Bài giảng "Kinh tế lượng - Chương 1" cung cấp cho người học các kiến thức: Kinh tế lượng là gì, thống kê toán học là gì, so sánh thống kê kinh tế và kinh tế lượng, các thành phần của số liệu. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế lượng - Chương 1
- Kinh tế lượng là gì ?
Là khoa học sử dụng công cụ của Thống kê toán để
khám phá các quy luật trong Kinh tế
Thống kê toán Thống kê
CHÚ Ý: Kinh tế lượng Thống kê kinh tế
Thống kê toán trong Kinh tế = Kinh tế lượng (Kinh trắc)
Thống kê toán trong Sinh học = Sinh trắc
Thống kê toán trong Y học = Dịch tễ học
Thống kê toán trong Xã hội học = Dân số học (Nhân trắc)
- Thống kê Toán học là gì ?
Khoa học khám phá quy luật của đám đông
Tìm bằng chứng số đông để trả lời câu hỏi:
Có gì khác không ?
Khác bao nhiêu ?
Khác ở đâu ?
Khác lúc nào ?
Cái gì gây ra sự khác nhau ? …
- Thống kê Toán học là gì ?
Khoa học khám phá quy luật của đám đông
Đám đông Quần thể (population): Tổng thể
các đối tượng cần nghiên cứu
Toàn bộ dân cư của một nước
Toàn bộ các doanh nghiệp trong một khu vực
Các hộ gia đình trong một thành phố
Sản phẩm của một nhà máy, …
- Tổng thể nghiên cứu (hệ thống): Tập hợp các đối
tượng liên quan trực tiếp đến mục tiêu nghiên cứu
Thí dụ: Thị hiếu sử dụng mỹ phẩm / dịch vụ làm đẹp
-
Mẫu (sample)
Khi kh«ng thÓrµ so¸t cÆ n kÏ tõng ®èi t î ng cña quÇn thÓ,
ng êi ta ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu h¹n chÕtrªn mét
nhãm t ¬ng ®èi nhá c¸c ®èi t î ng cña quÇn thÓ. Nhãm
mét sè c¸c ® èi t î ng ® î c chän mét c¸ch thÝch hî p cho
môc tiªu nghiªn cøu ® î c gäi lµ “mÉu”.
- Chọn mẫu
Mẫu
Quần thể (hệ thống)
ứơc lượng
QUY LUẬT
Kiểm định
- Sè liÖu thèng kª (Data):
Th«ng tin thu thËp ®î c trªn c¸c ®èi t î ng
cña mÉu rót ra tõ tæng thÓnghiªn cøu.
Ph©n tÝch Sè liÖu (Data Analysis):
Dï ng c¸c ph ¬ng ph¸p kh¸c nhau (th êng lµ c¸c ph ¬ng
ph¸p thèng kª to¸n häc) ®Ótæng hî p rót ra tõ c¸c th«ng
tin thu ®
î c trªn mÉu nh÷ng kÕt luËn “hî p lÝnhÊt” vÒ
quÇn thÓcÇn nghiªn cøu.
- Mô hình kinh tế (MÔ HÌNH HỘP ĐEN)
Tác động 1
. H é p . Hiệu quả KT1
Tác động 2 . ® e n . Hiệu quả KT2
Hiệu quả KT3
Tác động 3
Mục tiêu nghiên cứu của kinh tế lượng:
- Ước lượng các mối quan hệ kinh tế: QH cung cầu của sản phẩm, dịch vụ;
QH giữa quảng cáo và doanh thu, lợi nhuận; QH giữa đầu tư cho phúc lợi xã
hội, an toàn lao động và năng suất lao động, v.v.
- Kiểm định tính phù hợp với thực tế của các quy luật phát hiện được qua
ước lượng
- Đưa ra các giả thuyết kinh tế để định hướng các hoạt động trong tương
lai
- Quy trình nghiên cứu Kinh tế lượng
Đặt bài toán (nêu giả thuyế
t Kinh tế)
Thiết kế (lập mô hình)
Thu thập số liệu
Ước lượng tham số của mô hình
Kiểm định giả thuyế
t
Diễn giải k
ết quả
Dự báo
Ra quyết định và đề xuất chính sách
- So sánh TKê KTế và Kinh tế lượng
TKê KTế KTế lượng
Mục tiêu Mô tả Khám phá quy luật
Đối tượng Toàn bộ các đơn vị, Các đơn vị, cá thể
cá thể trong hệ thống được chọn vào mẫu
Số liệu Số liệu báo cáo từ các Số liệu thu thập, điều
đơn vị tra từ mẫu
Công cụ PT Các chỉ số mô tả Các PP phân tích
Thống kê toán học
Kết quả Hình ảnh của hệ Các quy luật, có thể
thống trong quá khứ, suy rộng cho các hệ
không suy rộng thống tương tự hoặc
dự báo cho tương lai
- 1.C¸ c thµnh phÇn cña sè liÖu.
a) BiÕn sè: c¸c gi¸ trÞ®î c ghi nhËn cña:
- C¸ c tÝnh chÊt (giới tính, quốc tịch, loại hình kinh doanh, v.v.)
PhÐp ®o (chiÒu cao, c© n nÆng, tuæi, thu nhËp hµng th¸ng, doanh thu, lãi, v.v.)
C©u tr¶ lêi (së thÝch cá nhân; quan ®iÓm riêng về một chính sách kinh tế,
v.v.)
Tr¹ ng th¸ i, h×nh thøc (h×
nh thøc c¸ thÓ, tËp thÓ, quèc doanh cña mét tæ
chøc kinh tÕ; phương thức kinh doanh, v.v.)
b) Quan s¸ t: (c¸ thÓ, mÉu, ®¬n vÞ)
gi¸ trÞcña tÊt c¶ c¸c biÕn thÓhiÖn ë mçi ®èi t î ng, cá thể hay mét
®¬n vÞmÉu, v.v.
c) T©p c¸ c gi¸ trÞ cña biÕn: TËp hî p tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞcã kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn
- ThÝdô: C¸ c biÕn Tª n, Tuæi, Gií i tÝnh, ChiÒu cao, C©n nÆng, Xem TV, Nhµ cöa
TGT(Tª n) = {A ,. . . , Ba , . . . , TiÕn , . . . , Y ªn , . . . , Xu©
n, . . . },
TGT(Tuæi) = { 1 , 2 , . . . , 100 , . . . } ,
TGT(Gií i tÝnh) = { Nam , N÷} ,
TGT(ChiÒu cao) = [ 0.6 m , 2.30 m ] ,
TGT(C©n nÆng) = [ 2 Kg , 150 Kg ] ,
TGT(Xem TV) ={Kh«ng xem bao giê, Ýt xem, xem th êng xuyªn} ,
TGT(Nhµ cöa) = {Kh«ng cã, cã nhµ l¸, nhµ gç, nhµ x©
y, . . . } .
- 2. C¸ c lo¹ i biÕn
a) BiÕn ®Þnh l î ng: (Th êng c¸c sè ®o)
BiÕn thùc liª n tôc. ThÝdô: C©
n nÆ
ng, chiÒu cao, nång ®é cña mét chÊt trong n í c, …
BiÕn thùc rêi r¹ c. ThÝdô: Møc l ¬ng, Gi¸ vÐtµu, ...
BiÕn nhËn c¸c gi¸ trÞ nguyª n ThÝdô: Tuæi, Sè con, v.v.
b) BiÕn ®Þnh tÝnh: x¸c ®Þnh mét tÝnh chÊt nµo ®ã cña ®èi t î ng nghiªn
cøu, th êng gi¸ trÞkh«ng ph¶i lµ c¸c sè.
ThÝdô: Gií i tÝnh, Lý do vay m î n, § Þa ®iÓm c tró, Quan ®iÓm vÒn¹o thai,
§ i ®Õn bÖnh viÖn b»ng ph ¬ng tiÖn g× , v.v.
BiÕn ®Þnh tÝnh cã thø tù:
C¸c gi¸ trÞcã thÓcña biÕn cã kh¶ n¨ng s¾
p xÕp theo mét thø tù nµo
®ã, biÓu thÞmøc ®é quan träng kh¸c nhau cña chóng.
ThÝdô: Nhµ cöa, Nguån n í c sö dông, Ph ¬ng tiÖn ®i l¹i, v.v.
BiÕn ®Þnh tÝnh kh«ng cã thø tù: Gi¸ trÞcña biÕn kh«ng cã thø tù h¬n kÐm.
ThÝdô: D©
n téc, T«n gi¸o, Lý do vay m î n, v.v.
- c) BiÕn ®éc lËp: (biÕn m« t¶) - c¸c ®Æc tr ng mang tÝnh chÊt nguyª n nh©n,
t¸ c ®éng vµo qu¸ tr×
nh ® ang ® î c nghiªn cøu..
d) BiÕn phô thuéc: (biÕn ® î c m« t¶) thÓhiÖn kÕt qu¶ cña hiÖn t î ng
Y1 f1 X1 , X 2 ,..., X k ,
Y2 f 2 X1 , X 2 ,..., X k ,
. . . . .
Ym f m X1 , X 2 ,..., X k .
Biến độc lập 1
Biến phụ thuộc 1
Biến độc lập 2 . H é p .
Biến độc lập 3 . ® e n . Biến phụ thuộc 2
Biến phụ thuộc 3
ThÝ dô: - KÕt qu¶ kiÓm tra c¸c m«n häc lµ c¸c biÕn phô thuéc (ph¶n ¸nh kh¶
n¨ng tiÕp thu).
- Tuæi, gií i tÝnh cña häc viªn, ph ¬ng ph¸p d¹y, tr×
nh ®é häc vÊn cña gi¸o viªn
lµ c¸c biÕn ®éc lËp
- b) Kü thuËt m∙ hãa.
i) M∙ hãa biÕn ®Þnh l î ng:
Gi¸ trÞcña c¸c biÕn ®Þnh l î ng th êng lµ c¸c sè ®o
lÊy c¸c sè ®o lµm m· cña biÕn.
ii) M∙ hãa biÕn ®Þnh tÝnh:
BiÕn ®Þnh tÝnh cã thø tù:
cho t ¬ng øng c¸c møc thÊp – cao cña biÕn ví i mét sè c¸c sè nguyªn.
BiÕn ®Þnh tÝnh kh«ng cã thø tù:
+ C¸ch 1 : M∙ hãa nh ®èi ví i biÕn ®Þnh tÝnh cã thø tù,
cho t ¬ng øng c¸c gi¸ trÞcña biÕn ví i d· y mét sè c¸c sè nguyªn,
+ C¸ch 2 : T¸ ch biÕn nµy thµnh mét lo¹ t nh÷ng biÕn “dÉn xuÊt“ ví i m·
nhÞnguyªn (01)
- ThÝ dô:
a) M· hãa biÕn ®Þnh tÝnh cã thø tù
“Ph ¬ng tiÖn ®i l¹ i”
~ § i bé 0
~ § i b»ng xe ®¹p 1
~ § i b»ng xe m¸y 2
“Ý kiến về việc thu thuế nhà“
~ Ph¶n ®èi 1
~ Kh«ng cã ý kiÕn g× 0
~ T¸ n thµnh 1
“Së h÷u nhµ cöa”
~ Kh«ng cã nhµ
0
~ Cã nhµ l¸ 1
~ Nhµ gç lî p ngãi 3
~ Nhµ x©y g¹ ch lî p ngãi 5
~ Nhµ x©y lî p ngãi, cã t êng bao 6
- b) BiÕn ®Þnh tÝnh kh«ng thø tù
“Lý do vay m î n: “S¶n xuÊt, Mua s¾
m, Ch÷a bÖnh, Häc hµnh, HiÕu hØ
C¸ch 1 : ~ S¶n xuÊt 1
~ Mua s¾m 2
~ Ch÷a bÖnh 3
~ Häc hµnh 4
~ HiÕu hØ
5
C¸ch 2 : T¸ch thµnh 5 biÕn dÉn xuÊt nhÞnguyªn
Gi¸ trÞcña BiÕn 1 BiÕn 2 BiÕn 3 BiÕn 4 BiÕn 5
biÕn chÝnh “S¶n xuÊt“ “Mua s¾ m” “Ch÷a bÖnh” “Häc hµnh“ “HiÕu hØ”
S¶n xuÊt 1 0 0 0 0
Mua s¾m 0 1 0 0 0
Ch÷a bÖnh 0 0 1 0 0
Häc hµnh 0 0 0 1 0
HiÕu hØ 0 0 0 0 1
- c) T¸ i m∙ hãa sè liÖu.
i) ChuyÓn c¸ c biÕn cã gi¸ trÞ chuçi kÝ tù thµnh biÕn cã gi¸ trÞ sè:
Trong c¸c sè liÖu ®iÒu tra cã thÓgi¸ trÞcña biÕn lµ c¸c chuçi ch÷c¸i mµ
mét sè kü thuËt PTSL l¹i ® ßi hái biÕn ph¶i cã gi¸ trÞsè
ChuyÓn gi¸ trÞcña biÕn tõ c¸c chuçi ch÷c¸i thµnh c¸c sè.
ThÝdô: BiÕn “Häc vÊn” cã thÓmang c¸c gi¸ trÞ“MUCHU”, “CAP1”,
“CAP2”, “CAP3”, “TRUNGCAP” vµ “DAIHOC”. § Ócã thÓtiÕn hµnh mét
sè kü thuËt PTSL cÇn m· l¹i thµnh biÕn “V¨n hãa” ví i c¸c gi¸ trÞt ¬ng øng
lµ 0, 1, 2, 3, 4 vµ 5.
- ii) § æi mét biÕn ®Þnh l î ng thµnh biÕn ®Þnh tÝnh:
Ph©n lí p c¸ c quan s¸ t qua gi¸ trÞ “ng ì ng” cña mét biÕn ®Þnh l î ng:
Thí dụ: “Thu nhập bình quân đầu người” của hộ gia đình là
một biến định lượng, được dùng để xếp hạng gia đình vào
diện “Nghèo” nếu có thu nhập
- 4. Tæ chøc sè liÖu.
Ma trËn sè liÖu:
C¸c cét t ¬ng øng ví i c¸c biÕn,
C¸c hµng t ¬ng øng ví i c¸c quan s¸t.
ThÝ dô: Sè liÖu ®iÒu tra x· héi:
Tªn Tuæi Gií i Thu nhËp ChiÒu cao C© n nÆ ng Xem TV Nhµ cöa
tÝnh
C¸ thÓ1 V©n 27 N÷ 650000 1m55 55Kg NhiÒu Thuª
C¸ thÓ2 B êng 46 Nam 980000 1m68 67Kg Ýt xem Nhµ x©y
... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C¸ thÓ40 ViÖt 31 Nam 775000 1m73 58Kg NhiÒu Nhµ gç
C¸ thÓ41 Canh 77 N÷ 325000 1m49 46Kg Kh«ng Nhµ l¸
1 VAN 27 2 650 1.55 55 2 0
2 BUONG 46 1 980 1.68 67 1 5
... ... ... ... ... ... ... ... ...
40 VIET 31 1 775 1.73 58 2 3
41 CANH 77 2 325 1.49 46 0 1
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
