Bài tập kiểm tra môn Logic học

Chia sẻ: Lai Cuong | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

154
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài tập kiểm tra môn Logic học trình bày về sự hình thành và phát triển của Lôgic học; tác dụng của Logic học đối với hoạt động nhận thức; khái niệm và các quy luật trong Logic học. Mời các bạn tham khảo để nắm bắt nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài tập kiểm tra môn Logic học

Họ và tên: Lớp: Mã học viên: BAI TÂP KI ̀ ̣ ỂM TRA MÔN LOGIC HOC ̣ I. Sự hinh thnh và phat triên cua lôgic hoc. ̀ ́ ̉ ̉ ̣ Aristote (384322 T.CN) nha triêt hoc Hilap cô đai đ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ược coi la ng ̀ ươi sang lâp ra ̀ ́ ̣ ́ ̣ Lôgic hoc. V ơi nh ́ ưng hiêu biêt sâu rông đ ̃ ̉ ́ ̣ ược tâp h ̣ ợp lai trong bô sach Organon ̣ ̣ ́ ̀ ̣ (Công cụ ) đô sô bao gôm 6 tâp, Aristote la ng ̀ ̣ ̀ ươi đâu tiên đa trinh bay môt cach ̀ ̀ ̃ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ co hê thông nh ́ ưng vân đê cua Lôgic hoc. Ông la ng ̃ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ười đâu tiên nghiên c ̀ ứu ti mi ̉ ̉ ́ ̣ khai niêm va phan đoan ̀ ́ ́ lư thuyêt xây d ́ ựng va ch ̀ ưng minh ́ . Ông cung la ng ̃ ̀ ươì xây dựng phep Tam Đoan Luân va nêu lên ́ ̣ ̣ ̀ cac quy luât c ́ ̣ ơ ban cua t ̉ ̉ ư duy: Luâṭ ̣ Đông nhât ,luât mâu thuân, luât loai tr ̀ ́ ̃ ̣ ̣ ư cai th ̀ ́ ư 3 vv….. ́ Sau Aristote, cac nha lôgic hoc cua tr ́ ̀ ́ ̣ ̉ ương phai khăc ky đa quan tâm phân tich cac ̀ ́ ́ ̉ ̃ ́ ́ ̣ mênh đê. cung nh ̀ ̃ ư phep Tam đoan luân cua Aristote. Lôgic cac mênh đê cua ́ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ̀ ̉ nhưng ng̃ ươi khăc ky đ ̀ ́ ̉ ược trinh bay d ̀ ̀ ươi dang ly thuyêt suy diên. Ho đa đong ́ ̣ ́ ́ ̃ ̣ ̃ ́ ́ ̣ gop cho lôgic hoc 5 qui tăc suy diên c ́ ́ ̃ ơ ban đ ̉ ược coi như những tiên đê sau : ̀ 1. Nêu co A thi vo B, Vây co A thi co B ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ́ 2. Nêu co A thi co B, V ́ ́ ̀ ́ ̣ ây không co B thi không co A ́ ̀ ́ 3. Không đông th ̀ ơi co A va B ̀ ́ ̀ , Ma co B vây không co A ̀ ́ ̣ ́ 4. ̣ ̣ Hoăc A hoăc B, ma không co A vây co B ̀ ́ ̣ ́ 5. ̣ Hoăc A hoăc B, ma không co B vây co Ạ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ Lôgic hoc cua Aristote đ ̉ ược tôn vinh trong suôt th ́ ơi Trung cô. ̀ ̉ Ở đâu người ta ̉ ̉ ́ ̉ cung chi chu yêu phô biên va binh luân Lôgic hoc cua Aristote coi đo nh ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ư những chân ly cuôi cung, tuyêt đich. Co thê noi, trong suôt th ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ời trung cô, Lôgic hoc mang ̉ ́ ̣ tinh kinh viên va hâu nh ́ ̣ ̀ ̀ ư không được bô sung thêm điêu gi đang kê. Th ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ời Phuc̣ hưng, Lôgic cua Aristote chu yêu đê câp đên phep suy diên, đa tr ́ ̉ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̃ ̃ ở nên chât hep, ̣ ̣ không đap ́ ưng đ ́ ược nhưng yêu câu m ̃ ̀ ới cua s ̉ ự phat triên khoa hoc, đăc biêt la ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ cac khoa hoc th ́ ̣ ực nghiêm. F.Bacon ( ̣ 15611626) vơi tac phâm Novum Organum, ́ ́ ̉ ̃ ̉ ông đa chi ra môt công cu m ̣ ̣ ơi : ́ phep quy nap ́ ̣ . Bacon cho răng cân phai tuân thu ̀ ̀ ̉ ̉ cac quy tăc ́ ́ 1. Qui tăc cua phep qui nap trong qua trinh quan sat va thi nghiêm đê tim ́ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ ra cac qui luât cua t ́ ̣ ̉ ự nhiên R.Descartes (15961659) đa lam sang to thêm nh ̃ ̀ ́ ̉ ững kham pha cua Bacon băng ́ ́ ̉ ̀ ̉ tac phâm Discours de la methode ( ́ ́ Luân vê ph ̣ ̀ ương phaṕ ). J.S. Mill (18061873) nha Lôgic hoc Anh v ̀ ́ ̣ ơi tham vong tim ra nh ́ ̣ ̀ ưng qui tăc va ̃ ́ ̀ sơ đô cua phep qui nap t ̀ ̉ ́ ̣ ương tự như cac qui tăc tam đoan luân, chinh Mill đa đ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̃ ưa
ra cac ph ́ ương phap qui nap nôi tiêng ( Ph ́ ̣ ̉ ́ ương phap phu h ́ ̀ ợp, Phương Phap sai ́ biêt, Ph ̣ ương phap phân d ́ ̀ ư.) Lôgic hoc Aristote cung v ́ ̣ ̀ ơi nh́ ưng bô sung đong ̃ ̉ ́ ́ ̉ gop cua Bacon, Descartes va Mill tr ̀ ở thanh Lôgic hinh th ̀ ́ ̀ ức cô điên hay Lôgic hoc ̉ ̉ ́ ̣ truyên thông. ̀ ́ 2 Trươc đo, nha toan hoc ng ́ ́ ̀ ́ ̣ ươi Đ ̀ ức Leibniz (16461716) lai co tham vong phat ̣ ́ ̣ ́ ̉ triên Lôgic hoc cua Aristote thanh ́ ̣ ̉ ̀ Logic kư hiêu ̣ . Tuy vây, phai đên gi ̣ ̉ ́ ưa thê ky ̃ ́ ̉ 19, khi nha toan hoc G.Boole ( ̀ ́ ̣ 18151864) đưa ra công trinh “Đai sô ̀ ̣ ́ hoc cua ̣ ̉ logic’’. thi y t ̀ ́ ưởng cua Leibniz m ̉ ơi tr ́ ở thanh hiên th ̀ ̣ ực. Lôgic hoc đa đ ́ ̣ ̃ ược toan ́ ̣ hoc hoa. Lôgic ky hiêu (goi la logic toan hoc) phat triên manh me t ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ̃ ừ đo. Sau ́ ̣ ̣ ́ Boole, môt loai cac nha toan hoc nôi tiêng đa co công trong viêc phat triên Lôgic ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̃ ́ ̣ ́ ̉ ́ toan nh ́ ư Frege (18481925), Russell (18721970), Whitehead v.v… lam cho lôgic ̀ ́ toan co đ ́ ́ ược bô măt nh ̣ ̣ ư ngay nay. Lôgic toan hoc la giai đoan hiên đai trong s ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ự phat triên cua lôgic hinh th ́ ̉ ̉ ́ ̀ ưc. Vê đôi t ́ ̀ ́ ượng cua no, Lôgic toan hoc la lôgic hoc, ̉ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ương phap thi no la toan hoc. Lôgic toan hoc co anh h con vê ph ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̉ ưởng to lơn đên ́ ́ ̣ chinh toan hoc hiên đai, ngay nay no đang phat triên theo nhiêu h ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ướng va đ ̀ ược ứng dung trong nhiêu linh v ̣ ̀ ̃ ực khac nhau nh ́ ư toan hoc, ngôn ng ́ ̣ ữ hoc, may tinḥ ́ ́ v.v… 3 Vao thê ky 19, Hegel ( ̀ ́ ̉ ́ 17701831) nha triêt hoc Đ ̀ ́ ̣ ức đa nghiên c ̃ ứu va đem lai ̀ ̣ cho lôgic hoc môt bô măt m ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ơi : ́ Logic biên ch ̣ ưng ́ . Tuy nhiên, nhưng yêu tô cua ̃ ́ ́ ̉ Lôgic biên ch ́ ̣ ưng ́ đa co t ̃ ́ ừ thơi cô ̀ ̉ đai, trong cac̣ ̣ ́ hoc thuyêt cua Hesuraclite, ́ ̉ Platon, Aristote v.v… Công lao cua Hesugel đôi v ̉ ́ ơi ́ Logic biên ch ̣ ưng ́ la chô ông ̀ ̃ ̣ đa đem lai cho no môt hê thông đâu tiên, đ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ược nghiên cứu môt cach toan diên, ̣ ́ ̀ ̣ nhưng hệ thông ây lai đ ́ ́ ̣ ược trinh bay b ̀ ̀ ởi môt thê gi ̣ ́ ới quan duy tâm. Chinh K.Marx ( ́ 1818 1883), F.Engels (18201895) va V.I Lenine ( ̀ ́ 18701924) đa cai tao va phat triên ̃ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ Lôgic hoc biên ch ́ ̣ ̣ ưng trên c ́ ơ sở duy vât, biên no thanh khoa hoc vê nh ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ững qui ̣ luât va hinh phan anh trong t ̀ ̀ ̉ ́ ư duy sự phat triên va biên đôi cua thê gi ́ ̉ ̀ ́ ̉ ̉ ́ ới khach ́ quan, vê nh ̀ ưng qui luât nhân th ̃ ̣ ̣ ưc chân ly. Lôgic biên ch ́ ́ ́ ̣ ứng không bac bo lôgic ́ ̉ ́ hinh th ̀ ưc, ma chi vach ro ranh gi ́ ̀ ̉ ̣ ̃ ơi cua no, coi no nh ́ ̉ ́ ́ ư môt hinh th ̣ ̀ ức cân thiêt ̀ ́ nhưng không đây đu cua t ̀ ̉ ̉ ư duy lôgic. Trong lôgic biên ch ́ ́ ̣ ứng, hoc thuyêt vê tôn ̣ ́ ̀ ̀ ̣ tai va hoc thuyêt vê s ̀ ̣ ́ ̀ ự phan anh tôn tai trong y th ̉ ́ ̀ ̣ ́ ưc liên quan chăt che v ́ ̣ ̃ ới nhau. Nêu nh ́ ư Lôgic hinh th ́ ̀ ưc nghiên c ́ ứu nhưng hinh th ̃ ̀ ưc va qui luât cua t ́ ̀ ̣ ̉ ư duy phan ̉ ́ ự vât trong trang thai tinh, trong s anh s ̣ ̣ ́ ̃ ự ôn đinh t ̉ ̣ ương đôi cua chung thi Lôgic ́ ̉ ́ ̀ ́ biên ch ̣ ưng lai nghiên c ́ ̣ ưu nh ́ ưng hinh th ̃ ̀ ưc va qui luât cua t ́ ̀ ̣ ̉ ư duy phan anh s ̉ ́ ự ̣ ̣ vân đông va phat triên cua thê gi ̀ ́ ̉ ̉ ́ ới khach quan. ́ 4 Ngay nay, cung v ̀ ̀ ơi khoa hoc ky thuât, Lôgic hoc đang co nh ́ ̣ ̃ ̣ ́ ̣ ́ ững bươc phat ́ ́ ̉ triên manh, ngay cang co s ̣ ̀ ̀ ́ ự phân nganh va liên nganh rông rai. Nhiêu chuyên ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ̀ nganh m ̀ ơi cua Lôgic hoc ra đ ́ ̉ ́ ̣ ời : Lôgic kiên thiêt, Lôgic đa tri, Lôgic m ́ ́ ́ ́ ́ ờ, Lôgić tinh thai v.v… S ̀ ́ ự phat triên đo đang lam cho Lôgic hoc ngay cang thêm phong ́ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̀
́ ở ra nhưng kha năng m phu, m ̃ ̉ ơi trong viêc ́ ̣ ứng dung Lôgic hoc vao cac nganh ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ời sông. khoa hoc va đ ́ II. Tac dung cua logic hoc đôi v ́ ̣ ̉ ̣ ́ ới hoat đông nhân th ̣ ̣ ̣ ức Sông trong xa hôi, môi ng ́ ̃ ̣ ̃ ươi không tôn tai môt cach cô lâp ma luôn co môi quan ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ơi nhau va quan hê v hê v ́ ̀ ̣ ơi t ́ ự nhiên. Cung v ̀ ới ngôn ngư, Lôgic giup con ng ̃ ́ ́ ̀ ươì ̉ hiêu biêt nhau môt cach chinh xac va nhân th ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̣ ức tự nhiên đung đăn h ́ ́ ơn. Trai qua ̉ qua trinh lao đông, t ́ ̀ ̣ ư duy lôgic cua con ng ́ ̉ ươi đ ̀ ược hinh thanh tr ̀ ̀ ươc khi co khoa ́ ́ ̣ hoc vê lôgic. Tuy nhiên t ̀ ́ ư duy lôgic đ ́ ược hinh ̀ thanh băng cach nh ̀ ̀ ́ ư vây la t ̣ ̀ ư duy lôgic t ́ ự phat. T ́ ư duy lôgic t ́ ự phat gây tr ́ ở ngai cho viêc nhân th ̣ ̣ ̣ ức khoa hoc, no ̣ ́ dê măc phai sai lâm trong ̃ ́ ̉ ̀ qua trinh trao đôi t ́ ̀ ̉ ư tưởng vơi nhau, nhât la nh́ ́ ̀ ững vân ́ ̀ ức tap. đê ph ̣ ́ ̣ Lôgic hoc giup chung ta chuyên lôi t ́ ́ ̉ ́ ư duy lôgic ́ tự phat́ thanh t ̀ ư duy lôgic ́ tự giać . Tư duy logic tự giac ́ đem lai nh ̣ ưng l̃ ợi ich sau : ́ ̣ ̣ + Lâp luân chăt che, co căn c ̣ ̃ ́ ư; trinh bay cac quan điêm, t ́ ̀ ̀ ́ ̉ ư tưởng môt cach ro ̣ ́ ̃ rang, chinh xac, mach lac h ̀ ́ ́ ̣ ̣ ơn. + Phat hiên đ ́ ̣ ược nhưng lôi lôgic trong qua trinh lâp luân, trinh bay quan điêm, t ̃ ̃ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̉ ư tưởng cua ng ̉ ươi khac. ̀ ́ ̣ + Vach ra cac thu thuât nguy biên cua đôi ph ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ương. ́ ̣ Lôgic hoc con trang bi cho chung ta cac ph ̀ ̣ ́ ́ ương phap nghiên c ́ ứu khoa hoc : Suỵ diên, Qui nap, Phân tich, Tông h ̃ ̣ ́ ̉ ợp, Gia thuyêt, Ch ̉ ́ ưng minh v.v… nh ́ ờ đo lam ́ ̀ ̉ tăng kha năng nhân th ̣ ưc, kham pha cua con ng ́ ́ ́ ̉ ười đôi v ́ ới thê gi ́ ới. ́ ̣ Ngoai ra, lôgic hoc con co y nghia đăc biêt đôi v ̀ ̀ ́ ́ ̃ ̣ ̣ ́ ới môt sô linh v ̣ ́ ̃ ực, môt sô nganh ̣ ́ ̀ ̣ khoa hoc khac nhau nh ́ ư : Toan hoc, Điêu khiên hoc, Ngôn ng ́ ̣ ̀ ̉ ̣ ữ hoc, Luât hoc ̣ ̣ ̣ v.v… III. Khai niêm ́ ̣ 1 Đặc điểm chung của khái niệm 1.1 Khi niệm là gì? Là những hiểu biết tương đối toàn diện và có hệ thống về bản chất của đối tượng, có thể chỉ đạo hoạt động thực tiễn của con người trong quan hệ với đối tượng đó. 1.2 Đặc điểm của khái niệm Là những hiểu biết tương đối toàn diện về đối tượng Là những hiểu biết có hệ thống về đối tượng Là những hiểu biết về cái chung, tất yếu, bản chất của đối tượng Được cấu thành từ những hiểu biết chắc chắn đ được sàng lọc về đối tượng
Khái niệm luôn vận động, biến đổi phù hợp với những hiểu biết mới của con người về bản chất của đối tượng Những hiểu biết trong khái niệm có thể chỉ đạo hoạt động thực tiễn của con người trong quan hệ với đối tượng đó. 1.3 Hình thức ngơn ngữ biểu thị khi niệm Hình thức ngơn ngữ biểu thị khi niệm: tên gọi khái niệm: Từ hoặc cụm từ Phân biệt khái niệm và tên gọi khái niệm: 2 Các phương pháp cơ bản thành lập khái niệm 2.1 So sánh 2.2 Phân tích 2.3 Tổng hợp 2.4 Trừu tượng hoá 2.5 Khái quát hoá 3 Kết cấu lôgic của khái niệm 3.1 Nội hàm của khái niệm Là tập hợp các dấu hiệu cơ bản của đối tượng hay lớp đối tượng được phản ánh trong khái niệm 4 Mở rộng và thu hẹp khái niệm 4.1 Mở rộng khái niệm Mở rộng khái niệm: Là thao tác lôgic nhờ đó chuyển khái niệm có ngoại diên hẹp với dấu hiệu nội hàm phong phú thành khái niệm có ngoại diên rộng hơn với dấu hiệu nội hàm ít phong phú hơn Thao tác: Lựa chọn bớt đi một số dấu hiệu nội hàm nào đó 4.2 Thu hẹp khái niệm Thu h ẹp khái niệm : Là thao tác lôgic nhờ đó chuyển khái niệm có ngoại diên rộng với dấu hiệu nội hàm ít phong phú thành khái niệm có ngoại diên hẹp hơn với dấu hiệu nội hàm phong phú hơn Thao tác: Lựa chọn thêm vào một số dấu hiệu nội hàm nào đó IV. Các Quy Luật 1. Quy luật đồng nhất CƠ SỞ KHÁCH QUAN: Tính xác định, ổn định tương đối về chất của các sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan NỘI DUNG: Trong qu trình lập luận, tư tưởng nào cũng phải được diễn đạt chính xác, có nội dung xác định, mọi tư tưởng phải đồng nhất với chính nó Công thức lôgic: a là a ; “a a” ; a → a
Ch ý: Quy luật không cấm sự bổ sung, phát triển, hoàn thiện nội dung tư tưởng nhằm phản ánh đối tượng ngày càng đúng hơn trong quá trình vận động phát triển của nó Ý NGHĨA: Rèn luyện tư duy chính xác, nhất quán Xây dựng và triển khai các văn bản 2. Quy luật không mâu thuẫn CƠ SỞ KHÁCH QUAN: Tính xác định, ổn định tương đối về chất của các sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan NỘI DUNG: Trong quá trình lập luận, về một đối tượng, trong một hoàn cảnh, không thể có hai phán đoán, một khẳng định, một phủ định về cùng một thuộc tính, một mối quan hệ của đối tượng, mà cả hai cùng chân thực. Nếu phán đoán này là chân thực thì phán đoán kia là giả dối Công thức lôgic: a ʌ â Ý NGHĨA: Rèn luyện tư duy mạch lạc, chính xác, nhất quán, thuyết phục Phát hiện và bác bỏ mâu thuẫn của đối phương trong quá trình tranh luận 3. Quy luật loại trừ cái thứ ba (Bài trung) CƠ SỞ KHÁNH QUAN: Tính xác định, ổn định tương đối về chất của các sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan Trong hiện thực khách quan, các sự vật, hiện tượng hoặc có, hoặc không có một thuộc tính nào đó, không có khả năng thứ ba NỘI DUNG: Trong qu trình lập luận, cc phn đoán hay tư tưởng mâu thuẫn nhau không thể cùng giả dối, một trong hai phán đoán hay tư tưởng đó phải chân thực Ý NGHĨA: Rèn luyện tư duy không triệt để Có thái độ không dứt khoát trước cái đúng, sai Ứng dụng: Chứng minh bằng phản chứng Chứng minh a = c bằng cách chứng minh â = Công thức lôgic: a V â 4 Quy luật lý do đầy đủ CƠ SỞ KHÁCH QUAN: Mối liên hệ nhân – quả trong thế giới khách quan Bất cứ tư tưởng nào cũng có thể chứng minh được
NỘI DUNG: Mỗi tư tưởng chỉ được thừa nhận là chân thực nếu nó có lý do đầy đủ, nghĩa là có đủ căn cứ để xác minh hoặc chứng minh cho tính chân thực của nó Ý NGHĨA: Rèn luyện tư duy có căn cứ, liên tục, thuyết phục V. Suy Luân ̣ 1 Suy luân la gi ? ̣ ̀ ̀ Suy luâṇ la hinh th ̀ ̀ ưc cua t ́ ̉ ư duy nhăm rut ra phan đoan m ̀ ́ ́ ́ ới từ môt hay nhiêu ̣ ̀ phan đoan đa co. ́ ́ ̃ ́ Nêu nh ́ ư phan đoan la s ́ ́ ̀ ự liên hê gi ̣ ữa cac khai niêm, thi suy luân la s ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ự liên hệ giưa cac phan đoan. Suy luân la qua trinh đi đên môt phan đoan m ̃ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ới từ những phan đoan cho tr ́ ́ ươc. ́ ́ ̣ ư hai phan đoan đa co : Vi du : T ̀ ́ ́ ̃ ́ ̣ ̣ ̀ ̃ Moi kim loai đêu dân điên. ̣ Nhôm la kim loai. ̀ ̣ ̣ Ta rut ra môt phan đoan m ́ ́ ́ ới : Nhôm dân điên.̃ ̣ 2 Suy luận diễn dịch * Suy luận diễn dịch trực tiếp * Suy luận diễn dịch gián tiếp 2.1 Suy luận diễn dịch trực tiếp Suy luận diễn dịch trực tiếp là gì? Là suy luận diễn dịch mà kết luận được rút ra từ một tiền đề Các loại suy luận diễn dịch trực tiếp cơ bản: + Tiền đề là phán đoán đơn: Phép chuyển hoá Phép đảo ngược Phép đối lập vị từ Suy luận dựa vo hình vuơng logic + Tiền đề là phán đoán phức: dựa vào các phán đoán phức tương đương PHÉP CHUYỂN HÓA: Là suy luận diễn dịch trực tiếp trong đó chất của phán đoán thay đổi, nội dung và ngoại diên chủ từ của phán đoán không thay đổi S là ( không là) P → S không là ( là)P PHÉP ĐẢO NGƯỢC: Là suy luận diễn dịch trực tiếp trong đó vị từ của phán đoán tiền đề chuyển thành chủ từ của kết luận, chủ từ của tiền đề chuyển thành vị từ của kết luận ( Nội dung phán đoán, chất của phán đoán không thay đổi)
S là ( không là) P → P là( không là) S PHÉP ĐỐI LẬP VỊ TỪ : Là suy luận diễn dịch trực tiếp trong đó khái niệm đối lập của vị từ trong tiền đề chuyển thành chủ từ của kết luận, chủ từ của tiền đề chuyển thành vị từ của kết luận, liên từ trong tiền đề chuyển thành liên từ đối lập trong kết luận S là ( không là) P→ P không là ( là) S S P → S – P → P S 3 Tam đoạn luận Là suy luận diễn dịch mà kết luận được rút ra từ hai tiền đề TAM ĐOẠN LUẬN ĐƠN Ví dụ: Mọi kim loại đều dẫn điện ( 1 ) Đồng: S Thuật ngữ nhỏ Đồng là kim loại ( 2 ) Dẫn điện: P – Thuật ngữ lớn Đồng dẫn điện Kim loại: M Thuật ngữ giữa ( 2 ) Tiền đề nhỏ ( 1 ) Tiền đề lớn Cấu tạo: Ba thuật ngữ: Một thuật ngữ lớn: P Một thuật ngữ nhỏ: S Một thuật ngữ giữa: M Hai tiền đề: Một tiền đề lớn ( P ) Một tiền đề nhỏ ( S ) Một kết luận Cc loại hình tam đoạn luận: *Loại 1 (Chủ Vị) * Loại 4 (Vị Chủ) M – P P M S – M M S S – P S – P * Loại 2 (Vị Vị) * Loại 3 (Chủ Chủ) P – M M – P S – M M – S S – P S P
Các quy tắc suy luận: *Quy tắc 1: Trong một tam đoạn luận có 3 và chỉ 3 thuật ngữ Vật chất tồn tại vĩnh viễn Cái bút này là vật chất Cái bút này tồn tại vĩnh viễn *Quy tắc 2: Thuật ngữ giữa M phải chu diên ít nhất 1 lần Mọi giáo viên giỏi đều có PP giảng dạy tốt Cô ấy có PP giảng dạy tốt Cô ấy là giáo viên giỏi *Quy tắc 3: Thuật ngữ không chu diên trong tiền đề không được trở thành chu diên trong kết luận Mọi trẻ em đều phải được đi học Cô ấy không phải là trẻ em Cô ấy không được đi học *Quy tắc 4: Từ hai tiền đề là những phán đoán phủ định không rút ra được kết luận Mọi tù nhân đều không được đi bầu cử Cô ấy không được đi bầu cử Cô ấy là tù nhân *Quy tắc 5: Một trong hai tiền đề là phán đoán phủ định thì kết luận l phn đoán phủ định Mọi kim loại đều dẫn điện Vật này không dẫn điện Vật này không phải là kim loại *Quy tắc 6: Hai tiền đề là những phán đoán khẳng định thì kết luận l phn đoán khẳng định Mọi công dân đều phải tuân thủ pháp luật Anh là công dân Anh phải tuân thủ pháp luật *Quy tắc 7: Hai tiền đề là những phán đoán bộ phận thì khơng rt ra được kết luận Một số động vật hai chân là gà Một số động vật hai chân là vịt Gà là vịt *Quy tắc 8: Một trong hai tiền đề là phán đoán bộ phận kết luận là phán đoán bộ phận Mọi kim loại đều dẫn điện Một số chất rắn là kim loại Một số chất rắn dẫn điện
*Quy tắc 9: Hai tiền đề là phán đoán toàn thể kết luận là phán đoán toàn thể 3 SUY LUẬN QUY NẠP 3.1 Đặc điểm chung? * Suy luận quy nạp là gì? Là suy luận trong đó kết luận là tri thức chung được khái quát từ những tri thức ít chung hơn SƠ ĐỒ: S1, S2, S3.......Sn có thuộc tính P S1, S2, S3.......Sn thuộc lớp S Lớp S có thuộc tính P VI. Chứng Minh 1 Đặc điểm chung 1.1 Chứng minh + Chứng minh là gì? * Là thao tác lôgic dùng để lập luận tính chân thực của một luận điểm hay lý thuyết no đó nhờ các luận điểm hay lý thuyết chân thực khác có mối liên hệ hữu cơ với luận điểm hay lý thuyết đó * Thực chất của chứng minh Là thao tác lơgic nhằm tìm ra căn cứ lôgic, lý lẽ lôgic cho tính chân thực của một luận điển nào đó Là hoạt động lôgic thể hiện sự tác động của quy luật lý do đầy đủ 2 Các phương pháp chứng minh 2.1 Chứng minh trực tiếp Chứng minh trực tiếp là gì? Là phép chứng minh trong đó tính chân thực của luận đề được rút ra trên cơ sở lập luận trực tiếp từ luận cứ Sơ đồ: P : Luận đề a, b, c, d ...: Luận cứ ai, bi, ci, di...: Các hệ quả của a, b, c, d... ( a, b, c, d ) → ( a1, b1, c1, d1) → ( a2, b2, c2, d2) → ......( an. bn, cn, dn) → P 2.2 Chứng minh gián tiếp Chứng minh phản chứng: Là phép chứng minh tính chân thực của luận đề trên cơ sở chứng minh tính giả dối của phản luận đề Sơ đồ chứng minh phản chứng:
P : Luận đề P : phản luận đề a1, a2, a3,... an : Các hệ quả của P Nếu có ai = g ( 0 ) → P = g → P = c Chứng minh phân liệt: Là phép chứng minh gián tiếp được thực hiện bằng cách loại trừ các khả năng giả dối, từ đó khẳng định một khả năng duy nhất là luận đề Sơ đồ chứng minh phân liệt: P : Luận đề Q, R, H, K.... Các khả năng có thể xảy ra P v Q v R v H v K Q ʌ R ʌ H ʌ K VII. Tâm đắc nhất về môn Logic học Vì phần học này giúp em hiểu rõ hơn về cách thức và phương pháp suy luận Khi chúng ta đã hiểu rõ các vấn đề thì sẽ giúp chúng ta đưa ra các phương pháp tốt nhất giúp gải quyết vấn đề đó. Giúp nắm bắt tốt hơn về cách thức hoạt động của các cá nhân. Năm bắt điểm mạnh của mình và phát huy tốt các điểm đó. nắm bắt được các yếu điểm và đưa ra cách giải quyết các yếu điểm đó nhằm hoàn thiện bản thân. Giúp ta tư duy tốt hơn về các khái niệm vốn có. Giúp ta liên hệ tốt hơn về các phán đoán đã có để đưa ra phán đoán mới hợp lý hơn. ̣ ̣ ̣ + Lâp luân chăt che, co căn c ̃ ́ ư; trinh bay cac quan điêm, t ́ ̀ ̀ ́ ̉ ư tưởng môt cach ro ̣ ́ ̃ rang, chinh xac, mach lac h ̀ ́ ́ ̣ ̣ ơn. ́ ̣ ược nhưng lôi lôgic trong qua trinh lâp luân, trinh bay quan điêm, t + Phat hiên đ ̃ ̃ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̉ ư tưởng cua ng̉ ươi khac. ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ + Vach ra cac thu thuât nguy biên cua đôi ph ́ ̉ ́ ương.