Bài giảng Kinh tế nguồn nhân lực 1: Chương 2 - Nguồn nhân lực và phân bổ nguồn nhân lực

Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về nguồn nhân lực và sự phân bổ của nó, một yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của bất kỳ quốc gia hay tổ chức nào. Việc hiểu rõ bản chất, cấu trúc và động lực của nguồn nhân lực không chỉ là nền tảng cho các chính sách kinh tế và xã hội hiệu quả mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu suất lao động. Bài viết này sẽ đi sâu vào các khái niệm cơ bản, phân loại và mối quan hệ giữa nguồn nhân lực với các khái niệm liên quan như nguồn lao động và lực lượng lao động, qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý và phát triển tài nguyên con người.

Sinh viên các ngành kinh tế, quản lý nguồn nhân lực, khoa học xã hội và các nhà hoạch định chính sách.

Chương này đi sâu vào khái niệm nguồn nhân lực, định nghĩa nó là tổng thể con người có quan hệ chặt chẽ với dân số, đóng góp vào việc tạo ra của cải vật chất và tinh thần. Bài viết trình bày các cách tiếp cận đa dạng để xác định nguồn nhân lực, từ quy mô dân số đến khả năng và trạng thái hoạt động kinh tế, đồng thời phân loại chúng theo vùng, tổ chức, độ tuổi, thế hệ và trình độ chuyên môn. Tiếp theo, chương làm rõ sự khác biệt giữa nguồn nhân lực, nguồn lao động (những người trong độ tuổi có khả năng tham gia lao động) và lực lượng lao động (dân số hoạt động kinh tế).

Phần nội dung chi tiết thảo luận về khung pháp lý liên quan đến độ tuổi lao động và tuổi nghỉ hưu tại Việt Nam, minh họa bằng các số liệu cụ thể và lộ trình điều chỉnh. Đặc biệt, lực lượng lao động được nhấn mạnh là bộ phận quan trọng nhất, bao gồm cả những người đang làm việc và những người thất nghiệp nhưng có nhu cầu tìm việc. Chương cũng phân tích mối quan hệ giữa nguồn nhân lực và sự phát triển kinh tế, chỉ ra cách các chỉ tiêu đánh giá mức độ tham gia hoạt động lao động giúp các nhà hoạch định chính sách khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn nhân lực. Cuối cùng, các số liệu thống kê về lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên tại Việt Nam giai đoạn 2020-2023 được đưa ra, cung cấp cái nhìn thực tế về quy mô và cơ cấu, từ đó làm nổi bật tầm quan trọng của việc quản lý và phân bổ tài nguyên con người để thúc đẩy tăng trưởng và ổn định xã hội.