Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

Ch ¬ng 3 so s¸nh cÆp tham sè ®Æc tr ng cña hai tËp sè liÖu kÕt qu¶ nghiªn cøu

3.1. Gi¶ thiÕt thèng kª vµ kÕt luËn thèng kª: 3.1.1.Gi¶ thiÕt thèng kª: Gi¶ sö ta cã Xi vµ Xk lµ 2 tham sè ®Æc tr ng cña 2 tËp sè liÖu kÕt qu¶ nghiªn cøu. XuÊt hiÖn 2 gi¶ thiÕt thèng kª, tr×nh bÇy ë b¶ng sau:

Gi¶ thiÕt thèng kª Ký hiÖu ý nghÜa BiÓu diÔn

Gi¶ thiÕt kh«ng (gi¶ thiÕt kh«ng liªn quan) H0 Xi Xk Xi - Xk 0

Gi¶ thiÕt kh¸c kh«ng (gi¶ thiÕt liªn quan) Ha (H1) Xi - Xk 0 Xi Xk Xi>Xk; Xi

Trong ®ã : Xi vµ Xk cã thÓ lµ hai sù kiÖn, hai biÕn cè, hoÆc hai ®¹i l îng ngÉu nhiªn cã cïng thø nguyªn.

3.1.2. KÕt luËn thèng kª: Cã hai lo¹i kÕt luËn thèng kª :

B¶ng ph©n lo¹i c¸c kÕt luËn thèng kª:

ThËt Gi¶

KÕt luËn thèng kª lo¹i 2: ChÊp nhËn H0; B¸c bá Ha §óng

KÕt luËn thèng kª lo¹i 1: B¸c bá H0; ChÊp nhËn Ha Sai (Sai lÇm lo¹i 1) §óng Sai ( Sai lÇm lo¹i 2) H0 (Xi Xk) Ha (Xi Xk) Ha (Xi Xk) H0 (Xi Xk)

+ KÕt luËn thèng kª lo¹i 1: Phñ ®Þnh H0 (b¸c bá H0) vµ Kh¼ng ®Þnh Ha (chÊp nhËn Ha).

KÕt luËn thèng kª lo¹i 1 dÉn ®Õn sai lÇm lo¹i 1, ®ã lµ “ §óng lµ H0 ( xi xk ) l¹i kÕt luËn lµ Ha (xi xk). Nãi mét c¸ch kh¸c: ®óng lµ chóng gièng nhau l¹i b¶o chóng kh¸c nhau.”

+ KÕt luËn thèng kª lo¹i 2: Phñ ®Þnh Ha (b¸c bá Ha).Kh¼ng ®Þnh H0 (chÊp nhËn H0).

KÕt luËn thèng kª lo¹i 2 dÉn ®Õn sai lÇm lo¹i 2, ®ã lµ “ §óng lµ Ha (Xi Xk) l¹i kÕt luËn lµ H0 (Xi Xk). Nãi mét c¸ch kh¸c : ®óng lµ chóng kh¸c nhau l¹i kÕt luËn chóng gièng nhau .

CÇn nhí r»ng : KÕt luËn thèng kª lµ kh¼ng ®Þnh ( hay chÊp nhËn ) mét gi¶ thiÕt thèng kª nµy vµ phñ nhËn ( hay b¸c bá ) gi¶ thiÕt thèng kª kia, chø kh«ng cã nghÜa lµ cho r»ng gi¶ thiÕt thèng kª nµy ®óng cßn gi¶ thiÕt thèng kª kia sai.

27

Trong tr êng hîp buéc ph¶i kÕt luËn thèng kª th× ph¶i gi÷ nguyªn t¾c: thµ m¾c sai lÇm lo¹i 1 cßn h¬n m¾c sai lÇm lo¹i 2. Nãi c¸ch kh¸c: nÕu kh«ng ®ñ b»ng chøng ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¶ thiÕt H0, th× thµ phñ nhËn gi¶ thiÕt H0, cßn h¬n kh¼ng ®Þnh gi¶ thiÕt H0.

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

X

u

t

3.2. Quan hÖ gi÷a chuÈn ph©n phèi vµ kÕt luËn thèng kª. C¸c chuÈn ph©n phèi cã thÓ tÝnh ® îc tõ c¸c sè liÖu cña tËp sè liÖu kÕt qu¶ nghiªn cøu:

)f,P(

XX  i S

 

X  xS

f

2

)

2 

)f,P(

)

F f,f,P( 21

XX  i S

f

2 S 1  2 S 2

N  ( 1i 

hoÆc

f(x)

Ptt > Ptb

tt < tb

f(x)

Ptt Ptb

tt = tb

f(x)

P tt > Ptb

tb < tt

S¬ ®å quan hÖ gi÷a chuÈn ph©n phèi vµ kÕt luËn thèng kª:

- NÕu ttÝnh < tb¶ng nghÜa lµ ®é tin cËy thèng kª cña t tÝnh nhá h¬n ®é tin cËy thèng kª cña tb¶ng vËy th× ttÝnh kh«ng ®¸ng tin cËy b»ng tb¶ng.

Do ttÝnh kh«ng ®¸ng tin cËy b»ng tb¶ng nªn hiÖu sè X -  kh«ng ®¸ng tin cËy, ®iÒu ®ã cã nghÜa sù kh¸c nhau gi÷a gi¸ trÞ trung b×nh vµ gi¸ trÞ thËt lµ kh«ng ®¸ng tin cËy . V× chóng kh¸c nhau kh«ng ®¸ng tin cËy cho nªn cã thÓ coi nh chóng gièng nhau (chÊp nhËn H0, phñ nhËn Ha).

28

- NÕu ttÝnh > tb¶ng , th× ttÝnh cã ®é tin cËy thèng kª lín h¬n ®é tin cËy thèng kª cña tb¶ng. V× vËy ttÝnh ®¸ng tin cËy vµ do ®ã hiÖu sè X -  chØ sù sai kh¸c gi÷a X vµ lµ ®¸ng tin cËy (phñ nhËn H0, chÊp nhËn Ha).

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

- NÕu ttÝnh = tb¶ng th× ®é tin cËy b»ng nhau cho nªn X - tho¶ m·n ®é tin cËy thèng kª cho tr íc. Nãi c¸ch kh¸c ®é chÝnh x¸c tin cËy cña tËp sè liÖu kÕt qu¶ nghiªn cøu tho¶ m·n ®é tin cËy thèng kª cho tr íc. Trong tr êng hîp nµy, chóng ta chän thµ m¾c sai lÇm lo¹i 1 cßn h¬n m¾c sai lÇm lo¹i 2 ®Ó kÕt luËn thèng kª. NghÜa lµ thµ kÕt luËn X kh¸c h¬n lµ kÕt luËn X gièng ®Ó chän quyÕt ®Þnh cho phï hîp.

Do tb¶ng phô thuéc ®é tin cËy thèng kª ( P ) cho tr íc, nªn mét kÕt luËn thèng kª rót ra ® îc chØ øng víi mét ®é tin cËy thèng kª cho tr íc mµ th«i. Khi ®é tin cËy thèng kª thay ®æi th× kÕt luËn thèng kª còng cã thÓ thay ®æi theo.

LËp luËn vÒ quan hÖ gi÷a chuÈn ph©n phèi t vµ kÕt luËn thèng kª còng ¸p dông cho c¸c chuÈn ph©n phèi kh¸c. Vµ viÖc sö dông c¸c chuÈn ph©n phèi cña c¸c hµm ph©n phèi ®Ó kÕt luËn thèng kª cho ®óng - gäi lµ kiÓm ®Þnh thèng kª.

3.3. So s¸nh cÆp tham sè ®Æc trùng cña hai tËp sè liÖu kÕt qu¶ nghiªn cøu:

Cã hai cÆp tham sè ®Æc tr ng quan träng nhÊt th êng ph©n tÝch so s¸nh ®ã lµ: * So s¸nh ®é chÝnh x¸c: §Æc tr ng bëi X , khi ®ã cã hai tr êng hîp chÝnh:

1. So s¸nh X víi  2. So s¸nh X A vµ X B

* So s¸nh ®é sai biÖt: ®Æc tr ng bëi S2.

tiÕn hµnh so s¸nh theo Tuú theo NA vµ NB nhá hay lín, gièng nhau hay kh¸c nhau, c¸ch kh¸c nhau.

X

X

B

u

t

t

3.3.1. So s¸nh ®é chÝnh x¸c: Nguyªn t¾c so s¸nh lµ dïng chuÈn u hoÆc chuÈn t ®Ó so s¸nh, v×:

 

X  A S

XX  i S

x

f

hoÆc

Víi N > 30 dïng chuÈn u , cßn N < 30 dïng chuÈn t.

C¸nh tÝnh to¸n chuÈn u hoÆc t vµ so s¸nh víi c¸c gi¸ trÞ tra b¶ng ® îc ph©n thµnh c¸c tr êng hîp sau:

3..3.1.1. NÕu NA vµ NB > 30. Dïng chuÈn u ®Ó so s¸nh.

N. 3.1   utÝnh = d  x d  f

d  f N

A X 

B

A

Xd Trong ®ã: 3.2

f

2  2 B  N N

B

A

S 3.3   d

B

B

29

N N 3.4  N  A N.N A

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

)f,p(t

N.

3..3.1.2. NÕu NA vµ NB < 30, dïng chuÈn t ®Ó so s¸nh chia lµm hai tr êng hîp chÝnh: (gièng tr êng hîp 3.1.1) 1/. NÕu NA NB <30.

d  Sx

d Sf

3.5

A X 

B

Xd Trong ®ã: 3.6

A

2 N(S A

2 N(S)1 B B N( )1 

A

B

B

 )1  Sd 3.7  N( )1

BA

N 3.8  N N  A N.N

3.9 f = (NA - 1) + (NB - 1) = N A+ N B - 2

)f,p(t

N.

2./ NÕu NA = NB = N'<30. Chia lµm 2 tr êng hîp. a. Kh«ng liªn quan víi nhau tõng ®«i mét:

d d  S S x

f

3.10

A X 

B

Xd 3.11 Trong ®ã:

2 B

2 S A  2

S Sd 3.12 

A

B

N 3.13    2 N 2 N 2 'N

3.14 f = NA + N B - 2

du

)f,p(t

b. Cã liªn quan tõng ®«i mét:

3.15

 'N S

d  S x

f 'N

Au X 

Bu

d

d X 3.16 Trong ®ã:

N  du 1u  'N

30

3.17

2

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

i

N  d( 1u 

)d 

Sd 3.18  1'N 

A

B

N 3.19    2 N 2 N 2 'N

3.20 f = NA - 1 = NB - 1 = N'- 1

VÝ dô 3.1 : Sö dông 4 nghiªn cøu A,B,C vµ D. KÕt qu¶ lµm lÆp l¹i theo mçi nghiªn cøu 6 lÇn thu ® îc tr×nh bµy trong b¶ng sau :

N 1 2 3 4 5 6 ph2A 18,00 18,05 17,95 18,15 17,95 18,20 ph2B 18,55 17,60 18,00 18,30 18,25 17,90 ph3C 17,65 17,70 17,90 17,65 17,85 17,75 ph2D 19,10 18,40 18,10 18,70 18,80 18,50

a/ TÝnh gi¸ trÞ Trung b×nh vµ Ph ¬ng sai cña mçi nghiªn cøu vµ nhËn xÐt. b/ BiÕt gi¸ trÞ thËt lµ 18,1. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ sai sè cña mçi nghiªn cøu. Gi¶i :

X = S2 = ph2A 18,050 0,012 ph2B 18,100 0,112 ph3C 17,750 0,018 ph2D 18,600 0,120

ph2A

ph2B

ph2C

ph2D 17,000 18,000 19,000

05,18 1,18   = 0,354  tB ( 95,5 ) = 2,57 t A ,0 012

6

KÕt luËn : H0 : x  sai sè ngÉu nhiªn

75,17 1,18  ph2C :  = 6,48 tB ( 95,5 ) = 2,57 tC ,0 018

6

31

KÕt luËn : Ha : x  sai sè hÖ thèng.

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

VÝ dô 3.2 : Cho kÕt qu¶ nghiªn cøu cña A vµ B :

4 34,9 31,9 5 34,1 33,0 6 33,2 31,6 7 33,2 32,1

1 A 33,5 B 31,1 8 A 31,1 B 31,5 2 33,9 32,9 9 31,1 31,0 3 33,5 32,8 10 31,7 31,0

Ax S2

Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch so s¸nh 2 kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn Gi¶i:

Bx = 31,89 S2 B = 0,619

= 32,72 B = 1,327

* Kh«ng liªn quan tõng ®«i mét: H0 = 2 kÕt qu¶ nghiªn cøu kh«ng kh¸c nhau. Ha = 2 kÕt qu¶ kh¸c nhau.

d = 32,72 - 31,89 = 0,83

2 B

2 S A  2

S Sd 

2

t

d

2

83,0 t 9,1   d  S 10 10 10  10  ,0 973 n n  1 n.n 1

tb ( 0,95 ; 18 ) = 2,101 KÕt luËn tt tb  chÊp nhËn H0

d

83,0

 d

3,8 10

n

2

2

2

89,12

( 

* Liªn quan tõng ®«i mét : H0 = 2 kÕt qu¶ nghiªn cøu kh«ng kh¸c nhau. Ha = 2 kÕt qu¶ kh¸c nhau.

 d

 )d n

S

,0

667

2 d

10

1n 

3,8 10 1 

83,0

t

N

2,3

t

d  S

.0

d

667 10

tb ( 0,95 ; 9 ) = 2,26  ttÝnh tb  chÊp nhËn Ha tb ( 0,99 ; 9 ) = 3,25  ttÝnh tb  b¸c bá Ha

32

Nh©n xÐt : - Kh¶o s¸t liªn quan tõng ®«i mét cho thÊy cã sù sai kh¸c, trong khi kh¶o s¸t kh«ng liªn quan tõng ®«i mét th× kh«ng thÊy sù kh¸c nhau.

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

- Khi thay ®æi ®é tin cËy th«ng kª th× cã thÓ dÉn ®Õn thay ®æi kÕt luËn thèng kª. VÝ dô 3.3:

§Ó x¸c ®Þnh l îng urª trong m¸u ng êi, ta x©y dùng mét ph ¬ng ph¸p míi. Ta muèn kiÓm tra xem ph ¬ng ph¸p míi nµy cã g× kh¸c ®¸ng kÓ so víi ph ¬ng ph¸p ®· ® îc chÊp nhËn trong phßng thÝ nghiÖm. Ta thùc hiÖn hai ph ¬ng ph¸p trªn 6 mÉu kh¸c nhau vµ thu ® îc kÕt qu¶ ghi trong b¶ng sau:

MÉu di-dtb (di-dtb)2 di

A B C D E F Ph ¬ng ph¸p míi 10,2 mg/dl 12,7 8,6 17,5 11,2 11,5 Ph ¬ng ph¸p so s¸nh 10,5 11,9 8,7 16,9 10,9 11,1 -0,6 0,5 -0,4 0,3 0,0 0,1 0,36 0,25 0,16 0,09 0,00 0,01 Tæng 0,87 -0,3 0,8 -0,1 0,6 0,3 0,4 dtb=0,28

6

 = 1,63

87,0 5

28,0 42,0

= 0,42  t = Khi ®ã, ta cã sd =

Gi¸ trÞ t t ¬ng øng trong b¶ng øng víi ®é tin cËy 95% lµ 2,571, lín h¬n gi¸ trÞ t tÝnh ® îc. Do ®ã, hai ph ¬ng ph¸p kh«ng kh¸c nhau ®¸ng kÓ.

VÝ dô 3.4:

Mét ph ¬ng ph¸p míi ® îc x©y dùng ®Ó x¸c ®Þnh hµm l îng s¾t trong chÊt kÕt tinh víi c¬ bo. §é chÝnh x¸c cña ph ¬ng ph¸p ® îc ph©n tÝch b»ng c¸ch so s¸nh kÕt qu¶ thu ® îc víi kÕt qu¶ thu ® îc khi dïng ph ¬ng ph¸p amoniac. Ta cã b¶ng sau:

Ph ¬ng ph¸p míi Ph ¬ng ph¸p so s¸nh

20,01% 18,89%

20,05 19,20

18,65 19,00

19,25 19,70

19,40 19,40

19,99

19,65% 19,24%

Hái cã sù kh¸c nhau nµo ®¸ng kÓ gi÷a hai ph ¬ng ph¸p trªn kh«ng?

(xi2-xtb2)2 0,122 0,002 0,058 0,212 0,026 xi2-xtb2 0,35 0,04 0,24 0,46 0,16 xi2 18,89 19,20 19,00 19,70 19,40 xi1-xtb1 0,45 0,85 1,00 0,40 0,25 0,24 Ta cã b¶ng sau (tr íc hÕt dïng chuÈn F ®Ó xem cã thÓ so s¸nh hai ph ¬ng ph¸p nµy víi nhau kh«ng) x i1 20,01 20,05 18,65 19,25 19,40 19,99 19,65 (xi1-xtb1)2 0,202 0,722 1,000 0,160 0,062 0,116 2,262 19,24 0,420

262,2 420,0

5/ 4/

33

Do ®ã, ta cã F = = 4,31

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

,2

420

Xem trong b¶ng, gi¸ trÞ F t ¬ng øng lín h¬n. Do ®ã, cã thÓ so s¸nh hai ph ¬ng ph¸p nµy víi nhau. Lóc nµy, ta tÝnh sp

262 11

,0  2 

= 0,546 Sp =

24,19

Do ®ã, ta tÝnh ® îc t lµ:

65,19 ,0

 546

56  5 6 

t = = 1,23

Gi¸ trÞ nµy nhá h¬n gi¸ trÞ trong b¶ng øng víi ®é tin cËy 95%, do ®ã kh«ng cã sù kh¸c nhau ®¸ng kÓ nµo gi÷a hai ph ¬ng ph¸p.

3.3.2. So s¸nh ®é sai biÖt: V× Ph ¬ng sai ®Æc tr ng cho ®é sai biÖt, nªn so s¸nh ®é sai biÖt , chÝnh lµ so s¸nh ph ¬ng sai. Ng êi ta sö dông chuÈn Fisher ®Ó so s¸nh:

S(

21

2 1 

2 )S 2

2 S 1  2 S 2

f,f,p(F ) ChuÈn Fisher: 3.21

2 ® îc chÊp nhËn khi vµ chØ khi F kh«ng ®¸ng tin cËy.

2 = S2

2 ® îc chÊp nhËn khi vµ chØ khi F ®¸ng tin cËy .

2 S2

Khi ®ã:

Gi¶ thiÕt H0: S1 ( FtÝnh < Fb¶ng ( p,f1,f2 ) ). Gi¶ thiÕt Ha: S 1 ( FtÝnh > Fb¶ng ( p,f1,f2 ) ).

2 1

2

2 > S2

2 > 1 nªn : S1

2

S V× : S

ViÖc so s¸nh FtÝnh vµ Fb¶ng lu«n phô thuéc vµo ®é tin cËy thèng kª cho tr íc.

VÝ dô 3.5 : Hai nghiªn cøu A vµ B thu ® îc kÕt qu¶ nh sau :

5 4,55 4,53 13 4,90 4,66 6 4,45 4,55 14 4,50 - 7 4,55 4,60 15 4,45 - 8 4,39 4,64 16 4,66 -

4 4,59 4,72 12 4,66 4,56 20 4,22 1 A 4,40 B 4,42 9 A 4,75 B 4,29 17 A 4,80 B - 2 4,56 4,47 10 4,72 4,52 18 4,36 - 3 4,42 4,70 11 4,53 4,57 19 4,75 - -

x

75,4

0295

a/ TÝnh c¸c ®¹i l îng ®Æc tr ng cña tËp hai kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn. b/ So s¸nh gi¸ trÞ trung b×nh vµ gi¸ trÞ ph ¬ng sai cña 2 nghiªn cøu A vµ B. Gi¶i :

A

2 2 S  A S B

vµ H0

  x in

S 2 ,0 A 

1 20

34

x

56,4

0139

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

B

2 2 S  A S B

vµ Ha

  x jin

S 2 ,0 B 

1 13

2 A  2 B

S F 54,2  12,2 F  )12,19,95(b ,0 ,0 0259 0139 S

KÕt luËn : chÊp nhËn H0, b¸c bá Ha

VÝ dô 3.6:

Ta x©y dùng mét ph ¬ng ph¸p s¾c ký x¸c ®Þnh l îng ® êng trong huyÕt thanh. Sö dông chuÈn F ®Ó so s¸nh kÕt qu¶. Cho biÕt cã sù kh¸c nhau ®¸ng kÓ nµo gi÷a hai ph ¬ng ph¸p kh«ng?

Ph ¬ng ph¸p cña ta Ph ¬ng ph¸p Folin-Wu

mg/ml mg/ml

127 130

125 128

123 131

130 129

131 127

126 125

129

Trung b×nh S2 Trung b×nh S2 127 8,3 128 4,8

Do ®ã , F = 1,73. Tõ b¶ng ta cã Fb = 4,95. Tõ ®ã suy ra kh«ng cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ nµo gi÷a hai ph ¬ng ph¸p.

B

A

3..3.3.Bµi to¸n so s¸nh 2 tû sè :

p  A

p  B

X N

X N

A

B

- §Ó so s¸nh 2 tû sè : vµ , ta dïng chuÈn t :

A

B

p

p1q 

X N

X  N 

A pq

B pq

A

B

p p  Trong ®ã : vµ 3.22 ttÝnh =

A

B

 N N

- Cã hai ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông c«ng thøc trªn : 1/ MÉu ph¶i ®ñ lín, Ýt nhÊt ph¶i cã :

NA p , NB p  5 vµ NA q , NB q  5

2/ p vµ q ph¶i gÇn 0,5 , nghÜa lµ xa 1 vµ 0 , cô thÓ ta ph¶i cã : p > 0,1 vµ q < 0,9 hoÆc p < 0,9 vµ q > 0,1

- Bµi to¸n khi ®ã víi gi¶ thiÕt thèng kª vµ kÕt luËn th«ng kª nh sau:

35

* Gi¶ thiÕt thèng kª : H0 pA pB ; Ha pA  pB

Lª §øc Ngäc – Xö lý sè liÖu vµ KÕ ho¹ch ho¸ thùc nghiÖm- Khoa ho¸,§HQGHN. 2001

* KÕt luËn thèng kª :

t < 1,96 : chÊp nhËn H0, b¸c bá Ha ( = 0,05 ) t > 1,96 : chÊp nhËn Ha, b¸c bá H0 ( = 0,05 ) VÝ dô 3.7:

TiÕn hµnh hai l« nghiªn cøu, L« 1 cã 300 X1 trong ®ã cã 250 Y1, l« 2 cã 400 X2 trong ®ã cã 240 Y2. Víi = 0,05 h·y ®¸nh gi¸ xem tû lÖ cña hai l« cã gièng nhau hay kh¸c nhau?

833,0

6,0

Gi¶i: -TÝnh tû lÖ :

p1

p 2

250  300

240  400

p

7,0

-¸p dung c«ng thøc

250 300

240 400

 

vµ q =1-0,7=0,3

,0

833

6,0

65,6

f;95,0(t

96,1)

700

698



2 

- tÝnh ttinh :

3,07,0  300

3,07,0  400

ttÝnh=

36

KÕt luËn : Tû lÖ cña hai l« lµ kh¸c nhau ®¸ng tin cËy ë ng ìng 95%.