Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng đối với công trình và hoạt động kinh doanh của Tân cảng Sài Gòn

Hóa học & Kỹ thuật môi trường<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ NƯỚC BIỂN DÂNG<br /> ĐỐI VỚI CÔNG TRÌNH VÀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH<br /> CỦA TÂN CẢNG SÀI GÒN<br /> Phạm Hồng Nhật1*, Nguyễn Phú Bảo1, Trần Ngọc Lam Tuyền1, Nguyễn Hữu Điềm2<br /> <br /> Tóm tắt: Địa bàn hoạt động của Tổng công ty Tân Cảng là rất rộng với 16 cảng.<br /> Do đặc điểm địa hình của các cảng là thấp và hầu hết có cao độ tối đa khoảng 1m<br /> so với mực nước biển nên chịu tác động rất lớn do tác động của biến đổi khí hậu,<br /> nhất là nước biển dâng. Dựa vào hiện trạng hạ tầng của các cảng và kịch bản biến<br /> đổi đã được công bố, các đánh giá tác động và tính toán chỉ số tổn thương biến đổi<br /> khí hậu (VI-IPCC) đã cho thấy tác động là đáng kể. Mức độ tác động là cao (50% số<br /> cảng có PI >0,6) và chỉ số tổn thương là khá cao ((5/12 cảng có VI-IPCC>0,6). Để<br /> giảm thiểu tác động của BĐKH đến các cảng, cần giảm mức độ nhạy cảm<br /> (sensitivity) và tăng khả năng thích ứng (adaptive capacity).<br /> Từ khóa: Biến đổi khí hậu, Tác động, tổn thương, Tân cảng Sài Gòn.<br /> <br /> 1. MỞ ĐẦU<br /> Trong bài báo này, 16/21 cảng [5] thuộc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn được<br /> lựa chọn cho đánh giá các tác động của Biến đổi khí hậu (BĐKH). Kịch bản được<br /> lựa chọn cho đánh giá các tác động của BĐKH là kịch bản RCP8.5 [1, 3].<br /> Phương pháp đánh giá là được thực hiện theo hướng dẫn về đánh giá tác động<br /> của BĐKH [6] và hướng dẫn của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu<br /> (IPCC) [3] và được chi tiết hóa bởi Bộ Hợp tác và Đầu tư Đức [2].<br /> 2. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, NƯỚC BIỂN DÂNG<br /> Biến đổi khí hậu là sự biến đổi trạng thái của hệ thống khí hậu [1,3]. BĐKH<br /> hiện đại được nhận biết thông qua sự gia tăng của nhiệt độ trung bình bề mặt trái<br /> đất, dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu. Biểu hiện của BĐKH còn được thể hiện<br /> qua sự dâng mực nước biển, hệ quả của sự tăng nhiệt độ toàn cầu.<br /> Báo cáo lần thứ ba năm 2001 của IPCC đã kết luận rằng, sự ấm lên toàn cầu<br /> quan trắc được trong 50 năm cuối của thế kỷ 20 dường như chủ yếu do sự tăng<br /> nồng độ khí nhà kính. Những nghiên cứu đã cho phép kết luận rằng BĐKH có<br /> nguồn gốc từ hai nguyên nhân:nguyên nhân tự nhiên và con người [3].<br /> <br /> 3. TÂN CẢNG SÀI GÒN DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU<br /> <br /> 3.1. Tân cảng Sài Gòn và các vấn đề liên quan đến BĐKH<br /> Cầu cảng: Với kết cấu chủ yếu bằng bê tông cốt thép nên không có khả năng<br /> ứng phó tốt với BĐKH.<br /> Đường bãi: Kết cấu bê tông và nhựa nóng làm giảm thấm, tăng chảy tràn, xói<br /> ngầm, ngập cục bộ... và không được khuyến khích trong ứng phó với BĐKH.<br /> Địa hình công trình: Độ cao trung bình của các bến (+4,48m) và bãi (+4,65m)<br /> là tương đối thấp so với mực nước cao nhất (+4,50m, trung bình khoảng +3,17m).<br /> Nếu tính đến giữa thế kỷ 21, mực nước biển dâng (kịch bản RCP 8.5) thêm khoảng<br /> 22-24cm (Bộ TNMT, 2017) thì hầu hết đều bị ngập.<br /> <br /> <br /> 334 P. H. Nhật, N. P. Bảo, …, “Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu … của Tân Cảng Sài Gòn.”<br /> Thông tin khoa học công nghệ<br /> <br /> 3.2. Tác động của BĐKH đến công trình và hoạt động kinh doanh<br /> 3.2.1. Tác động đến các công trình, cơ sở hạ tầng<br /> - BĐKH ảnh hưởng mạnh đến độ bền vật liệu, ăn mòn, phá hủy vật liệu…[4,7]<br /> - Theo kịch bản BĐKH RCP8.5 [1], một số yếu tố nhiệt độ, lượng mưa gia<br /> tăng... sẽ góp phần gia tăng mức độ nóng ẩm, mưa nhiều.<br /> - Khí hậu cực đoan (nhiệt độ hơn 350C, mưa >50mm/trận, bão trên cấp 6) [1]<br /> làm suy giảm khả năng lưu thông và làm tổn hại cơ sở hạ tầng trọng yếu...<br /> - Dòng chảy lớn do mưa làm giảm an toàn đường bộ, gây thiệt hại tới cơ sở hạ<br /> tầng và phủ lấp một phần lòng đường, làm giảm khả năng lưu thông.<br /> - Do các cảng đều có địa hình tương đối thấp (0,6).<br /> - Mức độ tổn thương trong trường hợp không có các giải pháp ứng phó là khá<br /> cao (5/12 cảng có VI-IPCC>0,6). Chỉ có 25% số cảng có mức độ tổn thương ở<br /> mức thấp (VI-IPCC 0.6) and the vulnerability index is quite high ((5 out of the 12 ports have VI-<br /> IPCC> 0.6). In order to minimize the climate change impacts on the ports, it is<br /> recommended that the sensitivity be reduced and the adaptive capacity be<br /> increased.<br /> <br /> Keywords: Climate Change, Impact, Vulnerability, Tan Cang Corporation.<br /> <br /> Nhận bài ngày 13 tháng 7 năm 2017<br /> Hoàn thiện ngày 28 tháng 8 năm 2017<br /> Chấp nhận đăng ngày 15 tháng 9 năm 2017<br /> 1<br /> Địa chỉ: Viện Nhiệt đới môi trường;<br /> 2<br /> Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn.<br /> *<br /> Email: phamhongnhat@hotmail.com.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số Đặc san NĐMT, 09 - 2017 337<br />