Bài giảng Nguyên lý bảo hiểm: Chương 1

Chia sẻ: Nguyễn Thị Ngọc Lựu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

219
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nguyên lý bảo hiểm - Chương 1: Rủi ro và các phương thức xử lý rủi ro, trình bày định nghĩa thuật ngữ tổn thất, rủi ro, nguy cơ; phương thức xử lý rủi ro, tổn thất, nguy cơ; những vấn đề lý luận chung về bảo hiểm, bảo hiểm xã hội,... Đây là tài liệu học tập và tham khảo dành cho sinh viên ngành Tài chính - ngân hàng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nguyên lý bảo hiểm: Chương 1

10/14/2012 Môn h c: Nguyên lý B o hi m 1.1. M u • Trong đ i s ng, thư ng g p ph i r i ro, b t tr c, => t n th t, xu t phát t nh ng Chương I: nguy cơ khác nhau. R I RO VÀ CÁC PHƯƠNG TH C X LÝ R I RO => Nghiên c u các v n đ đó đ tìm hi u xem B o hi m x lý như th nào? 1 2 1.2. Thu t ng “T N TH T” 1.2. Thu t ng “T N TH T” Khái ni m: S thi t h i phát sinh t m t bi n c b t ng Căn c vaøo hình thaùi bieåu hieän: ngoài ý mu n - Toån thaát ñoäng (t n th t vô hình) : ñoái töôïng vaãn Phân lo i t n th t nguyeân giaù trò söû duïng nhöng bò giaûm giaù trò. Laø toån • Căn c vào đ i tư ng b thi t h i: thaát do taùc ñoäng cuûa yeáu toá thò tröôøng. - T n th t tài s n - Toån thaát tónh(là t n th t h u hình): vöøa giaûm (hoaëc - T n th t con ngư i maát) giaù trò söû duïng v a giaûm (hoaëc maát) giaù trò cuûa - T n th t do phát sinh trách nhi m dân s ñoái töôïng. 3 4 1.2. Thu t ng “T N TH T” 1.2. Thu t ng “T N TH T” T n th t tác đ ng đ n đ i s ng KT – XH: Caên cöù vaøo khaû naêng löôïng hoùa: - Làm gián đo n quá trình ho t đ ng c a - Toån thaát taøi chính: coù theå tính toaùn, xaùc ñònh con ngư i, xã h i; baèng tieàn. - Làm gi m CCVC xã h i, làm gi m (m t) - Toån thaát phi taøi chính: khoâng theå tính toaùn kh năng lao đ ng c a con ngư i, nh ư c baèng tieàn, hư ng x u đ n quá trình TSX xã h i. 5 6 1
10/14/2012 1.2. Thu t ng “T N TH T” 1.3. Thu t ng “KH NĂNG T N TH T” Khái niệm: Tác đ ng đ n lĩnh v c B o hi m: Là chỉ số biểu hiện số tổn thất (trong một số trường hợp nhất định). - Tr thành nhân t tác đ ng tr c ti p đ n Cơ sở để xác định khả năng tổn thất: s phát tri n c a ho t đ ng BH. - Dựa vào thống kê kinh nghiệm trong quá khứ. - BH bù đ p k p th i t n th t, làm cho đ i - Số liệu thống kê đủ lớn và trong thời gian dài. s ng KT – XH nhanh chóng l p l i th Hai cách đánh giá khả năng tổn thất: cân b ng. - Tính theo giá trị: Mức độ tổn thất - Tính theo số lượng: Tấn số tổn thất 7 8 1.3. Thu t ng “KH NĂNG T N TH T” 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) Ý nghĩa việc xác định khả năng tổn thất: R i ro • Đối với nhà bảo hiểm: - Giúp họ có cơ sở tính phí BH đối với các rủi ro. • Đối với các chủ thể kinh tế - xã hội: S không M t kh ch c ch n, năng x u - Giúp họ có thái độ xử sự đúng đắn và có biện (y u t b t (m t bi n c pháp cụ thể đối với các rủi ro, tổn thất. tr c) ko mong i; s t n th t) 9 10 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) Ngu n g c & nguyên nhân r i ro: Phân lo i r i ro • Ngu n g c t nhiên: • Căn c vào kh năng lư ng hóa: - c l p v i ho t ng c a con ngư i - R i ro tài chính & r i ro phi tài chính. • Ngu n g c kinh t - xã h i: • Căn c vào hình thái bi u hi n: - Dư i tác ng c a con ngư i. - R i ro thu n túy & r i ro u cơ. - R i ro cơ b n & r i ro riêng bi t. 11 12 2
10/14/2012 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) Căn c vào hình thái bi u hi n: C th : Căn c vào kh năng lư ng hóa: R i ro ng: R i ro tài chính (RR có th tính toán): V a có th d n n kh năng t n th t, v a có - T n s xu t hi n r i ro cũng như m c đ th d n n kh năng ki m l i (r i ro suy tính, tr m tr ng có th tiên đoán đư c. r i ro u cơ). R i ro tĩnh (r i ro thu n túy) R i ro phi tài chính (RR ko th tính toán): - Không (chưa) th tiên đoán đư c xác su t Ch có th d n t i t n th t, luôn g n v i kh x y ra bi n c trong tương lai năng x u, kh năng t n th t. 13 14 1.4. Thu t ng “R I RO” ( Risk) 1.5. Thu t ng “NGUY CƠ” Ruûi ro cô baûn: K/Ni m: nguyeân nhaân RR naèm ngoaøi taàm kieåm soaùt Nguy cô laø nhöõng ñieàu kieän phoái hôïp, taùc cuûa 1 hoaëc 1 nhoùm caù nhaân. => gây h u qu ñoäng laøm taêng khaû naêng toån thaát. n toàn b nhóm ngư i nào ó trong XH’ Phaân loaïi: Ruûi ro rieâng bieät: Nguy cô vaät chaát: laø yeáu toá khaùch quan. xu t phát t t ng cá nhaân. => ch gây h u qu Nguy cô tinh th n: laø yeáu toá chuû quan khoâng coá n m t s ít ngư i trong XH. yù, Nguy cô ñaïo ñöùc: laø yeáu toá chuû quan coá yù, 15 16 1.6. PHƯƠNG THUC X LÝ R I RO, NGUY CƠ 1.6. PHƯƠNG THUC X LÝ R I RO, NGUY CƠ VÀ T N TH T VÀ T N TH T Gi m thi u nguy cơ - gi m thi u t n th t: Tránh né r i ro - Là tri t tiêu y u t có th làm tăng kh năng t n Là l a ch n phương án t t hơn đ né th t. - Khi RR đã phát đ ng thì ph i tìm cách đ gi m tránh nguy cơ có th x y ra t n th t thi u t n th t m c th p nh t. Gánh ch u r i ro: Hoán chuy n r i ro: - Chuy n 1 ph n hay toàn b RR cho ngư i khác. - Khi không còn cách th c nào gi i quy t - Các hình th c: r i ro t t hơn, thì ph i gánh ch u nó. + Ngh ch hành; - ho c ko hi u th u đáo; do s c ì, thói + Cho th u l i toàn b hay 1 ph n quen; có th ch p nh n do toan tính … + B o hi m (cách x lý RR tri t đ nh t). 17 18 3
10/14/2012 1.6. PHƯƠNG THUC X LÝ R I RO, 1.7. QU N TR R I RO NGUY CƠ VÀ T N TH T Gi m thi u r i ro: Khái ni m Qu n tr r i ro BH là phöông thöùc hoán chuy n r i ro, ng - Phán đoán RR, l a ch n cách x lý ra sao đ th i (và ch BH) giaûm thieåu ư c ruûi ro có s b o v t t nh t tài s n DN. (m c tiêu là: vì BH tính toaùn ñöôïc (tương i) chính xaùc khaû T i ưu hoá giá phí toàn b c a r i ro), naêng toån thaát xaûy ra trong töông lai, làm gi m cân nh c gi a 4 lo i giá phí: phí đ phòng; Phí BH; T n th t n u ko có BH; phí qu n lý möùc ñoä baát traéc -> h gi m ruûi ro). 19 20 1.7. QU N TR R I RO 1.7. QU N TR R I RO Quy trình QTRR trong doanh nghi p: Đ i tư ng QTRR c a doanh nghi p là: Nh n di n t t c các RR c a DN; T.s n, trách nhi m; b i thư ng NLĐ; Đánh giá t n su t, m c đ nghiêm tr ng; M i nguy hi m v an toàn, môi trư ng; L a ch n gi i pháp x lý; Khi u n i doanh nghi p; Th c thi các gi i pháp; R i ro kinh doanh (giá c , lãi su t, t giá…) Giám sát hi u qu c a phương pháp x lý. 21 22 Chương 2 K T THÚC CHƯƠNG I NH NG V N LÝ LU N CHUNG V B O HI M 23 24 4
10/14/2012 2.1. S C N THI T C A B O HI M TRONG 2.2. Vai trò và tác d ng c a b o hi m: I S NG KINH T - XÃ H I - RR c a con ngư i là ti n đ khách 2.2.1. Khía c nh kinh t - xã h i: quan cho s ra đ i c a các qu d tr , - Bù đ p t n th t, k p th i tái l p hi n tr ng, trong đó có qu BH; b o đ m tính thư ng xuyên, liên t c c a => BH là công c an toàn, có ch c năng các quá trình KT – XH b o v con ngư i, tài s n xã h i. - Đ nh hư ng xã h i ý th c đ phòng, h n PH.Anghen: Đó là m t “t t y u v ch r i ro c v KT và XH, ch ng l i nh ng kinh t `” t t c các quá trình phát tri n h u qu b t h nh. c a xã h i. 25 26 2.2. Vai trò và tác d ng c a b o hi m: 2.3. B n ch t c a b o hi m 2.2.2. Khía c nh tài chính: Th c ch t là vi c phân chia t n th t c a - Ho t đ ng BH cung c p 1 sp d ch v m t ho c m t s ngư i cho t t c nh ng đ c bi t, tham gia vào quá trình phân ngư i tham gia BH cùng ch u. ph i như 1 đơn v khâu cơ s trong h th ng tài chính; Cơ ch ho t đ ng: s đóng góp c a s đông vào s b t h nh c a s ít - Là nh ng nhà đ u tư l n, quan tr ng đ i v i n n kinh t . => như v y: Bên c nh ch c năng công c an toàn, BH còn là trung gian tài chính. 27 28 2.3. B n ch t c a b o hi m 2.4. Đ nh nghĩa B o Hi m Các y u t ph i có: “BH là 1 hoạt động mà qua đó, 1 cá nhân có Hình thành m t qu ti n t t p trung; quyền được hưởng trợ cấp trong trường hợp xảy ra rủi ro, nhờ vào 1 khoản đóng góp cho Có s hoán chuy n r i ro; mình hoặc cho người thử 3. Khoản trợ cấp này được trả bởi 1 tổ Có s k t h p s ông các ơn v i chức, là nơi có trách nhiệm đối với toàn bộ các tư ng riêng l , c l p, có r i ro như rủi ro và đền bù thiệt hại theo các phương nhau, t o thành 1 nhóm tương tác. pháp của thống kê" 29 30 5
10/14/2012 2.5. Phân lo i b o hi m B o hi m xã h i Hình và b o hi m y t th c b o B o hi m thương m i hi m B o hi m xã h i 31 32 2.5.1. B o hi m xã h i 2.5.1. B o hi m xã h i 2.5.1.2. c i m c a BHXH: 2.5.1.1.Khái ni m BHXH: BHXH là 1 ch pháp lý b t bu c; - BHXH là s m b o thay th ho c bù p 1 Là cơ ch m b o cho NL ch ng nh ng ph n thu nh p c a NL khi h b gi m ho c r i ro c a chính b n thân (r i ro con ngư i); m t thu nh p do m au, thai s n, tai n n lao BHXH là 1 b ph n c a h th ng ASXH, ho t ng ho c BNN, th t nghi p, h t tu i lao ng, ng theo nguyên t c có óng góp, và ư c th c ch t, trên cơ s hình thành qu ti n t t p trung hi n trên m t “nhóm m ” c a NL ; t ngu n óng góp c a NL , NSDL và h Th c hi n nguyên t c chia s gi a nh ng ngư i tr c a nhà nư c tham gia BH, l y óng góp s ông bù p t n th t c a s ít. 33 34 2.5.1. B o hi m xã h i 2.5.1. B o hi m xã h i 2.5.1.3. Nguyên t c c a BHXH: • M c hư ng tính trên m c óng, th i gian óng N i dung BHXH BHXH và chia x gi a nh ng ngư i tham gia; • NL hư ng ch Hưu trí và T tu t trên t ng th i gian óng BHXH b t bu c và t nguy n (n u có); • Qũy BHXH ư c qu n lý th ng nh t, dân ch , công khai, minh b ch, h ch toán c l p theo các qu thành ph n và s d ng úng m c ích; BHXH BHXH BH • Th c hi n ơn gi n, d dàng, thu n ti n, b o m k p B t bu c t nguy n th t nghi p th i và y quy n l i c a ngư i tham gia. 35 36 6
10/14/2012 2.5.1.4. N i dung B o hi m xã h i 2.5.1.4. N i dung BHXH a/ i tư ng c a BHXH: • S quan, quân nhân chuyên nghi p Q ND; s i tương tham gia BHXH b t bu c là công quan CAND; ngư i làm công tác cơ y u. dân Vi t Nam, g m: • H s quan, binh s Q ND, h s quan, chi n • Ngư i làm vi c theo H L ko xác nh th i s CAND. h n, H L có th i h n t 3 tháng tr lên; • Ngư i làm vi c có th i h n nư c ngoài mà • Cán b , công ch c, viên ch c; trư c ó ã óng BHXH b t bu c. • Công nhân qu c phòng, CN công an ND; => g i chung là NGƯ I LAO NG có quan h ti n công, ti n lương 37 38 2.5.1.4. N i dung BHXH 2.5.1.3. N i dung BHXH i tư ng tham gia BH th t nghi p: i tư ng tham gia BHXH t nguy n - Là công dân V.N làm vi c theo H L , H LV không xác - là công dân VN trong tu i lao ng, không thu c di n áp d ng BHXH b t bu c. nh th i h n, ho c H L , H LV xác nh th i h n t 12 n 36 tháng. Trong nh ng ơn v SDL có t 10 lao ng tr lên. 39 40 2.5.1.4. N i dung BHXH 2.5.1.4. N i dung BHXH b/ M c óng, phương th c óng: M c óng c th c a NL và NSDL : M c óng BHXH b t bu c, BH th t nghi p ư c BHXH b t bu c: t 2012 là 24% t ng qu ti n tính theo t l nh t nh trên ti n lương. lương; n năm 2014 s tăng thêm 2% (= 26%). M c óng BHXH t nguy n ư c tính theo t l BHXH t nguy n: t 2012 là 20% m c thu nh t nh trên m c thu nh p do NL t l a ch n nh p (t ch n), n năm 2014 s tăng thêm 2% (nhưng thu nh p ko th p hơn m c lương t i thi u (= 22%) chung) BH th t nghi p: 3% t ng qu ti n lương (bao Ti n lương óng BHXH, BH th t nghi p t i a g m 1% do Nhà nư c óng h tr thêm). b ng 20 l n lương t i thi u chung. 41 42 7
10/14/2012 2.5.1.4. N i dung BHXH 2.5.1.4. N i dung BHXH T l óng BHXH, BHTN (trên ti n lương) T năm 2007 2009 2010 2012 2014 BHXH b t bu c 20 20 22 24 26 c/ Phương th c óng Ngư i SDL 15 15 16 17 18 BHXH b t bu c, BH th t nghi p: Ngư i L 5 5 6 7 8 - óng hàng tháng. BH Th t nghi p 3 3 3 3 BHXH t nguy n: óng hàng tháng, hàng qúy, Ngư i SDL 1 1 1 1 ho c 6 tháng m t l n (t ch n) Ngư i L 1 1 1 1 Nhà nư c 1 1 1 1 T NG C NG 20 23 25 27 29 43 44 2.5.1.4. N i dung BHXH Cách tính lương hưu trí: d/ Các ch đ tr c p: BHXH b t bu c g m 5 ch đ : - m đau; - Hưu trí; Đi u ki n: Nam đ 60 tu i, n đ 55 tu i, có ít nh t 20 năm đóng BHXH. - Thai s n; - T tu t. - TNLĐ & B nh ngh nghi p; M c lương hưu tháng = M c ti n lương BHXH t nguy n g m 2 ch đ : đóng BHXH bình quân x T l hư ng. - Hưu trí; - T tu t. BH th t nghi p g m 3 ch đ : - Tr c p Th t nghi p; - H tr h c ngh ; - H tr tìm vi c làm; 45 46 Cách tính lương hưu trí: Cách tính lương hưu trí: V a có th i gian khu v c nhà nư c, 1. M c ti n lương đóng BHXH bình quân: v a có th i gian ngoài nhà nư c: Đ i v i khu v c nhà nư c: MTL đóng BHXH bq = (L1 + L2)/T ng th i MTL đóng BHXH bq = T ng s ti n lương đóng BHXH c a 60 tháng cu i cùng/ 60 tháng gian đóng BHXH 2 khu v c. Đ i v i khu v c ngoài nhà nư c: v i: + L1 = MTL đóng BHXH bq KV NN x s tháng KVNN; MTL đóng BHXH bq = T ng s ti n lương đóng BHXH / T ng s tháng đóng BHXH + L2 = MTL đóng BHXH bq KV ngoài NN x s tháng KV ngoài NN 47 48 8
10/14/2012 Cách tính lương hưu trí: Cách tính lương hưu trí: Lưu ý: 2. T l hư ng lương Hưu tính theo s M i năm ngh hưu trư c tu i (do MSLĐ t 61% tr năm đóng BHXH: lên) thì t l hư ng gi m đi 1%. 15 năm đ u tiên tính tương ng 45%; Làm vi c trong môi trư ng năng nh c, đ c h i thì Sau đó c thêm m i năm đóng BHXH đư c gi m 5 năm tu i v hưu mà ko b tr t l ; đư c tính thêm 2% đ i v i nam, 3% đ i Th i gian đóng BHXH (l ) t 4 - 6 tháng đư c tính v in ; tròn ½ năm, t 7 đ n 12 tháng đư c tính 1 năm. M c t l t i đa b ng 75%. Ngoài lương hưu, còn đư c TC 1 l n đ i v i s năm đóng BHXH vư t quá 30 năm (v i nam) ho c 25 năm (v i n ): m i năm = ½ tháng ti n lương. 49 50 Cách tính lương hưu trí: Cách tính ch đ m đau: Ví d : Bà L ngh hưu khi đ 55 tu i, có 30 1. Đi u ki n hư ng ch đ m đau: năm đóng BHXH, g m 17 năm 2 tháng trong khu v c NN (v i h s lương 5 năm B m đau, tai n n r i ro ph i ngh vi c (có cu i là 5,2 và TLTT khi v hưu là xác nh n c a cơ s y t ). 1.050.000đ), 12 năm 10 tháng khu v c ngoài NN v i m c lương bq là 5,6 tri u đ. Ph i ngh vi c đ chăm sóc con dư i 7 => Tính ti n lương hưu hàng tháng; ti n tr tu i b m đau (có xác nh n cu cơ s y c p 1 l n (n u có)? t ). (4.139.917đ; 13.799.723đ) 51 52 Cách tính ch đ m đau: Cách tính ch đ m đau 2. Th i gian hư ng ch đ m đau: Đư c tính theo ngày làm vi c, không k 3. Th i gian hư ng ch đ khi con m ngày ngh l , T t, ngh h ng tu n, như sau: đau: 30 ngày/năm n u đóng BHXH < 15 năm 20 ngày/năm n u con dư i 3 tu i. 40 ngày/năm n u đóng BHXH t 15 đ n 30 15 ngày/năm n u con t 3 đ n dư i 7 năm. tu i. 60 ngày/năm n u đóng BHXH t 30 năm tr lên. 4. M c hư ng ch đ m đau: (N u làm vi c trong đi u ki n n ng nh c, đ c 75% m c ti n lương c a tháng li n k h i, thì th i gian hư ng c a m i lo i đ i trư c khi ngh vi c. tư ng trên tăng tương ng 10 ngày) 53 54 9
10/14/2012 Cách tính ch đ m đau: Cách tính ch đ m đau: 5. Cách tính: Ví d : Anh B làm vi c t i Cty X và tham 75% M c TL ngày S ngày ngh gia BHXH t tháng 01/2000, ngh đ đi u M c TC tr b nh t ngày 23/08/2012 (th hai) đ n = c a tháng li n k x hư ng ch m đau h t ngày 03/09/2012. trư c khi ngh m m đau H i anh B đư c BHXH chi tr bao (M c TL ngày = M c TL tháng/26 ngày) nhiêu ti n? Bi t r ng: Tháng 07/2012 anh B có h s lương là 3,66 và m c lương t i thi u chung là 1.050.000 đ ng. (997.701đ) 55 56 Cách tính ch đ thai s n Cách tính ch đ thai s n 1. Đi u ki n hư ng ch đ thai s n: 2. Th i gian hư ng ch đ thai s n: Ngư i lao đ ng n đóng BHXH đ 6 Th i gian hư ng ch đ thai s n tính t ngày tháng tr lên trong th i gian 12 tháng sinh con ho c nh n nuôi con nuôi: trư c khi sinh con ho c nh n nuôi con 4 tháng, n u làm vi c trong đ.ki n b.thư ng nuôi. 5 tháng, n u làm vi c trong đ.ki n n ng nh c, đ c h i. 57 58 Cách tính ch đ thai s n Cách tính ch đ thai s n 3. M c hư ng ch đ thai s n (g m): Ví d : Ch C sinh con vào ngày 5/10/2012, có quá trình đóng BHXH như sau: Tr c p 1 l n: 02 tháng lương t i thi u • T T.4/2012 đ n T.5/2012 (2 tháng) đóng chung cho m i con. BHXH v i m c lương 3.000.000 đ/tháng; Tr c p hàng tháng: 100% m c ti n • T T.06/2012 đ n T.9/2012 (4 tháng) đóng lương bình quân cu 6 tháng li n k BHXH v i m c lương 3.300.000 đ/tháng. trư c khi ngh vi c. • Tính s ti n tr c p thai s n c a ch C ? (bi t ti n lương t i thi u áp d ng là 1.050.000đ) (14.900.000đ) 59 60 10
10/14/2012 Cách tính ch đ TNLĐ-BNN Cách tính ch đ TNLĐ-BNN NLĐ b TNLĐ ho c BNN đư c hư ng Tr c p (1/ Tr c p 1 l n…) 1 l n, ho c Tr c p hàng tháng M c tr c p tính theo m c suy gi m 1. Tr c p 1 l n: kh năng lao đ ng: • Đi u ki n hư ng: - 5% đ u tiên, c 1% hư ng 1 tháng Suy gi m kh năng lao đ ng t 5% đ n 30%. lương t i thi u chung. • Th i đi m hư ng: Tính t tháng NLĐ đi u tr xong, ra vi n. - Sau đó, c suy gi m thêm 1% hư ng thêm 0,5 tháng lương t i thi u chung. • M c hư ng: g m: T.c p theo m c suy gi m kh năng LĐ và T.c p theo s năm đóng BHXH; 61 62 Cách tính ch đ TNLĐ-BNN Cách tính ch đ TNLĐ-BNN M c tr c p tính theo s năm đóng BHXH Ví d : Ông Đ b TNLĐ tháng 8/2012. Sau - Đóng BHXH t 01 tháng đ n 01 năm đư c khi đi u tr n đ nh, ông đã đi giám đ nh tính b ng 0,5 tháng lương thương t t và có k t qu là suy gi m 20% - Sau đó, c thêm 1 năm (đ 12 tháng) đóng kh năng lao đ ng. Ông Đ có 10 năm đóng BHXH thì hư ng thêm 0,3 tháng lương BHXH, m c lương tháng 7/2012 là (theo ti n lương c a tháng li n k trư c khi 4.200.000 đ ng. Bi t r ng m c lương t i ngh vi c đ đi u tr ). thi u chung tháng 8/2012 là 1.050.000 đ. Hãy tính tr c p TNLĐ? 63 64 Cách tính ch đ TNLĐ-BNN Cách tính ch đ TNLĐ-BNN Ông Đ thu c di n hư ng tr c p TNLĐ m t l n v i m c tr c p như sau: 2. Tr c p h ng tháng: • Tr c p tính theo m c suy gi m kh năng LĐ: • Đi u ki n hư ng: = 5 x 1.050.000 + (20 – 5) x 0,5 x 1.050.000 Suy gi m kh năng lao đ ng t 31% tr lên. = 13.125.000 đ • Th i đi m hư ng: • Tr c p tính theo s năm đóng BHXH: Tính t tháng NLĐ đi u tr xong, ra vi n. = 0,5 x 4.200.000 + (10 – 1) x 0,3 x 4.200.000 = 13.440.000 đ. • M c hư ng: • T ng m c tr c p là: G m TC theo m c suy gi m kh năng LĐ 13.125.000 + 13.440.000 = 26.565.000 đ. và TC theo s năm đóng BHXH. 65 66 11
10/14/2012 Cách tính ch đ TNLĐ-BNN Cách tính ch đ TNLĐ-BNN (2. Tr c p h ng tháng…) (2. Tr c p h ng tháng…) • M c tr c p tính theo m c suy gi m kh • M c T.c p tính theo s năm đóng BHXH: năng lao đ ng: - Đóng BHXH t 01 tháng đ n 01 năm đư c - M c suy gi m 31%: hư ng 30% tháng tính b ng 0,5% tháng lương; lương t i thi u chung. - Sau đó, c thêm m t năm đóng BHXH (đ - Sau đó, c suy gi m thêm 1% hư ng 12 tháng) thì hư ng thêm 0,3% tháng lương. thêm 2% tháng lương t i thi u chung. (theo m c ti n lương c a NLĐ trư c khi ngh vi c đ đi u tr ). 67 68 Cách tính ch đ TNLĐ-BNN 2.5.1.5. Vai trò BHXH Ví d : Ông E b TNLĐ vào tháng 5/2012, 1) BHXH là hoạt động dịch vụ công, ổn định đời d n đ n suy gi m 40% kh năng lao đ ng. sống cho NLĐ và an toàn xã hội. Ông có 12 năm đóng BHXH, m c ti n 2) BHXH mang tính xã hội và nhân văn sâu sắc, lương đóng BHXH tháng 4/2012 là góp phần thực hiện công bằng xã hội. 5.400.000 đ ng. Bi t r ng m c lương t i thi u chung tháng 5/2012 là 1.050.000 đ. 3) BHXH hình thành nguồn quỹ tài chính, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển nền - Hãy tính tr c p TNLĐ? kinh tế. (504.000 + 205.200 = 709.200 đ/tháng). 69 70 2.5.2. B o hi m y t 2.5.2.1. Khái ni m: Là chính sách ASXH, nh m huy ng ngu n l c tài chính c a nhà nư c, ngư i s d ng lao ng, ngư i lao ng và c ng ng hình thành qu tài chính dùng chi tr chi phí khám ch a b nh theo quy nh c a pháp lu t. B o hi m y t 71 72 12
10/14/2012 2.5.2.2. Nguyên t c BHYT b. Mức đóng, phương thức đóng Mức đóng 1 2 3 4 5 Mức đóng BHYT Hiện nay là 4,5% trên tiền lương, tiền lương hưu, tiền trợ cấp hoặc mức M c hư ng Th c hi n Là qu tài lương tối thiểu chung. B o m N m trong chính t p BHYT theo “ ng chi tr ” chia x r i h th ng ASXH qu c m c b nh chi phí khám trung, th ng Một số đối tượng được giảm mức đóng, hoặc ro gi a nh t, công t t, có ưu tiên ch a b nh, nh ng gia, ho t cho 1 s nhóm tránh “l a khai, m b o được nhà nước hỗ trợ mức đóng. ngư i tham ng ko vì i tư ng c cân i thu chi ch n ngư c” gia BHYT m c tiêu l i và ư c nhà bi t nhu n nư c b o h . 73 74 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3.1 Khái niệm BHTM: Là hoạt động BH được thực hiện bởi các tổ chức kinh doanh BH trên thị trường BHTM. ở đó DNBH chấp thuận rủi ro, trên cơ sở người được BH đóng 1 khoản tiền (phí BH) để DNBH bồi thường hay trả tiền bảo hiểm khi xảy ra các rủi ro đã thỏa thuận trước trên hợp đồng. B o hi m thương m i 75 76 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3.2. c i m B o hi m thương m i 2.5.3.3 Phân lo i BH thương m i a) Th c hi n theo s mong mu n và th a thu n c a các bên (g i là BH t nguy n); a) Theo i tư ng b o hi m; b) T o s óng góp c a s ông vào s b t h nh c a s ít, trên cơ s quy t nhi u ngư i có r i ro cùng lo i, b) Theo cách th c tr ti n; phân tán h u qu tài chính c a nh ng v t n th t; c) Theo phương th c qu n lý; c) ư c th c hiên trong m t “c ng ng có gi i h n”, m t “nhóm óng”; d) Theo tính ch t c a BH (k thu t BH). d) BH không ch i v i các r i ro c a b n thân con ngư i, mà cho c các r i ro tài s n và trách nhi m. 77 78 13
10/14/2012 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3. B o hi m thương m i b) Phân lo i theo cách th c tr ti n: a) Phân lo i theo đ i tương b o hi m: • Tr BH theo nguyên t c b i thư ng: • BH tài s n: l y tài s n làm đ i tư ng BH. - S ti n BH tr ko vư t quá t n th t th c t ; - Bao g m BH tài s n và BH trách nhi m DS. • BH con ngư i: đ i tương BH là tính m ng, thân th , s c kh e con ngư i. • Tr BH theo nguyên t c khoán: • BH trách nhi m dân s : đ i tương BH là - Xác đ nh t đ u trên HĐ m c ti n BH đư c nh n, tùy thu c vào nhu c u cũng như kh trách nhi m phát sinh theo P.lu t dân s . năng đóng phí. - Bao g m BH nhân th và 1 s trư ng h p c a BH tai n n, b nh t t. 79 80 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3. B o hi m thương m i d) Phân lo i theo tính ch t c a BH (KT BH): c) Phân lo i theo phương th c qu n lý: • BH phi nhân th (d a trên KT phân b ): m • BH t nguy n: HĐ giao k t hoàn toàn d a b o cho các r i ro có tính n nh theo th i gian, trên s cân nh c và nh n th c c a ngư i thư ng đ c l p v i tu i th con ngư i và là mua BH. lo i H ng n h n => 1 năm) • BH b t bu c: th c hi n theo lu t đ nh, • BH nhân th (d a trên KT d n tích v n). nh m b o v l i ích c a n n nhân và l i ích c a toàn b n n KT – XH; m b o cho các r i ro có tính thay i theo th i gian và i tư ng, thư ng g n li n v i tu i th con ngư i (loại HĐ trung và dài hạn: 10 năm, 20 năm, trọn đời) 81 (ph l c: Lu t KDBH) 82 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3. B o hi m thương m i BHTM có 4 nghi p v BH b t bu c: 2.5.3.4 Các nguyên t c BHTM Nguyên t c 1: ch BH s r i ro, không BH s a) BH trách nhi m dân s c a ch xe cơ gi i, c a ngư i ch c ch n. v n chuy n hành khách ư ng H.không; Nguyên t c 2: Trung th c tuy t i b) BH trách nhi m ngh nghi p i v i ho t ng tư v n pháp lu t; Nguyên t c 3: Quy n l i có th ư c BH c) BH trách nhi m ng.nghi p DN môi gi i BH; Nguyên t c 4: B i thư ng d) BH cháy n . Nguyên t c 5: Th quy n 83 84 14
10/14/2012 B O HI M -VAI TRÒ TRUNG GIAN TÀI CHÍNH 2.5.3. B o hi m thương m i 2.5.3.5. Vai trò BHTM: Ng.t c ng trư c - Vai trò trung tâm trong các ch c năng c a n n kinh t hi n i. T m th i nhàn r i QU NGU N V N - Bù p thi t h i, kh c ph c t n th t KT-XH B O HI M S cách bi t gi a Đ U TƯ t o tâm lý an tâm ... th i i m thu phí - Thúc y ý th c phòng, h n ch r i ro và chi tr trong xã h i. - Vai trò trung gian tài chính trong h th ng tài chính qu c gia. 85 86 B O HI M: VAI TRÒ TRUNG GIAN TÀI CHÍNH V n V n Th trư ng L it c Tài chính L it c Th a V n: Thi u V n: DÂN CƯ DOANH NGHI P DOANH NGHI P Ký thác V n CHÍNH PH V n CHÍNH PH Th trư ng Tiêu B o hi m dùng 2.6. M t s nguyên t c v ho t ng B ot c L it c kinh doanh b o hi m trong th i kỳ D ch v b o hi m 87 h i nh p kinh t qu c t 88 2.6. Nguyên t c ho t ng kinh doanh b o M t s nguyên t c cơ b n c a H i nh p KTQT hi m trong th i kỳ h i nh p trong lĩnh v c B o hi m VN 1) Ng.t c T i hu qu c ( ã dành ưu ãi cho 1 nư c Ch p nh n c nh tranh lành m nh; thành viên, thì ph i dành cho c các thành viên khác); Phát tri n th trư ng n i đ a, t ng bư c m c a phù h p v i yêu c u HN qu c t ; 2) Ng.t c ãi ng qu c gia ( i x v i các d ch v và T ng bư c b phân bi t, t o cơ ch th trư ng; nhà cung c p d ch v BH N.Ngoài như trong nư c); Khi xây d ng lu t pháp v BH, ph i cân nh c 3) Ng.t c ti p c n th trư ng (ch p nh n các nư c đ n các thông l , t p quán QT ; th.viên cung ng d ch v BH cho pháp nhân và th T ng bư c đ.ch nh lu t pháp, tránh xáo tr n, nhân nư c mình theo 4 phương th c quy nh); m t n đ nh môi trư ng KDBH trong nư c; 4) Ng.t c minh b ch hay công khai (cung c p công Lĩnh v c BH khi h i nh p đư c đ t trong khuôn kh h i nh p v tài chính VN; khai các Lu t, quy nh liên quan n thương m i, d ch Tích cưc h c h i kinh nghi m qu c t . v toàn th gi i bi t trư c khi chúng có hi u l c). 89 90 15
10/14/2012 LOGO 91 16