6 phẫu thuật cắt nốt đơn độc phổi qua đường mở ngực nhỏ với nội soi lồng ngực hỗ trợ

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 6 PHẪU THUẬT CẮT NỐT ĐƠN ĐỘC PHỔI QUA ĐƯỜNG MỞ NGỰC NHỎ VỚI<br /> NỘI SOI LỒNG NGỰC HỖ TRỢ<br /> Đỗ Kim Quế*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm ñánh giá hiệu quả của phẫu thuật cắt nốt qua ñường mở<br /> ngực nhỏ với nội soi lồng ngực hổ trợ tại bệnh viện Thống nhất và bệnh viện Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh trong<br /> thời gian từ 10/2003 - 10/2008.<br /> Phương pháp: Tiền cứu mô tả cắt dọc. Toàn bộ bệnh nhân có nốt phổi ñơn ñộc ñược chẩn ñoán dựa trên X<br /> quang phổi, CT scan ngực có cản quang, nội soi phế quản, xét nghiệm các maker ung thư. Bệnh nhnâ ñược gây mê với<br /> ống nội khí quản 2 lòng vào 2 phế quản riêng biệt. Nốt phổi ñược cắt qua ñường mở ngực 3 – 5cm với nội soi lồng<br /> ngực hỗ trợ. Kết quả ñược ñánh giá dựa trên cơ sở cắt ñược khối u, thời gian phẫu thuật, tỉ lệ chuyển mổ hở, biến<br /> chứng sau mổ.<br /> Kết quả: Trong thời gian gần 5 năm từ 10/2003 - 10/2008 chúng tôi ñã thực hiện phẫu thuật nội soi lồng ngực<br /> cho 57 bệnh nhân bị nốt phổi ñơn ñộc. Tuổi trung bình là 56.3 (31 - 84), nam 37, nữ 20. Chỉ ñịnh nội soi lồng ngực cho<br /> các trường hợp nốt ñơn ñộc không xác ñịnh bản chất mô học. Nốt thùy trên phổi trái: 17; thùy trên phổi phải: 15; thùy<br /> dưới phổi phải: 12; thùy dưới phổi trái: 9; thùy giữa phổi phải: 4. kích thước nốt phổi từ 1 - 3 cm, trong ñó 23 trường<br /> hợp nốt phổi có ñường kính < 2cm. 3 trường hợp nốt phổi bên ñối diện bên có khối u phổi. Phẫu thuật nội soi cắt phổi<br /> hình chêm chứa u trong 57 trường hợp với ñường mở ngực nhỏ. Kết quả giải phẫu bệnh ung thư biểu mô tuyến: 5, u<br /> hạt (granuloma) 25, u lao: 25, phổi biệt trí: 2. Không có tử vong, không, nhiễm khuẩn trong lồng ngực. 1 trường hợp<br /> chuyễn mổ hở do phổi dính nhiều, 3 trường hợp phẫu thuật cắt thùy phổi.<br /> Kết luận: Cắt nốt phổi qua ñường mở ngực nhỏ với nội soi lồng ngực hỗ trợ là phương pháp an toàn và hiệu quả<br /> trong ñiều trị nốt phổi ñơn ñộc. Tỉ lệ biến chứng thấp, thời gian nằm hồi sức và thời gian nằm viện ngắn. Tỉ lệ ung thư<br /> của nốt ñơn ñộc khi mổ nội soi là 5/57.<br /> Từ khóa: Nốt ñơn ñộc phổi, phẫu thuật nội soi lồng ngực hỗ trợ, phẫu thuật ñường mở ngực nhỏ.<br /> ABSTRACT<br /> <br /> RESECTION OF SOLITARY PULMONARY NODULE BY VIDEO-ASSISTED<br /> THORACOSCOPIC SURGERY WITH MINI-THORACOTOMY<br /> Do Kim Que * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 41 - 45<br /> Objectives: to evaluate the role of video-assisted thoracoscopic surgery with mini-thoracotomy for treating the<br /> patients who have solitary lung nodule in Thongnhat Hospital and University Medical Center at Ho Chi Minh city.<br /> Methods: Prospective study is performed to evaluate the age, gender, diagnosis, indication of thoracoscopy,<br /> lesion, pathologic results of the patients who had solitary nodule of the lung by VATS with mini-thoracotomy.<br /> Results: There are 57 patients who have solitary pulmonary nodule and underwent video-assisted thoracoscopic<br /> surgery in Thongnhat hospital from 10- 2003 to 10- 2008. 37 are male, mean age is 56.3 range 31 - 84. There are 23<br /> cases had diameter of the nodula less than 2 cm. The nodulae located in the left upper lobe in 17, right upper lobe in<br /> 15, right lower lobe in 12, left lower lobe in 9 and middle lobe in 4. 56 cases underwent wedge resection by videoassisted thoracoscopic surgery, 1 cases have to opened surgery. Adenocarcinoma found in 5 cases, tuberculoma in 25<br /> cases, granuloma in 25 cases, pulmonary sequestration in 2 cases. No death, no complications. Follow-up from 6 to 66<br /> months all patients are in good conditions except 2 adenocarcinoma patients died after operation 18 and 32 months.<br /> Coclusion: Video-assisted thoracoscopic surgery combined with mini-thoracotomy is an effective and safe<br /> method for diagnosis and treatment solitary pulmonary nodule. Cancer rate is 5/57.<br /> Keywords: solitary pulmonary nodule, video-assisted thoracoscopic surgery, mini-thoracotomy.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Nốt phổi ñơn ñộc là những tổn thương dạng u của phổi với ñường kính < 3 cm và không xác ñịnh bản chất mô<br /> học với các xét nghiệm không xâm lấn. Mặc dù với các phương pháp chẩn ñoán hình ảnh học hiện ñại mới cho phép<br /> xác ñịnh các khối u và các nốt phổi, tuy nhiên một số lớn các trường hợp nốt phổi ñơn ñộc vẫn không thể xác ñịnh bản<br /> chất giải phẫu bệnh tới khi phẫu thuật.<br /> Xác ñịnh bản chất giải phẫu bệnh học của nốt phổi ñơn ñộc là vấn ñề ñược quan tâm nhất. Các phương pháp chẩn<br /> <br /> * Bệnh viện Thống Nhất TP. HCM<br /> Tác giả liên hệ: PGS. TS. Đỗ Kim Quế<br /> <br /> ĐT:<br /> <br /> Email:<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 41<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ñoán không xâm lấn thường có ñộ nhậy, và ñộ chuyên không cao. Phẫu thuật là phương pháp chính xác nhất nhưng có<br /> tính chất xâm lấn cao nên không ñược chấp thuận bởi nhiều trung tâm cũng như từ người bệnh(13,15).<br /> Với sự xuất hiện của phẫu thuật nội soi lồng ngực việc xác ñịnh bản chất giải phẫu bệnh học cũng như ñiều trị nốt<br /> phổi ñơn ñộc hiệu quả hơn ít xâm lấn hôn và dễ chấp nhận hơn.<br /> Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi nhằm ñánh giá các ñặc ñiểm cũng như kết phẫu thuật cắt nốt phổi ñơn ñộc qua<br /> ñường mở ngực nhỏ với sự hỗ trợ của nội soi lồng ngực tại bệnh viện Thống nhất TP. Hồ Chí Minh, và bệnh viện Đại<br /> học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Toàn bộ bệnh nhân có nốt phổi ñơn ñộc ñược ñiều trị bằng phẫu thuật cắt nốt phổi với sự hỗ trợ của nộisoi lồng<br /> ngực tại bệnh viện Thống nhất và bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh trong thời gian từ tháng 3/2003 tới<br /> tháng 8/2008.<br /> Phương pháp<br /> Nghiên cứu tiền cứu mô tả cắt ngang.<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh: Bệnh nhân có nốt phổi ñơn ñộc ñược phẫu thuật nội soi lồng ngực và có chẩn ñoán giải<br /> phẫu bệnh lý.<br /> Đánh giá các ñặc ñiểm lâm sàng và cận lâm sàng<br /> Tuổi và giới tính.<br /> Thói quen hút thuốc lá.<br /> Các triệu chứng lâm sàng<br /> Ho<br /> Ho ra máu<br /> Đau ngực<br /> Khó thở<br /> Chức năng hô hấp trước mổ<br /> FVC<br /> FEV1<br /> Chẩn ñoán hình ảnh học<br /> X quang phổi thẳng,<br /> CT scan ngực có cản quang. Đánh giá kích thước khối u, hạch di căn.<br /> Chẩn ñoán giải phẫu bệnh<br /> Nội soi phế quản, sinh thiết hạch thượng ñòn, khối u trong những trường hợp sau mổ.<br /> Phương pháp ñiều trị<br /> Phẫu thuật nội soi lồng ngực với gây mê nội phế quản chọn lọc.<br /> Bệnh nhân nằm nghiêng,<br /> Phẫu thuật nội soi lồng ngực với 3 trocar ñánh giá tổn thương phổi.<br /> Định vị nốt ñơn ñộc.<br /> Mở ngực nhỏ 5 cm, cắt phổi hình chêm chứa nốt phổi.<br /> Dẫn lưu màng phổi và ñóng các vết mổ.<br /> Đánh giá kết quả<br /> Tốt: Không có biến chứng trong và sau phẫu thuật.<br /> Trung bình: Có biến chứng nhẹ: nhiễm khuẩn vết mổ, xẹp phổi sau mổ.<br /> Xấu: Có biến chứng nặng sau mổ: Chảy máu nhiều sau mổ cần mổ lại, Dò phế quản, mủ màng phổi.<br /> Tử vong.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Trong thời gian 5 năm 2003 ñến 2009 chúng tôi ñã ñiều trị phẫu thuật cắt nốt phổi qua nội soi lồng ngực với<br /> ñường mở ngực nhỏ cho 57 trường hợp nốt phổi ñơn ñộc.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 42<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 15<br /> 5<br /> <br /> 10<br /> <br /> 7<br /> <br /> 5<br /> Nöõ<br /> <br /> 5<br /> 3<br /> 0<br /> <br /> 8<br /> <br /> 8<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> 70<br /> <br /> Tuổi và giới<br /> Có 30 bệnh nhân nam và 27 bệnh nhân nữ.<br /> Tuổi trung bình 56.3, nhỏ tuổi nhất 31 và lớn tuổi nhất 84.<br /> Thói quen hút thuốc<br /> 86 % các trường hợp có hút thuốc lá, nam có tỉ lệ hút thuốc là 92.3% và nữ là 3.3%.<br /> Thời gian hút thuốc dài nhất là 30 năm, số thuốc hút trung bình mỗi ngày là 21.2 ñiếu.<br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Có 6 bệnh nhân (31,6%) hoàn toàn không có triệu chứng lâm sàng khi phát hiện nốt phổi ñơn ñộc. Ho và ñau<br /> ngực là các triệu chứng thường gặp, tuy nhiên chỉ có chưa tới 50% các trường hợp tới khám vì các triệu chứng liên<br /> quan tới bệnh phổi.<br /> Bảng 1: Triệu chứng lâm sàng:<br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Số trường hợp<br /> %<br /> Ho<br /> 34<br /> 59,7%<br /> Đau ngực<br /> 32<br /> 56,1%<br /> Ho ra máu<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Sụt cân<br /> 3<br /> 5,3%<br /> Sốt<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Kết quả X Quang phổi<br /> Tất cả các trường hợp nốt phổi ñơn ñộc ñều ñược chụp X quang phổi thẳng ñể ñánh giá vị trí, kích thước của nốt<br /> phổi.<br /> Bảng 2: Hình ảnh X quang phổi<br /> Đặc ñiểm X quang<br /> Số BN<br /> %<br /> < 1cm<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Kích thước nốt<br /> 1 – 2 cm<br /> 28<br /> 49,1%<br /> phổi<br /> 2 – 3 cm<br /> 27<br /> 47,4%<br /> Xơ dính phổi<br /> 9<br /> 15,8%<br /> Tràn dịch màng phổi<br /> 0<br /> 0,0%<br /> Kết quả CT scan ngực có cản quang<br /> CT scan lồng ngực không và có chích cản quang ñược thực hiện cho tất cả các trường hợp trong nghiên cứu này<br /> ñể ñánh giá các ñặc ñiểm của nốt phổi ñơn ñộc cũng như các tổn thương phối hợp với kết quả sau:<br /> Bảng 3: Kết quả CT scan ngực<br /> Đặc ñiểm nốt phổi<br /> Số BN<br /> %<br /> < 1cm<br /> 6<br /> 10,5%<br /> Kích thước<br /> 1 – 2 cm<br /> 25<br /> 43,9%<br /> nốt phổi<br /> 2 – 3 cm<br /> 26<br /> 45,6%<br /> Hạch rốn phổi<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Hạch trung thất<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Xơ dính phổi<br /> 12<br /> 21,1%<br /> Tràn dịch màng phổi<br /> 1<br /> 1,7%<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 43<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Kết quả nội soi phế quản<br /> Tất cả các trường hợp u phổi của chúng tôi ñều ñược thực hiện nội soi phế quản với kết quả.<br /> Bảng 4: Kết qur nội soi phế quản<br /> Kết quả nội soi phế quản<br /> Số BN<br /> %<br /> U chèn ép khí phế quản<br /> 4<br /> 7,0%<br /> Cây khí phế quản bình thường<br /> 53<br /> 93,0%<br /> Kết quả giải phẫu bệnh:<br /> Dị sản, chuyển sản<br /> 1<br /> 1,8%<br /> Viêm mạn tính<br /> 4<br /> 7,0%<br /> Niêm mạc bình thường<br /> 52<br /> 91,2%<br /> Đặc ñiểm giải phẫu bệnh lý sau mổ<br /> Tất cả các trường hợp phẫu thuật ñều ñược gửi giải phẫu bệnh lý xác ñịnh loại ung thư và mức ñộ xâm lấn và di<br /> căn.<br /> Bảng 5: Đặc ñiểm mô học<br /> Đặc ñiểm giải phẫu bệnh<br /> Số BN<br /> %<br /> Ung thư biểu mô tế bào vảy<br /> 1<br /> 1,8%<br /> Ung thư biểu mô tuyến<br /> 4<br /> 7,0%<br /> U lao (Tuberculoma)<br /> 25<br /> 43,85%<br /> U hạt (Granuloma)<br /> 25<br /> 43,85%<br /> Phổi biệt trí<br /> 2<br /> 3,5%<br /> Phương pháp ñiều trị<br /> Phẫu thuật với nội soi lồng ngực hỗ trợ ñược áp dụng cho tất cả 57 trường hợp với gây mê nội phế quản chọn lọc.<br /> Tất cả các trường hợp ñều nằm nghiêng.<br /> Bảng 6: Các phương pháp phẫu thuật.<br /> Phương pháp phẫu thuật<br /> Số BN<br /> %<br /> Cắt phổi hình chêm<br /> 53<br /> 93,0%<br /> Cắt u + lấy hạch<br /> 3<br /> 5,3%<br /> Chuyển mổ hở<br /> 1<br /> 1,8%<br /> Kết quả phẫu thuật<br /> Bảng 7: Kết quả phẫu thuật.<br /> Kết quả trước mắt<br /> Tử vong<br /> Chảy máu<br /> Nhiễm khuẩn khoang màng phổi<br /> Tràn khí màng phổi<br /> <br /> Số BN<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> <br /> %<br /> 0,0%<br /> 0,0%<br /> 0,0%<br /> 1,8%<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Nốt phổi ñơn ñộc là tổn thương với tần suất khá thấp so với u phổi, ña số các trường hợp nốt phổi ñơn ñộc<br /> không có triệu chứng lâm sàng, trong nghiên cứu của chúng tôi gần 40% các trường hợp không có triệu chứng.<br /> Kết quả này cũng tương tự các nghiên cứu khác trong y văn(2,3,6,12).<br /> Với X quang phổi thường qui theo Quekel và cs có tới 19% các trường hợp bị bỏ sót tổn thương. Hình ảnh vôi hóa<br /> trên X quang phổi thường qui là một dấu hiệu lành tính của nốt phổi ñơn ñộc, tuy vậy, theo Berger và Cs(2) thì khoảng<br /> 7% các trường hợp nốt phổi ñơn ñộc có bản chất ác tính.<br /> CT scan ñược xem là phương pháp chẩn ñoán hình ảnh có giá trị cao trong xác ñịnh nốt phổi ñơn ñộc, nhưng ñộ<br /> nhậy và ñộ chuyên cũng chỉ ñạt 60 – 90% các trường hợp(2,5,7)..<br /> Với nội soi phế quản ñộ nhậy chỉ ñạt 23% và ñộ ñặc hiệu 78%. Sinh thiết xuyên phế quản và sinh thiết qua thành<br /> ngực có ñộ nhậy và chuyên biệt khá thấp trong khi tỉ lệ biến chứng khá cao. Với sinh thiết xuyên phế quản ñộ nhậy chỉ<br /> ñạt 39%. Do ñó hầu hết các tác giả thống nhất khi không xác ñịnh ñược bản chất mô học của nốt phổi ñơn ñộc qua nội<br /> soi phế quản thì tốt nhất nên thực hiện cắt nốt phổi qua nội soi. Xác ñịnh bản chất giải phẫu bệnh học của nốt phổi ñơn<br /> ñộc là vấn ñề ñược quan tâm nhất. Các phương pháp chẩn ñoán không xâm lấn thường có ñộ nhậy, và ñộ chuyên<br /> không cao. Phẫu thuật là phương pháp chính xác nhất nhưng có tính chất xâm lấn cao nên không ñược chấp thuận bởi<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 44<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nhiều trung tâm cũng như từ người bệnh.(13,15)<br /> Nội soi màng phổi ñược xem là phương pháp xử trí thích hợp cho các nốt phổi ñơn ñộc bởi tính chất xâm lấn tối<br /> thiểu và kết quả giải phẫu bệnh chính xác. Ngoài việc xác ñịnh bản chất của nốt phổi ñơn ñộc, phẫu thuật lồng ngực<br /> qua nội soi còn cho phép xác ñịnh giai ñoạn chính xác cho những trường hợp ung thư phổi từ ñó có hướng xử trí thích<br /> hợp.<br /> Phẫu thuật cắt nốt phổi ñơn ñộc qua nội soi lồng ngực có ñộ an toàn cao, và thời gian bình phục sau mổ nhanh nên<br /> rất thích hợp cho việc xác ñịnh chẩn ñoán sớm các nốt phổi ñơn ñộc. theo Mack MJ. và cs.(14) qua 242 trường hợp cho<br /> thấy không có tử vong và tỉ lệ biến chứng 3,6% gồm xẹp phổi, dò khí sau mổ, viêm phổi. Jimenez và cs.(11) cũng cho<br /> kết quả tương tự không tử vong và biến chứng 9,6%.<br /> Với phẫu thuật lồng ngực nội soi ña số tác giả thống nhất chỉ nên áp dụng cho những nốt phổi có kích thước < 2cm,<br /> tuy nhiên với phẫu thuật mở ngực nhỏ có hỗ trợ nội soi cho phép thực hiện phẫu thuật với cả những u có kích thước lớn<br /> 3cm, và có thể sử dụng những dụng cụ phẫu thuật hở và tiết kiệm chi phí cho bệnh nhân.<br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu 57 trường hợp phẫu thuật cắt nốt phổi ñơn ñộc qua nội soi lồng ngực tại bệnh viện Thống Nhất và<br /> Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh chúng tôi rút ra một số kết luận:<br /> Đa số các nốt phổi ñơn ñộc có bản chất lành tính, phẫu thuật cắt nốt phổi là ñủ ñể xác ñịnh chẩn ñoán và quyết<br /> ñịnh ñiều trị. U lao và u hạt chiếm tỉ lệ cao nhất với tỉ lệ 43,8%.<br /> Ung thư chiếm tỉ lệ 8,8%, trong ñó chủ yếu là ung thư biểu mô tuyến 4/5 trường hợp.<br /> Phẫu thuật cắt nốt phổi và lấy hạch qua ñường mở ngực nhỏ với nội soi lồng ngực hỗ trợ có ñộ an toàn cao,<br /> thời gian hồi phục sau mổ sớm.<br /> Kết quả ngắn hạn và trung hạn tốt, tuy nhiên cần thêm thời gian theo dõi ñể có thể ñánh giá kết quả lâu dài ñối với<br /> những trường hợp có bản chất ung thư.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> 6.<br /> 7.<br /> 8.<br /> 9.<br /> 10.<br /> 11.<br /> 12.<br /> 13.<br /> 14.<br /> <br /> 15.<br /> 16.<br /> 17.<br /> 18.<br /> 19.<br /> 20.<br /> 21.<br /> <br /> Berger WG et al: The solitary pulmonary nodule on chest radiography: can we really tell if the nodule is calcified? AJR 2001; 176: 201-204.<br /> Betticher DC, Schmitz SH, Totsch M, et al: Mediastinal lymph node clearance after Docetaxel-Cisplatin Neoadjuvant chemotherapy is pronogtic<br /> of survival in patient with stage IIIA pN2 Non small cell lung cancer: A multicenter phase II trial. J Clin Oncol 21: 1752-1759, 2003.<br /> Burdine J et al.: Feasibility and value of video- assisted thoracoscopic surgery wedge excision of the small pulmonary nodules in patients with<br /> malignancy. Chest 2002; 122: 1467-1470<br /> Carbone E, Asamura H, Takei H, Kondo H, Suzuki K, Miyaoka E, Tsuchiya R, Motta G. T2 tumors larger than 5 cm in diameter can be upgraded<br /> to T3 in NSCLC. J Thorac Cardiovasc Surg 2001;122: 907 - 912.<br /> Cardillo G, Regal M: Video-Thoracoscopic management of the solitary pulmonary nodule: A single institution study on 429 cases. Ann Thorac<br /> Surg 2003; 75: 1607-1612.<br /> Celik M et al: Video assisted thoracoscopic surgery: experience with 431 cases. European J Cardiothorac Surg 1998; 14: 113 – 116.<br /> Conundrums in the management of lung cancer: Challenges I lung cancer pathology. Am Soc Clin Oncol 2003, p164-169.<br /> Gajra A, Newman N, Gamble GP, Kohman LJ, Graziano SL: Effect of number of lymph nodes on outcome in patients with stage I non small cell<br /> lung cancer. J Clin Oncol 21: 1029-1034, 2003.<br /> Ginberg MS et al.: Pulmonary resected at video-assisted thoracoscopic surgery: Etiology in 426 patients. Radiology 1999; 213: 277-282.<br /> Kameyama K, Huang C, Liu D, Okamoto T, Hayashi E, Yamamoto Y, Yokomise H. Problems related to TMN staging: Patients with Stage III<br /> NSCLC. J Thorac Cardiovasc Surg 2002;124: 503 - 510.<br /> Jimenez MF: Prospective study on video-assisted thoracoscopic surgery in the resection of the pulmonary nodules: 209 cases from the Spanish<br /> video-assisted thoracoscopic surgery study group. European J Cardiothorac Surg 2001; 19: 562 – 565.<br /> Mac Manus MP, Hicks RJ, Mathews JP et al, Positron Emission tomography is superior to computed tomography scanning for responseassessment after radical radiotherapy odr chemotherapy in patients with non-small cell lung cancer. J Clin Oncol. 2003; 21:1285-1292.<br /> Mack MJ, Hazelrigg SR, et al.: Thoracoscopy for the diagnosis of the undeterminate solitary pulmonary nodule. Ann thorac Surg 1993; 56: 825 –<br /> 832.<br /> Matsuguma H, Yokoi K, Anraku M, Kodo T, Kamiyama Y, Mori K, Tominaga K, Tsuura Y, Honjo S. Proportion of ground-glass opacity on<br /> high-resolution CT in clinical T1N0M0 adenocarcinoma of the lung: A predictor of lymph node metastasis. J Thorac Cardiovasc Surg 2002;119:<br /> 278 - 84.<br /> Nguyễn Hoài Nam, Nguyễn Thế Hiệp: Hiệu quả sử dụng phẫu thuật nội soi trong chẩn ñoán và ñiều trị các bệnh lồng ngực. Tập san hội nghị nội<br /> soi và phẫu thuật nội soi. 2004: 186-190.<br /> Ohta Y, Oda M, Wu J, Tsunezuka Y, Hiroshi M, Nonomura A, Watanabe G. Can tumors size be a guide for limitted sugical interventi on in<br /> patients with peripheral NSCLC. J Thorac Cardiovasc Surg 2001;122: 900 - 906.<br /> Okada M, Yamagishi H, Satake S, Matsuoka H, Miyamoto Y, et al. Suvival related to lymph node involvement in lung cancer after sleeve<br /> lobectomy compared to pneumonectomy. J Thorac Cardiovasc Surg 2000;119: 814 - 19.<br /> Socinski MA.:Adressing the optimal duration of therapy in advanced, metastatic non small cell lung cancer. American society of clinical<br /> oncology 2003, p144-152<br /> Vesselle H, Pugley M, Vallieres E, Wood DE. The impact of fluorodeoxyglucose F 18 positron-emission tomography on the sugical staging of<br /> NSCLC. J Thorac Cardiovasc Surg 2002;124: 511-19.<br /> Takei H, Asamura H, Maeshiga A, Suzuki K, Kondo H, Niki T, Yamada T, Tsuchiya R, Matsuno Y. Large cell neuroendocrine cacinoma of the<br /> lung: A clinicopathologic study of 87 cases. J Thorac Cardiovasc Surg 2002;124: 285 - 292.<br /> Tan BB, Flaherty KR, Kazerooni EA, Iannettoni MD: The solitary pulmonary nodule. Chest 2003. 123 (supp 1): 89-96.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010<br /> <br /> 45<br /> <br />