Bài giảng Gói giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế của Việt Nam: Hiệu quả và những vấn đề đang đặt ra - Nguyễn Thắng, Nguyễn Ngọc Anh

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Gói giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế của Việt Nam: Hiệu quả và những vấn đề đang đặt ra trình bày về cập nhật tình hình; mục tiêu ưu tiên chính sách năm 2009; các gói giải pháp chống suy giảm kinh tế; các vấn đề đặt ra. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Gói giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế của Việt Nam: Hiệu quả và những vấn đề đang đặt ra - Nguyễn Thắng, Nguyễn Ngọc Anh

Gói giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế của Việt Nam: Hiệu quả và những vấn đề đang đặt ra Nguyễn Thắng Trung tâm Phân tích và Dự báo (CAFVASS) Nguyễn Ngọc Anh Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Phát triển (DEPOCEN) 1
Nội dung trình bày • Cập nhật tình hình • Xác định mục tiêu ưu tiên chính sách năm 2009 • Phân tích các gói giải pháp chống suy giảm kinh tế • Các vấn đề đặt ra 2
I. Cập nhật diễn biến kinh tế Trên thế giới – Các thị trường chứng khoán đã ổn định hơn: Dow Jones 8000 – Giá dầu thô tăng trở lại và ở mức quanh 50 USD/thùng, giá vàng xuống dưới ngưỡng 900 USD/ounce – Điểm chính trong Kế hoạch Geithner: Lôi kéo khu vực tư nhân cùng Chính phủ mua lại tài sản độc hại: còn rất nhiều yếu tố bất định liên quan đến cuộc chơi của 3 bên: • Các ngân hàng: có tiếp tục ôm bom? • Các tổ chức đầu tư: đòi lợi tức 20% trở lên cho cuộc chơi • Người dân nộp thuê: đồng tiền xấp thì các tổ chức tài chính lợi, còn đồng tiền ngửa thì người đóng thuế thiệt – Hội nghị G-20: • IMF hưởng lợi • Tạo hiệu ứng tâm lý tích cực 3
Cập nhật diễn biến kinh tế (tiếp theo) • Ở trong nước – GDP quí 1 tăng 3,1%: tăng trưởng dương song thấp hơn nhiều so với mức tiềm năng – Xuất khẩu, FDI giảm mạnh – Lạm phát thấp – Thị trường chứng khoán quay đầu tăng đáng kể, thị trường bất động sản đã có giao dịch gia tăng ở một số nơi 4
Các nhóm bị ảnh hưởng ở Việt Nam Đánh giá nhanh tác động của khủng hoảng – CAF/VASS phối hợp cùng WB và Oxfam thực hiện vào tháng 2 và 3/2009 tại Hà Nội, Thanh Hóa 1.Lao động trong các doanh nghiệp có định hướng xuất khẩu (công nghiệp chế tạo, du lịch, làng nghề v.v…) - Lao động nam/nữ - Lao động có đăng ký/không đăng ký - Lao động bản địa/nhập cư 2. Lao động tự do 3. Nông dân 4. Những người sống phụ thuộc của lao động bị mất việc Tác động: (i) thôi việc: ở lại tìm việc; trở về quê; (ii) có việc song giảm giờ làm và thu nhập 5
Cập nhật chính sách mới – Chính phủ công bố gói kích cầu tiếp theo: (i) cho vay đầu tư mới; (ii) kích cầu khu vực nông thôn; (iii) giảm 50% thuế VAT đối với một số mặt hàng; (iv) giảm thuế trước bạ đối với ô tô – Tăng lương tối thiểu từ 1/5/2009 – Hạ lãi suất tái cấp vốn và lãi suất chiết khấu 6
II. Xác định mục tiêu ưu tiên chính sách cho năm 2009 II.1. Đặc điểm mang tính đặc thù của Việt Nam – Những đặc điểm bất lợi cho can thiệp chính sách chống suy giảm kinh tế • lạm phát ở Việt Nam trong 2 năm vừa qua cũng rất cao, gây tác động bất lợi về tâm lý mặc dù rủi ro lạm phát trong năm 2009 không lớn do cả hai nhóm yếu tố chi phí đẩy và cầu kéo đều đã đảo chiều • khác với Trung Quốc và một số nước khác ở Đông Nam Á, dư địa để Việt Nam thực hiện kích cầu khá hạn chế do tình trạng thâm hụt ngân sách và thương mại ở mức cao và kéo dài. – Những đặc điểm thuận lợi cho can thiệp chính sách chống suy giảm kinh tế • tỷ trọng đầu tư công ở Việt Nam thuộc loại cao trên thế giới, tuy cần phải giảm xuống trong trung và dài hạn, song thuận lợi đối với các can thiệp chính sách trong ngắn hạn do tạo điều kiện thuận lợi đối với các gói kích cầu dựa vào đầu tư công khá phổ biến • nhu cầu phát triển hạ tầng cơ sở cũng như bất động sản ở tất cả các phân khúc còn rất lớn 7
II.2. Mục tiêu ưu tiên chính sách trong năm 2009 • Mục tiêu ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong năm là duy trì việc làm nhằm đảo ngược vòng xoáy luẩn quẩn của suy giảm kinh tế, với mức lạm phát và mất cân đối vĩ mô (thâm hụt ngân sách, thâm hụt tài khoản vãng lai) ở mức thấp nhất có thể • Để đạt được mục tiêu này, sẽ hữu ích nếu xác định được ngành có khả năng dẫn dắt quá trình phục hồi để trên cơ sở đó – xác định được những ưu tiên trong xây dựng chính sách – có chỉ báo về mức độ phục hồi nền kinh tế 8
II.3. Ngành nào có khả năng dẫn dắt quá trình phục hồi? • Các tiêu chí của ngành dẫn dắt quá trình phục hồi: – Ít phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường thế giới – Dư địa cầu nội địa lớn – Có khả năng hấp thụ nhiều lao động phổ thông – Có hiệu ứng lan tỏa (backward linkages) đối với nền kinh tế cao thông qua sử dụng nhiều đầu vào sản xuất trong nước – Khả năng và mức độ tác động của các can thiệp chinh sách cao 9
Độ co giãn của Đánh giá theo các tiêu chí việc làm theoTT Độ Hấp phụ Can Dư địa thụ lao Hiệu 2002 - 2005 - thuộc thiệp Ngành Tỉ trọng cầu nội động ứng 2004 2007 vào TT chính địa phổ lan tỏa thế sách thông giới Thấp- Vừa Vừa Vừa Nông lâm nghiệp 50% -0.14 -0.45 Cao vừa phải phải phải phải Thấp- Vừa Vừa Chế biến 13% 0.66 0.57 Cao Cao vừa phải phải phải Thấp - Thấp- Thương nghiệp, dịch Vừa 12% 0.75 0.42 Thấp Cao Vừa vừa vụ nhỏ phải phải phải Xây dựng 5% 1.42 0.50 Thấp Cao Cao Cao Cao Vừa Vừa Vừa Thuỷ sản 4% 1.46 0.54 Cao Thấp phải phải phải Thấp- Vừa Vận tải, kho bãi, 3% 0.10 0.04 Thấp Cao vừa Cao phải - thông tin phải Cao Khách sạn, nhà 2% 0.41 0.19 hàng Khác 9% 0.29- 0.24- 10 4.8 5.7
II.4. Các ngành trong ngăn chặn suy giảm và hướng tới phục hồi • Xây dựng: có khả năng đóng vai trò dẫn dắt quá trình phục hồi, là thông số chỉ báo quan trọng của quá trình này • Nông nghiệp: tấm chặn cuối cùng + cộng hưởng hiệu ứng phục hồi • Chế biến hướng thị trường trong nước: cộng hưởng hiệu ứng phục hồi (nếu được chính sách tỉ giá hợp lý che chắn hỗ trợ) • Thương nghiệp, dịch vụ: cộng hưởng • Vận tải, kho bãi: cộng hưởng 11
III. Các gói giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế • Chính sách tiền tệ nới lỏng giúp tăng thanh khoản và giảm chi phí vốn là cần thiết những chưa đủ do chính sách tiền tệ đã đi gần đến giới hạn, bao gồm ngưỡng kỹ thuật và ngưỡng tác động • Kích cầu qua ngân sách (gói kích cầu), bao gồm việc tăng chi đầu tư vào hạ tầng cơ sở với sản phẩm đầu ra được Nhà nước “bao tiêu”, hay tăng chi thường xuyên hoặc giảm thuế giúp kích thích tiêu dùng tạo đầu ra cho doanh nghiệp là rất cần thiết 12
Cơ cấu của gói kích cầu • Kích thích tiêu dùng của với người dân • Kích thích đầu tư của doanh nghiệp • Kích thích thông qua chi đầu tư của chính phủ 13
Các nguyên tắc của gói kích cầu • Kịp thời. • Đúng đối tượng: người hưởng lợi có khuynh hướng chi tiêu cao với mỗi đồng nhận thêm được nhờ tác động của gói kích cầu, và có xu hướng sử dụng hàng hóa được sản xuất trong nước với hàm lượng đầu vào sản xuất trong nước cao. • Thực hiện trong ngắn hạn. 14
Phân tích các gói kích cầu của Việt Nam Mức độ phù hợp với Chính sách Nguyên Nguyên Nguyên Chú thích tắc 1: Kịp tắc 2: tắc 3: thời Đúng đối Ngắn tượng*/ hạ n (1) (2) (3) (4) (5) (6) III. Trợ cấp một lần trị A A- ÷ A+ A Nếu khâu thực hiện được 1. giá 200.000 giám sát tốt từ xã hội thì đồng/người vào dịp hiệu quả thu được rất cao. Tết Nguyên Đán III. Giãn thuế A B÷ A- A Nhiều người sẽ dùng thuế 2. được tạm giãn để tiết kiệm do không chắc chắn về việc được miễn thuế, cũng như đề phòng bất trắc nếu nền kinh tế không được cải thiện. Nên chỉ miễn thuế thu nhập cá nhân cho mức đóng thuế15 5%.
Phân tích các gói kích cầu của Việt Nam (tiếp theo) Mức độ phù hợp với Chính sách Nguyên tắc Nguyên tắc Nguyên tắc 1: Kịp thời 2: Đúng đối 3: Ngắn tượng*/ hạn (1) (2) (3) (4) (5) III.3 Bù 4% lãi suất cho doanh nghiệp B+ B- ÷ A- A . Chú thích: Việc đáp ứng Nguyên tắc số 2 về đúng đối tượng thì lại phụ thuộc rất nhiều vào khâu thực hiện: * nếu hướng vào các doanh nghiệp thâm dụng lao động: OK, kể cả có đảo nợ * nếu giúp các doanh nghiệp lớn thâm dụng vốn đảo nợ: cấu phần này của gói kích cầu lại hoạt động như gói giải cứu, nên cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo đạt được mục tiêu chính là việc làm, trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua doanh nghiệp giảm giá bán sản phẩm tạo hiệu ứng lan tỏa sang các doanh nghiệp khác 16
Phân tích các gói kích cầu của Việt Nam (tiếp theo) Mức độ phù hợp với Chính sách Nguyên tắc Nguyên tắc Nguyên tắc 1: Kịp thời 2: Đúng đối 3: Ngắn tượng*/ hạn (1) (2) (3) (4) (5) III.4 Hỗ trợ lãi suất cho các tổ chức, cá B+ B . nhân vay vốn trung, dài hạn ngân hàng để thực hiện đầu tư mới phát triển sản xuất, kinh doanh (Quyết định 443/QĐ-TTg ngày 4/4/2009) Chú thích: Việc đáp ứng Nguyên tắc số 2 về đúng đối tượng cần được tiếp tục phân tích. 17
Phân tích các gói kích cầu của Việt Nam (tiếp theo) Mức độ phù hợp với Chính sách Nguyên tắc Nguyên tắc Nguyên tắc 1: Kịp thời 2: Đúng đối 3: Ngắn tượng*/ hạn (1) (2) (3) (4) (5) III.5 Từ ngày 1/5/2009 đến hết B+ B+ ÷ A- A . 31/12/2009, sẽ giảm 50% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hàng hóa, dịch vụ: sợi, giấy, xi măng, gạch ngói, mô tô (Quyết định 58, ngày 16/4/2009) Chú thích: Về cơ bản đáp ứng được cả 3 tiêu chí, hỗ trợ tốt ngành xây dựng có khả năng dẫn dắt quá trình phục hồi. Tuy nhiên không rõ tác động của việc giảm thuế đối với mô tô 2 bánh và 3 bánh vì khoản hỗ trợ này có thể rò rỉ ra hàng ngoại nhập 18
Phân tích các gói kích cầu của Việt Nam (tiếp theo) Mức độ phù hợp với Chính sách Nguyên tắc Nguyên tắc Nguyên tắc 1: Kịp thời 2: Đúng đối 3: Ngắn tượng*/ hạn (1) (2) (3) (4) (5) III.6 Nhà nước hỗ trợ lãi suất 100% và 4% B+ A A . đối với các khoản vay ngắn, trung hạn ngân hàng bằng đồng Việt Nam của các tổ chức, cá nhân vay để mua sắm máy móc, thiết bị, phương tiện, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp và vật liệu xây dựng nhà ở khu vực nông thôn (Quyết định 497/QĐ-TTg ngày 17/4/2009) Chú thích: Đáp ứng tốt cả 3 tiêu chí, hỗ trợ tốt ngành xây dựng có khả năng dẫn dắt quá trình phục hồ và ngành nông nghiệp tạo hiệu ứng cộng hưởng, đạt được cả hiệu quả kinh tế lẫn công bằng xã hội do hỗ trợ trực tiếp cho khu vực nông nghiệp nông thôn 19
Các chính sách bổ trợ khác Quyết định tăng lương tối thiểu từ 1/5/2009 cũng góp phần kích cầu Ưu tiên đưa vào thực hiện sớm các hạng mục sử dụng nhiều lao động và nhiều đầu vào sản xuất trong nước trong danh mục các dự án đầu tư phát triển đã được lên kế hoạch để thông qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa giúp nhanh chóng kích hoạt lại nền kinh tế Chính sách tỷ giá cần linh hoạt hơn nữa cho phù hợp với thị trường, giúp tránh không để đồng tiền Việt Nam bị định giá cao, qua đó vừa giúp các doanh nghiệp xuất khẩu và cạnh tranh với nhập khẩu có vũ khí cạnh tranh quốc tế sắc bén, vừa giúp nền kinh tế có chiếc van an toàn hoạt động hiệu quả trong việc giảm bớt sức ép lên cán cân thanh toán liên quan đến việc mở rộng chính sách tài khóa và nới lỏng chính sách tiền tệ. • Thúc đẩy xúc tiến xuất khẩu • Đẩy mạnh cải cách hành chính để tăng thu hút đầu tư 20