BÀI 44. KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Chia sẻ: Camthudanvip Camthudanvip | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

300
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Ôn lại định nghĩa hiện tượng khúc xạ của tia sáng. - Nắm vững nội dung định luật khúc xạ ánh sáng. - Nắm và phân biệt được các khái niệm: chiết suất tỉ đối, chiết suất tuyệt đối; nhớ được hệ thức liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối, nắm được vai trò của các chiết suất trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng. - Biết cách vẽ đường đi của tia sáng từ môi trường này sang môi trường khác. - Hiểu được nguyên lý thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI 44. KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY BÀI 44. KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Giáo viên hướng dẫn: Hoang Quý Trang ̀ Sinh viên soạn: Đinh Trung Nguyên Tại lớp: 11/10 Phòng: 10 Tiết thứ: Ngày: 03/04/2013 I. Mục tiêu 1. Về kiến thức - Ôn lai định nghĩa hiện tượng khúc xạ của tia sáng. ̣ - Nắm vững nội dung định luật khúc xạ ánh sáng. - Năm và phân biệt được các khái niệm: chiết suất tỉ đối, chiết suất tuy ệt ́ đối; nhớ được hệ thức liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuy ệt đ ối, năm được vai trò cua cac chiêt suât trong hiên tượng khuc xạ anh sang. ́ ̉ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ - Biết cách vẽ đường đi của tia sáng từ môi trường này sang môi trường khác. - Hiêu được nguyên lý thuân nghich trong sự truyên anh sang. ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ́ 2. Về kỹ năng - Từ công thức của định luật khúc xạ ánh sáng, học sinh lập luận được mối tương quan độ lớn giữa góc tới và góc khúc xạ trong trường hợp n > 1 và n < 1. - Học sinh vận dụng được định luật khúc xạ ánh sáng để gi ải các bài t ập v ề khúc xạ ánh sáng. - Thiêt kế cac phương an thí nghiêm để kiêm tra dự đoan, tiên hanh thí nghiêm ́ ́ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ̣ thu thâp số liêu, xử lý số liêu để rut ra kêt luân ̣ ̣ ̣ ́ ́ ̣ 3. Thái độ - Tích cực, chủ động trong học tập. - Hứng thú với môn học. - Tích cực phát biểu tham gia xây dựng bài, quan sát thí nghiệm. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên - Ly đựng nước và chiếc đũa - Thí nghiêm hiện tượng khúc xạ ánh sáng. ̣ - Bảng ghi kết quả thí nghiệm khúc xạ ánh sáng. 2. Học sinh
- Mỗi bàn chuẩn bị 1 cái ly, một chiếc đũa, 1 chai nước khoáng không - Ôn lại kiến thức ở chương trình THCS III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Thờ Hoạt động của học i Hoạt động của giáo viên Nội dung ghi bảng sinh gian Hoạt động 1: Ổn định lớp CHƯƠNG VI. KHÚC XẠ và đặt vấn đề - Học sinh chú ý lắng ÁNH SÁNG - Giáo viên cho học sinh xem nghe và ghi đề mục vào BÀI 44. KHÚC XẠ ÁNH một số hình ảnh vở SÁNG 3 Giáo viên nêu câu hỏi: phút -Tại sao lại có hiện tượng như vậy để giải thích được điều đó ta đi vào chương VI khúc xạ ánh sáng 10 Hoạt động 2: Tìm hiểu về I. Sự khúc xạ ánh sáng phút sự khúc xạ ánh sáng 1. Hiện tượng khúc xạ * Thí nghiệm 1 Học sinh chú ý quan sát ánh sáng. - Làm thí nghiệm cho chiêc ́ đua vao ly nước, sau đó đổ ̃ ̀ Khúc xạ là hiện tượng nước vao ly ̀ Học sinh xung phong chum tia sang bị đôi phương ̀ ́ ̉ - Gọi học sinh nhận xét hình nhận xét hiện tượng ̣ ̣ ̣ đôt ngôt khi đi qua măt phân dạng chiếc đũa khi đổ nước cach hai môi trường truyên ́ ̀ vào ly. - Học sinh chú ý lắng sang. ́ - Giáo viên nhận xét câu trả nghe lời của học sinh và lưu ý khi tia sáng đi từ không khí vào nước bị lệch phương nên ta thấy đũa bị gãy khúc - Lưu ý cho học sinh sự khúc xạ xảy ra ở bề mặt mặt phân cách của hai môi trường * Giáo viên đặt vấn đề: Nếu chiếu tia sáng từ không Học sinh dự đoán kết khí vào một bán trụ thủy tinh quả thí nghiệm thì sự gãy khúc có xảy ra hay không? Lam cho học sinh xem thí ̀ Học sinh quan sát thí nghiệm kiểm chứng câu trả nghiệm kiểm chứng
lời. * Giáo viên nêu câu hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến Học sinh trả lời câu hỏi hiện tượng trên? Nếu ta truyền thẳng thì ánh Học sinh trả lời câu hỏi sáng sẽ truyền như thế nào? - Giáo viên cho xem thí Học sinh định nghĩa lại nghiệm kiểm chứng câu trả hiện tượng khúc xạ ánh lời sáng Giáo viên nhấn mạnh là hiện tượng khúc xạ chỉ xảy ra khi truyền xiên góc * Hiện tượng trên được gọi Học sinh trả lời câu hỏi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng Học sinh chú ý lắng Vậy hiện tượng khúc xạ ánh nghe và nhắc lại định sáng là gì? nghĩa - Giáo viên nhận xét và yêu cầu học sinh nhắc lại. Chỉ ra cho HS: Học sinh chú ý lắng Chum tia sang (1) được goi ̀ ́ ̣ nghe là chum tia tới. Chum tia ̀ ̀ sang (2) được goi là chum ́ ̣ ̀ ́ tia khuc xa. ̣ Ở THCS thì chúng ta nghiên cứu hiện tượng khúc xạ ánh sáng một cách định tính. Bây giờ ta nghiên cứu một cách định lượng về hiện tượng này 10 Hoạt động 3: Tìm hiểu về phút định luật khúc xạ ánh sáng * Vẽ hình kí hiệu, giới thiệu - Học sinh quan sát đâu là tia tới, tia khúc xạ, góc tới góc khúc xạ, mặt phẳng tới, điểm tới, pháp tuyến.
- Lắng nghe và ghi nhớ Giới thiệu cho học sinh - Học sinh rút ra kết • SI: tia tới; I: điểm tới; luận • NIN’: pháp tuyến của • SI: tia tới; I: điểm mặt phân cách tại I; tới; • IR: tia khúc xạ • NIN’: pháp tuyến của • i: góc tới; r: góc khúc mặt phân cách tại I; xạ • IR: tia khúc xạ • Mặt phẳng chứa hình • i: góc tới; r: góc khúc vẽ là mặt phẳng tới. xạ * Dẫn dắt học sinh đi đến kết luận - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở bên kia pháp Học sinh đọc và hoàn tuyến so với tia tới. thành bảng số liệu Giáo viên lam thí nghiệm ̀ như hinh 44.2. ̀ - Treo hình 44.2 đã vẽ để Học sinh nhận xét 2. Định luật khúc xạ ánh giới thiệu mp tới, tia tới, tia - Tia khúc xạ nằm sáng phản xạ, góc phản xạ,…. trong mặt phẳng tới và - Tia khúc xạ nằm trong ở bên kia pháp tuyến so mặt phẳng tới. với tia tới - Tia tới và tia khuc xạ năm ́ ̀ - Với hai môi trường ở hai bên pháp tuyến tai ̣ trong suốt nhất định, tỉ điêm tới. ̉ số giữa sin của góc tới - Đôi với hai môi trường ́ và sin của góc khúc xạ trong suốt nhất định, tỉ số là một hằng số giữa sin của góc tới và sin Tiên hanh thí nghiêm. ́ ̀ ̣ của góc khúc xạ là một Nhăc nhở HS ghi kêt quả vao ́ ́ ̀ hằng số: bang như sau: ̉ i r 0 20 300 400
Yêu cầu học sinh đọc số liệu và hoàn thành bảng số liệu. Giáo viên gợi ý và gọi học sinh nhận xét. Tỉ số như thế nào? Giáo viên nhận xét và rút ra kết luận - Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin của góc tới và sin của góc khúc xạ là một hằng số 7 Hoạt động 4: Tìm hiểu về III. Chiết suất của môi phút chiết suất của môi trường trường * Trong công thức của định Học sinh chú ý lắng 1. Chiết suất tỉ đối luật khúc xạ ánh sáng nghe Tỉ số không đổi sini/sinr . trong hiện tượng khúc xạ : được gọi là chiết suất tỉ đối được gọi là chiết suất tỉ của môi trường (2) so với đối của môi trường n21 của môi trường (1) môi trường (2) , chứa tia khúc xạ đối với môi trường (1) chứa tia tới. Hoi : Nếu n21 >1 thì quan hệ ̉ giữa r và i như thế nào? Giáo viên hướng dẫn học sinh suy ra i >r Giáo viên gọi học sinh nhận Theo hướng dẫn của xét. giáo viên biến đổi suy Tia khúc xạ bị lệch lại gần ra i>r tia pháp tuyến hơn. Tương tự đối với n21 < 1 Học sinh nhận xét Tia khúc xạ bị lệch lại xa tia pháp tuyến hơn. Giáo viên thông báo: Trong biểu thức Nếu môi trường (1) là chân 3. Chiết suất tuyệt không thì chiết suất tỉ đối đối của môi trường (2) so với
môi trường (1) gọi là chiết suất tuyệt đối của môi Chiết suất tuyệt đối của trường đó gọi tắt là chiết một môi trường là chiết suất Học sinh chú ý lắng suất tỉ đối của môi trường Vậy chiết suất tuyệt đối là nghe đó đối với chân không. gì? - Giáo viên phân biệt chiết - n2 là chiết suất (tuyệt suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối) của môi trường (2) đối cho học sinh - n1 là chiết suất (tuyệt * Nêu biểu thức liên hệ giữa đối) của môi trường (1) chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối. n1sini = n2sinr Nhấn mạnh: + Chiết suất của chân không là 1 Học sinh chú ý lắng + Mọi môi trường đều có nghe chiết suất tuyệt đối lớn hơn 1. * HS viết lại biểu thức đinh luật khúc xạ dưới dạng đối xứng ? ̣ ̣ ̉ Hoat đông 5: Anh cua môt ̉ ̣ Hs tiếp thu và vẽ h.44.5 vào vât tao bởi sự khuc xạ anh ̣ ̣ ́ ́ vở ́ ̣ ́ sang qua măt phân cach hai môi trường. Hướng dẫn HS cách xác định và vẽ đường đi của tia sáng 5 qua lưỡng chất phẳng ́ phut Treo h.44.5 lên bảng. Lưu ý HS: chỉ xét trường hợp nhìn theo phương gần như vuông góc với mặt nước). Chú ý vẽ hình: OA vuông góc vói mặt nước, và B rất gần A. 5 Hoạt động 6: Tìm hiểu tính III. Tính thuận nghịch phút thuận nghịch của sự trong sự truyền ánh sáng truyền ánh sáng Làm thí nghiệm truyền tia Học sinh chú ý lắng
sáng từ không khí vào nước nghe Ánh sáng truyền đi theo đánh dấu lại các vị trí của tia đường nào thì cũng truyền sáng. ngược lại theo đường đó. Tiếp tục làm thí nghiệm truyền tia sáng từ nước vào Học sinh chú ý lắng không khí theo các vị trí đã nghe đánh dấu ở thí nghiệm trên ̀ ̉ Treo hinh 44.6 lên bang ́ Khăc sâu: Nêu C2 Yêu cầu học sinh nhận xét - Dẫn dắt học sinh đi đến kết luận và giải thích vì sao khi nhìn đồng tiền trong nước thì thấy gần hơn. - Cũng cố học sinh áp dụng định luật khúc xạ trong thí nghiệm trên. - Giáo viên nhận xét và kết luận Hoạt động 6: Củng cố và Chú ý lắng nghe nhận dặn dò nhiệm vụ về nhà Nhắc lại một số kiến thức trọng tâm 2 - Nêu BT 1, 2.sgk/217 phút Gọi HS trả lời ( có thể cho HS thảo luận theo nhóm) Đánh giá câu trả lời của HS. bài 3,4,5/217+218/ sgk Bài: sbt 3 Hoat đông 7: Hướng dân về ̣ ̣ ̃ ́ phut nha.̀
Lam thí nghiêm: Chiêu tia ̀ ̣ ́ sang từ thuỷ tinh ra không ́ khi, với goc tới khoang 50o. ́ ́ ̉ Cho HS quan sat hiên tượng. ́ ̣ Cac em về nha, đoc và chuân ́ ̀ ̣ ̉ bị bai mới để giai thich hiên ̀ ̉ ́ ̣ tượng nay. ̀ Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực tập Hoang Quý Trang ̀ Đinh Trung Nguyên