đề xuất đạt yêu cầu về độ<br /> Tính tuyến tính đúng trong điều kiện thử nghiệm.<br /> Có sự tương quan tuyến tính giữa nồng độ Từ kết quả khảo sát, việc xác định hàm lượng CL<br /> và độ hấp thu của clarithromycin chuẩn ở trong chế phẩm có thể được áp dụng bằng phương<br /> khoảng nồng độ 5 – 60 µg/ml. pháp quang phổ với thuốc thử là Folin ciocalteau có<br /> Dùng thống kê xử lý cho kết quả: F = tính chính xác, tuy nhiên, khi định lượng CL trong<br /> 25429,81 > F0,05 = 6,61; |t0| = 4,2 > t0,05 = 2,57 ( hệ số môi trường dịch vị, sẽ có nhiều tạp phân hủy mà<br /> bo có ý nghĩa )và |t| = 159,47 > t0,05 = 2,57 (hệ số b phương pháp này không thể phát hiện được.<br /> có ý nghĩa). Thẩm định quy trình định lượng<br /> Phương trình hồi quy tuyến tính giữa độ hấp clarithromycin bằng phương pháp HPLC<br /> thu và nồng độ clarithromycin chuẩn có phương Tính tương thích hệ thống<br /> trình y = 0,0092x + 0,009 và hệ số tương quan R2 = Bảng 2. Kết quả phù hợp hệ thống (Dung dịch chuẩn<br /> 0,9998. Do đó, có sự tương quan tuyến tính giữa clarithromycin).<br /> nồng độ và độ hấp thu của clarithromycin chuẩn Số lần Thời gian Hệ số đối Số đĩa lý<br /> Diện tích pic<br /> ở khoảng nồng độ 5 – 60 µg/ml trong môi trường tiêm lưu (phút) xứng thuyết<br /> HCl 0,1N. 1 4,730 313136 1,318 3615<br /> 2 4,729 311842 1,319 3605<br /> Độ chính xác 3 4,722 309417 1,315 3585<br /> Độ lệch chuẩn tương đối RSD = 1,63% < 2%. 4 4,728 310858 1,322 3624<br /> 5 4,726 307245 1,345 3582<br /> Vậy phương pháp đề xuất đạt yêu cầu về độ<br /> 6 4,717 313950 1,316 3590<br /> chính xác. TB 4,725 311075 1,323 3600<br /> Độ đúng RSD (%) 0,11 0,80<br /> <br /> Bảng 3. Kết quả phù hợp hệ thống (Dung dịch chuẩn hỗn hợp CL và CL tạp A )<br /> Thời gian lưu (phút) Diện tích pic Hệ số đối Số đĩa lý Độ phân<br /> Số lần tiêm<br /> Clarithromycin Tạp A Clarithromycin Tạp A xứng thuyết giải<br /> 1 4,745 6,666 308632 523309 1,285 2637 1,582<br /> 2 4,722 6,637 311181 521286 1.273 2583 4,551<br /> 3 4,725 6,638 313396 522860 1,280 2570 4,541<br /> 4 4,714 6,626 315205 525079 1,258 2551 4,530<br /> 5 4,718 6,629 316453 521137 1,216 2565 4,533<br /> 6 4,708 6,616 316594 521074 1,256 2501 4,503<br /> TB 4,722 6,635 313577 522458 1,262 2568 4,540<br /> RSD (%) 0,27 0,26 1,01 0,31<br /> Tính tương thích hệ thống của dung dịch của tạp A = 0,26; RSD (%) diện tích pic của CL =<br /> chuẩn CL trong pha động có nồng độ CL khoảng 1,01, của tạp A = 0,31.<br /> 125 µg/ml với RSD (%) của thời gian lưu = 0,11, Kết quả thu được cho thấy hệ thống phù hợp<br /> RSD (%) của diện tích pic = 0,8. cho việc phân tích CL trong chế phẩm (RSD ≤<br /> Tính tương thích hệ thống của dung dịch 2%). hệ số kéo đuôi 0,9 – 1,5; Số đĩa lý thuyết N ≥<br /> hỗn hợp chuẩn CL 125 µg/ml và CL tạp A 125 2000. Do đó, quy trình định lượng CL trong chế<br /> µg/ml với RSD (%) thời gian lưu của CL= 0,27,<br /> <br /> <br /> 231<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> phẩn bằng phương pháp HPLC đạt tính hệ thống.<br /> Tính đặc hiệu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mẫu trắng Mẫu chuẩn<br /> Hình 2: Sắc ký đồ của mẫu trắng, mẫu placebo, mẫu CL thử, và mẫu CL chuẩn<br /> Thời gian lưu của pic CL trong dung dịch - Mẫu placebo không có pic có thời gian lưu<br /> chuẩn: 4,725 phút. trùng với thời gian lưu của pic CL trong dung<br /> Thời gian lưu của pic CL trong dung dịch dịch chuẩn và thử.<br /> thử: 4,681phút. Độ lệch thời gian lưu trung bình giữa chuẩn<br /> và thử: 0,65%.<br /> Như vậy phương pháp đạt tính đặc hiệu<br /> Tính tuyến tính<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3: Đồ thị biểu diễn tương quan giữa nồng độ clarithromycin và diện tích pic<br /> Phương trình tương thích với độ tin cậy 95% - Độ lặp lại: Phương pháp đạt độ lặp lại RSD<br /> (< α = 0,05); pa= 3,22 x 10-10 < α = 0,05 (Hệ số a có ý = 0,98% (n = 6).<br /> nghĩa); pb = 0,33 > α = 0,05 (Hệ số b không có ý Độ chính xác trung gian: Phương pháp đạt<br /> nghĩa).<br /> độ chính xác RSD = 0,71% (n = 12).<br /> Do đó: phương pháp đạt tính tuyến tính<br /> Độ đúng<br /> trong khoảng 2 – 200 µg/ml. Phương trình hồi<br /> Độ đúng được thực hiện bằng cách thêm<br /> quy tuyến tính giữa nồng độ dung dịch CL và<br /> chuẩn vào mẫu placebo. Tỷ lệ hồi phục của các<br /> diện tích đỉnh có dạng ŷ = 24541x.<br /> mẫu thực nghiệm đều nằm trong giới hạn cho<br /> Độ chính xác phép (98 – 102%). Vậy phương pháp đề xuất đạt<br /> yêu cầu về độ đúng.<br /> <br /> <br /> 232<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Từ kết quả CL có thể định lượng bằng 1 220662<br /> 2 221101<br /> phương pháp HPLC, phương pháp có tính chính<br /> 3 221611<br /> xác cao, xác định chính xác lượng tạp nếu có. 4<br /> 29,04 50<br /> 223654<br /> Phương pháp áp dụng chính xác ở qui mô 5 223543<br /> phòng thí nghiệm và qui mô sản xuất. 6 226548<br /> Trung bình 222853<br /> Thẩm định quy trình định lượng RSD (%) 0,99<br /> Clarithromycin trong dịch thử hòa tan bằng Tính tương thích hệ thống của dung dịch<br /> phương pháp HPLC chuẩn CL trong pha động có nồng độ CL khoảng<br /> Tính tương thích hệ thống 0,56 mg/ml với RSD (%) của diện tích pic = 0,99<br /> Bảng 4. Tính tương thích hệ thống (RSD < 2%).<br /> Lượng chuẩn Tính đặc hiệu<br /> cân Độ pha loãng<br /> STT Diện tích<br /> chuẩn<br /> (mg)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mẫu trắng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 4: Sắc ký đồ mẫu placebo, mẫu CL thử, và mẫu CL chuẩn trong dịch thử độ hòa tan<br /> Dung dịch placebo không có pic trùng với Thời gian lưu pic CL trong dung dịch thử:<br /> thời gian lưu pic CL. 10,050 phút.<br /> Thời gian lưu pic CL trong dung dịch chuẩn: Kết luận: Phương pháp có tính đặc hiệu.<br /> 10,098 phút.<br /> Tính tuyến tính<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 5: Đường biểu diễn sự tương quan giữa nồng độ CL và diện tích pic trong dịch thử hoà tan<br /> <br /> <br /> <br /> 233<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017<br /> <br /> <br /> Phương trình tương thích với độ tin cậy 95% và thẩm định đều đạt yêu cầu quy trình phân<br /> (< α = 0,05) với pa= 3,88 x 10-12 < α = 0,05 (Hệ số a tích về tính đặc hiệu, tính lập lại, độ chính xác<br /> có ý nghĩa); pb = 0,07 > α = 0,05 (Hệ số b không có và độ đúng trong khoảng tuyến tính, đây là<br /> ý nghĩa) phương pháp có tính chính xác cao, hiện đại và<br /> Phương pháp đạt tính tuyến tính trong được áp dụng rộng rãi.<br /> khoảng 0,056 – 0,784 mg/ml. Phương trình hồi Đã xây dựng và thẩm định qui trình định<br /> quy tuyến tính giữa nồng độ dung dịch lượng clarithromycin trong dịch thử hòa tan<br /> clarithromycin và diện tích đỉnh có dạng ŷ= bằng phương pháp HPLC đạt yêu cầu quy trình<br /> 414805x và hệ số tương quan R2 = 0,9998. phân tích về tính tương thích hệ thống, tính đặc<br /> hiệu, độ chính xác và độ đúng trong khoảng<br /> Độ chính xác<br /> tuyến tính.<br /> - Độ lặp lại: Phương pháp đạt độ lặp lại RSD<br /> Từ kết quả đạt được, cho chúng ta thấy việc<br /> = 0,42% (n=6).<br /> định lượng hàm lượng clarithromycin và trong<br /> - Độ chính xác trung gian: Độ lệch chuẩn viên thành phẩm có thể áp dụng cả 2 phương<br /> tương đối RSD = 0,49 pháp, và tùy điều kiện và giai đoạn nghiênc cứu<br /> Vậy phương pháp đề xuất đạt yêu cầu về độ để áp dụng phương pháp phù hợp.<br /> chính xác với RSD = 0,46% (n = 12). TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Độ đúng 1. Nandi G, Ghosh LK, Gupta BK (2011). Development and<br /> Formulation Optimization of a low Density Floating Extended<br /> Phương pháp đề xuất đạt yêu cầu về độ<br /> Release Tablet of Clarithromycin. International Journal of<br /> đúng = 100,58%, RSD = 0,72% trong điều kiện thí Drug Formulation And Research, 2(3)pp: 262-279.<br /> nghiệm. Đạt yêu cầu quy định 98% - 102%, RSD 2. Pawar VK, Kansal S, Garg G, Awasthi R, Singodia D, and<br /> Kulkarni GT (2011). Gastroretentive dosage forms: A review<br /> ≤ 2%. with special emphasis on floating drug delivery systems.<br /> Kết quả xây dựng và thẩm định phương Drug Delivery, 8(2)pp: 97–110.<br /> 3. Sheela NBS, Damodharan N, Shridhar MB, Surekha I, Rao TS<br /> pháp cho chúng ta thấy, CL trong môi trường (2010). Formulation and evaluation of Clarithromycin<br /> dịch thử hòa tan có thể được định lượng bằng Gastroretentive Dosage Form. International Journal of<br /> phương pháp HPLC, phương pháp đạt độ chính Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 2(3)pp: 48-54.<br /> 4. Sanjay SP, Ray S, Thakur RS (2006). Formulation and<br /> xác và có tính đặc hiệu cho viên nghiên cứu. evaluation of floating drug delivery system containing<br /> clarithromycin for Helicopacter pylori. Acta Poloniae<br /> KẾT LUẬN<br /> Pharmaceutica- Drug Research, 63(1)pp: 53-61.<br /> Đã xây dựng và thẩm định phương pháp 5. United State Pharmacopoeia Convention Inc (2017), USP 38<br /> định lượng clarithromycin 500 mg nổi trong dạ<br /> dày bằng phương pháp UV-Vis với thuốc thử Ngày nhận bài báo: 20/07/2017<br /> Folin ciocalteau phù hợp và thuận lợi trong định Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/07/2017<br /> lượng hàm lượng viên trong qui mô phòng thí Ngày bài báo được đăng: 05/09/2017<br /> nghiệm và phương pháp HPLC được xây dựng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 234<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 21 * Số 5 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> 28 Nc 921 MỐI LIÊN QUAN CỦA TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG VỚI ĐẶC<br /> ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ Ở BỆNH NHÂN DI CHỨNG<br /> TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO ĐƯỢC NUÔI ĂN QUA SONDE MŨI DẠ<br /> DÀY<br /> Nguyễn Thị Thanh Vân*, Lâm Vĩnh Niên**, Tạ Thị Tuyết Mai***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Suy dinh dưỡng có liên quan với tăng tỉ lệ biến chứng, tăng thời gian nằm viện và tăng tỉ lệ<br /> bệnh tật, tử vong. Bệnh nhân tai biến mạch máu não nuôi ăn qua ống thông mũi dạ dày là đối tượng có nguy cơ<br /> về dinh dưỡng cao.<br /> Mục tiêu: Xác định mối liên quan giữa tình trạng dinh dưỡng với đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị ở<br /> bệnh nhân di chứng tai biến mạch máu não được nuôi ăn qua sonde mũi dạ dày.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu trên 91 bệnh nhân bị tai<br /> biến mạch máu não được đặt ống thông mũi dạ dày nuôi ăn. Phân loại dinh dưỡng dựa trên SGA, BMI và<br /> albumin máu. Đặc điểm lâm sàng khảo sát gồm giới tính, tuổi, bệnh nền. Kết quả điều trị gồm tình trạng viêm<br /> phổi, nhập ICU, thời gian nằm viện.<br /> Kết quả: Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa phân loại dinh dưỡng theo SGA và BMI với tuổi cao (≥<br /> 70 tuổi), bệnh thận mạn. Có mối liên quan giữa phân loại dinh dưỡng theo albumin máu với tình trạng viêm<br /> phổi; giữa phân loại dinh dưỡng theo cả 3 phương pháp SGA, BMI và albumin máu với thời gian nằm viện kéo<br /> dài (≥ 24 ngày).<br /> Kết luận: Có mối liên quan giữa một số đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị với tình trạng dinh dưỡng ở<br /> bệnh nhân tai biến mạch máu não nuôi ăn qua sonde. Việc cải thiện dinh dưỡng ở nhóm đối tượng này có thể hỗ<br /> trợ cải thiện dự hậu lâm sàng cho bệnh nhân.<br /> Từ khóa: tình trạng dinh dưỡng, di chứng tai biến mạch máu não, nuôi ăn qua ống<br /> ABSTRACT<br /> RELATIONSHIP BETWEEN NUTRITION STATUS AND CLINICAL FEATURES OR THERAPY<br /> RESULTS ON NASOGASTRIC TUBE FEEDING PATIENTS WITH SEQUELAE OF<br /> CEREBROVASCULAR DISEASES<br /> Nguyen Thi Thanh Van, Lam Vinh Nien, Ta Thi Tuyet Mai<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 21 - No 5 - 2017: 100 - 105<br /> <br /> Background: Malnutrition has been associated with higher rates of complications, increased length of<br /> hospital stay and increased morbidity and mortality. Cerebrovascular patients with tube feeding are at high risk of<br /> malanutrition.<br /> Objective: To investigate relationship between nutrition status and clinical features or therapy results on<br /> nasogastric tube feeding patients with sequelae of cerebrovascular diseases.<br /> Method: Prospective, cross-sectional study was performed on 91 tube feeding patients with sequelae of<br /> cerebrovascular diseases. Nutrition screening methods used were SGA, BMI and serum albumin. Clinical features<br /> were gender, age and background diseases. Treatment results included pneumonia, ICU stay, and length of<br /> <br /> <br /> * Bệnh viện Nguyễn Trãi, ** Đại học Y Dược TPHCM, ***Bệnh viện Nhân dân Gia Định<br /> Tác giả liên lạc: PGS. Tạ Thị Tuyết Mai, ĐT: 0909726721; Email: tuyetmai_171@yahoo.com<br /> 235<br />