Bài 24: Từ trường của ống dây có DĐ chạy qua - Giáo án Vật lý 9 - GV:H.Đ.Khang

*Kiểm tra bài cũ:

-HS1:

+ Nêu cách tạo ra từ phổ và đặc điểm từ phổ của nam châm thẳng.

+Nêu quy ước về chiều đường sức từ.

Vẽ và xác định chiều đường sức từ biểu diễn từ trường của nam châm thẳng.

-HS2:

+Chữa bài tập 23.1; 23.2.

-Hướng dẫn HS thảo luận chung. Yêu cầu HS chữa bài vào vở nếu sai.

-GV đánh giá cho điểm HS.

*Đặt vấn đề: Chúng ta biết từ phổ và các đường sức từ biểu diễn từ trường của thanh nam châm thẳng. Xung quanh dòng điện cũng có từ trường. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua thì được biểu diễn như thế nào?

- 2 HS lên bảng chữa bài, HS khác chú ý lắng nghe, nhận xét phần trình bày của bạn.  

+ Bài 23.1: Dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đường sức từ đi qua các điểm A, B, C. Từ đó vẽ kim nam châm qua các điểm đó.

+Bài 23.2: Căn cứ vào sự định hướng của kim nam châm ta vẽ chiều của đường sức từ tại điểm C. Từ đó xác định cực Bắc, cực Nam của thanh nam châm và chiều

của đường sức từ còn lại ( chiều đường sức từ có chiều đi ra từ cực bắc, đi vào cực Nam của nam châm).

-GV: Gọi HS nêu cách tạo ra để quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với những dụng cụ đã phát cho các nhóm.

-Yêu cầu làm TN tạo từ phổ của ống dây có dòng điện theo nhóm, quan sát từ phổ bên trong và bên ngoài ống dây để trả lời câu hỏi C1.

-Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. Thảo luận chung cả lớp→Yêu cầu HS chữa vào vở nếu sai hoặc thiếu.

-Yêu cầu các nhóm vẽ một vài đường sức từ của ống dây ra bảng phụ-treo bảng phụ, GV gọi HS các nhóm khác nhận xét→GV lưu ý HS một số sai sót thường gặp để HS tránh lặp lại.

-Gọi HS trả lời C2.

-Tương tự C1, GV yêu cầu HS thực hiện câu C3 theo nhóm và hướng dẫn thảo luận. Lưu ý kim nam châm được đặt trên trục thẳng đứng mũi nhọn, phải kiểm tra xem kim nam châm có quay được tự do không.

-GV thông báo: Hai đầu của ống dây có dòng điện chạy qua cũng có hai từ cực. Đầu có các đường sức từ đi ra gọi là cực Bắc, đầu có các đường sức từ đi vào gọi là cực Nam.

-Từ kết quả TN ở câu C1, C2, C3 chúng ta rút ra được kết luận gì vè từ phổ, đường sức từ và chiều đường sức từ ở hai đầu ống dây?

-Tổ chức cho HS trao đổi trên lớp để rút ra kết luận.

-Gọi 1, 2 HS đọc lại phần 2 kết luận trong SGK.

1.Thí nghiệm.

- Nêu cách tạo ra từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua.

-HS làm TN theo nhóm, quan sát từ phổ và thảo luận trả lời C1.

-Đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN theo hướng dẫn của câu C1:

So sánh từ phổ của ống dây có dòng điện với từ phổ của nam châm thẳng:

+ Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.

+Khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.

-Cá nhân HS hoàn thành câu C2: Đường sức từ ở trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín.

-HS thực hiện câu C3 theo nhóm. Yêu cầu nêu được: Dựa vào định hướng của kim nam châm ta xác định được chiều đường sức từ. ở hai cức của ống dây đường sức từ cùng đi ra ở một đầu ống dây và cùng đi vào ở một đầu ống dây.

-Dựa vào thông báo của GV, HS xác định cực từ của ống dây có dòng điện trong TN.

2.Kết luận:

-HS rút ra kết luận.