Bài giảng Học phần 5: Du lịch bền vững

Chia sẻ: Đinh Tường Vi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Học phần 5: Du lịch bền vững nhằm giới thiệu đến bạn đọc về tổng quan du lịch bền vững, đánh giá du lịch bền vững, quản lý tác động du khách, ngành du lịch và tác động tuyên truyền. Với các bạn đang học chuyên ngành du lịch thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích dành cho các bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Học phần 5: Du lịch bền vững

MPA MPA Xây dựng Năng lực Quản lý cho KBTB Xây dựng Năng lực Quản lý cho KBTB TRAINING TRAINING Học phần 5: NỘI DUNG DU LỊCH BỀN VỮNG Tổng quan về Du lịch Bền vững Đánh giá Du lịch Bền vững Quản lý Tác động Du khách Ngành Du lịch Giáo dục và tuyên truyền MPA MPA So sánh Du lịch Bền vững và Du lịch Du lịch bền vững là gì? TRAINING TRAINING thông thường Việc đi tới và tham quan các điểm tự nhiên một cách có trách nhiệm về môi trường nhằm thưởng thức và DU LỊCH THÔNG THƯỜNG DU LỊCH BỀN VỮNG và cảm nhận thiên nhiên (và bất kỳ đặc điểm văn hóa văn hóa kèm theo, cả trong quá khứ và hiện tại) theo cách khiến thúc đẩy bảo tồn, ít tác động, và mang lại lợi ích kinh tế xã hội cho cộng đồng tham gia. 1. Mục đích duy nhất: Lợi nhuận (World Conservation Union,1996) 2. Không có kế hoạch 3. Hướng tới du khách là chính “Du lịch bền vững” giống và khác “du lịch tự nhiên” và “du lịch mạo 4. Do bên ngoài kiểm soát hiểm” như thế nào? 5. Chỉ tập trung vào giải trí 6. Bảo tồn không được ưu tiên - Đều hướng tới trân trọng và thưởng thức tự nhiên và thế giới 7. Cộng đồng không được ưu tiên hoang dã 8. “Rò rỉ” lợi nhuận - Nhưng không phải tất cả đều bền vững về mặt giảm thiểu tác động môi trường, mang lợi ích cho địa phương và tôn trọng văn hóa bản địa. MPA So sánh Du lịch Bền vững và Du lịch MPA “Ba nguyên tắc cơ bản của Du lịch bền vững” TRAINING thông thường TRAINING 1. Thân thiện môi trường DU LỊCH THÔNG THƯỜNG DU LỊCH BỀN VỮNG Giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi trường và cố gắng đem lại lợi ích cho môi trường 1. Mục đích duy nhất: Lợi nhuận 1. 3 mục đích: lợi nhuận, 2. Gần gũi về xã hội và văn hóa 2. Không có kế hoạch môi trường, cộng đồng 3. Hướng tới du khách là chính 2. Thường được lập kế hoạch Mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương, tồn 4. Do bên ngoài kiểm soát 3. Hướng tới địa phương trọng truyền thống và văn hóa bản địa 5. Chỉ tập trung vào giải trí 4. Địa phương có thể quản lý 6. Không ưu tiên bảo tồn 5. Tập trung vào giáp dục 7. Không ưu tiên cộng đồng 6. Ưu tiên bảo tồn 3. Lợi ích kinh tế 8. “Rò rỉ” lợi nhuận 7. Ưu tiên cộng đồng Công ăn việc làm 8. Lợi nhuận dành cho cộng đồng Lợi nhuận (cho KBTB và cộng đồng) 1
MPA MPA Du lịch và Môi trường Du lịch và Môi trường TRAINING TRAINING TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) 1. Suy thoái/giảm sút tài nguyên và 1. Suy thoái/giảm sút tài nguyên và 1. Đóng góp tài chính nguồn lợi tự nhiên nguồn lợi tự nhiên Trực tiếp và gián tiếp Tác động tới các nguồn tài nguyên dễ Tác động tới các nguồn tài nguyên dễ bị tổn thương, đang bị sức ép và đe dọa bị tổn thương, đang bị sức ép và đe dọa 2. Quản lý vững chắc Quản lý phát triển 2. Ô nhiễm 2. Ô nhiễm Khí thải, tiếng ồn, chất thải rắn Khí thải, tiếng ồn, chất thải rắn 3. Nhận thức về môi trường Giáo dục và nâng cao nhận thức 3. Tác động vật lý 3. Tác động vật lý Xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng Xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng 4. Bảo vệ và duy trì Luật pháp, quy định MPA MPA Du lịch và Xã hội Du lịch và Xã hội TRAINING TRAINING TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) 1. Thay đổi, mất đi các giá trị và đặc 1. Thay đổi, mất đi các giá trị và đặc trưng bản địa trưng bản địa Bị đối xử như hàng hóa Bị đối xử như hàng hóa 1. Củng cố vững mạnh cộng đồng Du lịch tạo việc làm, duy trì và phục 2. Va chạm văn hóa 2. Va chạm văn hóa hồi các truyền thống Bất bình đẳng kinh tế, khác biệt trong Bất bình đẳng kinh tế, khác biệt trong ứng xử ứng xử 2. Tăng giá trị văn hóa và truyền thống bản địa 3. Tác động vật lý gây sức ép xã hội 3. Tác động vật lý gây sức ép xã hội Bảo vệ các di sản văn hóa địa phương Mâu thuẫn sử dụng nguồn lợi, suy đồi Mâu thuẫn sử dụng nguồn lợi, suy đồi văn hóa văn hóa MPA MPA Du lịch và Kinh tế Du lịch và Kinh tế TRAINING TRAINING TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) TÁC ĐỘNG (du lịch thông thường) ĐÓNG GÓP (du lịch bền vững) 1. Rò rỉ 1. Rò rỉ Tiền không ở lại cộng đồng Tiền không ở lại cộng đồng 1. Đóng góp doanh số cho chính quyền địa phương 2. Chi phí hạ tầng du lịch 2. Chi phí hạ tầng du lịch Thiếu chi phí cho các hạ tầng cơ sở Thiếu chi phí cho các hạ tầng cơ sở 2. Tạo công ăn việc làm khác như giáo dục, y tế khác như giáo dục, y tế 3. Thúc đẩy kinh tế 3. Giá cả tăng cao 3. Giá cả tăng cao Tăng giá hàng hóa dịch vụ tại địa Tăng giá hàng hóa dịch vụ tại địa phương phương 2
MPA MPA Cancun: Ví dụ về du lịch thông thường Cancun ngày nay TRAINING TRAINING Cancun trước kia…. Đông đúc Phát triển “dàn trải” dọc bờ biển Ngoài ra: •Lượng lớn nước thải đổ thẳng ra biển •Môi trường tự nhiên không dược bảo vệ •Ít quan tâm tới văn hóa địa phương. Những bức ảnh này đuợc chụp ở phía Nam Cancun cách đây 30 năm Du lịch tạo việc làm và doanh thu cho Cancun nhưng… liệu phát triển du lịch có Khu nhà tạm bợ thể được thực hiện theo cách cân bằng hơn? MPA MPA Có nhu cầu dành cho du lịch bền vững? Du lịch – Ngành kinh tế lớn toàn cầu TRAINING TRAINING • Nhu cầu du lịch trên thế giới? Nhu cầu dành cho du lịch trên thế giới: • Nhu cầu du lịch tại khu vực Đông Nam Á? • Du lịch tạo ra 11% tổng sản phẩm nội địa toàn cầu • Hơn 200 triệu người làm việc trong ngành du lịch • Cứ 12 việc làm thì có 1 việc làm liên quan đến du lịch • Hàng năm có 700 triệu lượt khách du lịch quốc tế • Du lịch là một trong 5 ngành xuất khẩu lớn nhất tại 83% vs. các quốc gia • Du lịch là nguồn ngoại tệ lớn nhất của 38% quốc gia Æ Ngày nay, Du lịch được coi là ngành kinh tế lớn nhất trên thế giới MPA MPA Nhu cầu về du lịch tại Châu Á Nhu cầu đối với Du lịch Bền vững? TRAINING TRAINING Du lịch tăng trưởng rất nhanh do: Nói chung du lịch tăng trưởng ở mức 4% hàng năm, • Phục hồi sau thảm họa sóng thần năm 2004 nhưng du lịch sinh thái tăng trưởng nhanh hơn rất • Phục hồi sau dịch SARS năm 2003 nhiều: 10~15%/năm • Tăng số lượng các dịch vụ hàng không giá rẻ Du lịch sinh thái chiếm 40-60% tổng thị trường du lịch • Du khách quốc tế quan tâm hơn đến khu vực châu Á toàn cầu Tăng trưởng du lịch theo khu vực năm 2006 so với 2005: Đông Bắc Á: 7.0% Đông Nam Á: 8.2% Nam Á nói chung: 20.5% 3
MPA Du khách ưa thích du lịch bền vững MPA Tại sao du khách muốn đi du lịch bền vững? TRAINING đến từ đâu? TRAINING Top 12 quốc gia có lượng khách đi du lịch bền vững lớn nhất: - Xu hướng tăng sự quan tâm tới môi trường 1. Hoa Kỳ - Du khách tìm kiếm những điểm đến xa xôi, ít đông đúc 2. Anh Quốc - Du khách tìm kiếm sự đa dạng – không thích sự nhàm chán, 3. Đức giống nhau giữa các điểm du lịch 4. Australia Î 12 nước này cung cấp ¼ số 5. Pháp du khách tới Đông Nam Á 6. Thụy Điển 7. Hà Lan 8. Đan Mạch 9. Na Uy 10. Áo 11. Canada 12. New Zealand MPA THẢO LUẬN MPA Lợi ích từ du lịch đối với KBTB TRAINING Lợi ích và mối đe dọa từ Du lịch tới KBTB TRAINING 1. Doanh thu Trong 10 phút, thảo luận: • Phí vào cửa, phí sử dụng Thu tại cổng vào khu bảo tồn (nếu có) 1. Du lịch đã mang lại lợi ích gì cho bạn, gia đình Thu ở trên tàu, thuyền Lồng ghép vào phí đi tour du lịch bạn, và KBTB? Phí sử dụng trang thiết bị (tàu, đồ lặn…) Phí hoạt động giải trí (lặn, câu cá…) 2. Du lịch có ảnh hưởng tiêu cực hay không? • Lợi ích chia sẻ từ nhóm kinh tế tư nhân 3. Nói chung, du lịch mang lại trải nghiệm tích cực Bán quà tặng, lưu niệm, cho thuê tàu, cửa hàng ăn… Do cá nhân sở hữu hoặc quản lý hay tiêu cực đối với bạn? Một phần lợi nhuận đóng góp cho KBTB • Khoản đóng góp từ du khách MPA MPA Lợi ích từ du lịch đối với KBTB Lợi ích từ du lịch đối với KBTB TRAINING TRAINING 2. Cơ hội việc làm 3. Lợi thế về chính sách cho KBTB • Cán bộ du lịch cho KBTB Chính quyền thấy được lợi ích lớn từ KBTB – doanh thu và việc làm – nên sẽ hỗ trợ việc hoạt động của • Việc kinh doanh liên quan trực tiếp đến phục vụ du KBTB. khách Chủ nhà trọ, nhà hàng v.v… 4. Cơ hội giáo dục về môi trường • Hướng dẫn viên về tự nhiên Hướng dẫn viên về tự nhiên Trung tâm du khách • Việc làm gián tiếp: Các biển báo, panô tại địa điểm Công việc trong các ngành dịch vụ, xây dựng, cung ứng… Hướng tới các đối tượng khác nhau: khách quốc tế, quốc gia, địa phương 4
MPA MPA Đâu là những mối đe dọa? Ô nhiễm nước TRAINING TRAINING Du khách gây tác động nào: - Tới nguồn tài nguyên? - Tới chính trải nghiệm của họ? MPA MPA Rác thải và mảnh vụn Phá hủy đáy biển TRAINING TRAINING MPA MPA Tác động tới sinh vật hoang dã Tác động tới sinh vật hoang dã TRAINING TRAINING Bãi rùa đẻ (Kalamaki, Hy Lạp) xếp đầy thuyền đạp nước, cửa hàng Du khách đuổi theo khi chú rùa biển đang cố bơi ra xa. dịch vụ, xây dựng sát biển… khiến cho rùa không thể lên đẻ. Nên nhớ rằng du khách bơi ở phía trên đầu chú rùa biển khiến nó không thể nổi lên mặt nước để thở. 5
MPA MPA Tác động tới trải nghiệm của du khách Phát triển quá mức TRAINING TRAINING Quá đông đúc – cho dù có phá hoại môi trường hay không, việc Có thể do quy hoạch mở rộng du lịch hoặc do người di quá đông đúc sẽ làm giảm tính tự nhiên hoang dã của KBTB. dân tự do từ nơi khác đến để tìm việc làm Phát triển dày đăc Nhà cửa chật chội, chen chúc MPA MPA BÀI TẬP 5.1 Cân bằng giữa lợi ích và chi phí? Xây dựng “viễn cảnh du lịch” cho KBTB TRAINING TRAINING Cái tốt… …Cái xấu Trong thời gian 20 phút, mỗi nhóm xây dựng “viễn cảnh du lịch” cho KBTB của mình. Câu hỏi gợi ý: ? – Hiện nay chúng ta đang ở đâu? ? – Chúng ta muốn đi tới đâu? ? – Làm sao để tới đó? Trình bày với cả lớp (mỗi nhóm 2 phút) So sánh kết quả và rút ra ý nghĩa. Làm cách nào để quyết định có nên theo đuổi một kế (Tài liệu 6.3 – Xây dựng viễn cảnh cho điểm đến du lịch) hoạch phát triển du lịch bền vững hay không? MPA MPA ĐÁNH GIÁ Phân tích SWOT TRAINING TRAINING Liệu du lịch bền vững có phải là lựa chọn tốt cho cộng đồng và KBTB của bạn? S – Điểm mạnh (nội tại) W – Điểm yếu (nội tại) KBTB có thể thu hút du khách? O – Cơ hội (ngoại cảnh) KBTB có đủ điều kiện hạ tầng cho du lịch? T – Đe dọa (ngoại cảnh) Lợi ích thu được có lớn hơn chi phí? v.v… “nội tại" – cộng đồng biết, có thể kiểm soát được Bước đầu tiên phải làm là gì? “ngoại cảnh" – cộng đồng không Î Phải ĐÁNH GIÁ sức hấp dẫn, cơ sở hạ tầng, địa biết, không kiểm soát được điểm và các đặc điểm khác của KBTB để xem xét liệu nó có thích hợp cho phát triển du lịch bền vững hay không 6
MPA Những câu hỏi có thể sử dụng cho việc phân tích SWOT MPA Điểm mạnh Cơ hội BÀI TẬP 5.2 – Phân tích SWOT TRAINING TRAINING - Địa phương bạn có điểm du lịch nổi - Có cơ hội nào để quảng bá về các giá tiếng hay không? trị văn hoá và tự nhiên cho du khách? - Những khía cạnh môi trường hoặc di - Có ai trong cộng đồng địa phương sản nào đang được bảo vệ tốt? muốn làm việc trong quản lý du lịch Thực hiện phân tích SWOT cho KBTB của bạn (10 - Bạn có đội ngũ cán bộ hiểu biết làm và di sản? việc trong quản lý du lịch và di sản? - Du lịch có thể sử dụng những cơ sở phút) Tài liệu 5.6 - Những điểm mạnh của nhân viên và vật chất chưa sử dụng hết công suất những người tham gia trong vùng Bạn (các công trình lịch sử…)? là gì? - Có những cơ hội nào cho việc phối Thảo luận với cả lớp (5 phút): hợp và cộng tác? Điểm yếu Đe doạ - Cách tiếp cận hiện tại trong thuyết - Những mối đe doạ nào tác động đến giá trị Sau khi phân tích, bạn đã rút ra được điều gì? minh/diễn giải có cũ và cần xem xét lại di sản của địa phương hoặc của vùng? không? - Có những mối đe doạ đến các điều kiện vật 1. Không nên thực hiện du lịch bền vững - Có yếu tố vật lý nào của địa phương hay lý của các điểm di sản? vùng khiến cho việc quản lý du khách khó - Có những mối đe doạ nào đến sinh kế, năng 2. Chỉ thực hiện một phần khăn? lực kinh tế hoặc xã hội của cộng đồng địa - Có những yếu tố cụ thể nào gây khó khăn phương? 3. Xúc tiến toàn bộ kế hoạch phát triển du lịch bền vững cho tiếp cân thị trường? - Có những mối đe doạ nào đến khả năng tồn - Đánh giá và sự phản hồi chỉ ra vấn đề nào tại của các doanh nghiệp? đáng lẽ có thể cải thiện tốt hơn? - Có những mối đe doạ nào thể hiện rõ nét - Có thiếu các khoá huấn luyện hoặc năng lực qua phân tích rủi ro tiềm ẩn? không? MPA MPA Thống kê các điểm thu hút Thống kê các điểm thu hút TRAINING TRAINING Thu hút tự nhiên: cảnh đẹp (bãi biển, rừng ngập mặn…) và giá trị sinh học (duy nhất, có các loài đặc hữu, chim, thú biển, quần thể rạn san hô…) Thu hút văn hóa: festivals, lễ hội truyền thống, tôn giáo, món ăn địa phương… Thu hút lịch sử và di sản: bảo tàng, chùa chiền… Hoạt động giải trí: chèo thuyền, đi bộ, bơi lặn, câu cá, cắm trại… Xem thêm giáo trình và tài liệu. MPA MPA TRAINING QUẢN LÝ TÁC ĐỘNG CỦA DU KHÁCH TRAINING Tác động của du khách “Có 2 cách thay đổi… chủ động (có Nhớ lại các tác động tiêu cực mà du lịch có thể gây ra… kế hoạch) và bị động. Bạn muốn • Tác động tới sinh vật hoang dã làm theo cách nào?” • Ô nhiễm, rác thải ~Ed McMahon, The Conservation Fund • Phá hủy đáy biển • V.v… 7
MPA MPA Phương pháp quản lý tác động du khách Làm thế nào để quản lý các tác động này? TRAINING TRAINING SỨC TẢI MÔI TRƯỜNG Sức tải là số lượng lớn nhất các hoạt động du lịch Thực tế không hẳn là quản lý tài được duy trì mà không làm phá hủy môi trường nguyên, mà là quản lý con người … hoặc giảm mức độ hưởng thụ của du khách. Giám sát và quản lý các tác động của du khách là mấu chốt đối với quy hoạch phát triển du lịch bền vững của KBTB. MPA Bài tập 5.3 MPA Sức Tải Hạn chế của Sức tải TRAINING TRAINING Số lượng không phải lúc nào cũng là thước đo • Bài tập về sức tải chính xác của tác động. • Thời gian: 10 phút Tác động thay đổi tùy theo : Hành vi và động cơ của du khách Phương thức di chuyển Hình thức lưu trú HDV Mùa và thời gian trong ngày MPA MPA Quản lý thích nghi Ví dụ: Hạn chế của Sức tải Phương pháp giảm thiểu tác động của du khách TRAINING TRAINING Sức tải được sử dụng để giới hạn số lượng Giới hạn theo mùa hoặc tạm khách lặn biển tại các khu vực có rạn san hô thời Giới hạn kích thước nhóm Quy định đối với hành vi du khách Giả thiết: số lượng người lặn là chỉ số tin cậy Phân vùng phản ánh các tác động xấu tới rạn san hô Tăng phí Giáo dục du khách Tập huấn cho HDV Tuy nhiên: chỉ số này không tính đến đặc ...các phương pháp khác tích vật lý và sinh thái của từng khu vực lặn, cũng như hành vi của du khách đi lặn Bạn đang sử dụng phương Đóng cửa 1 bãi biển Cầu ván di trong rừng ngập mặn pháp nào? 8
MPA MPA Điểm điển cứu: KBTB Galapagos Điểm điển cứu: KBTB Galapagos TRAINING TRAINING MPA MPA Điểm điển cứu: KBTB Galapagos Các điểm du lịch tại Galapagos TRAINING TRAINING Không giới hạn tổng số lượng du khách - mà là số lượng khách tại 1 địa điểm Tổng số lượng du khách không bị giới hạn. Giới hạn số lượng du khách tại 1 địa điểm. Du khách phải đi theo lịch trình nhất định. Du khách phải đi theo nhóm có HDV. MPA MPA Giám sát số lượng du khách tại Galapagos NGÀNH DU LỊCH TRAINING TRAINING Sổ ghi chép tại cửa ra vào Báo cáo từ tàu thuyền Làm việc với các nhà kinh doanh du lịch Báo cáo từ HDV (sau mỗi lần đến 1 địa điểm) để thực hành quản lý tốt hơn 9
MPA MPA Các phân đoạn của Ngành Du lịch Tác động của các nhà điều hành tour TRAINING TRAINING 1. Nhà điều hành tour du lịch 1. Nhà điều hành tour có ảnh hưởng lớn đến sự lựa 2. Nhà quản lý khách sạn chọn điểm đến du lịch. 3. Du thuyền 2. Nhà điều hành tour có thể tác động đến du khách 4. Các hoạt động giải trí thông qua: Tour operators can make great impacts via their own management practices: • “Thực hành quản lý tốt hơn” trong tour của họ • “Chuỗi cung ứng bền vững” khi hợp đồng với các nhà cung cấp dịch vụ khác. MPA Nguyên tắc quản lý đối với MPA Nguyên tắc quản lý đối với TRAINING nhà điều hành tour TRAINING nhà điều hành tour Giảm tác động đến môi trường nhạy cảm Giới hạn quy mô tour (số lượng du khách) MPA Nguyên tắc quản lý đối với MPA Nguyên tắc quản lý đối với TRAINING nhà điều hành tour TRAINING nhà điều hành tour Sử dụng HDV địa phương, sản vật địa phương và đối xử Lồng ghép giáo dục và công bằng với họ nâng cao nhận thức vào các tour Đóng góp cho cộng đồng 10
MPA MPA KHÁCH SẠN & KHU NGHỈ DƯỠNG Tác động tiêu cực của xây dựng sát biển TRAINING TRAINING Khách sạn là yếu tố quan trọng!!! Xói mòn bờ biển Thiếu cơ sở lưu trú tốt, rất ít du khách muốn đến thăm Chất thải làm đục nước Ô nhiễm làm san hô và cá chết Î Suy giảm du lịch MPA MPA Khoảng cách an toàn DU THUYỀN TRAINING TRAINING Năm Số du khách 1970 500,000 1998 9,500,000 2010 (dự kiến) 14,200,000 Mỗi du thuyền là một thành phố nổi với hàng ngàn người trên thuyền. 80% khách đi du thuyền mang quốc tịch Mỹ. MPA MPA Tác động môi trường Tác động từ hoạt động giải trí TRAINING TRAINING • Nước thải: Một du thuyền 3000 khách có thể thải ra 150 mét khối nước thải mỗi ngày • Chất thải rắn: mỗi du thuyền thải ra 50 tấn chất thải rắn/1 tuần • Khí thải, ô nhiễm do xây dựng cầu cảng v.v… 11
MPA MPA Nâng cao năng lực cho cộng đồng THU HÚT CỘNG ĐỒNG THAM GIA TRAINING TRAINING địa phương Cộng đồng rất muốn được đào tạo về: Cộng đồng có vai trò rất lớn trong hoạt động du lịch bền vững!!! Dịch vụ tiếp khách Ngoại ngữ Kỹ năng giao tiếp với du khách Tập huấn HDV du lịch sinh thái ở Côn Đảo MPA MPA Trung tâm du khách Giáo dục du khách TRAINING TRAINING Là nơi trưng bày hình ảnh, tổ chức các cuộc nói chuyện, Phương pháp chiếu phim, hoạt động ngoại khóa cho trẻ em, vui chơi giải trí… của KBTB Thông tin MPA MPA Ban hành ấn phẩm Vai trò của HDV TRAINING TRAINING • Cung cấp thông tin chung Sách giới thiệu • Thuyết minh về môi trường tự nhiên • Thúc đẩy bảo tồn Tờ rơi • Thi hành các quy chế, quy định Áo, mũ… • Giám sát hành vi du khách • Kết nối, liên lạc với cộng đồng 12