Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

346
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2 - Lược khảo tư tưởng xã hội chủ nghĩa trình bày khái niệm và phân loại tư tưởng xã hội chủ nghĩa, lược khảo tư tưởng xã hội chủ nghĩa trước C.Mác; sự hình thành và phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 2

CHƯƠNG II LƯỢC KHẢO TƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
I. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI TƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 1. Khái niệm tư tưởng xã hội chủ nghĩa - Tư tưởng; hệ tư tưởng ? - Tư tưởng xã hội chủ nghĩa?
quan niệm phản ánh nhu cầu, hoạt động thực tiễn và những ước mơ của các giai cấp lao động, bị thống trị; phản ánh về con đường, cách thức và phương pháp đấu tranh nhằm xây dựng một xã hội trong đó không có áp bức, bóc lột, bất công, mọi người đều bình đẳng về mọi mặt, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. BIỂU HIỆN CƠ BẢN TƯ TƯỞNG XHCN - Tư liệu sản xuất chủ yếu thuộc về toàn xã hội; - Ai cũng có việc làm, mọi người đều lao động; - Mọi ngưới bình đẳng, có cuộc sống tự do, ấm no, hạnh phúc, văn minh. Ai cũng có điều kiện để lao động, cống hiến, hưởng thụ và phát triển toàn diện.
2. Phân loại tư tưởng xã hội chủ nghĩa Hai tiêu chí phân loại tư tưởng XHCN - Quá trình lịch sử hình thành các tư tưởng XHCN gắn với các chế độ xã hội. - Tính chất, trình độ phát triển của các tư tưởng XHCN. ---TC------V-----------XVI-----------------1917--------- Cổ đại Trung đại Phục hưng Cận đại Hiện đại CNXH sơ khai CNXH không tưởng-CNXHKTphê phán-CNXHKH
II. LƯỢC KHẢO TƯ TƯỞNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA TRƯỚC C. MÁC 1. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đại Hoàn cảnh lịch sử ----------Có sử---------------------------------TC----------- V------- Công xã PSA, PTSX chiếm hữu nô lệ Hy- Lạp, La-Mã XÃ HỘI PHÂN CHIA THÀNH GIAI CÂP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤP Giai cấp thống trị Giai cấp bị áp bức Quý tộc chủ nô Nô lệ Tăng lữ Nông dân, thợ thủ công Thương nhân Người tự do
“… những kẻ áp bức và những người bị áp bức, luôn luôn đối kháng với nhau, đã tiến hành một cuộc đấu tranh không ngừng, lúc công khai, lúc ngấm ngầm, một cuộc đấu tranh bao giờ cũng kết thúc hoặc bằng một cuộc cải tạo cách mạng toàn bộ xã hội, hoặc bằng sự diệt vong của cả hai giai cấp đấu tranh với nhau”.
Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đại, là một hình thái ý thức của quần chúng lao động phản kháng chế độ chiếm hữu nô lệ điển hình trong lịch sử cổ đại: Đế quốc La Mã  Những ước mơ, khát vọng của công chúng bị áp bức, bị bóc lột về một xã hội tốt đẹp.  Những ước mơ, khát vọng được quay về “ thời đại hoàng kim”. quay về “tổ chức xã hội sơ khai: Những công xã tiêu dùng có khuynh h ướng công sản chủ nghĩa trong đời sống xã hội ở Palestin”.
- Vì thất vọng trong cuộc đấu tranh hiện thực đầy khổ ải, công chúng đã tìm hạnh phúc trong ảo tưởng tôn giáo; tư tưởng xã hội chủ nghĩa thời cổ đại ẩn náu trong tư tưởng cơ đốc giáo sơ kỳ: “ Giang sơn ngàn năm của chúa”, “ngày chúa giáng thế lần thứ hai”, “ngày phán xét cuối cùng”, “ quy luật của chúa là quy luật công lý, là sự cộng đồng và sự bình đẳng”.
2. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa thế kỷ thứ XV đến thế kỷ XVIII
PK--------1566--------1649----------1776-----1789--> Hoàn cảnh lịch sử: - Xưởng thợ 1550 CTTCTư bản 1770 - Phát kiến địa lý -->Thị trường thế giơi - Tích lũy nguyên thủy - Cách mạng tư sản - TB xuất hiện trên những tiền đề lịch sử nào ? - Hàng hóa sức lao động tạo lập trong lịch sử bằng quá trình nào ? - Tổ chức lao động xã hội được tạo lập đầu tiên trong lịch sử bằng hình thức nào? - Chế độ xã hội tư bản thay thế chế độ phong kiến bằng con đường nào ?
Các Mác: “ Lưu thông hàng hóa là khởi điểm của tư bản. Sản xuất hàng hóa và một nền lưu thông hàng hóa phát triển, thương mại, đó là những tiền đề lịch sử của sự xuất hiện của tư bản. Thương mại thế giới và thị trường thế giới trong thế kỷ XVI đã mở ra những trang sử cận đại của tư bản”
TÍCH LŨY NGUYÊN THỦY – TIỀN ĐỀ LỊCH SỬ CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN - Quá trình lịch sử làm phá vỡ sự thống nhất ban đầu giữa lao động và tư liệu lao động của lao động cá nhân. - Biến đổi sức lao động thành hàng hóa.
CÔNG TRƯỜNG THỦ CÔNG : “Do phân tích hoạt động của các nghề thủ công, do chuyên môn hóa công cụ lao động, do đào tạo các công nhân bộ phận, chia nhóm và kết hợp họ vào trong tổng cơ cấu, sự phân công lao động trong công trường thủ công đã tạo ra một sự phân chia vế chất lượng và một tỷ lệ về số lượng của những quá trình sản xuất xã hội, nghĩa là tạo ra một tổ chức lao động xã hội nhất định và cùng với điều đó thì nó cũng đồng thời phát triển một sức sản xuất mới, có tính chất xã hội, của lao động”. ( Tư bản, tập thứ nhất phần một, tr. 461 – 463 )
Hình thái đặc thù của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa Các Mác phân tích là gì? • TỔ CHỨC LAO ĐỘNG XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH VÀ MỘT SỨC SẢN XUẤT MỚI, SỨC SẢN XUẤT CÓ TÍNH CHẤT XÃ HỘI, CỦA LAO ĐỘNG ( nghĩa là sức sản xuất của các cá nhân liên hợp trong tổng cơ cấu )
Những nhà tư tưởng xã hội chủ nghĩa xuất sắc và tác phẩm chủ nghĩa xã hội của họ: Tômát Morơ ( 1478 – 1535 ) Nhà hoạt động chính trị trong hoàng gia Anh, với tác phẩm UTOPIA xuất bản năm 1516. Tômanđô Campanenla ( 1568 – 1639 ) Nhà triết học Ý, tư tưởng xã hội chủ nghĩa quy tụ trong tác phẩm: “ Thành phố mặt trời”. Giêrắcdơ Uynxtenli ( 1609 – 1652 ) Nhà tư tưởng Anh, tư tưởng xã hội chủ nghĩa quy tụ trong tác phẩm: “ Quy luật của tự do”
Tômát Morơ 1478 – 1535 Thủy tổ của trào lưu tư tưởng CNXH Là người có học thức sâu rộng, năm 1504 tham gia hoạt động chính trị phụ trách ngoại giao trong hoàng gia Anh quốc. Những tư tưởng xã hội chủ nghĩa của Tômát Morơ được mô tả trong tác phẩm UTOPIE.
- Phê phán chế độ quân chủ chuyên chế phản động đương thời. Xã hội hình thành một bên là quần chúng nghèo khổ và một bên là bọn quý tộc giàu sang sống xa hoa táo tợn. Tômát Morơ đặc biệt nhấn mạnh sự ghê tởm quá trình tích lũy nguyên thủy của chủ nghĩa tư bản; nghiêm khắc lên án giai cấp tư sản vừa ra đời, vì lợi ích riêng của nó, đã bắt người lao động làm thuê làm việc 14 – 18 giờ trong ngày mà cuộc sống vẫn nghèo khổ. - Tômát Morơ từ nhận thức thực trạng xã hội, tiến tới nhận thức nguyên nhân cơ bản của thực trạng xã hội ấy là do “chế độ tư hữu”.
- Mô tả một cuộc sống tốt đep trên hòn đảo xa xôi ( hình ảnh tương phản xã hội Anh, qua nhân vật kể Raphaen Ghitlôđây ). Ơ đó, những thành phố to lớn và đep đẽ đều có cùng một quy hoạch, những con người tự do, bình đẳng có cùng một nề nết và phong tục tập quán. Chế độ công hữu về TLSX và TLTD, cơ sở của nền kinh tế là thủ công nghiệp trong thành phố; thực hiện chế độ phân phối theo nhu cầu. Ngoài các thành phố, đất nước còn có các điền trang làm nông nghiệp. Công dân luân phiên làm nông nghiệp.
- Trên đảo không có người ăn bám, mọi người làm việc sáu giờ trong ngày. Vì vậy, mọi người đếu có thời gian để làm công tác khoa học và nghệ thuật. - Công dân thực hiện dân ch ủ bỏ phiếu kín bầu những nhà chức trách; nghị viện là cơ quan tối cao của nhà nước – tiến hành việc tổ chức sản xuất, kiểm kê và phân phối mọi sản phẩm, phân bố và điều tiết lao động, làm ngoại thương…
Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp thế kỷ XVIII Trước và trong cuộc đại cách mạng tư sản Pháp xuất hiện hai nhà tư tưởng XHCN tiêu biểu: Giăng Mêliê và Giắccơ Babớp. Giăng Mêliê ( 1664 – 1729 ) Là một linh mục, tác phẩm “ Những di chúc của tôi”, nổi lên những tư tưởng CNXH: - Quan niệm hiện tượng bất bình đẳng trong xã hội không phải là do sự ban phát tự nhiên mà do con người tạo ra. - Kịch liệt phê phán sự phân chia xã hội thành những đẳng cấp. - Phân tích tư hữu là cội nguồn của mọi bất hạnh, đau khổ và chiến tranh và những tội ác khủng khiếp. - Tư tưởng nhất quán xóa bỏ chế độ tư hữu , xác lập chế độ công hữu về của cải. - Quan niệm giải phóng nhân dân là sự nghiệp của bản thân nhân dân.