Bài giảng Hành vi tiêu dùng: Chương 3 - Ảnh hưởng của yếu tố xã hội đến hành vi người tiêu dùng

Trong bối cảnh thị trường ngày càng năng động và phức tạp, việc thấu hiểu sâu sắc các yếu tố tác động đến hành vi người tiêu dùng trở thành một nền tảng thiết yếu cho mọi chiến lược kinh doanh hiệu quả. Chương này tập trung phân tích tầm ảnh hưởng của các yếu tố xã hội, bao gồm nhóm tham khảo, gia đình, vai trò và địa vị, lên quá trình ra quyết định mua sắm và sử dụng sản phẩm của cá nhân. Mục tiêu là làm rõ cách thức các mối quan hệ và chuẩn mực xã hội định hình thái độ, nhận thức và cuối cùng là hành vi tiêu dùng, từ đó cung cấp những cái nhìn giá ích để doanh nghiệp có thể xây dựng các giải pháp marketing phù hợp và hiệu quả hơn.

Sinh viên ngành kinh tế, marketing, các nhà quản lý, chuyên gia tiếp thị và những nhà nghiên cứu quan tâm đến hành vi người tiêu dùng và chiến lược marketing dựa trên yếu tố xã hội.

Chương này đi sâu vào phân tích các yếu tố xã hội then chốt tác động đến hành vi người tiêu dùng, bao gồm nhóm tham khảo, gia đình, cũng như vai trò và địa vị xã hội. Các yếu tố này được trình bày như những động lực mạnh mẽ định hình thái độ, nhận thức và quyết định mua sắm của cá nhân. Cụ thể, chương tập trung định nghĩa và phân loại các nhóm tham khảo – từ trực tiếp (gia đình, bạn bè) đến gián tiếp (tổ chức, trường học) – và làm rõ cơ chế mà qua đó chúng tạo ra ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng. Một phần đáng kể của nội dung được dành để khám phá hiện tượng người ảnh hưởng (Influencer) và chiến lược Influencer Marketing, cung cấp các số liệu minh chứng về hiệu quả vượt trội của nó. Ví dụ, gần 90% nhà tiếp thị báo cáo rằng Influencer Marketing mang lại lợi tức đầu tư (ROI) tương đương hoặc tốt hơn các kênh khác, và tại Việt Nam, có tới 90% khách hàng tin tưởng lời giới thiệu từ người ảnh hưởng, so với chỉ 33% cho quảng cáo truyền thống. Chương cũng chỉ ra rằng một chiến dịch Influencer Marketing hiệu quả có thể mang lại doanh thu cao gấp 6.5 lần chi phí bỏ ra. Thông qua việc phân tích sâu sắc các yếu tố này, chương không chỉ giúp độc giả hiểu được ý nghĩa của các mối quan hệ xã hội trong hành vi mua sắm mà còn cung cấp cơ sở để nhận diện đối tượng khách hàng mục tiêu và đề xuất các giải pháp marketing chiến lược, tối ưu hóa sự tương tác của doanh nghiệp với thị trường.