Bài 3: Ca dao, dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình - Giáo án Ngữ văn 7 - GV: Lê Thị Hạnh

Chia sẻ: Nguyễn Hoàng Lan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

1.058
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiết 9:.. Văn bản: CA DAO, DÂN CA.. NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH....A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:..1. Kiến thức:..- Hiểu khái niệm ca dao - dân ca... - Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của.ca dao - dân ca qua những bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình...2. Kĩ năng:..- Đọc – hiểu và phân tích ca dao, dân ca trữ tình...- Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh, ẩn dụ, những mô típ quen.thuộc trong các bài ca dao trữ tình về tình cảm gia đình...3.Thái độ: Yêu văn học Việt Nam, yêu nét đẹp của văn hoá dân tộc Việt...4. Tích hợp:..B. CHUẨN BỊ:..1. Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo...a. Phương tiện dạy học: Bảng phụ, bút lông...b. Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng...- Động não, suy nghĩ về ý nghĩa và cách thể hiện tình cảm gđ của ca dao, dân.ca...- Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày một phút về những giá trị nội dung,.nghệ thuật của ca dao, dân ca...-Cặp đôi chia sẻ suy nghĩ về trách nhiệm của bản thân với những người thân.trong gia đình... 2. Học sinh: Học bài. Đọc kĩ và soạn bài theo câu hỏi SGK... C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:.. 1. Ổn định tổ chức:.. 2. Kiểm tra bài cũ: ? Tóm tắt truyện “Cuộc chia tay của những con búp. bê” ? Nêu ý nghĩa của truyện?.. 3. Bài mới: GV giới thiệu bài... Đối với tuổi thơ mỗi người Việt Nam, ca dao – dân ca là dòng sữa ngọt.ngào, vỗ về, an ủi tâm hồn chúng ta qua lời ru của bà, của mẹ, của chị những.buổi trưa hè nắng lửa, hay những đêm đông lạnh giá. Chúng ta, dần dần cùng.với tháng năm, lớn lên và trưởng thành nhờ nguồn suối trong lành đó. Bây giờ ta.cùng nhau đọc lại, lắng nghe và suy ngẫm...... Hoạt động của Thầy và trò Nội dung kiến thức..... * Hoạt động 1:HD tìm hiểu chung văn I. TÌM HIỂU CHUNG VĂN BẢN.. bản.. 1.Khái niệm ca dao – dân ca.. HS: đọc chú thích * (SGK – 35). - Dân ca: những sáng tác dân gian kết hợp. ? Hiểu biết của em về ca dao – dân ca? nhạc, tức là những câu hát dân gian trong d. xướng... - Ca dao: lời thơ của dân ca và những bài t. dân gian mang phong cách nghệ thuật chun. lời thơ của dân ca... 2.Đọc, chú thích (sgk)..... GV: HD đọc: Giọng tha thiết, trìu mến,. thể hiện được niềm yêu thương quí mến. đối với người thân...GV: đọc- HS đọc - nhận xét...GV: giải nghĩa từ khó. II. PHÂN TÍCH...*Hoạt động 2:HD phân tích...Hs: đọc bài 1. Bài 1: Là lời mẹ ru con, nói với con...? Đây là lời của ai nói với ai? Vì sao em lại Công cha như núi ngất trời,.khẳng định như vậy?. Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông... Núi cao biển rộng mênh mông,.. Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!.. -> Dùng hình ảnh so sánh, ví von quen thuộ.? Lời mẹ ru con, nói với con được diễn tả của ca dao vừa cụ thể, vừa sinh động..bằng hình ảnh nào? Hãy phân tích ý nghĩa.của hình ảnh ấy?..=> GV: Đây là hình ảnh của thiên nhiên, to.lớn, mênh mông vĩnh hằng được chọn làm.biểu tượng cho công cha, nghĩa mẹ. Nhưng.không phải là giáo huấn khô khan mà rất.cụ thể, sinh động...? “Cù lao chín chữ” có ý nghĩa khái quát.điều gì?..? Ngôn ngữ âm điệu của bài ca dao có gì.hay? - Cù lao chín chữ : Cụ thể hóa công cha ng. mẹ và tình cảm biết ơn của con cái.? Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình.cảm gì?

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 3: Ca dao, dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình - Giáo án Ngữ văn 7 - GV: Lê Thị Hạnh

Tiết 9: Văn bản: CA DAO, DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Hiểu khái niệm ca dao - dân ca. - Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca dao - dân ca qua những bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình. 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu và phân tích ca dao, dân ca trữ tình. - Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh, ẩn dụ, những mô típ quen thuộc trong các bài ca dao trữ tình về tình cảm gia đình. 3.Thái độ: Yêu văn học Việt Nam, yêu nét đẹp của văn hoá dân tộc Việt. 4. Tích hợp: B. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. a. Phương tiện dạy học: Bảng phụ, bút lông. b. Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng. - Động não, suy nghĩ về ý nghĩa và cách thể hiện tình cảm gđ của ca dao, dân ca. - Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày một phút về những giá trị nội dung, nghệ thuật của ca dao, dân ca. -Cặp đôi chia sẻ suy nghĩ về trách nhiệm của bản thân với những người thân trong gia đình.
2. Học sinh: Học bài. Đọc kĩ và soạn bài theo câu hỏi SGK. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: ? Tóm tắt truyện “Cuộc chia tay của những con búp bê” ? Nêu ý nghĩa của truyện? 3. Bài mới: GV giới thiệu bài. Đối với tuổi thơ mỗi người Việt Nam, ca dao – dân ca là dòng sữa ngọt ngào, vỗ về, an ủi tâm hồn chúng ta qua lời ru của bà, của mẹ, của chị những buổi trưa hè nắng lửa, hay những đêm đông lạnh giá. Chúng ta, dần dần cùng với tháng năm, lớn lên và trưởng thành nhờ nguồn suối trong lành đó. Bây giờ ta cùng nhau đọc lại, lắng nghe và suy ngẫm. Hoạt động của Thầy và trò Nội dung kiến thức * Hoạt động 1:HD tìm hiểu chung văn I. TÌM HIỂU CHUNG VĂN BẢN. bản. 1.Khái niệm ca dao – dân ca. HS: đọc chú thích * (SGK – 35) - Dân ca: những sáng tác dân gian kết hợp ? Hiểu biết của em về ca dao – dân ca? nhạc, tức là những câu hát dân gian trong d xướng. - Ca dao: lời thơ của dân ca và những bài t dân gian mang phong cách nghệ thuật chun lời thơ của dân ca. 2.Đọc, chú thích (sgk) GV: HD đọc: Giọng tha thiết, trìu mến, thể hiện được niềm yêu thương quí mến đối với người thân.
GV: đọc- HS đọc - nhận xét. GV: giải nghĩa từ khó. II. PHÂN TÍCH. *Hoạt động 2:HD phân tích. Hs: đọc bài 1. Bài 1: Là lời mẹ ru con, nói với con. ? Đây là lời của ai nói với ai? Vì sao em lại Công cha như núi ngất trời, khẳng định như vậy? Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông. Núi cao biển rộng mênh mông, Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! -> Dùng hình ảnh so sánh, ví von quen thuộ ? Lời mẹ ru con, nói với con được diễn tả của ca dao vừa cụ thể, vừa sinh động. bằng hình ảnh nào? Hãy phân tích ý nghĩa của hình ảnh ấy? => GV: Đây là hình ảnh của thiên nhiên, to lớn, mênh mông vĩnh hằng được chọn làm biểu tượng cho công cha, nghĩa mẹ. Nhưng không phải là giáo huấn khô khan mà rất cụ thể, sinh động. ? “Cù lao chín chữ” có ý nghĩa khái quát điều gì? ? Ngôn ngữ âm điệu của bài ca dao có gì hay? - Cù lao chín chữ : Cụ thể hóa công cha ng mẹ và tình cảm biết ơn của con cái ? Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? - Dùng ngôn ngữ có âm điệu của lời ru kh cho nội dung chải chuốt, ngọt ngào. => Ca ngợi công lao to lớn của cha mẹ và HS: đọc bài 2. nhở kẻ làm con phải có bổn phận chăm só phụng dưỡng cha mẹ. ? Bài 2 là lời của ai, nói với ai? (Đây có thể là lời của người con gái đi lấy chồng xa, Bài 2: Lời của người con gái đi lấy chồng nhớ về mẹ ở nơi quê nhà) nhớ về mẹ ở nơi quê nhà.
? Phân tích các hình ảnh thời gian, không Chiều chiều ra đứng ngõ sau, gian, hành động và nỗi niềm của nhân vật để thấy rõ tâm trạng của nhân vật trữ tình? Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều. - Thời gian : Chiều chiều - Không gian : Ngõ sau - Hành động : Ra đứng GV: Đó là nỗi buồn về thân phận của => Cách nói ước lệ đặc tả tâm trạng thươ người con gái khi lấy chồng xa quê: Sự bất nhớ, xót xa và nỗi buồn sâu lắng, âm thầm bình đẳng nam-nữ trong xã hội phong kiến không biết chia sẻ cùng ai khi nghĩ về mẹ xưa kia đó là hủ tục “ Tam tòng”. quê nhà. HS: đọc bài 3. ? Đây là lời của ai, nói với ai? (Là lời của cháu con nói với ông bà) ? Nét độc đáo trong cách diễn tả là gì? Bài 3: Là lời của cháu con nói với ông bà. Ngó lên nuột lạt mái nhà, ? Lời ca “Bao nhiêu … bấy nhiêu” có sức diễn tả nỗi nhớ ntn ? Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu. ? Hãy đọc những bài ca dao có hình ảnh so - Nỗi nhớ: Nuộc lạt sánh: Bao nhiêu …bấy nhiêu? -> Hình ảnh so sánh diễn tả tình cảm sâu l Hs : - Qua đình ngả nón trông đình… rộng lớn, da diết. - Qua cầu dừng bước trông cầu, - Bao nhiêu … bấy nhiêu, -> Nỗi nhớ thườ xuyên, liên tục và bền chặt Cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấy nhiêu. ? Bài ca dao 3 diễn tả nội dung gì? Hs: đọc bài 4.
? Đây là lời của ai, nói với ai? -> HS: Lời của ông bà, cô bác nói với con cháu -lời của cha mẹ nói với con - lời của anh em ruột thịt tâm sự với nhau. => Diễn tả nỗi nhớ thương và sự tôn kính với ông bà, tổ tiên. ? Tình cảm anh em thân thương trong bài 4 được diễn tả như thế nào? Bài 4 : Anh em nào phải người xa, GV: 2 câu đầu như 1 định nghĩa về anh em, Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân. phân biệt anh em với người xa. Từ phân định “nào phải” làm rõ nghĩa câu 1. Từ Yêu nhau như thể tay chân, khẳng định “cùng” trong “cùng chung bác mẹ” nêu rõ tình cảm ruột thịt: cùng huyết Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy. thống, sống chung dưới một mái nhà, cùng vui buồn có nhau. Từ khẳng định “cùng” -> Tình cảm anh em là sự gắn bó thiêng liê trong “cùng thân” là kết quả của cụm từ như chân, tay “cùng chung bác mẹ”.Là hình ảnh so sánh -> Hình ảnh so sánh diễn tả sự gắn bó,keo diễn tả sự gắn bó, keo sơn, không thể chia không thể chia cắt cắt như tay với chân của một cơ thể, như cành trên, cành dưới của một cây xanh. ? Tóm lại, bài ca dao 4 muốn nói đến nội dung gì? * Hoạt động 3: HD tổng kết. ? Những biện pháp nghệ thuật nào được cả 4 bài ca dao sử dụng? ? 4 bài ca dao trên cùng hướng về chủ đề gì?
? Nội dung của 4 bài ca dao đó đề cập đến những tình cảm của ai, đối với ai? => Bài ca là tiếng hát tình cảm về tình anh yêu thương, gắn bó đem lại hạnh phúc cho nhau. III. TỔNG KẾT. * Hoạt động 4:HD luyện tập. 1.Nghệ thuật: Hs: thực hiện yêu cầu BT2. - Sử dụng biện pháp so sánh, ẩn dụ, đối x - Thảo luận nhóm. tăng cấp… - Trình bày kết quả vào bảng phụ. - Có giọng điệu ngọt ngào mà trang nghiêm Hs: Trình bày một phút – suy nghĩ của em - Diễn tả tình cảm qua những mô típ. về người ruột thịt mà em kính yêu nhất? - Sử dụng thể thơ lục bát và lục bát biến t 2.Ý nghĩa của các văn bản. Tình cảm đối với ông bà, cha mẹ, anh em tình cảm của ông bà, cha mẹ đối với con c luôn là những tình cảm sâu nặng, thiêng li nhất trong đời sống mỗi con người. IV. LUYỆN TẬP Bài tập 2: Sưu tầm một số bài ca khác có dung tương tự.
4. Củng cố: ? Tình cảm được diễn tả trong 4 bài ca dao là tình cảm gì? Em có nhận xét gì về tình cảm đó? 5. Dặn dò: - Học thuộc 4 bài ca dao được học. - Soạn bài “Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người”.