Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến ngập lụt ở đồng bằng sông Cửu Long

Chia sẻ: Thao Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu về đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sự biến đổi tài nguyên nước ở đồng bằng sông Cửu Long. Để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu mời các bạn cùng tham khảo bài viết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến ngập lụt ở đồng bằng sông Cửu Long

NGHieNCLfU-TRFIODOi ANH H U A N G CUA BIEN DOl KHI HAU DEN NGAP LUT i DONG DANG S O N G C O U LONG • I PGS.TS IRAN HONG THAI - InnitlmUivjcir^-MrivSnCiic^ ThS Ll/ONG H C I U D O N G - VenKtoah^cRhi tuffnamyvanviBftjakMhSu Dfng bing sang Ciiru Long (DBSCL) la vung da't phi nhieu vdi $6ng nirdc, l(§nh r^ch ching chit chda difng nhi6'u ti§'ni ndng cho sir phat triln kinh tg' ca v§' nong nghi§p, c6ng nghigp, thiiy sin va du lich sinh thai. La vung dong vai tro v6 cung quan trong trong n£n ldnh te'qufi'c dgn cua Vigt Nam (ddng gdp hdn 50% sin Iddng Iddng thdc, 65% sin Iddng thuy sin cua c i nddc), bao go'm phin dg't thufic 13 tinh/thanh pho': Long An, Dfi'ng Thap, Tie'n Giang, VTnh Long, Tri Vinh, Bg'n Tre, An Giang, Hgu Giang, Sdc Trang, Bac Ligu, Ca IVIau, Kien Giang va Can Thd vdi dign lich td nhien khoing 3,96 trieu ha, dSn sfi'lihoang 18 trieu ngddi [1]. Oi DBSCL, hang ndm trong mua ID, ID Igt lam nggp klioing 1,9 trieu ha [2, 3], thddng keo dii 3-5 thing, gSy inh hddng ding kg' dg'n ddi sd'ng ciia cd dgn va sd phai triln kinh le'- xa hoi. Nim ddffc diln big'n nggp lut trong bfi'i cinh big'n doi khi hgu (BDkH) la hdu fch v i ci'n thig'i phuc vu cong tic quin ly tai nguygn nudc, phat trien kinh tg'- xa hSi bg'n vdng cua vung. Bai bio trinh biy kg't qui linh toin, danh gia inh hddng ciia BDKH dg'n ngap lut d DBSCL. TH khoa: Bong bing song Cifu Long, kjch bin, ban iS ngSp, mS Mnh ISIS. ^ MS daa Vijng DBSCL ti§'p giap vdi •Bien Dong va Bien Tay, c6 di^u •kien dja hinh kha bSng phang v4 Ith^p, mang iudi song, \iknh r^ch The Cuu Long Delta (CLD) characterized by tertile regions and a complex canal •Chang chit va ia h^ ii^u vdng and river system has high potential of economic development in agriculture, •dien tfch rpng ldn cda ii/u vi/c industry, fishery and tourism. CLD, which is the habitat of nearly IS mllion •sdng Me Cong. Che dd thuy v3n people, has an area ot 3.96 million ha, including 13 provinces: Long An, Dong I d DBSCL chju knh hLfdng m?nh Thap, Tien Giang, Vinh Long, Tra Vinh, Ben Tre, An Giang, Hau Giang, Soc • me cua dong chky thupng li/u Trang, Bac Lieu, Ca Mau, Kien Giang and Can Tho city. Al the moment, this I v a che do thuy tri^u viing Biln region contributing more than 50% ot food production, 65% ol fish production I Dong, Bien Tay. Thuy trilu Biln ol the country has an important role in the national economy of Vietnam. IDdng cd ch^ dp ban nh^t trilu Every year, in flood season in CLD, flood usually inundates nearly 1.9 million Ikhdng deu, trong mdt ngay - dfim hectares in 3-5 months and impacts significanlly on livelihood ot people as l e d hai lan mi^c niidc len \ik hai well as the socio-economic development. Understand flooding events in the I ian mye nadc xu6ng. Thdi gian context ol climate change is useful and necessary for the management of water hri^u Ign keo dai khoing 6 gift vS resources and sustainable socio-economic development ol the region. This Ithdi gian trieu xu6ng khoSng 6 report presents an assessment of the impacts of climate change on flooding in I g i d 45 phut den 7 gid, cd dO W" the CLD. •thuy trieu trung binh vao khoSng | 3 - 4 m trong ky tri^u cUdng vS dO Keywonls: Cuu Long tlella. scenario, inundation map, ISIS moM. lidn thuy trieu ci/c dgi 4,1 ± 0,1 m I [2, 4]. Trong khi dd, ch^ d6 thuy 52 Topd^rKHOABW ^616 num 2014 CbNCNGHtVinNiUf
NGHieNCOU-TRflOOOl trung binh khodng 1 thdng, cdn dinh lu chfnh vy vdo cudi thang 9 Idn nhat lich sii ii Chdu Doe (4,89 m) vd rat cao d Tan Chdu (5,04 m) [4]. Rd rang trong cdc trdn lu Idn xdy ra tgi vung DBSCL thi tran lu nam 2000 mUc nudc tai Tan Chau va Chdu Ddc Id Idn nhat, do vay trong nghien CLTU da chpn lu nam 2000 Id dgng ID diln hinh trong thdi ky nen. K i t qua tinh toan ngap lut thdi ky nen se Id cd sd de so sdnh, danh gid dnh hudng eua BDKH va nUdc bien ddng tdi ngap lut trong tUdng lai d i n nam 2050. Cdc kjch ban tUdng lai den nam 2050 tai Kratie [2] duoc xac dinh theo tUng thdi ky 10 nam, tuong Ung vdi moi thdi ky (2011-2020,2021-2030,2031-2040,2041-2050) Hinh 1: vOng DBSCL ejja kjch bdn A2, B2 se chon ra 1 nam cd dinh lu va lupng lu Idn nhat. trilu 6 B i l n Tky biln doi rat phiJc tap, ndi chung thudc ioai Tong hdp giufa ede tran lu Idn nhat tai tram thijy van Kratie trilu hon hpp thi§n ve nhat trilu. Tuy trong ngay cung cd ci!ia tUng thdi ky: thdi ky nen vd cdc thdi ky eija kich bdn 2 dinh va 2 chan nhung dao ddng Idn hoan toan chiem uu BDKH trong tUdng lai vdi qua trinh trilu tai cdc cCfa sdng se t h i ndn cd dang gan nhu nhat trieu va bien dd trieu th^p xac dinh dupc cdc phUPng dn tfnh todn dnh hudng eua BDKH hdn nhieu so vdi trilu B i l n Ddng, chi khoang 0,8-r1,2 m [2, den ngap lut vung DBSCL (bdng 1,2,3 va hinh 2, 3). 4]. Do vay, 6 vung DBSCL, xet v l khdng gian cd t h i chia thdnh 2 vung chinh [2]: vOng anh hddng ng$p IQ gom: MiJa ID DBSCL bdt dau tU thang 7 den hit thang 11 hang Kidn Giang, An Giang, Dong Thap va Long An va vting nam [2]. Ket qud thdng ke cho thay lUu lUpng dinh lij ngay dnh hddng trieu gdm: B i n Tre, Tra Vinh, Sdc Tr§ng, Bac Idn nhat tai Kratie cija cdc kjch bdn BDKH phan Idn d i u tdng Lidu, Ca Mau. Mdt so tfnh thi chju ^nh hUdng cua Cci 2 yeu so vdi kich bdn nln. Trong cac kjch bdn A2, B2 6 cdc thdi ky t l trdn la H^u Giang, Can ThP, VTnh Long va Tien Giang. 2031-2040,2041-2050 ddng chdy trong mua lu d i u tang cd ve dinh vd tong lupng so vdi kjch bdn nen; cde thdi ky 2011 - Danh gia i n h htfdng cna BBKH dan ngap Int 2020 va 2021 -2030 iUu lupng dinh lu tang, cdn tong lUpng ID vung DBSCL cd tang cd gidm. Dac bidt luu lupng dinh ID Idn nhat cd the tdng 39.019 m % so vdi dinh ID ndm 2000 dgt 95.229 m % Cd sd ctJB bdl todn (tang khodng 69%). Ddng chSy cung cS'p cho DBSCL co the phSn ra thanh Bing 1: cic phUang 4n tinh toin 2 ngudn chfnh: ddng chky ngodi lanh Xh6 Xii thupng luu do v l vk ddng chky sinh ra tU mua tren dja phan nghien cUu. Ddng chSy vao DBSCL chju Xkc ddng true tiep cCia ddng chdy 1 Phifdng fin nfin Tr$n IQ Ijch sti ndm niASc thudng ngudn (xdt tgi trgm Kratle) va ti^ lUu vi/c sdng Tonle 2000 tridu nam Sap (xdt tgi trgm PrekDam). Ddng chdy tgi Phnom Penh la 2000 t i n g hpp qud trinh ddng chdy tgi Kratie va qud trinh dieu tilt Kich ban A2 cOa h6 Tonle Sap. TU Phnom Penh, sdng Me Cdng di vao 2 Phi/(Jng An F I Nam 2020 thdi l * 9 cm DBSCL theo 2 nhdnh Id sdng Tiln qua Tan Chau vd sdng 2011-2020 H§u qua Chdu Die, do vdy tfnh toan dien biln ngdp lyt trong 3 Phi/dng An F2 Nam 2028 thdi ky 15 cm nghidn cifu da dya vdo si) to hpp cua ddng chdy bien thUdng 2021-2030 luu (xdt tgi Kratie) vd mye nudc biln dang de xdc djnh cac 4 PhLfOng An F3 Nam 2035 thd) ky 20 cm phUdng dn/kjch bdn tfnh toan. 2031-2040 5 Phi/tJng an F4 Nam 2048 thdi ky 30 cm Cho d i n nay, t r i n luu vyc sdng Md Cdng da xdy ra lu ldn 2041-2050 trong cdc ndm 1961, 1966, 1978, 1984, 1991, 1994, 1996, Kjch ban B2 2000,2001, 2002 vd 2011. Trong dd cdc trdn lu xdy ra vdo G Phi/dng An F5 Nam 2016 thdi ky 9 cm cdc nam 2000, 2001, 2002 vd 2011 cd dnh hudng Idn den 2011-2020 ng$p lyt 6 DBSCL. Tr^n ID ndm 2000 cd dgng 2 dinh ldn, Id 7 PhUdng dn F6 Nam 2026 thdi ky 15 cm dgng ID it g$p d DBSCL vd cd dnh hudng Idn nhat den ngap 2021-2030 lyt ciia vijng. Dinh ID thiJ nhgt vdo ngdy 2.8,2000 (4,19 m 8 PhUdng An F7 Nam 2032 thdi ky 20 cm tgi Tdn Chdu), cao hdn muc nUdc eung ky trong ede ndm 2031-2040 lu Idn (1961, 1966 vd 1996) tdi 1,00-1,45 m vd sdm hpn 9 Phi/dng 4n FS Nam 2048 thdi ky 26 cm 2041-2050 o«..= . ,„,, TapcHKHOAHM S3
NGHieNClJU-TRflOBOl Bing 2: cic dac tnmg ddng chiy Ung vdi cac thdi ky, kich ban A2 >—- —;_^;r^ A2 2O20 A2 2030 A2 2O40 A2_20SO D^ctrdtogOliaiky Nen Q ngiy max (m'/s) 56,273 (FI) 75 305 m 66.975 m 91.795 (F4) 95.293 W l IhSng max (trieu m^) 132,2 131,4 114,6 123,9 166,8 W3lhangGias(trieiim^) 343,4 342,2 300,4 334,3 407.5 W 6 th^ng max (trieu m^) 498,8 487,0 438,6 524,7 602,6 B^ng 3: cac d4c tning ddng chiy Ong vdi cac thdi ki', kich bin 82 B2_202O B2_2030 B2_2040 B2_20S0 D j c trUng/Thtli ky Nln (F5) (F61 (F7) (F8) Q ng^y max {m'k) 56 273 58,822 49.023 59077 90.117 W 1 thSnp max (Crieu m') 132,2 128,6 111,0 127.2 118,3 W3MnBmax(trieum') 343,4 342,6 283,6 347,5 302,9 Hinh 5- ban dd ngap Inch bin nen Hinh 6: ban do ngip kich ban W 6 th^nfi max (tneu m*) 498,8 498,3 432,4 493,9 500,8 Ket qua tanh gii anh hudng cua BBKH 64n ng$p li/t vung BBSCL Ddi vdi vung DBSCL, hang nam trong mua lu, iu Igt lam ngap g&n khoang 1,9 trieu ha, thudng keo dai 3-5 thang gay thiet hai dang ke den con ngUdi va kinh te - xa hdi. Tuy nhien, iu iut cung mang lai phu sa iam mau md dat dai, lam phong phu ngudn thuy san, thi!iy sinh va thau Hinh 2: quii trinh ddng chiy t^i Hinh 3: qua trinh ddng chiy tai chua ri!ra man cho ddng rupng. Ket qua nghien cdu cho Kratie cic thdi iii', i1 m i i 960.000-980.000 ha, tang 60.000-75.000 ha iupng du bao muc nudc bien trong tuong iai. Qua trinh mua tren 6 rupng tai vung DBSCL va vung thuong iuu Ung (tUdng Ung tang khoing tU 6-8%,). vdl c i c kich b i n dUdc xac dinh ia qua trinh mua cCia nam + Khi muc nudc bien dang len k h o i n g 20-30 cm iJng 2000. Tien hanh ket hop cac tran iu dupc iua chpn va muc vdi piiuong an F3, F4 (bang 7, 8) va F7, F8 (bang 11, nudc bjen trong tUng thdi ky dupc ticti hop vao md hinh 12), tdng dien tfch dat ndng nghiep 2 vu, d i t 3 vu, datthS iSIS de mo phong che dp thOy iuc cho dpng bang Cac cu va xay dung ngap tang k h o i n g 400.000-630.000 ha, b i n dd ngap ipt (dai dien hinh 5, 6) da dUPc xay dung dua trdn cac kel quJ md phdng va ban dd dia hinh (Bp Tai tuong Ung tang khaang 22-35% so vdi thdi k^ nen. Difn nguydn va Mdi trudng xay dung nam 2009). Bd md'hlnh tfch ngap Ung vdi dp sau >0,5 m la 1.310.000-1.460.000 ISIS trong nghien cUu nay ia su ke IhUa cua ijy'ban sdng ha, tang 165.000-243.000 ha (IUdng Ung tang khoing W MS Cdng Viet Nam va Vien Khoa hoc Khi tuong Thuv van 14-20%). Dien tfch ngap Ung vdi dd s i u >1 m i i 960.000- v4 BDKH (hinh 4). ' " ' 1016.000 ha, tang 72.000-114.000 ha (tuong Ung ting khpinge-13%). 54 TapcHRHMHqi Sfi Ifinsm 501.1
NGHieNCCfU-TRfiOBOl Mt* Oell nslii Img c«e t M kt Bing 10: diin tich ngip Ong vdi cac mOc ngap khic nhau, phOdng in F6 I. PJjntidbiiiripliftfliEAieT^ciciirfcnEipmcelBnflii) f .0,5 m cic thdi ky Bing 11: dien tkh ngip Ong vdi cic mOc ngip khic nhau, phOdng in F7 Bing 4: di^n tk± ngip Ong vdi cac mOc ngap khic nhau, phUdng in nin Di^D tich bi iij>£p hfifDj; lliij; nil cat mdc DEfp kbaCDbaa (In) Di$n tich bj ntlp tddttg dng ldi d c mft DgSp khac nhan (ha) Loai^t LaiiHl NltP >»,2Sii >Mi» iftlS" £IB >I,25ii >i,5B »* £0,15DI >t^ni >t,T3ai fin >]4Jm it^m DI'tn6Deaelii$p3vii 501628 354862 266,607 208,757 155.677 123970 104024 Dat nong nghiep 3 vu 627.3M 411940 330563 241440 179 J06 134.714 110.637 Dil Dfing nghiep 2 vu 858,616 755,293 691.580 632.300 581.959 526593 448534 DalD6DgD^ep2vu 1049.132 839.209 743.233 670190 607.118 555.369 482,502 Qllth£cifvJl);3ydirDg 288,877 214,189 172,466 144.619 121614 104913 S90O6 Dat Iho cava Kay dang 380.755 274.982 202.408 161.199 131169 111.901 95.344 B^ng 5: di§n Uch ngap Ong vdi cic mOc ngip khic nhau, phUdng in FI B^ng 12: dien tich ngip Ong vdi cac mOc ngap khic nhau, phddng in F8 IH^ntKhtqn Jp tilling ihig ldi cac mdc ngSp Idiac nhan (ha| LotiJi'l Di^n ticb bi njSp liMaj itng vji cac mitc ngSp Uac nbaii (ba) NESP >IUSiii 2 0^19 > 0,T5m >lm >lJ3iii >Um Loai dat DllDflngDehi^pSvu 581.086 421660 303002 231072 176033 134370 111933 Njip >0,25ni >0,5ni >l,7Sm >lni > 1,251 >]fm Dit nang Debi^p2vu 951564 795716 730126 668485 611420 559 W3 488582 DataDDgQgtuep3va 655.971 526.102 361724 262247 194103 143.863 114.757 DliihllcirvadydiAig 338.705 245,438 191,365 157.400 132590 112,366 96670 Dat aona nghiep 2 vu 1112.487 812.474 762.465 mm 621887 556762 480.815 Datdioalvnaydtmg 407,983 299775 217110 17D627 139.349 115.767 96.848 Sing 6. di$n tich ng$p Ong vdi cic mOc ng$p khic nhau. phOdng in F2 Difn (fch bi nglp tif