Bài giảng Bệnh thương hàn trình bày đại cương về bệnh thương hàn, tác nhân gây bệnh, các yếu tố dịch tễ, bệnh cảnh lâm sàng, chuẩn đoán thương hàn, nguyên tắc điều trị thương hàn. Đây là tài liệu tham khảo dành cho sinh viên ngành Y.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Bệnh thương hàn - ThS.BS. Phan Vĩnh Thọ
- BEÄNH THÖÔNG HAØN
ThS. BS PHAN VÓNH THOÏ
Boä moân Nhieãm - ÑHYD
- DAØN BAØI
1- Ñaïi cöông
2- Taùc nhaân gaây beänh
3- Caùc yeáu toá dòch teã
4- Beänh caûnh laâm saøng
5- Chaån ñoaùn
6- Nguyeân taéc ñieàu trò
7- Caùc bieän phaùp phoøng ngöøa
- 1- Ñaïi cöông:
+ Beänh nhieãm truøng toaøn thaân
+ Soát keùo daøi + bieán chöùng (XH tieâu hoaù döôùi+thuûng ruoät)
- 2- Taùc nhaân gaây beänh
+ Salmonella typhi, Salmonella paratyphi A, B, C
+ Hoï vi khuaån ñöôøng ruoät: Enterobacteriaceae
+ Tröïc khuaån Gram(-), di ñoäng nhôø loâng mao (roi).
+ Deã moïc treân moâi tröôøng caáy (thaïch maùu).
+ Soáng beàn trong nöôùc (hoaù chaát
thoâng thöôøng khoâng dieät ñöôïc).
+ Ba loaïi khaùng nguyeân: thaân (O);
loâng mao (H) vaø voû (Vi)
- 3- Caùc yeáu toá dòch teã (1):
+ Dòch beänh löu haønh taïi caùc vuøng soâng nöôùc.
+ Taïi VN: caùc tænh ñoàng baèng soâng Cöûu long (Ñoàng
thaùp, An giang, Kieân giang…).
- Salmonella
lan truyeàn theo soâng
- Caùc vuøng phaân boá dòch thöông haøn treân theá giôùi
- 3- Caùc yeáu toá dòch teã (2):
+ Nguoàn laây: Ngöôøi beänh vaø ngöôøi laønh mang maàm beänh.
thaûi vi khuaån ra moâi tröôøng
Nguoàn laây OÂ nhieãm: thöùc aên, nöôùc
qua phaân, nöôùc tieåu, hoâ haáp
muû töø oå aùp xe
3% BN ngöôøi laønh mang maàm beänh (# 1 naêm)
- 3- Caùc yeáu toá dòch teã (3):
+ Ñöôøng laây: Tieâu hoùa: nöôùc, söõa, thòt, soø, oác vaø tröïc tieáp
do ruoài, phaân ngöôøi mang maàm beänh.
+ Cô theå caûm thuï:
Taát caû moïi ngöôøi:
ÔÛ VN thöôøng döôùi 30 tuoåi.
- 4- Beänh caûnh LS (1):
4 thôøi kyø:
4.1- UÛ beänh: 3-6 ngaøy (trung bình 10 ngaøy)
4.2- Khôûi phaùt: 5-7 ngaøy
+ Meät moõi, chaùn aên, noân möûa, ñau buïng
+ Nhöùc ñaàu, ho khan, chaûy maùu cam.
+ Soát taêng daàn soát cao (soát veà chieàu)
- 4- Beänh caûnh LS (2):
4.3- Toaøn phaùt: 7-10 ngaøy
+ Soát taêng daàn 39-40°C, soát lieân tuïc töø tuaàn 2 cuûa
beänh, keøm ôùn laïnh. BN ñöø.
+ Maïch nhieät phaân ly
+ Roái loaïn tieâu hoaù: tieâu chaûy,
buïng chöôùng, laïo xaïo hoá chaäu phaûi.
+ Löôõi dô, maát gai, gan laùch to.
+ Hoàng ban (N7-N10) ôû buïng, ngöïc, maát sau 2-3 ng.
4.4- Lui beänh (hoài phuïc): Tuaàn thöù 3-4
Soát haï daàn, caùc trieäu chöùng giaûm daàn
- ٭Caùc bieán chöùng:
- Tieâu hoaù: xuaát huyeát tieâu hoaù, thuûng ruoät,
vieâm tuùi maät, vieâm gan.
- Tim maïch: vieâm cô tim, vieâm taéc ÑM, TM.
- Phaûn öùng maøng naõo.
- Thaän: vieâm caàu thaän.
- 5- Nguyeân taéc chaån ñoaùn
Döïa vaøo caùc yeáu toá
1- Dòch teã: vuøng dòch, muøa dòch, coù tieáp xuùc vôùi
ngöôøi beänh thöông haøn.
2- Laâm saøng: soát keùo daøi, veû nhieãm ñoäc, roái loaïn tieâu
hoaù, gan laùch to.
3- Keát quaû xeùt nghieäm: BC khoâng taêng, phaûn öùng
Widal coù hieäu giaù khaùng theå khaùng O vaø H > 1/100, caáy
maùu, caáy tuyû xöông.
- 6- Nguyeân taéc ñieàu trò (1):
6.1- Chaêm soùc ñieàu döôõng:
Sinh hieäu, dinh döôõng (deã tieâu, uoáng nhieàu nöôùc, traùi caây…)
- 6- Nguyeân taéc ñieàu trò (2):
6.2- Ñieàu trò ñaëc hieäu: khoâng duøng thuoác coù chöùa
SALYCILATE (aspirin) , khoâng choáng tieâu chaûy.
+ Khaùng sinh: Chloramphenicol, Amoxicillin, Ampicillin,
Cotrimoxazole. Ñaõ bò khaùng thuoác.
+ Cephalo- III : Ceftriaxone ( NL: 2-3g/ ngaøy; TE: 80-
100 mg/kg/ngaøy) x 10- 14 ngaøy.
+ Quinolone: [Thaän troïng treû em < 12 tuoåi]
Levofloxacin 500-750 mg/ngaøy (8mg/kg moãi 12h) x 7-14 ngaøy
Ofloxacine: 800mg/ngaøy (12-15mg/kg/ngaøy)
Ciprofloxacine: 1g-1,5g/ngaøy (10mg/kg/12h)
+ Azithromycine: 1g/ngaøy (20mg/kg/ngaøy) x(5- 7 ngaøy)
- 7- Caùc bieän phaùp phoøng ngöøa:
7.1- Khoâng ñaëc hieäu: Veä sinh moâi tröôøng,
Veä sinh thöïc phaåm.
7.2- Ñaëc hieäu: ñöa BN nhaäp vieän.
- Ñieàu trò ngöôøi laønh mang maàm beänh:
+ Ciprofloxacin: 0,5g x 3 /ngaøy (4 tuaàn)
500 mg
+ Amoxicicillin: 6g/ngaøy (6tuaàn)
+ Cotrimoxazole 48mg/kg/ngaøy (6 tuaàn)
- ۞ Chuûng ngöøa:
Ngöôøi lôùn vaø treû em > 5 tuoåi
+ Tieâm döôùi da: 0,5 ml x 2 laàn, caùch nhau 3-4 tuaàn, tieâm
nhaéc sau 3 naêm (treû 6-10 tuoåi tieâm 0,25 ml döôùi da)
+Taïi Vieät nam,
TYPHIM Vi (Pasteur Merieux): tieâm
Zerotyph cap (Haøn quoác) : uoáng, hieäu quaû khoâng cao.
- Xin caùm ôn!
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
