Bài giảng Nguyên lý cơ bản của CN Mác-Lênin - Bài 4: Chủ nghĩa duy vật

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:65

Thêm vào BST

Báo xấu

86
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Chủ nghĩa duy vật. Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nguyên lý cơ bản của CN Mác-Lênin - Bài 4: Chủ nghĩa duy vật

HỌC VIỆN THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM PHÂN VIỆN MIỀN NAM KHOA LÝ LUẬN & KHOA HỌC CƠ SỞ Bài 4: CHỦ NGHĨA DUY VẬT Ths Bùi Văn Tuyển Bộ môn: Triết học SĐT: 0976.226.944 Email: buituyencn27@gmail.com
NỘI DUNG CHÍNH I. Tồn tại của thế giới và sự thống nhất của thế giới II. Vật chất và các hình thức tồn tại của nó III. Nguồn gốc, bản chất và kết cấu của ý thức
I. Tồn tại của thế giới và sự thống nhất của thế giới
1. Tồn tại của thế giới là tiền đề của sự thống nhất của thế giới
1. Tính thống nhất vật chất của thế giới
NỘI DUNG CHÍNH I. Tồn tại của thế giới và sự thống nhất của thế giới 1. Tồn tại của thế giới là tiền đề của sự thống nhất của thế giới
NỘI DUNG CHÍNH II. Vật chất và các hình thức tồn tại của nó 1.Định nghĩa phạm trù vật chất 2. Vật chất và vận động 3.Không gian và thời gian
NỘI DUNG CHÍNH II. Vật chất và các hình thức tồn tại của nó 1.Định nghĩa phạm trù vật chất 2. Vật chất và vận động 3.Không gian và thời gian
1. Định nghĩa phạm trù vật chất
1.1. Quan điểm các nhà triết học trước Mác về vật chất Phạm trù cơ bản, nền tảng của chủ nghĩa duy vật, ra đời cách đây 2500 năm, nội dung phát triển qua nhiều giai đọan Duy vật cổ đại tìm một nguyên thể ban đầu như nước (Talét ), khí ( Anaximen), lửa (Hêraclít ), nguyên tử (Lơsíp, Đêmô crít )… Thế kỷ XVII, XVIII đồng nhất vật chất với khối lượng của vật thể Mác, Ăngghen kế thừa, phát triển quan niệm vật chất nhưng chưa có điều kiện đưa
KIM THỔ THỦY HỎA MỘC
C¸c h ng «n c ña He rac lit: ThÕ g iíi v Ët c hÊt “M∙i m ∙i ®∙, ®ang v µ s Ï lµ ng än lö a v Ünh v iÔn ®ang kh«ng ng õ ng b ïng c h¸y v µ tµn lô i”.
"VËt c hÊt lµ m é t p h¹m trï triÕt häc d ïng ®Ó c hØ thùc t¹i kh¸c h q uan ®îc ®e m l¹i c ho c o n ng ê i tro ng c ¶m g i¸c , ®uîc c ¶m g i¸c c ña c hó ng ta c hÐp l¹i, c hô p l¹i, p h¶n ¸nh v µ tån t¹i kh«ng lÖ thué c v µo c ¶m g i¸c ". (V.I.Lªnin: To µn tËp, Nxb. TiÕn bé , M¸txc ¬va, 1980, t.18, tr. 151).
1.3. Nội dung cơ bản của định nghĩa Nội dung 1: Vật chất là cái tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người. (dù con người có nhận thức hay không nhận thức được nó) Do đó, khi nghiên cứu nội dung này càn phải chú ý cả hai khía cạnh phân biệt nhau nhưng lại gắn bó với nhau: đó là tính trừu tượng và tính cụ thể của vật chất. + Nếu chỉ thấy tính trừu tượng, thổi phồng tính trừu tượng, mà quên mất biểu hiện cụ thể của vật chất thì không thấy vật chất đâu cả Î rơi vào chủ nghĩa duy tâm. + Ngược lại: nếu chỉ thấy tính cụ thể của vật chất sẽ đồng nhất vật chất với vật thể.
Ý nghĩa nội dung 1 Khắc phục triệt để sai lầm cơ bản của chủ nghĩa duy vật trước Mác quy vật chất vào một dạng cụ thể. Nội dung này trong định nghĩa Lênin đã đưa học thuyết duy vật tiến lên một bước mới, đáp ứng được những đòi hỏi mới do những phát minh mới của khoa học tự nhiên tạo ra. Cho chúng ta cơ sở khoa học để nhận thức vật chất dưới dạng xã hội, đó là những quan hệ sản xuất, tổng hợp các quan hệ sản xuất là cơ sở hạ tầng, tạo thành quan hệ vật chất, và từ đây làm nảy sinh quan hệ tư tưởng, đó là kiến trúc thượng tầng.
1.3. Nội dung cơ bản của định nghĩa Nội dung 2: Thực tại khách quan được đem lại cho con người ta trong cảm giác và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác. Với nội dung này, V.I Lênin muốn chỉ rõ: Thực tại khách quan (tức vật chất) là cái có trước ý thức, không phụ thuộc vào ý thức, còn cảm giác (tức ý thức) của con người có sau vật chất, phụ thuộc vào vật chất. Vật chất là nội dung, là nguồn gốc khách quan của tri thức, là nguyên nhân phát sinh ra ý thức, không có cái bị phản ánh là vật chất thì sẽ không có cái phản ánh là ý thức.
Ý nghĩa nội dung 2 Chống lại mọi luận điệu sai lầm của chủ nghĩa duy tâm (cả khách quan và chủ quan và nhị nguyên luận) là những trường phái triết học cố luận giải tinh thần là cái quyết định mọi sự vật hiện tượng trong thế giới xung quanh.
1.3. Nội dung cơ bản của định nghĩa Nội dung 3: thực tại khách quan được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh. Với nội dung này, Lênin muốn chứng minh rằng: - Vật chất tồn tại khách quan, dưới dạng các sự vật hiện tượng cụ thể mà con người bằng các giác quan có thể trực tiếp hoặc gián tiếp nhận biết được. - Ngoài dấu hiệu tồn tại khách quan, vật chất còn có một dấu hiệu quan trọng khác là tính có thể nhận thức được. Vì vậy, về nguyên tắc, không có đối tượng nào không thể nhận biết được, chỉ có đối tượng chưa nhận thức được mà thôi.